Biuletyn informacyjny dla lekarzy

DermaNr 05/2005

NEWSSprawozdanie z sympozjumnaukowego „Zastosowanielaserów i IPL w dermatologiiestetycznej"

Sprawozdanie z sympozjumnaukowego „Zastosowanielaserów i IPL w dermatologiiestetycznej"

Dermatoskopia w praktyce lekarskiej

Dermatoskopia w praktyce lekarskiej

Jak zapobiegaç starzeniu si´ skóry?Prewencja, piel´gnacja i leczenie

Jak zapobiegaç starzeniu si´ skóry?Prewencja, piel´gnacja i leczenie Foto: A

gnieszka Koz∏owska

O przyjacio∏ach SLDE

Sprawozdanie z Konferencji Anti-Aging

Sprawozdanie z Konferencji Anti-Aging

O przyjacio∏ach SLDE

Teleangiektazje okolicy twarzyTeleangiektazje okolicy twarzy

Nawil˝anie, powi´kszanie i korygowanie kszta∏tu ust za pomocà kwasu hialuronowegoNawil˝anie, powi´kszanie i korygowanie kszta∏tu ust za pomocà kwasu hialuronowego

3

Derm

aNEW

S

W tym numerze DermaNews chcielibyÊmy przedsta-wiç firmy, z którymi jako Stowarzyszenie Lekarzy Dermato-logów Estetycznych wspó∏pracujemy, organizujemy sympozja, konferencje, prowadzimy akcje reklamowei badania naukowe. Sukces, jakim by∏a konferencja Anti-Aging jest najlepszym dowodem, i˝ zawsze mo˝emyliczyç na naszych przyjació∏.

Cz∏onkiem wspierajàcym i przyjacielem Stowarzy-szenia jest firma Johnson&Johnson marka Neutrogena.Wspólne dzia∏ania zaowocowa∏y badaniami, które mia∏yna celu wykazanie skutecznoÊci i tolerancji kosmetykówNeutrogena Formu∏a Norweska. W badaniu wzi´∏o udzia∏pi´ç oÊrodków dermatologii estetycznej na terenie kraju.Raport z przeprowadzonych badaƒ zosta∏ przedstawionyna konferencji Anti-Aging w marcu. Wysoka ocena jakoÊcii skutecznoÊci kosmetyków Neutrogena sprawi∏a, i˝ wielegabinetów zg∏osi∏o ch´ç dystrybucji tych preparatów. Je˝e-li sà Paƒstwo zainteresowani urozmaiceniem swojej ofertysprzeda˝y prosimy o kontakt z firmà: Magdalena Tarasiƒ-ska, tel. 0-22 668 00 11, e-mail: mtarasin@jnjpl. jnj. com.

Firma Johnson&Johnson jest aktywnym cz∏onkiemnaszego Stowarzyszenia. Marka Neutrogena jest widocz-na na niemal ka˝dym naszym sympozjum. Formu∏a Norweska jest szeroko znana na Êwiecie i polecana przezdermatologów, tym bardziej cieszy nas fakt wspó∏pracy. ChcielibyÊmy równie˝ podkreÊliç znaczenie wspó∏pracyz firmà L. E. A. Future dystrybutorem preparatów Juvé-derm, Juvélift oraz SurgiLips. Znakomicie przygotowanestoisko, doskona∏a reklama preparatu SurgiLips zwróci∏yuwag´ wszystkich uczestników konferencji Anti-Aging.Bankiet zorganizowany przez firm´ L.E.A. Futur pod ha-s∏em „francuski poca∏unek” przebiega∏ w szampaƒskiejatmosferze i na d∏ugo pozostanie w pami´ci uczestnikówmarcowej konferencji.

Preparaty kwasu hialuronowego Juvéderm, Juvéliftsà powszechnie stosowane w naszych gabinetach, ∏atwedo podawania i bezpieczne dla pacjenta. Wszystko tosprawia, i˝ ch´tnie si´gamy po te preparaty.

Od lat przebojem naszych gabinetów jest równie˝preparat toksyny botulinowej Botox, który ma mocnà pozycj´ na naszym rynku. Podobnie, jak i na ca∏ym Êwieciei u nas w kraju lekarze prowadzà badania majàce na celuznalezienie nowych zastosowaƒ dla toksyny botulinowej.Nowa technika BotoxLift b´dzie z pewnoÊcià hitem wnaszych gabinetach w nadchodzàcym czasie.

Wymieniajàc przyjació∏ naszego Stowarzyszenia niesposób pominàç firmy Fenice, która jest dystrybutorempreparatów i technik zabiegowych w dermatologii

i medycynie estetycznej. Nasza wspó∏praca jest godnaodnotowania choçby z tego wzgl´du, i˝ dzi´ki niej lekarzeuczestniczàcy w naszych sympozjach majà sta∏y dost´pdo wszelkich nowoÊci, które pojawiajà si´ na rynku euro-pejskim. Najnowsze peelingi, które by∏y tematem warszta-tów na konferencji Anti-Aging ju˝ znalaz∏y uznanie lekarzyi pacjentów. Peeling migda∏owy, pirogronowy na sta∏ewchodzi do oferty naszych gabinetów. Majàc na wzgl´-dzie nadchodzàcy sezon wakacyjny, coraz cz´Êciej nasipacjenci myÊlà o tych cz´Êciach cia∏a, które zwykleszczelnie zakryte, ju˝ niebawem trzeba b´dzie ods∏o-niç. W przygotowaniu do lata z pewnoÊcià pomocny b´dzie BodyPeel. Zastosowanie tego peelingu pomo˝ezniwelowaç niedoskona∏oÊci naszej skóry.

Mezoterapia, jako technika zabiegowa cieszy si´coraz wi´kszym zainteresowaniem zarówno wÊród pa-cjentów, jak i lekarzy wykonujàcych zabieg. Preparaty dozabiegów w swojej ofercie posiada firma Fenice i BioProfil.Z firmà BioProfil wspó∏pracujemy od lat, korzystajàc z bogatej oferty produktów SVR. Przy tej okazji wartowspomnieç o nowych peelingach, które ju˝ sà dost´pnena rynku. Nowa gama produktów tej firmy z pewnoÊciàznajdzie uznanie pacjentów i lekarzy. Prezentowany nakonferencji SaliPeel pomo˝e naszym pacjentom w walcez tràdzikiem i zniweluje niedoskona∏oÊci skóry. Mezotera-pia skóry ow∏osionej g∏owy przy u˝yciu Biotyny, którejdystrybutorem jest Bio-Profil cieszy∏a si´ du˝ym zaintere-sowaniem wÊród lekarzy uczestniczàcych w warsztatachna konferencji Anti-Aging.

Koƒczàc chcia∏abym wspomnieç o naszym platy-nowym sponsorze konferencji Anti-Aging – Pierre Fabre Dermocosmetique. Wachlarz produktów tej firmy jestniezwykle szeroki. Znajdziemy tam preparaty piel´gnacyj-ne, przeciwzmarszczkowe oraz lini´ preparatów przeciws∏o-necznych. Wszyscy dermatolodzy znajà te preparaty z co-dziennej praktyki w gabinetach. Polecajàc kosmetyki Avenenaszym pacjentom mamy ÊwiadomoÊç, i ̋jakoÊç, skutecznoÊçi bezpieczeƒstwo tych preparatów sà godne rekomendacji.

Rozwój dermatologii estetycznej i stale rosnàca jejpopularnoÊç w prasie kobiecej jest efektem wspólnychdzia∏aƒ naszego Stowarzyszenia oraz naszych przyjació∏ –firm, bez których nie by∏oby to mo˝liwe. PodkreÊlajàc znaczenie naszej wspó∏pracy pragn´ tym samym podzi´-kowaç wszystkim firmom, nie tylko sponsorom KonferencjiAnti-Aging, za zaanga˝owanie i prac´, której efektem jest podnoszenie jakoÊci ˝ycia naszych pacjentów oraz nade wszystko rosnàca rola dermatologii estetycznej we wspó∏czesnej medycynie. �

dr Barbara Walkiewicz-Cyraƒska

O przyjacio∏ach SLDE

Bio-Profil Polska Sp. z o.o.

Toksyna botulinowaZ wyników leczenia schorzeƒ mi´Êniowych toksynà

botulinowà wynika, ˝e u 3-5% pacjentów pojawiajà si´przeciwcia∏a neutralizujàce przeciwko toksynie, co pro-wadzi do opornoÊci.

Toksyna botulinowa typu AToksyna botulinowa A nale˝y do najsilniejszych

biologicznych trucizn. Jest jednà z toksyn produkowanychprzez szczepy Clostridium botulinum, które hamujà neurotransmisj´ poprzez stabilizacj´ b∏ony presynaptycznej,co z kolei uniemo˝liwia wydzielanie acetylocholiny.

Szczepy Clostridium botulinum produkujà siedemrodzajów toksyn (A, B, C, D, E, F i G) ró˝nych od siebie podwzgl´dem biochemicznym. Toksyna typu A charakteryzujesi´ najwi´kszà masà czàsteczkowà (150kDa), sk∏ada si´z dwóch ∏aƒcuchów (lekkiego i ci´˝kiego) po∏àczonych ze sobà mostkiem dwusiarczkowym. Zablokowanie egzocytozy ma charakter sta∏y, jednak neurony posiadajàdu˝y potencja∏ regeneracyjny. Powrót do fizjologicznegodzia∏ania jest mo˝liwy dzi´ki wytwarzaniu przez neuronnowych zakoƒczeƒ nerwowych, ju˝ sprawnie dzia∏ajàcych. Neurotoksyny produkowane przez gram-dodatnie beztlenowce – Clostridium botulinum sà najsilniejszymitoksynami wywo∏ujàcymi zatrucie jadem kie∏basianym.Opisano siedem ró˝nych antygenowo toksyn botulino-wych (BTX-A, B, C, D, E, F i G) produkowanych przez ró˝neszczepy. System nerwowy cz∏owieka jest wra˝liwy na 5 serotypów toksyny (BTX-A, B, E, F, G).

