2018 zima Pacjenta -...
Transcript of 2018 zima Pacjenta -...
PacjentaGazeta
Lecznictwo Otwarte
Nr 02/2018 (56) ISSN: 1897 1903Wydawana przez SZPZLO Warszawa Praga Południe
zima 2
018
Warszawa Praga Południe
SZPZLO
• Prawo do świadczeń poza kolejnością
• Indeks glikemiczny (IG), jego znaczenie w codziennej diecie
• Bezpieczeństwo danych osobowych – RODO
Z okazji Świąt Bożego Narodzenia,
przepełnionych nadzieją i magią wigilijnej nocy, kierujemy do Państwa
płynące z serca życzenia radosnych, spokojnych świąt oraz pomyślności
w nadchodzącym 2019 Nowym Roku.
Dyrektor SZPZLO Warszawa Praga Południeoraz Redakcja „Gazety Pacjenta”
„Gazeta Pacjenta” jest bezpłatnym biuletynem informacyjnym, którego wydawcą jest Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa Praga Połu-dnie. Poruszane są w niej głównie sprawy dotyczące ochrony zdrowia oraz funkcjonowania placówek lecznictwa otwartego na terenie Pragi Południe.Rozprowadzana jest przede wszystkim przez przychodnie Zespołu.Bezpośrednimi odbiorcami biuletynu są mieszkańcy oraz pacjen-ci z terenu dzielnicy Praga Południe.Proponujemy Państwu możliwość zamieszczenia ogłoszenia na łamach naszej gazety.
Reklamy:
1200 PLN – IV okładka800 PLN – II i III okładka
1/1 strony – cena 500,00 PLN1/2 strony – cena 250,00 PLN1/4 strony – cena 120,00 PLN1/8 strony – cena 60,00 PLN
Ceny nie zawierają podatku VATRabaty przy wykupieniu reklam do kolejnych emisji
Wymiar strony: 198 × 285 mmObjętość: 24 stronyNakład: 2000 egzemplarzy
Drodzy Czytelnicy
Zbliża się koniec roku, żegnamy minione miesiące i pełni nadziei
spoglądamy w przyszłość. Przed nami długie, grudniowe wieczory, właśnie
wtedy może warto sięgnąć po nasz biuletyn i pogłębić wiedzę na tematy
dotyczące własnego zdrowia. Tym razem garść informacji o tarczycy
i diagnozowaniu schorzeń związanych z tym gruczołem oraz indeksie
glikemicznym i jego znaczeniu w codziennej diecie.
Z myślą o naszych Czytelnikach przygotowaliśmy w zimowym numerze
wiele aktualnych informacji, które mamy nadzieję przeczytają Państwo
z zainteresowaniem. Proponujemy w cyklu ABC Pacjenta
– Zasady korzystania ze świadczeń poza kolejnością.
Nie mniej ważne jest także bezpieczeństwo naszych danych osobowych.
Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się co słychać w naszym Zespole
śpieszymy donieść, że ukończony został remont przychodni
przy ul. Korytnickiej i Ostrołęckiej.
W bieżącym roku kilku pracowników SZPZLO Warszawa Praga Południe,
których w większości znają pacjenci korzystający z usług w naszych
placówkach zostało wyróżnionych i nagrodzonych. Więcej informacji
na ten temat w aktualnościach bieżącego numeru. Nagrodzonym
składamy gratulacje i zapraszamy wszystkich do lektury naszego biuletynu.
Redakcja Gazety Pacjenta
Warszawa Praga Południe
SZPZLO
Wydawca:SZPZLO Warszawa
Praga Południe
ul. Krypska 39
04–082 Warszawa
Redaguje Kolegium:Jacek Blank
Maria Bogusz
Bożena Ziemiecka,
Jadwiga Goździejewska,
Bożena Pawłowska
DTP: BigR.pl
Redakcja:ul. Krypska 39
04–082 Warszawa
fax: 22 813 30 51÷55
tel.: 22 810 30 52
www.szpzlo.praga-pld.pl
UWAGA:Za treści dostarczone przez reklamodawców Redakcja nie ponosi odpowiedzialności.
Prawo do świadczeń poza kolejnościąKto jest uprawniony i w jaki sposób możemy korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej.
Indeks glikemiczny (IG), jego znaczenie w codziennej diecieIndeks glikemiczny – co oznacza przykłady produktów żywnościowych o niskim, średnim i wysokim indeksie.
Bezpieczeństwo danych osobowych – RODOCo oznacza, czym są dane osobowe, jak należy je chronić i bezpiecznie przechowywać.
W numerze:
str. 7
str. 8
str. 17
Co nowego w przychodniach?Rok 2018 zbliża się ku końcowi. Chcemy naszym czytelni-kom – pacjentom zaprezentować dwie kolejne placówki, które w tym czasie zostały zmodernizowane.Pierwsza z nich to Przychodnia Stomatologiczna przy ul. Korytnickiej 42/44, gdzie dokonano przebudowy w dwóch etapach. Pierwszy etap zakończył się pod koniec roku 2017, a drugi w czerwcu 2018. Modernizacja obej-mowała lekarskie gabinety stomatologiczne, rejestra-cję, pracownię RTG, gabinet zabiegowy, pomieszczenia techniczne, sanitariaty oraz hole wraz z klatką schodową. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 1 316 000 zł, z czego 522 000 zł zostało sfinansowane z dotacji uzyskanej z Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, natomiast pozo-stała kwota 784 000 zł pochodziła ze środków własnych Zespołu. Jesteśmy zadowoleni, że Poradnia Stomatolo-giczna uzyskała nowy wygląd, bowiem z jej usług korzysta rocznie około 11 000 pacjentów. Jednocześnie informujemy, że w najbliższym czasie plano-wana jest czasowa alokacja Poradni Podstawowej Opieki Zdrowotnej z ZLO przy ul. Zamienieckiej 73 do pomiesz-czeń znajdujących się na parterze budynku przy ul. Koryt-nickiej 42/44 do momentu uruchomienia nowej Przychodni przy ul. Styrskiej. Dzięki takiemu rozwiązaniu nasi pacjenci będą mogli korzystać z usług zdrowotnych w godnych warunkach lokalowych. Drugim obiektem, który został kompleksowo zmodernizo-wany jest Przychodnia przy ul. Ostrołęckiej 4. Tu również prace budowlane przebiegały w dwóch etapach. Pierwszy obejmował Poradnie dla dzieci i zakończył się pod koniec roku 2017, natomiast drugi został sfinalizowany w listopa-dzie bieżącego roku. Przychodnia przy ul. Ostrołęckiej 4 funkcjonuje już od ponad 50 lat i jest jedną z większych placówek w naszym Zespole. Świadczone są tu usługi z zakresu Podstawowej Opieki Zdrowotnej dla dorosłych i dzieci, Ambulatoryjnej Opieki Specjalistycznej oraz diagno-styki. Ze świadczeń POZ korzysta ponad 9000 pacjentów z czego 2600 stanowią dzieci. Głównymi przesłankami do dokonania modernizacji były przede wszystkim: koniecz-ność dostosowania pomieszczeń do obowiązujących wymogów, poprawa estetyki wnętrz oraz komfortu pracy personelu i leczenia naszych pacjentów.Na uwagę zasługuje fakt, że obie modernizacje były prze-prowadzane przy funkcjonujących placówkach, co z kolei wiązało się z poważnymi utrudnieniami w codziennej pracy.Dziękujemy zatem wszystkim pracownikom Zespołu zaangażowanym przy realizacji przebudowy oraz naszym pacjentom za okazaną cierpliwość i wyrozumiałość.Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 2 800 000 zł, z czego 2 219 000 zł zostało sfinansowane z dotacji
ZLO ul. Ostrołęcka 4 Szatnia poradani POZ
ZLO ul. Ostrołęcka 4 Rejestracja Poradni POZ
ZLO ul. Korytnicka 42/44
ZLO ul. Korytnicka 42/44 Rejestracja poradni
stomatologicznej
ZLO ul. Korytnicka 42/44 Poczekalnia poradni
stomatologicznej
ZLO ul. Ostrołęcka 4
ZLO ul. Korytnicka 42/44 Poradnia stomatologiczna
gabinet lekarski
ZLO ul. Korytnicka 42/44 Poradnia stomatologiczna
gabinet lekarski
4 Gazeta Pacjenta – Zima 2018
A K T U A L N O Ś C I
uzyskanej z Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, nato-miast pozostała kwota 585 000 zł pochodziła ze środków własnych Zespołu. Mamy nadzieję, że pacjenci docenią nowoczesny wygląd obu Przychodni, a funkcjonalne i este-tyczne wnętrza będą zachęcały do korzystania z naszych usług.Zarówno Przychodnia przy ul. Korytnickiej jak i Ostrołęc-kiej dołączyły do grona wyremontowanych w ostatnich latach placówek przy ul. Grochowskiej, Ateńskiej, Abra-hama i Saskiej funkcjonujących na terenie naszej Dzielnicy. Jednocześnie warto wspomnieć, że przy tak dużych nakła-dach finansowych na cele inwestycyjne Zespół również na bieżąco dokonuje wymiany aparatury i sprzętu medycznego w naszych placówkach.
