1

1. Historia powstania opowieści o Tomku

Nocą roku 1917 w małym miasteczku w południowejAnglii zaczyna się pewna fascynująca historia. Mały chłopieco imieniu Wilbert, leżał w łóżku i z zapartym tchem słuchałodgłosów pociągów dochodzących z oddalonej o kilkakilometrów stacji kolejowej. Przysłuchiwał się odgłosomtoczących się ciężkich kół lokomotyw, dźwiękom ichpotężnych warkoczących silników i wydawało mu się wtedy,że brzmią one jakby właśnie te lokomotywy ze sobąrozmawiały. Każdej kolejnej nocy Wilbert przysłuchiwał siętym dziwnym dźwiękom coraz bardziej i bardziej, aż utkwiłyone na długo w jego pamięci.

Wiele lat później, w roku 1940, gdy Wilbert był jużdorosłym mężczyzną, urodził mu się syn Krzysztof. Pewnejnocy roku 1943, Krzysztof zachorował na różyczkę, Wilbertpostanowił rozweselić swojego małego synka i przywołałswoje wspomnienia z dzieciństwa .Wymyślił opartą nawspomnieniach historię o dziwnych lokomotywach, które zesobą rozmawiały. Wilbert zaczął częściej opowiadać synkowitak interesującą opowieść. Historie te stawały się corazdłuższe i ciekawsze, lokomotywy, które opisywał Wilbertdostały nawet własne imiona :Edek, Gordon i Henio. Każdą ztych opowieści Wilbert postanowił spisać, aby móc czytać jesynkowi w przyszłości. Nie myślał wtedy o publikacji, leczupór żony Wilberta- Margaret był tak silny, że gdyby nie onato dzieło, które powstawało na jej oczach, nigdy by nie zostałowydane. Margaret spisała wszystkie zapiski męża i oddała jedo publikacji. I tak w 1945 roku ukazała się pierwsza książkaWilberta Awdry nosząca tytuł : „Trzy Lokomotywy”

2

Rys.1. „Trzy Lokomotywy”

Tego samego roku 1945 w Święta Bożego Narodzenia,Wilbert zrobił dla swojego synka drewniana zabawkę,lokomotywę, którą nazwano Lokomotywą Tomek. MałemuKrzysiowi, synkowi Wilberta, bardzo się spodobała nowazabawka, bawił się nią bez przerwy. Pomyślał żeby tataopisywał w swoich historiach również jego drewnianalokomotywę, która tak polubił i poprosił o to Wilberta. I taknarodziła się piękna historia o „Tomku i Przyjaciołach”

Akcja opowieści rozgrywa się na przepięknej leczfikcyjnej wyspie o nazwie Sodor . Wyspa Sodorzlokalizowana jest na morzu Irlandzkim pomiędzy Anglią awyspą Man.

3

Rys.2 . wyspa Sodor

Ojczystym językiem mieszkańców wyspy jest Surdic, jestto jednak język umierający. Przepiękne krajobrazy wyspySodor przyciągają turystów, którzy spędzają urlop głównie nawędkowaniu oraz górskim wędrówkach.

Rys.3 Praca na wyspie Sodor

4

Rybołówstwo jest podstawą ekonomi północnej częściwyspy - mieszkańcy Tidmouth twierdzą, że śledź wędzonyjest najlepszym śniadaniem na całym świecie. W środkowejczęści wyspy mieszkańcy żyją głównie z uprawy owsu,jęczmienia oraz innych roślin i warzyw

Rys.4. Miejscowość Tidmouth

W miejscowości Peel Godred wydobywany jest boksytprzez Brytyjską Kompanię Aluminiową. Ten proces wymagadużego nakładu elektryczności dlatego też w pobliżu otwartoelektrownię wodną. Tidmouth aktualnie jest bardzo dobrzeprosperującym portem należącym do Północnych LiniiKolejowych przez który przechodzi większość rejsów doDouglas, Belfastu jak również do Liverpoolu. Wszyscymieszkańcy wyspy Sodor są bardzo zaangażowani pracą nadkażdą nawet najmniejsza sprawą dotyczącą ich wyspy. Liniekolejowe rozmieszczone są po całej wyspie, dzięki czemuułatwiony jest transport między wszystkimi miejscowościamiznajdującymi się na wyspie.

5

Rys.5. Rozmieszczenie Lini Kolejowych na wyspie Sodor.

