– materia ły dydaktyczne - Wydział Prawa i … podatkowe to dziedzina, która zmienia się w...

PRAWO PODATKOWE

– materiały dydaktyczne

Białystok 2014

PRAWO PODATKOWE– materiały dydaktyczne

Wydanie pierwsze

Rafał Dowgier

Białystok 2014

5

SPIS TREŚCI

Od Autora ................................................................................................................................................. 7

I. Sylabus przedmiotu .............................................................................................................................. 9

II. Moduły ćwiczeniowe ........................................................................................................................ 13

Moduł 1 ..................................................................................................................................... 13

Moduł 2 ..................................................................................................................................... 17

Moduł 3 ..................................................................................................................................... 27

Moduł 4 ..................................................................................................................................... 61

Moduł 5 ..................................................................................................................................... 87

Moduł 6 ................................................................................................................................... 101

Moduł 7 ................................................................................................................................... 109

Moduł 8 ................................................................................................................................... 131

Moduł 9 ................................................................................................................................... 145

Moduł 10 ................................................................................................................................. 159

Moduł 11 .................................................................................................................................. 185

Moduł 12 ................................................................................................................................. 201

Moduł 13 ................................................................................................................................. 207

Moduł 14 ................................................................................................................................. 219

III. Zagadnienia egzaminacyjne .......................................................................................................... 239

IV. Wykaz literatury ............................................................................................................................. 245

7

OD AUTORA

Prawo podatkowe to dziedzina, która zmienia się w sposób bardzo dynamiczny. Każdego roku, a nawet częściej, nowelizowane są przepisy zarówno regulujące konstrukcję poszczególnych podatków, jak i z zakresu ogólnego prawa podatkowego ujęte w ustawie z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podat-kowa (tekst jednolity: Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Taki stan rzeczy stanowił przyczynek do powsta-nia niniejszego opracowania. Skoro bowiem drukowane podręczniki i skrypty do prawa podatkowego tak szybko tracą na aktualności, należało przyjąć formułę, która umożliwi niezwłoczne dostosowanie wykorzystywanych przez studentów materiałów do nowego stanu prawnego. Cel ten mógł być zreali-zowany jedynie poprzez stworzenie opracowania w formie elektronicznej, które na bieżąco, corocznie, a nawet częściej może być uaktualniane i modyfi kowane. Z założenia każdy uczestnik zajęć z przed-miotu „Prawo podatkowe” będzie więc mógł we własnym zakresie, nieodpłatnie pobrać opracowanie i wykorzystywać je albo w wersji elektronicznej albo też po wydrukowaniu, w tradycyjnej, papierowej. Brak odpłatności za korzystanie z materiałów nie jest bez znaczenia, gdyż sam wiem, jak wiele kosztują książki z zakresu prawa podatkowego. Wiem również, że nie ma niczego gorszego jak uczenie się z pod-ręcznika do prawa podatkowego sprzed kilku lat, który w znacznym zakresie jest już nieaktualny.

Niniejsze materiały dydaktyczne dostosowane są do treści objętych przedmiotem kursowym „Prawo podatkowe” realizowanym na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku, w części obję-tej ćwiczeniami. Do przyjętych na potrzeby tego przedmiotu założeń, również co do wymiaru czaso-wego (28 godzin realizowanych w ramach 14 spotkań), dostosowano podział realizowanego materiału. Nie znaczy to, że opracowanie nie może być przydatne przy prezentowaniu treści programowych w in-nych jednostkach naukowych, czy też w ramach różnego rodzaju kursów i seminariów. Jest to możliwe, z uwzględnieniem zarówno wymiaru czasowego zajęć, jak i zakresu realizowanego materiału. Z założe-nia jednak opracowanie dostosowane jest do potrzeb studentów mojego macierzystego Wydziału.

Książka zawiera 14 modułów ćwiczeniowych, w ramach których realizowane są zagadnienia regulowane ustawą – Ordynacja podatkowa. Na potrzeby każdego modułu przyjęto schemat polegający na wskazaniu omawianych zagadnień, prezentacji, która wykorzystywana jest na zajęciach, wyciągu z aktów prawnych oraz wykazu pytań kontrolnych. Dodatkowo w niektórych przypadkach materiał wzbogacono o wzory dokumentów, druków urzędowych czy projekty decyzji. Należy bowiem zwrócić uwagę, iż aktualnie nie do przyjęcia jest, aby nauczanie prawa podatkowego miało wyłącznie wymiar teoretyczny. Doskonała znajomość regulacji prawnych musi być połączono z praktyczną umiejętnością ich wykorzystania. W związku z tym student nie tylko powinien wiedzieć czym jest deklaracja podat-kowa w rozumieniu Ordynacji podatkowej, ale także znać powszechnie stosowane zeznanie na podatek dochodowy od osób fi zycznych. Nie wystarczy wiedzieć, jakie elementy powinno zawierać odwołanie od decyzji, ale trzeba dążyć do tego, żeby posiąść umiejętności pozwalające na jego samodzielne przy-gotowanie. Zasadniczo nie są to rzeczy trudne, a ich przydatność w życiu nie podlega dyskusji. Dlatego w niektórych modułach ćwiczeniowych wydzielono także zadania, które realizują studenci, a których celem jest właśnie przeniesienie teorii na praktykę.

Opracowanie spełni swoją rolę, jeżeli będzie uzupełnione wiedzą z powszechnie stosowanych podręczników do prawa podatkowego. Ich wybór jest bardzo duży i większość z nich nie budzi zastrze-żeń pod względem merytorycznym. Wykaz polecanych podręczników oraz literatury uzupełniającej przedstawiono w końcowej części materiałów.

Ponieważ na przedmiot kursowy „Prawo podatkowe” składają się nie tylko ćwiczenia, ale i wykład, na końcu opracowania zawarto kompletny zestaw zagadnień egzaminacyjnych obejmujący materię, którą studenci powinni opanować. Mam nadzieję, że niniejsze materiały wydatnie im w tym pomogą.

Rafał Dowgier

9

I. SYLABUS PRZEDMIOTU

WYDZIAŁ PRAWA UwBSTUDIA STACJONARNE PRAWO ROK AKADEMICKI 2014/2015

Nazwa przedmiotu: Prawo podatkowe Punkty ECTS: 6

Język przedmiotu: polski

Charakterystyka przedmiotu: obowiązkowy

Prowadzący wykłady: prof. zw. dr hab. Leonard EtelProwadzący ćwiczenia: dr Rafał Dowgier

Rok studiów / semestr (numer semestru):rok III/semestr 5

Liczba godzin:Wykład: 26Ćwiczenia: 28

Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymaganiami wstępnymi:prawoznawstwo, logika prawnicza

Treści programowe

Wykłady Liczba godzin

1. Pojęcie podatku, konstrukcja wewnętrzna podatku, funkcje podatków, klasyfi kacje podatków.

2. System podatkowy, prawo podatkowe, źródła prawa podatkowego, zasady podatkowe.

3. Międzynarodowe prawo podatkowe.

4. Ewolucja systemu podatkowego w Polsce.

5. Podatki stanowiące dochód budżetu państwa – omówienie konstrukcji poszczególnych podatków:

– Podatek dochodowy od osób fi zycznych

– Ryczałty podatkowe

– Podatek dochodowy od osób prawnych

– Podatek od towarów i usług

– Podatek akcyzowy i podatek od gier

– Podatek od wydobycia niektórych kopalin i specjalny podatek węglowodorowy

6. Podatki stanowiące dochód jednostek samorządu terytorialnego – omówienie konstrukcji poszczególnych podatków

– Ogólna charakterystyka podatków samorządowych oraz omówienie podatków lokalnych

– Podatek od spadków i darowizn, podatek od czynności cywilnoprawnych i opłata skarbowa

– Podatek rolny i leśny

1

1

1

1

4

2

2

3

2

1

3

2

2

1

10

R. Dowgier, Prawo podatkowe – materiały dydaktyczne Sylabus przedmiotu

Ćwiczenia Liczba godzin

Zajęcia nr 1.Zagadnienia organizacyjne: zakres przedmiotu, metody dydaktyczne, przedstawienie

podręczników i innych pomocy naukowych, zasady zaliczania zajęć. Jak pracować z aktem prawnym z zakresu prawa podatkowego?

Zajęcia nr 2.Zakres przedmiotowy Ordynacji podatkowej, Podatek - defi nicja i elementy konstrukcyjneStrony stosunku podatkowoprawnegoPodatnik, płatnik, inkasent i zasady ich odpowiedzialności

Zajęcia nr 3.Organy podatkowe i ich właściwośćUrzędowe interpretacja prawa podatkowegoObowiązek podatkowy a zobowiązanie podatkowePowstawanie zobowiązań podatkowychDecyzje ustalające i określające wysokość zobowiązania podatkowego

Zadanie praktyczne - analiza druku wniosku o indywidualną interpretację prawa podatkowego oraz zeznania podatkowego PIT-37

Zajęcia nr 4.OszacowanieZabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowychTerminy płatnościZaległość podatkowaOdsetki za zwłokę od zaległości podatkowychOpłata prolongacyjna

Zadanie praktyczne - rozwiązanie kazusów związanych z obliczaniem terminów płatności podatku

Zajęcia nr 5.Nieefektywne i efektywne sposoby wygasania zobowiązań podatkowychZapłata podatkuPobór podatku przez płatnika i inkasentaPotrąceniePrzeniesienie własności rzeczy lub prawUmorzeniePrzedawnienieZaniechanie poboruZaliczenie nadpłatyZwolnienie z art. 14 m Ordynacji podatkowej

Zajęcia nr 6.Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowychUlgi i zwolnienia podatkowe a pomoc publiczna

Zadanie praktyczne - przygotowanie wniosku o umorzenie zaległości podatkowej w podatku docho-dowym od osób fi zycznych

2

2

2

2

2

2

11


Zajęcia nr 7. Nadpłata Korekta deklaracji, podpisywanie deklaracji przez pełnomocników Informacje podatkowe Rachunki Odpowiedzialność solidarna za zobowiązania podatkowe

Zajęcia nr 8. Następstwo prawne w prawie podatkowym Odpowiedzialność osób trzecich za zaległości podatkowe

Zajęcia nr 9. Procedury podatkowe Pojęcie postępowania podatkowego Zasady ogólne postępowania podatkowego i ich znaczenie

Zajęcia nr 10. Podmioty postępowania podatkowego Wyłączenie organu i pracownika organu Wszczęcie postępowania Wnioski i podania Doręczenia pism w postępowaniu podatkowym Wezwania

Zadanie praktyczne - analiza wybranych wzorów pism procesowych

Zajęcia nr 11. Metryka sprawy podatkowej Protokoły i adnotacje Zawieszenie i umorzenie postępowania Dowody w postępowaniu podatkowym Rozprawa podatkowa

Zajęcia nr 12. Postanowienia Decyzje

Zadanie praktyczne - przygotowanie projektu decyzji w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fi zycznych za 2013 r.

Zajęcia nr 13. Wykonalność decyzji podatkowych Zwyczajne środki zaskarżenia decyzji Nadzwyczajne środki zaskarżenia decyzji

Zadanie praktyczne - przygotowanie projektu odwołania od decyzji podatkowej

Zajęcia nr 14. Czynności sprawdzające Kontrola podatkowa

Zadanie praktyczne - analiza urzędowego formularza zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej oraz upoważnienia do przeprowadzenia kontroli podatkowej

2

2

2

2

2

2

2

2

12


Założenia i cele przedmiotu Celem przedmiotu jest przedstawienie zasad ogólnych systemu podatkowego i jego ewolucji w Polsce. W ra-mach wykładu omówione zostaną podstawowe instytucje składające się na system podatkowy, w tym dokonana zostanie analiza konstrukcji poszczególnych podatków składających się na ten system. Zakres przedmiotowy ćwiczeń obejmuje uregulowania ustawy z dnia 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.), która normuje zagadnienia z zakresu materialnego jak i procesowego prawa podatkowego. W tym drugim przypadku, w ramach ćwiczeń przedstawione zostaną podstawowe zasady normujące prowadze-nie postępowania podatkowego.

Metody dydaktyczneWykład obejmuje zagadnienia mieszczące się w programie przedmiotu, konsultacje, rozwiązywanie kazusów z zakresu prawa podatkowego, poznawanie najnowszego orzecznictwa sądowego i jego analiza z wykorzysta-niem elektronicznych baz danych.Ćwiczenia oparte są na analizie aktów normatywnych, z odniesieniem zagadnień teoretycznych do praktyki, w szczególności poprzez stosowanie przepisów prawa podatkowego do konkretnych stanów faktycznych. Wy-maga to od studentów samodzielnego przygotowywania określonych przez prowadzącego ćwiczenia partii ma-teriału, co jest weryfi kowane w trakcie zajęć. W oparciu o posiadaną wiedzę studenci będą przygotowywali wybrane pisma procesowe. Celem łatwiejszego opanowania przewidzianego programem materiału, ćwiczenia prowadzone są z pomocą środków multimedialnych, w tym wyświetlanych slajdów.

Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej

Literatura podstawowa:1. Etel L. (red.), Dowgier R., Liszewski G., Popławski M., Presnarowicz S., Prawo podatkowe – zarys wy-

kładu, Warszawa 2013.2. Brzeziński B., Wstęp do nauki prawa podatkowego, Toruń 2008.3. Ofi arski Z., Ogólne prawo podatkowe. Zagadnienia materialnoprawne i proceduralne, Warszawa 2013

Literatura uzupełniająca:1. Głuchowski J., Patyk J, Zarys polskiego prawa podatkowego, Warszawa 2011.2. Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, wyd. V, Warszawa 2010.3. Kosikowski C., Etel L., Dowgier R., Pietrasz P., Presnarowicz S., Ordynacja podatkowa. Komentarz,

Wyd. IV, Warszawa 2011.4. Olesińska A., Polskie prawo podatkowe, Toruń 2012.5. Dowgier R., Prawo podatkowe – ściąga akademicka, Warszawa 2008.

Formy i warunki zaliczenia przedmiotu

1. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń. Studenci otrzymują zagadnienia egzaminacyjne.

2. Ćwiczenia zalicza się na kolokwium, które ma formę ustną.3. Warunkiem dopuszczenia do kolokwium jest obecność na zajęciach (możliwa jedna nieusprawiedliwiona

nieobecność). Inne nieobecności powinny być zaliczone na dyżurze.4. Egzamin końcowy w formie ustnej. Studenci otrzymują zagadnienia egzaminacyjne.

13

II. MODUŁY ĆWICZENIOWE

MODUŁ 1.

Zakres zajęć:* Zagadnienia organizacyjne: zakres przedmiotu, metody dydaktyczne, przedstawienie podręcz-

ników i innych pomocy naukowych, zasady zaliczania zajęć. * Jak pracować z aktem prawnym z zakresu prawa podatkowego?

Systematyka ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacji podatkowej (tekst jednolity: Dz.U z 2012 r. poz. 749 ze zm.)

Dział I. PRZEPISY OGÓLNEDział II. ORGANY PODATKOWE I ICH WŁAŚCIWOŚĆ

Rozdział 1. Organy podatkoweRozdział 1a. Interpretacje przepisów prawa podatkowegoRozdział 2. Właściwość organów podatkowych

Dział IIa. POROZUMIENIA W SPRAWACH USTALENIA CEN TRANSAKCYJNYCHDział III. ZOBOWIĄZANIA PODATKOWE

Rozdział 1. Powstawanie zobowiązania podatkowegoRozdział 2. Odpowiedzialność podatnika, płatnika i inkasentaRozdział 3. Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowychRozdział 4. Terminy płatnościRozdział 5. Zaległość podatkowaRozdział 6. Odsetki za zwłokę i opłata prolongacyjnaRozdział 7. Wygaśnięcie zobowiązań podatkowychRozdział 7a. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowychRozdział 8. PrzedawnienieRozdział 9. NadpłataRozdział 9a. Podpisywanie deklaracjiRozdział 10. Korekta deklaracjiRozdział 11. Informacje podatkoweRozdział 12. RachunkiRozdział 13. Odpowiedzialność solidarnaRozdział 14. Prawa i obowiązki następców prawnych oraz podmiotów przekształconychRozdział 15. Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich

Dział IV. POSTĘPOWANIE PODATKOWERozdział 1. Zasady ogólneRozdział 2. Wyłączenie pracownika organu podatkowego oraz organu podatkowegoRozdział 3. StronaRozdział 4. Załatwianie sprawRozdział 5. DoręczeniaRozdział 6. Wezwania

Przepisy podatkowe ulegają częstym modyfi kacjom. Gdzie szukać zmian? – strona internetowa Sejmu RP – http://www.sejm.gov.pl – strona internetowa Rządowego Centrum Legislacji – http://www.rcl.gov.pl

14

R. Dowgier, Prawo podatkowe – materiały dydaktyczne Moduł 1

Rozdział 7. Przywrócenie terminuRozdział 8. Wszczęcie postępowaniaRozdział 9. Metryki, protokoły i adnotacjeRozdział 10. Udostępnianie aktRozdział 11. DowodyRozdział 11a. RozprawaRozdział 12. Zawieszenie postępowaniaRozdział 13. DecyzjeRozdział 14. PostanowieniaRozdział 15. OdwołaniaRozdział 16. ZażaleniaRozdział 16a. Wykonanie decyzjiRozdział 17. Wznowienie postępowaniaRozdział 18. Stwierdzenie nieważności decyzjiRozdział 19. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznejRozdział 20. Wygaśnięcie decyzjiRozdział 21. Odpowiedzialność odszkodowawczaRozdział 22. Kary porządkoweRozdział 23. Koszty postępowania

Dział V. CZYNNOŚCI SPRAWDZAJĄCEDział VI. KONTROLA PODATKOWADział VII. TAJEMNICA SKARBOWADział VIIa. WYMIANA INFORMACJI PODATKOWYCH Z INNYMI PAŃSTWAMI

Rozdział 1. Zasady ogólne wymiany informacji podatkowychRozdział 2. Szczegółowe zasady wymiany informacji podatkowych z państwami członkow-

skimi Unii EuropejskiejRozdział 3. Szczegółowe zasady wymiany informacji o przychodach (dochodach) z oszczędności

Dział VIII. PRZEPISY KARNEDział VIIIa. ZAŚWIADCZENIADział IX. ZMIANY W PRZEPISACH OBOWIĄZUJĄCYCH, PRZEPISY PRZEJŚCIOWE

I KOŃCOWERozdział 1. Zmiany w przepisach obowiązującychRozdział 2. Przepisy przejścioweRozdział 3. Przepisy końcowe

Systematyka ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fi zycznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)

Rozdział 1. Podmiot i przedmiot opodatkowaniaRozdział 2. Źródła przychodówRozdział 3. Zwolnienia przedmiotoweRozdział 4. Koszty uzyskania przychodówRozdział 4a. Opodatkowanie stron umowy leasinguRozdział 5. Szczególne zasady ustalania dochoduRozdział 6. Podstawa obliczenia i wysokość podatkuRozdział 7. Pobór podatku lub zaliczek na podatek przez płatnikówRozdział 8. Zeznania podatkoweRozdział 9. Zmiany w przepisach obowiązującychRozdział 10. Przepisy przejściowe i końcowe

15


Systematyka ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2014 r. poz. 849)

Rozdział 1. Przepisy ogólneRozdział 2. Podatek od nieruchomościRozdział 2a. Ewidencja podatkowa nieruchomościRozdział 3. Podatek od środków transportowychRozdział 4 (uchylony).Rozdział 5. Opłaty lokalneRozdział 6. Przepisy końcowe

Notatki:

Gdzie szukać informacji o polskim systemie podatkowym? – Ministerstwo Finansów – http://www.mf.gov.pl – serwis Ministerstwa Finansów dotyczący fi nansów publicznych – http://www.fi nanse.mf.gov.pl – portal społecznościowy doradców podatkowych „Doradca Podatkowy” – http://www.doradcy.

krdp.pl – strony internetowe urzędów i izb skarbowych oraz celnych

Notatki:

17

MODUŁ 2.

Zakres zajęć* Zakres przedmiotowy Ordynacji podatkowej, * Podatek – defi nicja i elementy konstrukcyjne* Strony stosunku podatkowoprawnego* Podatnik, płatnik, inkasent i zasady ich odpowiedzialności

WYCIĄG Z AKTÓW PRAWNYCH

Ustawa – Ordynacja podatkowaDział I. PRZEPISY OGÓLNE

Art. 1. Ustawa normuje:1) zobowiązania podatkowe;2) informacje podatkowe;3) postępowanie podatkowe, kontrolę podatkową i czynności sprawdzające;4) tajemnicę skarbową.

Art. 2. § 1. Przepisy ustawy stosuje się do:1) podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetu państwa oraz budżetów jedno-

stek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe;

2) (uchylony);3) opłaty skarbowej oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych;4) spraw z zakresu prawa podatkowego innych niż wymienione w pkt 1, należących do właści-

wości organów podatkowych.§ 2. Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, przepisy działu III stosuje się również do opłat oraz niepodatkowych należności budżetu państwa, do których ustalenia lub określenia uprawnione są inne niż wymienione w § 1 pkt 1 organy.§ 3. Organom, o których mowa w § 2, przysługują uprawnienia organów podatkowych.§ 4. Przepisów ustawy nie stosuje się do świadczeń pieniężnych wynikających ze stosunków cywilno-prawnych oraz do opłat za usługi, do których stosuje się przepisy o cenach.

Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:1) ustawach podatkowych – rozumie się przez to ustawy dotyczące podatków, opłat oraz nie-

podatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz re-gulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich;

2) przepisach prawa podatkowego – rozumie się przez to przepisy ustaw podatkowych, po-stanowienia ratyfi kowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfi kowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzyna-rodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych;

3) podatkach – rozumie się przez to również:a) zaliczki na podatki,

18


b) raty podatków, jeżeli przepisy prawa podatkowego przewidują płatność podatku w ratach,c) opłaty oraz niepodatkowe należności budżetowe;

5) deklaracjach – rozumie się przez to również zeznania, wykazy oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci;

6) ulgach podatkowych – rozumie się przez to przewidziane w przepisach prawa podatko-wego zwolnienia, odliczenia, obniżki albo zmniejszenia, których zastosowanie powoduje obniżenie podstawy opodatkowania lub wysokości podatku, z wyjątkiem obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, oraz innych odliczeń stanowiących element konstrukcji tego podatku;

8) niepodatkowych należnościach budżetowych – rozumie się przez to niebędące podatkami i opłatami należności stanowiące dochód budżetu państwa lub budżetu jednostki samo-rządu terytorialnego, wynikające ze stosunków publicznoprawnych;

Art. 6. Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pie-niężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej.

Art. 7. § 1. Podatnikiem jest osoba fi zyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca oso-bowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.§ 2. Ustawy podatkowe mogą ustanawiać podatnikami inne podmioty niż wymienione w § 1.

Art. 8. Płatnikiem jest osoba fi zyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowo-ści prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od po-datnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Art. 9. Inkasentem jest osoba fi zyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowo-ści prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie or-ganowi podatkowemu.

Rozdział 2. Odpowiedzialność podatnika, płatnika i inkasenta

Art. 26. Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki.

Art. 26a. § 1. Podatnik nie ponosi odpowiedzialności z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia przez płat-nika podstawy opodatkowania czynności, o których mowa w art. 12, 13 oraz 18 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fi zycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361, 362, 596) – do wysokości zaliczki, do której pobrania zobowiązany jest płatnik.§ 2. W przypadku, o którym mowa w § 1, nie stosuje się przepisu art. 30 § 5.

Art. 28. § 1. Płatnikom i inkasentom przysługuje zryczałtowane wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatków pobranych na rzecz budżetu państwa.§ 2. W razie stwierdzenia, że płatnik lub inkasent pobrał wynagrodzenie nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, organ podatkowy wydaje decyzję o zwrocie nienależnego wynagrodzenia.§ 3. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowe zasady ustalania wynagrodzenia płatników i inkasentów pobierających po-datki na rzecz budżetu państwa, w relacji do kwoty pobranych podatków, oraz tryb pobra-nia wynagrodzenia;

2) szczegółowe zasady oraz tryb zwrotu otrzymanego wynagrodzenia w razie pobrania przez płatnika lub inkasenta podatku, zaliczki na podatek lub raty podatku nienależnie lub w wy-sokości wyższej od należnej.

19


§ 4. Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa może ustalać wynagrodzenie dla płatników lub inkasentów z tytułu poboru podatków stanowiących dochody, odpowiednio, budżetu gminy, po-wiatu lub województwa.

Art. 29. § 1. W przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność, o której mowa w art. 26, obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka.§ 2. Skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem:

1) zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej;2) zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu;3) ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka;4) uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji.

§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do płatnika oraz inkasenta.

Art. 30. § 1. Płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepo-brany lub podatek pobrany a niewpłacony.§ 2. Inkasent, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 9, odpowiada za podatek pobrany a niewpłacony.§ 3. Płatnik lub inkasent odpowiada za należności wymienione w § 1 lub 2 całym swoim majątkiem.§ 4. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi okoliczność, o której mowa w § 1 lub 2, organ ten wydaje decyzję o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta, w której okre-śla wysokość należności z tytułu niepobranego lub pobranego, a niewpłaconego podatku.§ 5. Przepisów § 1–4 nie stosuje się, jeżeli odrębne przepisy stanowią inaczej albo jeżeli podatek nie zo-stał pobrany z winy podatnika; w tych przypadkach organ podatkowy wydaje decyzję o odpowiedzial-ności podatnika.§ 6. Decyzję, o której mowa w § 4 i 5, organ podatkowy może wydać również po zakończeniu roku po-datkowego lub innego okresu rozliczeniowego.

Art. 31. Osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące płatnikami lub inkasentami, są obowiązane wyznaczyć osoby, do których obowiązków należy obliczanie i pobiera-nie podatków oraz terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot, a także zgłosić wła-ściwemu miejscowo organowi podatkowemu imiona, nazwiska i adresy tych osób. Zgłoszenia należy dokonać w terminie wyznaczonym do dokonania pierwszej wpłaty, a w razie zmiany osoby wyznaczo-nej – w terminie 14 dni od dnia, w którym wyznaczono inną osobę.

Art. 32. § 1. Płatnicy i inkasenci obowiązani są przechowywać dokumenty związane z poborem lub in-kasem podatków do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania płatnika lub inkasenta.§ 1a. W razie likwidacji lub rozwiązania osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobo-wości prawnej podmiot dokonujący likwidacji lub rozwiązania zawiadamia pisemnie właściwy organ podatkowy, nie później niż w ostatnim dniu istnienia osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niema-jącej osobowości prawnej, o miejscu przechowywania dokumentów związanych z poborem lub inkasem podatku.§ 2. Po upływie okresu, o którym mowa w § 1, płatnicy i inkasenci obowiązani są przekazać podatnikom dokumenty związane z poborem lub inkasem podatku; dokumenty podlegają zniszczeniu, jeżeli przeka-zanie ich podatnikowi jest niemożliwe.

20


Uchwała w sprawie poboru podatków: rolnego, leśnego i od nieruchomości w drodze inkasa oraz określenia inkasentów i wynagrodzenia za inkaso

UCHWAŁA Nr .../.../...Rady Gminy ...........z dnia .......................

w sprawie inkasa podatku od nieruchomości, rolnego i leśnego

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591; z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806; z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568; z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, z 2005 r. Nr 172, poz. 1441; z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337; z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974, Nr 173, poz. 1218; z 2008 r. Nr 180, poz. 1111, Nr 223, poz. 1458; z 2009 r. Nr 52, poz. 420, Nr 157, poz. 1241; z 2010 r. Nr 28, poz. 142, Nr 28, poz. 146, Nr 106, poz. 675, Nr 40, poz. 230; z 2011 r. Nr 117, poz. 679, Nr 21, poz. 113, Nr 134, poz. 777, Nr 217, poz. 1281, Nr 149, poz. 887, z 2012 r. poz. 567), w związku z art. 6b ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jednolity: Dz.U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969, Nr 191, poz. 1412, Nr 245, poz. 1775, Nr 249, poz. 1825; z 2007 r. Nr 109, poz. 747; z 2008 r. Nr 116, poz. 730, Nr 237, poz. 1655; z 2009 r. Nr 56, poz. 458; z 2010 r. Nr 96, poz. 620, Nr 226, poz. 1475), art. 6 ust. 12 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o po-datkach i opłatach lokalnych1 (tekst jednolity: Dz.U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613, Nr 96, poz. 620, Nr 225, poz. 1461, Nr 226, poz. 1475; z 2011 r. Nr 102, poz. 584, Nr 112, poz. 654, Nr 171, poz. 1016, Nr 232, poz. 1378) oraz art. 6 ust. 8 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz.U. Nr 200, poz. 1682, Nr 216, poz. 1826; z 2005 r. Nr 143, poz. 1199, Nr 164, poz. 1365, Nr 179, poz. 1484; z 2006 r. Nr 245, poz. 1775, Nr 249, poz. 1825; z 2008 r. Nr 116, poz. 730; z 2009 r. Nr 56, poz. 458; z 2010 r. Nr 96, poz. 620, Nr 226, poz. 1475) oraz art. 47 § 4a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podat-kowa (tekst jednolity: Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, Nr 85, poz. 727, Nr 86, poz. 733, Nr 143, poz. 1199; z 2006 r. Nr 66, poz. 470, Nr 104, poz. 708, Nr 217, poz. 1590, Nr 225, poz. 1635; z 2007 r. Nr 105, poz. 721, Nr 112, poz. 769, Nr 120, poz. 818, Nr 225, poz. 1671; z 2008 r. Nr 118, poz. 745, Nr 141, poz. 888, Nr 180, poz. 1109, Nr 209, poz. 1318, Nr 209, poz. 1320; z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 44, poz. 362, Nr 57, poz. 466, Nr 180, poz. 1109, Nr 166, poz. 1317, Nr 168, poz. 1323, Nr 213, poz. 1652, Nr 216, poz. 1676; z 2010 r. Nr 40, poz. 230, Nr 57, poz. 355, Nr 127, poz. 858, Nr 142, poz. 961, Nr 167, poz. 1131, Nr 182, poz. 1228, Nr 197, poz. 1306; z 2011 r. Nr 43, poz. 173, Nr 106, poz. 622) zarządza się co następuje:

§ 1. Uchwałą niniejszą Rada Gminy ...................................:1) zarządza pobór podatku rolnego, podatku leśnego i podatku od nieruchomości od osób fi -

zycznych w drodze inkasa;2) określa inkasentów ww. podatków;3) określa termin płatności dla inkasentów;4) wyprowadza i określa wynagrodzenie dla inkasentów.

§ 2. Zarządza się na terenie Gminy ........................... pobór podatku rolnego, podatku leśnego i podatku od nieruchomości od osób fi zycznych w drodze inkasa.§ 3. Na inkasentów wyznacza się:

1) ................................................................... 2) ................................................................... 3) ...................................................................

1 Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących dyrektyw Wspólnot Europejskich: 1) dyrektywy 92/106/EWG z dnia 7 grudnia 1992 r. w sprawie ustanowienia wspólnych zasad dla niektórych typów transportu kombinowanego towarów między pań-stwami członkowskimi (Dz.Urz. WE L 368 z 17.12.1992), 2) dyrektywy 1999/62/WE z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie pobierania opłat za użytkowania niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe (Dz.Urz. WE L 187 z 20.07.1999). Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie – z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europej-skiej – dotyczą ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – wydanie specjalne.

21


§ 4. Pobrane w danym miesiącu podatki powinny być przez inkasenta wpłacone na rachunek lub w ka-sie Urzędu Gminy w terminie 5 dni roboczych po dniu, w którym zgodnie z przepisami prawa podatko-wego, wpłata podatku przez podatnika powinna nastąpić § 5. Ustala się wynagrodzenie za inkaso w wysokości ........ % od sumy zainkasowanych i terminowo przekazanych do Urzędu Gminy ....................... podatków. § 6. Z dniem wejścia w życie niniejszej uchwały, traci moc uchwała Nr ............ Rady Gminy ........................... z dnia ..................... w sprawie poboru podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości oraz określenia inkasentów i wynagradzania za inkaso. § 7. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Woje-wództwa ................................ . Przewodniczący Rady Gminy ...........................

Pytania kontrolne1. Defi nicja podatku.2. Konstrukcja wewnętrzna podatku.3. Funkcje podatków.4. Klasyfi kacje podatków.5. Do jakich świadczeń stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej?6. Wymień podatki stanowiące dochód Skarbu Państwa.7. Wymień podatki stanowiące dochód gminy.8. Jakie podatki gminne realizowane są przez naczelników urzędów skarbowych?9. Defi nicja płatnika.10. Defi nicja inkasenta.11. Czym różni się płatnik od inkasenta?12. Za co odpowiada płatnik?13. Za co dopowiada inkasent?14. W jakim trybie i jaki organ jest właściwy do orzekania o odpowiedzialności płatnika lub

inkasenta?15. Jakie szczególne obowiązki ciążą na płatnikach i inkasentach będących osobami praw-

nymi lub jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej?16. Zasady odpowiedzialności podatnika za zobowiązania podatkowe (w tym pozostającego

w małżeńskiej wspólnocie majątkowej).

Notatki:

22


AArt. 2. § 1. Przepisy ustawy stosuje si do:1) podatków, op at oraz niepodatkowych nale no ci bud etu pa stwa oraz

bud etów jednostek samorz du terytorialnego, do których ustalania lub okre lania uprawnione s organy podatkowe;

2) (uchylony);3) op aty skarbowej oraz op at, o których mowa w przepisach o podatkach

i op atach lokalnych;4) spraw z zakresu prawa podatkowego innych ni wymienione w pkt 1,

nale cych do w a ciwo ci organów podatkowych.

