" Usługi publiczne jako istotny czynnik rozwoju lokalnego w gminach Aglomeracji Wałbrzyskiej”

"Usługi publ iczne jako istotny czynnik rozwoju lokalnego w gminach Aglomeracj i Wałbrzyskiej”

Rozwój lokalny

Marek Karłowski

Wałbrzych, 10.12. 2013 r.

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu państwa, Program Operacyjny Pomoc Techniczna 2007-2013 Priorytet 4, działanie 4.2 w ramach projektu nr POPT.04.02.00-00-318/12 realizowanego zgodnie z decyzją Ministra Rozwoju Regionalnego nr UDA-POPT.04.02.00-00-318/12-00.


Plan prezentacji

• Cz. 1 Rozwój lokalny • Cz. 2 Usługi publiczne • Cz. 3 Podejście marketingowe do realizacji lokalnej polityki

rozwoju • Cz. 4 Udział społeczny w realizacji lokalnej polityki rozwoju,

kształtowanie jakości usług publicznych.



Rozwój lokalnyRozwój lokalny - proces pozytywnych zmian (wzrostu

ilościowego i postępu jakościowego) zachodzących na danym – stosunkowo niewielkim –obszarze, z uwzględnieniem potrzeb, preferencji i hierarchii wartości właściwych dla tego obszaru.

[źródło: Jerzy Tarajkowski (red.): Polityka gospodarcza. Studia i przyczynki]



Cele rozwoju społeczno–gosp. na poziomie lokalnym

cel główny: zagwarantowanie mieszkańcom możliwie najwyższego poziomu życia.

cele uzupełniające cel główny: zapewnienie mieszkańcom pracy (dochody), zapewnienie warunków bytu materialnego (wyżywienie, mieszkanie, bytowanie

w środowisku nieszkodzącym zdrowiu), zapewnienie pozytywnego środowiska dla rozwoju duchowego (możliwość

kształcenia, wypoczynku, uczestnictwa w kulturze i rozrywce, dostępu do informacji, możliwość podróży oraz obcowania z szeroko pojętym otoczeniem),

zapewnienie podstawowej potrzeby bezpieczeństwa i perspektywy na przyszłość (poczucie stabilizacji) oraz możliwości rozwoju dla przyszłych pokoleń.

[źródło: Jerzy Tarajkowski (red.): Polityka gospodarcza. Studia i przyczynki]



Czynniki rozwoju lokalnegoWewnętrzne (miejscowe) – są to miejscowe możliwości i miejscowe potrzeby rozwoju. Miejscowe możliwości trzeba rozumieć jako lokalne zasoby (ludzkie, majątkowe, surowcowe), przy czym ważny jest ich rozwój, jakość, dostępność i efektywność wykorzystania oraz adekwatność do ogólnej strategii rozwoju. Potrzeby rozwoju natomiast, to dążenie do zagwarantowania określonego poziomu życia ludności lub odpowiedniego tempa jego wzrostu.

Zewnętrzne (pozamiejscowe) – obejmują politykę gospodarczą państwa oraz całe jej otoczenie, jak również politykę przestrzenną. Duże znaczenie odgrywają tu:

ogólnopaństwowa polityka społeczna, ogólnopaństwowe podstawy kształtowania poziomu życia społecznego, sytuacja kraju w układzie międzynarodowym i charakter obrotów z innymi

krajami (polityka importu i eksportu). [źródło: Jerzy Tarajkowski (red.): Polityka gospodarcza. Studia i przyczynki]



Rozwój lokalny – gminaGmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego w Polsce (art. 164 ust.1. Konstytucji RP). Rolę gminy szczegółowo określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.Wyróżniamy trzy rodzaje gmin: miejskie, miejsko–wiejskie i wiejskie (zbiorowe, wielowioskowe). Rada gminy może w obrębie gminy tworzyć mniejsze jednostki administracyjne (tzw. jednostki pomocnicze gminy): sołectwa, dzielnice, osiedla lub inne jednostki (art. 5, ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym).Gmina realizuje zadania poprzez swoje organy: radę gminy (organ stanowiący i kontrolny) oraz wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (organ wykonawczy). [źródło: www.ngo.pl]



Rozwój lokalny – powiat

Samorząd powiatowy – wyodrębniony w strukturze państwa, związek społeczności lokalnej funkcjonujący w randze powiatu, który z

mocy prawa powołany jest do samodzielnego wykonywania zadań administracji publicznej, a także wyposażony w materialne środki umożliwiające realizację nałożonych mu zadań.