6

2. Bohaterowie serii

TOMEK

Tomek jest troszkę zuchwałą i troszkę grymaśnąlokomotywa parową. Często zdarza mu się wpaść w tarapaty,kiedy chce udowodnić, że jest lepszy od większych i bardziejdoświadczonych lokomotyw. Jednak kłopoty nigdy nie trwająwiecznie i Tomkowi zawsze udaje się z nich jakoś wybrnąć.Tomek jest bardzo dumny z napisu "Numer 1" na swoimboku, oraz z tego, że może pracować na wyspie Sodor, wozićwagony z różnymi towarami i pomagać swoim przyjaciołom.Model lokomotywy Tomek jest zainspirowany prawdziwąlokomotywą LBSCR E2 0-6-0T.

7

Kuba

Kuba jest średniej wielkości sześciokołową lokomotywą znumerem 5. Nie jest tak duży jak Gabryś ale jest większy odTomka. Kuba jest koloru czerwonego z mosiężną kopułą ipomalowany w złote i czarne pasy. Kuba jest parowozem typu2-6-0, co w praktyce oznacza, że jest jednym z największychbohaterów bajki Tomek i Przyjaciele (razem z Heniem iGabrysiem ). Kuba jest dumny ze swojego czerwonego kolorui bardzo lubi być czysty.Często odnosi się z wyższością do innych lokomotyw, przezco często wpada w kłopoty. Kuba nie lubi ciągnąć wagonówtowarowych, zdecydowanie bardziej woli wagony osobowe.

8

Piotrek

Piotrek jest najmłodszą i najmniejszą lokomotywąoznaczoną numerem 6. Piotrek jest parowozem typu 0-4-0 ,koloru zielonego i pomalowaną w czerwone pasy. Jestkawalarzem, lubi robić psikusy innym lokomotywom. Czujejednak głęboki szacunek w stosunku do GrubegoZawiadowcy. Najlepszymi przyjaciółmi Piotrka z całej ekipywożącej wagony po wyspie Sodor są Tomek i Tobik.

9

Edzio

Edzio jest pierwszą lokomotywą wymyśloną przez twórcęopowieści Tomek i Przyjaciele, czyli Wilberta Awdry. Edziojest koloru niebieskiego w czerwone paski i reprezentujeparowóz typ 4-4-0. Numer boczny Edzia to 2, a wielkościądorównuje on Kubie. Edzio z racji swego wieku jestnajmądrzejszy i najbardziej doświadczony w całej załodze.Jest bardzo miły i chętnie pomaga młodszym kolegom, gdy cimają problemy. Pracuje bardzo wytrwale i nie odkłada robotyna później. W oryginalnej opowieści Wilberta Awdry Edzionie miał numeru na swoim boku, dopiero w szóstej seriiksiążek o przygodach Tomka i przyjaciół otrzymał on numer2, i ma go do dzisiaj.

10

Gabryś

Gabryś jest koloru niebieskiego i oznaczony numerem4.Jest najbardziej doświadczoną lokomotywą ze wszystkichpociągów grubego zawiadowcy. Gabryś jest szybki, silny idobrze zdaje sobie z tego sprawę. Ma dobre serce, zawszewybacza błędy innym pociągom i często swoimdoświadczeniem wspiera młodsze lokomotywy. Kiedykrólowa odwiedzała wyspę Sodor, gruby zawiadowca właśnieGabrysia wyznaczył, aby woził królową po wyspie.

11

Henio

Henio jest długą i szybką lokomotywą typu 4-6-0 i tylkonieznacznie ustępuje wiekiem Edkowi. Na burcie ma napisanynumer 3 i jest koloru zielonego w czerwone pasy. CharakterHenia zmienia się od bardzo wrażliwego i uczynnego pozadufanego w sobie, przez co ciężko go jednoznaczniescharakteryzować. Chociaż lubi ciężko pracować, to jednakma skłonności do psucia się, przez co często jest odwiedzanyprzez inne lokomotywy w warsztacie, gdzie jest naprawiany.

12

Tobik

Tobik jest lokomotywą podobną nieco do tramwaju. Tobikjest brązowo-zielony, ma numer 7, a pracuje najczęściej na tejsamej linii co Tomek. Jego głównym zajęciem jestprzewożenie kamieni z kamieniołomu. Tobik jest już dośćstary, co daje mu pewną mądrość, którą chętnie dzieli się zinnymi lokomotywami. Jest bardzo powolny i ostrożny, dziękiczemu rzadko zdarzają mi się jakiekolwiek wypadki.

13

Artur

Artur jest dużym, nowym pociągiem, ma kolor brązowy wzłote pasy z czego jest bardzo dumny. Artur jest typemparowozu, który unika towarzystwa innych lokomotyw izajmuje się głownie pracą. Jest bardzo zmotywowany przezGrubego Zawiadowcę i bardzo dumny ze swojej nieskazitelnejpostawy. Artur powiedział, że jego serce jest tak duże jak onsam, kiedy wybaczył Tomkowi że wprowadził go w kłopoty.