Szereg leków oddzia∏uje na po∏aczenia nerwowo--mi´Êniowe i koliduje z efektem BTX. Dzia∏anie BTX mo˝ebyç wzmacniane przez antybiotyki aminoglikozydowe. Du˝e dawki aminoglikozydów takich jak: kanamycyna,streptomycyna i gentamycyna mogà zapobiegaç uwalnia-niu acetylocholiny z zakoƒczeƒ nerwowych i powodowaçkliniczny zespó∏ podobny do zatrucia jadem kie∏basia-nym. Doniesiono, ˝e cyklosporyna powoduje blokad´ nerwowo-mi´Êniowà charakteryzujàcà si´ os∏abieniemmi´Êni i niewydolnoÊcià oddechowà.

D-penicylamina mo˝e wyzwalaç powstawanie przeciwcia∏ przeciw receptorom acetylocholinowym u immunologicznie predysponowanych osobników.

Chocia˝ dawki toksyny botulinowej A sà generalnieni˝sze ni˝ dawki stymulujàce uk∏ad immunologiczny, specyficzne przeciwcia∏a tworzà si´ u znacznej liczby pacjentów. Z regu∏y, narzuca to koniecznoÊç przerwanialeczenia. Dlatego rzetelne oznaczenie specyficznych prze-ciwcia∏ anti-BoNT/A jest bardzo pomocne. Wprowadzonow tym celu nowy analityczny test in-vitro. Surowice wszyst-kich osób leczonych z efektem zosta∏y przetestowane podkàtem przeciwcia∏ nieneutralizujàcych za pomocà testuELISA. Wyst´powanie przeciwcia∏ nie mia∏o konsekwencjidla sukcesu terapeutycznego. Próbki krwi nie zawiera∏yspecyficznych przeciwcia∏, podczas gdy inne przeciwcia∏autrzymywa∏y si´ uparcie przez ponad dziesi´ç lat u osóbopornych na leczenie. Pacjenci którzy byli leczeni toksynàbez powodzenia mieli neutralizujàce przeciwcia∏a. Czy po-wstawanie przeciwcia∏ zale˝a∏o od iloÊci podanej toksyny?Efektywnà dawk´ toksyny mo˝na zredukowaç tak dalece,aby uczyniç produkcj´ przeciwcia∏ wysoce nieprawdopo-dobnà. Badania wykaza∏y, ˝e neutralizujàce przeciwcia∏aby∏y skierowane wy∏àcznie przeciwko neurotoksycznemusk∏adnikowi kompleksu. Reakcja odpornoÊciowa uwarun-kowana jest prawie wy∏àcznie od zawartoÊci bia∏kowejpreparatów. Utrata dzia∏ania wynika∏a z utworzenia si´ antytoksyny. Przeprowadzono bardzo dok∏adny test neu-tralizacji in vitro w celu wykrycia i oznaczenia iloÊciowegoprzciwcia∏ powsta∏ych u pacjentów podczas terapii botuli-nà A. Test jest oko∏o 300-krotnie bardziej czu∏y ni˝ ELISAi mo˝e wykrywaç ma∏e iloÊci przeciwcia∏ neutralizujàcych,które nie majà znaczenia dla terapii. Przeciwcia∏a w iloÊcibliskiej dolnego limitu wykrywalnoÊci (0.0003 U/ml) odnaleziono w surowicy pacjentów, którzy reagowali na leczenie. Pacjenci z mianem wy˝szym ni˝ 0.001 U/mlwykazywali opornoÊç na lecznicze dawki botuliny A. Neutralizujàce przeciwcia∏a, jako przyczyna pora˝ki terapeutycznej, zosta∏y tak˝e zidentyfikowane przy pomocytestu neutralizacji toksyny in vivo przeprowadzonego na myszach. Wiedza na temat przeciwcia∏ mo˝e byç pomocna w okreÊleniu sposobu dzia∏ania w przypadkachbraku reakcji na terapi´.

Preparat nerwowo-mi´Êniowy wystawiony na dzia∏anie oczyszczonej neurotoksyny botulinowej A lubkompleksu toksyny botulinowej pozwala∏ na rozró˝nienie

dr Julita Zaczyƒska-Janeczko

Tworzenie si´ przeciwcia∏przeciwko toksyniebotulinowej typu A – kosekwencje terapii

Der

maN

EWS

4

Derm

aNEW

S

pomi´dzy surowicami, które zawiera∏y przeciwcia∏a, skierowane przeciwko neurotoksynie i surowicami, które zawiera∏y przeciwcia∏a stabilizujàcych bia∏ek np. hemaglutyniny (stanowià przynajmniej 70% ca∏owitej masykompleksu utworzonego z toksyny i towarzyszàcych protein), które nie przyczyniajà si´ do dzia∏ania parali˝ujà-cego. Przeciwcia∏a hemaglutyniny odkryto technikà ELISAu pacjentów, którzy reagowali na terapi´. W przeciwieƒ-stwie do pacjentów z neutralizujàcymi przeciwcia∏ami, pacjenci posiadajàcy nieneutralizujàce przeciwcia∏a nadalreagujà na terapi´.

Przeprowadzono badanie, w którym badany pacjentod poczàtku nie reagowa∏ na toksyn´ botulinowà. W poszukiwaniu wyjaÊnienia, ustalono, ˝e móg∏ posiadaçreagujàce krzy˝owo przeciwcia∏a t´˝cowe, poniewa˝ obietoksyny wykazujà 35% homologi´ w sekwencjach amino-kwasów i w warunkach eksperymentalnych znaleziononeutralizujàce przeciwcia∏a w oparciu o wspólnà determi-nant´ antygenowà. Przetestowano surowice w grupieochotniczych dawców krwi, uodpornionych przeciwko t´˝-cowi, pod kàtem zdolnoÊci neutralizowania toksyny botu-linowej. ˚adna z tych surowic nie wykaza∏a reaktywnoÊcianty-botulinowej, wi´c reakcja krzy˝owa nie wyjaÊnia∏aopornoÊci na terapi´. Jest raczej ma∏o prawdopodobne,aby pacjent nie reagujàcy na terapi´ móg∏ uzyskaç opornoÊç w drodze nie zdiagnozowanego zatrucia jademkie∏basianym. U cz∏owieka istniejà 3 formy zatrucia jademkie∏basianym: przenoszone przez pokarm, botulinizm niemowlàt i przyranny. Klasyczne lub przenoszone przezpokarm zatrucie jadem kie∏basianym wynika ze spo˝yciaproduktów zawierajàcych formy przetrwalnikowe neuro-toksycznych typów A, B lub E. Botulinizm niemowlàt jestwywo∏any przez spo˝ycie zarodników i produkcj´ toksynw przewodzie pokarmowym dziecka. Botulinizm przyrannypowstaje w nast´pstwie toksyn produkowanych w ranachzanieczyszczonych przez bakterie. Mo˝liwe, ˝e zareago-wa∏ na ma∏e wst´pne dawki toksyny niezwykle szybkà produkcjà przeciwcia∏. Inicjacja tworzenia neutralizujàcychprzeciwcia∏ jest bardziej prawdopodobna, kiedy stosujesi´ du˝e iloÊci bia∏ka. SpoÊród pacjentów leczonych du˝ymidawkami (>15ng) 10% uodporni∏o si´ na toksyn´ wytwa-rzajàc przeciwcia∏a. Jest to doÊç powszechne u pacjentówneurologicznych leczonych z zastosowaniem toksynyw dawkach 100 do 200 jednostek w czasie jednej sesji(lub wi´kszych). Korelacj´ dawek zaobserwowano dlaprzeciwcia∏ towarzyszàcych bia∏ek kompleksu. Niepotrzebne przedawkowanie mo˝e spowodowaç zna-czàce szkody u pacjentów, poniewa˝ mogà byç zmuszenido przerwania leczenia z powodu powstania przeciwcia∏.Przeciwcia∏a mogà utrzymywaç si´ w surowicy przez ponad 10 lat, co wykaza∏y testy u opornych na leczeniepacjentów. Pacjent, u którego wykszta∏ci si´ odpornoÊç,mo˝e ca∏kowicie utraciç mo˝liwoÊç dalszego leczenia.W oparciu o obecne doÊwiadczenia, preparaty botulinowepowinny byç oczyszczone z towarzyszàcych bia∏ek.

WnioskiNeutralizujàce przeciwcia∏a by∏y skierowane

wy∏àcznie przeciwko neurotoksycznemu sk∏adnikowikompleksu. Ponadto za pomocà techniki ELISA wszystkiesurowice zawierajàce neutralizujàce przeciwcia∏a zosta∏yprzetestowane na obecnoÊç specyficznych przeciwcia∏neurotoksyny i na obecnoÊç nieneutralizujàcych przeciw-cia∏. Specyficzne przeciwcia∏a neurotoksyny zosta∏y wykryte tylko w 43% surowic zawierajàcych przeciwcia∏ao mianie przeciwcia∏ 0.01 U/ml lub wy˝szym. W surowicypacjentów reagujàcych na terapi´ przeciwcia∏a kompleksuby∏y obecne, ale nie neutralizowa∏y neurotoksyny. U osóbktóre wykszta∏ci∏y przeciwcia∏a, wstrzykiwanie toksyny nie daje rezultatów.