Przed nami kolejne wyzwania!W latach 2019–2020 planowana jest budowa nowej Przy-chodni przy ul. Styrskiej, która będzie usytuowana na nie-ruchomości przekazanej Zespołowi przez Urząd Miasta Stołecznego Warszawy w nieodpłatne użytkowanie. Pro-jektowany budynek będzie miał trzy kondygnacje naziemne przeznaczone na działalność leczniczą oraz jedną kondygna-cję podziemną z przeznaczeniem na pomieszczenia gospo-darczo-techniczne. Budynek nowej Przychodni w swojej formie urbanistyczno-architektonicznej w sposób atrakcyjny wpisze się w otaczający teren spełniając jednocześnie wymogi współczesnej wiedzy technicznej i standardów użytkowych. Intensywność istniejącej zabudowy w pobliżu Przychodni oraz budowa nowych obiektów mieszkalnych na tym terenie spełni jednocześnie oczekiwania mieszkańców – naszych przyszłych pacjentów. Bardzo istotną kwestią jest również dobre skomu-nikowanie projektowanego budynku, co stwarza dogodne warunki do korzystania z usług Przychodni okolicznym miesz-kańcom. Takie rozwiązanie zapewni realizację komplekso-wych świadczeń na rzecz pacjentów i ich rodzin, co stanowi podstawę nowoczesnych standardów opieki zdrowotnej. W nowej Przychodni będzie prowadzona działalność w zakre-sie Podstawowej Opieki Zdrowotnej, Poradni Zdrowia Psy-chicznego dla dorosłych, dzieci i młodzieży oraz Oddziału Dziennego Psychiatrycznego dla dorosłych.Stworzy to możliwość scentralizowania leczenia psychia-trycznego w jednej lokalizacji wraz z zapewnieniem odpo-wiedniego zaplecza dydaktyczno-terapeutycznego .Przewidywany koszt inwestycji wraz z wyposażeniem będzie wynosił około 22 mln. zł, z czego na dzień dzisiejszy kwota 17 milionów złotych jest wyasygnowana przez Urząd Miasta Stołecznego Warszawy. Mamy nadzieję, że trud podjęty przez tak wiele osób zostanie zwieńczony kolejnym obiek-tem ochrony zdrowia, który przez długie lata będzie służył mieszkańcom Warszawy, a szczególnie naszej dzielnicy Pragi Południe. Jednocześnie zapewniamy, że będziemy czynić wszelkie starania w celu pozyskiwania środków finansowych
na dokonywanie kolejnych prac modernizacyjnych i remon-towych w naszych pozostałych placówkach.Korzystając z okazji słowa podziękowania za udzielone wsparcie finansowe i zaangażowanie kierujemy przede wszystkim do władz Miasta Stołecznego Warszawy oraz władz Dzielnicy Praga Południe, a także Radnych Miasta Stołecznego Warszawy, Radnych Dzielnicy Praga Południe oraz Rady Społecznej działającej przy Zespole.
Foto: Bożena PawłowskaWizualizacja: Industria Project Sp. z o.o., Gdańsk
Wizualizacja budynku przychodni przy ul. Styrskiej
ZLO ul. Ostrołęcka 4 Poradnia POZ
ZLO ul. Ostrołęcka 4 Poradania POZ dla dzieci, gab. lekarski
ZLO ul. Ostrołęcka 4 Poradnia POZ dla dzieci gab. zabiegowy
ZLO ul. Ostrołęcka 4 Poradnia POZ dla dzieci zdrowych poczekalnia
5Gazeta Pacjenta – Zima 2018
A K T U A L N O Ś C I
Nagrodzeni pracownicy SZPZLO Warszawa Praga Południe8 maja obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Położnej. W kilka dni, po tym święcie tj. 12 maja obchodzimy Mię-dzynarodowy Dzień Pielęgniarki. Z tych okazji 14.05.2018 Okręgowa Rada Warszawska Okręgowej Izby Pielęgnia-rek i Położnych zorganizowała uroczystą galę w Hotelu Sangate AirPort w Warszawie. W uroczystości wzięli liczny udział reprezentanci środowiska pielęgniarek i położnych oraz zaproszeni goście m.in.: przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia, Prezydenta m.st. Warszawy, Marszałka Woje-wództwa Mazowieckiego, Starostowa, Dyrektorzy oraz Prezesi podmiotów leczniczych, Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Przewodniczący Okręgowych Izb Pielęgniarek i Położnych. Podczas gali pielęgniarki i położne otrzymały odznaczenia i nagrody. Wśród wyróżnionych znalazły się także panie pielęgniarki zatrudnione w naszym Zespole. Na zakończenie galę uświetnił koncert Zespołu Bajm.Odznaczenie przyznane przez Ministerstwo Zdrowia „Za zasługi dla ochrony zdrowia” otrzymała Bożena Ziemiecka – Kierownik Sekcji Promocji Zdrowia. Nagrodą Dyrektora Zespołu zostały wyróżnione następujące osoby:• Danuta Garbarczyk pielęgniarka środowiskowa
rodzinna ZLO przy ul. Ateńskiej 4 • Małgorzata Grzegorska pielęgniarka środowiskowa
rodzinna ZLO przy ul. Abrahama 16
• Anna Mikołajewska pielęgniarka środowiskowa rodzinna ZLO przy ul. Ostrołęckiej 4
W październiku b.r. w siedzibie Rady m.st. Warszawy 7 pra-cowników SZPZLO Warszawa Praga Południe otrzymało Odznakę Honorową Zasłużonego dla Warszawy nadaną przez Radę m. st. Warszawy – Kolegium Odznaki Hono-rowej Zasłużonego dla Warszawy. Wyróżnieniem tym uho-norowano panie: • Marię Prześlak-Wardecką Kierownika ZLO przy
ul. Ostrołęckiej 4 • Barbarę Kafel-Wojewódka Kierownika ZLO przy
ul. Ateńskiej 4• Marię Niedziałkowską lekarza ZLO przy ul. Ostro-
łęckiej 4 • Barbarę Jabłońską Pielęgniarkę Koordynującą ZLO
przy ul. Saskiej 61• Urszulę Malinowską Pielęgniarkę Koordynującą ZLO
przy ul. Abrahama 16• Marię Kaca Kierownika Działu Administracyjnego
Organizacyjnego• Jadwigę Goździejewską specjalistę w Dziale
Marketingu
Wszystkim wyróżnionym paniom gratulujemy
Redakcja GP
SZPZLO Warszawa Praga Południe przy ul. Krypskiej 39
zatrudni:
1. Lekarzy Podstawowej Opieki Zdrowotnej ze specjalizacją lub w trakcie specjalizacji w zakresie:• chorób wewnętrznych,• medycyny rodzinnej,• pediatrii.
2. Lekarzy ze specjalizacją w zakresie:• psychiatrii dla dzieci i młodzieży• neurologii dziecięcej (w ramach usług komercyjnych)
3. Psychoterapeutę z certyfikatem do PZP dla Dzieci i Młodzieży
Osoby zainteresowane prosimy o kontakt z sekretariatem Dyrektora SZPZLO Warszawa
Praga Południe tel.: 22 810 06 04lub e-mail:
sekretariat – [email protected]ł Kadr i Płac – [email protected]
Warszawa Praga Południe
SZPZLO
Praca! Praca! Praca! Praca! Praca! Praca! Praca! Praca! Praca! Praca! Praca! Praca!
6 Gazeta Pacjenta – Zima 2018
A K T U A L N O Ś C I
Pojęcie uprawnień do korzystania ze świadczeń poza kolejnością budzi wątpliwości zarówno pacjentów jak i personelu placówek medycznych i często rozumiane jest dosłownie, jako bezpośrednia obsługa pacjenta oczekują-cego w kolejce do rejestracji czy do gabinetu lekarskiego przed innymi pacjentami bez oczekiwania w kolejce. Zagad-nienie to należy rozpatrywać w kontekście obowiązujących przepisów w tym zakresie, które określają zasady udziela-nia świadczeń zdrowotnych osobom, posiadającym szcze-gólne uprawnienia w zakresie pierwszeństwa korzystania ze świadczeń. Stosownie do brzmienia art. 20 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowa-nych ze środków publicznych świadczenia w szpitalach i świadczenia specjalistyczne w ambulatoryjnej opiece zdro-wotnej są udzielane według kolejności zgłoszenia w dniach i godzinach ich udzielania przez świadczeniodawcę, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowot-nej. W zakresie obowiązującego stanu prawnego stwierdzić należy, iż szczególne uprawnienia w zakresie pierwszeństwa korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej przypisane zostały przez ustawodawcę osobom ze względu na stan ich zdrowia (m.in. stany nagłe, osoby niepełnosprawne) oraz osobom ze względu na ich zasługi (m.in. dawcy krwi, dawcy przeszczepu, inwalidzi wojenni i wojskowi oraz kombatanci).Zgodnie z art.47c ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicz-nych prawo do korzystania poza kolejnością posiadają: Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi i Zasłużeni Dawcy Prze-szczepu, inwalidzi wojenni i wojskowi oraz kombatanci, uprawnieni żołnierze i pracownicy oraz weterani poszko-dowani – w zakresie leczenia urazów i chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa, kobiety w ciąży (od 01.01.2017 r.), osoby do 18 r.ż., u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu (od 01.01.2017 r.), działacze opozycji antykomuni-stycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych (od 31.08.2017 r.),osoby posiadające orzeczenie o znacz-nym stopniu niepełnosprawności (od 01.07.2018 r.).Według interpretacji Departamentu Ubezpieczenia Zdro-wotnego w Ministerstwie Zdrowia oraz Narodowego Funduszu Zdrowia korzystanie poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oznacza, że:
• świadczeniodawca udziela tych świadczeń poza kolej-nością przyjęć wynikającą z prowadzonej przez niego listy oczekujących;
• świadczeniodawca udziela tych świadczeń w dniu zgłoszenia;
• w przypadku, gdy udzielenie świadczenia nie jest możliwe w dniu zgłoszenia, świadczeniodawca wyzna-cza inny termin poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej przez niego listy oczekujących.
• świadczenie z zakresu ambulatoryjnej opieki specjali-stycznej nie może być udzielone w terminie później-szym niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.