§ 2. Je eli odr bne przepisy nie stanowi inaczej, przepisy dzia u III stosuje sirównie do op at oraz niepodatkowych nale no ci bud etu pa stwa, do których ustalenia lub okre lenia uprawnione s inne ni wymienione w § 1 pkt 1 organy.

§ 3. Organom, o których mowa w § 2, przys uguj uprawnienia organów podatkowych.

§ 4. Przepisów ustawy nie stosuje si do wiadcze pieni nych wynikaj cych ze stosunków cywilnoprawnych oraz do op at za us ugi, do których stosuje si przepisy o cenach.

1

Zakres przedmiotowy ordynacji podatkowej

PPodatek

cechy sta e (art. 6 o.p.) cechy zmienne

1. ………………………… 1. …………………………2. ………………………… 2. …………………………3. ………………………… 3. …………………………4. ………………………… 4. …………………………5. ………………………… 5. …………………………6. ………………………… 6. …………………………7. …………………………

2

PPodatek

cechy sta e (art. 6 o.p.) cechy zmienne

1. PUBLICZNOPRAWNE 1. PODMIOT2. NIEODP ATNE 2. PRZEDMIOT3. PRZYMUSOWE 3. PODSTAWA OPODATKOWANIA4. BEZZWROTNE 4. STAWKI5. PIENI NE 5. ULGI, ZWOLNIENIA, WY CZENIA6. NA RZECZ SKARBU PA STWA, 6. TRYB I WARUNKI P ATNO CI

WOJEWÓDZTWA, POWIATU, GMINY7. WYNIKAJ CE Z USTAWY PODATKOWEJ

3

23


PPODATEK

OP ATA

DOP ATA

4

ppodatek dochodowy od osób prawnych (ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych)podatek dochodowy od osób fizycznych (ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych)podatek od towarów i us ug (ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i us ug)podatek akcyzowy (ustawa z 06.12.2008 r. o podatku akcyzowym)podatek od czynno ci cywilnoprawnych (ustawa z 09.09.2000 r. o podatku od czynno ci cywilnoprawnych)op ata skarbowa (ustawa z 16.11.2006 r. o op acie skarbowej)podatek od spadków i darowizn (ustawa z 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn)podatek od gier (ustawa z 19.11.2009 r. o grach hazardowych)podatek od wydobycia niektórych kopalin (ustawa z 02.03.2012 r. o podatku od wydobycia niektórych kopalin)rycza t od przychodów ewidencjonowanych, karta podatkowa, zrycza towany podatek dochodowy od przychodów osób duchownych (ustawa z 20.11.1998 r. o zrycza towanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osi ganych przez osoby fizyczne)podatek od nieruchomo ci, podatek od rodków transportowych, op ata od posiadania psów, op ata miejscowa, op ata targowa, op ata uzdrowiskowa (ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i op atach lokalnych)podatek rolny (ustawa z 15.11.1984 r. o podatku rolnym)podatek le ny (ustawa z 30.10.2002 r. o podatku le nym)podatek tona owy (ustawa z 24.08.2002 r. o podatku tona owym)podatek w glowodorowy (obowi zuje od 01.01.2016 t. ustawa z dnia 25 lipca 2014 r. o specjalnym podatku w glowodorowym)

PPODMIOT PODATKU

PRZEDMIOT PODATKU

PODSTAWA OPODATKOWA

STAWKI

ULGI, ZWOLNIENIA, WY CZENIA

TRYB I WARUNKI P ATNO CI

ELEMENTY KONSTRUKCYJNE PODATKUELEMENTY KONSTRUKCYJNE PODATKU

6

24


PPODMIOT PODATKUPODMIOT PODATKU

7

SSTRONA BIERNASTRONA BIERNA

PODATNIK (ART.7 O.P.)

P ATNIK (ART. 8 O.P.)

INKASENT (ART. 9 O.P.)

NAST PCA PRAWNY (ART. 93-97 O.P.)

OSOBA TRZECIA (ART. 110-117A O.P.)

8

AArt. 26Podatnik odpowiada ca ym swoim maj tkiem za wynikaj ce ze zobowi za podatkowych podatki.

Art. 26a § 1. Podatnik nie ponosi odpowiedzialno ci z tytu u zani enia lub nieujawnienia przez p atnika podstawy opodatkowania czynno ci, o których mowa w art. 12, 13 oraz 18 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z pó n. zm.) - do wysoko ci zaliczki, do której pobrania zobowi zany jest p atnik.

§ 2. W przypadku, o którym mowa w § 1, nie stosuje siprzepisu art. 30 § 5.

9

ODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO PODATNIKA PODATNIKA ZA ZOBOWIZA ZOBOWI ZANIA PODATKOWEZANIA PODATKOWE

25


ZZAKRES ODPOWIEDZIALNO CI

SPOSOBY OGRANICZENIA ODPOWIEDZIALNO CI

ODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO PODATNIKA PODATNIKA POZOSTAJPOZOSTAJ CEGO W ZWICEGO W ZWI ZKU MAZKU MA EE SKIMSKIM

10

OOBOWI ZKI P ATNIKA (art. 8 o.p.)

1) OBLICZENIE PODATKU2) POBRANIE PODATKU3) WP ACENIE PODATKU W TERMINIE

ODPOWIEDZIALNO P ATNIKA OBEJMUJE (Art. 30 § 1 o.p.)

1) PODATEK NIEPOBRANY2) PODATEK POBRANY A NIEWP ACONY

11

OOBOWI ZKI INKASENTA (art. 9 o.p.)

1) POBRANIE PODATKU2) WP ACENIE PODATKU W TERMINIE

ODPOWIEDZIALNO INKASENTA OBEJMUJE (Art. 30 § 2 o.p.)

PODATEK POBRANY A NIEWP ACONY

12

Prawo podatkowe – materiały dydaktyczne Moduł 2

ZZASADY ODPOWIEDZIALNOZASADY ODPOWIEDZIALNO CI CI PP ATNIKATNIKÓÓW I INKASENTW I INKASENTÓÓWW

CHARAKTER ODPOWIEDZIALNO CI

SPOSOBY OGRANICZENIA ODPOWIEDZIALNO CI

WY CZENIE ODPOWIEDZIALNO CI P ATNIKA (Art. 30 § 5)

ORZEKANIE O ODPOWIEDZIALNO CI

OBOWI ZKI CI CE NA P ATNIKACH I INKASENTACH B D CYCH OSOBAMI PRAWNYMI ORAZ JEDNOSTKAMI ORGANIZACYJNYMI BEZ OSOBOWO CI PRAWNEJ (Art. 31 ORAZ 32)

13

Notatki:

27

MODUŁ 3.

Zakres zajęć* Organy podatkowe i ich właściwość* Urzędowe interpretacja prawa podatkowego* Obowiązek podatkowy a zobowiązanie podatkowe* Powstawanie zobowiązań podatkowych* Decyzje ustalające i określające wysokość zobowiązania podatkowego


Ustawa – Ordynacja podatkowa

Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:5) deklaracjach – rozumie się przez to również zeznania, wykazy oraz informacje, do których

składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci;

Art. 4. Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.

Art. 5. Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie po-datnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysoko-ści, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Dział II. ORGANY PODATKOWE I ICH WŁAŚCIWOŚĆRozdział 1. Organy podatkowe

Art. 13. § 1. Organem podatkowym, stosownie do swojej właściwości, jest:1) naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent mia-

sta), starosta albo marszałek województwa – jako organ pierwszej instancji;2) dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej – jako:

a) organ odwoławczy odpowiednio od decyzji naczelnika urzędu skarbowego lub naczel-nika urzędu celnego,

b) organ pierwszej instancji, na podstawie odrębnych przepisów,c) organ odwoławczy od decyzji wydanej przez ten organ w pierwszej instancji;

3) samorządowe kolegium odwoławcze – jako organ odwoławczy od decyzji wójta, burmi-strza (prezydenta miasta), starosty albo marszałka województwa.

§ 2. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych jest organem podatkowym – jako:1) organ pierwszej instancji w sprawach stwierdzenia nieważności decyzji, wznowienia postę-

powania, zmiany lub uchylenia decyzji lub stwierdzenia jej wygaśnięcia – z urzędu;2) organ odwoławczy od decyzji wydanych w sprawach, o których mowa w pkt 1;3) organ właściwy w sprawach porozumień dotyczących ustalenia cen transakcyjnych;4) organ właściwy w sprawach interpretacji przepisów prawa podatkowego;5) organ właściwy w sprawach informacji przekazywanych przez banki i spółdzielcze kasy

oszczędnościowo-kredytowe o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

§ 3. Organami podatkowymi wyższego stopnia są organy odwoławcze.

28


Art. 13a. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, nadać uprawnienia organów podatkowych:

1) Szefowi Agencji Wywiadu,2) Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,3) Szefowi Centralnego Biura Antykorupcyjnego,4) Szefowi Służby Wywiadu Wojskowego,5) Szefowi Służby Kontrwywiadu Wojskowego

– jeżeli jest to uzasadnione ochroną informacji niejawnych i wymogami bezpieczeństwa państwa.

Art. 14. § 1. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych sprawuje ogólny nadzór w spra-wach podatkowych.

§ 2. W ramach nadzoru, o którym mowa w § 1, minister właściwy do spraw fi nansów publicznych w celu wykonywania ustawowych zadań, w szczególności zadań analityczno-sprawozdawczych, może przetwarzać dane wynikające z deklaracji podatkowych składanych do naczelników urzędów skarbo-wych oraz naczelników urzędów celnych.

§ 3. Przetwarzanie danych, o którym mowa w § 2, odbywa się z zachowaniem przepisów o ochronie danych osobowych oraz tajemnic ustawowo chronionych.

§ 4. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych zapewnia funkcjonowanie portalu podatko-wego i jest administratorem danych podatników, płatników, inkasentów, ich następców prawnych oraz osób trzecich korzystających z tego portalu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.).

Rozdział 1a. Interpretacje przepisów prawa podatkowego

Art. 14a. § 1. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych dąży do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, dokonując w szczególności ich interpretacji, z urzędu lub na wniosek, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (interpretacje ogólne); wnioskodawcą nie może być organ administracji publicznej.

§ 2. Wniosek o wydanie interpretacji ogólnej powinien zawierać uzasadnienie konieczności wyda-nia interpretacji ogólnej, w szczególności:

1) przedstawienie zagadnienia oraz wskazanie przepisów prawa podatkowego wymagających wydania interpretacji ogólnej;

2) wskazanie niejednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego w określonych de-cyzjach, postanowieniach oraz interpretacjach indywidualnych wydanych przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej w takich samych stanach faktycznych lub zda-rzeniach przyszłych, oraz w takich samych stanach prawnych.

§ 3. Interpretację ogólną wydaje się, jeżeli w dniu złożenia wniosku w sprawach, o których mowa w § 2 pkt 2, nie toczy się postępowanie podatkowe lub postępowanie kontrolne organu kontroli skarbo-wej albo od decyzji lub na postanowienie nie zostało wniesione odwołanie lub zażalenie.

§ 4. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych pozostawia wniosek o wydanie interpretacji ogólnej bez rozpatrzenia, jeżeli:

1) nie są spełnione warunki, o których mowa w § 2 i 3, lub wniosek nie spełnia innych wymo-gów określonych przepisami prawa, lub

2) przedstawione we wniosku zagadnienie jest przedmiotem interpretacji ogólnej i stan prawny nie uległ w tym zakresie zmianie.

§ 5. W sprawie pozostawienia wniosku o wydanie interpretacji ogólnej bez rozpatrzenia wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie. Postanowienie nie zawiera danych identyfi kujących stronę postępowania, w którym wydano decyzję, postanowienie lub interpretację indywidualną, wskazaną we wniosku o wydanie interpretacji ogólnej. Przepisy rozdziałów 14 i 16 działu IV stosuje się odpowiednio.

29


§ 6. Prawo dostępu do akt sprawy wydania interpretacji ogólnej nie obejmuje danych identyfi ku-jących stronę postępowania, w którym wydano decyzję, postanowienie lub interpretację indywidualną, wskazaną we wniosku o wydanie interpretacji ogólnej.

§ 7. Na pisemne żądanie ministra właściwego do spraw fi nansów publicznych organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej przekazują niezwłocznie akta dotyczące wskazanych we wniosku o wy-danie interpretacji ogólnej decyzji, postanowień oraz interpretacji indywidualnych.

§ 8. Opłata podlega zwrotowi wyłącznie w przypadku wydania interpretacji ogólnej. Zwrot opłaty następuje w terminie 7 dni od dnia opublikowania interpretacji ogólnej.

§ 9. W sprawach dotyczących wydawania interpretacji ogólnych na wniosek przepisy art. 14d, art. 14f, art. 120, art. 121 § 1, art. 125, art. 126, art. 129, art. 130, art. 135–137, art. 140, art. 143, art. 165 § 3b, art. 165a, art. 168, art. 169 § 1–2, art. 170 i art. 171 oraz przepisy rozdziału 5, 6, 10 i 23 działu IV stosuje się odpowiednio.

§ 10. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych w celu usprawnienia obsługi wnioskodaw-ców może, w drodze rozporządzenia, upoważnić podległe organy do wydawania, jako organ pierwszej instancji, postanowień o których mowa w § 5, oraz wykonywania czynności, o których mowa w § 7, określając jednocześnie właściwość rzeczową oraz miejscową upoważnionych organów.

§ 11. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych, biorąc pod uwagę zapewnienie spraw-ności postępowania, określi, w drodze rozporządzenia, wzór wniosku o wydanie interpretacji ogólnej, który zawiera dane identyfi kujące wnioskodawcę, dane wskazane w § 2, oraz sposób uiszczenia opłaty.

Art. 14b. § 1. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

§ 2. Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zda-rzeń przyszłych.

§ 3. Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia wła-snego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

§ 4. Wnioskujący o wydanie interpretacji indywidualnej składa oświadczenie pod rygorem odpo-wiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej. W razie złożenia fałszywego oświadczenia wydana interpretacja indywidu-alna nie wywołuje skutków prawnych.

§ 5. Nie wydaje się interpretacji indywidualnej w zakresie tych elementów stanu faktycznego, które w dniu złożenia wniosku o interpretację są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub or-ganu kontroli skarbowej.

§ 6. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych w celu zapewnienia jednolitości wydawa-nych wiążących interpretacji i usprawnienia obsługi wnioskodawców może, w drodze rozporządzenia, upoważnić podległe organy do wydawania interpretacji indywidualnych w jego imieniu i w ustalonym zakresie określając jednocześnie właściwość rzeczową i miejscową upoważnionych organów.

§ 7. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór wniosku, o którym mowa w § 1, który zawiera dane identyfi kujące wnioskodawcę oraz dane wskazane w § 2–5, oraz sposób uiszczenia opłaty, o której mowa w art. 14f.

Art. 14c. § 1. Interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasad-nieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wniosko-dawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.

30


§ 2. W razie negatywnej oceny stanowiska wnioskodawcy interpretacja indywidualna zawiera wskazanie prawidłowego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym.

§ 3. Interpretacja indywidualna zawiera pouczenie o prawie wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

§ 4. Interpretacja indywidualna wydana w formie dokumentu elektronicznego jest opatrzona bez-piecznym podpisem elektronicznym weryfi kowanym za pomocą ważnego kwalifi kowanego certyfi katu.

Art. 14d. Interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego wydaje się bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Do tego terminu nie wlicza się terminów i okresów, o których mowa w art. 139 § 4.

Art. 14e. § 1. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczegól-ności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

§ 2. Zawiadomienie o zmienionej interpretacji indywidualnej doręcza się podmiotowi, któremu w danej sprawie interpretacja została wydana.

Art. 14f. § 1. Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 40 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku.

§ 2. W przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

§ 2a. Zwrot nienależnej opłaty następuje nie później niż w terminie 7 dni od dnia zakończenia po-stępowania w sprawie wydania interpretacji.

§ 3. Opłata, o której mowa w § 1 i 2, stanowi dochód budżetu państwa.

Art. 14g. § 1. Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej niespełniający wymogów określo-nych w art. 14b § 3 pozostawia się bez rozpatrzenia.

§ 2. (uchylony).§ 3. W sprawie pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia wydaje się postanowienie, na które służy

zażalenie. Przepisy rozdziałów 14 i 16 działu IV stosuje się odpowiednio.

Art. 14h. W sprawach dotyczących interpretacji indywidualnej stosuje się odpowiednio przepisy art. 120, art. 121 § 1, art. 125, art. 126, art. 129, art. 130, art. 135–137, art. 140, art. 143, art. 165 § 3b, art. 165a, art. 168, art. 169 § 1–2, art. 170 i art. 171 oraz przepisy rozdziału 5, 6, 10 i 23 działu IV.

Art. 14i. § 1. Interpretacje ogólne są publikowane, bez zbędnej zwłoki, w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów oraz zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej.

§ 2. Interpretacje indywidualne wraz z informacją o dacie doręczenia są niezwłocznie przekazy-wane organom podatkowym właściwym ze względu na zakres spraw będących przedmiotem interpreta-cji oraz właściwemu organowi kontroli skarbowej.

§ 3. Interpretacje indywidualne wraz z wnioskiem o wydanie interpretacji, po usunięciu danych identyfi kujących wnioskodawcę oraz inne podmioty wskazane w treści interpretacji, są niezwłocznie zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej.

Art. 14j. § 1. Stosownie do swojej właściwości interpretacje indywidualne wydaje wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa.

§ 2. W zakresie, o którym mowa w § 1, opłata za wydanie interpretacji indywidualnej stanowi do-chód budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

§ 3. W zakresie nieuregulowanym w § 1 i 2 stosuje się odpowiednio przepisy niniejszego rozdziału.

31


Art. 14k. § 1. Zastosowanie się do interpretacji indywidualnej przed jej zmianą lub przed doręcze-niem organowi podatkowemu odpisu prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną nie może szkodzić wnioskodawcy, jak również w przypadku nieuwzględnie-nia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej.

§ 2. Zastosowanie się do interpretacji ogólnej przed jej zmianą nie może szkodzić temu, kto się do niej zastosował, jak również w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej.

§ 3. W zakresie związanym z zastosowaniem się do interpretacji, która uległa zmianie, lub interpre-tacji nieuwzględnionej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej, nie wszczyna się postępowania w spra-wach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, a postępowanie wszczęte w tych sprawach umarza się oraz nie nalicza się odsetek za zwłokę.

Art. 14l. W przypadku gdy skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce przed opublikowaniem interpretacji ogól-nej lub przed doręczeniem interpretacji indywidualnej, zastosowanie się do tej interpretacji nie zwalnia z obowiązku zapłaty podatku.

Art. 14m. § 1. Zastosowanie się do interpretacji, która następnie została zmieniona lub nie została uwzględniona w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej, powoduje zwolnienie z obowiązku zapłaty po-datku w zakresie wynikającym ze zdarzenia będącego przedmiotem interpretacji, jeżeli:

1) zobowiązanie nie zostało prawidłowo wykonane w wyniku zastosowania się do interpreta-cji, która uległa zmianie, lub interpretacji nieuwzględnionej w rozstrzygnięciu sprawy po-datkowej oraz

2) skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce po opublikowaniu interpretacji ogólnej albo po doręczeniu interpretacji indywidualnej.

§ 2. Zwolnienie, o którym mowa w § 1, obejmuje:1) w przypadku rocznego rozliczenia podatków – okres do końca roku podatkowego, w któ-

rym opublikowano zmienioną interpretację ogólną, doręczono zmienioną interpretację indywidualną albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu administra-cyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności;

2) w przypadku kwartalnego rozliczenia podatków – okres do końca kwartału, w którym opu-blikowano zmienioną interpretację ogólną, doręczono zmienioną interpretację indywidu-alną albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności, oraz kwartał następny;

3) w przypadku miesięcznego rozliczenia podatków – okres do końca miesiąca, w którym opublikowano zmienioną interpretację ogólną, doręczono zmienioną interpretację indywi-dualną albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności, oraz mie-siąc następny.

§ 3. Na wniosek podatnika, który zastosował się do interpretacji, w decyzji określającej lub ustala-jącej wysokość zobowiązania podatkowego organ podatkowy określa również wysokość podatku obję-tego zwolnieniem, o którym mowa w § 1, albo – w przypadku uiszczenia podatku w zakresie objętym tym zwolnieniem – określa wysokość nadpłaty.

§ 4. Organ podatkowy informuje podatnika w formie pisemnej o dacie doręczenia odpisu orzecze-nia, o którym mowa w § 2, podając jednocześnie informacje, z jakim dniem kończy się okres zwolnienia z obowiązku płacenia podatku wynikającego z uchylonej przez orzeczenie interpretacji.

Art. 14n. § 1. Przepisy art. 14k i art. 14m stosuje się odpowiednio w przypadku:1) zastosowania się przez spółkę do interpretacji indywidualnej wydanej przed powstaniem

spółki na wniosek osób planujących utworzenie tej spółki – w zakresie dotyczącym dzia-łalności tej spółki;

32


2) zastosowania się przez oddział lub przedstawicielstwo do interpretacji indywidualnej doty-czącej działalności tego oddziału lub przedstawicielstwa wydanej przed powstaniem tego oddziału lub przedstawicielstwa na wniosek tworzącego je przedsiębiorcy.

§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1, zmienioną interpretację indywidualną doręcza się od-powiednio spółce, oddziałowi lub przedstawicielstwu, wskazanym przez wnioskującego o wydanie in-terpretacji indywidualnej.

Art. 14o. § 1. W razie niewydania interpretacji indywidualnej w terminie określonym w art. 14d uznaje się, że w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin wydania interpretacji, została wy-dana interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska wnioskodawcy w pełnym zakresie.

§ 2. Przepisy art. 14e i art. 14i § 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 14p. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do należności płatników lub inka-sentów, zobowiązań osób trzecich oraz do należności, o których mowa w art. 52 § 1.

Rozdział 2. Właściwość organów podatkowych

Art. 15. § 1. Organy podatkowe przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej.§ 2. Właściwość rzeczowa i miejscowa jest ustalana z uwzględnieniem również zakresu zadań i te-

rytorialnego zasięgu działania organów podatkowych, określonych na podstawie odrębnych przepisów, w szczególności przepisów o wprowadzeniu programów pilotażowych, o których mowa w art. 5 ust. 1a i 1b ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (Dz.U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1267, z późn. zm.).

Art. 16. Właściwość rzeczową organów podatkowych ustala się według przepisów określających zakres ich działania.

Art. 17. § 1. Jeżeli ustawy podatkowe nie stanowią inaczej, właściwość miejscową organów podat-kowych ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika, inkasenta lub podmiotu wymienionego w art. 133 § 2.

§ 2. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, właściwość miejscową organów podatkowych w sprawach niektórych zobowiązań podatkowych lub poszczególnych kategorii podatników, płatników lub inkasentów w sposób odmienny niż określony w § 1, uwzględniając w szczególności posiadanie miejsca zamieszkania lub siedziby za granicą, miejsce uzyskiwania dochodów oraz miejsce położenia przedmiotu opodatkowania.

Art. 17a. Organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawie orzeczenia o odpowiedzialno-ści podatkowej osoby trzeciej jest organ podatkowy właściwy dla podatnika, płatnika lub inkasenta.

Art. 18. § 1. Jeżeli w trakcie roku podatkowego lub określonego w odrębnych przepisach innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatko-wego, organem podatkowym właściwym miejscowo za ten okres rozliczeniowy pozostaje ten organ po-datkowy, który był właściwy w pierwszym dniu roku podatkowego lub okresu rozliczeniowego.

§ 2. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, przypadki, w których, w razie zmiany właściwości miejscowej w trakcie roku podatkowego lub okresu rozliczeniowego, właściwym organem podatkowym jest organ inny niż wymieniony w § 1, uwzględnia-jąc w szczególności zmianę miejsca zamieszkania, pobytu lub siedziby podatnika.

Art. 18a. Jeżeli po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego, organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach dotyczących poprzednich lat podatkowych lub innych okresów roz-liczeniowych jest organ właściwy po zaistnieniu tych zdarzeń, z zastrzeżeniem art. 18b.

33


Art. 18b. Organy podatkowe właściwe w dniu wszczęcia postępowania podatkowego lub kon-troli podatkowej pozostają właściwe w sprawie, której to postępowanie lub kontrola dotyczy, chociażby w trakcie postępowania lub kontroli nastąpiło zdarzenie powodujące zmianę właściwości.

Art. 19. § 1. Spory o właściwość rozstrzyga:1) między naczelnikami urzędów skarbowych działających na obszarze właściwości miejsco-

wej tego samego dyrektora izby skarbowej – dyrektor tej izby skarbowej;2) między naczelnikami urzędów skarbowych działających na obszarze właściwości miej-

scowych różnych dyrektorów izb skarbowych – minister właściwy do spraw fi nansów publicznych;

3) między naczelnikami urzędów celnych działających na obszarze właściwości miejscowej tego samego dyrektora izby celnej – dyrektor tej izby celnej;

4) między naczelnikami urzędów celnych działających na obszarze właściwości miejscowej różnych dyrektorów izb celnych – minister właściwy do spraw fi nansów publicznych;

5) między wójtem, burmistrzem (prezydentem miasta), starostą albo marszałkiem woje-wództwa a naczelnikiem urzędu skarbowego lub naczelnikiem urzędu celnego – sąd administracyjny;

6) między wójtami, burmistrzami (prezydentami miast) i starostami – wspólne dla nich samo-rządowe kolegium odwoławcze, a w razie braku takiego kolegium – sąd administracyjny;

7) między marszałkami województw – sąd administracyjny;8) w pozostałych przypadkach – minister właściwy do spraw fi nansów publicznych.

§ 2. Spór o właściwość rozstrzyga się, w drodze postanowienia, na wniosek organu będącego stroną sporu.

§ 3. W przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 2 i 4, wniosek o rozstrzygnięcie sporu wnosi od-powiednio naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celnego za pośrednictwem odpowiednio właściwego dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej.

Art. 20. Do czasu rozstrzygnięcia sporu o właściwość organ podatkowy, na którego obszarze nastą-piło wszczęcie postępowania, podejmuje tylko te czynności, które są niezbędne ze względu na interes publiczny lub ważny interes strony.

Dział III. ZOBOWIĄZANIA PODATKOWERozdział 1. Powstawanie zobowiązania podatkowego

Art. 21. § 1. Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:1) zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;2) doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

§ 2. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt 1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem § 3.

§ 3. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.

§ 3a. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że kwota zwrotu podatku lub kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa prawi-dłową wysokość zwrotu podatku lub nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.

§ 4. Przepisy § 3 i art. 53a stosuje się odpowiednio, gdy podatnik obowiązany jest do zapłaty po-datku, zaliczki na podatek lub raty podatku bez złożenia deklaracji, a obowiązku tego nie wykonał w ca-łości lub w części.

34


§ 5. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wy-sokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mo-gące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.

Art. 21a. Podatnik, który zamierza skorzystać z ulgi podatkowej, której warunkiem, określonym w odrębnych przepisach, jest brak zaległości podatkowych, może złożyć wniosek do właściwego or-ganu podatkowego o przeprowadzenie postępowania podatkowego. Do wydania decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego przepis art. 21 § 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 21b. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że:1) wysokość dochodu jest inna niż wykazana w deklaracji, a osiągnięty dochód nie powoduje

powstania zobowiązania podatkowego,2) w deklaracji została wykazana strata, a osiągnięto dochód w wysokości niepowodującej po-

wstania zobowiązania podatkowego– organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość tego dochodu.

Ustawa z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (tekst jednolity: Dz.U. z 121, poz. 1267 ze zm.)

Art. 5. 1. Ministrowi właściwemu do spraw fi nansów publicznych podlegają dyrektorzy izb skarbo-wych i naczelnicy urzędów skarbowych, jako organy administracji rządowej niezespolonej oraz, na pod-stawie odrębnych przepisów, inne organy, a w szczególności dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej.

1a. W ramach programów pilotażowych wprowadzonych w celu potwierdzenia przydatności roz-wiązań organizacyjnych usprawniających działanie administracji skarbowej i celnej organy podległe ministrowi właściwemu do spraw fi nansów publicznych wykonują zadania należące do właściwości rzeczowej i miejscowej innych organów podległych temu ministrowi.

1b. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych może wprowadzić, w drodze rozporządze-nia, na czas określony program pilotażowy, o którym mowa w ust. 1a, określając rodzaje zadań wyko-nywanych przez organy objęte programem, a także miejsce ich wykonywania lub terytorialny zasięg działania tych organów oraz czas trwania pilotażu, biorąc w szczególności pod uwagę sprawdzenie możliwości usprawnienia pracy urzędów i obsługi podatników.

1c. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych sprawuje kontrolę prawidłowości wykony-wania zadań należących do zakresu działania dyrektorów izb skarbowych, naczelników urzędów skar-bowych oraz kontrolę urzędów obsługujących te organy, a także kontrolę przestrzegania zasad etyki zawodowej, bezstronności i obiektywizmu działania pracowników zatrudnionych w tych urzędach.

1d. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określa, w drodze rozporządzenia, szcze-gółowy tryb postępowania w zakresie kontroli, o której mowa w ust. 1c, mając na uwadze potrzebę zapewnienia sprawności i skuteczności przeprowadzania kontroli, bieżącego reagowania na informa-cje o występujących nieprawidłowościach i ich usuwania oraz uwzględniając zakres sprawowanego nadzoru.

2. (uchylony).3. Naczelnik urzędu skarbowego wykonuje zadania przy pomocy kierowanego przez siebie urzędu

skarbowego, a dyrektor izby skarbowej przy pomocy kierowanej przez siebie izby skarbowej.4. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych powołuje spośród kandydatów wyłonionych

w konkursie, o którym mowa w ust. 5a, z zastrzeżeniem ust. 5f:1) dyrektora izby skarbowej;2) naczelnika urzędu skarbowego.

4a. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych powołuje wicedyrektora izby skarbowej na wniosek dyrektora izby skarbowej.

35


4b. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych odwołuje:1) dyrektora izby skarbowej;2) wicedyrektora izby skarbowej oraz naczelnika urzędu skarbowego – na wniosek dyrektora

izby skarbowej.5. Dyrektor izby skarbowej powołuje i odwołuje zastępcę naczelnika urzędu skarbowego – na wnio-

sek naczelnika urzędu skarbowego.5a. Dobór kandydatów na stanowisko dyrektora izby skarbowej i naczelnika urzędu skarbowego

jest dokonywany w drodze konkursu spośród pracowników urzędów i organów podległych ministrowi właściwemu do spraw fi nansów publicznych, którzy posiadają wyłącznie obywatelstwo polskie, wyższe wykształcenie magisterskie prawnicze, ekonomiczne lub inne uzupełnione studiami podyplomowymi prawniczymi lub ekonomicznymi oraz co najmniej czteroletni staż pracy w tych urzędach i organach.

5b. Konkurs przeprowadza komisja powołana przez ministra właściwego do spraw fi nansów pu-blicznych. Konkurs przeprowadzany jest w formie egzaminu składającego się z części ustnej i pisemnej, w toku którego sprawdzeniu podlega wiedza niezbędna do wykonywania zadań na określonych stano-wiskach, predyspozycje i zdolności ogólne oraz umiejętności kierownicze.

5c. Do czasu powołania wyłonionego w drodze konkursu dyrektora izby skarbowej lub naczelnika urzędu skarbowego, minister właściwy do spraw fi nansów publicznych wyznacza osobę pełniącą odpo-wiednio obowiązki dyrektora izby skarbowej lub naczelnika urzędu skarbowego.

5d. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określa, w drodze rozporządzenia:1) tryb powołania komisji, o której mowa w ust. 5b,2) tryb przeprowadzania konkursu, o którym mowa w ust. 5a,3) sposób dokumentowania spełnienia wymogów określonych w ust. 5a

– uwzględniając potrzebę sprawnego przeprowadzenia postępowania konkursowego i wszechstron-nego sprawdzenia kwalifi kacji i predyspozycji osób przystępujących do konkursu.

5e. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych może nie powołać na stanowisko dyrektora izby skarbowej lub naczelnika urzędu skarbowego kandydata wyłonionego w drodze konkursu w przy-padku, jeżeli żaden z kandydatów nie gwarantuje obiektywnego wypełniania obowiązków dyrektora izby skarbowej lub naczelnika urzędu skarbowego.

5f. W przypadku gdy dwa kolejne konkursy nie wyłonią kandydata oraz w przypadku, o którym mowa w ust. 5e, minister właściwy do spraw fi nansów publicznych może powołać osobę na stanowiska wymienione w ust. 4 bez konkursu.

6. Do zakresu działania naczelników urzędów skarbowych należy:1) ustalanie lub określanie i pobór podatków oraz niepodatkowych należności budżetowych,

jak również innych należności, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem podat-ków i należności budżetowych, których ustalanie lub określanie i pobór należy do innych organów;

2) rejestrowanie podatników oraz przyjmowanie deklaracji podatkowych;3) wykonywanie kontroli podatkowej;4) podział i przekazywanie, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, dochodów bu-

dżetowych między budżetem państwa i budżetami gmin;5) (uchylony);6) (uchylony);7) wykonywanie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych;7a) współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbęd-

nym do realizacji jego zadań ustawowych;8) wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach.

