Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M. ,PG W-ny

Lekcja 3Temat: Wielkości fizyczne, które mierzymy na co dzień.

1) Wielkość fizyczna – cecha ilościowa ciała czy zjawiska (czyli ta, którą można

zmierzyć). Patrz: „Symbole i jednostki fizyczne” (strona www

szkoły)

2) Przykłady wielkości fizycznych i ich jednostek :

L.p. Nazwa wielkości fiz. Symbol Jednostka

podstawowa Inne jednostki

1 długość

2 droga

3 przemieszczenie (przesunięcie)

4 powierzchnia

5 objętość

6 czas

7 temperatura

8 masa

9 szybkość

3) Wielkości fizyczne mierzymy za pomocą tzw. przyrządów pomiarowych.

4) Przykłady przyrządów pomiarowych:

a) linijka, metr krawiecki, taśma miernicza, licznik kilometrów...

b) termoskop, termometr (zaokienny, pokojowy, laboratoryjny, kuchenny),

c) zegar, stoper, klepsydra;

d) waga (kuchenna, laboratoryjna, sklepowa, łazienkowa).

5) Pomiar (in. mierzenie) – porównywanie cechy ciała z cechą wzorca (przyrządu

pomiarowego).

1

Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M. ,PG W-ny

6) Przykłady wzorców:

a) dawniej platynoirydowy wzorzec metra w w Międzynarodowym Biurze Miar i

Wag w Sèvres pod Paryżem;

b) platynoirydowy wzorzec kilograma w w Międzynarodowym Biurze Miar i Wag w

Sèvres pod Paryżem;

7) Delta (Δ) - gr. litera oznaczająca: przyrost, różnicę, zmianę.

Przykład:

8) Dokładność przyrządu – odległość między sąsiednimi kreskami na skali przyrządu.

np. linijki

np. termometru

2

12 xxx −=∆

Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M. ,PG W-ny

np. amperomierza

9) Zakres przyrządu – różnica między największą a najmniejszą wartością na skali

przyrządu.

np. zakres linijki uczniowskiej

np. zakres termometru

Z termometru: od -15 stopni C do 112 stopni C.

np. zakres amperomierza

3

200AZ zaamperomier =

Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M. ,PG W-ny

10) Układ SI – Międzynarodowy Układ Jednostek Miar obowiązujący na świecie od 1960

roku (w Polsce od 1966 roku). Zawiera m.in.7 jednostek podstawowych.

11) Przedrostek (do tworzenia jednostek wielokrotnych lub podwielokrotnych) – liczba,

mnożnik, potęga liczby 10.

12) Niepewność pomiarowa (in. błąd pomiaru) – rozrzut wyników pomiarowych

spowodowany:

◦ zbyt małą liczbą pomiarów;

◦ niedoskonałością naszych zmysłów np. wzroku;

◦ dokładnością przyrządu;

4

Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M. ,PG W-ny

◦ zmiennością warunków zewnętrznych (np. temperatury,

wilgotności, ciśnienia);

◦ przybliżoną wartością stałych;

◦ uproszczenia metody pomiaru ….

13) Zamiana jednostek:

• długości

• czasu

• powierzchni

5

Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M. ,PG W-ny

• objętości

• szybkości

14) Zaokrąglanie wyniku / cyfry znaczące.

15)

6

Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M. ,PG W-ny

16) Doświadczenie wzorcowe / str.18 podr. cz1.

a) Cel : pomiar wysokości człowieka b) Przedmioty: taśma klejąca, kartka papieru A4, książka, taśma miernicza. c) Czynności:

• przyklejamy białą kartkę do tablicy (ściany);

• ustawiamy osobę przy ścianie;

• na głowie osoby ustawiamy książkę i dosuwamy ją do tablicy (ściany);

• zaznaczamy na kartce I pomiar wysokości osoby;

• dokonujemy następnych 2 pomiarów wysokości;

• mierzymy taśmą mierniczą kolejne 3 wysokości (z dokładnością do 1cm);

• wpisujemy 3 pomiary do tabeli pomiarowej;

• obliczamy średni pomiar metodą średniej arytmetycznej.

tabela pomiarowa

nr pomiaru wynik w cm1 ...160 cm...

2 ...162 cm....

3 ….161 cm ….

17) Masa jest miarą ilości materii, z której zbudowane jest ciało.

7