Osoby uprawnione korzystają ze świadczeń opieki zdrowotnej po okazaniu właściwego dokumentu potwierdzającego uprawnienia.Kwestia obsługi w rejestracji przychodni dosłownie poza kolejnością, wejścia do gabinetu lekarskiego czy pracowni
diagnostycznej przed innymi osobami pacjentów uprawnionych m.in. osób niepełnospraw-
nych, kobiet w ciąży, matek z dziećmi nie jest uregulowana formalnie. Zapis, dotyczący uprawnień tych osób został usunięty w 2004 r. ze znowelizowanej ustawy o pomocy społecznej. Aktu-
alnie, w kontekście pierwszeństwa obsługi pacjenta pozostaje do stosowania dobry
obyczaj i kultura życia społecznego. Usunię-cie przepisu oznaczało, że od tej chwili uprzywi-
lejowani w kolejce są zdani na społeczne zrozumienie, osobistą kulturę, życzliwość i zdrowy rozsądek innych osób oczekujących w kolejce oraz personelu obsługującego pacjentów. Warto zaznaczyć, że pracownicy przychodni są w trudnej sytuacji, gdyż nie mogą dokonywać klasyfikacji pacjentów na bardziej i mniej chorych i podejmować decyzji kto powi-nien być obsłużony w danym momencie przed innymi chorymi oczekującymi w kolejce. Nie mniej jednak pra-cownicy medyczni są obowiązani do zwracania uwagi na to, co dzieje się w kolejce do rejestracji czy pod drzwiami gabinetu i reagowania w zależności od sytuacji. Pracownicy są pouczani o tym, iż powinni okazywać zrozumienie i życz-liwość pacjentom, którym czas oczekiwania na wejście do gabinetu sprawia największą uciążliwość i w zależności od sytuacji udzielanie im pomocy w uzyskaniu świadczenia. Nie ma jednak żadnych formalnych przepisów, aby je można egzekwować w tym zakresie.
Prawo do świadczeń poza kolejnością Autor: Jadwiga Goździejewska
7Gazeta Pacjenta – Zima 2018
A B C P A C J E N TA
Zdrowy styl życia, racjonalne odżywianie to coraz częściej poruszane tematy, jako ważne elementy naszego codzien-nego życia. Modyfikowanie diety w zależności od tego czy nasza waga jest prawidłowa, czy mamy nadwagę, a może za wysoki poziom cholesterolu, czy glukozy często opiera się na wykluczaniu z naszych posiłków węglowodanów jako tych, które zagrażają sukcesowi w odchudzaniu. Jednak specjaliści w dziedzinie zdrowego odżywiania są zgodni, że węglowodany to główne źródło energii, zwłaszcza dla naszego mózgu. Dlatego bardzo istotne jest, aby dieta dostarczała ich odpowiednią ilość do naszego organizmu.Węglowodany ze względu na budowę dzielimy na cukry proste i złożone. Do cukrów prostych, przyswajalnych zaliczamy glukozę, fruktozę, sacharozę, maltozę, laktozę. Węglowodany złożone (wielocukry) to: skrobia, glikogen, które również nasz organizm przyswaja. Do wielocukrów należy także błonnik pokarmowy: celuloza, ligniny, pektyny – te substancje nie są trawione, pobudzają jedynie ruchy perystaltyczne jelit i ułatwiają wydalanie.Węglowodany w procesie trawienia są przekształcane w glukozę, która przedostaje się do krwi, a z nią do komórek. Transporterem glukozy do komórek jest insulina, która przez specjalne receptory dostarcza ją jako niezbędny do życia produkt energetyczny. Przyswajanie węglowodanów złożonych przebiega dość wolno, zaś cukrów prostych bardzo szybko – są niemal natychmiast trawione i wchłaniane z przewodu pokarmo-wego jako glukoza, znacznie podnosząc jej stężenie. Na wzrost poziomu glukozy trzustka reaguje wyrzutem insuliny. Hormon ten przenosi glukozę z krwiobiegu do komórek. Jeśli wzrost poziomu glukozy jest szybki, insulina wydziela się w dużej ilości, co pozwala szybko uporać się z cukrem, ale przy takim tempie wchłaniania poziom cukru gwałtow-nie spada, mogąc spowodować hipoglikemię reaktywną. To wywołuje uczucie głodu i sięgnięcie po kolejną dawkę cukru. Taka stała nadmierna stymulacja trzustki obciąża ją i wpływa na metabolizm tkanek obwodowych: insulina pobudza je do wchłaniania glukozy, a następnie do jej maga-zynowania w postaci tłuszczu, co powoduje przyrost wagi.
Węglowodany złożone nie powodują skoków poziomu glukozy i insuliny we krwi, za to dają poczucie sytości i energię, która wystarcza na 3–4 godziny.Dlatego bardzo istotna jest wiedza jakie produkty zawie-rające węglowodany powinniśmy wybierać w codziennym odżywianiu. Indeks glikemiczny (IG) to wskaźnik zawarto-ści cukru w produkcie węglowodanowym, oznacza średni procentowy wzrost stężenia glukozy we krwi po spożyciu porcji produktu zawierającej 50 gramów przyswajalnych węglowodanów.
Skala wartości IG mieści się między 0 a 100. W literatu-rze, w zależności od wartości IG najczęściej stosowany jest następujący podział produktów: iG ≤ 55 = produkty o niskim IG (zalecane jest ich uwzględ-nienie w komponowaniu codziennego jadłospisu), IG 56–69 = produkty o średnim IG (należy je wybierać od czasu do czasu),iG ≥70 = produkty o wysokim IG (zalecane jest ich spora-dyczne spożycie),
Liczne badania naukowe wskazują, że dieta o niskim IG poprawia wrażliwość tkanek na działanie insuliny, zmniej-sza stężenie trójglicerydów w surowicy krwi, a także obniża poziom cholesterolu całkowitego, w tym frakcji LDL (złego cholestorolu). Odgrywa też znaczącą rolę w zapobieganiu cukrzycy typu 2, chorobie wieńcowej, może być również pomocna w walce z nadmierną masą ciała. Spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym powoduje wolny, stopniowy i jednocześnie niewielki wzrost poziomu glukozy, co za tym idzie - niewielki wyrzut insuliny. Efektem tego jest odczuwanie większego uczucia sytości i opóź-nienie wystąpienia uczucia głodu. Produkty o niskim IG spowalniają wchłanianie glukozy i powodują łagodne zwięk-szanie glikemii, minimalizują wydzielanie insuliny po posiłku a tym samym zmniejszają zapotrzebowanie organizmu na ten hormon. Znajomość wartości IG żywności jest ważnym punktem w procesie leczenia osób chorych na cukrzycę lub tych, u których stwierdzono stan przedcukrzycowy. Pro-dukty o niskim IG mogą
Indeks glikemiczny (IG), jego znaczenie w codziennej diecieOpracowanie: Bożena Ziemiecka
8 Gazeta Pacjenta – Zima 2018
W A R T O W I E d Z I E ć
Gazeta Pacjenta – Wiosna 2018
pomóc osobom chorującym na cukrzycę w monitorowa-niu poziomu glukozy we krwi, a tym samym we właściwym kontrolowaniu cukrzycy. Chcąc wykorzystać informację dotyczącą wysokości IG danego produktu musimy pamię-tać, że na ostateczną wartość IG żywności wpływ ma wiele czynników. Są to m.in. stopień przetworzenia, ilość i rodzaj błonnika, węglowodanów w danym produkcie spożyw-czym. Warto pamiętać, że w przypadku produktów nie poddanych obróbce kulinarnej ich IG jest znacznie niższy niż w przypadku produktów przetworzonych termicznie lub rozdrobnionych (produkty rozgotowane mają znacznie wyższy IG od tych ugotowanych al dente). Gotowanie spa-ghetti al dente (5-6 min) pozwala na utrzymanie IG na niskim poziomie. Indeks glikemiczny makaronu gotowanego 15-20 minut gwałtownie wzrasta. Innym dobrym przykładem jest marchew: dla surowej marchwi IG = 30, po ugotowaniu IG = 80 (wzrost indeksu glikemicznego spowodowany jest rozkładem skrobi i procesem żelowania). Na stężenie glukozy we krwi ma również wpływ czas spo-żywania pokarmu a także temperatura posiłku ( wykazano, że produkty gorące powodowały wyższe stężenia glukozy niż schłodzone potrawy). Kierując się wartością IG przy wyborze owoców musimy zwrócić uwagę na stopień ich dojrzałości – im bardziej dojrzały owoc tym wyższy IG. Pośrednio także ogólną wartość IG posiłku obniża dodatek produktu zawierającego tłuszcz, białko, pektyny – związane jest to z wolniejszym tempem działania enzymów i trawie-niem posiłku. Dlatego też spożywając produkt o średnim, czy wysokim indeksie glikemicznym np. makaron pszenny należy pamiętać o dodatku np. białkowym. Drugim bardzo ważnym wskaźnikiem w diecie osób cho-rujących na cukrzycę czy będących w stanie przedcukrzy-cowym jak również tych, którzy chcą zmniejszyć swoją wagę jest ładunek glikemiczny (ŁG). Pojęcie ŁG zostało wprowadzone w celu oceny zawartości węglowoda-nów w pożywieniu czyli szacowania efektu glikemicznego całych posiłków a nie pojedynczych produktów. W prak-tyce ładunek glikemiczny pomaga porównać wpływ dwóch produktów na stężenie glukozy we krwi. Osoby chcące obniżyć całkowity ŁG w diecie powinny zwiększyć spożycie żywności o niskim IG, lub zastąpić produkty o wysokim IG na alternatywne o niższym IG. Jak wspomniałam zastosowanie diety o niskim IG i ŁG niesie wiele korzyści zdrowotnych, należy jednak pamię-tać, aby dietę tę stosować z uwzględnieniem innych zasad zdrowego żywienia m.in. ograniczyć nasycone kwasy tłusz-czowe, zwiększyć spożycie błonnika w postaci warzyw
i owoców.