6a. Do zakresu działania urzędów skarbowych należy:1) prowadzenie dochodzeń w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe;2) wykonywanie funkcji oskarżyciela publicznego w sprawach o przestępstwa skarbowe i wy-

kroczenia skarbowe;3) wykonywanie kar majątkowych, w zakresie określonym w przepisach Kodeksu karnego

wykonawczego oraz Kodeksu karnego skarbowego.

36


7. Do zakresu działania dyrektorów izb skarbowych należy:1) nadzór nad urzędami skarbowymi;2) rozstrzyganie w drugiej instancji w sprawach należących w pierwszej instancji do urzędów

skarbowych;3) ustalanie i udzielanie oraz analizowanie prawidłowości wykorzystywania dotacji przedmio-

towych dla przedsiębiorców w zakresie określonym przez Ministra Finansów;4) wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach.

8. Izba skarbowa jest organem wyższego stopnia w stosunku do urzędu skarbowego.9. Właściwość miejscową naczelników urzędów skarbowych i dyrektorów izb skarbowych okre-

śla się według terytorialnego zasięgu działania odpowiednio urzędu skarbowego i izby skarbowej, z uwzględnieniem ust. 9a, a także z uwzględnieniem zadań i terytorialnego zasięgu działania tych orga-nów określonych w programach pilotażowych, o których mowa w ust. 1a i 1b.

9a. Terytorialny zasięg działania określonego urzędu skarbowego wyłącznie w zakresie:1) niektórych kategorii podatników,2) wykonywania niektórych zadań określonych w ust. 6

– może obejmować terytorialny zasięg działania innych urzędów skarbowych.9b. Wyznaczenie terytorialnego zasięgu działania określonego urzędu skarbowego zgodnie z ust. 9a

następuje w przepisach określonych na podstawie ust. 9c i może dotyczyć w szczególności:1) podatkowych grup kapitałowych;2) banków;3) zakładów ubezpieczeń;4) jednostek działających na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obro-

cie instrumentami fi nansowymi (Dz.U. Nr 183, poz. 1538) oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych;

5) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;

6) oddziałów lub przedstawicielstw przedsiębiorstw zagranicznych;7) osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej,

które:a) w ostatnim roku podatkowym osiągnęły przychód netto, w rozumieniu przepisów o ra-

chunkowości, ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług o równowartości co najmniej 5 mln euro według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na koniec roku podatkowego albo

b) jako rezydenci w rozumieniu przepisów prawa dewizowego, biorą udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwami położonymi za granicą lub w ich kon-troli, albo posiadają udział w kapitale takich przedsiębiorstw albo

c) są zarządzane bezpośrednio lub pośrednio przez nierezydenta w rozumieniu przepisów prawa dewizowego lub nierezydent dysponuje co najmniej 5 % głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, albo

d) jako rezydenci w rozumieniu przepisów prawa dewizowego jednocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicz-nym w rozumieniu innych ustaw lub w jego kontroli albo posiadają jednocześnie udział w kapitale takich podmiotów.

9c. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej określa, w drodze rozporządzenia, terytorialny zasięg działania oraz siedziby naczelników urzędów i dyrektorów izb skarbowych, uwzględniając zasady określone w ust. 9a i 9b oraz potrzeby właściwego zorganizowania wykonywania zadań, zwłaszcza z zakresu poboru podat-ków oraz sprawnej obsługi podatnika.

10. Minister Finansów określa, w drodze zarządzenia, organizację urzędów i izb skarbowych oraz nadaje im statuty.

37


Art. 5a. 1. Dla podatników, o których mowa w art. 5 ust. 9b, zmiana właściwości naczelnika urzędu skarbowego na właściwego wyłącznie w zakresie określonych kategorii podatników następuje:

1) z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym nastąpiło ich włączenie do danej kategorii podatników – w przypadku podatników wymienionych w art. 5 ust. 9b pkt 1–6 oraz w pkt 7 lit. b–d;

2) z dniem 1 stycznia drugiego roku następującego po roku, w którym nastąpiło przekroczenie kwoty, o której mowa w art. 5 ust. 9b pkt 7 lit. a – w przypadku podatników wymienionych w tym przepisie.

2. Spełnienie warunku, o którym mowa w art. 5 ust. 9b pkt 7 lit. a, stwierdza się na podstawie da-nych wynikających z zatwierdzonego sprawozdania fi nansowego za ostatni rok podatkowy. Naczelnik urzędu skarbowego może stwierdzić z urzędu w trakcie czynności sprawdzających, kontroli podatkowej albo postępowania podatkowego spełnienie warunku, o którym mowa w art. 5 ust. 9b pkt 7 lit. a, i poin-formować o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

3. Podatnicy, o których mowa w art. 5 ust. 9b, są obowiązani, w przypadku ustalenia właściwości zgodnie z art. 5 ust. 9a pkt 1, zawiadomić o zmianie właściwości dotychczas właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do dnia 15 października roku poprzedzającego rok, od którego nastąpi ta zmiana, składając zawiadomienie według ustalonego wzoru. W przypadku gdy włączenie ich do kate-gorii podatników określonych w art. 5 ust. 9b pkt 1–6 i pkt 7 lit. b–d nastąpiło w okresie od dnia 15 paź-dziernika do dnia 31 grudnia, zawiadomienie powinno nastąpić w terminie 7 dni od tego włączenia, nie później jednak niż do dnia 31 grudnia poprzedzającego rok, od którego następuje zmiana właściwości.

4. W przypadku podatników, o których mowa w art. 5 ust. 9b pkt 1–6, rozpoczynających działal-ność, właściwym naczelnikiem urzędu skarbowego jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy wy-łącznie w zakresie określonych kategorii podatników od dnia rozpoczęcia tej działalności.

5. Dla podatników, dla których właściwym jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy wyłącznie w zakresie określonych kategorii podatników i którzy przez dwa kolejne lata podatkowe nie należeli do kategorii podatników, o których mowa w art. 5 ust. 9b, zmiana właściwości naczelnika urzędu skar-bowego z naczelnika właściwego wyłącznie w zakresie określonych kategorii podatników następuje z dniem 1 stycznia drugiego roku następującego po roku, w którym nastąpiło ich wyłączenie z danej ka-tegorii podatników.

6. Podatnicy, o których mowa w ust. 5, są obowiązani zawiadomić o zmianie właściwości dotych-czas właściwego naczelnika urzędu skarbowego do dnia 15 października roku po upływie roku podatko-wego, w którym nastąpiło ich wyłączenie, składając zawiadomienie według ustalonego wzoru. Przepis ust. 3 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

7. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określa, w drodze rozporządzenia, wzór za-wiadomień, o których mowa w ust. 3 i 6, uwzględniając potrzebę zapewnienia niezbędnych danych dla sprawnej zmiany właściwości naczelników urzędów skarbowych.

Pytania kontrolne

1. Organy podatkowe I i II instancji.2. Dla jakich kategorii podmiotów właściwe są tzw. specjalne urzędy skarbowe?3. Rodzaje właściwości organów podatkowych.4. Instytucja sporu o właściwość.5. Wskaż rodzaje urzędowych interpretacji prawa podatkowego oraz podmioty właściwe do

ich wydawania.6. Co to znaczy, że zastosowanie się do urzędowej interpretacji prawa podatkowego nie może

szkodzić?7. Defi nicja obowiązku podatkowego.8. Defi nicja zobowiązania podatkowego.9. Wskaż sposoby powstawania zobowiązań podatkowych.10. Wskaż podatki, w których zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy prawa.

Moduł 3

11. Wskaż podatki, w których zobowiązanie podatkowe powstaje poprzez doręczenie decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego.

12. Czym różni się decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego od decyzji okre-ślającej wysokość zobowiązania podatkowego?

13. W jakich przypadkach organy podatkowy może wydać decyzję określającą wysokość zo-bowiązania podatkowego?

14. Na czym polega i w jakich podatkach występuje tzw. samoobliczenie podatku?

ZadanieAnaliza druku wniosku o indywidualną interpretację prawa podatkowego.

Notatki:

Interpretacje podatkowe są dostępne on-line pod adresem: http://sip.mf.gov.pl/sipW Polsce działa Krajowa Informacja Podatkowa (http://www.kip.gov.pl), gdzie można uzyskać

informację telefonicznie: – z telefonu stacjonarnego 801 055 055 – z telefonu komórkowego (22) 330 0330

39


POLA JASNE WYPE�NIA WNIOSKODAWCA, POLA CIEMNE WYPE�NIA W�A�CIWY ORGAN. WYPE�NIA� NA MASZYNIE, KOMPUTEROWO LUB R�CZNIE, DU�YMI, DRUKOWANYMILITERAMI, CZARNYM LUB NIEBIESKIM KOLOREM.

ORD-IN(5) 1/6

1. Identyfikator podatkowy NIP / numer PESEL (niepotrzebne skre�li�)

wnioskodawcy

��

2. Nr dokumentu 3. Status

ORD-IN WNIOSEK O WYDANIE INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ

Podstawa prawna: Art. 14b § 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z pó�n. zm.)

A. MIEJSCE I CEL Z�O�ENIA WNIOSKU1)

A.1. ORGAN, DO KTÓREGO JEST KIEROWANY WNIOSEK (zaznaczy� waciwy kwadrat):

Organ upowa�niony przez Ministra Finansów do wydania interpretacji indywidualnej

4. � Dyrektor IzbySkarbowej w Bydgoszczy

Organ waciwy dla wnioskodawcy maj�cego miejsce zamieszkania lub siedzib� w województwie: kujawsko-pomorskim, podlaskim, pomorskim,warmi sko-mazurskim, zachodniopomorskim – adres do korespondencji organu: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. w. Jakuba20, 87-100 Toru .

5. � Dyrektor IzbySkarbowej w Katowicach

Organ waciwy dla wnioskodawcy maj�cego miejsce zamieszkania lub siedzib� w województwie: maopolskim, podkarpackim, l�skim – adresdo korespondencji organu: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Biaej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biaa.

6. � Dyrektor IzbySkarbowej w �odzi

Organ waciwy dla wnioskodawcy maj�cego miejsce zamieszkania lub siedzib� w województwie: lubelskim, ódzkim, opolskim, wi�tokrzyskim –adres do korespondencji organu: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65,97-300 Piotrków Trybunalski.

7. � Dyrektor IzbySkarbowej w Poznaniu

Organ waciwy dla wnioskodawcy maj�cego miejsce zamieszkania lub siedzib� w województwie: dolnol�skim, lubuskim, wielkopolskim - adresdo korespondencji organu: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

8. � Dyrektor IzbySkarbowej w Warszawie

Organ waciwy dla wnioskodawcy maj�cego miejsce zamieszkania lub siedzib� w województwie mazowieckim oraz wnioskodawcy, który mamiejsce zamieszkania lub siedzib� poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – adres do korespondencji organu: Biuro Krajowej InformacjiPodatkowej w Pocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Pock.

A.2. CEL Z�O�ENIA WNIOSKU9. Cel z�o�enia wniosku (zaznaczy� waciwy kwadrat):

�1. zo�enie wniosku �2. uzupenienie wniosku

B. DANE WNIOSKODAWCY* - dotyczy wnioskodawców nieb�d�cych osobami fizycznymi ** - dotyczy wnioskodawców b�d�cych osobami fizycznymi

B.1. DANE IDENTYFIKACYJNE10. Rodzaj wnioskodawcy (zaznaczy� waciwy kwadrat):

�1. osoba prawna �2. jednostka organizacyjna niemaj�ca osobowoci prawnej �3. osoba fizyczna �4. inny

11. Nazwa pe�na * / Nazwisko, pierwsze imi�, data urodzenia ** 2)

��-��-�� (dzie - miesi�c - rok)

12. REGON * 13. Numer KRS *

B.2. STATUS WNIOSKODAWCY14. Status (zaznaczy� waciwy kwadrat):

� 1. podatnik � 2. patnik � 3. inkasent � 4. osoba trzecia w rozumieniu art.110-117a ustawy - Ordynacja podatkowa � 5. inny

B.3. ADRES SIEDZIBY * / ADRES ZAMIESZKANIA **15. Kraj 16. Województwo 17. Powiat

18. Gmina 19. Ulica 20. Nr domu 21. Nr lokalu

22. Miejscowo�� 23. Kod pocztowy 24. Poczta

B.4. ADRES DO KORESPONDENCJIPozycje od 25 do 34 nale�y wypeni� tylko wówczas, gdy adres do korespondencji jest inny ni� adres siedziby/adres zamieszkania.

25. Kraj 26. Województwo 27. Powiat



C. ORGANY PODATKOWE W�ACIWE DLA WNIOSKODAWCY ZE WZGLDU NA SPRAWBD�C� PRZEDMIOTEM INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ35. Nazwa i adres organów podatkowych (Naczelnik Urz�du Skarbowego, Naczelnik Urz�du Celnego)

1) Wzór wniosku nie ma zastosowania do interpretacji indywidualnych wydawanych stosownie do swojej waciwoci przez wójtów, burmistrzów (prezydentów miast), starostówlub marszaków województw - zgodnie z art. 14j § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

2) Podanie informacji o dacie urodzenia nie jest wymagane w przypadku wypenienia poz. 1.

Wzór wniosku o wydanie interpretacji prawa podatkowego – załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 188)

40



ORD-IN(5) 2/6

D. DANE PE�NOMOCNIKA DO DORCZE� LUB PRZEDSTAWICIELAPoz. od 36 do 48 nale�y wypeni� tylko wówczas, gdy wnioskodawca dziaa przez penomocnika lub przedstawiciela, o którym mowa w art.145 ustawy – Ordynacja podatkowa (np. opiekuna prawnego, kuratora).

D.1. DANE IDENTYFIKACYJNE36. Pierwsze imi� 37. Nazwisko

D.2. ADRES DO DOR�CZE�38. Kraj 39. Województwo 40. Powiat



48. Inne informacje u�atwiaj ce kontakt z pe�nomocnikiem lub przedstawicielem (nr telefonu, faksu, adres e-mail, nazwa kancelarii, nazwa spóki doradztwa podatkowego)3)

E. ZAKRES WNIOSKU

E.1. PRZEDMIOT WNIOSKURodzaj (zaznaczy� waciwe kwadraty):

49.� zaistniay stan faktyczny 50. � zdarzenie przysze

51. Liczba zaistnia�ych stanów faktycznych 52. Liczba zdarze� przysz�ych

E.2. RODZAJ SPRAWYDotyczy (zaznaczy� waciwe kwadraty):

53. � Podatek dochodowy od osób prawnych 54. � Podatek dochodowy od osób fizycznych 55. � Podatek od towarów i usug

56. � Podatek akcyzowy 57. � Podatek od czynnoci cywilnoprawnych 58. � Podatek od spadków i darowizn

59. � Ordynacja podatkowa 60. � Inne (np. gry hazardowe, zasady ewidencji i identyfikacji podatników i patników)

E.3. WSKAZANIE PRZEPISÓW PRAWA PODATKOWEGO B�D�CYCH PRZEDMIOTEMINTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ

61. Przepisy prawa podatkowego (nale�y wskaza� oznaczenie przepisów wraz z nazw� aktu prawnego do ka�dego z przedstawionych we wniosku stanowisk odnoniedo zaistniaego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszego bez przytaczania treci przepisów)

F. WYSOKO�, SPOSÓB UISZCZENIA I ZWROTU OP�ATY ORAZ NUMERY KONT BANKOWYCH62. Kwota op�aty (iloczyn ustawowej opaty i sumy liczb z poz. 51 i 52)

63. Sposób uiszczenia op�aty (zaznaczy� waciwy kwadrat):

�1. gotówka � 2. na rachunek

64. Kserokopia dowodu uiszczenia op�aty (zaznaczy� waciwy kwadrat):

�1. do�czona do wniosku � 2. zostanie przesana w terminie 7 dni od dnia zo�enia wniosku

65. Numer konta bankowego, na który jest wnoszona op�ata (zaznaczy� waciwy kwadrat w przypadku zaznaczenia kwadratu nr 2 w poz. 63):

� Izba Skarbowa w Bydgoszczy, nr konta bankowego 52 1010 1078 0040 6622 3100 0000

� Izba Skarbowa w Katowicach, nr konta bankowego 68 1010 1212 0010 3622 3100 0000

� Izba Skarbowa w �odzi, nr konta bankowego 87 1010 1371 0005 2122 3100 0000

� Izba Skarbowa w Poznaniu, nr konta bankowego 29 1010 1469 0032 6122 3100 0000

� Izba Skarbowa w Warszawie, nr konta bankowego 31 1010 1010 0166 4922 3100 0000

66. Sposób zwrotu nienale�nej op�aty (zaznaczy� waciwy kwadrat):

� 1. zwrot na rachunek bankowy � 2. zwrot przekazem pocztowym na adres wskazany w cz�ci B.3

� 3. zwrot przekazem pocztowym na adres wskazany w cz�ci B.4 � 4. zwrot przekazem pocztowym na adres wskazany w cz�ci D.2

67. Numer rachunku (wypeni�, je�eli w poz. 66 zaznaczono kwadrat nr 1):

��-��

3) Wypenienie poz.48 nie jest obowi�zkowe.

41



ORD-IN(5) 3/6

G. WYCZERPUJ�CE PRZEDSTAWIENIE ZAISTNIA�EGO STANU FAKTYCZNEGO (STANÓWFAKTYCZNYCH), ZDARZENIA PRZYSZ�EGO (ZDARZE� PRZYSZ�YCH) I PYTANIA (PYTA�)Je�eli obszerno� stanu faktycznego (stanów faktycznych), zdarzenia przyszego (zdarze przyszych) lub pytania (pyta ) nie pozwala naich opisanie na formularzu ORD-IN, nale�y je opisa� w za�czniku do niniejszego wniosku.

68. Opis stanu faktycznego (stanów faktycznych), zdarzenia przysz�ego (zdarze� przysz�ych)

42



ORD-IN(5) 4/6

69. Pytanie (pytania) przyporz dkowane do stanu faktycznego (stanów faktycznych) lub zdarzenia przysz�ego (zdarze� przysz�ych) przedstawionego w poz. 68

H. W�ASNE STANOWISKO W SPRAWIE OCENY PRAWNEJ ZAISTNIA�EGO STANUFAKTYCZNEGO LUB ZDARZENIA PRZYSZ�EGOJe�eli obszerno� stanowiska wnioskodawcy nie pozwala na jego przedstawienie na formularzu ORD-IN, nale�y dalsz� cz�� tego stanowiskaopisa� w za�czniku do niniejszego wniosku.70. Stanowisko wnioskodawcy do pytania (pyta�) przedstawionego w poz. 69

43



ORD-IN(5) 5/6

44



ORD-IN(5) 6/6

I. INFORMACJA O ZA��CZNIKACH ORD-IN/ANale�y poda� liczb� do�czonych za�czników ORD-IN/A.

71. Do wniosku do� czono za� czniki (nale�y poda� liczb� do�czonych za�czników ORD-IN/A)

��

J. OWIADCZENIE I PODPIS WNIOSKODAWCY LUB OSOBY UPOWA�NIONEJZgodnie z art. 233 § 1 w zwi�zku z § 6 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z pó�n. zm.), kto skada faszyweowiadczenie maj�ce su�y� za dowód w post�powaniu s�dowym lub w innym post�powaniu prowadzonym na podstawie ustawy, podlega karzepozbawienia wolnoci do lat 3.

Ja, ni�ej podpisany(a), pouczony(a) o odpowiedzialnoci karnej z art. 233 § 1 w zwi�zku z § 6 Kodeksu karnego za skadanie faszywych owiadcze skadam, stosownedo art. 14b § 4 ustawy – Ordynacja podatkowa, owiadczenie nastepuj�cej treci:Owiadczam, �e elementy stanu faktycznego obj�te wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu zo�enia wniosku nie s� przedmiotem tocz�cego si� post�powaniapodatkowego, kontroli podatkowej, post�powania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz �e w tym zakresie sprawa nie zostaa rozstrzygni�ta co do jej istoty w decyzjilub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

72. Imi� i nazwisko wnioskodawcy lub osoby upowa�nionej (osób upowa�nionych) 73. Podpis wnioskodawcy lub osoby upowa�nionej (osób upowa�nionych)4)

74. Data wype�nienia wniosku(dzie - miesi�c - rok)

��-��-��

75. Inne informacje, w tym u�atwiaj ce kontakt z wnioskodawc (nr telefonu, faksu, adres e-mail)5)

K. ADNOTACJE W�ACIWEGO ORGANU76. Uwagi w�a�ciwego organu

4) W przypadku gdy wnioskodawca dziaa przez penomocnika (penomocników) lub osob� upowa�nion� (osoby upowa�nione), do wnioskunale�y do�czy� orygina lub urz�dowo powiadczony odpis penomocnictwa lub innego dokumentu, z którego wynika prawo do wyst�powaniaw imieniu wnioskodawcy z wnioskiem o interpretacj� przepisów prawa podatkowego.

5) Wypenienie poz. 75 nie jest obowi�zkowe.

45

R. Dowgier, Prawo podatkowe – materiały dydaktyczne Moduł 3POLA JASNE WYPE�NIA WNIOSKODAWCA, POLA CIEMNE WYPE�NIA W�A�CIWY ORGAN. WYPE�NIA� NA MASZYNIE, KOMPUTEROWO LUB R�CZNIE, DU�YMI, DRUKOWANYMILITERAMI, CZARNYM LUB NIEBIESKIM KOLOREM.

ORD-IN/A(4) 1/2

1. Identyfikator podatkowy NIP / numer PESEL (niepotrzebne skreli�) wnioskodawcy

��

ORD-IN/A ZA��CZNIK DO WNIOSKU

O WYDANIE INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ2. Nr za� cznika1)

�� / ��

Za�cznik do wniosku ORD-IN

B. DANE WNIOSKODAWCY* - dotyczy wnioskodawców nieb�d�cych osobami fizycznymi ** - dotyczy wnioskodawców b�d�cych osobami fizycznymi3. Nazwa pe�na * / Nazwisko, pierwsze imi�, data urodzenia ** 2)

��-��-��(dzie - miesi�c - rok)

4. REGON * 5. Numer KRS *

G. WYCZERPUJ�CE PRZEDSTAWIENIE ZAISTNIA�EGO STANU FAKTYCZNEGO (STANÓWFAKTYCZNYCH), ZDARZENIA PRZYSZ�EGO (ZDARZE� PRZYSZ�YCH) I PYTANIA (PYTA�)

6. Opis stanu faktycznego (stanów faktycznych), zdarzenia przysz�ego (zdarze� przysz�ych)

1) Nale�y poda� kolejny numer za�cznika w ogólnej liczbie skadanych za�czników ORD-IN/A.

2) Podanie informacji o dacie urodzenia nie jest wymagane w przypadku wypenienia poz. 1.

46



ORD-IN/A(4) 2/2

7. Pytanie (pytania) do stanu faktycznego lub zdarzenia przysz�ego przedstawionego w poz. 68 wniosku ORD-IN

H. W�ASNE STANOWISKO W SPRAWIE OCENY PRAWNEJ ZAISTNIA�EGO STANUFAKTYCZNEGO LUB ZDARZENIA PRZYSZ�EGO

8. Stanowisko wnioskodawcy przyporz dkowane do pytania (pyta�) przedstawionego w poz. 69 wniosku ORD-IN

47


PIT- 37 Zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym

48


49


50


51


SSTRONA CZYNNASTRONA CZYNNA

1

WWW AA CIWOCIWO ORGANORGANÓÓW PODATKOWYCHW PODATKOWYCH

MIEJSCOWA

RZECZOWA INSTANCYJNA

2

IINTERPRETACJE PRZEPISINTERPRETACJE PRZEPISÓÓW PRAWA PODATKOWEGOW PRAWA PODATKOWEGO

OGÓLNE INDYWIDUALNE(art. 14a o.p.) (art. 14b i nast. o.p.)

Minister Finansów - Minister Finansów poprzez 5 upowa nionych dyrektorów izb skarbowych

- wójt, burmistrz (prezydent miasta)

3

52


OOd 01.01.2012 r. moOd 01.01.2012 r. mo na uzyskana uzyskaz wniosku interpretacjz wniosku interpretacj ogogóólnln

minister finansów dokonuje interpretacji, z urz du lub na wniosek, wnioskodawc nie mo e byorgan administracji publicznej (art. 14a § 1)wniosek o wydanie interpretacji powinien zawiera szczegó owe uzasadnienie konieczno ci wydania interpretacji, w szczególno ci:- przedstawienie zagadnienia oraz wskazanie przepisów prawa podatkowego wymagaj cych

wydania interpretacji ogólnej;- wskazanie niejednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego w okre lonych decyzjach,

postanowieniach oraz interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej w takich samych stanach faktycznych lub zdarzeniach przysz ych, oraz w takim samych stanach prawnych

interpretacj ogóln wydaje si , je eli w dniu z o enia wniosku nie toczy si post powanie podatkowe lub post powanie kontrolne organu kontroli skarbowej albo od decyzji lub na postanowienie nie zosta o wniesione odwo anie lub za alenieminister pozostawia wniosek bez rozpatrzenia, je eli:- nie s spe nione warunki dotycz ce konieczno ci wydania interpretacji lub toczy si

post powanie, kontrola lub zosta o z o one odwo anie albo za alenie- przedstawione we wniosku zagadnienie jest przedmiotem interpretacji ogólnej i stan prawny

nie uleg w tym zakresie zmianie.W sprawie pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia wydaje si postanowienie, na które s u y za alenie.

OOd 01.01.2012 r. moOd 01.01.2012 r. mo na uzyskana uzyskaz wniosku interpretacjz wniosku interpretacj ogogóólnln

postanowienie w sprawie interpretacji nie zawiera danych identyfikuj cych stronpost powania, w którym wydano decyzj , postanowienie lub interpretacjindywidualn , wskazan we wniosku o wydanie interpretacjina pisemne danie ministra finansów organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej przekazuj niezw ocznie akta dotycz ce wskazanych we wniosku o wydanie interpretacji ogólnej decyzji, postanowie oraz interpretacji indywidualnychwniosek podlega op acie, która podlega zwrotowi wy cznie w przypadku wydania interpretacji ogólnej - zwrot w ci gu 7 dni od dnia jej opublikowaniaw drodze rozporz dzenia minister finansów mo e upowa ni podleg e mu organy do wydawania interpretacji, a tak e okre la wzór wniosku oraz sposób uiszczenia op atyodpowiednio stosuje si m.in. art. 14d (termin 3 miesi cy na wydanie), art. 14f (op ata 40 z od ka dego stanu faktycznego), art. 120, art. 121 § 1, art. 125, art. 129, art. 130, art. 135-137, art. 140, art. 143, art. 165a, art. 168, art. 169 § 1-2, art. 170, art. 171 oraz przepisy rozdzia u 5, 6, 10 i 23 dzia u IV.

UURZ DOWY WZÓR - CO ZAWIERA?

OP ATA – 40 Z OD KA DEGO STANU FAKTYCZNEGO LUB ZDARZENIA PRZYSZ EGO; SPOSÓB ZAP ATY

Rozporz dzenie Ministra Finansów z dnia 20.06.2007 r. w sprawie wzoru wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego oraz sposobu uiszczenia op aty od wniosku (Dz.U. Nr 112, poz. 771).

6

WNIOSEK O INTERPRETACJWNIOSEK O INTERPRETACJ INDYWIDUALNINDYWIDUALN

53


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporz dzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upowa nienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie dzia aj c w imieniu Ministra Finansów stwierdza, e stanowisko Pa stwa przedstawione we wniosku z dnia 03.07.2009 r. (data wp ywu 07.07.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotycz cej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie w a ciwego udokumentowania mo liwo ci skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego - jjest nieprawid owe.

7

INTERPRETACJA INDYWIDUALNAINTERPRETACJA INDYWIDUALNA

UUZASADNIENIEUZASADNIENIE

W dniu 07.07.2012 r. zosta z o ony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotycz cej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie w a ciwego udokumentowania mo liwo ci skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego.

W przedmiotowym wniosku zosta przedstawiony nast puj cy stan faktyczny:………………………………………………………………………………………………….

W zwi zku z powy szym zadano nast puj ce pytanie:Czy o wiadczenie pracownika, e sprz t (rower) stanowi jego w asno jest wystarczaj cym dowodem do zastosowania zwolnienia przedmiotowego zgodnie z pkt 13 ust. 1 art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...Zdaniem Wnioskodawcy mo liwo obj cia zwolnieniem od podatku dochodowego pieni nego ekwiwalentu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wymaga prawid owego udokumentowania w asno ci u ywanych przez pracownika narz dzi. Dokumentami takimi s faktura czy umowa sprzeda y potwierdzaj ce zakup narz dzia. Tym samym w asno ci nie mo na potwierdzi jedynie o wiadczeniem pracownika. Konsekwencjnieudokumentowania w asno ci roweru jest opodatkowanie wyp acanego pracownikowi przez Wnioskodawc ekwiwalentu pieni nego podatkiem dochodowym jako cz ci wynagrodzenia za prac .

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co nast puje:……………………………………………………………………………………………………

8

Interpretacja dotyczy zaistnia ego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawc i stanu prawnego obowi zuj cego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przys uguje prawo do wniesienia skargi na niniejsz interpretacjprzepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodno ci z prawem. Skarg wnosi si do Wojewódzkiego S du Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na pi mie organu, który wyda interpretacj w terminie 14 dni od dnia, w którym skar cy dowiedzia si lub móg si dowiedzie o jej wydaniu – do usuni cia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o post powaniu przed s dami administracyjnymi – Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skarg do WSA wnosi si (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia dor czenia odpowiedzi organu na wezwanie do usuni cia naruszenia prawa, a je eli organ nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sze dziesi ciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarg wnosi si za po rednictwem organu, którego dzia anie lub bezczynno s przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w P ocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 P ock.

9

54


ZZastosowanie si do interpretacji indywidualnej przed jej zmian , nie mo e szkodzi wnioskodawcy.

Ochrona w ska:- gdy skutki podatkowe zwi zane ze zdarzeniem, którego dotyczy

interpretacja mia y miejsce przed dor czeniem interpretacji, zastosowanie si do niej nie zwalnia z obowi zku zap aty

podatku,- nie wszczyna si post powa karno-skarbowych a wszcz te umarza,- nie nalicza si odsetek za zw ok .

Ochrona szeroka:- gdy nie wykona zobowi zania, bo zastosowa si do interpretacji,- skutki podatkowe mia y miejsce po dor czeniu interpretacji,- zwolnienie z obowi zku zap aty podatku za okre lony czas.

10

SKUTKI ZASTOSOWANIA SISKUTKI ZASTOSOWANIA SI DO INTERPRETACJI, KTDO INTERPRETACJI, KTÓÓRA RA NASTNAST PNIE ZOSTAPNIE ZOSTA A ZMIENIONA LUB UCHYLONAA ZMIENIONA LUB UCHYLONA

OOCHORNA INTERPRETACJI W ZNACZENIU WOCHORNA INTERPRETACJI W ZNACZENIU W SKIMSKIM

11

Przedsi biorca dokonuje w dniu 15.10.2010 r. sprzeda y niezabudowanychgruntów. Nie wykazuje z tego tytu u w deklaracji na podatek od towarów i us ug nale nego podatku (sk adana do 25.11.2010 r.), wychodz c z za o enia, e grunty te s zwolnione na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT (mówi o terenach niezabudowanych innych ni tereny budowlane oraz przeznaczone pod budow ). Aby si upewni , czy dobrze robi w dniu 20.12.2010 r. wyst puje z wnioskiem o indywidualn interpretacj , w której wskazuje, e w jego ocenie podatku nie ma. W dniu 25.01.2011 r. otrzymuje interpretacj , która potwierdza jego stanowisko. Nast pnie jednak 20.03.2011 r. dor czono mu zmienioninterpretacj , z której wynika, e jednak zwolnienia nie ma.

Zasada ochrony:- najpierw zrobi le, a dopiero potem zapyta ,- musi zap aci podatek, wykazuj c go w skorygowanej deklaracji za

pa dziernik 2008 r.- ma zaleg o od dnia 26.11.2010 r. (dzie nast pny po terminie do z o enia

deklaracji), od której nale y ui ci odsetki,- ochrona interpretacji: brak odpowiedzialno ci z kks oraz brak odsetek za

okres od dor czenia z ej interpretacji do dor czenia interpretacji zmienionej (od 26.01.2011 r. do dnia 20.03.2011 r.)

OOCHORNA INTERPRETACJI W ZNACZENIU SZEROKIMOCHORNA INTERPRETACJI W ZNACZENIU SZEROKIM

15.09.2010 r. – wyst pi o interpretacje, czy jest podatek10.10.2010 r. – otrzyma interpretacj , e nie ma podatku od

sprzeda y gruntu15.10.2010 r. – sprzeda grunt20.03.2010 r. – dor czona zmieniona interpretacja, e jednak jest

podatek

Zasada ochrony:- najpierw zapyta , a dopiero potem sprzeda , czyli skutki

podatkowe wyst pi y dopiero po dor czeniu interpretacji,- zwolnienie z obowi zku zap aty podatku z tytu u tej transakcji

12

55


WYNIKA Z USTAW PODATKOWYCHWI E SI Z ZAISTNIENIEM ZDARZENIA OKRE LONEGO W USTAWIEJEST TO NIESKONKRETYZOWANA POWINNO

OOBOWIOBOWI ZEK PODATKOWY (ART. 4 O.P.)ZEK PODATKOWY (ART. 4 O.P.)