Preparat nerwowo-mi´Êniowy wystawiony na dzia∏anie oczyszczonej neurotoksyny botulinowej A lubkompleksu toksyny botulinowej pozwala∏ na rozró˝nieniepomi´dzy surowicami, które zawiera∏y przeciwcia∏a,skierowane przeciwko neurotoksynie i surowicami, które zawiera∏y przeciwcia∏a stabilizujàcych bia∏ek jakhemoglutyniny, które nie przyczyniajà si´ do dzia∏aniaparali˝ujàcego. G∏ównym powodem, dla którego zakoƒ-czenia nerwowe utraci∏y czu∏oÊç/wra˝liwoÊç na dzia∏anietoksyny, by∏o wytwarzanie neutralizujàcych przeciwcia∏toksyny botulinowej. Ale, poniewa˝ u˝ywana toksynanie jest oczyszczonà proteinà/bia∏kiem, przeciwcia∏amogà byç równie˝ skierowane do towarzyszàcych bia∏ek– hemaglutynin, które. Przeciwcia∏a pojawi∏y si´ szcze-gólnie u pacjentów, którzy otrzymali dawki wy˝sze, ni˝potrzebne dla potrzeb leczenia skurczu powiek lubskurczu mi´Êni twarzy, stàd zale˝noÊç od dawki zdajesi´ wysoce prawdopodobna. Toksyny botulinowe majàwspólne sekwencje z toksynà t´˝cowà, a poliklonoweprzeciwcia∏a neutralizujà dzia∏anie obu toksyn przezrozpoznawanie wspólnej determinanty antygenowej.Mo˝e wi´c zachodziç reaktywnoÊç krzy˝owa, a pacjenciuodpornieni przeciwko toksynie t´˝cowej mogà tak˝ebyç odporni na dzia∏anie botulinowe neurotoksyny A. �

5

Der

maN

EWS

Lek. med. Oksana Zarewicz-Skórka

Dermatoskopia w praktyce lekarskiej

Coraz wi´cej pacjentów, zw∏aszcza ze znamionamibarwnikowymi, w obawie przed czerniakiem skóry zwracasi´ do dermatologa o porad´ i pomoc. Równie˝ lekarzeinnych specjalnoÊci coraz cz´Êciej kierujà do nas swoichpacjentów, kiedy zauwa˝à u nich niepokojàcà ich zmian´skórnà, ró˝niàcà si´ kolorem od normalnego zabarwieniaskóry. wiadczy to o tym, ˝e zarówno u pacjentów jak i u lekarzy wzrasta ÊwiadomoÊç zagro˝enia powstanianowotworu skóry. Ta ÊwiadomoÊç jest zjawiskiem pocieszajàcym, szczególnie je˝eli weêmie si´ pod uwag´,˝e cz´stoÊç wyst´powania czerniaka w populacji bia∏ejwros∏a dwukrotnie w ciàgu ostatnich 15 lat we wszystkichcz´Êciach Êwiata. W Polsce umieralnoÊç z powodu tegonowotworu ciàgle wzrasta, gdy˝ zbyt ma∏o uwagi przy-wiàzuj´ si´ do jego profilaktyki a badania diagnostycznenie sà powszechnie dost´pne. Rozpoznanie czerniakaniekiedy nie jest ∏atwe. W ró˝nicowaniu nale˝y rozwa˝yçok. 40 ró˝nych zmian skórnych. TrafnoÊç rozpoznaniawczesnego stadium czerniaka zale˝y od doÊwiadczeniai umiej´tnoÊci dermatologa klinicysty. Szanse na wyleczenie sà wysokie je˝eli rozpoznanie ustali si´ odpowiednio wczeÊnie.

Bardzo pomocnym badaniem diagnostycznymw praktyce lekarza dermatologa sta∏a si´ dermatoskopia.Jest to badanie które s∏u˝y do rozpoznania zmian skórnych pochodzenia barwnikowego i naczyniowegooraz ich oceny. Dermatoskopia jest rodzajem mikroskopiipowierzchownej skóry. Ta nieinwazyjna metoda umo˝liwia ocen´ i obserwacj´ struktur barwnikowych na ró˝nych poziomach skóry: naskórka, granicy skórno-naskórkowej, górnych warstw skóry w∏aÊciwej. Badanieto stwarza mo˝liwoÊci: odró˝nienia zmian skórnych pochodzenia melanocytowego od niemelanocytowych,lepszego ró˝nicowania zmian barwnikowych, pozwalaokreÊliç stopieƒ atypowoÊci znamion melanocytowychi tym samym prowadziç skutecznà profilaktyk´ czerniaka.Mo˝e byç pomocna tak˝e w obserwacji zaburzeƒ naczyniowych wa∏ów paznokciowych.

Dermatoskopia u∏atwia rozpoznanie, pozwala naocen´ i obserwacj´ nast´pujàcych zmian melanocytowych:piegów, plam soczewicowatych, znamion melanocyto-wych, znamienia Spitz, znamienia b∏´kitnego, czerniakaoraz zmian niemelanocytowych takich jak: brodawki ∏ojotokowe, w∏okniaki, naczyniaki, naczyniaki rogowacie-jàce, raki podstawnokomórkowe, znamiona naskórkowe.

Technika badania jest bardzo prosta i polega na obserwacji zmiany skórnej pod powi´kszeniem

10-krotnym w Êwietle odbitym, padajàcym pod kàtem 20º.Do badania najcz´Êciej wykorzystuje si´ dermatoskopDelta 10 firmy Heine Optotechnik. Przed badaniem powierzchni´ badanego wykwitu pokrywa si´ olejkiemimmersyjnym w celu wyg∏adzenia powierzchni skóryi zwi´kszenia przepuszczalnoÊci warstwy rogowej naskórka.

Badanie dermatoskopowe sk∏ada si´ z 2 etapów.W pierwszym etapie ustala si´, czy badana zmiana jest zmianà melanocytowà i temu s∏u˝y tzw. algorytm melanocytowy. W drugim etapie, lekarz badajàcy powinienodpowiedzieç na pytanie czy badana zmiana jest: ∏agodna,podejrzana czy te˝ z∏oÊliwa. Ocen´ takà wykonuje si´ wed∏ug tzw. zasad dermatoskopowych ABCD.

Algorytm melanocytowy do diagnostyki zmianbarwnikowych zosta∏ zaproponowany przez Kreusch’ai Rassner’a a nast´pnie zmodyfikowany przez Brauno-Falco, Stolza i wspó∏autorów. Sk∏ada si´ on z 6 etapów,z których ka˝dy s∏u˝y rozpoznaniu okreÊlonej zmiany. Pozwalajà one na identyfikacj´ najbardziej charaktery-stycznych cech morfologicznych niektórych zmian skórnych(zmiana melanocytowa, znami´ b∏´kitne, brodawka ∏ojotokowa, naczyniak, rak podstawnokomórkowy).

Zasady dermatoskopowe ABCD umo˝liwiajà przeprowadzenie w∏aÊciwej diagnostyki ró˝nicowej oraz ocen´ stopnia atypowoÊci zmiany melanocytowej.Zasady te opierajà si´ na iloÊciowym systemie obliczania,bioràcym pod uwag´ 4 kryteria: A. (asymmetry) asymatriiB. (bourder) charakterystyki obrze˝aC. (colour) koloruD. (differential stucture) struktur ró˝nicujàcych.Aby okreÊliç asymetri´ zmiany musimy podzieliç jàumownie wzgl´dem dwóch prostopad∏ych do siebie osi.Je˝eli zmiana jest symetryczna wzgl´dem obu osi, to wynik A = 0. JeÊli zmiana jest asymetryczna wzgl´demjednej lub dwóch osi to odpowiednio wynik A równa si´1 lub 2. Wa˝ne jest, aby oceniç nie tylko kszta∏t zmianyale równie˝ rozmieszczenie poszczególnych kolorówi elementów struktur.

Aby oceniç obrze˝e zmiany musimy jà podzieliç domyÊlnie na 8 równych segmentów 4-oma osiami prze-cinajàcymi si´ w jednym punkcie. Ocenia si´ wówczasostroÊç odgraniczenia obrze˝a zmiany w poszczególnychsegmentach w stosunku do pigmentacji skóry zdrowej.W przypadku, kiedy brzegi zmiany sà niewyraêne, rozmyte, wynik B = 0. Je˝eli zaÊ, w którymÊ segmencie obserwuje si´ wyraêne, ostre odgraniczenie to wynik B

6

mo˝e wynosiç od 1 do 8. Kolejnym krokiem jest okreÊlenie iloÊci wyst´pujà-

cych w badanej zmianie któregoÊ z 6 podstawowych kolorów (bia∏y, czerwony, jasno- i ciemnobràzowy, niebie-skawy, czarny). Kolor zale˝y g∏ównie od melaniny, któranak∏ada si´ na t∏o, z∏o˝one z melanocytów i warstwy rogowej. W zale˝noÊci od g∏´bokoÊci po∏o˝enia melaninyw skórze, mo˝na obserwowaç ró˝ne kolory od czarnegoprzez ró˝ne odcienie bràzu po szaro-niebieski. W derma-toskopie normalny naskórek ma zabarwienie ˝ó∏te. Kolorczerwony zaÊ jest spowodowany wzmo˝onym unaczynie-niem. Wynik C mo˝e wahaç si´ od 1 do 6.

Uwa˝a si´, ˝e w zmianach pochodzenia melanocy-towego wyst´puje zawsze co najmniej 1 z 5 ni˝ej wymie-nionych g∏ównych komponentów strukturalnych (D, differential structure): 1. Siatka barwnikowa (pigment network) – powstaje wskutek nagromadzenia melaniny w keratynocytach, zlokalizowanych w obr´bie sopli naskórkowych i ma wyglàd regularnych „plastrów miodu”. 2. Smugi ga∏àzkowate (radial streaming) powstajà na skutek uszkodzenia siatki barwnikowej3. Globule lub cia∏ka barwnikowe (brown globules)–gniazda melanocytów o Êrednicy > 0,1 mm4. Kropki barwnikowe (black dots) – gniazda melanocy-tów o Êrednicy < 0,1 mm. 5. Obszary o zatartej strukturze – obserwujemy wówczas,gdy sople naskórkowe sà krótsze lub s∏abiej wybarwione.