Należy również pamiętać o piciu wody najlepiej mineral-nej niegazowanej co najmniej 1,5 l. dziennie. Wybiera-jąc żywność zawierającą węglowodany, powinnyśmy się wystrzegać przede wszystkim przemysłowych słodyczy, wyrobów cukierniczych i owocowych jogurtów.
A oto przykłady produktów żywnościowych o niskim, średnim oraz wysokim IG.Warzywa: bakłażan 20, bób 40, bób gotowany 65-80, burak 30, cebula 15, cukinia 15, cykoria 15, czosnek 30, dynia 75, fasola biała ugotowana 33, groszek zielony z puszki 48, kalafior 15, kapusta biała 15, kapusta czerwona 15, kapusta pekińska 15, kapusta włoska 15, kukurydza kon-serwowa 55, marchew 30, marchew gotowana 80, ogórek 15, papryka czerwona 15, papryka zielona 15, pieczarki 10, pomidor 15, por 15, rzepa 72, rzodkiewka 15, sałata 10, sałata lodowa 10, seler korzeniowy 35, seler naciowy 15, soczewica czerwona gotowana 26, soja gotowana 18, sok pomidorowy 38, sok z marchwi 43, szczaw 15, szpinak 15, ziemniaki gotowane 95.Pieczywa i kasze – bagietka 95, biszkopt 54, bułki i rogale maślane 55-60, chleb pszenny 70, chleb żytni pełnoziarni-sty 58, chleb żytni razowy 50, kajzerka 70, kasza gryczana 40, kasza gryczana ugotowana 54, kasza jaglana ugotowana 71, kasza jęczmienna perłowa gotowana 70, kasza jęcz-mienna pęczak 25, kasza manna 55, makaron dwujajeczny gotowany 55, otręby pszenne 45, pieczywo chrupkie 35, płatki kukurydziane 81, płatki owsiane 40, pumpernikiel 46, ryż biały 70, ryż biały gotowany 64, ryż brązowy 55, ryż brązowy gotowany 60, wafle ryżowe 64.Nabiał – jogurt naturalny 2% tłuszczu 36, jogurt naturalny 0% tłuszczu 27, kefir 2% tłuszczu 32, mleko 3,2% tłuszczu 55, ser mozzarella 0, ser twarogowy chudy 30, ser feta 0, ser camembert pełnotłusty 0. Orzechy – migdały 15, orzechy arachidowe 14, orzechy laskowe, pistacjowe, włoskie 15, pestki z dyni 25.Owoce – awokado 10, banan 52, brzoskwinia 30, brzo-skwinia w syropie 52, grejpfrut 25, jabłko 38, kiwi 53, mandarynki 30, pomarańcza 42, śliwki 35, winogrona 45, owoce jagodowe 25, truskawki 40.Dodatki do potraw – ketchup 55. musztarda 55, nutella 55, pesto 15, przecier pomidorowy 35, syrop klonowy 65, chrzan 20.
9
W A R T O W I E d Z I E ć
T jak TarczycaOpracowanie: Bożena Pawłowska
Tarczyca (łac. glandula thyroidea) jest ważnym gruczołem wydzielania wewnętrznego, który znajduje się w przed-niej części szyi, tuż pod krtanią. Zbudowana jest z dwóch płatów bocznych połączonych wąską cieśnią (węziną). Czasami występuje także trzeci płat – piramidowy.Chociaż jest niewielka - waży około 30 gramów, spełnia w organizmie ważne funkcje wydzielnicze i regulacyjne. Wpływa na metabolizm i gospodarkę wapniowo-fosforową organizmu i wytwarza hormony. Do jej prawidłowego dzia-łania potrzebne są trzy hormony: trójjodotyronina (T3), tyroksyna (T4) oraz hormon tyreotropowy (TSH). Pierw-sze dwa są wytwarzane przez samą tarczycę, przy czym do syntezy T4 potrzebny jest jod. Wydzielanie hormonu TSH, pobudzającego tarczycę do wydzielania hormonów własnych, odbywa się w komórkach przysadki mózgowej.
Pierwszy z nich, hormon T3 (trójjodotyronina) odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, meta-bolizm węglowodanów, tłuszczów i białek. Wpływa on na bilans wody oraz pracę mięśni. Drugi z hormonów T4 (tyroksyna) reguluje wchłanianie glukozy czy rozpad tłusz-czów. Wpływa na działanie gruczołów płciowych oraz płodność. Hormony wytwarzane przez tarczycę kontrolują podsta-wową aktywność wszystkich komórek w ludzkim ciele,
wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego i spraw-ność umysłu. W życiu płodowym przyczyniają się one do prawidłowego rozwoju dziecka warunkują m.in. wzrost, przemianę materii i gospodarkę energetyczną organizmu. Zaburzona praca tarczycy wpływa niekorzystnie na stan naszych narządów i układów.
Co to jest niedoczynność tarczycy ?Na świecie 300 mln ludzi choruje na niedoczynność tar-czycy, a 50% z nich jest leczonych. Problemy z tarczycą mogą być związane z jej niedoczyn-nością to tzw. hipotyreoza, czyli wytwarzanie za małej ilości hormonów. Wówczas mogą wystąpić m.in.: uczucie zmęczenia, obniżenie nastroju, senność, zwiększona męcz-liwość, spowolnienie, odczuwanie zimna pomimo wyso-kiej temperatury na zewnątrz, zaparcia, sztywność mięśni i bóle stawów, przybieranie na wadze, zmiana barwy głosu, słabsza pamięć i osłabiona zdolność koncentracji, zabu-rzenia miesiączkowania m.in.: cykle bezowulacyjne, obfite miesiączki, suchość i szorstkość skóry na łokciach i kolanach, wypadanie włosów, osłabienie paznokci, chrypka, obrzęki pod oczami, spadek libido.
10 Gazeta Pacjenta – Zima 2018
A B E C A d ł O Z d R O W I A
Co oznacza nadczynność tarczycy ?to tzw. hipertyreoza, która wiąże się wytwarzaniem zbyt dużej ilości hormonów.Osoby z nadczynnością tarczycy są: drażliwe, skarżą się na kołatnie serca, mają kłopoty z koncentracją, niekiedy pojawia się mimowolne drżenie np. palców. Osoby te, mogą być nadwrażliwe na zmiany temperatury, nadmiernie się pocą i czują wzmożone pragnienie. Mogą także pojawić się duszność, zaburzenia miesiączkowania czy problemy z układem pokarmowym (m.in. biegunka). Najczęściej występującą postacią nadczynności tarczycy jest choroba Gravesa Basedowa.Obok objawów nadczynności schorzenie u 10-30 proc. chorych prowadzi do wytrzeszczu oczu. Przypadłość może doprowadzić do jaskry, światłowstrętu, a nawet trwałego uszkodzenia wzroku. Może także pojawić się wole tarczycy oraz tzw. obrzęk podgoleniowy.Inne zaburzenia związane z tarczycąWole tarczycy oznacza powiększenie objętości tar-czycy. Wole jest rozpozna-wane, gdy objętość tarczycy przekracza górną granicę normy. Dla kobiet granica ta wynosi 18 – 20 ml, dla mężczyzn zaś – 25 ml. W zależności od tego, czy powiększona tar-czyca produkuje prawidłowe, czy też nadmierne ilości hormonów rozróżnia się wole guzkowe toksyczne (nad-czynne) i wole nietoksyczne (gdy czynność tarczycy jest prawidłowa). W zależności od obrazu tarczycy widocznego w badaniu USG rozróżnia się:• wole guzkowe – gdy w miąższu tarczycy stwierdza się
obecność jednego lub kilku guzków.• wole miąższowe – miąższ tarczycy jest jednorodny
(nie stwierdza się w nim obecności guzków o średnicy przekraczającej 1 cm).
Jeśli powiększenie gruczołu tarczowego jest niewielkie mogą nie występować żadne dolegliwości. Duże wole uciskając na sąsiadujące struktury szyi powodować będzie uczucie dyskomfortu, problemy z oddychaniem czy z połykaniem.Coraz częściej słyszymy o przewlekłym zapaleniu tarczycy o podłożu autoimmunologicznym tj. o chorobie Hashi-moto. W schorzeniu tym tarczyca niszczona jest przez komórki własnego organizmu. Objawy w tej chorobie są bardzo różne i nietypowe. Na początku mogą pojawić się dolegliwości charakterystyczne dla nadczynności tarczycy, a później dla niedoczynności. Aby rozpoznać tę chorobę
należy wykonać oznaczenie przeciwciał aTPO (anty-TPO). U osoby chorej liczba przeciwciał jest podwyższona i sięga kilku tysięcy a norma to zazwyczaj wynik dwucyfrowy.Kolejnym schorzeniem z powodu, którego pacjent zgłasza się do endokrynologa, dotyczącym opisywanego w artykule gruczołu są guzki tarczycy. Ich częstość występowania jest większa u kobiet niż u mężczyzn i zwiększa się z wiekiem. W krajach gdzie prowadzona jest prawidłowo podaż jodu częstość występowania guzków tarczycy szacuje się na około 6% u kobiet i 1% u mężczyzn. Guzki tarczycy są zmianami umiejscowionymi w obrębie szyi. Mogą być w postaci torbieli, wówczas są wypełnione płynem lub
w postaci litej wypełnionej komórkami. Przyczyna ich powstawania nie jest znana. Stwierdza
się je czasami u członków tej samej rodziny, ponieważ ich powstanie
może być uwarunkowane gene-tycznie. Wśród innych przyczyn powstawania guzków może być niedobór jodu w diecie.Guzki tarczycy mogą mieć charakter łagodny. Niewielki ich odsetek mogą stano-wić przypadki raka tarczycy.