13

PPodmiot na ktPodmiot na któórym cirym ci y obowiy obowi zek podatkowy zek podatkowy to PODATNIKto PODATNIK (art. 7 (art. 7 o.po.p.).)

zaliczkikonsekwencje ci enia obowi zku podatkowego sk adanie deklaracji/informacji

prowadzenie ksi g podatkowych

kiedy obowi zek podatkowy nie przekszta ci si strata podatkowaw zobowi zanie podatkowe? ulgi, zwolnienia

przedawnienie wymiaru

14

WYNIKA Z OBOWI ZKU PODATKOWEGOKONKRETYZACJA OBOWI ZKU CO DO:

- WYSOKO CI PODATKU- TERMINU P ATNO CI- MIEJSCA ZAP ATY

ZZOBOWIZOBOWI ZANIE PODATKOWE (ART. 5 O.P.)ZANIE PODATKOWE (ART. 5 O.P.)

15

56


DDIAGRAM 1. RELACJE POMIDIAGRAM 1. RELACJE POMI DZY OBOWIDZY OBOWI ZKIEM PODATKOWYM, ZKIEM PODATKOWYM, ZOBOWIZOBOWI ZANIEM PODATKOWYM A PODATKIEMZANIEM PODATKOWYM A PODATKIEM

16

SSPOSOBY POWSTAWANIA ZOBOWISPOSOBY POWSTAWANIA ZOBOWI ZAZAPODATKOWYCHPODATKOWYCH

Art. 21 Art. 21 §§ 1 1 o.po.p..

ZobowiZobowi zanie podatkowe powstaje z dniem:zanie podatkowe powstaje z dniem:1) 1) zaistnienia zdarzenia, z ktzaistnienia zdarzenia, z któórym ustawa podatkowa rym ustawa podatkowa

wiwi e powstanie takiego zobowie powstanie takiego zobowi zania;zania;2) 2) dordor czenia decyzji organu podatkowego, ustalajczenia decyzji organu podatkowego, ustalaj cej cej

wysokowysoko tego zobowitego zobowi zania.zania.

17

SSPOSOBY POWSTAWANIA ZOBOWISPOSOBY POWSTAWANIA ZOBOWI ZAZA PODATKOWYCHPODATKOWYCH

Z MOCY PRAWA Z MOCY PRAWA PRZEZ DORPRZEZ DOR CZENIE DECYZJICZENIE DECYZJI

SAMOOBLICZENIESAMOOBLICZENIE DECYZJA USTALAJDECYZJA USTALAJ CA CA EWENTUALNIEEWENTUALNIE WYSOKOWYSOKO ZOBOWIZOBOWI ZANIAZANIA

DECYZJA OKREDECYZJA OKRE LAJLAJ CA CA PODATKOWEGOPODATKOWEGOWYSOKOWYSOKO ZOBOWIZOBOWI ZANIA ZANIA

PODATKOWEGOPODATKOWEGO

18

57


ZZOBOWIZOBOWI ZANIA PODATKOWE ZANIA PODATKOWE POWSTAJPOWSTAJ CE Z MOCY PRAWACE Z MOCY PRAWA

SAMOOBLICZENIE PODATKU

Art. 21 § 2 o.p.Je eli przepisy prawa podatkowego nak adaj na podatnika obowi zek z o enia deklaracji, a zobowi zanie podatkowe powstaje w sposób okre lony w § 1 pkt 1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zap aty, z zastrze eniem § 3.

DEKLARACJA (art. 3 pkt 5) – deklaracje, zeznania, wykazy oraz informacje, do których sk adania obowi zani s , na podstawie przepisów prawa podatkowego podatnicy, p atnicy i inkasenci.

Jakie elementy zawiera deklaracja na podatek dochodowy od osób fizycznych? (PIT 11, PIT 37, PIT/0)

19

ZZOBOWIZOBOWI ZANIA PODATKOWE ZANIA PODATKOWE POWSTAJPOWSTAJ CE Z MOCY PRAWACE Z MOCY PRAWA

DECYZJA OKRE LAJ CA WYSOKO ZOBOWI ZANIA PODATKOWEGO (ART. 21 § 3 O.P.)

gdy podatnik nie zap aci podatku w ca o ci lub w cz ci

gdy nie z o y deklaracji

gdy wysoko zobowi zania podatkowego jest inna ni wykazana w deklaracji (wykaza zbyt ma o lub zbyt du o)

DEKLARATORYJNY CHARAKTER

20

PPODATKI, W KTPODATKI, W KTÓÓRYCH ZOBOWIRYCH ZOBOWI ZANIE ZANIE PODATKOWE POWSTAJE Z MOCY PRAWAPODATKOWE POWSTAJE Z MOCY PRAWA

1) ……………………………..2) ……………………………..3) ……………………………..4) ……………………………..5) ……………………………..6) ……………………………..7) ……………………………..8) ……………………………..9) ……………………………..10) …………………………….11) …………………………….12) …………………………….13) …………………………….

21

58


PPODATKI, W KTPODATKI, W KTÓÓRYCH ZOBOWIRYCH ZOBOWI ZANIE ZANIE PODATKOWE POWSTAJE Z MOCY PRAWAPODATKOWE POWSTAJE Z MOCY PRAWA

1) dochodowy od osób fizycznych2) dochodowy od osób prawnych3) podatek tona owy (rycza t)4) od towarów i us ug5) akcyzowy6) od gier7) od czynno ci cywilnoprawnych8) od rodków transportowych9) od wydobycia niektórych kopalin10) specjalny podatek w glowodorowy11) od nieruchomo ci w przypadku podatników b d cych12) rolny osobami prawnymi oraz jednostkami13) le ny organizacyjnymi bez osobowo ci prawnej

22

ZZOBOWIZOBOWI ZANIE PODATKOWE POWSTAJZANIE PODATKOWE POWSTAJ CE CE PRZEZ DORPRZEZ DOR CZENIE DECYZJICZENIE DECYZJI

DECYZJA USTALAJ CA WYSOKO ZOBOWI ZANIAPODATKOWEGO MA KKONSTYTUTYWNY CHARAKTER

Art. 21 § 5 o.p.

Je eli przepisy prawa podatkowego nak adaj na podatnika obowi zek z o enia deklaracji, wysoko zobowi zania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala si zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba e przepisy szczególne przewiduj inny sposób ustalania wysoko ci zobowi zania podatkowego, albo w toku post powania podatkowego stwierdzono, e dane zawarte w deklaracji, mog ce mie wp yw na wysoko zobowi zania podatkowego, s niezgodne ze stanem faktycznym.

23

1) ……………………………..2) ……………………………..3) ……………………………..4) ……………………………..5) ……………………………..6) ……………………………..7) ……………………………..

PPRZYPADKI, W KTPRZYPADKI, W KTÓÓRYCH ZOBOWIRYCH ZOBOWI ZANIE PODATKOWE ZANIE PODATKOWE POWSTAJE PRZEZ POWSTAJE PRZEZ DORDOR CZENIECZENIE DECYZJI USTALAJDECYZJI USTALAJ CEJ CEJ

WYSOKOWYSOKO ZOBOWIZOBOWI ZANIA PODATKOWEGOZANIA PODATKOWEGO

24

Moduł 3

1) 1) podatek od spadkpodatek od spadkóów i darowiznw i darowizn2) 2) podatek rolnypodatek rolny w przypadku podatnikw przypadku podatnikóóww3) 3) podatek lepodatek le nyny bb dd cych osobami fizycznymicych osobami fizycznymi4) 4) podatek od nieruchomopodatek od nieruchomo cici5) 5) podatek dochodowy od ospodatek dochodowy od osóób fizycznych z tytub fizycznych z tytu u dochodu dochodóów w

nieujawnionych lub nieujawnionych lub nieznajdujnieznajduj cychcych pokrycia w ujawnionych pokrycia w ujawnionych rróódd ach przychodach przychodóóww

6) 6) zryczazrycza towany podatek dochodowy od ostowany podatek dochodowy od osóób fizycznych b fizycznych opop acany w formie karty podatkowejacany w formie karty podatkowej

7) 7) zryczazrycza towany podatek dochodowy od ostowany podatek dochodowy od osóób fizycznych od b fizycznych od przychodprzychodóów osw osóób duchownychb duchownych

PPRZYPADKI, W KTPRZYPADKI, W KTÓÓRYCH ZOBOWIRYCH ZOBOWI ZANIE PODATKOWE ZANIE PODATKOWE POWSTAJE PRZEZ POWSTAJE PRZEZ DORDOR CZENIECZENIE DECYZJI USTALAJDECYZJI USTALAJ CEJ CEJ

WYSOKOWYSOKO ZOBOWIZOBOWI ZANIA PODATKOWEGOZANIA PODATKOWEGO

25

Notatki:

Notatki:

61

MODUŁ 4.

Zakres zajęć:* Oszacowanie* Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych* Terminy płatności* Zaległość podatkowa* Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych* Opłata prolongacyjna


Ustawa – Ordynacja podatkowa

Art. 12. § 1. Jeżeli początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło. Upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu.

§ 2. Terminy określone w tygodniach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim tygodniu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu.

§ 3. Terminy określone w miesiącach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostat-nim dniu tego miesiąca.

§ 4. Terminy określone w latach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim roku, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim roku nie było – w dniu, który poprze-dzałby bezpośrednio ten dzień.

§ 5. Jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.

§ 6. Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:1) wysłane w formie dokumentu elektronicznego do organu podatkowego, a nadawca otrzy-

mał urzędowe poświadczenie odbioru;2) nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy

z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz.U. poz. 1529) albo złożone w polskim urzędzie konsularnym;

3) złożone przez żołnierza lub członka załogi statku morskiego w dowództwie jednostki woj-skowej lub kapitanowi statku;

4) złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego;5) złożone przez osobę aresztowaną w administracji aresztu śledczego.

Art. 23. § 1. Organ podatkowy określa podstawę opodatkowania w drodze oszacowania, jeżeli:1) brak jest ksiąg podatkowych lub innych danych niezbędnych do jej określenia lub2) dane wynikające z ksiąg podatkowych nie pozwalają na określenie podstawy opodatkowa-

nia, lub3) podatnik naruszył warunki uprawniające do korzystania ze zryczałtowanej formy

opodatkowania.§ 2. Organ podatkowy odstąpi od określenia podstawy opodatkowania w drodze oszacowania, je-

żeli dane wynikające z ksiąg podatkowych, uzupełnione dowodami uzyskanymi w toku postępowania, pozwalają na określenie podstawy opodatkowania.

§ 3. Podstawę opodatkowania określa się w drodze oszacowania, stosując następujące metody:


62

1) porównawczą wewnętrzną – polegającą na porównaniu wysokości obrotów w tym samym przedsiębiorstwie za poprzednie okresy, w których znana jest wysokość obrotu;

2) porównawczą zewnętrzną – polegającą na porównaniu wysokości obrotów w innych przed-siębiorstwach prowadzących działalność o podobnym zakresie i w podobnych warunkach;

3) remanentową – polegającą na porównaniu wartości majątku przedsiębiorstwa na początku i na końcu okresu, z uwzględnieniem wskaźnika szybkości obrotu;

4) produkcyjną – polegającą na ustaleniu zdolności produkcyjnej przedsiębiorstwa;5) kosztową – polegającą na ustaleniu wysokości obrotu na podstawie wysokości kosztów po-

niesionych przez przedsiębiorstwo, z uwzględnieniem wskaźnika udziałów tych kosztów w obrocie;

6) udziału dochodu w obrocie – polegającą na ustaleniu wysokości dochodów ze sprzedaży określonych towarów i wykonywania określonych usług, z uwzględnieniem wysokości udziału tej sprzedaży (wykonanych usług) w całym obrocie.

§ 4. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy nie można zastosować metod, o których mowa w § 3, organ podatkowy może w inny sposób oszacować podstawę opodatkowania.

§ 5. Określenie podstawy opodatkowania w drodze oszacowania powinno zmierzać do określenia jej w wysokości zbliżonej do rzeczywistej podstawy opodatkowania. Organ podatkowy, określając pod-stawę opodatkowania w drodze oszacowania, uzasadnia wybór metody oszacowania.

Art. 23a. Jeżeli podstawa opodatkowania została określona w drodze oszacowania, a podatnik jest zobowiązany do wpłaty zaliczek na podatek, organ podatkowy określa wysokość zaliczek, za okres, za który podstawa opodatkowania została oszacowana, proporcjonalnie do wysokości zobowiązania podat-kowego za cały rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy. Przepis art. 53a stosuje się odpowiednio.

Rozdział 3. Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych

Art. 33. § 1. Zobowiązanie podatkowe przed terminem płatności może być zabezpieczone na ma-jątku podatnika, a w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim także na majątku wspól-nym, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane, a w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję. W przypadku zabez-pieczenia na majątku wspólnym małżonków przepis art. 29 § 2 stosuje się odpowiednio.

§ 2. Zabezpieczenia w okolicznościach wymienionych w § 1 można dokonać również w toku postę-powania podatkowego lub kontroli podatkowej, przed wydaniem decyzji:

1) ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego;2) określającej wysokość zobowiązania podatkowego;3) określającej wysokość zwrotu podatku.

§ 3. W przypadku, o którym mowa w § 2 pkt 2, zabezpieczeniu, z zastrzeżeniem art. 54 § 1 pkt 1, podlega również kwota odsetek za zwłokę należnych od zobowiązania na dzień wydania decyzji o zabezpieczeniu.

§ 4. W przypadku, o którym mowa w § 2, organ podatkowy na podstawie posiadanych danych co do wysokości podstawy opodatkowania określa w decyzji o zabezpieczeniu:

1) przybliżoną kwotę zobowiązania podatkowego, jeżeli zabezpieczenie następuje przed wy-daniem decyzji, o której mowa w § 2 pkt 1;

2) przybliżoną kwotę zobowiązania podatkowego oraz kwotę odsetek za zwłokę należnych od tego zobowiązania na dzień wydania decyzji o zabezpieczeniu, jeżeli zabezpieczenie nastę-puje przed wydaniem decyzji, o której mowa w § 2 pkt 2.

Art. 33a. § 1. Decyzja o zabezpieczeniu wygasa:1) po upływie 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania

podatkowego;2) z dniem doręczenia decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego;


63

3) z dniem doręczenia decyzji określającej wysokość zwrotu podatku.§ 2. Wygaśnięcie decyzji o zabezpieczeniu nie narusza zarządzenia zabezpieczenia wydanego na

podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Art. 33b. Przepis art. 33 stosuje się odpowiednio do zabezpieczenia na majątku:1) płatnika lub inkasenta; decyzja o zabezpieczeniu wygasa z dniem doręczenia decyzji o od-

powiedzialności podatkowej;2) osób, o których mowa w art. 115, 116 i 116a, po doręczeniu im decyzji orzekającej o odpo-

wiedzialności podatkowej za zaległości podatkowe spółki lub innej osoby prawnej, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązanie nie zostanie przez spółkę lub inną osobę prawną wykonane, a w szczególności gdy spółka lub inna osoba prawna trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym lub dokonuje czynności po-legających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję; decyzja o zabezpieczeniu wygasa, gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości albo w części bezskuteczna;

3) podatnika, o którym mowa w art. 117b, po doręczeniu mu decyzji orzekającej o odpowie-dzialności podatkowej za zaległości podatkowe podmiotu dokonującego na jego rzecz do-stawy towarów, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązanie nie zostanie przez dostawcę wykonane, a w szczególności gdy dostawca trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję; decyzja o zabezpie-czeniu wygasa, gdy egzekucja z majątku dostawcy okazała się w całości albo w części bezskuteczna.

Art. 33c. § 1. Przepisy art. 33 § 2 pkt 2, § 4 pkt 2 oraz art. 33a § 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio do decyzji określającej wysokość odsetek za zwłokę, o której mowa w art. 53a.

§ 2. Przepisy art. 33 § 2 pkt 2 i 3, § 3, § 4 pkt 2, art. 33a § 1 pkt 2 i 3 oraz art. 33b stosuje się odpo-wiednio do zaległości, o których mowa w art. 52 § 1.

Art. 33d. § 1. Zabezpieczenie wykonania decyzji nakładającej obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub wykonanie decyzji o zabezpie-czeniu, o którym mowa w art. 33, następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w admi-nistracji albo w formie określonej w § 2.

§ 2. Zabezpieczenie wykonania decyzji następuje przez przyjęcie przez organ podatkowy, na wnio-sek strony, zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z tej decyzji wraz z odsetkami za zwłokę, w formie:

1) gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej;2) poręczenia banku;3) weksla z poręczeniem wekslowym banku;4) czeku potwierdzonego przez krajowy bank wystawcy czeku;5) zastawu rejestrowego na prawach z papierów wartościowych emitowanych przez Skarb

Państwa lub Narodowy Bank Polski – według ich wartości nominalnej;6) uznania kwoty na rachunku depozytowym organu podatkowego;7) pisemnego, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez

bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, do wyłącznego dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku lokaty terminowej.

§ 3. W razie złożenia wniosku o zabezpieczenie w formie określonej w § 2 zabezpieczenie w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w zakresie objętym tym wnioskiem, może nastąpić po wydaniu postanowienia o odmowie przyjęcia zabezpieczenia.

§ 4. Jeżeli wniosek o zabezpieczenie w formie określonej w § 2 złożono po ustanowieniu zabezpie-czenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, zakres zabezpieczenia usta-


64

nowionego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji uchyla się lub zmienia, w zakresie przyjętego zabezpieczenia.

Art. 33e. Gwarantem lub poręczycielem może być osoba wpisana do wykazu gwarantów, o którym mowa w art. 52 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne (Dz.U. Nr 68, poz. 622, z późn. zm.).

Art. 33f. § 1. Strona może dowolnie wybrać formę lub formy zabezpieczenia, o których mowa w art. 33d § 2.

§ 2. W przypadku przyjęcia zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33d § 2, strona może wystąpić o przedłużenie terminu przyjętego zabezpieczenia.

Art. 33g. W sprawie przyjęcia zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33d § 2, lub przedłużenia terminu przyjętego zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33f § 2, wydaje się postanowienie, na które przysługuje zażalenie.

Art. 34. § 1. Skarbowi Państwa i jednostce samorządu terytorialnego przysługuje hipoteka na wszystkich nieruchomościach podatnika, płatnika, inkasenta, następcy prawnego lub osób trzecich z ty-tułu zobowiązań podatkowych powstałych w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 2, a także z tytułu zaległości podatkowych w podatkach stanowiących ich dochód oraz odsetek za zwłokę od tych zaległo-ści, zwana dalej „hipoteką przymusową”.

§ 2. W zakresie zobowiązań podatkowych stanowiących dochód jednostki samorządu terytorial-nego pobieranych przez urzędy skarbowe wniosek o wpis hipoteki przymusowej do sądu składa wła-ściwy naczelnik urzędu skarbowego.

§ 3. Przedmiotem hipoteki przymusowej może być:1) część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział podatnika;2) nieruchomość stanowiąca przedmiot współwłasności łącznej podatnika i jego małżonka;3) nieruchomość stanowiąca przedmiot współwłasności łącznej wspólników spółki cywilnej

lub część ułamkowa nieruchomości stanowiąca udział wspólników spółki cywilnej – z ty-tułu zaległości podatkowych spółki.

§ 4. Przedmiotem hipoteki przymusowej może być także:1) użytkowanie wieczyste wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stano-

wiącymi własność użytkownika wieczystego;2) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu;3) wierzytelność zabezpieczona hipoteką;4) statek morski lub statek morski w budowie wpisane do rejestru okrętowego.

§ 5. Do hipotek określonych w § 3 i 4 stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące hipoteki na nieruchomości.

§ 6. Przepisy § 2–5 stosuje się odpowiednio do należności przypadających od płatnika, inkasenta, następcy prawnego lub osób trzecich.

Art. 35. § 1. Hipoteka przymusowa powstaje przez dokonanie wpisu do księgi wieczystej, z za-strzeżeniem art. 38 § 2.

§ 2. Podstawą wpisu hipoteki przymusowej jest:1) doręczona decyzja:

a) ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego,b) określająca wysokość zobowiązania podatkowego,c) określająca wysokość odsetek za zwłokę,d) o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta,e) o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej,f) o odpowiedzialności spadkobiercy,g) określająca wysokość zwrotu podatku;


65

2) tytuł wykonawczy lub zarządzenie zabezpieczenia, jeżeli może być wystawione, na pod-stawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji bez wydawania decyzji, o której mowa w pkt 1.

§ 3. Wpisu hipoteki przymusowej do księgi wieczystej dokonuje właściwy sąd rejonowy, a w przy-padku hipoteki morskiej przymusowej właściwa izba morska na wniosek organu podatkowego.

Art. 38. § 1. Organy podatkowe mogą występować z wnioskiem o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości podatnika, płatnika, inkasenta, następców prawnych oraz osób trzecich odpowiadają-cych za zaległości podatkowe.

§ 2. Jeżeli przedmiot hipoteki przymusowej nie posiada księgi wieczystej, zabezpieczenie zobowią-zań podatkowych dokonywane jest przez złożenie wniosku o wpis do zbioru dokumentów.

Art. 39. § 1. W toku postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej, jeżeli zachodzi uzasad-niona obawa niewykonania zobowiązania podatkowego, organ podatkowy wzywa stronę postępowania lub kontrolowanego do złożenia oświadczenia o:

1) nieruchomościach oraz prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem hipoteki przymusowej;

2) rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, które mogą być przedmio-tem zastawu skarbowego.

§ 2. Strona lub kontrolowany mogą odmówić złożenia oświadczenia.§ 3. Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Od-

powiedzialności karnej za fałszywe zeznania nie podlega niepodanie szacunkowej wartości rzeczy lub praw majątkowych albo podanie wartości nieodpowiadającej rzeczywistej wartości ujawnionych rzeczy lub praw.

§ 4. Organ podatkowy jest obowiązany uprzedzić osobę wezwaną o prawie odmowy złożenia tego oświadczenia oraz o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

§ 5. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych w celu zapewnienia jednolitości składanych oświadczeń określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza oświadczenia, o którym mowa w § 1, uwzględniając:

1) dane identyfi kujące osobę składającą oświadczenie;2) rodzaj, miejsce położenia i powierzchnię nieruchomości, rodzaj prawa majątkowego, które

może być przedmiotem hipoteki przymusowej, miejsce położenia rzeczy, w stosunku do której przysługuje prawo majątkowe, numer księgi wieczystej lub zbioru dokumentów i oznaczenie sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej lub zbioru dokumentów, stan prawny nieruchomości wraz z ewentualnymi obciążeniami oraz szacunkową wartość nieruchomości lub praw;

3) rodzaj rzeczy ruchomych oraz zbywalnych praw majątkowych, które mogą być przedmio-tem zastawu skarbowego, dane identyfi kujące te rzeczy lub prawa, ich stan prawny wraz z ewentualnymi obciążeniami oraz szacunkową wartość rzeczy ruchomych lub praw.

Art. 41. § 1. Skarbowi Państwa i jednostkom samorządu terytorialnego z tytułu zobowiązań podat-kowych powstałych w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 2, a także z tytułu zaległości podatkowych stanowiących ich dochód oraz odsetek za zwłokę od tych zaległości przysługuje zastaw skarbowy na wszystkich będących własnością podatnika oraz stanowiących współwłasność łączną podatnika i jego małżonka rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, jeżeli wartość poszczególnych rzeczy lub praw wynosi w dniu ustanowienia zastawu co najmniej 12.400 zł, z zastrzeżeniem § 2.

§ 2. Zastawem skarbowym nie mogą być obciążone rzeczy lub prawa majątkowe niepodlegające egzekucji oraz mogące być przedmiotem hipoteki.

§ 3. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do należności przypadających od płatników lub inkasen-tów, następców prawnych oraz osób trzecich odpowiadających za zaległości podatkowe.

Art. 42. § 1. Zastaw skarbowy powstaje z dniem wpisu do rejestru zastawów skarbowych.


66

§ 2. Zastaw skarbowy wpisany wcześniej ma pierwszeństwo przed zastawem skarbowym wpisa-nym później.

§ 3. Zastaw skarbowy jest skuteczny wobec każdorazowego właściciela przedmiotu zastawu i ma pierwszeństwo przed jego wierzycielami osobistymi, z zastrzeżeniem § 4.

§ 4. W przypadku gdy rzecz ruchoma lub prawo majątkowe zostały obciążone zastawem ujawnio-nym w innym rejestrze prowadzonym na podstawie odrębnych ustaw, zastaw wpisany wcześniej ma pierwszeństwo przed zastawem wpisanym później.

§ 5. Zastaw skarbowy wygasa:1) z mocy prawa z dniem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego albo2) z dniem wykreślenia wpisu z rejestru zastawów skarbowych, albo3) z dniem egzekucyjnej sprzedaży przedmiotu zastawu.

§ 6. O dokonaniu wpisu oraz wykreśleniu zastawu skarbowego naczelnik urzędu skarbowego za-wiadamia podatnika, płatnika lub inkasenta, następcę prawnego lub osobę trzecią odpowiadającą za za-ległości podatkowe, z zastrzeżeniem art. 42a § 2.

§ 7. Zaspokojenie z przedmiotu zastawu skarbowego następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Art. 42a. § 1. Wykreślenie wpisu z rejestru zastawów skarbowych następuje, jeżeli rzecz lub prawo obciążone zastawem skarbowym w dniu jego ustanowienia nie stanowiły własności podatnika, płat-nika, inkasenta, następcy prawnego lub osoby trzeciej odpowiadającej za zaległości podatkowe. Wnio-sek o wykreślenie wpisu składa się w terminie 7 dni od dnia, w którym osoba powołująca się na swoje prawo własności powzięła wiadomość o ustanowieniu zastawu.

§ 2. W sprawie wykreślenia wpisu z rejestru zastawów skarbowych w przypadku określonym w § 1 wydaje się decyzję.

Art. 43. § 1. Rejestry zastawów skarbowych prowadzone są przez naczelników urzędów skarbowych.

§ 2. Centralny Rejestr Zastawów Skarbowych prowadzi minister właściwy do spraw fi nansów publicznych.

Art. 44. § 1. Wpis zastawu skarbowego do rejestru dokonywany jest na podstawie doręczonej decyzji:

1) ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego;2) określającej wysokość zobowiązania podatkowego;3) określającej wysokość odsetek za zwłokę;4) o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta;5) o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej;6) o odpowiedzialności spadkobiercy;7) określającej wysokość zwrotu podatku.

§ 2. Dla zobowiązań podatkowych powstających w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1 pod-stawę wpisu zastawu skarbowego stanowi również deklaracja, jeżeli wykazane w niej zobowiązanie podatkowe nie zostało wykonane. Wpis zastawu skarbowego nie może być dokonany wcześniej niż po upływie 14 dni od upływu terminu płatności zobowiązania podatkowego.

§ 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio do należności przypadających od płatników lub inkasentów.

Art. 45. Spisu rzeczy ruchomych oraz zbywalnych praw majątkowych, które mogą być przedmio-tem zastawu skarbowego, dokonuje organ podatkowy.

Art. 46. § 1. Organ prowadzący rejestr, na wniosek zainteresowanego, wydaje wypis z rejestru zastawów skarbowych zawierający informacje o obciążeniu rzeczy lub prawa zastawem skarbowym oraz o wysokości zabezpieczonego zastawem skarbowym zobowiązania podatkowego lub zaległości podatkowej.


67

§ 2. Za wydanie wypisu, o którym mowa w § 1, pobiera się opłatę stanowiącą dochód budżetu państwa.

§ 2a. Wydanie wypisu, o którym mowa w § 1, nie narusza przepisów o tajemnicy skarbowej.§ 3. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzór rejestrów, o których mowa w art. 43, sposób prowadzenia tych rejestrów, uwzględnia-jąc termin wpisu zastawu skarbowego do rejestru oraz termin przekazywania informacji z rejestrów do Centralnego Rejestru Zastawów Skarbowych;

2) wysokość opłaty, o której mowa w § 2, uwzględniając koszty związane z wydaniem wypisu.

Rozdział 4. Terminy płatności

Art. 47. § 1. Termin płatności podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wyso-kość zobowiązania podatkowego.

§ 2. Jeżeli przepisy prawa podatkowego określają kalendarzowo terminy płatności podatku, za-liczki na podatek lub raty podatku, a decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego nie zo-stała doręczona co najmniej na 14 dni przed terminem płatności podatku, pierwszej zaliczki na podatek lub pierwszej raty podatku, obowiązuje termin określony w § 1.

§ 3. Jeżeli podatnik jest obowiązany sam obliczyć i wpłacić podatek, za termin płatności uważa się ostatni dzień, w którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, wpłata powinna nastąpić.

§ 4. Terminem płatności dla płatników jest ostatni dzień, w którym, zgodnie z przepisami prawa po-datkowego, powinna nastąpić wpłata należności z tytułu podatku.

§ 4a. Terminem płatności dla inkasentów jest dzień następujący po ostatnim dniu, w którym, zgod-nie z przepisami prawa podatkowego, wpłata podatku powinna nastąpić, chyba że organ stanowiący właściwej jednostki samorządu terytorialnego wyznaczył termin późniejszy.

§ 5. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, terminy płatności poszczególnych podatków, zaliczek na podatek lub rat podatku, wskazując dzień, miesiąc i rok, w którym upływa termin płatności.

Art. 48. § 1. Organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym in-teresem podatnika lub interesem publicznym może odraczać terminy przewidziane w przepisach prawa podatkowego, z wyjątkiem terminów określonych w art. 68–71, art. 77 § 1–3, art. 79 § 2, art. 80 § 1, art. 87 § 3 i 4, art. 88 § 1 i art. 118.

§ 2. Przepisy § 1 stosuje się odpowiednio do terminów dotyczących płatników lub inkasentów.§ 3. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wła-

ściwość rzeczową organów podatkowych w sprawach, o których mowa w § 1, uwzględniając właści-wość organów w zakresie czynności, dla których przewidziane są terminy, oraz termin udzielanego odroczenia.

Art. 49. § 1. W razie wydania decyzji na podstawie art. 67a § 1 pkt 1 lub pkt 2 nowym terminem płatności jest dzień, w którym, zgodnie z decyzją, powinna nastąpić zapłata odroczonego podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę albo poszczególnych rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość podatkowa wraz z odsetkami za zwłokę.

§ 2. Jeżeli w terminie określonym w decyzji podatnik nie dokonał zapłaty odroczonego podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub nie zapłacił którejkolwiek z rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość podatkowa wraz z odsetkami za zwłokę, terminem płatności podatku lub zaległości podatkowej objętej odroczeniem lub ratą staje się odpowiednio termin określony w art. 47 § 1–3.

§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do odroczonych lub rozłożonych na raty należności płatników lub inkasentów.

Art. 50. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, prze-dłużać terminy przewidziane w przepisach prawa podatkowego z wyjątkiem terminów określonych


68

w art. 68–71, art. 77 § 1, art. 79 § 2, art. 80 § 1, art. 87 § 3 i 4, art. 88 § 1 i art. 118, określając grupy po-datników, którym przedłużono terminy, rodzaje czynności, których termin wykonania został przedłu-żony, oraz dzień upływu przedłużonego terminu.

Rozdział 5. Zaległość podatkowa

Art. 51. § 1. Zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności.§ 2. Za zaległość podatkową uważa się także niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na poda-

tek, w tym również zaliczkę, o której mowa w art. 23a, lub ratę podatku.§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się również do należności z tytułu podatków, zaliczek na podatki oraz

rat podatków niewpłaconych w terminie płatności przez płatnika lub inkasenta.

Art. 52. § 1. Na równi z zaległością podatkową traktuje się także:1) nadpłatę, jeżeli w zeznaniu lub w deklaracji, o których mowa w art. 73 § 2, została wyka-

zana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, a organ podatkowy dokonał jej zwrotu lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych bądź bieżących lub przyszłych zo-bowiązań podatkowych;

2) zwrot podatku, jeżeli podatnik otrzymał go nienależnie lub w wysokości wyższej od należ-nej lub został on zaliczony na poczet zaległości podatkowej albo bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wykaże, że nie nastąpiło to z jego winy;

3) wynagrodzenie płatników lub inkasentów pobrane nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej;

4) oprocentowanie nienależnej nadpłaty bądź zwrotu podatku zwrócone lub zaliczone na po-czet zaległych, bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.

§ 1a. Przepis § 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio wobec:1) byłego wspólnika spółki niemającej osobowości prawnej,2) osoby fi zycznej, która zaprzestała wykonywania działalności gospodarczej

– w zakresie zwrotu podatku dokonanego im po rozwiązaniu spółki w przypadku, o którym mowa w pkt 1, lub po zakończeniu działalności gospodarczej w przypadku, o którym mowa w pkt 2, na zasa-dach określonych w odrębnych przepisach.

§ 2. Przepisów § 1 pkt 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli zwrot nadpłaty lub zwrot podatku został dokonany w trybie przewidzianym w art. 274.

Rozdział 6. Odsetki za zwłokę i opłata prolongacyjna

Art. 53. § 1. Od zaległości podatkowych, z zastrzeżeniem art. 54, naliczane są odsetki za zwłokę.§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do należności, o których mowa w art. 52 § 1, oraz do nieuregu-

lowanych w terminie zaliczek na podatek, w części przekraczającej wysokość podatku należnego za rok podatkowy.

§ 3. Odsetki za zwłokę nalicza podatnik, płatnik, inkasent, następca prawny lub osoba trzecia odpo-wiadająca za zaległości podatkowe, z zastrzeżeniem art. 53a, art. 62 § 4, art. 66 § 5, art. 67a § 1 pkt 1 lub 2 i art. 76a § 1.

§ 4. Odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności po-datku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego.