14

Emilka

Emilka jest bardzo ładną lokomotywą pomalowanąbłyszczącym zielonym lakierem ze świecącym mosiężnymkominem. Emilka w bajce Tomek I Przyjaciele pojawiła siędopiero w sezonie 7.Po tym jak uratowała Oliwera i Tobikakiedy zostali uwięzieni na torach, gruby zawiadowcanagrodził ją parą jej własnych wagonów. Przed tym jakEmilka dostała własne wagony czasami ciągnęła Anie i Klarę,co strasznie denerwowało Tomka.

15

Staszek

Staszek jest najnowszą lokomotywą na wyspie Sodor. Jestchromowany i błyszczący. Jest trochę nowszy, trochę większyi nieco silniejszy od Tomka. Staszek jest bardzo dobrąlokomotywą i wszyscy na wyspie uważają go za swojegoprzyjaciela. Nie ma nic, czego Staszek nie zrobi kiedyprzyjaciel jest w potrzebie - Staszek jest prawdziwymprzyjacielem.

16

Diesel

Diesel jest przebiegłym spalinowozem, jego pojawienie sięzawsze oznacza kłopoty. Jest oleisty, cały czas knuje jakwpędzić w kłopoty pozostałe pociągi w zajezdni. Jegocharakterystyczny uśmieszek oznacza, że w niedługim czasiektoś będzie miał problem. Po tym, jak rozpowiadał fałszywąhistorię o Heniu został wygnany z zajezdni GrubegoZawiadowcy.

17

Diesel 10

Diesel 10 jest spalinowozem z wysokoprężnym silnikiem,jest renegatem na wyspie Sodor, jest perfidny, brutalny ibardzo silny. Diesel 10 niszczy harmonię w kolei na wyspieSodor. Kiedy ostatnio widzieliśmy Diesla 10, to wpadł on dokanału na wyspie Sodor. Dzisiaj nikt nie wie gdzie przebywaDiesel 10, ale wszyscy wiedzą, że jego pojawienie się niebędzie oznaczało nic dobrego.

18

Bercia

Bercia jest przyjaznym samochodzikiem na wyspie Sodor,ma wiele wspólnego z Tomkiem, od wielkiego wyścigu zostalioni prawdziwymi przyjaciółmi. Charakterystyczną cechaBerci jest przyjazny uśmiech i gotowość do pomocy każdejlokomotywie. Jest ona bardzo dumna ze swojego czerwonegolakieru. Czasami chciałaby, aby pociągi przyznały, że drogimogą być równie praktyczne jak tory.

19

Dorotka

Dorotka została zbudowana specjalnie do pracy na trasieTomka, jest zielonym spalinowozem o błyszczącym lakierze.Kiedy przybyła po raz pierwszy do taboru GrubegoZawiadowcy chciała wozić tylko pasażerów, bo uważała, żejest za dobra na to aby wozić towary. Szybko jednak nauczyłasię, że na wyspie Sodor każda praca jest równie ważna i terazpracuje przy wszystkim najlepiej jak tylko potrafi.

20

Sylwek

Sylwek jest dieslem ciężko pracującym w porcie. Uwielbiaon opowiadać historię o swoim życiu na morzu. Od czasu doczasu wykorzystywany jest do pracy w kamieniołomach iinnych częściach wyspy ale najbardziej lubi pracować wporcie. Sylwek na zewnątrz jest trochę szorstki, ale w głębiducha ma dobre serce i zawsze śpieszy z pomocąktórejkolwiek z lokomotyw, zarówno parowym jak i dieslom.

21

Marta

Marta jest narwaną młodą lokomotywą z silnikiem Diesla,która pracuje w kamieniołomach. Głowę ma zapchaną swoimipomysłami i w ogóle nie słucha rad innych. Marta musi sięjeszcze dużo nauczyć o nieznośnych wagonach, ale z pomocąTobika szybko się uczy jak być użytecznym pociągiem

22

Olek

Olek jest parowozem z numerem bocznym 11, wraz zeswoim przyjacielem, wagonem Todem, został ocalony przedze złomowaniem w Douglas, teraz otrzymał nowy zielonykolor i z dumą pracuje w dokach na wyspie Sodor. Nieznośnewagony robiły Olkowi dużo przykrości, jednakże Olekuciągnął wagon SC Ruffey, wzbudziło to respekt unieznośnych wagonów i teraz Olek cieszy się wielkimpoważaniem.