Nale˝y zaznaczyç, ˝e siatka barwnikowa nie zawszemo˝e byç widoczna przy 10-krotnym powi´kszeniu, a np.kropki barwnikowe oprócz zmian melanocytowych mo˝emy stwierdziç w raku podstawnokomórkowym barwnikowym i brodawce ∏ojotokowej barwnikowej. W czasie badania ustala si´ liczb´ wyst´pujàcych strukturró˝nicujàcych. Wynik D mo˝e wynosiç od 1 do 5.

Badanie dermatoskopowe umo˝liwia obserwacj´struktur, których nie zawsze mo˝na dostrzec nieuzbrojo-nym okiem. Sà to: teleangiektazje, fragmenty rogowacie-jàcego naskórka oraz ró˝ne konfiguracje barwnika. W obrazach dermatoskopowych umiejscowione sà onew centrum wykwitu lub na jego obrze˝u. Oprócz 5g∏ównych sk∏adowych strukturalnych rozró˝nia si´ i innekomponenty strukturalne: pseudowypustki, pseudocystyrogowe, ujÊcia pseudomieszków, wzory naczyniowe,struktury typu liÊcia klonu, obszary barwy stalowo-b∏´kitnej.Ka˝da badana zmiana skórna ma swój charakterystycznyobraz zarówno kliniczny jak i dermatoskopowy.

W wyniku badania dermatoskopowego wyznaczasi´ tzw. wskaênik TDS (Total Dermatoscopy Score). S∏u˝yon do okreÊlenia stopnia potencjalnej z∏oÊliwoÊci badanejzmiany. TDS jest sumà liczb otrzymanych przez pomno˝eniewyników (A, B, C, D) przez odpowiednie wspó∏czynniki.TDS = A x 1,3 + B x 0,1 + C x 0,5 + D x 0,5. Wynik ten pozwala zakwalifikowaç badanà zmian´ dojednej z 3 grup i okreÊliç dalsze post´powanie.

1. Zmiana ∏agodna – je˝eli TDS = 1,0 – 4,75. W tym przypadku nie ma potrzeby usuwania zmiany, nale˝y jedynie obserwowaç jà co 3-6 miesi´cy. 2. Zmiana podejrzana – je˝eli TDS = 4,75 – 5,45. Wymaga cz´stszej obserwacji a najlepiej profilaktycznegousuni´cia chirurgicznego i badania histopatologicznego. 3. Zmiana z∏oÊliwa – TDS > 5,45. Nale˝y podejrzewaç czerniaka. Wymaga natychmiastowego usuni´cia chirur-gicznego z badaniem histopatologicznym.

Nale˝y pami´taç jednak, ˝e diagnostyka ka˝dejzmiany skórnej powinna polegaç na zebraniu dok∏adnegowywiadu, ca∏oÊciowej ocenie zmiany (kszta∏t, kolor, brzegi, symetria, obecnoÊç w∏osów, guzków itd.) oraz dermatoskopowej ocenie poszczególnych jej elementów.

Dermatoskopia jak i ka˝de inne badanie ma swojezalety i ograniczenia. Badanie to jest: – nieinwazyjne (in vivo) – nieucià˝liwe dla pacjenta– pozwala na wczesnà diagnostyk´ czerniaka– pozwala zidentyfikowaç zmiany barwnikowe niemela-nocytowe imitujàce czerniaka i tym samym uspokoiç pacjenta, chroniàc go przed zb´dnym stresem– zwi´ksza trafnoÊç diagnostycznà, kiedy obraz klinicznyzmiany jest nietypowy– uzupe∏nia obserwacj´ klinicznà znamion melanocyto-wych– umo˝liwia identyfikacj´ znamion wymagajàcych profilaktycznego usuni´cia (szczególnie w przypadkach pacjentów z zespo∏em znamion atypowych ZZA). Metoda ta ma jednak swoje ograniczenia: – wyd∏u˝a czas konsultacji– wymaga doÊwiadczenia lekarza– kolejne badania powinna wykonywaç ta sama osoba– nie ró˝nicuje w 100%: znami´ melanocytowe ∏agodnei atypowe; czerniaka i znami´ melanocytowe. – Stwarza trudnoÊci w ró˝nicowaniu: BCC pigmentosum,angioma thrombose, verruca seborrhoica, MM amelanoti-cum. – Lokalizacja niektórych zmian mo˝e utrudniaç lub niekiedy uniemo˝liwiaç badanie dermatoskopowe.

Pomimo tego, ˝e badanie dermatoskopowe nie zawsze jest badaniem rozstrzygajàcym to jednakw znacznym stopniu poszerza mo˝liwoÊci rozpoznania klinicznego oraz u∏atwia ró˝nicowanie barwnikowychzmian skórnych. RozpoznawalnoÊç np. czerniaka skóry za pomocà dermatoskopu wynosi ok. 75-90%. Jest to znaczàcym post´pem w stosunku do rozpoznawalnoÊcipoprzez samo badanie kliniczne.

Nowe mo˝liwoÊci daje obecnie wprowadzeniew praktyk´ lekarskà wideodermatoskopii, która pozwalana wizualizacj´ obrazu na monitorze komputera oraz jegozapisu. Metoda ta umo˝liwia badanie zmian pod wi´k-szym powi´kszeniem (20-krotnym) oraz tworzenia bankudanych dla ka˝dego pacjenta, co u∏atwia obserwacje dynamiki zmian. �

Derm

aNEW

S

7

Dr n.med. Urszula Koz∏owska

Sprawozdanie z Konferencji Anti-Aging5-6.03.2005 WarszawaCentrum Hotelowo- Kongresowe Gromada, ul. 17 Stycznia 32

W dniach 5-6.03.2005 r. odby∏a w Warszawie si´ interdyscyplinarna Konferencja Anti-Aging zorganizowanaprzez Stowarzyszenie Lekarzy Dermatologów Estetycznychprzy wspó∏udziale Polskiego Towarzystwa Endokrynolo-gicznego Oddzia∏u DolnoÊlàskiego, Polskiego TowarzystwaMenopauzy i Andropauzy, Fundacji Medycyny Estetycznejoraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Anti-Aging. Konfe-rencja poÊwi´cona by∏a nowemu, szybko rozwijajàcemusi´ zakresowi dzia∏aƒ lekarskich zmierzajàcych do spowal-niania i optymalizowania przebiegu procesów starzenia or-ganizmu oraz zapobiegania jego skutkom. Najwi´cej uwagipoÊwi´cono starzeniu skóry, mo˝liwoÊciom zapobieganialub jego spowalniania. Wyk∏adowcami by∏o wielu uznanychspecjalistów krajowych i zagranicznych, nie tylko z dziedzi-ny dermatologii, ale równie˝ ginekologii, endokrynologii,farmakologii i innych. Bogatemu programowi wyk∏adówkonferencji towarzyszy∏a ciekawa wystawa firm zajmujàcychsi´ dermatologià, dermatologia estetycznà, a w drugimdniu konferencji warsztaty z dziedziny peelingów, mezote-rapii, stosowania toksyny botulinowej i wype∏niaczy.

Wiele wyk∏adów dotyczy∏o, jak wspomniano, innychdziedzin medycyny, co pozwoli∏o nam spojrzeç na processtarzenia w sposób holistyczny. Endokrynolog Prof. AndrzejMilewicz omówi∏ „Rol´ czynnika endokrynnego w procesiestarzenia organizmu”. Wymieni∏ dzia∏anie biologiczne tzw.hormonów „juwenilnych”: dehydroepiandrosteronu(DHEA), hormonu wzrostu, hormonów p∏ciowych oraz melatoniny, które osiàgajà maksymalne st´˝enie w okresiedojrzewania i których iloÊç w przebiegu starzenia systema-tycznie spada, ograniczajàc funkcjonowanie wielu narzà-dów. Przedstawi∏ próby substytucji hormonalnej w celu hamowania starzenia, dawki i grupy pacjentów, którym by∏y ju˝ podawane w celu przywracania m∏odoÊci. Autorwspomnia∏, DHEA, obecny na rynku ma zbyt niskà dawk´ 5-10 mg, aby wywieraç dzia∏anie biologiczne. Zalecane przezendokrynologów dawki DHEA to 25 mg dla kobiet oraz 50mg dla m´˝czyzn, po ustaleniu wyjÊciowych st´˝eƒ hormo-nu przed rozpocz´ciem kuracji. Hormon wzrostu wywierabardzo korzystne dzia∏anie na dojrza∏ych m´˝czyzn, choçciàgle istniejà kontrowersje odnoÊnie bezpieczeƒstwa jegostosowania (doniesienia o mo˝liwoÊci wywo∏ywania rakajelita grubego i inne). Podobnie nie ma zgodnej opinii, co do zastosowania hormonu wzrostu u kobiet. Najwi´cejdoÊwiadczeƒ klinicznych i najmniej wàtpliwoÊci budzi