§ 5. W przypadkach, o których mowa w art. 52 § 1, odsetki za zwłokę naliczane są odpowiednio od dnia:

1) zwrotu nadpłaty, zwrotu podatku, zwrotu oprocentowania lub zaliczenia na poczet zaległo-ści podatkowych lub na poczet bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych;

2) pobrania wynagrodzenia.

Art. 53a. § 1. Jeżeli w postępowaniu podatkowym po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego organ podatkowy stwierdzi, że podatnik mimo ciążącego na nim obowiązku nie


69

złożył deklaracji, wysokość zaliczek jest inna niż wykazana w deklaracji lub zaliczki nie zostały zapła-cone w całości lub w części, organ ten wydaje decyzję, w której określa wysokość odsetek za zwłokę na dzień złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy, a w przypadku niezłożenia zeznania w terminie – odsetki na ostatni dzień terminu złożenia zeznania, przyjmując prawi-dłową wysokość zaliczek na podatek.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do zaliczek na podatek od towarów i usług.

Art. 54. § 1. Odsetek za zwłokę nie nalicza się:1) za okres zabezpieczenia, od zabezpieczonej kwoty zobowiązania, jeżeli objęte zabezpiecze-

niem środki pieniężne, w tym kwoty uzyskane ze sprzedaży objętych zabezpieczeniem rze-czy lub praw, zostały zaliczone na poczet zaległości podatkowych;

2) za okres od dnia następnego po upływie terminu, o którym mowa w art. 227 § 1, do dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy;

3) za okres od dnia następnego po upływie terminu, o którym mowa w art. 139 § 3, do dnia doręczenia decyzji organu odwoławczego, jeżeli decyzja organu odwoławczego nie została wydana w terminie, o którym mowa w art. 139 § 3;

4) w przypadku zawieszenia postępowania z urzędu – od dnia wydania postanowienia o za-wieszeniu postępowania do dnia doręczenia postanowienia o podjęciu zawieszonego postępowania;

5) jeżeli wysokość odsetek nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocz-towe za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej;

6) (uchylony);7) za okres od dnia wszczęcia postępowania podatkowego do dnia doręczenia decyzji organu

pierwszej instancji, jeżeli decyzja nie została doręczona w terminie 3 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania;

7a) za okres od dnia następnego po upływie dwóch lat od dnia złożenia deklaracji, od zale-głości związanych z popełnionymi w deklaracji błędami rachunkowymi lub oczywistymi omyłkami, jeżeli w tym okresie nie zostały one ujawnione przez organ podatkowy;

8) w zakresie przewidzianym w odrębnych ustawach.§ 2. Przepisu § 1 pkt 3 i 7 nie stosuje się, jeżeli do opóźnienia w wydaniu decyzji przyczyniła się

strona lub jej przedstawiciel lub opóźnienie powstało z przyczyn niezależnych od organu.§ 3. Przepisy § 1 pkt 2, 3 i 7 stosuje się również w razie uchylenia decyzji i przekazania sprawy do

ponownego rozpatrzenia oraz stwierdzenia nieważności decyzji.§ 4. Przepis § 1 pkt 1 stosuje się odpowiednio w razie przeniesienia na poczet zobowiązań podatko-

wych zajętych uprzednio rzeczy lub praw majątkowych.

Art. 55. § 1. Odsetki za zwłokę wpłacane są bez wezwania organu podatkowego.§ 2. Jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę,

wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim, w dniu wpłaty, pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę.

Art. 56. § 1. Stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%.

§ 1a. W przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty i zapłaty w całości, w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, zaległości podatkowej, stosuje się obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 75% stawki, o której mowa w § 1. Stawka odsetek za zwłokę jest zaokrąglana w górę do dwóch miejsc po przecinku.

§ 1b. Przepisu § 1a nie stosuje się do korekty deklaracji:


70

1) złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przy-padkach, gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej;

2) dokonanej w wyniku czynności sprawdzających.§ 2. Stawka odsetek za zwłokę ulega obniżeniu lub podwyższeniu w stopniu odpowiadającym ob-

niżeniu lub podwyższeniu podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, poczynając od dnia, w którym stopa ta uległa zmianie.

§ 3. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzien-niku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” stawkę odsetek za zwłokę, o której mowa w § 1, oraz obniżoną stawkę odsetek za zwłokę, o której mowa w § 1a.

Art. 57. § 1. W decyzji wydanej na podstawie art. 67a § 1 pkt 1 lub 2, dotyczącej podatków stano-wiących dochód budżetu państwa, organ podatkowy ustala opłatę prolongacyjną od kwoty podatku lub zaległości podatkowej.

§ 2. Stawka opłaty prolongacyjnej wynosi 50% ogłaszanej na podstawie art. 56 § 3 stawki odsetek za zwłokę.

§ 3. Wysokość opłaty prolongacyjnej oblicza się przy zastosowaniu stawki opłaty prolongacyjnej obowiązującej w dniu wydania decyzji, o której mowa w § 1.

§ 4. Opłata prolongacyjna wpłacana jest w terminach płatności, o których mowa w art. 49 § 1; w ra-zie niedotrzymania terminu płatności przepis art. 49 § 2 i 3 oraz art. 55 § 2 stosuje się odpowiednio.

§ 5. Nie ustala się opłaty prolongacyjnej, gdy przyczyną wydania decyzji, o której mowa w § 1, były klęska żywiołowa lub wypadek losowy.

§ 6. Organ podatkowy może odstąpić od ustalenia opłaty prolongacyjnej, jeżeli wydanie decyzji, o której mowa w § 1, następuje w związku z postępowaniem układowym lub na podstawie odrębnych ustaw.

§ 7. Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa może wprowadzić opłatę prolongacyjną – w wysokości nie większej niż określona w § 2 – z tytułu rozłożenia na raty lub odroczenia terminu płatności podatków oraz zaległości podatkowych stanowiących dochód odpowiednio – gminy, powiatu lub województwa. Przepisy § 3–5 stosuje się odpowiednio.

§ 8. Przepisy § 1–4 i 7 stosuje się również do odroczonych lub rozłożonych na raty należności płat-ników lub inkasentów, następców prawnych oraz osób trzecich.

Art. 58. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte

w rachunkach (Dz.U. Nr 165, poz. 1337)

Na podstawie art. 58 oraz art. 87 § 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, Nr 85, poz. 727, Nr 86, poz. 732 i Nr 143, poz. 1199) zarządza się, co następuje:

§ 1. 1. Rozporządzenie określa:1) szczegółowe zasady naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej;2) zakres informacji, które muszą być zawarte w rachunkach.

2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o ustawie, rozumie się przez to ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

§ 2. 1. Odsetki za zwłokę są naliczane według wzoru:

365

= On = Opz Kz × L × O


71

gdzie poszczególne symbole i liczby oznaczają:Kz – kwotę zaległości,L – liczbę dni zwłoki,O – stawkę odsetek za zwłokę w stosunku rocznym,365 – liczbę dni w roku,On – kwotę odsetek,Opz – kwotę odsetek po zaokrągleniu.

2. W przypadku zaległości podatkowej istniejącej w okresach, w których obowiązywały różne stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, odsetki są naliczane, według wzoru określonego w ust. 1, odrębnie za każdy z tych okresów. Zaokrągleniu podlega suma odsetek za poszczególne okresy.

§ 2a. 1. Odsetki za zwłokę z zastosowaniem obniżonej stawki odsetek za zwłokę są naliczane we-dług wzoru:

365

= On = Opz Kz × L × O1

gdzie poszczególne symbole i liczby oznaczają:Kz – kwotę zaległości,L – liczbę dni zwłoki,O1 – obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w stosunku rocznym,365 – liczbę dni w roku,On – kwotę odsetek,Opz – kwotę odsetek po zaokrągleniu.

2. W przypadku zaległości podatkowej istniejącej w okresach, w których obowiązywały różne obni-żone stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, odsetki są naliczane, według wzoru określo-nego w ust. 1, odrębnie za każdy z tych okresów. Zaokrągleniu podlega suma odsetek za poszczególne okresy.

§ 3. Opłata prolongacyjna jest naliczana według wzoru:

365

= OP = OPpz Kz × L × S

gdzie poszczególne symbole i liczby oznaczają:K – kwotę odroczonego lub rozłożonego na raty podatku, odroczonej lub rozłożonej na raty

zaległości podatkowej,L – liczbę dni, na które odroczono termin płatności podatku lub zapłatę zaległości podatkowej

bądź rozłożono na raty zapłatę podatku lub zaległości podatkowej,S – stawkę opłaty prolongacyjnej,365 – liczbę dni w roku,OP – kwotę opłaty prolongacyjnej,OPpz – kwotę opłaty prolongacyjnej po zaokrągleniu.

§ 4. 1. Odsetki za zwłokę są naliczane do dnia, włącznie z tym dniem:1) zapłaty podatku;2) wpłacenia podatku osobie uprawnionej do pobierania podatków;3) potrącenia;4) przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych w związku z wykonaniem umowy,

o której mowa w art. 66 § 2 ustawy;5) wpłacenia przez podatnika równowartości nienależnie otrzymanej kwoty nadpłaty lub

kwoty zwrotu podatku oraz otrzymanego oprocentowania;6) zaliczenia nadpłaty wraz z jej oprocentowaniem lub zwrotu podatku na poczet zaległości

podatkowej;


72

7) złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy, a w przy-padku niezłożenia zeznania w terminie, na ostatni dzień terminu złożenia zeznania – od nieuregulowanych w terminie płatności w całości lub w części zaliczek na podatek dochodowy.

2. Przepisy ust. 1 pkt 1, 5 i 6 stosuje się również do należności płatników lub inkasentów.3. Przepis ust. 1 odnosi się do tej części zobowiązania podatnika, płatnika lub inkasenta, która, wraz

z przypadającymi od niej odsetkami za zwłokę, została pokryta w wyniku dokonania czynności wymie-nionych w tym przepisie.

§ 5. 1. Odsetki za zwłokę od zobowiązań podatkowych zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym są naliczane do dnia upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, włącznie z tym dniem.

2. Przepis ust. 1 stosuje się również do zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym należ-ności płatników lub inkasentów.

§ 6. Jeżeli obowiązek zapłaty podatku jest związany z obowiązkiem złożenia deklaracji w rozu-mieniu art. 3 pkt 5 ustawy, a termin do złożenia deklaracji został odroczony przez organ podatkowy lub przedłużony przez ministra właściwego do spraw fi nansów publicznych, odsetki za zwłokę są naliczane, począwszy od dnia następnego po upływie terminu, do którego odroczono lub przedłużono termin do złożenia deklaracji.

§ 7. 1. W razie złożenia podania o umorzenie odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, odsetki za zwłokę są naliczane do dnia wniesienia podania, włącznie z tym dniem.

2. W przypadku wydania decyzji umarzającej odsetki za zwłokę dalsze odsetki za zwłokę od nie-uregulowanej zaległości podatkowej są naliczane, począwszy od dnia następującego po dniu wniesienia podania.

§ 8. Jeżeli decyzja odmawiająca umorzenia zaległości podatkowej została doręczona podatnikowi:1) przed upływem dwóch miesięcy od dnia wniesienia podania, odsetki za zwłokę są nali-

czane, począwszy od dnia następującego po upływie terminu płatności podatku;2) po upływie dwóch miesięcy od dnia wniesienia podania, dalsze odsetki za zwłokę są nali-

czane z wyłączeniem okresu od dnia następującego po dniu wniesienia podania do dnia do-ręczenia tej decyzji, włącznie z tym dniem.

§ 9. Od zaległości podatkowych, których zapłata została odroczona lub rozłożona na raty, odsetki za zwłokę są naliczane do dnia wniesienia podania o odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej, włącznie z tym dniem, z zastrzeżeniem § 10.

§ 10. Jeżeli decyzja odmawiająca odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty zapłaty po-datku albo odmawiająca odroczenia lub rozłożenia na raty zapłaty zaległości podatkowej została dorę-czona podatnikowi:

1) przed upływem dwóch miesięcy od dnia wniesienia podania, odsetki za zwłokę są nali-czane, począwszy od dnia następującego po upływie terminu płatności podatku;

2) po upływie dwóch miesięcy od dnia wniesienia podania, dalsze odsetki za zwłokę są nali-czane z wyłączeniem okresu od dnia następującego po dniu wniesienia podania do dnia do-ręczenia tej decyzji, włącznie z tym dniem.

§ 11. Opłata prolongacyjna jest naliczana w przypadku:1) wydania decyzji o odroczeniu terminu płatności lub o rozłożeniu na raty zapłaty podatku

– od dnia następującego po upływie terminu płatności podatku;


73

2) wydania decyzji o odroczeniu lub rozłożeniu na raty zapłaty zaległości podatkowej – od dnia następującego po dniu, w którym złożono podanie w tej sprawie.

§ 12. 1. W przypadku wydania decyzji o rozłożeniu na raty zapłaty podatku lub zaległości podatko-wej opłata prolongacyjna jest naliczana odrębnie od każdej raty przypadającej do zapłaty.

2. Opłata prolongacyjna jest naliczana za okres do dnia upływu odroczonego terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej albo terminu zapłaty poszczególnych rat podatku lub zaległości podatkowej.

3. Zapłata odroczonego podatku lub zaległości podatkowej albo rozłożonego na raty podatku lub zaległości podatkowej, przed upływem terminu płatności, nie stanowi podstawy do obniżenia wysoko-ści opłaty prolongacyjnej.

4. Zapłata opłaty prolongacyjnej przed upływem terminu płatności nie stanowi podstawy do obni-żenia jej wysokości.

§ 13. Przepisy § 9–12 stosuje się odpowiednio do odroczenia lub rozłożenia na raty zapłaty należ-ności płatników lub inkasentów.

§ 14. 1. Rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi zawiera co najmniej:1) imiona i nazwiska (nazwę albo fi rmę) oraz adresy sprzedawcy i kupującego bądź wyko-

nawcy i odbiorcy usługi;2) datę wystawienia i numer kolejny rachunku;4) określenie rodzaju i ilości towarów lub wykonanych usług oraz ich ceny jednostkowe;5) ogólną sumę należności wyrażoną liczbowo i słownie;

2. W przypadku gdy oryginał rachunku uległ zniszczeniu albo zaginął, ponownie wystawiony ra-chunek zawiera również wyraz „DUPLIKAT” oraz datę jego ponownego wystawienia.

3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do faktur wystawianych przez podatników podatku od towa-rów i usług.

§ 15. Do dnia 31 grudnia 2005 r. zaokrąglanie podstaw opodatkowania, kwot podatków, odsetek za zwłokę, oprocentowania nadpłat, wynagrodzeń przysługujących płatnikom lub inkasentom oraz opłaty prolongacyjnej następuje na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 24 grud-nia 2002 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, dokonywania zaokrą-gleń oraz zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz.U. Nr 240, poz. 2063).

§ 16. Traci moc rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, dokonywania zaokrągleń oraz zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz.U. Nr 240, poz. 2063).

§ 17. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2005 r.


74

Schemat 1. Terminy płatności.1

TERMINY PŁATNOŚCI

PODATNIK PŁATNIK INKASENT

- ostatni dzień, w którym zgodnie z przepisami prawa podatkowego wpłata powinna nastąpić (gdy podatnik sam oblicza i wpłaca podatek) - 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania

ostatni dzień, w którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego wpłata podatku powinna nastąpić

dzień następujący po dniu, w którym zgodnie z przepisami prawa podatkowego, wpłata podatku powinna nastąpić, chyba że organ stanowiący właściwej jednostki samorządu terytorialnego wyznaczy termin późniejszy

Zadanie1. W dniu 20.03.2013 r. doręczono podatnikowi decyzję określającą wysokość zobowiązania w PIT

za 2011 r. w wysokości 1000 zł. Podatnik uiścił kwotę zobowiązania w dniu 25.10.2014 r. Wylicz prawi-dłową kwotę odsetek za zwłokę, którą musi zapłacić.

2. Podatnikowi w dniu 15.02.2014 r. doręczono decyzję ustalającą podatek od nieruchomości za rok 2014. Podatnik uiścił podatek dopiero w dniu 30.09.2014 r. Czy musi zapłacić odsetki za zwłokę, a je-żeli tak, to w jakiej wysokości?

Pytania kontrolne1. W jakich przypadkach organ podatkowy może dokonać oszacowania podstawy

opodatkowania?2. Rodzaje zabezpieczenia wykonania zobowiązań podatkowych.3. Zabezpieczenie przedwymiarowe i przed terminem płatności.4. Co może być przedmiotem hipoteki przymusowej?5. Skuteczność hipoteki przymusowej.6. Co jest podstawą do wpisu hipoteki przymusowej?7. Instytucja wyjawienia przedmiotu hipoteki.8. Co jest podstawą wpisu zastawu skarbowego do rejestru zastawów skarbowych?9. Kiedy zastaw skarbowy wygasa?10. Instytucja wyjawienia rzeczy ruchomych, które mogą być przedmiotem zastawu.11. Rodzaje rejestrów zastawów skarbowych.12. Terminy płatności dla podatników.13. Jaki jest termin płatności dla płatników?14. Jaki jest termin płatności dla inkasentów?15. Kto, w jakim trybie i w jakich przypadkach może przedłużyć termin płatności podatku?16. Jakie świadczenia uznaje się za zaległość podatkową?17. W jakich przypadkach organ podatkowy musi samodzielnie naliczyć odsetki za zwłokę?18. W jakich sytuacjach ustawodawca odstąpił od naliczania odsetek (art. 54 o.p.)

– 3 przykłady?19. Ile wynosi i od czego jest uzależniona wysokość odsetek za zwłokę?

1 Źródło: L. Etel (red.), R. Dowgier, G. Liszewski, M. Popławski, S. Presnarowicz, Prawo podatkowe – zarys wykładu, Warszawa 2013, s. 108.

Zwykle do liczenia odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz opłaty prolongacyjnej wy-korzystuje się kalkulatory dostępne na stronach internetowych np. http://www.fi nanse.mf.gov.pl/pit/kalkulator-odsetek

Moduł 4

20. Kiedy naliczane są odsetki za zwłokę wg niższej stawki?21. W jakich przypadkach uiszcza się opłatę prolongacyjną?22. Kiedy gminne organy podatkowe mogą żądać uiszczenia opłaty prolongacyjnej?23. Jaka jest wysokość opłaty prolongacyjnej w przypadku odroczenia terminu płatności lub

rozłożenia na raty podatków państwowych i samorządowych?24. W jakich przypadkach nie ustala się opłaty prolongacyjnej (art. 57 § 5 i 6 o.p.)?

Notatki:


76

1

AArt. 21 § 5 o.p.

Okre lenie podstawy opodatkowania w drodze oszacowania powinno zmierza do okre lenia jej w wysoko ci zbli onej do rzeczywistej podstawy opodatkowania. Organ podatkowy, okre laj c podstaw opodatkowania w drodze oszacowania, uzasadnia wybór metody oszacowania.

CCEL OSZACOWANIAEL OSZACOWANIA

1

2

brak ksibrak ksi g podatkowych lub innych danych g podatkowych lub innych danych niezbniezb dnych do jej okrednych do jej okre lenia lublenia lub

dane wynikajdane wynikaj ce z ksice z ksi g podatkowych nieg podatkowych nie pozwalajpozwalajna okrena okre lenie podstawy opodatkowania, lublenie podstawy opodatkowania, lub

podatnik naruszypodatnik naruszy warunki uprawniajwarunki uprawniaj ce do ce do korzystania ze zryczakorzystania ze zrycza towanej formy opodatkowaniatowanej formy opodatkowania

Organ podatkowy odstOrgan podatkowy odst pi od oszacowania, jepi od oszacowania, je eli dane eli dane wynikajwynikaj ce z ksice z ksi g podatkowych, uzupeg podatkowych, uzupe nione dowodami nione dowodami uzyskanymi w toku postuzyskanymi w toku post powania, pozwolpowania, pozwol na okrena okre lenie lenie podstawy opodatkowania (art. 23 podstawy opodatkowania (art. 23 §§ 2 2 o.po.p.)..).

PPRZESPRZES ANKI OSZACOWANIAANKI OSZACOWANIA

2

3

katalog wskazany w art. 23 § 3 o.p.,

w szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy nie mo na zastosowa metod, o których mowa w § 3, organ podatkowy mo e w inny sposób oszacowa podstaw opodatkowania,

organ podatkowy, okre laj c podstawopodatkowania w drodze oszacowania, uzasadnia wybór metody oszacowania.

WWYBWYBÓÓR METODY OSZACOWANIAR METODY OSZACOWANIA

3


77

4

ZZABEZPIECZENIE WYKONANIA ZABEZPIECZENIE WYKONANIA ZOBOWIZOBOWI ZAZA PODATKOWYCHPODATKOWYCH

JAKI JEST CEL ZABEZPIECZENIA?JAKIE S PRZES AKI ZABEZPIECZENIAJAKIE S FORMY ZABEZPIECZE ?- zabezpieczenie w trybie przepisów o post powaniu

egzekucyjnym w administracji- z o enie dobrowolnego zabezpieczenie przez

podatnika (art. 33d-33g)- hipoteka przymusowa (art. 34-39)- zastaw skarbowy (art. 41-46)

4

5

ZZABEZPIECZENIE PRZEDWYMIAROWE (ART. 33 § 2)- DECYZJA O ZABEZPIECZENIU

ZABEZPIECZENIE PRZED TERMINEM P ATNO CI (ART. 33 § 1)

5

6

11) zarz dzenie zabezpieczenia z o one przez organ podatkowy do organu egzekucyjnego

2) nadanie klauzuli o przyj ciu zarz dzenia zabezpieczenia do wykonania

3) dokonanie zabezpieczenia przez organ egzekucyjny w formie wskazanej w art. 164 ustawy o post powaniu egzekucyjnym w administracji (np. zaj cie pieni dzy lub wynagrodzenia za prac , ustanowienie zakazu zbywania i obci ania nieruchomo ci).

ZABEZPIECZENIE W TRYBIE USTAWY ZABEZPIECZENIE W TRYBIE USTAWY O POSTO POST POWANIU EGZEKUCYJNYM W ADMINISTACJIPOWANIU EGZEKUCYJNYM W ADMINISTACJI

6


78

7

11) wniosek o przyj cie zabezpieczenia2) z o enie zabezpieczenia w formie okre lonej w art. 33d

o.p. (np. gwarancji bankowej, por czenia banku, weksla z por czeniem wekslowym banku, uznania kwoty na rachunku depozytowym organu podatkowego)

3) postanowienie organu podatkowego o przyj ciu zabezpieczenia

W przypadku z o enia wniosku o dobrowolne zabezpieczenie, organ podatkowy w zakresie obj tym wnioskiem, mo e wyst pi o zabezpieczenie w trybie ustawy o post powaniu egzekucyjnym w administracji jedynie po wydaniu postanowienia o odmowie przyj cia zabezpieczenia.

DOBROWOLNE ZABEZPIECZENIE ZDOBROWOLNE ZABEZPIECZENIE Z OO ONE ONE PRZEZ PODATNIKAPRZEZ PODATNIKA

7

8

HHIPOTEKA PRZYMUSOWAHIPOTEKA PRZYMUSOWA

1) istota hipoteki (art. 65 ustawy o ksi gach wieczystych i hipotece)

2) hipoteka zabezpieczaj ca zobowi zania podatkowe ma charakter czny i przymusowy

3) komu przys uguje? (art. 34 § 1 o.p.)

4) co zabezpiecza? (art. 34 § 1 o.p.)

5) na czym mo e by ustanowiona?

8

9

SSk d organ podatkowy ma informacje dotycz ce b d cych w asno ci podatnika nieruchomo ci i praw maj tkowych, na których mo na ustanowi hipotek ?

Wyjawienie przedmiotu hipoteki (art. 39 o.p.)kiedy mo ne by stosowane?w jakiej formie jest dokonywane?czy wezwanie organu do wyjawienia musi by wykonane?

Rozporz dzenie Ministra Finansów z 19.12.2008 r. w sprawie wzoru o wiadczenia o nieruchomo ciach oraz prawach maj tkowych, które mogby przedmiotem hipoteki przymusowej, i rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach maj tkowych, które mog by przedmiotem zastawu skarbowego (Dz.U. Nr 237, poz. 1660)

9

WYJAWIENIE PRZEDMIOTU HIPOTEKI (ART. 39 O.P.)WYJAWIENIE PRZEDMIOTU HIPOTEKI (ART. 39 O.P.)


79

10

JJAK DOKONYWANE JEST ZABEZPIECZENIE JAK DOKONYWANE JEST ZABEZPIECZENIE HIPOTECZNE?HIPOTECZNE?

1) Co jest podstaw z o enia wniosku o wpis? (art. 35 o.p.)2) Wniosek o wpis hipoteki do ksi gi wieczystej

lub zbioru dokumentów na urz dowym formularzu sk ada organ podatkowy

3) Co wtedy, gdy nie ma ksi gi wieczystej?4) Wpis hipoteki w ksi dze wieczystej ma skutek od dnia

z o enia wniosku5) Kiedy hipoteka wyga nie? (art. 94 i nast. ustawy o

ksi gach wieczystych i hipotece).

Czy organ podatkowy ma pierwsze stwo w zaspokojeniu siz przedmiotu hipoteki przed innymi wierzycielami podatnika, którzy równie dokonali zabezpieczenia swych nale no ci poprzez wpis hipoteki?

10

11

ZZASTAW SKARBOWYZASTAW SKARBOWY

1) istota zastawu (art. 306 § 1 kodeksu cywilnego)

2) komu przys uguje? (art. 41 § 1 o.p.)

3) co zabezpiecza? (art. 41 § 1 o.p.)

4) na czym mo e by ustanowiony zastaw skarbowy? (art. 41 § 1 i 2 o.p.)

11

12

WWYJAWIENIE PRZEDMIOTU ZASTAWU (ART. 39 O.P.)WYJAWIENIE PRZEDMIOTU ZASTAWU (ART. 39 O.P.)

Sk d organ podatkowy ma informacje dotycz ce b d cych w asno ci podatnika rzeczach ruchomych i zbywalnych prawach maj tkowych, które mog by przedmiotem zastawu?

Wyjawienie przedmiotu zastawu (art. 39 o.p.)kiedy mo ne by stosowane?w jakiej formie jest dokonywane?czy wezwanie organu do wyjawienia musi by wykonane?

Rozporz dzenie Ministra Finansów z 19.12.2008 r. w sprawie wzoru o wiadczenia o nieruchomo ciach oraz prawach maj tkowych, które mogby przedmiotem hipoteki przymusowej, i rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach maj tkowych, które mog by przedmiotem zastawu skarbowego (Dz.U. Nr 237, poz. 1660)

12


80

13

JJAK DOKONYWANE JAK DOKONYWANE JEST ZABEZPIECZENIE ZASTAWEM?JEST ZABEZPIECZENIE ZASTAWEM?

1) Co jest podstaw z o enia wniosku o wpis? (44 o.p.)2) Rejestr zastawów skarbowych prowadzi Minister Finansów

(centralny) oraz naczelnicy urz dów skarbowych3) Kiedy zastaw skarbowy wyga nie? (art. 42 § 5 o.p.)

- z dniem wyga ni cia zobowi zania- z dniem wykre lenia wpisu (art. 42a o.p.)- z dniem egzekucyjnej sprzeda y

4) Co decyduje o pierwsze stwie zaspokojenia siz przedmiotu zastawu? (art. 42 § 2 o.p.)

13

14

TTERMINY PTERMINY P ATNOATNO CICIJak liczy terminy?Art. 12. § 1. Je eli pocz tkiem terminu okre lonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy

obliczaniu tego terminu nie uwzgl dnia si dnia, w którym zdarzenie nast pi o. Up yw ostatniego z wyznaczonej liczby dni uwa a si za koniec terminu.

§ 2. Terminy okre lone w tygodniach ko cz si z up ywem tego dnia w ostatnim tygodniu, który odpowiada pocz tkowemu dniowi terminu.

§ 3. Terminy okre lone w miesi cach ko cz si z up ywem tego dnia w ostatnim miesi cu, który odpowiada pocz tkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesi cu nie by o - w ostatnim dniu tego miesi ca.

§ 4. Terminy okre lone w latach ko cz si z up ywem tego dnia w ostatnim roku, który odpowiada pocz tkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim roku nie by o - w dniu, który poprzedza by bezpo rednio ten dzie .

§ 5. Je eli ostatni dzie terminu przypada na sobot lub dzie ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzie terminu uwa a si nast pny dzie po dniu lub dniach wolnych od pracy.

§ 6. Termin uwa a si za zachowany, je eli przed jego up ywem pismo zosta o:1) wys ane w formie dokumentu elektronicznego do organu podatkowego, a nadawca

otrzyma urz dowe po wiadczenie odbioru;2) nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy

z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz.U. poz. 1529) albo z o one w polskim urz dzie konsularnym;

3) z o one przez o nierza lub cz onka za ogi statku morskiego w dowództwie jednostki wojskowej lub kapitanowi statku;

4) z o one przez osob pozbawion wolno ci w administracji zak adu karnego;5) z o one przez osob aresztowan w administracji aresztu ledczego.

14

15

TTERMINY PTERMINY P ATNOATNO CI DLA PODATNIKACI DLA PODATNIKA

je eli sam musi obliczy i wp aci – ostatni dzie , w którym zgodnie z przepisami prawa podatkowego wp ata powinna nast pi

je eli zobowi zanie powstaje przez dor czenie decyzji:

- 14 dni od dnia dor czenia decyzji

- je eli jest ustawowo okre lony termin p atno ci, a jednocze nie dor cza si decyzj ustalaj c , to termin wynosi co najmniej 14 dni od dnia dor czenia decyzji

15


81

16

TTERMINY PTERMINY P ATNOATNO CI DLA PODATNIKACI DLA PODATNIKA

Podatek od nieruchomo ci przy osobach fizycznych p atny w 4 ratach do: 15 marca, 15 maja, 15 wrze nia i 15 listopada.

Przyk ad I:Dor czono decyzj 20 lutego 2013 r. – jaki jest termin p atno ci?

Przyk ad II:Dor czono decyzj 5 marca 2013 r.– jaki jest termin p atno ci?

Przyk ad III:Dor czono decyzj 20 marca 2013 r. – jaki jest termin p atno ci?

Przyk ad IV:Dor czono decyzj 20 maja 2013 r.– jaki jest termin p atno ci?

16

17

TTERMIN P ATNO CI DLA P ATNIKA

Ostatni dzie , w którym zgodnie z przepisami prawa podatkowego, powinna nast pi wp ata nale no ci z tytu u podatku.

TERMIN P ATNO CI DLA INKASENTA

Dzie nast pny po ostatnim dniu, w którym zgodnie z przepisami prawa podatkowego, wp ata podatku powinna nast pi , chyba e organ stanowi cy w a ciwej jednostki samorz du terytorialnego wyznaczy termin pó niejszy.

17

18

PPRZED U ENIE TERMINU (ART. 50)

ODROCZENIE TERMINU (ART. 48, 49, 67A)

PRZYWRÓCENIE TERMINU (ART. 162-163)

18


82

19

PPOJPOJ CIE ZALEGCIE ZALEG OO CI PODATKOWEJCI PODATKOWEJ

Art. 51 o.p.

niezap acony w terminie podatek, rata, zaliczka

niewp acony w terminie przez inkasenta lub p atnika podatek, rata lub zaliczka

Na równi z zaleg o ci traktuje si :zwrócon nienale nie nadp atzwrócony nienale nie zwrot podatkunienale ne wynagrodzenie p atnika lub inkasentazwrócone nienale nie oprocentowanie nadp aty lub zwrotu

20

CCzy wina podatnika w naruszeniu terminu p atno ci ma wp yw na powstanie zaleg o ci podatkowej?

opó nienie i zw oka w prawie cywilnym

21

KKONSEKWENCJE POWSTANIA ZALEGKONSEKWENCJE POWSTANIA ZALEG OO CI PODATKOWEJCI PODATKOWEJ

naliczanie odsetek za zw okmo liwo wydania decyzji okre laj cej odsetki (art. 53a o.p.)mo liwo wydania decyzji okre laj cej wysokozobowi zania podatkowegomo liwo wydania decyzji o odpowiedzialno ci p atnika lub inkasentamo liwo przeniesienia odpowiedzialno ci na osob trzecimo liwo prowadzenia egzekucji (na podstawie ostatecznej decyzji lub decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalno ci)


83

22

OODSETKI ZA ZWODSETKI ZA ZW OKOK

Funkcja odsetek:kompensacyjnadyscyplinuj co-sankcyjna

Odsetki s wiadczeniem akcesoryjnym. Co to znaczy?

Kto nalicza odsetki za zw ok ?

W jakich przypadkach odsetki nalicza organ podatkowy?

Za jaki okres naliczane s odsetki?

23

OOKREOKRE LENIE ODSETEK ZA ZWLENIE ODSETEK ZA ZW OKOK W FORMIE W FORMIE DECYZJI (ART. 53A)DECYZJI (ART. 53A)

Art. 53a § 1. Je eli w post powaniu podatkowym po zako czeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego organ podatkowy stwierdzi, e podatnik mimo ci cego na nim obowi zku nie z o y deklaracji, wysoko zaliczek jest inna ni wykazana w deklaracji lub zaliczki nie zosta y zap acone w ca o ci lub w cz ci, organ ten wydaje decyzj , w której okre la wysoko odsetek za zw ok na dzie z o enia zeznania podatkowego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy, a w przypadku niez o enia zeznania w terminie - odsetki na ostatni dzieterminu z o enia zeznania, przyjmuj c prawid ow wysokozaliczek na podatek.

§ 2. Przepis § 1 stosuje si odpowiednio do zaliczek na podatek od towarów i us ug.