Samorząd powiatowy stanowi drugi szczebel samorządu terytorialnego w Polsce obok samorządu gminnego i samorządu województwa. Samorząd powiatowy posiada możliwość kształtowania własnej wewnętrznej organizacji, m.in. wyboru organów samorządu powiatowego (rada powiatu, zarząd powiatu), a także stanowienia poprzez te organy aktów prawa miejscowego. [źródło: www.ngo.pl]



Rozwój lokalny – obszar funkcjonalny

Zastosowane w KPZK 2030 zintegrowane podejście do zagadnień rozwoju powoduje, że przestrzeń kraju widziana jest jako obszar różnicowania przebiegu i efektów procesów społeczno- gospodarczych, środowiskowych i kulturowych. Procesy te w dużej mierze są niezależne od istniejących struktur administracyjnych zarządzania procesami rozwojowymi. Wymaga to odejścia w ramach polityki przestrzennej od tradycyjnie definiowanych obszarów interwencji: np. obszary wiejskie – miasto, na rzecz zindywidualizowanego podejścia do różnych terytoriów wyznaczanych na podstawie cech społeczno-gospodarczych i przestrzennych w ujęciu dynamicznym. [źródło: KPZK 2030]



Rozwój lokalny – obszar funkcjonalny Aglomerację Wałbrzyską tworzą 23 gminy

Zlokalizowane są w południowej części województwa dolnośląskiego, które należą do czterech powiatów (wałbrzyskiego, kamiennogórskiego, świdnickiego oraz kłodzkiego). [Źródło: aglomeracja-walbrzyska.pl]


Gmina Miejska Kamienna Góra

Boguszów Gorce, Jedlina-Zdrój

gmina Kamienna Góra Szczawno-Zdrój Stare BogaczowiceLubawka Czarny Bór StrzegomGmina Miejska Nowa Ruda

Głuszyca Gmina Miejska Świdnica

Gmina Nowa Ruda Mieroszów Gmina ŚwidnicaRadków Walim ŻarówŚwiebodzice Wałbrzych Jaworzyna ŚląskaDobromierz Marcinowice


Rozwój lokalny, a usługi publiczne

Istotną cechą samorządu terytorialnego (w szczególności dotyczy to Powiatu i Gminy) jest zaspokojenie potrzeb lokalnej społeczności, samorząd bowiem odpowiada za wszystkie sprawy publiczne, dotyczące życia mieszkańców w obrębie jednostki terytorialnej. Władze samorządowe odpowiadają za zaspokajanie potrzeb mieszkańców. Realizacja tych potrzeb następuje poprzez wykonywanie zadań określonych w ustawach (o samorządzie gminnym oraz samorządzie powiatowym).Samorząd terytorialny zaspokaja zbiorowe potrzeby mieszkańców poprzez realizację zadań publicznych, które mogą być własnymi lub zleconymi na podstawie ustawy lub porozumienia z administracją rządową.[Źródło: www.ngo.pl]



Usługi publiczneUsługi publiczne to zadania służące mieszkańcom danej jednostki samorządu terytorialnego (zadania te realizowane są na rzecz wszystkich osób mieszkających na stałe lub przebywających czasowo na danym terytorium – dotyczy to także osób prawnych, organizacji mających siedzibę lub prowadzących działalność na danym terytorium).Mieszkańcy, czyli klienci korzystający z usług publicznych oczekują, że świadczone usługi będą realizowane na odpowiednim poziomie jakościowym, niezależnie od liczby osób z nich korzystających. [źródło: baza dobrych praktyk zarządzania w samorządzie terytorialnym]



Usługi publiczne – podział



Usługi publiczne, a kompetencje ich kształtowania na poziomie lokalnym

Obszar usług publicznych obejmuje szeroki zakres aktywności jednostki samorządu terytorialnego, przybierający różnorodne formy organizacyjne. Usługi świadczone są m.in. przez: jednostki budżetowe (np. urzędy); zakłady budżetowe; gospodarstwa pomocnicze; spółki prawa handlowego.