23

Marcin

Marcin jest potężną lokomotywą parową z dziesięciomakołami. Ma ładny miodowy kolor i ciąga za sobą dwa wagonytowarowe, jeden jest wypełniony węglem, zaś drugi możnawypełniać dowolnym ładunkiem. Na wyspie Sodor pracujeprzy dużych obciążeniach ciągnąc wagony na głównej liniikolejowej. Marcin jest tak bardzo nieśmiały jak bardzo jestsilny i często szuka ciszy i spokoju. Stwierdził, że na wsiwcale nie jest tak cicho i spokojnie jakby sobie tego życzył,kiedy spotkał na swojej drodze stado hałasujących owiec.

24

Arek

Arek jest lokomotywą z silnikiem Diesla, pracuję on nazłomowisku przy hucie żelaza. Arek uwielbia złomowaniestarych parowozów i z ogromną przyjemnością zezłomowałby Stasia i Olka gdyby tylko otrzymał taka okazję.Model lokomotywy Arek oparty jest na prawdziwiejbrytyjskiej lokomotywie klasy 08 Shunters

25

Ben i Bill

Ben i Bill są tacy sami z wyglądu i tacy sami z charakteru.Bena cieszy bycie złośliwym, testuje wytrzymałość innychpociągów, zwłaszcza tych starszych i bardziejdoświadczonych. Przez większość dnia na twarzy Billautrzymuje się perfidny uśmieszek. Po lawinie wkamieniołomach Bill wraz ze swoim bratem Benem bezzastanowienia pomogli ratować zagrożonych pracowników.

26

Damian

Damian to parowóz który zawsze chce dobrze, alewychodzi jak zwykle. Nie zawsze zastanawia się nad tym corobi, co czyni z niego upartą i niegrzeczną lokomotywę.Damian ma dobre serce, ale jest trochę zagubiony zroztrzepany. Damian jest częścią wąskotorowej kolei GrubegoZawiadowcy, został on kupiony, aby pomóc PiotrusiowiSamowi kiedy ten miał wypadek.

27

Donald i Darek

Donald i Darek pomimo tego, że mają inne imiona i innenumery boczne 9 i 10, to Donald i Darek są bliźniakami.Donald lubi się odłączyć od swojego barta i robić sobie żarty zinnych pociągów .Gruby Zawiadowca zamówił w Szkocjijedną lokomotywę, ale przez pomyłkę na wyspę Sodorprzybyły dwie - był to właśnie Donald i Darek

28

Rudik

Rudik jest bardzo pewnym i oddanym pracownikiem, maogromne serce. Rudik uwielbia przygody, ale również innesilniki, co sprawia że ich życie jest znacznie łatwiejsze. Rudikzostał kupiony do kolei, aby pomóc Panu Handlowi orazPiotrusiowi Samowi kiedy Sławek był nieobecny.

29

Piotruś Sam

Piotruś Sam jest radosną i życzliwą lokomotywą, jest teżbardzo wrażliwy i często bywa drażniony przez innelokomotywy. Bardzo lubi Pana Handla. Piotruś Sam jestpracowity, nigdy nie narzeka na dodatkową pracę. PiotruśSam wcześniej nazywał się Stuart ale zmienił imię kiedy trafiłdo kolei grubego zawiadowcy.

30

Pan Handel

Pan Handel przekazuje wskazówki od Duka innympociągom, jest jedną z najstarszych lokomotyw na wyspieSodor. Generalnie Pan Handel uważa się zawszystkowiedzącego i twierdzi że to on powinien być szefem,co często stawia go w złym świetle. Jednak zawsze wykonujedobrze swoją pracę. Pan Handel wcześniej nazwał się Falconale zmienił imię kiedy przybył do zajezdni grubegozawiadowcy.

31

Gruby Zawiadowca

Gruby Zawiadowca jest dyrektorem linii kolejowej. Jest onodpowiedzialny za to, aby pociągi zawsze przybywały na czasi dobrze wykonywały swoja pracę. Gruby zawiadowca byłkiedyś inżynierem kolejowym, ale dzięki ciężkiej pracyawansował na swoją aktualną pozycję. Gruby Zawiadowcaotrzymał tytuł szlachecki za zasługi dla przemysłukolejowego.

32

Bolek Smrodek

Bolek nazywany Smrodkiem jest czerwono-kremowymdwupoziomowym autobusem o bardzo przykrymusposobieniu. Jest niegrzeczny i źle się wyraża olokomotywach. W kolejnych częściach bajki Tomek iPrzyjaciele przemalowany został na kolor zielono-kremowy. Nie cierpi kolei i wierzy, że któregoś dnia toryzostaną zastąpione przez drogi.

1

1 „ Tomek i Przyjaciele” autor: Dorota Chojnacka , Książka w wersji roboczej do użytku własnego bądź osóbwydelegowanych. Kopiowanie zabronione!

33