24

ZZWOLNIENIE Z OBOWIZWOLNIENIE Z OBOWI ZKU NALICZANIA ZKU NALICZANIA ODSETEK (ART. 54)ODSETEK (ART. 54)

za okres zabezpieczenia zobowi zania, je eli obj te zabezpieczeniem rodki pieni ne, w tym kwoty uzyskane ze sprzeda y obj tych zabezpieczeniem rzeczy lub praw, zosta y zaliczone na poczet zaleg o ci podatkowychw przypadku naruszenia terminów za atwienia sprawy w post powaniu przed organami I i II instancjiw przypadku zawieszenia post powania z urz duw przypadku ich niskiej wysoko ci – nie przekraczaj cej 3-krotno ci warto ci op aty dodatkowej pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu prawa pocztowego, za traktowanie przesy ki listowej jako poleconej (8,70 z )za okres po up ywie 2 lat od dnia z o enia deklaracji podatkowej, która zawiera b dy rachunkowe i oczywiste omy ki, a wi c takiej, któr organ podatkowy powinien skorygowa z urz du na podstawie art. 274 § 1 o.p.


84

25

IILE WYNOSI I OD CZEGO UZALE NIONA JEST WYSOKOODSETEK ZA ZW OK OD ZALEG O CI PODATKOWYCH?

W JAKICH PRZYPADKACH ZASTOSOWANIE ZNAJDUJNI SZE ODSETKI ZA ZW OK (ART. 56 § 1A I 1B)?

26

WWZWZÓÓR NA LICZENIE ODSETEK ZA ZWR NA LICZENIE ODSETEK ZA ZW OKOK

Rozporz dzenie Ministra Finansów z dnia 22.08.2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zw ok oraz op aty prolongacyjnej, a tak e zakresu informacji, które musz by zawarte w rachunkach (Dz.U. Nr 165, poz. 1373).

§ 2. 1. Odsetki za zw ok s naliczane wed ug wzoru:Kz x L x O

= On = Opz ,365

gdzie poszczególne symbole i liczby oznaczaj :Kz - kwot zaleg o ci,L - liczb dni zw oki,O - stawk odsetek za zw ok w stosunku rocznym,365 - liczb dni w roku,On - kwot odsetek,Opz - kwot odsetek po zaokr gleniu.

2. W przypadku zaleg o ci podatkowej istniej cej w okresach, w których obowi zywa y ró ne stawki odsetek za zw ok od zaleg o ci podatkowych, odsetki s naliczane, wed ug wzoru okre lonego w ust. 1, odr bnie za ka dy z tych okresów. Zaokr gleniu podlega suma odsetek za poszczególne okresy.

27

RROZKSIROZKSI GOWANIE WPGOWANIE WP ATY NA ODSETKI ATY NA ODSETKI ORAZ NALEORAZ NALE NONO GG ÓÓWNWN

Art. 55.§ 1. Odsetki za zw ok wp acane s bez wezwania organu podatkowego.§ 2. Je eli dokonana wp ata nie pokrywa kwoty zaleg o ci podatkowej

wraz z odsetkami za zw ok , wp at t zalicza si proporcjonalnie na poczet kwoty zaleg o ci podatkowej oraz kwoty odsetek za zw okw stosunku, w jakim, w dniu wp aty, pozostaje kwota zaleg o ci podatkowej do kwoty odsetek za zw ok .

Przyk ad:ZALEG O – 100 Z ODSETKI – 50 Z WP ATA – 90 Z

Stosunek zaleg o ci do odsetek: 2 : 1 (100/50)Zaliczenie wp aty: na zaleg o - 2 cz ci (2/3 x 90 = 60 z )

na odsetki - 1 cz (1/3 x 90 = 30 z )

Po zaliczeniu wp aty 90 z :- na zaleg o : 100 z – 60 z = 40 z (pozostaje do zap aty)- na odsetki: 50 z – 30 z = 20 z (pozosta e do zap aty)


85

28

OOPOP ATA PROLONGACYJNAATA PROLONGACYJNA

Kiedy naliczana jest op ata prolongacyjna?

Czy op ata jest obligatoryjna czy fakultatywna?

Ile wynosi op ata prolongacyjna?

Kiedy op aty si nie ustala obligatoryjnie, a kiedy fakultatywnie?

29

WWZWZÓÓR NA LICZENIE OPR NA LICZENIE OP ATY PROLONGACYJNEJATY PROLONGACYJNEJ

§ 3. Op ata prolongacyjna jest naliczana wed ug wzoru:

K x L x S= OP = OPpz ,

365

gdzie poszczególne symbole i liczby oznaczaj :K - kwot odroczonego lub roz o onego na raty podatku,

odroczonej lub roz o onej na raty zaleg o ci podatkowej,

L - liczb dni, na które odroczono termin p atno ci podatku lub zap at zaleg o ci podatkowej b d roz o ono na raty zap at podatku lub zaleg o ci podatkowej,

S - stawk op aty prolongacyjnej,365 -liczb dni w roku,OP - kwot op aty prolongacyjnej,OPpz - kwot op aty prolongacyjnej po zaokr gleniu.

Notatki:

Notatki:

87

MODUŁ 5.

Zakres zajęć* Nieefektywne i efektywne sposoby wygasania zobowiązań podatkowych* Zapłata podatku* Pobór podatku przez płatnika i inkasenta* Potrącenie* Przeniesienie własności rzeczy lub praw* Umorzenie* Przedawnienie* Zaniechanie poboru* Zaliczenie nadpłaty* Zwolnienie z art. 14 m Ordynacji podatkowej


Ustawa – Ordynacja podatkowaRozdział 7. Wygaśnięcie zobowiązań podatkowych

Art. 59. § 1. Zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek:1) zapłaty;2) pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta;3) potrącenia;4) zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku;5) zaniechania poboru;6) przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych;7) przejęcia własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym;8) umorzenia zaległości;9) przedawnienia;10) zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie art. 14m.

§ 2. Zobowiązanie płatnika lub inkasenta wygasa w całości lub w części wskutek:1) wpłaty;2) zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku;3) umorzenia, w przypadkach przewidzianych w art. 67d § 3;4) przejęcia własności nieruchomości lub przejęcia prawa majątkowego w postępowaniu

egzekucyjnym;5) przedawnienia;6) zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie art. 14m.

Art. 60. § 1. Za termin dokonania zapłaty podatku uważa się:1) przy zapłacie gotówką - dzień wpłacenia kwoty podatku w kasie organu podatkowego lub

na rachunek tego organu w banku, w placówce pocztowej w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe, w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, biurze usług płatniczych lub w instytucji płatniczej albo dzień pobrania podatku przez płat-nika lub inkasenta;

2) w obrocie bezgotówkowym - dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika lub ra-chunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub rachunku płatni-czego podatnika w instytucji płatniczej na podstawie polecenia przelewu.

88


§ 1a. W przypadku polecenia przelewu z rachunku bankowego podatnika w banku lub instytucji kredytowej lub rachunku płatniczego podatnika w unijnej instytucji płatniczej w rozumieniu art. 2 pkt 32 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U. Nr 199, poz. 1175 i Nr 291, poz. 1707), niemających siedziby lub oddziału na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej za termin zapłaty podatku uważa się dzień obciążenia tego rachunku, jeżeli wpłacana kwota zostanie uznana na rachunku bankowym organu podatkowego w terminie wskazanym w art. 54 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych. W razie przekroczenia tego terminu za termin zapłaty uważa się dzień uznania kwoty na rachunku bankowym organu podatkowego.

§ 2. Przepisy § 1 i 1a stosuje się również do wpłat dokonywanych przez płatnika lub inkasenta.§ 3. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do

spraw łączności i po zasięgnięciu opinii Prezesa Narodowego Banku Polskiego, może określić, w dro-dze rozporządzenia, wzór formularza wpłaty gotówkowej oraz polecenia przelewu na rachunek organu podatkowego, uwzględniając dane identyfi kujące wpłacającego oraz tytuł wpłaty.

§ 4. Zlecenia płatnicze na rzecz organów podatkowych mogą być składane również w formie doku-mentu elektronicznego przy użyciu oprogramowania udostępnionego przez banki lub innego dostawcę usług płatniczych w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, uprawnionego do przyjmowania zleceń płatniczych albo w inny sposób uzgodniony z bankiem lub innym dostawcą usług płatniczych przyjmującym zlecenie.

§ 5. Zlecenie płatnicze, o którym mowa w § 4, powinno zawierać dane identyfi kujące wpłacają-cego, w tym identyfi kator podatkowy, oraz powinno wskazywać tytuł wpłaty, przy czym niepodanie lub błędne podanie tych informacji stanowi podstawę do odmowy realizacji wpłaty gotówkowej lub polece-nia przelewu.

§ 6. Rozliczanie płatności na rzecz organów podatkowych następuje poprzez międzybankowy sys-tem rozliczeń elektronicznych w krajowej organizacji rozliczeniowej lub poprzez system elektronicz-nych rozrachunków międzyoddziałowych Narodowego Banku Polskiego.

Art. 61. § 1. Zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowią-zanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu.

§ 1a. Zapłata opłaty skarbowej przez podatników, o których mowa w § 1, może nastąpić w gotówce.§ 1b. Zapłata podatków przez mikroprzedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.

o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.) może nastąpić również w gotówce.

§ 2. Formę rozliczeń, o której mowa w § 1, stosuje się również do wpłat kwot podatków pobranych przez płatników, jeżeli płatnicy spełniają warunki określone w § 1.

§ 3. Przepisu § 1 nie stosuje się:1) do zapłaty podatków nie związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą;2) gdy zapłata podatku, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, jest dokonywana papie-

rami wartościowymi lub znakami akcyzy;3) do pobierania podatków przez płatników lub inkasentów.

§ 4. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, dopuścić zapłatę niektórych podatków papierami wartościowymi, określając szczegółowe zasady stosowania tej formy zapłaty podatku, termin i sposób dokonania zapłaty, rodzaj papieru wartościowego oraz sposób obliczenia jego wartości dla potrzeb zapłaty podatku.

Art. 61a. § 1. Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa mogą, w drodze uchwały, dopu-ścić zapłatę podatków, stanowiących dochody odpowiednio budżetu gminy, powiatu lub województwa, instrumentem płatniczym, w tym instrumentem płatniczym, na którym przechowywany jest pieniądz elektroniczny.

§ 2. W przypadku wymienionym w § 1 za termin dokonania zapłaty podatku uważa się dzień obcią-żenia rachunku płatniczego podatnika, płatnika lub inkasenta lub jego rachunku w banku lub spółdziel-

89


czej kasie oszczędnościowo-kredytowej, innego niż płatniczy, albo dzień pobrania wartości pieniężnej z pieniądza elektronicznego.

Art. 62. § 1. Jeżeli na podatniku ciążą zobowiązania z różnych tytułów, dokonaną wpłatę zalicza się na poczet podatku, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym terminie płatności, chyba że podat-nik wskaże, na poczet którego zobowiązania dokonuje wpłaty.

§ 2. Jeżeli na podatniku ciążą zobowiązania z tytułu zaliczek na podatek, dokonaną wpłatę zalicza się na poczet zaliczki, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym terminie płatności.

§ 3. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio w razie dokonywania wpłat na poczet rat, na jakie rozło-żono podatek lub zaległość podatkową wraz z odsetkami za zwłokę oraz rat podatku.

§ 4. Do wpłat zaliczanych na poczet zaległości podatkowej stosuje się art. 55 § 2. W sprawie zali-czenia wpłaty na poczet zaległości podatkowych wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie.

§ 5. Przepisy § 1, 3 i 4 stosuje się odpowiednio do wpłat dokonywanych przez płatników, inkasen-tów, następców prawnych oraz osoby trzecie.

Art. 62a. Przepisy dotyczące zapłaty podatku stosuje się odpowiednio do zaliczenia na poczet zo-bowiązania podatkowego środków pieniężnych przyjętych jako zabezpieczenie na podstawie art. 33d § 2 pkt 6 i 7.

Art. 63. § 1. Podstawy opodatkowania, kwoty podatków, odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, oprocentowanie nadpłat oraz wynagrodzenia przysługujące płatnikom i inkasentom zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych, z zastrzeżeniem § 1a i 2.

§ 1a. Podstawy opodatkowania, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fi zycznych, oraz kwoty podatków od nich pobierane zaokrągla się do pełnych groszy w górę.

§ 2. Zaokrąglania podstaw opodatkowania i kwot podatków nie stosuje się do opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.

Art. 64. § 1. Zobowiązania podatkowe oraz zaległości podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa podlegają, na wniosek podatnika, potrąceniu z wza-jemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności podatnika wobec Skarbu Państwa z tytułu:

1) prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego;

2) prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzia-nych w art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego;

3) nabycia przez Skarb Państwa nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami;

4) odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, uzyska-nego na podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego;

5) odszkodowania uzyskanego na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wy-danych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz bytu Państwa Polskiego;

6) odszkodowania orzeczonego w decyzji organu administracji rządowej.§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do wzajemnych, bezspornych i wymagalnych wierzytelności

podatnika wobec państwowych jednostek budżetowych z tytułu zamówień wykonanych przez niego na podstawie umów zawartych w trybie przepisów o zamówieniach publicznych, pod warunkiem że potrą-cenie jest dokonywane przez tego podatnika i z tej wierzytelności.

§ 2a. Do potrącenia zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę przepis art. 55 § 2 stosuje się odpowiednio.

§ 3. Potrącenia z tytułów wymienionych w § 1 i 2 można również dokonać z urzędu.§ 4. Na wniosek podatnika wierzytelności z tytułów wymienionych w § 1 i 2 mogą być również za-

liczane na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

90


§ 5. Potrącenie następuje z dniem:1) złożenia wniosku, który został uwzględniony;2) wydania z urzędu postanowienia o potrąceniu.

§ 6. Odmowa potrącenia następuje w drodze decyzji.§ 6a. Potrącenie następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.§ 7. Jednostka budżetowa, której zobowiązanie zostało potrącone z wierzytelności podatnika, jest

obowiązana wpłacić równowartość wygasłego podatku do organu podatkowego w terminie 7 dni od dnia dokonania potrącenia. Od niewpłaconej w terminie równowartości wygasłego podatku nalicza się odsetki za zwłokę.

Art. 65. § 1. Uprawnienie, o którym mowa w art. 64 § 1, przysługuje również podatnikom w sto-sunku do gminy, powiatu lub województwa z tytułu:

1) prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego;

2) prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzia-nych w art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego;

3) nabycia przez gminę, powiat lub województwo nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami;

4) odszkodowania orzeczonego w decyzji wydanej przez wójta, burmistrza (prezydenta mia-sta), starostę lub marszałka województwa.

§ 2. Przepisy art. 64 § 2-7 stosuje się odpowiednio.

Art. 66. § 1. Szczególnym przypadkiem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz:

1) Skarbu Państwa - w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących do-chody budżetu państwa;

2) gminy, powiatu lub województwa - w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody ich budżetów.

§ 2. Przeniesienie następuje na wniosek podatnika:1) w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1, na podstawie umowy zawartej, za zgodą właści-

wego naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego, między starostą wy-konującym zadanie z zakresu administracji rządowej a podatnikiem;

2) w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 2, na podstawie umowy zawartej między wój-tem, burmistrzem (prezydentem miasta), starostą albo marszałkiem województwa a podatnikiem.

§ 3. Umowa, o której mowa w § 2, wymaga formy pisemnej.§ 3a. Starosta powiadamia właściwego naczelnika urzędu skarbowego lub właściwego naczelnika

urzędu celnego o zawarciu umowy, o której mowa w § 2, przesyłając jednocześnie jej kopię.§ 3b. Wyrażenie lub odmowa wyrażenia zgody, o której mowa w § 2 pkt 1, następuje w drodze

postanowienia.§ 4. W przypadkach wymienionych w § 1 za termin wygaśnięcia zobowiązania podatkowego uważa

się dzień przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych.§ 5. W przypadku zawarcia umowy, o której mowa w § 2, organ podatkowy pierwszej instancji

wydaje decyzję stwierdzającą wygaśnięcie zobowiązania podatkowego. Przepis art. 55 § 2 stosuje się odpowiednio.

Rozdział 8. Przedawnienie

Art. 68. § 1. Zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli de-cyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzo-wego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

91


§ 2. Jeżeli podatnik:1) nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,2) w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości

zobowiązania podatkowego,zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustala-

jąca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzo-wego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

§ 3. Dodatkowe zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług nie powstaje, jeżeli de-cyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzo-wego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

§ 4. Zobowiązanie z tytułu opodatkowania dochodu nieznajdującego pokrycia w ujawnionych źró-dłach przychodów lub pochodzącego ze źródeł nieujawnionych nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin do złożenia zeznania rocznego dla podatników podatku dochodowego od osób fi zycznych, za rok podat-kowy, którego dotyczy decyzja.

§ 5. Bieg terminu przedawnienia zawiesza się, jeżeli wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzy-gnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia trwa do dnia, w którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocniło się, nie dłużej jednak niż przez 2 lata.

Art. 69. § 1. W razie niedopełnienia przez podatnika warunków uprawniających do skorzystania z uzyskanej ulgi podatkowej, prawo do wydania decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe powstaje w dniu, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące utratę prawa do ulgi.

§ 2. Termin do wydania decyzji, o której mowa w § 1, wynosi 3 lata od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące utratę prawa do ulgi podatkowej, a jeżeli podatnik nie zgłosił organowi podatkowemu utraty prawa do ulgi co najmniej na 2 miesiące przed upływem tego terminu - termin do wydania decyzji, o której mowa w § 1, wynosi 5 lat.

§ 3. Ustalenie wysokości zobowiązania podatkowego następuje na podstawie stanu prawnego obo-wiązującego w dniu powstania obowiązku podatkowego oraz istniejącego w tym dniu stanu faktycznego.

§ 4. Jeżeli, zgodnie z odrębnymi przepisami, zobowiązanie podatkowe ustalane jest na rok kalen-darzowy lub na inny okres, decyzja, o której mowa w § 1, wydawana jest na podstawie stanu prawnego obowiązującego w dniu nabycia prawa do ulgi.

Art. 70. § 1. Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalen-darzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

§ 2. Bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu:1) od dnia wydania decyzji, o których mowa w art. 67a § 1 pkt 1 lub 2, do dnia terminu płat-

ności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej, ostatniej raty podatku lub ostatniej raty zaległości podatkowej;

2) od dnia wejścia w życie rozporządzenia w sprawie przedłużenia terminu płatności podatku, wydanego przez ministra właściwego do spraw fi nansów publicznych, do dnia upływu przedłużonego terminu.

§ 3. Bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego.

§ 4. Bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny.

§ 5. (uchylony).§ 6. Bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty

ulega zawieszeniu, z dniem:

92


1) wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania;

2) wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania;3) wniesienia żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku

prawnego lub prawa;4) doręczenia postanowienia o przyjęciu zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33d § 2, lub

doręczenia zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;

5) doręczenia zawiadomienia o przystąpieniu do zabezpieczenia w przypadkach określonych w art. 32a § 3 i art. 35 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2012 r. poz. 1015, z późn. zm.).

§ 7. Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej, od dnia następują-cego po dniu:

1) prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykro-czenie skarbowe;

2) doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego, ze stwier-dzeniem jego prawomocności;

3) uprawomocnienia się orzeczenia sądu powszechnego w sprawie ustalenia istnienia lub nie-istnienia stosunku prawnego lub prawa;

4) wygaśnięcia decyzji o zabezpieczeniu;5) zakończenia postępowania zabezpieczającego w trybie przepisów o postępowaniu egzeku-

cyjnym w administracji.§ 8. Nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem

skarbowym, jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu.

Art. 70a. § 1. Bieg terminu przedawnienia, o którym mowa w art. 68 § 1 i 3 oraz w art. 70 § 1, ulega zawieszeniu, jeżeli możliwość ustalenia lub określenia zobowiązania podatkowego wynika z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfi kowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, a ustalenie lub określenie przez organ podatkowy wysokości tego zo-bowiązania uzależnione jest od uzyskania odpowiednich informacji od organów innego państwa.

§ 2. Zawieszenie terminu przedawnienia, o którym mowa w § 1, następuje od dnia wystąpienia przez organ podatkowy z wnioskiem do organu innego państwa do dnia uzyskania przez organ podat-kowy żądanej informacji - jednak nie dłużej niż przez okres 3 lat.

§ 3. Zawieszenie terminu przedawnienia, o którym mowa w § 1, może następować wielokrotnie; w takich przypadkach okres łącznego zawieszenia terminu przedawnienia nie może przekraczać 3 lat.

Art. 70c. Organ podatkowy właściwy w sprawie zobowiązania podatkowego, z którego niewy-konaniem wiąże się podejrzenie popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, zawiadamia podatnika o nierozpoczęciu lub zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w przypadku, o którym mowa w art. 70 § 6 pkt 1, najpóźniej z upływem terminu przedaw-nienia, o którym mowa w art. 70 § 1, oraz o rozpoczęciu lub dalszym biegu terminu przedawnienia po upływie okresu zawieszenia.

Art. 71. Przepisy art. 70 i art. 70c stosuje się odpowiednio do należności płatników lub inkasentów z tytułu niepobranych albo niewpłaconych podatków.

93


Schemat 2. Rodzaje przedawnień i ich terminy1

PRZEDAWNIENIE ZOBOWIĄZANIA PODAKOWEGO

PRZEDAWNIENIE PRAWA DO DORĘCZENIA DECYZJI USTALAJĄCEJ WYSOKOŚĆ

ZOBOWIĄZANIA PODATKOWEGO

TERMINY PRZEDAWNIENIA

3 lata od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy

5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy, jeżeli podatnik: nie złożył deklaracji w terminie w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych

niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania 5 lat od końca roku kalendarzowego,

w którym upłynął termin do złożenia zeznania rocznego na podatek dochodowy od osób fizycznych, w przypadku decyzji ustalającej zobowiązanie dochodu nieznajdującego pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych

5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku

PRZEDAWNIENIE W PRAWIE PODATKOWYM

Pytania kontrolne1. Wymień efektywne sposoby wygasania zobowiązań podatkowych.2. Wymień nieefektywne sposoby wygasania zobowiązań podatkowych.3. Jakie kategorie podmiotów zobowiązane są do zapłaty podatków w formie bezgotówkowej?4. W jakich sytuacjach podatnicy prowadzący działalność gospodarczą i zobowiązani do pro-

wadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów mogą uisz-czać podatki w innej formie niż bezgotówkowej?

5. Jakie podatki i kiedy można opłacać kartą płatniczą?6. Zasady zaliczania wpłat w sytuacji, gdy na podatniku ciążą zobowiązania z różnych tytułów

(art. 62 o.p.).7. Jakie świadczenia i na jakich zasadach podlegają zaokrąglaniu (art. 63 o.p.)?8. Potrącenie – istota i tryb.9. Przeniesienie własności rzeczy lub praw – istota i tryb.10. Jakie są rodzaje przedawnień i ich terminy?11. Przesłanki przerwania biegu terminy przedawnienia zobowiązania podatkowego.12. Przesłanki zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.13. Jakie należności nie ulegają przedawnieniu?14. Zaniechanie poboru – istota i tryb.

1 Źródło: L. Etel (red.), R. Dowgier, G. Liszewski, M. Popławski, S. Presnarowicz, Prawo podatkowe - zarys wykładu, Warszawa 2013, s. 124.

94


1

SSPOSOBY WYGASANIA ZOBOWISPOSOBY WYGASANIA ZOBOWI ZAZA PODATKOWYCHPODATKOWYCH

EFEKTYWNE NIEEFEKTYWNE- zap ata (art. 60-63 o.p.) - zaniechanie poboru (art. 22 o.p.)- pobranie podatku przez p atnika - umorzenie zaleg o ci podatkowej

lub inkasenta (art. 67 o.p.)- potr cenie (art. 64 o.p.) - przedawnienie (art. 68-70 o.p.)- zaliczenie nadp aty lub zwrotu - zwolnienie z obowi zku zap aty

podatku (art. 76-76a o.p.) na podstawie art. 14m o.p.- przeniesienie w asno ci rzeczy

lub praw maj tkowych (art. 66 o.p.)- przej cie w asno ci nieruchomo ci

lub prawa maj tkowegow post powaniu egzekucyjnym

2

ZZAPZAP ATA PODATKUATA PODATKU

FORMY ZAP ATY

GOTÓWKOWA BEZGOTÓWKOWA POMOCNICZE

3

WWZORY BANDEROLWZORY BANDEROL

95


4

Rysunek 4. przedstawia sposób umocowania odpowiednim klejem banderoli podatkowej i legalizacyjnej, o wymiarach 50x12 mm, bezpo rednio na opakowaniu jednostkowym (butelce) wyrobu spirytusowego o pojemno ci (zawarto ci) do 0,2 l w cznie oraz banderoli podatkowej i legalizacyjnej, o wymiarach 90x16 mm, bezpo rednio na opakowaniu jednostkowym (butelce) wyrobu spirytusowego o pojemno ci (zawarto ci) powy ej 0,2 l (od góry na zamkni ciu i szyjce opakowania, w kszta cie odwróconej litery „L”), z tym e napis „MINISTRESTWO FINANSÓW RP ZNAK AKCYZY PODAT.-KRAJ.” (odpowiednio do rodzaju banderoli) zawarty na marginesie banderoli znajduje si na nakr tce opakowania).

Rysunek 5. przedstawia sposób umocowania odpowiednim klejem banderoli podatkowej i legalizacyjnej, o wymiarach 110x14 mm, bezpo rednio na opakowaniu jednostkowym (butelce) wyrobu winiarskiego o pojemno ci (zawarto ci) do 0,5 l w cznie oraz banderoli podatkowej i legalizacyjnej, o wymiarach 160x16 mm, bezpo rednio na opakowaniu jednostkowym (butelce) wyrobu winiarskiego o pojemno ci (zawarto ci) powy ej 0,5 l (od góry na zamkni ciu i szyjce opakowania, w kszta cie odwróconej litery „U”).

5

BBEZGOTBEZGOTÓÓWKOWA FORMA ZAPWKOWA FORMA ZAP ATYATY

zasadniczo dotyczy przedsi biorców, którzy s zobowi zani do prowadzenia ksi gi rachunkowej lub podatkowej ksi gi przychodów i rozchodów,nie dotyczy wskazanych przedsi biorców, gdy:- s mikroprzedsi biorcami,- dotyczy podatków niezwi zanych z dzia alno ci gospodarcz ,- dotyczy op aty skarbowej,- dotyczy zap aty podatku w formie pomocniczej,- podatek pobiera p atnik lub inkasent,ma form polecenia przelewu,moment zap aty – dzie obci enia rachunku podatnika.

6

ZZAPZAP ATA PODATKU INSTRUMENTEM PATA PODATKU INSTRUMENTEM P ATNICZYMATNICZYM

Art. 61a. § 1. Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa mog , w drodze uchwa y, dopu ci zap at podatków, stanowi cych dochody odpowiednio bud etu gminy, powiatu lub województwa, instrumentem p atniczym, w tym instrumentem p atniczym, na którym przechowywany jest pieni dz elektroniczny.

§ 2. W przypadku wymienionym w § 1 za termin dokonania zap aty podatku uwa a si dzie obci enia rachunku p atniczego podatnika, p atnika lub inkasenta lub jego rachunku w banku lub spó dzielczej kasie oszcz dno ciowo-kredytowej, innego ni p atniczy, albo dziepobrania warto ci pieni nej z pieni dza elektronicznego.

INSTRUMENTY P ATNICZE: karta p atnicza (kredytowa, debetowa, obci eniowa), pieni dz elektroniczny, czeki podró ne, euroczeki

96


7

ZZAOKRZAOKR GLANIE PODATKGLANIE PODATKÓÓWW

Art. 63. § 1. Podstawy opodatkowania, kwoty podatków, odsetki za zw ok , op aty prolongacyjne, oprocentowanie nadp at oraz wynagrodzenia przys uguj ce p atnikom i inkasentom zaokr gla si do pe nych z otych w ten sposób, e ko cówki kwot wynosz ce mniej ni 50 groszy pomija si , a ko cówki kwot wynosz ce 50 i wi cej groszy podwy sza si do pe nych z otych, z zastrze eniem § 1a i 2.

§ 1a. Podstawy opodatkowania, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz kwoty podatków od nich pobierane zzaokr gla si do pe nych groszy w gór .

§ 2. Zaokr glania podstaw opodatkowania i kwot podatków nnie stosuje si do op at, o których mowa w przepisach o podatkach i op atach lokalnych.

8

ZZALICZANIE WPZALICZANIE WP ATY PRZY KILKU ZOBOWIATY PRZY KILKU ZOBOWI ZANIACHZANIACH

Wp at zalicza si na poczet zobowi zania o najwcze niejszym terminie p atno ci, chyba e podatnik wska e, na poczet którego zobowi zania dokonuje wp aty. Takie same zasady obowi zuj przy wp atach na poczet rat podatku.

W przypadku zaliczek na podatek, podatnik nie mo e wybrazaliczki na poczet której wp aca – zawsze wp ata jest zaliczana na zaliczk o najwcze niejszym terminie p atno ci.

W przypadku wp at na poczet zaleg o ci podatkowych i odsetek, o ile wp ata nie pokrywa ca ej zaleg o ci oraz odsetek, dokonuje si jej stosowanego rozksi gowania na podstawie art. 55 § 2 o.p. W sprawie zaliczenia wp aty na poczet zaleg o ci wydaje sipostanowienie, na które przys uguje za alenie.

9

PPOBPOBÓÓR PODATKU PRZEZ R PODATKU PRZEZ PP ATNIKA LUB INKASENTAATNIKA LUB INKASENTA

97


10

PPOTRPOTR CENIE (ART. 64CENIE (ART. 64--65 O.P.)65 O.P.)

potr cenie czyli kompensata

jakie warunki musi spe nia wierzytelno podatnika wobec S.P. lub j.s.t., aby mog o doj do potr cenia?

z jakich tytu ów mo e pochodzi wierzytelno potr cana z nale no ci S.P. a z jakich w stosunku do j.s.t.?

warunki potr cenia z tytu u wierzytelno ci wobec jednostki bud etowej

tryb potr cenia (z wniosku czy z urz du?, w jakiej formie nast puje potr cenie i odmowa potr cenia?, w jakiej dacie nast puje potr cenie?)

11

PPRZENIESIENIE WPRZENIESIENIE W ASNOASNO CI (ART. 66 O.P.)CI (ART. 66 O.P.)

jaki jest podstawowy warunek dokonania przeniesienia w asno ci? (na poczet jakich nale no ci?)

jaki charakter ma przedmiotowa instytucja? (umowa czy akt administracyjny?)

tryb – z czyjej inicjatywy dochodzi do przeniesienia?, jak form i z kim zawierana jest umowa w przypadku zaleg o ci w podatkach pa stwowych i samorz dowych?, w jakiej formie potwierdza siprzeniesienie w asno ci?, z jak dat wygasa zobowi zanie?

12

UUMORZENIE (ART. 67A I 67B O.P.)UMORZENIE (ART. 67A I 67B O.P.)

co mo na umorzy ?

jakie s generalne przes anki umorzenia?

przes anki umorzenia z urz du

tryb umorzenia

czy p atnicy i inkasenci oraz spadkobiercy i osoby trzecie mog korzysta z umorzenia?

98


13

PPRZEDAWNIENIE PRZEDAWNIENIE

Ordynacja podatkowa wyró nia dwa rodzaje terminów przedawnienia:

przedawnienia prawa do wydania decyzji ustalaj cej wysoko zobowi zania podatkowego (art. 68 o.p.)przedawnienia zobowi zania podatkowego (art. 70 o.p.)

Pierwszy ze wskazanych rodzajów przedawnienia znajduje zastosowanie, w przypadku, gdy zobowi zanie podatkowe powstaje przez dor czenie decyzji ustalaj cej i jeszcze ono nie powsta o (np. w podatku od nieruchomo ci, rolnym, le nym w stosunku do osób fizycznych).

Drugi rodzaj przedawnienia dotyczy sytuacji, gdy zobowi zanie podatkowe ju powsta o i to bez wzgl du na to, czy z mocy prawa, czy przez dor czenie decyzji ustalaj cej jego wysoko .

14

PPRZEDAWNIENIE PRAWA DO DORPRZEDAWNIENIE PRAWA DO DOR CZENIA DECYZJICZENIA DECYZJI

Przedawnienie prawa do dor czenia decyzji ustalaj cej (art. 68 o.p.):

O.p. przewiduje dwa terminy przedawnienia prawa do dor czenia decyzji ustalaj cej.Zobowi zanie podatkowe nie powstanie, je eli decyzja ustalaj ca to zobowi zanie niezostanie dor czona po up ywie:

3 lat, licz c od ko ca roku kalendarzowego, w którym powsta obowi zek podatkowy;5 lat, licz c od ko ca roku kalendarzowego, w którym powsta obowi zek podatkowy, je eli podatnik:- nie z o y deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach

prawa podatkowego,- w z o onej deklaracji nie ujawni wszystkich danych niezb dnych

do ustalenia zobowi zania podatkowego

W przypadku decyzji na dochody ze róde nieujawnionych i nieznajduj cychpokrycia w ujawnionych ród ach przychodów, termin 5 liczy si od ko ca roku, w którym powinno by z o one zeznanie.

