1    

Oferta seminariów przedmiotowych

Rok akademicki 2014/2015 - semestr letni

1. Seminarium przedmiotowe metodyczne

Prowadzący: dr Sebastian Chudak

Tematyka zajęć: Miejsca pamięci narodowej w nauczaniu języków obcych

Poziom wiedzy krajo- i kulturoznawczej jest czynnikiem, który niewątpliwie w bardzo silny sposób determinuje poziom kompetencji komunikacyjnej osób uczących się języków obcych. Zdobycie możliwie bogatej wiedzy na temat szeroko pojętej kultury kraju/krajów, w którym/których mówi się danym językiem obcym, to zdecydowanie ważny cel edukacji językowej. Dostępne na rynku wydawniczym i używane przez nauczycieli materiały glottodydaktyczne wspierają do pewnego stopnia kształcenie w tym zakresie. Najczęściej są one jednak jedynie źródłem wiedzy faktograficznej. Prezentowany w nich obraz kultury docelowej jest raczej bardzo ogólny, wyrywkowy, uproszczony, nierzadko też zafałszowany. Uczniowie nie dowiadują się z zbyt wiele o tym, co pozwoliłoby im na poznanie i zrozumienie tego, co stanowi podstawę tożsamości osób wywodzących się z docelowego kręgu kulturowego. Szukając odpowiedzi na pytanie o to, jak zmienić opisany powyżej stan i w jaki sposób rozszerzyć spektrum omawianych na lekcjach tematów, coraz częściej słyszy się postulat, aby poszerzać wiedzę krajo- i kulturoznawczą o tzw. miejsca pamięci (lieux de mémoire). Pojawiają się już nawet pierwsze podręczniki, które zawierają odpowiednie propozycje dydaktyczne. Jest ich jednak niewiele, a ich jakość z pewnością mogłaby być lepsza.

Celem zajęć będzie:

a) refleksja nad tym, co tworzy w świadomości Niemców tzw. „miejsca pamięci”, b) ewaluacja wybranych podręczników do nauki języka niemieckiego jako obcego, tj.

ocena ich zalet i deficytów, c) omówienie możliwości zniwelowania wspomnianych deficytów przez stworzenie

uczniom możliwość przeżycia omawianych faktów i wykształcenia do nich emocjonalnego stosunku, co uznawane jest za ważny impuls do dalszych (także samodzielnych) poszukiwań i badań,

d) wspólne opracowanie zróżnicowanych propozycji dydaktycznych na bazie wybranych przez uczestników zajęć tekstów oraz materiałów audio i video, które będą mogli wykorzystać w pracy z uczniami na wszystkich poziomach biegłości językowej.

Literatura przedmiotu:

Bolten, Jürgen (2007): Interkulturelle Kompetenz. Landeszentrale für politische Bildung Thüringen: Erfurt. Erll, Astrid/ Gymnich, Marion (2007): Interkulturelle Kompetenzen – Erfolgreich kommunizieren zwischen den Kulturen. Stuttgart: Klett.

 

2    

François, Etienne/ Schulze, Hagen (Hrsg.) (2009): Deutsche Erinnerungsorte. München: Beck. Traba, Robert/ Hahn, Hans Henning (Hrsg.) (2012): Polsko-niemieckie miejsca pamięci. Warszawa: Scholar. Schmidt, Sabine/ Schmidt, Karin (2007): Erinnerungsorte – Deutsche Geschichte im DaF-Unterricht. In: Information Deutsch als Fremdsprache 34, 4, 418-427. Stasiuk, Andrzej (2007): Dojczland. Frankfurt am Main: Suhrkamp. Wojciechowski (2000): Moi kochani Niemcy. Gdańsk: Mefisto Editions.