substytucja hormonów p∏ciowych u kobiet w okresie meno-pauzy (HTZ) i po owariektomii oraz substytucja androge-nów u m´˝czyzn w tzw. andropauzie. Melatonina wg auto-ra ma znacznie mniejszy wp∏yw na organizm ni˝ si´ po-wszechnie uwa˝a, i pozostaje dobrym Êrodkiem dla osóbz problemem snu. Prof. Maciej Kurpisz: „Molekularne pod-∏o˝e starzenia” przedstawi∏ molekularne mechanizmy sta-rzenia; wiele poglàdów na zapobieganie starzeniu organi-zmu znajduje wyt∏umaczenie na poziomie regulacji genów,jak choçby teoria restrykcji kalorycznej (zablokowanie po-da˝y w´glowodanów uruchamia mechanizm chroniàcychromatyn´), a spowolnienie tempa metabolizmu komór-kowego na poziomie komórek nisko zorganizowanych or-ganizmów wyd∏u˝a ich ˝ycie — dylematem pozostaje: sta-wiaç na d∏ugoÊç czy jakoÊç? Wyk∏ad ginekologa- po∏o˝nikaProf. Romualda D´bskiego' Terapia hormonalna — zai przeciw' dotyczy∏ najcz´stszych wskazaƒ do jej stosowa-nia: premenopauzy, menopauzy i zespo∏u napi´cia przed-miesiàczkowego. Premenopauza, nie tak powszechnieznana jak menopauza, mo˝e jà poprzedzaç o kilka-kilkan-aÊcie lat, poczàwszy nawet od 35 r. ˝. Dominujàcym obja-wem sà zaburzenia cyklu miesiàczkowego, którym mogàtowarzyszyç pojawienie si´ tràdziku, hirsutyzmu, objawówwypadowych i innych, a jedynym skutecznym sposobem le-czenia jest substytucja estrogenowa (tabletka antykoncep-cyjna lub wk∏adka wewnàtrzmaciczna). Terapia ta zmniej-sza ryzyko raka jajnika i endometrium oraz ma korzystnywp∏yw na tràdzik osób dojrza∏ych, ale g∏ównym dzia∏aniemniepo˝àdanym jest ostuda. Najwi´cej uwagi autor poÊwi´-ci∏ hormonalnej terapii zast´pczej (HTZ). Przedstawi∏ korzy-Êci z niej p∏ynàce: zmniejszenie utraty masy kostnej, elimi-nacje objawów wypadowych, popraw´ jakoÊci ˝ycia i ak-tywnoÊci seksualnej, zmniejszenie ryzyka chorób uk∏adukrà˝enia, raka jelita grubego oraz z∏amaƒ i oczywiÊcie spo-wolnienie tempa starzenia skóry i p∏ynàcà z tego popraw´jej wyglàdu. WÊród mo˝liwych dzia∏aƒ niepo˝àdanych wy-mieni∏: wzrost ryzyka raka piersi, choroby zatorowo-zakrz-epowej i udaru mózgu oraz chorób uk∏adu krà˝enia. Tera-pia ta wymaga sta∏ej kontroli lekarskiej polegajàcej m. in.na wykonywaniu kontrolnej mammografii. Z kolei gineko-log Dr Katarzyna Skórzewska omówi∏a wp∏yw hormonówp∏ciowych na skór´. Dr Anna Modelska-Zió∏kiewicz w wyk∏a-dzie: 'Medycyna anti-aging we wspó∏czesnym Êwiecie me-dycznym' przedstawi∏a zakres dzia∏aƒ lekarskich w ramachD

erm

aNEW

S

8

tzw. medycyny anti-aging. Pacjent poddawany jest rozsze-rzonemu badaniu internistycznemu z okreÊleniem tzw. wieku biologicznego (cz´sto odbiegajàcego od wieku metrykalnego) zale˝nego od uwarunkowaƒ genetycznych,stylu ˝ycia, wp∏ywu Êrodowiska i innych. S∏u˝à do tegoszczegó∏owy wywiad i jego analiza za pomocà programukomputerowego. Kolejnym etapem jest ocena innych parametrów wieku biologicznego (pami´ci, kojarzenia si∏ymi´Êni etc). Nast´pnie analizie podlegajà parametry labo-ratoryjne (min. testy biochemiczne krwi, markery nowotwo-rowe i wiele innych), które mogà byç rozszerzone o inne badania diagnostyczne. Na podstawie analizy wszystkichbadaƒ wydawane sà konkretne zalecenia modyfikacji stylu˝ycia, od˝ywiania, aktywnoÊci fizycznej i/lub zdrowia pacjen-ta przy pomocy odpowiedniej farmakoterapii. Dr AntoineLorcy (Francja), przewodniczàcy Europejskiego TowarzystwaMedycyny Anti-Aging omówi∏: Testy biologiczne w medycynieanti-aging, leczenie hormonalne i niehormonalne. Autorprzedstawi∏ schematy podawania najcz´Êciej stosowanychw medycynie przeciwstarzeniowych preparatów hormonal-nych i niehormonalnych (pregnenolonu, DHEA, DHEAS,7ketoDHEA, melatoniny, hormonu wzrostu, hormonówp∏ciowych, hormonów tarczycy, anty-oksydantów, witamin,oligoelementów, probiotyków i innych). Omówi∏ równie˝mechanizm ich dzia∏ania wykorzystywany w medycynieprzeciwstarzeniowej, a tak˝e mo˝liwe dzia∏ania uboczne zewzrostem ryzyka nowotworów (np. prostaty, piersi, trzustkiw przypadku stosowania DHEA). Dr Marcin Ambroziakw wyk∏adzie Alopecia androgenetica- podsumowanie leczenia mówi∏ przede wszystkim o leczeniu finasterydem,na podstawie doÊwiadczeƒ w∏asnych i literatury Êwiatowej.Dr Luc Dewantre (USA) przedstawi∏ nowoÊci z dziedziny me-zoterapii dotyczàce min. podawania fosfatydylocholiny,kolagenozy i hialuronidazy w celu redukcji tkanki t∏uszczowej.NowoÊcià na Êwiecie jest równie˝ rozszerzanie listy substan-cji wstrzykiwanych i pojawienie si´ na niej kwasu retinowego,glikolowego i DMAE. Kolejne dwa wyk∏ady zaproszonychz Francji – Dr Georges Bes i Brazylii – Dr Maurice de Maiodotyczy∏y technik korekty defektów kosmetycznych i oznakstarzenia przy pomocy wype∏niaczy i toksyny botulinowej.Dr Barbara Bieƒ w wyk∏adzie: Czy starzenie mo˝na modyfi-kowaç? Aspekty biologiczne i psychospo∏eczne zwróci∏auwag´ na to, i˝ poza czynnikami zdrowotnymi na d∏ugo-wiecznoÊç wp∏ywa pozytywna samoocena dotyczàca m. in.w∏asnej pracy i zdrowia oraz brak chorób przewlek∏ych wywo∏ujàcych przewlek∏y psycho-fizyczny stres. Bardzo ciekawe by∏y wyk∏ady chirurgów: 'Miejsce chirurgii estetycz-nej w medycynie anti-aging'- Dr Jerzego Kolasiƒskiego oraz 'Rola zabiegów lipoplastycznych w korygowaniu dysproporcji budowy cia∏a' Dr Ma∏gorzaty Kolenda. Przedstawi∏y spektrum mo˝liwoÊci chirurgicznych w korekcjidefektów urody m. in. transplantacj´ w∏osów, korekcj´ biustu, korekcj´ sylwetki (liposukcj´, abdominoplastyk´,plastyk´ skóry ramion i inne).

Dr n. farm. Tadeusz Bàbelek w wyk∏adzie: Anti-Aging– podstawy i wybrane przyk∏ady suplementacji

w przeciwdzia∏aniu procesowi starzenia si´ dokona∏ bardzoszerokiego przeglàdu obecnych w aptekach preparatówwykorzystywanych w medycynie przeciwstarzeniowej,uwzgl´dniajàc przy tym zalecenia odpowiednie dla danegoprzedzia∏u wiekowego. Poza powszechnie znanymi pierwiastkami Êladowymi, antyoksydantami, witaminami,preparatami hormonalnymi (DHEA, pregnenolon, melatoni-na, hormony p∏ciowe i inne) wymienione zosta∏y równie˝substancje wp∏ywajàce na uk∏ad nerwowy, nastrój, sfer´psychicznà, stosowane w zaburzeniach pami´ci i koncen-tracji, a tak˝e te stosowane w chorobach reumatycznychi wiele innych. Dr S∏awomir Urbanowski omówi∏ Mo˝liwoÊcii rezultaty laserowych zabiegów nieablacyjnych. Dr Alek-sandra Go∏´biowska w bogato ilustrowanym klinicznie wyk∏adzie: Znamiona barwnikowe jako markery zwi´kszo-nego ryzyka rozwoju czerniaka. Czy istnieje ∏adne znami´barwnikowe? dowodzi∏a, i˝ ka˝de znami´ barwnikowe mo˝ebyç niebezpieczne, a usuwanie chirurgiczne z badaniem histopatologicznym pozostaje metodà leczenia z wyboru.Konferencj´ zamyka∏ wyk∏ad dr Barbary Walkiewicz-Cyraƒskiej przedstawiajàcy Techniki zabiegowe stosowanew photo-aging w dermatologii estetycznej – doÊwiadczeniaw∏asne oraz mo˝liwoÊci ich ∏àczenia.

Podczas konferencji po raz pierwszy zaprezentowanoWyniki przeprowadzonego w Polsce badania skutecznoÊcii tolerancji kosmetyków firmy Neutrogena. By∏o to pierwszetego rodzaju badanie przeprowadzone przez StowarzyszenieLekarzy Dermatologów Estetycznych. Badanie poza ocenàlekarskà i w∏asnà pacjenta skutecznoÊci preparatów Neutrogena Formu∏a Norweska do piel´gnacji twarzy, ràki cia∏a, dostarczy∏o wielu ciekawych informacji odnoÊnienawyków kosmetycznych (mycia, stosowania preparatówpiel´gnacyjnych) oraz czynników wywo∏ujàcych i nasilajà-cych suchoÊç skóry w naszej strefie klimatycznej. Kosmety-ki te zosta∏y bardzo wysoko ocenione przez dermatologówi samych pacjentów, wÊród których odsetek zadowolonychi bardzo zadowolonych z dzia∏ania testowanych preparatówwynosi∏ a˝ ponad 90%.

Konferencja ze wzgl´du na swój interdyscyplinarnycharakter bardzo rozszerzy∏a wiedz´ dermatologów na proces starzenia skóry. �

Na zdj´ciu: dr Antoine Lorcy - goÊç honorowy konferencji.