Większość guzków tarczycy nie powoduje żadnych objawów
miejscowych. Najczęściej są one rozpoznawane przypadkowo
w trakcie badania USG. W każdym przypadku stwierdzenia u siebie
zmiany w okolicy tarczycy należy zgłosić się do lekarza. Pilnie należy zgłosić się do lekarza, gdy: • na szyi pojawił się guzek lub obwód szyi ulega szyb-
kiemu powiększeniu,• nagle wystąpił ból szyi w okolicy tarczycy,• powiększone są węzły chłonne szyjne,• pojawiły się kłopoty z przełykaniem lub oddychaniem,• wystąpiła chrypka (szczególnie, jeśli laryngolog wyklu-
czył zapalenie krtani),• pojawiły się objawy nadczynności tarczycy, • członek rodziny chorował na raka tarczycy,Badania prowadzące do rozpoznania chorób tarczycyZaleca się u kobiet i mężczyzn po 50 roku życia regularnie badanie tarczycy raz w roku.
Wywiad oraz badanie lekarskieLekarz podczas badania zwraca uwagę na objawy niedo-czynności lub nadczynności tarczycy, ewentualne czynniki ryzyka rozwoju nowotworu tarczycy. W badaniu fizykalnym sprawdza czy nie są powiększone węzły chłonne, czy nie występują patologiczne zmiany.
Chora tarczyca
najczęściej nie boli
11Gazeta Pacjenta – Zima 2018
A B E C A d ł O Z d R O W I A
Styc
zeń
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N1
2 3
4 5
67
8 9
10
11
12
1314
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
2728
29
30
31
Lipie
c Pn
W
t Śr
Cz
Pt
So
N
12
34
56
78
9 10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
2122
23
24
25
26
27
28
29
30
31
Luty
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N
1 2
34
5 6
7 8
9 10
11
12
13
14
15
16
1718
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
Sier
pień
Pn
W
t Śr
Cz
Pt
So
N
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
11
12
13 1
415
16
17
18
19
20
21
22
23
24
2526
27
28
29
30
31
Mar
zec
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N
1 2
34
5 6
7 8
9 10
11
12
13
14
15
16
1718
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
Wrz
esie
ń Pn
W
t Śr
Cz
Pt
So
N 1
2 3
4 5
6 7
89
10
11
12
13
14
1516
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
2930
Kwie
cień
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N1
23
45
67
8 9
10
11
12
13
1415
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
2829
30
Paźd
ziern
ik
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
2021
22
23
24
25
26
27
28
29
3031
Maj
Pn
W
t Śr
Cz
Pt
So
N
1
23
4 5
6 7
8 9
10
11
1213
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
2627
28
29
30
31
Listo
pad
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N1
2
34
5 6
7 8
9 10
11
12
13
14
15
16
1718
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
2930
Czer
wie
c Pn
W
t Śr
Cz
Pt
So
N
1
23
4 5
6 7
8 9
10
11
12
13
14
15
1617
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Grud
zień
Pn
W
t Śr
Cz
Pt
So
N 1
2 3
4 5
6 7
89
10
11
12
13
14
1516
17
18
19
20
21
22
23
2425
26
27
28
29
30
31
War
szaw
a Pr
aga
Połu
dnie
SZPZ
LO
2019
Styc
zeń
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N1
2 3
4 5
67
8 9
10
11
12
1314
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
2728
29
30
31
Lipie
c Pn
W
t Śr
Cz
Pt
So
N
12
34
56
78
9 10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
2122
23
24
25
26
27
28
29
30
31
Luty
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N
1 2
34
5 6
7 8
9 10
11
12
13
14
15
16
1718
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
Sier
pień
Pn
W
t Śr
Cz
Pt
So
N
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
11
12
13 1
415
16
17
18
19
20
21
22
23
24
2526
27
28
29
30
31
Mar
zec
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N
1 2
34
5 6
7 8
9 10
11
12
13
14
15
16
1718
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
Wrz
esie
ń Pn
W
t Śr
Cz
Pt
So
N 1
2 3
4 5
6 7
89
10
11
12
13
14
1516
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
2930
Kwie
cień
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N1
23
45
67
8 9
10
11
12
13
1415
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
2829
30
Paźd
ziern
ik
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
2021
22
23
24
25
26
27
28
29
3031
Maj
Pn
W
t Śr
Cz
Pt
So
N
1
23
4 5
6 7
8 9
10
11
1213
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
2627
28
29
30
31
Listo
pad
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N1
2
34
5 6
7 8
9 10
11
12
13
14
15
16
1718
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
2930
Czer
wie
c Pn
W
t Śr
Cz
Pt
So
N
1
23
4 5
6 7
8 9
10
11
12
13
14
15
1617
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Grud
zień
Pn
W
t Śr
Cz
Pt
So
N 1
2 3
4 5
6 7
89
10
11
12
13
14
1516
17
18
19
20
21
22
23
2425
26
27
28
29
30
31
War
szaw
a Pr
aga
Połu
dnie
SZPZ
LO
2019
Badania hormonalneSłużą do oceny czynności tarczycy. Jest to oznaczenie stężenia hormonu tyreotropowego (TSH) we krwi. Jeśli uzyskany wynik będzie nieprawidłowy, konieczne jest oznaczenie stężenia wolnych hormonów tarczycy (FT4 i/lub FT3). Badanie ultrasonograficzne (USG) – jest badaniem czułym i bezbolesnym. Na jego podstawie lekarz ocenia wielkość gruczołu, stwierdza obecność guzków oraz ich wielkość i liczbę, a także ewentualne powiększenie węzłów chłonnych.
Badanie radioizotopowe oraz biopsja cienkoigłowa Lekarz może zlecić badanie scyntygraficzne tarczycy. Podczas badania podaje się radioaktywny izotop, dzięki temu przy pomocy specjalistycznej kamery wykonywany jest odczyt nagromadzenia izotopu w tarczycy. Poprzez to badanie można łatwiej zlokalizować zmiany znajdujące się w obrębie tarczycy. Badanie służy m.in. do oceny guzków. Guzki, które produkują nadmierną ilość hormonów tar-czycy, wychwytują dużo izotopu i opisywane są w badaniu jako guzki „gorące”. Guzki „zimne” nie gromadzą izotopu albo gromadzą go mało. Mogą one świadczyć o niebezpie-czeństwie zmian nowotworowych . Guzki „gorące” bardzo rzadko są rakami tarczycy.
Jeśli zmiana w tarczycy jest niepokojąca może pojawić się konieczność pobrania wycinka do dalszych badań. W takich sytuacjach wykonuje się tzw. cienkoigłową biopsję aspira-cyjną (BAC). Igła wprowadzana jest bezboleśnie do tarczycy, następnie za pomocą odpowiedniej strzykawki pobiera się tkankę. Badanie to pozwala ustalić charakter ewentualnych zmian patologicznych i w przypadku raka rozpocząć jak naj-szybsze leczenie.
Co możemy sami zrobić aby uniknąć zachorowania na choroby tarczycy ?Stres osłabia nasz układ immunologiczny, może przy-czynić się do rozwoju chorób tarczycy. Ryzyko to zwięk-szają używki, zanieczyszczenie środowiska oraz brak jodu w diecie. Dlatego, aby ograniczyć ryzyko zachorowania na choroby tarczycy, należy bardziej zatroszczyć się o higienę swojego życia. To znaczy, że powinniśmy: • zadbać o dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości
jodu w diecie. Pierwiastek ten jest ważnym składnikiem budowy hormonów tarczycowych. Dla prawidłowego
funkcjonowania tarczycy konieczna jest odpowiednia podaż jodu. Jod znajduje się w produktach spożyw-czych, takich jak między innymi: ryby morskie, owoce morza, mleko, jaja. Oprócz jodu organizmowi należy dostarczyć także: żelazo, cynk, selen oraz witaminy szczególnie z grupy B oraz witaminy C i D. Źródłem żelaza jest np.: wątróbka, jaja zaś źródłem witaminy D są: drożdże, mleko, tran, masło, sery. Bogate w wita-miny są warzywa i owoce.
• zadbać o prawidłową ilość snu, tj. 7-8 godzin dziennie.• zaprzestać palenia papierosów – stwierdzono bowiem
związek między paleniem papierosów a rozwojem guzków tarczycy,
• wyjeżdżać z miasta na łono natury np.: nad morze. W dni wietrzne i sztormowe z powietrza pobieramy jodu najwięcej.
Chora tarczyca najczęściej nie boli. Jednak skutki zaburzeń pracy tego organu są odczuwalne w całym organizmie, bo tarczyca sterując hormonami wpływa na wszystkie narządy wewnętrzne. Dlatego powinniśmy o nią dbać szczególnie.
14 Gazeta Pacjenta – Zima 2018
W A R T O W I E d Z I E ć
Badania tarczycy mogą pomóc wyjaśnić wiele dolegliwości, ponieważ tarczyca, a dokładniej hormony gruczołu tarczy-cowego mają wpływ na metabolizm, procesy wzrastania, a u płodu i noworodków decydują o prawidłowym rozwoju układu nerwowego, w tym także centralnego układu ner-wowego, czyli mózgu. Chora tarczyca najczęściej nie boli, jednak skutki zaburzeń pracy tego organu są odczuwalne w całym organizmie, ponieważ tarczyca sterując hormo-nami wpływa na wszystkie narządy wewnętrzne. Dlatego też, warto co jakiś czas zrobić sobie badania krwi spraw-dzające pracę tego narządu. Gorsze samopoczucie, ner-wowość, zmęczenie, chudnięcie lub tycie to najczęstsze objawy nieprawidłowego funkcjonowania tarczycy. Należy pamiętać, że ani nadczynności, ani niedoczynności tarczycy nie wolno lekceważyć. Rozpoznanie tych zaburzeń ustala się na podstawie całego obrazu klinicznego oraz badań laboratoryjnych krwi. Produkcja hormonów tarczycowych jest regulowana przez przysadkę mózgową, będącą częścią mózgowia, która produkuje hormon TSH. I to on będzie decydował o tym, ile tarczyca wytworzy swoich hormo-nów w postaci FT3 i FT4. W pierwszym rzucie ocenia się więc poziom hormonu TSH. Najczęściej niskie stężenie TSH w organizmie sugeruje nadczynność tarczycy (tarczyca produkuje za dużo hormonów), a wysokie niedoczynność (produkcja hormonów jest za mała). Następnie bada się poziom hormonów FT3 i FT4, co jest istotnym elementem oceny zaburzeń funkcjonowania tarczycy. W ich rozpozna-waniu najbardziej istotna jest relacja pomiędzy wynikami badań TSH i FT4.