Warunki zaliczenia:

1. obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze; kolejne nieobecności wymagają usprawiedliwienia; Student usprawiedliwia nieobecność na zajęciach w ciągu 7 dni od końcowej daty usprawiedliwienia/zwolnienia (w przypadku długoterminowych zwolnień lekarskich: w ciągu 14 dni od końcowej daty zwolnienia), zaś wykładowca wyznacza mu materiał do zaliczenia celem nadrobienia powstałych zaległości. 2. aktywny udział w zajęciach, 3. wykonywanie zadań domowych (np. praca z wyznaczonymi tekstami z literatury przedmiotu), 4. wykonanie prac semestralnych (1. opracowanie i prezentacja referatu oraz prezentacji PowerPoint na temat jednego z tzw. miejsc pamięci, 2. opracowanie zróżnicowanych propozycji dydaktycznych do wyznaczonego tematu z zakresu tzw. miejsc pamięci i prezentacja tychże propozycji zawierająca elementy aktywizacji pozostałych uczestników zajęć), 5. I rok SUM: zaliczenie na ocenę co najmniej dostateczną kolokwium pisemnego/ II rok SUM: egzamin pisemny (termin: 11.04.2015), wynik kolokwium/ egzaminu będzie ogłoszony w ciągu 7 dni od jego terminu w systemie USOS lub na zajęciach. Dopuszczalne jest dwukrotne poprawianie niezaliczonego kolokwium w terminie dwóch tygodni od ogłoszenia wyniku (termin poprawy ustala się indywidualnie).

Seminarium przedmiotowe literaturoznawcze

Prowadzący: dr hab. Andrzej Denka

Tematyka zajęć: Podstawy analizy filmu – wprowadzenie dla filologa

Kino już od dość dawna bywa postrzegane jako autonomiczna sztuka, która posługuję się własną semantyką. Kino mówi. Kino, to ruchome obrazy (movie), które mówią. Kino nie tylko tłumaczy na swój język sformułowaną za pomocą słów opowieść (np. dokonując ekranizacji powieści), ale wytwarza zarazem nieprzetłumaczalną na inny język narrację. Jest to też wyzwanie dla filologa. Oglądanie filmów nie zastąpi lektury, natomiast obydwie formy recepcji powinny zostać zaakceptowane na zasadzie współistnienia. Niektóre typowo filologiczne narzędzia mogą być z powodzeniem zastosowane do analizy filmu. Ważne jest więc, aby również germanista – ze swoją największą cnotą: filologiczną dokładnością – otworzył się na różne aspekty sztuki filmowej.

 

3    

Przedmiotem seminarium będzie typologia podstawowych gatunków, analiza narracji filmowej, sposobów konstruowania postaci w filmie, ujęć, form montażu i innych elementów składowych oraz podejść do interpretacji na przykładzie takich niemieckich obrazów jak „Lola rennt”, „Good by, Lenin”, „Gegen die Wand”. Możliwe jest uwzględnienie innych propozycji ze strony grupy, przy czym preferowane będą raczej filmy poruszające istotne problemy społeczne lub etyczne. Wprowadzone zostaną (choć w sposób niesystematyczny) różne pojęcia z zakresu semantyki filmowej.

Podstawa zaliczenia: referat, krótka praca semestralna (analiza jednego z omawianych filmów), egzamin ustny.

Literatura (przykład): Faulstich, Werner: Grundkurs Filmanalyse. München: Fink 2002.

Seminarium przedmiotowe język specjalistyczny

Prowadzący: dr Karolina Kęsicka

Tamatyka zajęć: Einführung in die Fachsprache Wirtschaft

Das Seminar versteht sich als eine Einführung in die Fachsprache der Wirtschaft und in die Problematik ihrer Übersetzung. Als Ausgangspunkt für praktische Übungen gelten theoretische Vorüberlegungen über terminologische und grammatische Besonderheiten von Fachsprachen, vertikale Gliederung der Wirtschaftssprache sowie über Strategien bei der Fachübersetzung. Anschließend werden im Seminar Fachtexte aus dem Bereich Wirtschaft behandelt und übersetzt, abgerundet mit Unterrichtsmaterialien in Form von Wortschatzübungen.

Thematische Schwerpunkte sind:

- Geschäftsbriefe - die Sprache der Buchhaltung - Verträge - Prospekte - der Stil der Wirtschaftspresse.

Prüfungsart:

Testat in Form eines Tests (Fachlexik und Übersetzung eines Fachtextes)

Literatur:

Buhlmann Rosemarie: Geld- und Bankwesen, Warszawa 2003. Burda Urszula/Agnieszka Dickel/Magdalena Opińska: Wirtschaftsdeutsch, Warszawa 2007. Cebulla Mario/Rolf Rodenbeck: Deutsches Wirtschaftsrecht, München - Bern 2001. Fluck, Hans Rüdiger.: Fachsprachen, Einführung und Biographie. Tübingen 1996. Roelcke, Thorsten: Fachsprachen, Berlin 2010.

