Temat: Sprawdzian ze znajomości treści noweli Henryka Sienkiewicza pt. „Latarnik”. 19.02.21r.

Temat: Wśród przeciwności losu. Dzieje Skawioskiego. 19.02.21r.

Na dzisiejszej lekcji poznacie losy polskiego emigranta Skawioskiego – bohatera lektury obowiązkowej

„Latarnik” Henryka Sienkiewicza.

1. Zaprezentowanie uczniom fragmentu filmu „ Latarnik” w reż. Zygmunta Skoniecznego z 1977r.

2. Kilka słów na temat autora.

.

Dworek Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku koło Kielc

Henryk Sienkiewicz (1846 –1916) – jeden z najbardziej znanych na świecie polskich pisarzy. Wywodził

się z ubogiej rodziny ziemiaoskiej. Już podczas studiów w Warszawie zainteresował się publicystyką i

zaczął pisad artykuły prasowe pod pseudonimem Litwos. W wieku trzydziestu lat wyjechał do Stanów

Zjednoczonych jako korespondent. Jego nowele (Latarnik, Sachem, Janko Muzykant) przyczyniły się

do rozkwitu tego gatunku w literaturze polskiej XIX wieku. Kolejne lata upłynęły Sienkiewiczowi na

podróżach. Zwiedził Konstantynopol, Ateny, Rzym, pojechał do Afryki (ślady tej podróży znaleźd można

w Listach z Afryki oraz w powieści dla młodzieży pt. W pustyni i w puszczy).

Sławę i popularnośd przyniosły Sienkiewiczowi – drukowane początkowo w odcinkach na łamach prasy

– powieści historyczne. Przywoływał w nich dramatyczne, ale i pełne bohaterstwa wydarzenia z historii

narodu polskiego, ciekawą fabułę łączył z szeroko rozbudowanym tłem historycznym, sięgał do

zakorzenionych w naszej kulturze wzorców osobowych. Trylogia (cykl trzech powieści: Ogniem i

mieczem, Potop, Pan Wołodyjowski) ukazuje dzieje Polski w XVII wieku: wojny z Kozakami, najazd

szwedzki oraz wojny z Turcją zakooczone zwycięstwem wojsk polskich pod wodzą hetmana Jana

Sobieskiego. Krzyżacy natomiast przenoszą czytelników w czasy zwycięskiej bitwy pod Grunwaldem.

Powieści historyczne, pisane przez Henryka Sienkiewicza „dla pokrzepienia serc” Polaków pod

zaborami, stały się dla wielu późniejszych pokoleo literacką lekcją patriotyzmu. Największym

zagranicznym sukcesem pisarza była powieśd Quo vadis, przedstawiająca dramatyczne dzieje

pierwszych chrześcijan w Rzymie za panowania cesarza Nerona. W 1900 roku uroczyście obchodzono

jubileusz pracy twórczej pisarza – otrzymał wtedy dworek w Oblęgorku koło Kielc, gdzie dzisiaj

znajduje się jego muzeum. W 1905 roku Henryk Sienkiewicz został, jako pierwszy z Polaków,

uhonorowany za swoją twórczośd literacką Nagrodą Nobla. W przemówieniu okolicznościowym

powiedział wtedy o Polsce: „Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężad!”. Sienkiewicz

nie doczekał odzyskania niepodległości, zmarł w Szwajcarii w 1916 roku. Osiem lat później prochy

pisarza sprowadzono do kraju i złożono w katedrze św. Jana w Warszawie.

Geneza utworu. W latach 70. XIX wieku Henryk Sienkiewicz wyruszył z Heleną Modrzejewską i innymi przyjaciółmi do Kalifornii, gdzie próbowali wspólnie prowadzid farmę – podobna podróż była czymś niezwyczajnym w tamtych czasach...

„Lecz gdyby ten sam ktoś przyszedł do mnie w lutym i rzekł mi, że przy koocu marca przejadę Niemcy, Francję,

całą długośd Anglii; że przepłynę na wiosnę burzliwy Atlantyk, a następnie jak ptak na skrzydłach przelecę

niezmierzone przestrzenie wielkiej kolei od New Yorku do San Francisco i strząsnę proch z obuwia mego na

brzegach Oceanu Spokojnego, temu odrzekłbym bez wahania: – Przyjacielu! [Lecz gdyby ten sam ktoś przyszedł

do mnie w lutym i rzekł mi, że przy koocu marca przejadę Niemcy, Francję, całą długośd Anglii; że przepłynę na

wiosnę burzliwy Atlantyk, a następnie jak ptak na skrzydłach przelecę niezmierzone przestrzenie wielkiej kolei

od New Yorku do San Francisco i strząsnę proch z obuwia mego na brzegach Oceanu Spokojnego, temu

odrzekłbym bez wahania: – Przyjacielu! [...] widzę, że zmysły twoje nie są z tego świata. [...]