Nie wszystkie usługi publiczne kształtowane są na poziomie lokalnym!!!

[źródło: baza dobrych praktyk zarządzania w samorządzie terytorialnym]



Podejście marketingowe do realizacji lokalnej polityki rozwoju

Gmina / region pod wieloma względami zachowuje się na rynku jak przedsiębiorstwo. Przedsiębiorstwo aby skutecznie działać potrzebuje dobrego marketingu.

W marketingu najważniejsza jest świadomość, że klient i jego oczekiwania to najważniejszy element biznesu.

W takim razie co sprzedaje gmina /region?

Działania marketingowe dzielone są na cztery podstawowe typy tzw. marketing mix. Są to: cena, produkt, dystrybucja i promocja.



Marketing terytorialny

Marketing to specyficzny sposób myślenia o sukcesie we współczesnym biznesie. Marketing regionalny jest filozofią osiągania założonych celów przez jednostki osadnicze w warunkach konkurencji o ograniczone zasoby. Właściwa orientacja na klientów partnerów ma decydujący wpływ na osiągane rezultaty. Sukces jednostki osadniczej uzależnia się od konsekwentnego podporządkowania wszystkich jej działań interesom i oczekiwaniom odpowiedniej grupy odniesienia.[A. Szromnik, Marketing terytorialny]



Cele operacyjne marketingu regionalnego Poznanie aktualnych potrzeb i pragnień mieszkańców w zakresie usług

komunalnych świadczonych przez instytucje lokalne Zapewnienie mieszkańcom, lokalnym organizacjom i ich grupom

sprzyjających warunków korzystania z usług publicznych Przewidywanie zmian preferencji i zachowań podmiotów lokalnych

korzystających z dóbr i usług publicznych Podnoszenie wartości oferty komunalnej kierowanej do społeczności lokalnej Rozpoznanie stopnia przywiązanie mieszkańców i przedsiębiorców lokalnych

do danej jednostki osadniczej Uruchomienie efektywnych i skutecznych kanałów komunikowania się władz

ze środowiskiem lokalnym Poznanie determinant rozwoju indywidualnej przedsiębiorczości na terenie

gminy Określenie stopnia społecznej akceptacji kierunków polityki społeczno-

gospodarczej wdrażanej przez samorząd [A. Szromnik, Marketing terytorialny]



Cele operacyjne marketingu regionalnego

Operacyjne cele marketingu gminy mogą być również zorientowane na adresatów zewnętrznych. Chodzi tu przede wszystkim o poznanie motywów ich postępowania oraz kryteriów i preferencji, jakimi kierują się oceniając atrakcyjność gminy, dokonując wyboru miejsc i wyrażając zadowolenie z warunków stwarzanych przez gminę.

Do celów orientowanych na zewnątrz można zaliczyć: kompleksowe kształtowanie oferty inwestycyjnej, turystycznej,

kulturalnej czy handlowej; skuteczne komunikowanie się z zainteresowanymi podmiotami; kształtowanie osobowości, tożsamości i atrakcyjnego wizerunku danego

obszaru. [A. Szromnik, Marketing terytorialny]



Wewnętrzna i zewnętrzna sfera marketingu regionu

Wewnętrzny marketing obejmuje całokształt skoordynowanych przedsięwzięć zorientowanych na wywołanie oczekiwanych reakcji w grupie osób i instytucji na stałe związanych z daną jednostką osadniczą, a więc mieszkańców, organizacji dochodowych i niedochodowych.