15

PPRZEDAWNIENIE PRAWA DO DORPRZEDAWNIENIE PRAWA DO DOR CZENIA DECYZJICZENIA DECYZJIArt. 69. § 1. W razie niedope nienia przez podatnika warunków uprawniaj cych do skorzystania z uzyskanej ulgi podatkowej, prawo do wydania decyzji ustalaj cej zobowi zanie podatkowe powstaje w dniu, w którym nast pi o zdarzenie powoduj ce utrat prawa do ulgi.

§ 2. Termin do wydania decyzji, o której mowa w § 1, wynosi 3 lata od ko ca roku podatkowego, w którym nast pi o zdarzenie powoduj ce utrat prawa do ulgi podatkowej, a je eli podatnik nie zg osi organowi podatkowemu utraty prawa do ulgi co najmniej na 2 miesi ce przed up ywem tego terminu - termin do wydania decyzji, o której mowa w § 1, wynosi 5 lat.

§ 3. Ustalenie wysoko ci zobowi zania podatkowego nast puje na podstawie stanu prawnego obowi zuj cego w dniu powstania obowi zku podatkowego oraz istniej cego w tym dniu stanu faktycznego.

§ 4. Je eli, zgodnie z odr bnymi przepisami, zobowi zanie podatkowe ustalane jest na rok kalendarzowy lub na inny okres, decyzja, o której mowa w § 1, wydawana jest na podstawie stanu prawnego obowi zuj cego w dniu nabycia prawa do ulgi.

99


16

PPRZEDAWNIENIE ZOBOWIPRZEDAWNIENIE ZOBOWI ZAZA PODATKOWYCHPODATKOWYCH

Przedawnienie zobowi zania podatkowego (art. 70 o.p.):

Zobowi zanie podatkowe, bez wzgl du na sposób w jaki powsta o, przedawnia si z up ywem 5 lat, licz c od ko ca roku kalendarzowego, w którym up yn termin p atno ci podatku.

Po up ywie okresu przedawnienia zobowi zanie podatkowe nie mo e by skutecznie egzekwowane.

Je eli przedawnienie nast pi w trakcie tocz cego sipost powania podatkowego, nale y przyj , e sta o si ono bezprzedmiotowe, w zwi zku z czym organ podatkowy obowi zany jest uumorzy je stosown decyzj , na podstawie art. 208 § 1 o.p.

17

PPRZEDAWNIENIE ZOBOWIPRZEDAWNIENIE ZOBOWI ZAZA PODATKOWYCHPODATKOWYCH

czym si ró ni przerwanie biegu terminu przedawnienia od zawieszenia jego biegu?

jakie s przes anki zawieszenia terminu przedawnienia prawa do dor czenia decyzji?

jakie s przes anki zawieszenia i przerwania biegu terminu przedawnienia zobowi zania podatkowego?

jakie zobowi zania podatkowe nie ulegaj przedawnieniu?

18

ZZANIECHANIE POBORU (ART. 22)ZANIECHANIE POBORU (ART. 22)

Art. 22. § 1. Minister w a ciwy do spraw finansów publicznych mo e, w drodze rozporz dzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub wa nym interesem podatników:

1) zaniecha w ca o ci lub w cz ci poboru podatków, okre laj c rodzaj podatku, okres, w którym nast puje zaniechanie, i grupy podatników, których dotyczy zaniechanie;

100


19

ZZALICZENIE NADPZALICZENIE NADP ATY (ART. 76 O.P.)ATY (ART. 76 O.P.)Art. 76. § 1. Nadp aty wraz z ich oprocentowaniem podlegaj zaliczeniu z urz du na poczet

zaleg o ci podatkowych wraz z odsetkami za zw ok , odsetek za zw ok okre lonych w decyzji, o której mowa w art. 53a, oraz bie cych zobowi za podatkowych, a w razie ich braku podlegaj zwrotowi z urz du, chyba e podatnik z o y wniosek o zaliczenie nadp aty w ca o ci lub w cz ci na poczet przysz ych zobowi za podatkowych, z zastrze eniem § 2.

§ 2. Nadp aty, których wysoko nie przekracza wysoko ci kosztów upomnienia w post powaniu egzekucyjnym, podlegaj z urz du zaliczeniu na poczet zaleg o ci podatkowych wraz z odsetkami za zw ok , odsetek za zw ok okre lonych w decyzji, o której mowa w art. 53a, oraz bie cych zobowi za podatkowych, a w razie ich braku - na poczet przysz ych zobowi za podatkowych, chyba e podatnik wyst pi o ich zwrot.

§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje si odpowiednio do zaliczania nadp aty p atnika lub inkasenta na poczet jego zaleg o ci podatkowych, bie cych zobowi za podatkowych lub zobowi za powsta ych w zwi zku z wykonywaniem obowi zków p atnika lub inkasenta.

Art. 76a. § 1. W sprawach zaliczenia nadp aty na poczet zaleg ych oraz bie cych zobowi za podatkowych wydaje si postanowienie, na które s u y za alenie. W przypadku zaliczenia nadp aty na poczet zaleg o ci podatkowych przepisy art. 55 § 2 i art. 62 § 1 stosuje si odpowiednio.

§ 2. Zaliczenie nadp aty na poczet zaleg o ci podatkowych nast puje z dniem:1) powstania nadp aty - w przypadkach, o których mowa w art. 73 § 1 pkt

1-3 i 5 oraz § 2;2) z o enia wniosku o stwierdzenie nadp aty.

20

ZZWOLNIENIE Z ART. 14MZWOLNIENIE Z ART. 14M

Art. 14m. § 1. Zastosowanie si do interpretacji, która nast pnie zosta a zmieniona lub nie zosta a uwzgl dniona w rozstrzygni ciu sprawy podatkowej, powoduje zwolnienie z obowi zku zap aty podatku w zakresie wynikaj cym ze zdarzenia b d cego przedmiotem interpretacji, je eli:1) zobowi zanie nie zosta o prawid owo wykonane w wyniku zastosowania si do interpretacji, która uleg a zmianie, lub interpretacji nieuwzgl dnionej w rozstrzygni ciu sprawy podatkowej oraz2) skutki podatkowe zwi zane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny b d cy

przedmiotem interpretacji, mia y miejsce po opublikowaniu interpretacji ogólnej albo po dor czeniu interpretacji indywidualnej.

§ 2. Zwolnienie, o którym mowa w § 1, obejmuje:1) w przypadku rocznego rozliczenia podatków - okres do ko ca roku podatkowego, w którym

opublikowano zmienion interpretacj ogóln , dor czono zmienion interpretacj indywidualnalbo dor czono organowi podatkowemu odpis orzeczenia s du administracyjnego uchylaj cego interpretacj indywidualn ze stwierdzeniem jego prawomocno ci;

2) w przypadku kwartalnego rozliczenia podatków - okres do ko ca kwarta u, w którym opublikowano zmienion interpretacj ogóln , dor czono zmienion interpretacj indywidualn albo dor czono organowi podatkowemu odpis orzeczenia s du administracyjnego uchylaj cego interpretacjindywidualn ze stwierdzeniem jego prawomocno ci, oraz kwarta nast pny;

3) w przypadku miesi cznego rozliczenia podatków - okres do ko ca miesi ca, w którym opublikowano zmienion interpretacj ogóln , dor czono zmienion interpretacj indywidualn albo dor czono organowi podatkowemu odpis orzeczenia s du administracyjnego uchylaj cego interpretacjindywidualn ze stwierdzeniem jego prawomocno ci, oraz miesi c nast pny.

Notatki:

101

MODUŁ 6.

Zakres zajęć* Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych* Ulgi i zwolnienia podatkowe a pomoc publiczna


Ustawa – Ordynacja podatkowaRozdział 7a. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych

Art. 67a. § 1. Organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

1) odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podat

kowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a;3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę

prolongacyjną.§ 2. Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości

lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

Art. 67b. § 1. Organ podatkowy na wniosek podatnika prowadzącego działalność gospodarczą może udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, określonych w art. 67a:

1) które nie stanowią pomocy publicznej;2) które stanowią pomoc de minimis – w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio

obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis;

3) które stanowią pomoc publiczną:a) udzielaną w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe lub inne nad-

zwyczajne zdarzenia,b) udzielaną w celu zapobieżenia lub likwidacji poważnych zakłóceń w gospodarce o cha-

rakterze ponadsektorowym,c) udzielaną w celu wsparcia krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsię-

wzięcia gospodarczego podejmowanego w interesie europejskim,d) udzielaną w celu promowania i wspierania kultury, dziedzictwa narodowego, nauki

i oświaty,e) będącą rekompensatą za realizację usług świadczonych w ogólnym interesie gospodar-

czym powierzonych na podstawie odrębnych przepisów,f) na szkolenia,g) na zatrudnienie,h) na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw,i) na restrukturyzację,j) na ochronę środowiska,k) na prace badawczo-rozwojowe,l) regionalną,m) udzielaną na inne przeznaczenia określone na podstawie § 6 przez Radę Ministrów.

102


§ 2. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a, w przypadku wymienio-nym w § 1 pkt 3 lit. a, mogą być udzielane jako pomoc indywidualna albo w ramach programów pomo-cowych określonych w odrębnych przepisach.

§ 3. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a, w przypadkach wymie-nionych w § 1 pkt 3 lit. b–g oraz lit. i–l mogą być udzielane jako pomoc indywidualna zgodna z progra-mami rządowymi lub samorządowymi albo udzielane w ramach programów pomocowych określonych w odrębnych przepisach.

§ 4. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a, w przypadku wymienio-nym w § 1 pkt 3 lit. h mogą być udzielane po spełnieniu szczegółowych warunków określonych na pod-stawie § 5.

§ 5. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki udzielania ulg w spła-cie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a, w przypadku wymienionym w § 1 pkt 3 lit. h wraz ze wskazaniem przypadków, w których ulgi są udzielane jako pomoc indywidualna, mając na uwa-dze dopuszczalne przeznaczenia i warunki udzielania pomocy państwa określone w przepisach prawa wspólnotowego.

§ 6. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzeń, inne niż określone w § 1 pkt 3 lit. a–l, przeznaczenia pomocy udzielanej w formie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a, oraz szczegółowe warunki udzielania tych ulg dla określonych przez Radę Ministrów prze-znaczeń wraz ze wskazaniem przypadków, w których ulgi udzielane są jako pomoc indywidualna, ma-jąc na uwadze dopuszczalność i warunki udzielania pomocy państwa określone w przepisach prawa wspólnotowego.

Art. 67c. § 1. Przepisy art. 67a § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 67b stosuje się odpowiednio do należności przypadających od płatników lub inkasentów.

§ 2. Przepisy art. 67a oraz art. 67b stosuje się odpowiednio do należności przypadających od spad-kobierców podatnika lub płatnika oraz osób trzecich.

Art. 67d. § 1. Organ podatkowy może z urzędu udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a § 1 pkt 3, jeżeli:

1) zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne;

2) kwota zaległości podatkowej nie przekracza pięciokrotnej wartości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym;

3) kwota zaległości podatkowej nie została zaspokojona w zakończonym postępowaniu likwi-dacyjnym lub upadłościowym;

4) podatnik zmarł, nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawił ruchomości niepodlega-jące egzekucji na podstawie odrębnych przepisów albo pozostawił przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty 5.000 zł, i jednocześnie brak jest spadkobierców innych niż Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego oraz nie ma możliwości orzeczenia odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej.

§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 3 i 4, decyzję umarzającą zaległość podatkową po-zostawia się w aktach sprawy.

§ 3. Przepisy § 1 pkt 3 i 4 i § 2 stosuje się odpowiednio do umarzania zaległości płatnika lub inkasenta.

Art. 67e. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, właściwość rzeczową poszczególnych organów podatkowych w sprawach stosowania ulg w spłacie zo-bowiązań podatkowych, uwzględniając wysokość kwoty będącej przedmiotem ulgi oraz terminy wpłat podatku lub zaległości podatkowej.

103


Ustawa z dnia 30.04.2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (tekst jednolity: Dz.U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404 ze zm.)

Art. 37. 1. Podmiot ubiegający się o pomoc de minimis jest zobowiązany do przedstawienia pod-miotowi udzielającemu pomocy, wraz z wnioskiem o udzielenie pomocy:

1) wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat, albo oświadczenia o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;

2) informacji niezbędnych do udzielenia pomocy de minimis, dotyczących w szczególności wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz wielkości i prze-znaczenia pomocy publicznej otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwali-fi kujących się do objęcia pomocą, na pokrycie których ma być przeznaczona pomoc de minimis.

2. Podmiot ubiegający się o pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie jest zobowiązany do przedstawienia podmiotowi udzielającemu pomocy, wraz z wnioskiem o udzielenie pomocy:

1) wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis w rolnictwie, jakie otrzymał w roku, w któ-rym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat obrotowych, albo oświad-czenia o wielkości pomocy de minimis w rolnictwie otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;

2) wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis w rybołówstwie, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat, albo oświadczenia o wielkości pomocy de minimis w rybołówstwie otrzymanej w tym okresie, albo oświad-czenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;

3) informacji niezbędnych do udzielenia pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, dotyczących w szczególności wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności go-spodarczej oraz wielkości i przeznaczenia pomocy publicznej otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifi kujących się do objęcia pomocą, na pokrycie których ma być przeznaczona pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie.

2a. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zakres informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 3, oraz wzór formularza informacji, kierując się koniecznością zapewnienia zupeł-ności i przejrzystości przedstawianych informacji.

3. Prezes Urzędu przedstawia Komisji, na jej wniosek, informacje o pomocy de minimis.4. Minister właściwy do spraw rolnictwa przedstawia Komisji, na jej wniosek, informacje o po-

mocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie.5. Podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnic-

twie lub rybołówstwie jest zobowiązany do przedstawienia podmiotowi udzielającemu pomocy, wraz z wnioskiem o jej udzielenie, informacji dotyczących wnioskodawcy i prowadzonej przez niego dzia-łalności gospodarczej oraz informacji o otrzymanej pomocy publicznej, zawierających w szczególności wskazanie dnia i podstawy prawnej jej udzielenia, formy i przeznaczenia, albo oświadczenia o nieotrzy-maniu pomocy.

6. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zakres informacji oraz oświadczenia, o któ-rych mowa w ust. 5, oraz wzory formularzy informacji, biorąc pod uwagę przeznaczenie planowanej pomocy oraz konieczność zapewnienia nieprzekroczenia dopuszczalnej wielkości pomocy udzielonej w związku z realizacją danego przedsięwzięcia przez poszczególne podmioty ubiegające się o pomoc oraz uwzględniając wymagania z zakresu sprawozdawczości.

7. Do czasu przekazania przez podmiot ubiegający się o pomoc zaświadczeń, oświadczeń lub infor-macji, o których mowa w ust. 1, 2 i 5, pomoc nie może być udzielona temu podmiotowi.

8. Obowiązku przedstawiania informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 3 oraz w ust. 5, nie stosuje się, jeżeli informacje te przekazuje się podmiotowi udzielającemu pomocy na podstawie od-rębnych ustaw.

104


Schemat 3. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, ich zakres i tryb przyznawania.1

zaległość podatkowa w całości lub w części

odsetki za zwłokę opłata prolongacyjna

termin płatności podatku zapłata zaległości

podatkowej

podatek zaległość podatkowa wraz

z odsetkami za zwłokę odsetki określone w decyzji,

o której mowa w art. 53a o.p.

ULGI W SPŁACIE ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

UMORZENIE ODROCZENIE ROZŁOŻENIE

PRZEDMIOT

TRYB

WYŁĄCZNIE NA WNIOSEK

Z URZĘDU LUB NA WNIOSEK, W PRZYPADKACH

WSKAZANYCH W ART. 67D O.P.

Zadanie

Podatnik w dniu 25 maja 2014 r. złożył do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białym-stoku (ul. Świętojańska 13, 15–219 Białystok) zeznanie na podatek dochodowy od osób fi zycznych za 2012 r. W zeznaniu wykazał kwotę do zapłaty 1.521 zł. Kwoty tej do dnia dzisiejszego nie wpłacił.

Przygotuj wniosek o umorzenie wskazanej zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę. Ja-kie elementy powinien zawierać wniosek? Jak uzasadnić wniosek?

Pytania kontrolne

1. Rodzaje ulg w spłacie zobowiązań podatkowych.2. Przesłanki zastosowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych przyznawanych z wniosku.3. Przesłanki umorzenia z urzędu (art. 67d o.p.).4. Co to znaczy, że ulgi w spłacie zobowiązań mają charakter uznaniowy?5. Na czym polega i w jakich przypadkach ma miejsce tzw. współdecydowanie w przypadku

stosowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych?6. Co można umorzyć?7. W jakich przypadkach ulga w spłacie zobowiązania podatkowego może stanowić tzw. po-

moc publiczną?

1 Źródło: L. Etel (red.), R. Dowgier, G. Liszewski, M. Popławski, S. Presnarowicz, Prawo podatkowe – zarys wykładu, Warszawa 2013, s. 143.

105


1

RRODZAJE ULG W SPRODZAJE ULG W SP ACIE ZOBOWIACIE ZOBOWI ZAZAPODATKOWYCH (ULG UZNANIOWYCH)PODATKOWYCH (ULG UZNANIOWYCH)

odroczenie terminu p atno ci podatku, odsetek okre lonych w decyzji wydanej na podstawie art. 53a lub zap aty zaleg o ci podatkowej

roz o enie na raty zap aty podatku, odsetek okre lonych w decyzji wydanej na podstawie art. 53a lub zaleg o ci podatkowej

umorzenie w ca o ci lub w cz ci zaleg o ci podatkowej, odsetek za zw ok lub op aty prolongacyjnej

2

KKto moKto mo e korzystae korzysta z ulg w spz ulg w sp acie?acie?

podatnikspadkobiercy podatnika lub p atnikaosoby trzeciep atnik i inkasent – nie mog jednak uzyska umorzenia z wniosku

3

PPRZESPRZES ANKI STOSOWANIA ULG W SPANKI STOSOWANIA ULG W SP ACIEACIE

WA NY INTERES PODATNIKA

INTERES PUBLICZNY

PRZES ANKI UMORZENIA Z URZ DU (ART. 67D)

106


4

CCO TO ZNACZY, CO TO ZNACZY, E ULGA MA CHARAKTER UZNANIOWY?E ULGA MA CHARAKTER UZNANIOWY?

Wyrok z dnia 16 lipca 2008 r.Wojewódzki S d Administracyjny w Olsztynie

I SA/Ol 108/08

1. Uznanie administracyjne nie wyra a si w dowolno ci ocen okoliczno ci odpowiadaj cych kierunkowym dyrektywom wyboru, ale w mo liwo ci negatywnego dla podatnika rozstrzygni ciu nawet przy istnieniu wa nego interesu podatnika.

2. Spe nienie przes anki wa nego interesu podatnika nie stwarza po stronie organu obowi zku umorzenia nale no ci. Wynika to z u ytego w art. 67a § 1 pkt 3 o.p. sformu owanie "organ podatkowy mo e". Ocena czy w konkretnej sytuacji wyst pujokoliczno ci uzasadniaj ce umorzenie zaleg o ci podatkowych pozostawiona wi c zosta a uznaniu organów podatkowych, przy uwzgl dnieniu wszystkich okoliczno ci maj cych wp yw na tocen .

5

Stosowanie ulg w sp acie zobowi zapodatkowych stanowi cych dochód gminy a realizowanych przez naczelników urz dów skarbowych – wspó decydowanie na podstawie art. 18 ust. 2 ustawy o dochodach jednostek samorz du terytorialnego.

6

PPOMOC PUBLICZNA W PODATKACHPOMOC PUBLICZNA W PODATKACH

Zgodnie z art. 107 ust. 1 TFUE, wsparcie dla przedsi biorcy podlega przepisom dotycz cym pomocy publicznej, o ile jednocze nie spe nione s nast puj ce warunki:

udzielana jest przez Pa stwo lub ze rodków pa stwowych,przedsi biorca uzyskuje przysporzenie na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku,ma charakter selektywny (uprzywilejowuje okre lonego lub okre lonych przedsi biorców albo produkcj okre lonych towarów),grozi zak óceniem lub zak óca konkurencj oraz wp ywa na wymian handlow mi dzy Pa stwami Cz onkowskimi UE.

107


7

PPOMOC PUBLICZNA W PODATKACHPOMOC PUBLICZNA W PODATKACH

Zgodnie z art. 67b par. 1 o.p.:Organ podatkowy na wniosek podatnika prowadz cego dzia alnogospodarcz mo e udziela ulg w sp acie zobowi za podatkowych, okre lonych w art. 67a:

które nie stanowi pomocy publicznej,które stanowi pomoc de minimis – w zakresie i na zasadach okre lonych w bezpo rednio obowi zuj cych aktach prawa wspólnotowego dotycz cych pomocy w ramach zasady de minimis,które stanowi pomoc publiczn , na wskazane w ustawie cele.

Pomoc de minimis ze wzgl du na swój szczególny charakter wyra aj cy si w relatywnie niskiej intensywno ci (aktualnie do równowarto ci 200 tys. euro dla danego beneficjenta liczonej w okresie trzech kolejnych lat podatkowych), mo e by stosowana na zasadach o wiele prostszych ni inne rodzaje pomocy publicznej.

8

WWYMOGI FORMALNE ZWIWYMOGI FORMALNE ZWI ZANE ZE ZZANE ZE Z OO ENIEM ENIEM WNIOSKU O ULGWNIOSKU O ULG PRZEZ PRZEDSIPRZEZ PRZEDSI BIORCBIORC ::

wskazanie czy, a je eli tak, to o jaki rodzaj pomocy publicznej si ubiega

za czenie za wiadcze o uzyskanej pomocy lub o wiadcze o jej braku

za czenie informacji niezb dnych do udzielenia pomocy na w a ciwym druku

Notatki:

Notatki:

109

MODUŁ 7.

Zakres zajęć* Nadpłata* Korekta deklaracji, podpisywanie deklaracji przez pełnomocników* Informacje podatkowe* Rachunki* Odpowiedzialność solidarna za zobowiązania podatkowe


Ustawa – Ordynacja podatkowaRozdział 9. Nadpłata

Art. 72. § 1. Za nadpłatę uważa się kwotę:1) nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku;2) podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej;3) zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji, o której mowa

w art. 30 § 4, określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej;4) zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich od-

powiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

§ 2. Jeżeli wpłata dotyczyła zaległości podatkowej, na równi z nadpłatą traktuje się także część wpłaty, która została zaliczona na poczet odsetek za zwłokę.

Art. 73. § 1. Nadpłata powstaje, z zastrzeżeniem § 2, z dniem:1) zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej;2) pobrania przez płatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej;3) zapłaty przez płatnika lub inkasenta należności wynikającej z decyzji o jego odpowiedzial-

ności podatkowej, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości więk-szej od należnej;

4) wpłacenia przez płatnika lub inkasenta podatku w wysokości większej od wysokości pobra-nego podatku;

5) zapłaty przez osobę trzecią lub spadkobiercę należności wynikającej z decyzji o odpowie-dzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spad-kodawcy, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej;

6) (uchylony).§ 2. Nadpłata powstaje z dniem złożenia:

1) zeznania rocznego – dla podatników podatku dochodowego;2) deklaracji podatku akcyzowego – dla podatników podatku akcyzowego;3) deklaracji o wpłatach z zysku za rok obrotowy – dla jednoosobowych spółek Skarbu Pań-

stwa i przedsiębiorstw państwowych;4) deklaracji kwartalnej dla podatku od towarów i usług – dla podatników podatku od towarów

i usług.

110


Art. 74. Jeżeli nadpłata powstała w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub orzecze-nia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, a podatnik, którego zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1:

1) złożył jedną z deklaracji, o których mowa w art. 73 § 2, lub inną deklarację, z której wynika wysokość zobowiązania podatkowego – wysokość nadpłaty określa podatnik we wniosku o jej zwrot, składając równocześnie skorygowaną deklarację;

2) został rozliczony przez płatnika – wysokość nadpłaty określa podatnik we wniosku o jej zwrot, składając równocześnie zeznanie (deklarację), o którym mowa w art. 73 § 2 pkt 1;

3) nie był obowiązany do składania deklaracji – wysokość nadpłaty określa podatnik we wnio-sku o jej zwrot.

Art. 74a. W przypadkach niewymienionych w art. 73 § 2 i art. 74 wysokość nadpłaty określa organ podatkowy.

Art. 75. § 1. Jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku.

§ 2. Uprawnienie określone w § 1 przysługuje również:1) podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób przewidziany w art. 21

§ 1 pkt 1, jeżeli:a) w zeznaniach (deklaracjach), o których mowa w art. 73 § 2, wykazali zobowiązanie po-

datkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany po-datek albo wykazali nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej,

b) w deklaracjach innych niż wymienione w art. 73 § 2 pkt 2 i 3, z wyjątkiem deklaracji do-tyczącej zaliczek na podatek dochodowy, wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek,

c) nie będąc obowiązanymi do składania zeznań (deklaracji), dokonali wpłaty podatku nie-należnego lub w wysokości większej od należnej;

1a) osobom, które były wspólnikami spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki, w sytu-acjach określonych w pkt 1;

2) płatnikom lub inkasentom, jeżeli:a) w złożonej deklaracji wykazali oraz wpłacili podatek w wysokości większej od wysoko-

ści pobranego podatku,b) w złożonej deklaracji wykazali oraz wpłacili podatek w wysokości większej od należnej,c) nie będąc obowiązanymi do składania deklaracji, wpłacili podatek w wysokości większej

od należnej.§ 3. W przypadkach, o których mowa w § 2 pkt 1 lit. a i b oraz w pkt 2 lit. a i b, podatnik, płatnik lub

inkasent równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty są obowiązani złożyć skorygowane zezna-nie (deklarację).

§ 3a. W przypadku, o którym mowa w § 2 pkt 1a, osoba, która była wspólnikiem spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki, jest obowiązana złożyć skorygowane zeznanie (deklarację) równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty oraz umowę spółki aktualną na dzień rozwiązania spółki.

§ 4. Jeżeli prawidłowość skorygowanego zeznania (deklaracji) nie budzi wątpliwości, organ podat-kowy zwraca nadpłatę bez wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę.

§ 5. Jeżeli zwrotu nadpłaty w trybie, o którym mowa w § 4, dokonano nienależnie lub w wysoko-ści wyższej od należnej, od kwoty nadpłaty podlegającej zwrotowi nie nalicza się odsetek za zwłokę. W tym zakresie nie wszczyna się postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.

§ 5a. Zwrotu nadpłaty osobom, które były wspólnikami spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki, dokonuje się w proporcjach wynikających z prawa do udziału w zysku określonego w umowie spółki. Jeżeli z dołączonej umowy nie wynikają te udziały w zysku, przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

111


§ 6. Przepisów § 2 pkt 1 lit. b i pkt 2 nie stosuje się, jeżeli ustawy podatkowe przewidują inny tryb zwrotu podatku.

§ 7. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, właści-wość miejscową organów podatkowych w sprawach, o których mowa w § 1, uwzględniając w szczegól-ności rodzaj podatku i przypadki poboru podatku przez płatnika.

Art. 76. § 1. Nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zale-głości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę określonych w decyzji, o której mowa w art. 53a, oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przy-szłych zobowiązań podatkowych, z zastrzeżeniem § 2.

§ 2. Nadpłaty, których wysokość nie przekracza wysokości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, podlegają z urzędu zaliczeniu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę określonych w decyzji, o której mowa w art. 53a, oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku – na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wystąpi o ich zwrot.

§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do zaliczania nadpłaty płatnika lub inkasenta na po-czet jego zaległości podatkowych, bieżących zobowiązań podatkowych lub zobowiązań powstałych w związku z wykonywaniem obowiązków płatnika lub inkasenta.

§ 4. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do osób, które były wspólnikami spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki.

Art. 76a. § 1. W sprawach zaliczenia nadpłaty na poczet zaległych oraz bieżących zobowiązań po-datkowych wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie. W przypadku zaliczenia nadpłaty na po-czet zaległości podatkowych przepisy art. 55 § 2 i art. 62 § 1 stosuje się odpowiednio.

§ 2. Zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych następuje z dniem:1) powstania nadpłaty – w przypadkach, o których mowa w art. 73 § 1 pkt 1–3 i 5 oraz § 2;2) złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty.

Art. 76b. § 1. Przepisy art. 76, art. 76a, art. 77b i art. 80 stosuje się odpowiednio do zwrotu podatku. Zaliczenie, o którym mowa w art. 76a § 2 pkt 1, następuje z dniem złożenia deklaracji wykazującej zwrot podatku.

§ 2. W przypadku złożenia przez podatnika upoważnienia organu podatkowego na podstawie prze-pisów o podatku od towarów i usług, zwrot podatku wraz z oprocentowaniem może być przekazany, w całości lub w części, na wskazany rachunek banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredyto-wej, jako zabezpieczenie kredytu udzielanego przez ten bank lub przez tę kasę, jeżeli w dniu złożenia deklaracji wykazującej zwrot podatku, w stosunku do podatnika nie jest prowadzone postępowanie ma-jące na celu ustalenie lub określenie wysokości zobowiązań podatkowych.

§ 3. Przekazanie zwrotu podatku wraz z oprocentowaniem bankowi lub spółdzielczej kasie oszczęd-nościowo-kredytowej traktuje się na równi z przekazaniem zwrotu na rachunek podatnika.

§ 4. Przekazanie bankowi lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej zwrotu podatku wraz z oprocentowaniem ma pierwszeństwo przed:

1) zaliczeniem tego zwrotu na poczet zaległości podatkowych i bieżących zobowiązań podat-kowych ujawnionych po złożeniu deklaracji wykazującej zwrot podatku;

2) realizacją zajęcia wierzytelności z tytułu zwrotu podatku w postępowaniu egzekucyjnym, otrzymanego przez organ podatkowy po dniu złożenia deklaracji wykazującej zwrot.

Art. 76c. Nadpłatę wynikającą z zaliczek na podatek zwraca się po zakończeniu okresu, za który rozlicza się podatek. Jeżeli jednak nadpłata wynika z decyzji stwierdzającej nadpłatę, wydanej w związku z art. 75 § 1, zwrot nadpłaty następuje w terminie 30 dni od dnia wydania tej decyzji.

112


Art. 77. § 1. Nadpłata podlega zwrotowi w terminie:1) 30 dni od dnia wydania decyzji o zmianie, uchyleniu lub stwierdzeniu nieważności decyzji:

a) ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego,b) określającej wysokość zobowiązania podatkowego,c) o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta,d) o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej lub spadkobiercy, z zastrzeżeniem § 3;

2) 30 dni od dnia wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę lub określającej wysokość nadpłaty;3) 14 dni od dnia doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyj-

nego, ze stwierdzeniem jego prawomocności, uchylającego decyzję organu podatkowego pierwszej instancji lub stwierdzającego jej nieważność, z zastrzeżeniem § 3;

4) 30 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w art. 74;5) 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania lub deklaracji, o których mowa w art. 73 § 2 pkt 1–3,

z zastrzeżeniem § 2;6) 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wraz ze:

a) skorygowanym zeznaniem (deklaracją) – w przypadkach, o których mowa w art. 75 § 3,b) skorygowanym zeznaniem (deklaracją) i z umową spółki aktualną na dzień rozwiązania

spółki – w przypadku, o którym mowa w art. 75 § 3a– lecz nie wcześniej niż w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania lub deklaracji, o któ-

rych mowa w art. 73 § 2;7) 30 dni od dnia złożenia deklaracji, o której mowa w art. 73 § 2 pkt 4.

§ 2. W przypadku skorygowania deklaracji:1) w trybie określonym w art. 274 § 1 pkt 1 – nadpłata podlega zwrotowi w terminie 3 mie-

sięcy od dnia upływu terminu do wniesienia sprzeciwu;2) przez podatnika – nadpłata podlega zwrotowi w terminie 3 miesięcy od dnia jej

skorygowania.§ 3. W przypadku uchylenia decyzji, o której mowa w § 1 pkt 1 lit. a–d, lub stwierdzenia jej nie-

ważności, jeżeli następnie, w terminie 3 miesięcy od dnia uchylenia lub stwierdzenia nieważności przez organ podatkowy lub od dnia doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyj-nego ze stwierdzeniem jego prawomocności, uchylającego decyzję lub stwierdzającego jej nieważność, zostanie wydana decyzja w tej samej sprawie, nadpłata, którą stanowi różnica między podatkiem wpła-conym a podatkiem wynikającym z tej decyzji, podlega zwrotowi w terminie 30 dni od dnia wydania nowej decyzji.

§ 4. W przypadku niewydania nowej decyzji w terminie, o którym mowa w § 3, nadpłata stano-wiąca kwotę wpłaconą na podstawie decyzji uchylonej lub decyzji, której nieważność stwierdzono, pod-lega zwrotowi bez zbędnej zwłoki.

Art. 77a. Organ podatkowy może, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych jego waż-nym interesem, dokonać zwrotu nadwyżki wpłaconych kwot zaliczek na podatek dochodowy.

Art. 77b. § 1. Zwrot nadpłaty następuje:1) na wskazany rachunek bankowy podatnika, płatnika lub inkasenta obowiązanego do posia-

dania rachunku bankowego;2) w gotówce, jeżeli podatnik, płatnik lub inkasent nie są obowiązani do posiadania rachunku

bankowego, chyba że zażądają zwrotu nadpłaty na rachunek bankowy.§ 2. Za dzień zwrotu nadpłaty uważa się dzień:

1) obciążenia rachunku bankowego organu podatkowego na podstawie polecenia przelewu;2) nadania przekazu pocztowego;3) wypłacenia kwoty nadpłaty przez organ podatkowy lub postawienia nadpłaty do dyspozycji

podatnika w kasie.§ 3. Nadpłata, której wysokość nie przekracza kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyj-

nym, podlega zwrotowi wyłącznie w kasie.