Człowiek, który wyjeżdża do Ameryki, jest jeszcze u nas rzadkością. [...] Mój dziad nieboszczyk, Panie świeć

nad jego duszą, raz jeden tylko za dni swych był w Puławach, a raz w Królewcu, i miał o czym opowiadać przez

całe życie”.

...] widzę, że zmysły twoje nie są z tego świata. [...]

I. Żołnierz

• uczestnik powstania listopadowego na ziemiach polskich (1830–1831);

• żołnierz hiszpańskiej wojny domowej, tzw. wojny karlistowskiej (1833–1840);

• żołnierz biorący udział w walkach na ziemiach francuskich;

• uczestnik powstania na Węgrzech w czasie Wiosny Ludów (1848–1849);

• uczestnik wojny secesyjnej w USA (1861–1865)

w a arazw Królewcu, i miał o czym opowiadać przez całe życie”. II. Tułacz, emigrant • kopacz złota w Australii; • poszukiwacz diamentów w Afryce; • strzelec rządowy w Indiach Wschodnich; • farmer w Kalifornii; • handlarz z dzikimi plemionami w Brazylii; • kowal w Helenie w Arkansas. • majtek na statku kursującym między Brazylią a Francją; • harpunnik na wielorybniku; • właściciel fabryki cygar w Hawanie.

III. Latarnik • pracownik latarni morskiej w Aspinwall.

Miejsca wspomnieo w utworze odnajdziesz na mapie klikając w link

https://view.genial.ly/5ea2d1d66489ab0dc2283a95/presentation-latarnik-cykl-lekcji

Etapy życia Skawińskiego

Bohater: Siedemdziesięcioletni mężczyzna o siwych włosach i niebieskich oczach, Wcześniejsze losy Skawioskiego poznajemy dzięki jego wspomnieniom ( przywołanym w utworze

na zasadzie retrospekcji), Emigrant i tułacz ( po klęsce powstania musiał opuścid ojczyznę i odtąd wędrował po świecie,

próbujac osiąśd gdzieś na stałe), Odważny żołnierz ( walczył pod różnymi sztandarami o wolnośd – uczestniczył w wojnie domowej

w Hiszpanii i Stanach Zjednoczonych, w wojnie w Algierii i powstaniu na Węgrzech), Pracowity i uczciwy ( podejmował się wielu zajęd na różnych kontynentach, próbował dorobid się

ciężką pracą – był kopaczem złota w Australii, poszukiwaczem diamentów w Afryce, strzelcem rządowym w Indiach, prowadził farmę w Kalifornii, zajmował się handlem z dzikimi plemionami w Brazylii i kowalstwem w Arkansas, pływał po morzach jako marynarz i łowca wielorybów, był właścicielem cygar na Kubie).

Prześladował go pech – zmagał się z przeciwnościami losu i wszędzie spotykały go niepowodzenia niepozwalajace zostad dłużej mu w jednym miejscu ( jego farmę zniszczyła susza, warsztat kowalski spłonął w pożarze miasta, statki na których pływał zatonęły, został okradziony przez wspólnika, z którym prowadził fabrykę cygar, cudem uszedł z życiem, po tym, jak złapali go Indianie w Górach Skalistych).

Mimo wielu trudnych doświadczeo, nie poddawał się i nie tracił nadziei na odmianę losu – po każdej porażce podnosił się i zaczynał wszystko od nowa ( po utracie posady latarnika wyruszył do Nowego Jorku).

, Panie świeć nad jego duszą, raz jeden tylko za dni swych był

bbbbbbbbbbbbbbbbbbbb

LATARNIK

ŻOŁNIERZ

EMIGRANT

Etapy życia Skawińskiego

Skawiński, - Polak,

ok. 70 lat, tułacz

Jak myślisz, czemu może służyć takie

nagromadzenie wydarzeń w życiorysie

Skawińskiego?

Nagromadzenie wielu przeżyć i doświadczeń w życiorysie Skawińskiego czyni z

niego postać symboliczną, zamykającą w sobie losy całej polskiej emigracji, zarówno

żołnierzy obecnych na wielu frontach walki o niepodległość, jak i tułaczy

poszukujących stabilizacji na obcej, często nieprzyjaznej ziemi. Dzieje Skawińskiego

(brak imienia potęguje to wrażenie) mogą być odczytywane w wymiarze filozoficznym,

egzystencjalnym, jako symbol życia człowieka, który doświadcza przeciwności losu,

niestrudzenie próbuje pokonać trudności i poszukuje własnego miejsca w świecie.

Lekcja 2

Temat: Na wyspie

szczęśliwej. Pobyt

Skawińskiego w latarni.

https://view.genial.ly/5ea2d1d66489ab0dc2283a95/presentation-latarnik-cykl-lekcji