Der

maN

EWS

Dr n. med. Joanna Czuwara-¸adykowska

Jak zapobiegaç starzeniu si´ skóry? Prewencja, piel´gnacja i leczenie

Na proces starzenia si´ skóry ma wp∏yw wiele czyn-ników. Na niektóre z nich nie mamy wp∏ywu, bo o szybko-Êci starzenia decyduje wewn´trzny zegar biologiczny stero-wany genami, hormonami, bia∏kami cyklu komórkowegooraz antyoksydantami prowadzàc do tzw. starzenia fizjolo-gicznego. Z czynników egzogennych najwi´kszy wp∏yw nastarzenie skóry niewàtpliwie wywiera promieniowanie ul-trafioletowe zakresu UVA i UVB, które powoduje tzw. foto-starzenie skóry i przyspiesza starzenie fizjologiczne. Do in-nych czynników zewn´trznych majàcych niekorzystnywp∏yw na skór´ nale˝y m. in. zanieczyszczenie Êrodowi-ska, wysoka temperatura, stres i obecnoÊç w otoczeniuszkodliwych substancji chemicznych.

Zmiany b´dàce efektem starzenia i fotostarzeniaobejmujà naskórek i skór´ w∏aÊciwà. Skóra z up∏ywem cza-su starzeje si´ i wizualnie jest nierównomiernie pomarsz-czona, wiotka, ma∏o spr´˝ysta, a w dotyku sucha i ∏uszczà-ca si´. Na poziomie tkankowym stwierdza si´ odpowied-nio zmniejszenie iloÊci w∏ókien kolagenowych, elastyno-wych i spadek zawartoÊci glikozaminoglikanów w skórzew∏aÊciwej, zmniejszone uwodnienie, zanik naskórkai sp∏aszczenie granicy skórno-naskórkowej. Dla fotostarze-nia charakterystyczne sà zaburzenia barwnikowe i naczy-niowe, elastoza (odk∏adanie si´ pofragmentowanych w∏ó-kien elastynowych), oraz obecnoÊç zmarszczek i grubychbruzd. Odleg∏ym powik∏aniem przewlek∏ych i intensyw-nych ekspozycji na UV jest transformacja nowotworowaprowadzàca do stanów przednowotworowych i raków skóry.

Przeciwdzia∏anie starzeniu skóry jest kompleksowei obejmuje strategie prewencyjne, piel´gnacyjne i leczni-cze. Prewencja ma na celu zapobieganie nieodwracalnymskutkom starzenia i przeciwdzia∏a natychmiastowym i od-leg∏ym powik∏aniom po ekspozycjach s∏onecznych, zeszczególnym uwzgl´dnieniem nowotworów skóry. W pre-wencji najwa˝niejszà rol´ przypisuje si´ ochronie przeciw-s∏onecznej. Ochrona przeciws∏oneczna to szerokie poj´-cie, obejmujàce wyrobienie racjonalnego stylu zachowaƒ,który ma na celu zminimalizowanie niekorzystnego wp∏y-wu s∏oƒca na skór´, poprzez unikanie ekspozycji w godzi-nach najwi´kszego nas∏onecznienia, sposobie ubieraniasi´ i korzystania z odzie˝y ochronnej, oraz stosowania pre-paratów przeciws∏onecznych chroniàcych zarówno przedUVB jak i UVA. Strategia ta powinna byç wdra˝ana ju˝w dzieciƒstwie i utrzymywana przez ca∏e ˝ycie. Rola kre-mów przeciws∏onecznych w zapobieganiu oparzeniom s∏o-necznym, fotostarzeniu i powstawaniu nowotworów skóryzosta∏a udowodniona, w zwiàzku z tym ich stosowanie masolidne podstawy naukowe. Filtry zawarte w preparatach

przeciws∏onecznych dzielimy na fizyczne (mineralne), che-miczne i organiczne. Najlepszà ochron´, tzw. ochron´ sze-rokopasmowà chroniàcà przed zakresem promieniowaniaUVA i UVB zapewniajà preparaty b´dàce ich mieszaninà.Dla przyk∏adu firma Av_ne oferuje preparaty o szerokopa-smowej ochronie, o ró˝nych wspó∏czynnikach ochrony odniskiej do bardzo (SPF 40 i 50) i ultra wysokiej (SPF 50+).Preparaty te zawierajà ekrany mineralne i organiczne, a dzi´-ki znanomizowaniu wielkoÊci czàstek filtrów fizycznych (MPI— tlenek cynku i dwutlenek tytanu) oraz stworzeniu mikroni-zowanego ekranu organicznego (tinosorb) zapewniajà sku-tecznà fotoprotekcj´ oraz charakteryzujà si´ korzystnymi wa-lorami kosmetycznymi. Gama tych preparatów jest szerokai mo˝na je odpowiednio dobraç w zale˝noÊci od potrzebi wra˝liwoÊci skóry, wieku oraz fototypu pacjenta.

W zwiàzku z tym, ˝e wolne rodniki tlenowe odgrywa-jà znaczàcà rol´ w procesach fizjologicznego starzenia i fo-tostarzenia, zastosowane dla przeciwwagi antyoksydantype∏nià istotnà rol´ prewencyjnà i ochronnà. Do antyoksy-dantów zalicza si´ m. in. witamin´ C i E, genistein, polife-nole zawarte w zielonej herbacie, bioflawonoidy i selen.Obecnie wiadomo, ˝e ich miejscowe lub ogólne stosowa-nie istotnie spowalnia starzenie si´ skóry i organizmu, jakrównie˝ chroni przed transformacjà nowotworowà. Zabiegipiel´gnacyjne majà na celu utrzymanie dobrej kondycjiskóry i polegajà na zapewnieniu prawid∏owego jej nawil˝e-nia, nat∏uszczenia i napi´cia przy u˝yciu preparatów ze-wn´trznych i zabiegów dermato-kosmetycznych.

Leczenie ju˝ zaistnia∏ych zmian w starzejàcej si´ skó-rze nale˝y dostosowaç do stanu ich zaawansowania. Pro-ponuje si´ pochodne witaminy A (retinoidy, retinaldehyd,retinol) w formie kremów lub emulsji, alfa-hydroksykwasyi kwas trójchlorooctowy w formie preparatów zewn´trznychlub zabiegów rewitalizujàcych i z∏uszczajàcych.

Do codziennej terapii domowej starzejàcej si´ skóryzaleca si´ pochodne witaminy A. Udokumentowano, ˝epochodne witaminy A (kwas retinowy, retinoidy) powodujàprzerost naskórka, prowadzà do zwi´kszenia spoistoÊciwarstwy brodawkowatej skóry oraz do odk∏adania sub-stancji podobnej do glikozaminoglikanów. Co wi´cej rege-nerujà kolagen, zmniejszajà jego degradacj´ i przywracajàprawid∏owe ró˝nicowanie komórkom naskórka. Wskaza-niem dla ich stosowania jest starzejàca si´ skóra i skóra zezmianami pos∏onecznymi. Komercyjnie dost´pny preparatfirmy Avéne o nazwie Ystheal+ zawierajàcy w swoim sk∏a-dzie retinaldehyd w st´˝eniu 0,05% oraz prekursor witami-ny E — pretokoferyl zapewnia regeneracj´ komórek naskórka, odbudow´ skóry w∏aÊciwej oraz przeciwdzia∏a

10

uszkodzeniom komórkowym indukowanym stresem oksy-dacyjnym i wolnymi rodnikami. Retinaldehyd przenika dokomórek naskórka i skóry, gdzie enzymatycznie prze-kszta∏cany jest do kwasu retinowego, którego korzystnywp∏yw na skór´ w∏aÊciwà i naskórek zosta∏ wykazany w ba-daniach in vitro i in vivo. W okresie 6-miesi´cznej obserwa-cji, miejscowo stosowany Ystheal+ powoduje wyraênywzrost napi´cia skóry, wyg∏adzenie zmarszczek i pogrubie-nie naskórka. W zwiàzku z rozjaÊniajàcym efektem retinal-dehyd mo˝na stosowaç na skórze z pos∏onecznymi zabu-

rzeniami barwnikowymi dla poprawy jej kolorytu. W celu wype∏nienia g∏´bszych zmarszczek i bruzd,

oraz uwodnienia skóry stosuje si´ Êródskórne podaniakwasu hialuronowego, który posiada silne w∏aÊciwoÊci hi-groskopijne. Dla lepszego efektu zabiegi z∏uszczajàce cz´-sto kojarzy si´ z iniekcjami kwasu hialuronowego lub tok-syny botulinowej celem wi´kszego wyg∏adzenia skóry i ko-rekcji defektów mimicznych. Bardziej zaawansowane tech-niki odm∏adzania obejmujà zabiegi laserowe i zabiegi chi-rurgii plastycznej. �

Derm

aNEW

S

Dr n. med. Beata Matuschke-Kuczyƒska

Teleangiektazje okolicy twarzyTeleangiektazje okolicy twarzy sà cz´stym defektem

kosmetycznym. Dotyczy on oko∏o 10 milionów ludzi naÊwiecie. Teleangiektazje sà to trwale rozszerzone powierz-chowne naczynia skory o Êrednicy od 0,1 do 1,0 mm.Tworzà je naczynia w∏osowate oraz drobne t´tnice i ˝y∏y.

Teleagiektazje pochodzàce z cz´Êci t´tniczej, sà drobnei czerwone, podczas gdy te pochodzàce z ˝ylnej cz´Êciuk∏adu naczyƒ w∏osowatych sà wi´ksze i majà kolor fiole-towo-niebieski. Na podstawie wyglàdu mo˝na je podzieliçna cztery typy: linijne, drzewkowate, pajàczkowate i guzkowe.cis∏e przylegajàce do siebie teleangiektazje w du˝ej iloÊcimogà daç obraz tzw. teleangiectatic erythema. Teleangiek-tazje wyst´pujàce w okolicy policzków i nosa najcz´Êciejsà pochodzenia t´tniczego: linijne lub drzewkowate. Histologicznie sà to rozszerzone naczynia w∏osowate skórynale˝àce do powierzchownego splotu brodawkowego.