Nieprawidłowe wyniki bez choroby – dlaczego?Czasami może zdarzyć się sytuacja, gdzie podczas rutyno-wych badań laboratoryjnych uzyskujemy nieprawidłowe wyniki spowodowane innymi przyczynami, niż zaburze-nia gruczołów dokrewnych. Niekiedy jest to wynikiem niedoskonałości metody badawczej i różnych czynników wpływających na oznaczenia laboratoryjne, niekiedy zaś, mamy do czynienia z rzeczywistym zaburzeniem poziomu hormonów tarczycy z powodu innych, pozatarczyco-wych chorób. Dlaczego tak się dzieje? Na stężenie hor-monów tarczycy wpływa nie tylko czynność tarczycy, ale także szereg mechanizmów obwodowych i ośrodkowych. Mechanizmy obwodowe to przekształcenia i rozkład hor-monów tarczycy poprzez aktywność enzymów, natomiast mechanizmy ośrodkowe to wpływ ośrodkowego układu nerwowego na wydzielanie TSH, niezależnie od stęże-nia hormonów tarczycy. Poniżej przedstawiono przykłady najczęściej spotykanych sytuacji, w których może dojść do uzyskania nieprawidłowych wyników hormonów tarczycy u osoby, która nie wykazuje zaburzeń w funkcjonowaniu tego gruczołu.
Niskie TSH1. Ciąża. Hormon wydzielany przez łożysko – HCG może działać podobnie do TSH, stąd ten ostatni często ulega obniżeniu 2. Leki zażywane przez pacjentów (sterydy, leki p/parkinsonowskie, leki p/depresyjne) 3. Głodzenie 4. Ciężkie i przewlekłe choroby. Najczęściej jest to nie-wydolność krążenia, czasami ostre stany psychiatryczne. Stanowią one poważny problem, ponieważ obniżone TSH
Nieprawidłowe wyniki hormonów bez zaburzeń tarczycyUrszula Nowak Koczocik
15Gazeta Pacjenta – Zima 2018
W A R T O W I E d Z I E ć
jest traktowane jako przyczyna, a nie skutek choroby. Roz-poznanie wówczas nadczynności tarczycy i podanie leków u takiej osoby może mieć negatywne, czasami tragiczne skutki. Istnieją więc stany, które maskują niedoczynność tar-czycy, a naśladują jej nadczynność
Nieco podwyższone TSH1. Ciężkie choroby mogą powodować zarówno podwyż-szenie jak i spadek TSH w zależności od fazy choroby. 2. Okres zdrowienia po infekcjach. 3. Choroby nadnerczy Powyższe stany naśladują niedo-czynność, a maskują nadczynność tarczycy.
Niskie FT3To najczęściej występujące zaburzenie. U jakich pacjentów można się go spodziewać?1. Przewlekłe i ciężkie choroby. Uważa się, że 25-50% pacjentów przyjmowanych do szpitala z jakichkolwiek powodów cechuje się niskim stężeniem FT3. 2. Osobnej uwagi wymagają ostre stany psychiatryczne. Dla pacjentów z objawami tzw. zespołów „wytwórczych” typowe jest niskie FT3 przy wysokim FT4. Taki obraz to oczywiście adaptacja organizmu do choroby. W stanach depresyjnych można spotkać niskie oznaczenia zarówno TSH jak i FT4 i FT3.
Niskie FT4 i/lub FT31. Tak jak w poprzednich przypadkach – ciężkie i przewlekłe choroby mogą powodować taki spadek.2. Niektóre leki mogą wpływać na oznaczenia (interferen-cje) wypierając hormony z połączeń z białkami, różne prze-ciwciała ingerujące w oznaczenia, wreszcie niedoskonałość metody badawczej. W przypadku oznaczeń FT3 i FT4 klini-cyści – praktycy obserwują większą zawodność, wrażliwość na zakłócenia w porównaniu np. z oznaczaniem TSH. 3. Ciąża. W końcowym okresie wzrasta znacznie poziom białek wiążących. Metody badawcze powinny być nieza-leżne od poziomu białek wiążących, ale niestety nie są. Podejmowane działania polegające na ingerencji w poziom hormonów tarczycy w powyższych sytuacjach zazwyczaj są błędem. Decyzję o rozpoznaniu lub nierozpoznaniu zabu-rzeń należy podjąć na podstawie całości obrazu klinicznego, a nie pojedynczego oznaczenia laboratoryjnego. Musimy pamiętać, że im więcej oznaczeń, tym większa możliwość błędu laboratoryjnego w pojedynczym oznacze-niu i wysnucia fałszywych wniosków. Stanie się tak, jeśli poje-dyncze, nieprawidłowe oznaczenie uznamy za prawdziwe, a inne oznaczenia (w tym prawidłowe) za nieistotne. Przy niewielkich odchyleniach od normy oraz przy sprzecznych, nieprzystających do siebie wynikach badań, podstawowym działaniem powinno być powtórzenie oznaczeń za pewien czas i dopiero wtedy po upewnieniu się, że uzyskane wyniki są wiarygodne i adekwatne do obrazu klinicznego, może być wdrożone leczenie.
KalcytoninaKalcytonina
Negatyw
ne sprzężenie zwrotne
Hormony tarczycy
tarczyca
podwzgórze
przysadka mózgowa
TRH – Tyreoliberyna, hormon uwalniający hormon tarczycy
TSH – Hormon tyreotropiny stymulujący tarczycę
T3 – Hormon trijodotyroninyT4 – Hormon tyroksyny
16 Gazeta Pacjenta – Zima 2018
W A R T O W I E d Z I E ć
25 maja 2018 r. rozpoczęło obowiązywać Rozporzą-dzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycz-nych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane popularnie jako „RODO”). RODO obowiązuje w identycznym zakresie we wszystkich krajach Unii Europejskiej, a więc także w Polsce i wprowa-dza szereg zmian w zasadach regulujących przetwarzanie danych osobowych, które mają wpływ na wiele dziedzin życia, w tym na korzystanie ze świadczeń zdrowotnych. Minęło już kilka miesięcy od wprowadzenia RODO, nie-stety zamieszanie wywołane wokół tego Rozporządzenia, nadal wywołuje dezorientację, zamieszanie i bardzo wiele niezasadnych nadinterpretacji.
Czym są dane osobowe?Dane osobowe to informacje o zidentyfikowanej lub moż-liwej do zidentyfikowania osoby fizycznej. Osobą możliwą do zidentyfikowania jest osoba, której tożsamość można określić bezpośrednio lub pośrednio, w szczególności na podstawie identyfikatora takiego jak imię i nazwisko, nr identyfikacyjny, dane o lokalizacji, identyfikator internetowy albo jeden lub kilka specyficznych czynników określających jej cechy: fizyczne, fizjologiczne, genetyczne, psychiczne, ekonomiczne, kulturowe lub społeczne.
Dane osobowe wrażliwe (sensytywne) to szczególne kategorie danych osobowych ujawniających pochodzenie rasowe lub narodowościowe, poglądy polityczne, przeko-nania religijne lub poglądy filozoficzne, fakt przynależności do związków zawodowych, dane genetyczne, dane bio-metryczne, dane dotyczące zdrowia lub życia seksualnego. Stanowią one kategorię danych osobowych podlegającą szczególnej ochronie.SZPZLO Warszawa Praga Południe jako administrator przetwarza dane osobowe pacjentów na podstawie art. 6 oraz art. 9 RODO. Dane osobowe pacjentów są zbierane i przetwarzane w celu wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze w zakresie świadczenia usług zdrowotnych. Dane osobowe pacjentów są przechowy-wane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa regulu-jącymi przechowywanie dokumentacji medycznej.
SZPZLO jako podmiot leczniczy ma obowiązek i prawo usta-lenia tożsamości osoby ubiegającej się o świadczenie zdro-wotne zgodnie z ustawą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finan-sowanych ze środków publicznych oraz zgodnie z ustawą o systemie informacji w ochronie zdrowia. Podanie danych osobowych oraz okazanie dokumentu tożsamości przez pacjenta jest dobrowolne lecz niezbędne do realizacji celu.Weryfikacja tożsamości pacjenta powinna odbywać się w sposób nieutrudniający dostępu do uzyskania świadczenia
Bezpieczeństwo danych osobowychAnna Czech
17Gazeta Pacjenta – Zima 2018
W A R T O W I E d Z I E ć
zdrowotnego z ograniczeniem ryzyka pozyskania danych przez osoby trzecie.Zgodnie z RODO osobom fizycznym przysługują nastę-pujące uprawnienia wobec przetwarzanych danych osobowych: prawo żądania dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego.
Prawo do usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych osobowych nie ma zastosowania jeśli ich przetwarzanie jest niezbędne między innymi do: wywiązania się z prawnego obowiązku, któremu podlega administrator lub do wyko-nania zadania realizowanego w interesie publicznym bądź w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi; do celów archiwalnych w inte-resie publicznym, do celów badań nauko-wych lub historycznych, do celów statystycznych zgodnie z art. 89 RODO; z uwagi na względy inte-resu publicznego w dziedzinie zdrowia publicznego.