 

4    

Seminarium przedmiotowe językoznawcze

Prowadzący: dr Andrzej Marniok

Tematyka zajęć: Lingwistyczne metody analizy tekstu

Przedmiotem seminarium będą główne zagadnienia z zakresu lingwistyki tekstu. Opierając się na zorientowanym komunikatywnie modelu tekstu, omówione zostaną podstawowe wyznaczniki funkcji tekstu na poziomie jego struktury – zarówno wewnątrz- jaki i zewnątrz-tekstowej.

Analiza struktur tekstowych obejmować będzie zarówno płaszczyznę tematyczną jak i gramatyczną (K. Brinker). W ramach analizy podjęta zostanie tematyka kohezji i koherencji ze szczególnym uwzględnieniem problematyki powiązań referencyjnych oraz typów rozwinięcia tematycznego i sposobów ich realizacji w tekście.

Celem seminarium jest przede wszystkim rozwinięcie kompetencji analitycznych opartych na instrumentarium lingwistycznym oraz wykształcenie umiejętności interpretacji tekstu na poziomie funkcjonalnym.

Wybrane pozycje literatury przedmiotu:

Dobrzyńska, Teresa (1993) Tekst. Próba syntezy. Warszawa: IBL

Brinker, Klaus (20107) Linguistische Textanalyse. Eine Einführung in Grundbegriffe und Methoden.B erlin: Erich Schmidt Verlag GmbH & Co.

Żydek-Bednarczuk, Urszula (2005) Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu. Kraków: UNIVERSITAS

Seminarium przedmiotowe translatologiczne

Prowadzący: dr Krzysztof Mausch

Tematyka zajęć:

Spotykając się z innym systemem znaków, szczególnie doświadczając innego języka naturalnego, rozpoczynamy w komunikacji proces stałego konfrontowania obu systemów. Ta konfrontacja to translacja/interpretacja komunikatów. Przechodząc od pierwszych etapów akwizycji nowego języka do zaawansowanych form komunikowania doskonalimy nasze umiejętności posługiwania się tym drugim systemem. Usprawnienie i przyspieszenie autorefleksji w tej dziedzinie, by bardziej świadomie posługiwać się językiem B, leży w interesie jego użytkownika, szczególnie gdy jest on zainteresowany w wykorzystaniu swych umiejętności w obu językach w skorelowaniu ich w procesie wykonywania tłumaczeń wypowiedzi i tekstów.

 

5    

Zdobycie wiedzy teoretycznej na temat procesów zachodzących w translacji może pomóc w wykonywaniu czynności translacyjnych. Proponowane seminarium przedmiotowe, będąc uzupełnieniem Seminarium magisterskiego, ma na celu umożliwienie zainteresowanym zapoznanie się z podstawowymi pojęciami z dziedziny translatologii i translatoryki na podstawie materiałów bibliotecznych i zasobów własnych prowadzącego. Zajęcia obejmować będą analizę wybranych artykułów referujące językoznawcze, psycholingwistyczne i komunikacyjne aspekty procesów translacyjnych, oraz ćwiczenia praktyczne obejmujące tłumaczenie zróżnicowanych tematycznie i systematycznie tekstów niemieckich Warunkiem zaliczenia jest aktywne uczestnictwo w zajęciach, przygotowanie pisemne do zajęć i obecność na zajęciach zgodnie z obowiązującym regulaminem. Dobry zespół wymaga rzetelnej pracy - zapraszamy! Proponowany wybór literatury: Stolze, R.: Übersetzungstheorien, Eine Einführung, Tübingen 1994 Koller, W.: Einführung in die Übersetzungswissenschaft, Tübingen, 1992 Pisarska, A. i Tomaszkiewicz, T.: Współczesne tendencje przekładoznawcze, Poznań 1998 Krysztofiak, M.: Probleme der Übersetzungskultur, Frankfurt a.M. 2010 Van Dijk, T.A.: Dyskurs jako struktura i proces, Warszawa 2001 McLuhan, M.: Wybór tekstów, Poznań, 2001