Marketing zewnętrzny może obejmować działania ukierunkowane na osoby bądź instytucje krajowe lub zagraniczne. Istotą marketingu zorientowanego na zewnątrz jest rozpoznanie motywów rządzących decyzjami migracyjnymi osób fizycznych i ich grup, właścicieli i menadżerów firm oraz organów nadzorczych, a następnie tworzenie przekonującej oferty pod ich adresem, opartej na kompozycji atrakcyjnych walorów danej jednostki osadniczej i bezpośrednie lub pośrednie przedstawienie jej wraz z argumentacją prowadzącą do sukcesu. [A. Szromnik, Marketing terytorialny]



Udział społeczny w realizacji lokalnej polityki rozwoju

Na etapie planowania realizacji lokalnej polityki rozwoju Na etapie realizacji i ewaluacji Wymiar zewnętrzny i wewnętrzny lokalnej polityki rozwoju

(nie wszystko zależy od nas) Wielosektorowość (sektor publiczny, sektor prywatny) Udział bierny i czynny



Tworzymy lokalną strategię rozwoju



Realizujemy lokalną strategię rozwoju

• W jaki sposób możemy włączyć się w realizację lokalnej polityki rozwoju?

• Czy organizacje mogą współpracować z sektorem publicznym - administracją rządową i samorządem terytorialnym?

Organizacje mogą i powinny współpracować z administracją publiczną, na każdym szczeblu. Jest to zgodne z zapisaną w Konstytucji zasadą subsydiarności (zwanej inaczej zasadą pomocniczości). Zasada ta mówi, że każdy szczebel władz powinien realizować tylko te zdania, które nie mogą być skutecznie realizowane przez szczebel niższy. Można też powiedzieć, że władze nie powinny brać na siebie realizacji tych przedsięwzięć, które mogą być podjęte przez jednostki, rodziny czy wspólnoty lokalne. [Źródło: www.ngo.pl]



Współpraca sektora publicznego ze społeczeństwem

Największe pole do współpracy mają samorządy gminne i powiatowe, rzadziej władze wojewódzkie (samorządowe i rządowe), stosunkowo najmniejsza jest rola organizacji na szczeblu władz krajowych – gdyż zgodnie z zasadą subsydiarności, zadania o znaczeniu lokalnym przekazane zostały na najniższe szczeble administracji. W przypadku administracji rządowej rola organizacji ma więc najczęściej charakter konsultacyjny.[Źródło: www.ngo.pl]




Pierwsza grupa form współpracy to uczestnictwo przedstawicieli organizacji pozarządowych w procesie planowania – programowania działań. Ta forma może obejmować, w najwęższym zakresie, tylko wzajemne informowanie się o planowanych kierunkach działań. Bardziej zaawansowaną współpracą będzie konsultowanie z organizacjami strategicznych dokumentów przygotowywanych przez władze publiczne. Najbardziej pożądaną i właściwą formą jest udział przedstawicieli organizacji w różnego rodzaju zespołach wspólnych, które diagnozują potrzeby i problemy oraz inicjują nowe przedsięwzięcia. Te formy współpracy w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie określone zostały jako pozafinansowe.[Źródło: www.ngo.pl]




Druga grupa form współpracy, wynika z pierwszej – wspólnie zaplanowane czy chociaż skonsultowane działania są w sposób skoordynowany realizowane przez sektor publiczny i pozarządowy. Oznacza, to że każdy z wykonawców podejmuje pewną aktywność na własną rękę, ale dzięki wcześniejszym kontaktom i wspólnemu planowaniu, działania te cechuje synergia, dzięki czemu ich efekty są wyraziste i rzeczywiście odczuwalne dla lokalnego środowiska. Władze publiczne mogą też wesprzeć takie działania organizacji finansowo.




Trzecią możliwą formą współpracy jest przekazanie (powierzenie, zlecenie) organizacji realizacji zadań publicznych. Oznacza to, że władze publiczne, przekazują organizacji całość zadania wraz ze środkami finansowymi niezbędnymi do prawidłowego wywiązywania się z jego realizacji.

W takiej sytuacji administracja wycofuje się ze świadczenia określonej usługi, nadzorując wyłącznie czy praca organizacji jest zgodna z ustalonymi standardami. Ta forma współpracy w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie określone została jako finansowa.