Prawo do bycia zapomnia-nym dotyczy tych zbiorów, z których można usunąć zapisy, np. forum dysku-syjne, portale, sklepy interne-towe (po 5 latach, ze względu na przepisy o rachunkowości). Jednak prawo to nie dotyczy zbioru pacjentów, ponieważ ich przetwa-rzanie jest niezbędne między innymi do wywiązania się z prawnego obowiązku, któremu podlega administrator, do celów archiwalnych i statystycz-nych, z uwagi na względy interesu publicznego w dziedzinie zdrowia.
Każda zmiana zawiera zarówno elementy, które ułatwiają, jak i takie, które utrudniają pracę. Wielu uznało, że wejście w życie RODO oznacza całkowity zakaz używania takich danych jak imię i nazwisko w codziennym życiu. Strach przed złamaniem nowych przepisów jest tak ogromny, że skala nadinterpretacji spowodowała całkowity paraliż w życiu codziennym. Zdarzają się przypadki blokowania dostępu do informacji publicznych, a nawet zakazy informo-wania rodziców o stanie zdrowia ich dzieci. Niestety nowa regulacja przysparza wielu problemów interpretacyjnych, w związku z bardzo ogólną treścią przepisów. Przedsię-biorcy straszeni karami finansowymi zaczęli jednak w więk-szym stopniu dbać o nasze dane i procesy ich przetwarzania.
Niektórzy aż nadto wzięli sobie do serca nowe zalecenia. Dlatego też nie brakuje głosów, które wskazują, iż RODO doprowadziło do wielu absurdów życia codziennego, które zamiast chronić nasze dane, rozbawiają lub wręcz utrud-niają zwykłe czynności.
Wymiana informacji (a nimi są dane osobowe) to podstawa życia społecznego. Główną ideą stojącą za RODO jest natomiast to, aby nasze dane były zbierane i wykorzysty-wane za naszą zgodą i w sposób celowy.
Cały sens rozporządzenia RODO opiera się na tym aby dane osobowe: były przetwarzane zgodnie z prawem; zbie-rane w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach i nieprzetwarzane dalej w sposób niezgodny z tymi celami; adekwatne, stosowne oraz ograniczone do tego,
co niezbędne do celów, w których są przetwa-rzane; prawidłowe i w razie potrzeby uak-
tualniane; przechowywane w formie umożliwiającej identyfikację osoby,
której dane dotyczą, przez okres nie dłuższy, niż jest to nie-
zbędne do celów, w których dane te są przetwarzane.
Należy podjąć wszel-kie rozsądne działania, aby dane osobowe, które
są nieprawidłowe w świetle celów ich przetwarzania,
zostały niezwłocznie usunięte lub sprostowane.
RODO wymusza na administratorach – czyli podmiotach gromadzących i przetwarzają-
cych dane, podjęcie określonych czynności gwarantujących, że nasze dane znajdują się w dobrych rękach.
Wraz z wejściem w życie nowych przepisów nie trzeba wszystkiego zmieniać, niektórzy stwarzają wrażenie, jakby nagle przetwarzanie danych oso-bowych stało się nielegalne.
Pamiętajmy, RODO dotyczy danych w systemach lub zbio-rach i nie ogranicza relacji międzyludzkich. RODO jest bardzo ważne, ma społeczeństwu pomagać i chronić dane osobowe osób, ale nie może stawiać przed nimi przeszkody nie do pokonania. Jeśli tak się dzieje, jest to raczej problem leżący po stronie administratora danych, który po prostu zachowuje się zbyt nadgorliwie (nadinterpretuje przepisy) lub najzwyczajniej nie posiada odpowiedniej wiedzy i prze-pisów prawa.
Strach przed złamaniem nowych przepisów jest tak ogromny,
że skala nadinterpretacji spowodowała
całkowity paraliż w życiu
codziennym
18 Gazeta Pacjenta – Zima 2018
W A R T O W I E d Z I E ć
Przychodzi turysta do bacy na Polanie Chochołowskiej:
– Baco, macie tu wrzątek?– Jest, ino zimny.
– Tatry mają dwa miliony lat i trzy miesiące.– Baco, skąd wiecie to z aż taką dokładnością?– A był tu jeden profesor trzy miesiące temu
i gadał, że mają dwa miliony. To ile mogą mieć teraz?
Na lekcji plastyki dzieci rysują sporty zimowe podchodzi Pani do Jasia i pyta
– Jasiu czemu nic nie narysowałeś ?– Nieprawda narysowałem Małysza
– A gdzie on jest ?– Poleciał
Wściekły profesor wchodzi do sali wykładowej i mówi:
– Wszyscy nienormalni proszę wstać!!! Nikt się nie rusza. Po dłuższej chwili
wstaje jeden student. – No, proszę! – mówi ironicznie profesor
i pyta się studenta.– Czemu uważa się pan za nienormalnego?
– Nie uważam się za nienormalnego, ale głupio mi, że pan profesor tak sam stoi…
Co ty masz na sobie?! Gdzie ty się wybierasz w takim stroju?!– Jak to gdzie? Na bal przebierańców.
– Ale przecież ta impreza jest dopiero jutro.– Wiem, tato. Jestem żółwiem.
Nauczyciel języka polskiego pyta uczniów:
– Jak brzmi liczba mnoga do rzeczownika „niedziela”?
– Wakacje, proszę pani!
Informatyk poszedł na ryby. Złapał złotą rybkę, która obiecała spełnić tradycyjne trzy życzenia.
Informatyk mówi:– Żeby był pokój na świecie.
Rybka mówi:– Za trudne.
– No to, aby Windows się nie zawieszał.Ryba na to:
– To już niech będzie ten pokój na świecie…
Są święta Bożego Narodzenia. Nagle Jasio przychodzi do mamy i mówi:
– Mamo, choinka się pali. – Synku, nie mówi się „pali” tylko „świeci”.
Po chwili Jasio znów przychodzi: – Mamo, a teraz firanka się świeci.
Na wesoło
Szanowni Pacjenci!Informujemy, że w szpzlo Warszawa Praga Południe
Można odpłatnie wykonać następujące badania:
vBadanie wysiłkowe serca na bieżni ruchomej
vMonitorowanie ciśnienia tętniczego krwi – Holter RR
vMonitorowanie czynności serca – Holter EKG
Badania wykonywane są w Pracowni Prób Wysiłkowych w ZLO ul. Abrahama 16,
tel. 22 671–24–71, 22 671–24–79Szczegółowe informacje uzyskają Państwo w rejestracji przychodni.
Warszawa Praga Południe
SZPZLO
Warszawa Praga Południe
SZPZLO
Programy profilaktyczne
Profilaktyka raka szyjki macicyProponujemy bezpłatne badania cytologiczne, dla kobiet w wieku 25–59 lat* zamieszkałych na terenie województwa mazowieckiego, które w okresie ostatnich 3 lat nie uczestniczyły w w/w programie lub otrzymały pisemne wskazanie od lekarza do wykonania badania za 12 miesięcy.
Zapraszamy do ZLO:przy ul. Saskiej 61, tel.: 22 617 36 39przy ul. Grochowskiej 339, tel.: 22 810 50 07przy ul. Kickiego 24, tel.: 22 810 67 75przy ul. Abrahama 16, tel. 22 671 23 08
Warunkiem uczestnictwa w programie jest posiadanie aktualnego dowodu ubezpieczenia. Prosimy o przynie-sienie ostatniego wyniku badania cytologicznego.
* Przy określeniu wieku bierze się pod uwagę rok urodzenia
Profilaktyka chorób układu krążeniaProgram skierowany jest do osób, które: w bieżącym roku kalendarzowym ukończyły 35,40,45,50 lub 55 lat i w ciągu ostatnich 5 lat nie korzystały z badań wykony-wanych w ramach w/w. programu oraz nie miały wcze-śniej rozpoznanej choroby układu krążenia. W pakiecie badań znajdują się: pomiary ciśnienia tętniczego krwi, badanie poziomu cholesterolu całkowitego, HDL, LDL, trójglicerydów, glukozy oraz określenie BMI. Lekarz poz przeprowadza wywiad na podstawie ankiety zgodnej z Kartą Badania Profilaktycznego oraz ocenia czynniki ryzyka zagrożenia chorobami układu krążenia.
Zapraszamy pacjentów zadeklarowanych do lekarzy POZ w naszych placówkach:przy ul. Abrahama 16, ul. Saskiej 61,ul. Kickiego 24, ul. Sygietyńskiego 3,ul. Ateńskiej 4, ul. Zamienieckiej 73,ul. Ostrołęckiej 4, ul. Ostrzyckiej 2/4,ul. Grochowskiej 339
Profilaktyka gruźlicyAdresowany jest do osób dorosłych, które nie choro-wały na gruźlicę, ale miały kontakt z osobami chorymi na to schorzenie; do osób bezdomnych, bezrobotnych, niepełnosprawnych, obciążonych długotrwałą chorobą, uzależnionych od: tytoniu, alkoholu, narkotyków. Warunkiem uczestnictwa w w/w programie jest wypeł-nienie pisemnego oświadczenia, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy uczestnik programu nie podlegał badaniu ankietowemu pielęgniarki POZ w ramach profilaktyki gruźlicy (także u innych świadczeniodawców).