Wyst´powanie teleangiektazji mo˝e byç z jednejstrony uwarunkowane genetycznie, tzw. teleangiektazjepierwotne, czyli samoistne, np. choroba Rendu-Oslera.Z drugiej strony mogà byç wynikiem dzia∏ania czynnikówzewnàtrzpochodnych, ogólnoustrojowych czy te˝ choróbskóry – tzw. teleangiektazje wtórne, czyli nabyte. SpoÊródzewn´trznych czynników odpowiedzialnych za powstanieteleangiektazji nale˝y wymieniç: przewlek∏à ekspozycj´s∏onecznà, niekorzystne warunki atmosferyczne typu wiatr,du˝e wahania temperatury, niskà jak i wysokà temperatu-r´, promieniowanie RTG, oraz d∏ugotrwale miejscowe stosowanie sterydów – szczególnie fluorowanych. SpoÊródczynników ogólnoustrojowych wywo∏ujàcych teleangiekta-zje najwa˝niejszymi sà: nadciÊnienie t´tnicze, uszkodzeniewàtroby oraz zaburzenia hormonalne (estrogeny, sterydy).Choroby skóry, którym towarzyszà teleangiektazje, to m.in. tràdzik ró˝owaty, choroby tkanki ∏àcznej (twardzina, toczeƒ rumieniowaty). Rozpoznanie teleangiektazji niestwarza problemu, gdy˝ sà one widoczne go∏ym okiem.Dok∏adny wywiad, badanie pacjenta, a w niektórych

przypadkach badanie serologiczne umo˝liwiajà stwierdzenieprzyczyny teleangiektazji wtórnych.

Metody terapeutyczne stosowane do tej pory w leczeniu teleangiektazji: elektrokoagulacja, krioterapia,skleroterapia nie dawa∏y satysfakcjonujàcych efektów kosmetycznych. Wzrost efektywnoÊci terapii tego typuzmian spowodowa∏o dopiero wprowadzenie urzàdzeƒ laserowych. W ciàgu ostatnich 20 lat nastàpi∏ znaczny post´p w leczeniu zmian naczyniowych przy zastosowaniuró˝nych urzàdzeƒ laserowych. Pierwszymi laserami stosowanymi w leczeniu teleangiektazji by∏y: laser argonowy(488 i 514nm), laser CO2 (10,600nm) i Nd-YAG (1064nm).Ograniczenie ich stosowania wynika z cz´sto wyst´pujà-cych powik∏aƒ typu blizn jak i hypo- i hiperpigmentacji. Wynika to z nieselektywnej absorpcji energii przez naczynia, która tak˝e jest poch∏aniana przez otaczajàcetkanki. Teoria selektywnej fototermolizy (termicznie uwarunkowanego zniszczenia struktur docelowych) przy-czyni∏a si´ do pojawienia nowych urzàdzeƒ laserowych s∏u˝àcych do leczenia zmian naczyniowych. Sà to m. in.: laser barwnikowy o Êwietle pulsujacym (585nm), miedzowy(511mn), kryptonowy (568mn), Nd-YAG (532mn). Zjawiskoselektywnej fototermolizy jest te˝ podstawà dzia∏ania urzà-dzenia wytwarzajàcego tzw. intensywne êród∏o Êwiat∏a IPL– które nie jest typowym laserem. Efekty terapeutyczneprzy zastosowaniu poszczególnych urzàdzeƒ sà bardzozbli˝one i polegajà na fotokalgulacji drobnych naczyƒkrwionoÊnych. Energia emitowana przez obecnie stosowaneurzàdzenia jest kumulowana w obr´bie naczyƒ krwiono-Ênych i w minimalnym stopniu poch∏aniana przez otaczajàcynaskórek. Zmniejsza to dyskomfort pacjenta podczas zabiegu i chroni naskórek przed uszkodzeniem termicznym.Wià˝e si´ to ze znacznym zmniejszeniem ryzyka powik∏aƒ.Zadawalajàce efekty kliniczne, ∏atwoÊç u˝ywania jak i krótki czas trwania zabiegu czynià laseroterapi´ metodàz wyboru w przypadku leczenia teleangiektazji. �

11

Tegorocznego, czwarte ju˝, styczniowe sympozjum laserowe, organizowane przez Stowarzyszenie Lekarzy Dermatologów Estetycznych ró˝ni∏o si´ od poprzednichtym, ˝e by∏o poÊwi´cone wy∏àcznie jednemu zagadnieniuz dziedziny – depilacji laserowej. Zapoczàtkowa∏o tym samym cykl laserowych spotkaƒ tematycznych, który b´dzie kontynuowany w kolejnych latach. Rozpoczà∏ mgrin˝. Marek Mindak, który w wyk∏adzie pt „Depilacja laserowa,a efektywnoÊç ró˝nych urzàdzeƒ laserowych i IPL” szczegó-∏owo przedstawi∏ wszystkie obecnie dost´pne techniki depilacji laserowej i intensywnym êród∏em Êwiat∏a (IPL) porównujàc ich skutecznoÊç. Metodami przysz∏oÊci wg autora mogà byç lasery pó∏przewodnikowe z pràdem (RF)i urzàdzenia zwane LED-ami. Dr Dorota Prandecka omówi∏adepilacj´ laserem aleksandrytowym o d∏ugoÊci fali 755nm.Laser aleksandrytowy osiàga skutecznoÊç ok. 80% po serii4-6 zabiegów, przy czym skutecznoÊç pojedynczego zabiegu oceniana jest na ok. 20-30%. SkutecznoÊç depila-cji, podobnie jak w przypadku innych laserów, mo˝e byçznacznie ni˝sza, co podkreÊla∏a autorka, w przypadkachnie leczonego hirsutyzmu, w∏osów jasnych i ciemnej karna-cji oraz niew∏aÊciwego przygotowania do zabiegu. Dr Bar-bara Walkiewicz-Cyraƒska przedstawi∏a depilacj´ laseremdiodowym o d∏ugoÊci fali 810 nm. Laser ma skutecznoÊçporównywalnà z aleksandrytowym i zasady przygotowaniado zabiegu nie odbiegajà od ogólnie przyj´tych w depilacjilaserowej. Wa˝nà rzeczà jest przeprowadzenie bardzo wnikliwego wywiadu z pacjentem przed zabiegiem w celuustalenia czy nie przyjmuje leków bàdê Êrodków zio∏owychfotouczulajàcych, które mogà byç przyczynà poparzeƒ pod-czas zabiegu laserowego. Dr Katarzyna Kwarecka–Zajàcomówi∏a zasad´ dzia∏ania lasera Nd-Yag o d∏ugoÊci fali1064 nm. Fala ta jest poch∏aniana przez hemoglobin´ nisz-czàc naczynia brodawki w∏osa. Dr Ewa Kaniowska omówi∏ametod´ depilacji laserem rubinowym o d∏ugoÊci fali 694nm. Kolejne wystàpienie dr Doroty Prandeckiej dotyczy∏odzia∏ania urzàdzenia IPL. Intensywne êród∏o Êwiat∏a (IPL)emituje rozproszone, niekoherentne promieniowanie o d∏u-goÊci fal od 515-1200 nm, przy czym d∏ugoÊç fali mo˝e byçregulowana przez odpowiednie filtry. Depilacja laserowazachodzi przy u˝yciu fal o d∏ugoÊci 645 nm. Dr Prandeckaporówna∏a 2 systemy depilacji: IPL i laser aleksandrytowy.SkutecznoÊç obu jest porównywalna, chocia˝ szybkoÊçprzeprowadzenia zabiegu i mo˝liwoÊç u˝ycia koƒcówki do skomplikowanych powierzchni, zdaniem autorki

przemawiajà na korzyÊç lasera aleksandrytowego. Dr n. med. Maria Noszczyk przedstawi∏a technik´ depilacjiurzàdzeniem IPL z pràdem (RF). Do∏àczenie pràdu do êród∏aÊwiat∏a powoduje znacznie szybsze dogrzanie tkaneki umo˝liwia redukcj´ dawki Êwiat∏a i tym samym zmniejsze-nie ryzyka powik∏aƒ i bolesnoÊci zabiegu. Atutem metodywynikajàcym z obecnoÊci pràdu jest mo˝liwoÊç dzia∏aniana w∏osy rude i jasne. Dr Krystyna Pawelczyk-Pala przedsta-wi∏a laser diodowy o d∏ugoÊci fali 810nm ze skanerem i systemem ch∏odzenia, który emituje super d∏ugi puls i pozwala przez to na zwi´kszenie dawki energii. Dr El˝bietaBaczewska-Staszak omówi∏a laser diodowy o d∏ugoÊci fali800nm. Ta d∏ugoÊç fali ma niskà absorbcj´ w melaninie naskórka i g∏´bokà penetracj´ co korzystnie wp∏ywa na bezpieczeƒstwo i skutecznoÊç depilacji. Prezentacja dr n. med. Joanny Czuwara-¸adykowskiej 'Depilacja laserowa– przeglàd piÊmiennictwa Êwiatowego' by∏a podsumowa-niem wyg∏oszonych na sympozjum wyk∏adów. Autorkazwróci∏a uwag´ na to, ˝e istniejà ograniczenia do u˝ywaniaposzczególnych laserów. Laser rubinowy z powodu najp∏yt-szej penetracji fali daje wy˝sze ryzyko powik∏aƒ naskórko-wych i nie nadaje si´ do stosowania przy ciemnych fototy-pach skóry. Laser Nd-Yag przez bardzo niskà absorbcj´w melaninie wykazuje ni˝szà skutecznoÊç ni˝ pozosta∏e lasery-odrost w∏osów jest niestety cz´sty. Do skomplikowa-nej depilacji jakà jest depilacja u osoby z ciemnym fototypem najlepiej nadaje si´ laser diodowy i IPL. Na zakoƒczenie dr n. med. S∏awomir Urbanowski przedstawi∏zasady post´powania w depilacji laserowej zalecane przezStowarzyszenie Lekarzy Dermatologów Estetycznych.

