1

2

3

1. Rysunek techniczny jako sposób komunikowania się

Ćwiczenie 1Rysunek jest jednym ze sposobów przekazywania sobie informacji. Informuje o wyglądzie i wielkości konkretnego przedmiotu. W opisie rysunku znajdują się także informacje o rodzaju materiału z jakiego został wykonany.

Ćwiczenie 2Rysunek techniczny może przedstawiony jako:• odręczny szkic,• rysunek wykonany przy zastosowaniu przyborów kreślarskich lub programu

komputerowego,• rysunek poglądowy,• rysunek schematyczny.

Ćwiczenie 31. Norma - jest to ustalona, ogólnie przyjęta zasada, reguła, wzór, przepis,

sposób postępowania w określonej dziedzinie. 2. Normy rysunkowe zawierają szczegółowo opracowane przepisy dotyczące

wszystkich zagadnień związanych z wykonaniem rysunku technicznego.3. Skrót PN – Polskie Normy;

skrót EN – Europejskie Normy;skrót ISO – Międzynarodowe Normy.

Podstawowym formatem arkusza jest format A4. Format A3 powstaje przez do-danie do siebie dwóch arkuszy formatu A4. Format A2- powstaje przez podwo-jenie formatu A3. Przez dwukrotne zmniejszenie arkusza formatu A4 otrzymuje się arkusz formatu A5. Największy format arkusza to format A0.

2. Arkusze rysunkowe

Ćwiczenie 1

4

Ćwiczenie 2A5 – szerokość 148 mm, wysokość 210 mm;A4 – szerokość 210 mm, wysokość 297 mm;A3 – szerokość 297 mm, wysokość 420 mm;A2 – szerokość 420 mm, wysokość 594 mm.

Ćwiczenie 3Arkusz A1 zawiera 16 arkuszy formatu A5.Arkusz A2 zawiera 8 arkuszy formatu A5.Arkusz A3 zawiera 4 arkusze formatu A5.Arkusz A4 zawiera 2 arkusze formatu A5.

3. Przybory kreślarskie

Ćwiczenie 1Litera B umieszczona na ołówku oznacza, że jest on miękki, cyfra 4 oznacza stopień miękkości. Im wyższa cyfra, tym bardziej miękki jest ołówek.Litera H umieszczona na ołówku oznacza, że jest on twardy, cyfra 2 oznacza stopień twardości. Im wyższa cyfra, tym większa jest twardość ołówka.Litery HB umieszczone na ołówku oznaczają, że ołówek posiada twardość po-średnią.

Przybory kreślarskie Nazwa Zastosowanie

cyrkiel do rysowania okręgów oraz łuków

Liniał rysunkowy

do rysowania linii prostych oraz do odmierzania i odczy-tywania wymiarów rysowane-go przedmiotu

Ćwiczenie 2

5

Kątomierz

do mierzenia kątów na ry-sunkach oraz do odmierzania i rysowania krótkich linii prostych

Ekierka

do odmierzania kątów o war-tości: 90°, 45°, 30°, 60° oraz do kreślenia linii prostych prostopadłych i równoległych

Rodzaj linii Linia Zastosowanie linii

Ciągła cienka

do zaznaczania linii wymiarowych, po-mocniczych linii wymiarowych oraz do zaznaczania osi symetrii otworów o wymiarze równym lub mniejszym niż 12 mm

Ciągła gruba

do rysowania widocznych krawędzi przedmiotu – linia konturowa

Kreskowa do rysowania niewidocznych krawędzi i zarysów przedmiotu

Punktowado rysowania osi przedmiotów o wy-miarze większym niż 12 mm oraz osi okręgów o średnicy ponad 12 mm

4. Rodzaje linii rysunkowych

Ćwiczenie 1

6

Ćwiczenie 2

5. Pismo techniczneĆwiczenie 2

Przy wykonywaniu rysunków technicznych najlepiej jest, gdy przedmiot można narysować w wielkości naturalnej. Jeżeli jednak jest on zbyt duży należy go na ry-sunku zmniejszyć, stosując podziałkę zmniejszającą. W przypadku, gdy przed-miot jest mały i narysowanie go sprawia trudność, wówczas należy go narysować w powiększeniu, stosując podziałkę powiększającą.

6. Wymiarowanie rysunków technicznych

Ćwiczenie 1

7

Ćwiczenie 2a) podziałka 1:2 oznacza, że przedmiot został dwukrotnie zmniejszony;b) podziałka 5:1 oznacza, że przedmiot został pięciokrotnie zwiększony;c) podziałka 1:1 oznacza, że przedmiot jest w naturalnej wielkości.

Ćwiczenie 4Linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe rysuje się linią cienką ciągłą. Linie wymiarowe zakończone są grotami. Odległość linii wymiarowych od za-rysu przedmiotu wynosi około 10mm. Linie wymiarowe nie mogą się przecinać. Pomocnicze linie wymiarowe rysuje się prostopadle do wymiarowanego odcin-ka, przeciągając je poza grot. Linie te mogą się przecinać. Na rysunkach podaje się wymiary rzeczywiste w milimetrach nie umieszczając jednostek. Liczby wy-miarowe pisze się pośrodku nad linią wymiarową. Nie mogą one dotykać linii wymiarowej i powinny być jednakowej wysokości.

Ćwiczenie 5

Znak wymiarowy Znaczenie Przykładx grubość przedmiotu x10

średnica otworu 20

R promień krzywizny R15

8

Ćwiczenie 6a) Poprawnie zwymiarowany jest rysunek pierwszy.

Uzasadnienie błędów rysunku drugiego: • liczby wymiarowe umieszczone są w złym miejscu - na linii wymiarowej;• liczba 30 napisana jest w złym kierunku.

b) Poprawnie zwymiarowany jest rysunek pierwszy.Uzasadnienie błędów rysunku drugiego:• linie wymiarowe są umieszczone wewnątrz zarysu przedmiotu i przecinają

się; • liczby wymiarowe nie są umieszczone na środku i nad linią wymiarową;• podany jest wymiar zbędny, który wynika z innych wymiarów.

c) Poprawnie zwymiarowany jest rysunek drugi.Uzasadnienie błędów rysunku pierwszego:• brak wymiaru grubości;• linie pomocnicze przecinają się z liniami wymiarowymi;• podane wszystkie trzy wymiary dotyczące wysokości przedmiotu, spowo-

dowały zamknięcie łańcucha wymiarowego.

9

Ćwiczenie 7a)

b)

10

c)

Ćwiczenie 8a)

b)

11

c)

7. Rzuty prostokątne

Ćwiczenie 1

Ćwiczenie 2

12

Ćwiczenie 3a)

b)

13

c)

d)

14

Ćwiczenie 5

8. Rzuty aksonometryczne

Ćwiczenie 1

1

3

2

15

Ćwiczenie 2a) izometria;

b) dimetria ukośna;

16

c) dimetria prostokątna.

Ćwiczenie 3

17

Ćwiczenie 4

Ćwiczenie 5

18

9. Podsumowanie wiadomości z rysunkutechnicznego

Odpowiedzi do testu

Numer pytania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

A X X

B X X X X

C X X X X