Osoby zainteresowane proszone są o zgłoszenie się do pielęgniarek środowiskowych – rodzinnych w nastę-pujących przychodniach:przy ul. Abrahama 16, ul. Saskiej 61,ul. Kickiego 24, ul. Sygietyńskiego 3,ul. Ateńskiej 4, ul. Zamienieckiej 73,ul. Ostrołęckiej 4, ul. Ostrzyckiej 2/4,ul. Grochowskiej 339
SZPZLO Warszawa Praga Południe zaprasza do wzięcia udziału
w bezpłatnych badaniach wykonywanych bez skierowania
w ramach następujących programów profilaktycznych
finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
SZANOWNI PACJENCI!ZAPRASZAMY DO PORADNI STOMATOLOGICZNEJw ZLO przy ul. GROCHOWSKIEJ 339Zapisy prowadzone są osobiście lub telefonicznie:nr tel. 22 870–15–80poniedziałek, środa godz. 8.00–18.00wtorek, piątek w godz. od 8.00–14.00czwartek od 9.00–18.00
Krótkie terminy oczekiwania na wizytę.ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE UDZIELANE SĄ W RAMACHUMOWY ZAWARTEJ Z NFZ
21Gazeta Pacjenta – Zima 2018
Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa Praga Południe
zapraszado Pracowni Fizjoterapii
w Przychodni przy ul. Saskiej 61
na zabiegi fizjoterapeutyczneProponujemy Państwu szeroki wachlarz usług świadczonych przez profesjonalny i doświadczony zespół fizjoterapeutów.
Pracownia czynna jest od poniedziałku do piątku w godz. od 8:00 do 18:00Szczegółowe informacje możecie Państwo uzyskać pod numerem telefonu: 22 617-30-05
lub w rejestracji Przychodni. Usługi są świadczone w ramach kontraktu z NFZ
Warszawa Praga Południe
SZPZLO
Program szkoły obejmuje wykłady teoretyczne
oraz zajęcia praktyczne z zakresu przygotowania
do porodu oraz pielęgnacji noworodka. Zajęcia są
prowadzone w ZLO ul. Ostrołęcka 4.
Zapisy pod nr tel.: 22 810 78 49
W programie mogą uczestniczyć kobiety spełnia-
jące jeden z poniższych warunków:
• posiadają dokument potwierdzający zameldo-
wanie na pobyt stały na terenie m.st. Warszawy,
• posiadają zaświadczenie o zameldowaniu
na pobyt czasowy na terenie m.st. Warszawy,
• rozliczają podatek dochodowy od osób fizycz-
nych w urzędzie skarbowym na terenie m.st.
Warszawy,
• przebywają w domu dla matek z małoletnimi
dziećmi i kobiet w ciąży lub w innej placówce
opiekuńczej na terenie m.st. Warszawy lub ta-
kiej, z którą m.st. Warszawa podpisało właściwą
umowę.
Kobiety w ciąży, które są zainteresowane udzia-
łem w Szkole Rodzenia, powinny posiadać zgo-
dę lekarza prowadzącego ciążę na uczestnictwo
w programie.
Bezpłatnezajęcia
w SzkoleRodzenia
Warszawa Praga Południe
SZPZLO
ODPŁATNE BADANIA USGw Pracowniach przy ul. Saskiej 61ul. Grochowskiej 339oraz przy ul. Abrahama 16Szczegółowe informacje uzyskają Państwo w rejestracjach przychodni.
SZANOWNI PACJENCI!
Informujemy, że w SZPZLO Warszawa Praga Południe można wykonać
Proponujemy Państwu szeroki wachlarz usług świadczonych przez profesjonalny i doświadczony zespół fizjoterapeutów.Ćwiczenia indywidualne, Zabiegi z zakresu fizykoterapii:
ultradźwięki, elektroterapia, magnetoterapia, laseroterapia punktowa, krioterapia miejscowa, masaż leczniczy, kinesiotaping czyli plastrowanie dynamiczne.
Zapewniamy przed zabiegami bezpłatne konsultacje prowadzone przez fizjoterapeutów.
Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa Praga Południe
zaprasza do Pracowni Fizjoterapiiw Przychodni przy ul. Saskiej 61 i ul. Abrahama 16NA ODPŁATNE ZABIEGI FIZJOTERAPEUTYCZNE od poniedziałku do piątku w godz. od 18.00 do 20.00.
Warszawa Praga Południe
SZPZLO
Zgłoszenia i zapisy przyjmujemy w Pracowniach lub pod numerem telefonu 513–548–851 od poniedziałku do piątku w godz. od 8.00 do 20.00.
OD 19.03.2018 ROKU ZAPEWNIAMY NOWE, NIŻSZE CENY ZAPRASZAMY
Program finansowany ze środków budżetowych m.st. Warszawy.
2 7
36
11
22
13
42
37
17
8
18
9
30
10
2526
29
38
33
28
32
23
5 1 40
35
3
27
14
31
21
15
12
20
16
24
6 4
19
41
39
34
imię żeńskie
wartościowy prezent
do żucia
ciastko z białek
zabieg fi zjo-terapeutyczny
materiał opatrunkowy
potocznie blok
wschodni
chrząstka łącząca
kręgimodniś zespół
barw
tytuł noweli
Stefana Żeromskiego
owad tropikalny
sklep z antykami
w stawie kolanowym
prąd elektryczny
uczucie bezczynności
nazwa war-szawskiego
teatru muzycznego
do popisu
jedno z czterech
w samocho-dzie
ośrodek wokół
którego coś skupia się
matariał na świece
struś
nazwisko polskiego pisarza science fi ction
Kryptonim konspira-cyjny Rady
Pomocy Żydom
gra rekreacyjna
sprzęt AGD w kuchni
wysokie fale dźwiękowe
niesły-szalne dla człowieka
żółty owoc
uczucie smutku
dawnej zwrot grzecz-
nościowy o szlach-ciacnce
piłka w bramce
delikatna tkanina
ochronnyna głowę
technika wizyjna
z tyłu szyi
na drzewie porażenie
zespół rockowy
noga zająca
psia komenda
marka samochodu
kryjówka pod ziemią
rodzaj paliwa ogólny akt prawny
portmonetka w dawnej
Polsce
tańcowała z igłą
rodzaj tańca
część pracy drukarza
nieład
wykonuje okulary
rodzaj napoju
przedmiot rozmowy
ustrój komuni-styczny
część świata
część kończyny
dolnej
masywny wylew krwi
przyrząd do mierzenia
jedna z dzielnic Warszawy
wyznaczony odcinek drogi
dudnienie
lód na rzece
chrzestna o chrzestnym
1 4 7 102 5 8 113 6 9 12 13 1814 2117
24 27 3631 40
1915
22 25 28 3732 41
2016
23 26 3529 3833 4230 3934
Po wypełnieniu krzyżówki liczby od 1 do 42 utworzą hasło23Gazeta Pacjenta – Zima 2018
K R Z y ż ó W K A
Szczegółowe informacje znajdują się na stronie internetowej Zespołu www.szpzlo.praga-pld.pl
ZLO AdresPoradnie
podstawowej opieki zdrowotnej
Poradnie specjalistyczne Numery telefonów
1 Saska 61 dla dorosłychdla dzieci
• endokrynologiczna • gruźlicy i chorób płuc • gastroenterologiczna • dermatologiczna • położniczo–ginekologiczna • alergologiczna dla dzieci• pracownia fizjoterapii
Centrala: 22 617 30 01 do 04
Rejestracja ogólna: 22 617 67 33 22 617 67 07
Por. POZ dla dzieci: 22 617 67 34
Por. ginekologiczno- -położnicza: 22 617 36 39
Sekretariat: 22 617 67 46
Prac. fizjoterapii: 22 617 30 05
2 Grochowska 339 dla dorosłychdla dzieci
• rehabilitacji • położniczo–ginekologiczna • stomatologiczna • pracownia fizjoterapii
Rejestracja: 22 870 43 83
Por. POZ dla dzieci: 22 810 21 11
Stomatologia: 22 870 15 80
Rejestracja rehabilitacji 22 810 09 91
3 Ateńska 4 dla dorosłych – Rejestracja: 22 617 32 96
4 Zamieniecka 73 dla dorosłych Rejestracja: 22 610 72 52 22 610 46 90
5 Ostrołęcka 4 dla dorosłychdla dzieci
• neurologiczna • okulistyczna • otolaryngologiczna • leczenia bólu
Centrala: 22 810 20 42 do 43 22 810 80 78
Por. POZ dla dzieci: 22 810 45 91
Rejestracja: 22 810 33 73
Sekretariat: 22 810 79 43
6 Abrahama 16 dla dorosłychdla dzieci
• chirurgia ogólna • diabetologiczna • kardiologiczna • urologiczna • rehabilitacji • położniczo–ginekologiczna• pracownia fizjoterapii
Centrala: 22 671 24 71
Rejestracja: 22 673 81 66 22 671 24 17
Rejestracja (rehabilitacja i zabiegi) 22 673 39 92
Rejestracja kardiolo-giczna i urologiczna 22 671 24 79
Por. POZ dla dzieci: 22 671 24 63Por. ginekologiczno- -położnicza: 22 671 23 08
Sekretariat: 22 613 56 41
7 Ostrzycka 2/4 dla dorosłych – Rejestracja: 22 813 27 11 22 813 27 82
8 Sygietyńskiego 3 dla dorosłychdla dzieci
– Rejestracja: 22 810 04 42
Por. POZ dla dzieci: 22 810 09 30
9 Kickiego 24 dla dorosłych • reumatologiczna • urazowo–ortopedyczna • położniczo–ginekologiczna • Poradnia Zdrowia Psychiczne-
go dla dzieci i młodzieży
Centrala: 22 810 54 14 22 810 24 91 22 810 25 95
Rejestracja: 22 810 41 71 22 810 67 75
Sekretariat: 22 810 24 59
PZP dla dzieci i młodzieży: 22 810 44 36
10 Gruzińska 6 – • Poradnia Zdrowia Psychiczne-go dla dorosłych
• Oddział dzienny Psychia-tryczny
Rejestracja PZP dla dorosłych:
22 617 56 82 22 616 39 34
Oddział: 22 617 41 34
11 Korytnicka 42/44 – • stomatologiczna Centrala: 22 810 20 42 do 43 22 810 80 78
Rejestracja 22 810 70 35
• Pielęgniarska Opieka długoterminowa POd: 22 610 45 05
668 343 943
Wykaz placówek