Rady gmin, powiatów oraz sejmiki wojewódzkie podejmują szereg uchwał, które mogą mieć istotne znaczenie dla organizacji pozarządowych. Bez względu na szczebel samorządu, każda rada musi przyjąć coroczny program współpracy z organizacjami pozarządowymi. W programie takim znajdują się zapisy dotyczące zasad i form współpracy z trzecim sektorem.

Radni uchwalają też inne programy i strategie, które mogą być istotne dla organizacji pozarządowych. Ważne jest by wpisano do nich zadania dla sektora pozarządowego.

Ponadto rada gminy, powiatu oraz sejmik wojewódzki uchwalają budżet każdej jednostki samorządu terytorialnego, który w dużej mierze przesądza o tym, jakie środki będą mogły zostać przeznaczone na realizację zadań publicznych przez organizacje pozarządowe.[Źródło: www.ngo.pl]



Zadanie publiczne – a usługi publiczne

Zadanie publiczne to każde działanie administracji, które realizuje ona na podstawie ustaw. Adresatami takich zadań mogą być: osoby fizyczne – obywatele; Wspólnoty; osoby prawne; jednostki nieposiadające osobowości prawnej.

Do grupy zadań publicznych można zaliczyć:

Świadczenie lub zapewnienie wykonania usług na rzecz mieszkańców i innych podmiotów.

[Źródło: www.ngo.pl]



Jakie zadania publiczne może realizować organizacja pozarządowa?

Zadania publiczne zlecane przez samorząd do realizacji organizacjom mieszczą się w sferze zdań publicznych, wymienionych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

W przypadku zakresu przedmiotowego programów współpracy jednostek samorządu terytorialnego z organizacjami pozarządowymi i podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, trzeba podkreślić, że art. 4 ust. 1 przedmiotowej ustawy wymienia w sposób enumeratywny zakres zadań publicznych zaliczanych do sfery pożytku publicznego.[Źródło: www.ngo.pl]



Zadanie publiczne – podejście projektowe



Zadanie publiczne – podejście projektowe

Od pomysłu do wniosku projektowego



Co chcemy zmienić, poprawić?Metodologia tworzenia projektu:

Jak określać potrzeby? Czy to co wiem jest pewne?

Czytać, pytać, badać, obserwować. Określić grupy docelowe / i ich potrzeby: - Dla kogo będę pracować?

- Skąd pochodzą odbiorcy?- Jak liczna jest grupa moich odbiorców?- Jakie posiadam źródła informacji / danych nt. sytuacji odbiorców?

- Jakie są problemy mojej grupy odbiorców? Pamiętajmy, że sposób określenia potrzeb jest elementem oceny projektu przez tych do

dają nam pieniądze na realizację projektu. Dobrze jest wykazać się fachowością, sprawdzonymi/potwierdzonymi danymi, badaniami. Warto przytoczyć źródło informacji np. dane urzędu pracy, GUS, zapisy z lokalnej strategii

rozwoju itp.



Jak dobrze przygotować projekt? Dobrze planuj. Zapisuj pomysły, porównuj je. Kopiuj dobre rozwiązania od

innych. Oceń swoje siły na realność zamierzenia. Formułuj swoje zamierzenia w prosty i zrozumiały sposób. Bądź uporządkowany i zdyscyplinowany w działaniu. Nie lekceważ spraw finansowych. Rób to w czym jesteś naprawdę dobry. Dobrze oceń potrzeby dla których chcesz realizować projekt. Myśl już teraz jak zrealizować projekt. Dobrze i z rezerwą zaplanuj budżet oraz działania. Pamiętaj, że później

musisz się wywiązać z obietnic. Działaj z wyprzedzeniem. Zostaw sobie czas na przemyślenie, ponowne

przeanalizowanie zamierzeń, korektę błędów.



Jak dobrze przygotować projekt?



Czy jesteśmy w stanie poprawić jakość usług

publicznych?

dyskusja



Dziękuję za uwagę


" Usługi publiczne jako istotny czynnik rozwoju lokalnego w gminach Aglomeracji Wałbrzyskiej”

Documents

Transcript of " Usługi publiczne jako istotny czynnik rozwoju lokalnego w gminach Aglomeracji Wałbrzyskiej”