Po wyk∏adach z zagadnienia depilacji uczestnicy dodatkowo wys∏uchali prezentacji mgr in˝. Krzysztofa Makarskiego dotyczàcej kombinacji Êwiat∏a i pràdu jakonowego systemu do bezinwazyjnego usuwania zmarszczek.System Polaris WR™. Z kolei mgr in˝. Olav Balle-Petersen(Dania) przedstawi∏ mo˝liwoÊci systemów laserowych firmyASAH MEDICO. Na zakoƒczenie mec. Gra˝yna Dykowskaomówi∏a zagadnienia prawne dotyczàce praw pacjentówi zasad prawid∏owego wype∏niania kart pacjentów.

Ka˝dy wyk∏ad tegorocznego sympozjum laserowegopoparty by∏ prezentacjà zabiegu na video. Przes∏aniemsympozjum pozostanie to, i˝ depilacja laserowa jest metodà depilacji niezwykle skutecznà, bezpiecznà i na tyle powszechnà, ˝e prawdopodobnie w przysz∏oÊci wyprzewszystkie dotychczasowe. �

Dr n. med. Urszula Koz∏owska

Zastosowanie laserów i IPL w dermatologii estetycznej- sprawozdanie z sympozjum naukowego zorganizowanego przez SLDEWarszawa 15.01.2005 r., Mi´dzynarodowe Centrum Biocybernetyki PAN

Der

maN

EWS

12

SYSTEMY LASEROWEMedArt®

BEZPIECZE¡STWO I ZADOWOLENIE PACJENTA(zintegrowany system ch∏odzenia skóry przed, w czasie i po zabiegu minimalizujàcy ból oraz ryzyko efektów ubocznych)

SKUTECZNOÂå

(Super D∏ugi Puls)

II. MedArt 470 – PRZENOÂNY LASER KTP, 5 WLeczenie powierzchownych zmian naczyniowych i barwnikowych ■ Skaner, koƒcówki zabiegowe

III.MedArt 610 – PRZENOÂNY LASER CO2Drobna chirurgia dermatologiczna ■ Skaner do fotoodm∏adzania metodà inwazyjnà

PROWADZIMY JU˚ WYNAJEM LASERÓW !

WI¢KSZA GRUPA PACJENTÓW

Mo˝liwoÊç wykonania zabiegu depilacji u pacjentów opalonych lub z ciemniejszà karnacjà (Super D∏ugi Puls)

Wy∏àczny Dystrybutor w Polsce:

EFmed Sp. z o.o. ul.Marynarki Polskiej 100, 80-557 GdaƒskTel. +058 / 52 00 206, 52 00 130 , tel.kom.0 607 451 799, Fax + 58 / 342 21 33, e-mail: efmed@efmed.pl

■

■

WI¢KSZA EFEKTYWNOÂå – KRÓTSZY CZAS ZABIEGU DEPILACJI

(wielkoÊç plamki 5,7 cm2 )■

■

I. WIELOFUNKCYJNY, PRZENOÂNY LASER PÓ¸PRZEWODNIKOWY MedArt 435DEPILACJA OW¸OSIENIA ■ LECZENIE ZMIAN NACZYNIOWYCH ■ USUWANIE PRZEBARWIE¡ SKÓRY■ ZABIEG ILVO – WEWNÑTRZ ˚YLNEJ OBLITERACJI ■

dr Ewa Kaniowska

Nawil˝anie, powi´kszanie i korygowanie kszta∏tu ust za pomocà kwasu hialuronowego

Ostatnio wiele kobiet zg∏asza si´ do gabinetu lekarskiego celem poprawy wyglàdu ust. Usta to jeden z najwa˝niejszych elementów wyglàdu twarzy.Ich kszta∏t, nawil˝enie i obj´toÊç sà niezwykle istotne.W wielu wypadkach mniejsza warga górna, s∏abo zarysowany kontur, opadajàce kàciki, tzw. „zaciÊni´teusta” mogà stanowiç zarówno dla kobiet, jak i m´˝-czyzn dyskomfort. Efekt prawid∏owo wykonanego zabiegu nie powinien byç zauwa˝alny, usta powinnyzachowaç naturalny wyglàd. Zabieg ten powinien byçjedynie modelowaniem.

Wykonujemy go bez wzgl´du na wiek pacjenta.U m∏odych kobiet, a tak˝e m´˝czyzn, korekta dotyczyprzewa˝nie zbyt ma∏o wykszta∏conej wargi górnej lubdolnej. W póêniejszym wieku dokonujemy g∏ównie korekty konturu warg i zmian wynikajàcych z post´pujà-cego procesu starzenia ust zwiàzanego z odwodnieniemczerwieni wargowej.

Proces starzenia przebiega w ÊciÊle okreÊlonejkolejnoÊci. Starzenie ust rozpoczyna si´ od wargi czerwonej. Odwodnienie pociàga za sobà utrat´ jej obj´toÊci i j´drnoÊci. W miar´ nasilania si´ tego procesuwarga czerwona traci kolor, a brzegi ust ulegajà zwiot-czeniu, co z kolei prowadzi do promieniÊcie uk∏adajàcychsi´ zmarszczek wokó∏ ust, tzw. „zmarszczek palaczy”. Poniewa˝ woda jest niezb´dna dla utrzymania j´drno-Êci skóry, a kwas hialuronowy jest najsilniejszà dziÊsubstancjà nawil˝ajàcà ze wzgl´du na swoje w∏aÊciwoÊcizatrzymywania wody, stàd jego u˝ycie do ponownegoukszta∏towania ust jest uzasadnione.

Z szerokiej gamy produktów kwasu hialurono-wego chcia∏abym przedstawiç Paƒstwu preparaty Juvéderm, a zw∏aszcza ostatnio wprowadzony na rynek preparat SurgiLips.

SurgiLips jest to sterylny, fizjologiczny, nie wywo∏ujàcy goràczki ˝el stabilizowanego kwasu hialuronowego pochodzenia nie zwierz´cego. ˚el wyst´puje w wyskalowanych strzykawkach do jedno-razowego zastosowania.

Wskazania:– zwi´kszenie obj´toÊci ust – modelowanie kszta∏tu warg– wype∏nienie zmarszczek promienistych wokó∏ ust Przeciwwskazania: – pacjenci z tendencjà do blizn przerostowych– pacjenci, u których wyst´powa∏y wczeÊniej chorobywywo∏ane przez paciorkowce– pacjenci z nadwra˝liwoÊcià na kwas hialuronowy– kobiety w cià˝y i karmiàce piersià– dzieci– pacjenci ze zmianami infekcyjnymi typu wirusowegoi bakteryjnego– choroby uk∏adu immunologicznego i immunoterapia

Preparat SurgiLips nie powinien byç stosowanyw bezpoÊrednim po∏àczeniu z leczeniem laserowym,g∏´bokim peelingiem chemicznym lub peelingiem mechanicznym (dermabrazja). W przypadku peelingupowierzhniowego, nie stosowaç je˝eli wystàpi∏a silnareakcja zapalna na skórze.

Ârodki ostro˝noÊciSurgiLips stosowaç nale˝y tylko Êródskórnie i do

b∏ony Êluzowej ust. Na razie brak jest odpowiednich danych klinicznych dotyczàcych tolerancji na preparatSurgiLips w miejscach, w których ju˝ wczeÊniej stosowa-no inne produkty wype∏niajàce. Brak równie˝ jest danycho stosowaniu tego preparatu u pacjentów, u których wyst´powa∏y choroby uk∏adu immunologicznego. W ka˝dym indywidualnym przypadku lekarz powinienpodjàç decyzj´ o mo˝liwoÊci zastosowania kuracji i szcze-gólnym nadzorze nad pacjentem. Zaleca si´ te˝ przepro-wadzenie wczeÊniejszego podwójnego testu. W przypadkurozwijajàcej si´ choroby nale˝y odstàpiç od zabiegu.

Preparat SurgiLips podaje si´ technikà liniowà,wycofujàcà lub wielopunktowà z uprzednim zastoso-waniem znieczulenia miejscowego (krem) lub znieczulenia przewodowego.D

erm

aNEW

S

14

Po zabiegu mo˝e wystàpiç reakcja zapalna w postaci zaczerwienienia, obrz´ku lub rumienia. Towarzyszyç mo˝e temu Êwiàd lub ból przy dotyku,utrzymujàcy si´ nawet do tygodnia.

Nowy preparat SurgiLips przygotowany specjalnie dostosowania w korekcji warg zapewnia bardzo dobre rezultaty. Jego konsystencja zapewnia ∏atwiejsze,równomierne rozprowadzenie, a mo˝liwoÊç u˝yciacienkiej ig∏y zmniejsza ryzyko krwiaków. �

Derma NEWSWYDAWCA: STOWARZYSZENIE LEKARZY DERMATOLOGÓW ESTETYCZNYCH

ul. Domaniewska 47, 02-672 Warszawa tel.: (0-22) 853 39 70, fax: (0-22) 847 69 33, tel. kom.: 0-605 332 776 e-mail: stowarzyszenie@dermatologia-estetyczna.plwww.dermatologia-estetyczna.pl

przed zastosowaniem preparatu SURGILIPS® po zastosowaniu preparatu SURGILIPS®

Derm

aNEW

S

15