113


§ 4. Nadpłata zwracana przekazem pocztowym jest pomniejszana o koszty jej zwrotu.§ 5. Przepisy § 1–4 stosuje się odpowiednio do osób, które były wspólnikami spółki cywilnej

w chwili rozwiązania spółki.

Art. 77c. § 1. Nadpłata wynikająca z korekty zeznania w podatku dochodowym od osób fi zycznych jest pomniejszana o kwotę odpowiadającą nadwyżce kwoty przekazanej na rzecz organizacji pożytku publicznego zgodnie z wnioskiem podatnika, o którym mowa w odrębnych przepisach, ponad zaokrą-gloną do pełnych dziesiątek groszy w dół kwotę 1% podatku należnego wynikającego z tej korekty.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do nadpłat wynikających z decyzji.

Art. 78. § 1. Nadpłaty podlegają oprocentowaniu w wysokości równej wysokości odsetek za zwłokę pobieranych od zaległości podatkowych, z zastrzeżeniem § 2.

§ 2. Nadpłaty, o których mowa w art. 76 § 2, nie podlegają oprocentowaniu.§ 3. Oprocentowanie przysługuje:

1) w przypadkach przewidzianych w art. 77 § 1 pkt 1 lit. a–d, z zastrzeżeniem pkt 2, oraz w przypadku, o którym mowa w art. 77 § 1 pkt 3 – od dnia powstania nadpłaty;

2) w przypadkach przewidzianych w art. 77 § 1 pkt 1 lit. a–d – od dnia wydania decyzji o zmia-nie lub uchyleniu decyzji, jeżeli organ podatkowy nie przyczynił się do powstania prze-słanki zmiany lub uchylenia decyzji, a nadpłata nie została zwrócona w terminie;

3) w przypadkach przewidzianych w art. 77 § 1 pkt 2 i pkt 6 – od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wraz ze skorygowanym zeznaniem (deklaracją):

a) jeżeli nadpłata nie została zwrócona w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji stwier-dzającej nadpłatę,

b) jeżeli decyzja stwierdzająca nadpłatę nie została wydana w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty, chyba że do opóźnienia w wydaniu decyzji przyczynił się podatnik, płatnik lub inkasent,

c) jeżeli nadpłata nie została zwrócona w terminie, o którym mowa w art. 77 § 1 pkt 6, chyba że do opóźnienia w zwrocie nadpłaty przyczynił się podatnik, płatnik lub inkasent;

4) w przypadku przewidzianym w art. 77 § 1 pkt 5 i § 2 – od dnia powstania nadpłaty, jeżeli nadpłata nie została zwrócona w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania lub dekla-racji, o których mowa w art. 73 § 2 pkt 1–3, lub od dnia skorygowania zeznania lub dekla-racji w trybie art. 274 lub art. 274a;

5) w przypadku przewidzianym w art. 77 § 1 pkt 7 – od dnia powstania nadpłaty, jeżeli nad-płata nie została zwrócona w terminie 30 dni od dnia złożenia deklaracji, o której mowa w art. 73 § 2 pkt 4, lub od dnia skorygowania deklaracji w trybie art. 274 lub art. 274a.

§ 4. Oprocentowanie z tytułu nadpłaty przysługuje do dnia zwrotu nadpłaty, zaliczenia jej na poczet zaległych lub bieżących zobowiązań podatkowych lub dnia złożenia wniosku o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, z zastrzeżeniem § 5 pkt 2.

§ 5. W przypadku przewidzianym w art. 77 § 1 pkt 4 oprocentowanie przysługuje za okres:1) od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu – pod warunkiem złożenia przez podatnika

wniosku o zwrot nadpłaty w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub publikacji sentencji orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedli-wości w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub od dnia, w którym uchylono lub zmieniono w całości lub w części akt normatywny;

2) od dnia powstania nadpłaty do 30 dnia od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Kon-stytucyjnego lub publikacji sentencji orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedli-wości w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub od dnia, w którym uchylono lub zmieniono w całości lub w części akt normatywny – jeżeli wniosek o zwrot nadpłaty został złożony po upływie 30 dni od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub publikacji sentencji orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Dzien-niku Urzędowym Unii Europejskiej lub od dnia, w którym uchylono lub zmieniono w cało-ści lub w części ten akt.

114


Art. 78a. Jeżeli kwota dokonanego zwrotu podatku nie pokrywa kwoty nadpłaty wraz z jej opro-centowaniem, zwróconą kwotę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty nadpłaty oraz kwoty jej oprocentowania w takim stosunku, w jakim w dniu zwrotu pozostaje kwota nadpłaty do kwoty oprocentowania.

Art. 79. § 1. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty nie może zostać wszczęte w czasie trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej oraz w okresie między zakończeniem kon-troli a wszczęciem postępowania – w zakresie zobowiązań podatkowych, których dotyczy postępowa-nie lub kontrola.

§ 2. Prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

§ 3. Przepisu § 2 nie stosuje się, jeżeli ustawy podatkowe przewidują inny tryb zwrotu podatku.

Art. 80. § 1. Prawo do zwrotu nadpłaty podatku wygasa po upływie 5 lat, licząc od końca roku ka-lendarzowego, w którym upłynął termin jej zwrotu.

§ 2. Po upływie terminu określonego w § 1 wygasa również prawo do złożenia wniosku o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych oraz możliwość zaliczenia nadpłaty na poczet zaległych oraz bieżących zobowiązań podatkowych.

§ 3. Złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty, zwrot nadpłaty lub zaliczenie jej na poczet przy-szłych zobowiązań podatkowych przerywa bieg terminu do zwrotu nadpłaty.

Rozdział 9a. Podpisywanie deklaracji

Art. 80a. § 1. Jeżeli odrębne ustawy nie stanowią inaczej, deklaracja, w tym deklaracja składana za pomocą środków komunikacji elektronicznej, może być podpisana także przez pełnomocnika podat-nika, płatnika lub inkasenta.

§ 2. Pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji oraz zawiadomienie o odwołaniu tego pełnomoc-nictwa składa się organowi podatkowemu właściwemu w sprawach podatku, którego dana deklaracja dotyczy.

§ 2a. Pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji składanej za pomocą środków komunikacji elek-tronicznej oraz zawiadomienie o odwołaniu tego pełnomocnictwa podatnik, płatnik lub inkasent składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu w sprawach ewidencji podatników i płatników.

§ 3. Jeżeli przepisy prawa podatkowego wymagają podpisania deklaracji przez więcej niż jedną osobę, pełnomocnictwo do podpisania tej deklaracji jest skuteczne, jeżeli udzieliły go wszystkie osoby.

§ 4. W kwestiach dotyczących pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji stosuje się odpowied-nio przepisy dotyczące pełnomocnictwa w postępowaniu podatkowym.

§ 5. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji składanej za pomocą środków komunikacji elektronicznej oraz wzór zawiadomienia o odwołaniu tego pełnomocnictwa, uwzględniając zakres pełnomocnictwa i dane identyfi kujące podatnika, płatnika lub inkasenta oraz pełnomocnika.

Art. 80b. Jeżeli odrębne ustawy nie stanowią inaczej, podpisanie deklaracji przez pełnomocnika zwalnia podatnika, płatnika lub inkasenta z obowiązku podpisania deklaracji.

Rozdział 10. Korekta deklaracji

Art. 81. § 1. Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą sko-rygować uprzednio złożoną deklarację.

§ 1a. Osoba, która była wspólnikiem spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki, może skorygo-wać uprzednio złożoną deklarację w zakresie wskazanym w art. 75 § 3a.

§ 2. Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty.

115


Art. 81b. § 1. Uprawnienie do skorygowania deklaracji:1) ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej

– w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą;2) przysługuje nadal po zakończeniu:

a) kontroli podatkowej,b) postępowania podatkowego – w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zo-

bowiązania podatkowego.§ 2. Korekta złożona w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1, nie wywołuje skutków prawnych.§ 3. (uchylony).

Rozdział 11. Informacje podatkowe

Art. 82. § 1. Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fi zyczne prowadzące działalność gospodarczą są obowiązane do sporządzania i przekazywania informacji:

1) na pisemne żądanie organu podatkowego – o zdarzeniach wynikających ze stosunków cywilnoprawnych albo z prawa pracy, mogących mieć wpływ na powstanie obowiązku podatkowego lub wysokość zobowiązania podatkowego osób lub jednostek, z którymi za-warto umowę;

2) bez wezwania przez organ podatkowy – o umowach zawartych z nierezydentami w rozu-mieniu przepisów prawa dewizowego;

3) w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach.§ 2. Banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe są obowiązane do sporządzania i prze-

kazywania ministrowi właściwemu do spraw fi nansów publicznych, w formie dokumentu elektronicz-nego, w okresie sprawozdawczym – odpowiednio od 1 do 15 dnia miesiąca oraz od 16 do ostatniego dnia miesiąca – informacji o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadze-niem działalności gospodarczej, w terminie do siódmego dnia następnego okresu sprawozdawczego. Obowiązek sporządzania i przekazywania informacji nie dotyczy rachunków bankowych założonych i zlikwidowanych w tym samym okresie sprawozdawczym.

§ 2a. Jednostki organizacyjne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego obowiązane są do sporządzenia i przekazania infor-macji o składkach płatnika i ubezpieczonego.

§ 2b. (uchylony).§ 2c. Informacje, o których mowa w § 2, minister właściwy do spraw fi nansów publicznych udo-

stępnia naczelnikom urzędów skarbowych, naczelnikom urzędów celnych, dyrektorom izb skarbowych, dyrektorom izb celnych oraz dyrektorom urzędów kontroli skarbowej.

§ 3. Banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz inne instytucje fi nansowe, na pi-semne żądanie ministra właściwego do spraw fi nansów publicznych lub jego upoważnionego przedsta-wiciela, są obowiązane do udzielenia informacji w razie wystąpienia władz państw obcych – w zakresie i na zasadach określonych w rozdziale 2 działu VIIa oraz wynikających z ratyfi kowanych umów o uni-kaniu podwójnego opodatkowania i innych ratyfi kowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

§ 4. Żądanie, o którym mowa w § 3, oznacza się klauzulą: „Tajemnica skarbowa”, a jego przekaza-nie następuje w trybie przewidzianym dla dokumentów zawierających informacje niejawne o klauzuli „zastrzeżone”.

§ 5. Organ podatkowy określa zakres żądanych informacji, o których mowa w § 1 pkt 1 i § 2a, oraz termin ich przekazania.

§ 6. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:1) przypadki oraz zakres informacji, o których mowa w § 1 pkt 2, a także szczegółowe za-

sady, termin oraz tryb ich sporządzania i przekazywania, ze szczególnym uwzględnieniem powiązań kapitałowych oraz nadzorczych pomiędzy rezydentami i nierezydentami w ro-

116


zumieniu przepisów prawa dewizowego oraz posiadania przez nierezydentów przedsię-biorstw, oddziałów i przedstawicielstw na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) organy administracji rządowej lub samorządowej obowiązane do przekazywania informacji podatkowych bez wezwania przez organ podatkowy, zakres tych informacji, a także tryb ich sporządzania oraz terminy przekazywania.

§ 7. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych mając na uwadze usprawnienie przekazy-wania i przetwarzania informacji, o których mowa w § 2, określi, w drodze rozporządzenia:

1) format i tryb przekazywania dokumentu elektronicznego, uwzględniając jego zabezpiecze-nie przed nieuprawnionym dostępem;

2) wzór informacji o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych oraz rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, o których mowa w § 2, uwzględ-niając numer rachunku, datę jego założenia albo likwidacji, dane identyfi kujące posiada-cza rachunku, w tym nazwisko i imię lub nazwę posiadacza, miejsce zamieszkania lub adres siedziby, rodzaj i numer identyfi katora posiadacza rachunku, kod kraju posiadacza rachunku, numer identyfi kacji podatkowej.

§ 8. Obowiązek określony w § 2 może być wykonany za pośrednictwem instytucji, o których mowa w art. 105 ust. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm.).

Art. 82a. § 1. Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fi zyczne prowadzące działalność gospodarczą obowiązane są do gromadzenia, sporządzania i przekazy-wania, bez wezwania przez organ podatkowy, informacji o wynagrodzeniach za świadczone na ich rzecz usługi (wykonywaną pracę), wypłacanych przez podmiot będący nierezydentem osobom fi zycznym bę-dącym nierezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego, świadczącym te usługi (wykonują-cym pracę), jeżeli:

1) w związku z umowami o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz innymi ratyfi kowa-nymi umowami międzynarodowymi, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, może to mieć wpływ na powstanie obowiązku podatkowego lub wysokość zobowiązania podat-kowego osób otrzymujących wynagrodzenie;

2) podmiot będący nierezydentem bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu lub kontroli podmiotu, którego dotyczy obowiązek informacyjny, albo posiada udział w kapi-tale tego podmiotu uprawniający do co najmniej 5% wszystkich praw głosu.

§ 2. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, zakres informacji, o których mowa w § 1, a także szczegółowe zasady, termin oraz tryb ich sporządzania, ze szczególnym uwzględnieniem czasu pobytu nierezydenta w kraju, danych identyfi kujących nierezy-denta i podmiot wypłacający nierezydentowi wynagrodzenie, wysokość wynagrodzenia, formy i termin jego wypłaty.

Art. 83. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz ministrem właściwym do spraw ad-ministracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia, zakres i termin przekazywania informacji, o których mowa w art. 82 § 1, przez organy lub jednostki podległe tym ministrom, uwzględniając dane identyfi kujące strony zawartej umowy oraz tryb ich przekazywania zapewniający szczególną ochronę informacji w nich zawartych.

Art. 84. § 1. Sądy, komornicy sądowi oraz notariusze są obowiązani sporządzać i przekazywać wła-ściwym organom podatkowym informacje wynikające ze zdarzeń prawnych, które mogą spowodować powstanie zobowiązania podatkowego.

§ 2. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw fi nansów pu-blicznych, określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje informacji, ich formę, z uwzględnieniem formy wypisu aktu, zakres, terminy oraz sposób przekazywania informacji przez sądy, komorników sądowych i notariuszy.

117


Art. 85. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych może określić, w drodze rozporządze-nia, w zakresie niezbędnym do kontroli prawidłowości wykonywania obowiązków podatkowych oraz korzystania z uprawnień przewidzianych w przepisach prawa podatkowego, grupy podmiotów obowią-zanych do składania zeznań, wykazów, informacji lub deklaracji oraz ustalać zakres danych zawartych w tych dokumentach, a także terminy ich składania i rodzaje dokumentów, które powinny być do nich dołączone.

Art. 86. § 1. Podatnicy obowiązani do prowadzenia ksiąg podatkowych przechowują księgi i związane z ich prowadzeniem dokumenty do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

§ 2. W razie likwidacji lub rozwiązania osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej oso-bowości prawnej podmiot dokonujący jej likwidacji lub rozwiązania zawiadamia pisemnie właściwy organ podatkowy, nie później niż w ostatnim dniu istnienia tej osoby prawnej lub jednostki organizacyj-nej, o miejscu przechowywania ksiąg podatkowych oraz dokumentów związanych z ich prowadzeniem.

Rozdział 12. Rachunki

Art. 87. § 1. Jeżeli z odrębnych przepisów nie wynika obowiązek wystawienia faktury, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są obowiązani, na żądanie kupującego lub usługobiorcy, wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.

§ 2. Obowiązek wystawienia rachunku, o którym mowa w § 1, nie dotyczy rolników sprzedających produkty roślinne i zwierzęce pochodzące z własnej uprawy lub hodowli, nieprzerobione sposobem przemysłowym, chyba że sprzedaż jest dokonywana w ich odrębnych, stałych miejscach sprzedaży, poza obrębem uprawy lub hodowli.

§ 3. Podatnicy wymienieni w § 1, od których zażądano rachunku przed wykonaniem usługi lub wy-daniem towaru, wystawiają rachunek nie później niż w terminie 7 dni od dnia wykonania usługi lub wy-dania towaru. Jeżeli jednak żądanie wystawienia rachunku zostało zgłoszone po wykonaniu usługi lub wydaniu towaru, wystawienie rachunku następuje w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia żądania.

§ 4. Podatnik nie ma obowiązku wystawienia rachunku, jeżeli żądanie zostało zgłoszone po upły-wie 3 miesięcy od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

§ 5. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, zakres informacji, które muszą być zawarte w rachunkach, uwzględniając w szczególności dane identyfi kujące sprzedawcę i kupującego, wykonawcę i odbiorcę usług oraz oznaczenie wartości i rodzaju transakcji.

Art. 88. § 1. Podatnicy wystawiający rachunki są obowiązani kolejno je numerować i przechowy-wać kopie tych rachunków, w kolejności ich wystawienia, do czasu upływu okresu przedawnienia zobo-wiązania podatkowego.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do podatników obowiązanych do żądania rachunków.

Rozdział 13. Odpowiedzialność solidarna

Art. 91. Do odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania podatkowe stosuje się przepisy Ko-deksu cywilnego dla zobowiązań cywilnoprawnych.

Art. 92. § 1. Jeżeli, zgodnie z ustawami podatkowymi, podatnicy ponoszą solidarną odpowiedzial-ność za zobowiązania podatkowe, a zobowiązania te powstają w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 2, odpowiedzialnymi solidarnie są podatnicy, którym doręczono decyzję ustalającą wysokość zobowią-zania podatkowego.

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się do zobowiązań podatkowych pobieranych w formie łącznego zobo-wiązania pieniężnego. W tym przypadku zasady odpowiedzialności solidarnej stosuje się z chwilą do-ręczenia decyzji (nakazu płatniczego) osobie, na którą, zgodnie z odrębnymi przepisami, wystawia się decyzję (nakaz płatniczy).

118


§ 3. Małżonkowie wspólnie opodatkowani na podstawie odrębnych przepisów ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe oraz solidarna jest ich wierzytelność o zwrot nadpłaty podatku.

§ 4. Do wierzytelności o zwrot nadpłaty, o której mowa w § 3, stosuje się przepisy Kodeksu cywil-nego o wierzytelnościach cywilnoprawnych.

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.06.2004 r. w sprawie określenia rodzajów i zakresu informacji przekazywanych organom podatkowym przez sądy, komorników sądowych

i notariuszy oraz terminu, formy, z uwzględnieniem formy wypisu aktu i sposobu ich przekazywania (Dz.U. Nr 156, poz. 1640 ze zm.)

Na podstawie art. 84 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:

§ 1. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o Kpc – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 17 listo-pada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.).

§ 2. Sądy przekazują organowi podatkowemu właściwemu miejscowo według ich siedziby, w ter-minie do dnia 15 każdego miesiąca, następujące informacje wynikające ze zdarzeń prawnych, które mogą spowodować powstanie zobowiązania podatkowego:

1) odpisy postanowień (ugody sądowej): o podziale majątku wspólnego (art. 567 Kpc), o stwierdzeniu nabycia własności przez zasiedzenie (art. 610 § 2 Kpc), o zniesieniu współ-własności (art. 622–625 Kpc), o stwierdzeniu nabycia spadku (art. 669, 677, 681 i 690 § 2 Kpc), o uchyleniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku (art. 678 Kpc), o zmianie postanowienia stwierdzającego nabycie spadku (art. 679 § 1 Kpc), o dziale spadku (art. 688 Kpc), o przysądzeniu własności nieruchomości (art. 998 Kpc) i innych składników mająt-kowych, z których egzekucje prowadzi się według przepisów o egzekucji z nieruchomości;

2) pisemne informacje:a) o nowo zarejestrowanych i wykreślonych w ciągu ubiegłego miesiąca tłumaczach

przysięgłych,b) o dokonanych w ciągu ubiegłego miesiąca pierwszych wpisach do rejestru przedsiębior-

ców, o ile sąd nie przekazał organowi podatkowemu informacji na podstawie art. 19b ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209, z późn. zm.3)), i wykreśleniach z rejestru, z podaniem adresu i przedmiotu działalności przedsiębiorcy.

§ 3. Komornicy sądowi przekazują, w terminie do 15 dnia każdego miesiąca, pisemne informacje o dokonanych w ciągu ubiegłego miesiąca sprzedażach egzekucyjnych zajętych praw majątkowych i to-warów oraz kwocie podatków, o których mowa w art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) oraz w art. 103 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11) – organom podatkowym właściwym dla dłużnika ze względu na opodatkowanie tej sprzedaży odpowiednio podatkiem od towarów i usług lub podatkiem akcyzowym.

§ 4. Informacje wymienione w § 2 pkt 2 oraz w § 3 ust. 1 mogą być przekazywane w formie elektronicznej.

§ 5. Notariusze przekazują organowi podatkowemu właściwemu miejscowo według ich siedziby, w terminie do dnia 7 każdego miesiąca, wypisy sporządzonych w poprzednim miesiącu, dokumentu-jących czynności prawne podlegające przepisom ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514, z późn. zm.) lub ustawy z dnia 9 września 2000 r. o po-

119


datku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 i Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 209, poz. 1319 oraz z 2009 r. Nr 22, poz. 120):

1) aktów notarialnych, o ile notariusz jako płatnik tych podatków nie przekazał organowi po-datkowemu odpisów aktów notarialnych na podstawie art. 18 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn lub art. 10 ust. 3a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych,

2) zarejestrowanych aktów poświadczenia dziedziczenia– które mogą spowodować powstanie zobowiązania podatkowego.

§ 6. Informacje w zakresie określonym w rozporządzeniu, z wyjątkiem informacji, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 2, nieprzekazane za okres od dnia 1 lipca 2003 r. do dnia wejścia w życie rozporządze-nia, przekazuje się w terminie do dnia 1 sierpnia 2004 r., o ile były sporządzone przez podmioty wska-zane w art. 84 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

§ 7. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z wyjątkiem § 3 ust. 1 pkt 2, który wcho-dzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24.12.2002 r. w sprawie informacji podatkowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r. poz. 190)

Na podstawie art. 82 § 6, art. 82a § 2 i art. 85 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podat-kowa (Dz.U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:

§ 1. 1. Rozporządzenie określa:1) grupy podmiotów obowiązanych do składania informacji o umowach cywilnoprawnych

albo z zakresu prawa pracy, zakres danych zawartych w tych informacjach, a także szcze-gółowe zasady oraz termin i tryb ich sporządzania i przekazywania;

2) przypadki, w których składane są informacje podatkowe o umowach zawartych z nierezy-dentami, zakres tych informacji oraz szczegółowe zasady, termin i tryb ich sporządzania i przekazywania;

3) organy administracji rządowej i samorządowej obowiązane do przekazywania informacji podatkowych bez wezwania przez organ podatkowy, zakres tych informacji, a także tryb ich sporządzania oraz terminy przekazywania;

4) zakres informacji o wynagrodzeniach za świadczone usługi (wykonywaną pracę) na rzecz osób prawnych, jednostek niemających osobowości prawnej oraz osób fi zycznych prowa-dzących działalność gospodarczą wypłacanych przez podmiot będący nierezydentem oso-bom fi zycznym będącym nierezydentami świadczącym te usługi (wykonującym pracę), szczegółowe zasady, termin oraz tryb sporządzania informacji.

2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o „ustawie”, rozumie się przez to ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

§ 2. 1. Na pisemne żądanie organu podatkowego informacje o zawartych umowach, o których mowa w art. 82 § 1 pkt 1 ustawy, są sporządzane i przekazywane przez:

1) osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, jeżeli suma należ-ności albo suma zobowiązań wynikająca z takich umów zawartych w roku podatkowym z tym samym podmiotem przekroczyła równowartość 10.000 euro – w takim przypadku obowiązek sporządzenia informacji dotyczy wszystkich umów zawartych z tym podmio-tem bez względu na wartość należności lub zobowiązań wynikającą z poszczególnych umów;

2) osoby fi zyczne prowadzące działalność gospodarczą i obowiązane do prowadzenia ksiąg podatkowych, jeżeli:

120


a) wartość należności albo zobowiązania wynikającego z jednorazowej umowy przekro-czyła równowartość 3.000 euro – w takim przypadku obowiązek sporządzenia informa-cji dotyczy tej umowy,

b) suma należności albo suma zobowiązań wynikająca z takich umów zawartych w roku podatkowym z tym samym podmiotem przekroczyła równowartość 10.000 euro – w ta-kim przypadku obowiązek sporządzenia informacji dotyczy wszystkich umów zawar-tych z tym podmiotem, bez względu na wartość należności lub zobowiązań wynikającą z poszczególnych umów.

2. Informacje, o których mowa w ust. 1, sporządza się za okresy wskazane w żądaniu naczelnika urzędu skarbowego i przekazuje w terminie 30 dni od dnia doręczenia żądania.

3. Wzór informacji, o których mowa w ust. 1, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 3. 1. Informacje o umowach, o których mowa w art. 82 § 1 pkt 2 ustawy, sporządza się i przeka-zuje, jeżeli:

1) jedna ze stron tej umowy, bezpośrednio lub pośrednio, bierze udział w zarządzaniu lub kon-troli drugiej strony umowy albo posiada udział w jej kapitale uprawniający do co najmniej 5% wszystkich praw głosu lub

2) inny podmiot, niebędący stroną umowy, równocześnie bierze udział, bezpośrednio lub po-średnio, w zarządzaniu lub kontroli podmiotów będących stronami umowy albo posiada udziały w kapitałach tych podmiotów uprawniające, w każdym z nich, do co najmniej 5% wszystkich praw głosu, lub

3) nierezydent, będący stroną umowy, posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed-siębiorstwo, oddział lub przedstawicielstwo w rozumieniu odrębnych przepisów

– i jeżeli podmiot obowiązany do sporządzenia i przekazania informacji wiedział lub mógł wiedzieć, przy zachowaniu należytej staranności, o fakcie posiadania takich udziałów lub o fakcie posiadania przez nierezydenta przedsiębiorstwa, oddziału lub przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1:1) pkt 1 i 2 – w informacjach uwzględnia się umowy, które zostały zawarte w roku podatko-

wym z tym samym nierezydentem, a suma należności albo suma zobowiązań wynikająca z tych umów przekroczyła równowartość 300.000 euro;

2) pkt 3 – w informacjach uwzględnia się umowy, w których jednorazowa wartość należności albo zobowiązań przekroczyła równowartość 5.000 euro.

3. Informacje, o których mowa w ust. 1, sporządza się za rok podatkowy i przesyła się naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na adres siedziby albo miejsce zamieszkania podmiotu sporządzającego informację, w terminie trzech miesięcy, licząc od zakończenia tego roku podatkowego.

4. Wzór informacji, o których mowa w ust. 1, określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 3a. Określone w § 2 ust. 1 i § 3 ust. 2 wartości limitów wyrażone w euro przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień 31 grudnia roku poprze-dzającego rok podatkowy, w którym zawarto umowę.

§ 4. 1. W informacjach, o których mowa w § 2 i 3, uwzględnia się wartość należności lub zobowią-zań wynikającą:

1) z umów sporządzonych w formie pisemnej lub2) z wystawionych lub otrzymanych faktur albo rachunków potwierdzających zawarcie

umowy, jeżeli w umowie nie określono wartości należności lub zobowiązań albo umowa nie ma formy pisemnej.

2. Określone wartości zobowiązań lub należności, o których mowa w ust. 1, wyrażone w walucie obcej przelicza się na walutę polską według kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski, na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym:

1) zawarto umowę lub

121


2) wystawiono faktury albo rachunki potwierdzające zawarcie umowy.3. Obowiązek, o którym mowa w § 2 i 3, nie dotyczy umów:

1) zawartych w trybie przepisów o zamówieniach publicznych;2) kredytu albo pożyczki zawartych przez banki i agencje rządowe z osobami wymienionymi

w § 2 ust. 1;3) objętych, zgodnie z odrębnymi przepisami, tajemnicą państwową lub bankową;4) związanych z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnot samorządowych, w szczegól-

ności z usługami komunalnymi.

§ 5. 1. Organy rejestrujące pojazdy są obowiązane, bez wezwania przez organ podatkowy właściwy w sprawach podatku od środków transportowych, do nieodpłatnego sporządzania i przekazywania co-miesięcznych informacji o zarejestrowanych i wyrejestrowanych pojazdach, o których mowa w prze-pisach o podatkach i opłatach lokalnych, do organu podatkowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub adres siedziby nabywcy pojazdu, w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zarejestrowano lub wyrejestrowano pojazd.

2. Informacja, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać:1) imię i nazwisko lub nazwę (fi rmę) zbywcy i nabywcy, ich adresy zamieszkania lub siedziby,

ich numery ewidencyjne Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub numery identyfi kacyjne w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospo-darki narodowej REGON oraz datę nabycia, zarejestrowania lub wyrejestrowania pojazdu;

2) rodzaj i typ środka transportowego, rok produkcji, numer rejestracyjny pojazdu oraz odpo-wiednio do rodzaju i typu środka transportowego: dopuszczalną masę całkowitą pojazdu, masę własną pojazdu, dopuszczalną masę całkowitą zespołu pojazdów, liczbę osi, rodzaj zawieszenia, nacisk na siodło ciągnika, liczbę miejsc do siedzenia w autobusie oraz wpływ pojazdu na środowisko naturalne.

2a. Organy, o których mowa w ust. 1, są obowiązane, bez wezwania przez organ podatkowy wła-ściwy w sprawach podatku od środków transportowych, do nieodpłatnego sporządzania i przekazywa-nia comiesięcznych informacji o pojazdach czasowo wycofanych z ruchu i ponownie dopuszczonych do ruchu po tym wycofaniu, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych, do organu podatkowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub adres siedziby właściciela lub posia-dacza pojazdu, w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pojazd wycofano z ruchu lub ponownie dopuszczono do ruchu po tym wycofaniu.

2b. Informacja, o której mowa w ust. 2a, powinna zawierać:1) dane dotyczące środka transportowego, o których mowa w ust. 2 pkt 2;2) dane dotyczące właściciela lub posiadacza środka transportowego: imię i nazwisko lub na-

zwę (fi rmę), adres zamieszkania lub siedziby, numer ewidencyjny Powszechnego Elektro-nicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub numer identyfi kacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej REGON;

3) datę czasowego wycofania pojazdu z ruchu albo datę ponownego dopuszczenia pojazdu do ruchu po tym wycofaniu.

3. Organy, o których mowa w ust. 1, są obowiązane, bez wezwania, do nieodpłatnego sporządzania i przekazywania comiesięcznych informacji o zarejestrowanych pojazdach, w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym, do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub adres siedziby nabywcy pojazdu, w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w któ-rym zarejestrowano pojazd.

4. Informacja, o której mowa w ust. 3, powinna zawierać:1) imię i nazwisko lub nazwę (fi rmę) zbywcy i nabywcy, ich adresy zamieszkania lub sie-

dziby, ich numery ewidencyjne Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Lud-ności (PESEL) lub numery identyfi kacyjne w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej REGON oraz datę nabycia i zarejestrowania pojazdu;

2) markę, typ i model, rok produkcji, numer rejestracyjny, numer identyfi kacyjny VIN lub nu-mer nadwozia (podwozia) i pojemność silnika pojazdu.

122


§ 6. 1. Organy administracji architektoniczno-budowlanej są obowiązane, bez wezwania organu po-datkowego właściwego w sprawach podatku od nieruchomości, do nieodpłatnego przekazywania infor-macji, w formie kopii wydanych przez te organy decyzji o:

1) pozwoleniu na budowę;2) pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.

2. Organy nadzoru budowlanego są obowiązane, bez wezwania organu podatkowego właściwego w sprawach podatku od nieruchomości, do nieodpłatnego przekazywania informacji, w formie odpo-wiednio kopii wydanych przez te organy decyzji lub kopii otrzymanych zawiadomień o:

1) pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego lub jego części;2) wyłączeniu całości lub części obiektu budowlanego z użytkowania;3) rozbiórce obiektu budowlanego;4) zakończeniu budowy, co do których nie zgłoszono sprzeciwu.

3. Informacje, o których mowa w ust. 1 i 2, przekazuje się do organu podatkowego właściwego ze względu na miejsce położenia obiektu budowlanego, w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wydana decyzja stała się ostateczna lub upłynął termin do zgłoszenia sprzeciwu.

§ 7. 1. Informacja, o której mowa w art. 82a § 1 ustawy, powinna zawierać:1) dane identyfi kujące: podmiot przekazujący informację, nierezydenta i podmiot wypłaca-

jący nierezydentowi wynagrodzenie;2) datę rozpoczęcia świadczenia usług (wykonywania pracy) przez nierezydenta w kraju

i przewidywany czas pobytu;3) informacje o wypłacie wynagrodzenia: przewidywaną wysokość, rodzaj, formę i termin

wypłaty wynagrodzenia.2. Przepisy ust. 1 pkt 2 i 3 stosuje się w zakresie, w jakim podmiot obowiązany do sporządze-

nia i przekazania informacji, przy zachowaniu należytej staranności, posiadał lub mógł posiadać takie informacje.

3. Informację przesyła się naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla opodatkowania nie-rezydentów, będących osobami fi zycznymi, w terminie do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym nierezydent rozpoczął świadczenie usług (wykonywanie pracy).

4. Wzór informacji, o której mowa w ust. 1, określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

§ 8. 1. Płatnicy i inkasenci, którzy potrącają przysługujące im wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatków, są obowiązani do przesyłania informacji naczelnikowi urzędu skarbowego, któ-remu, zgodnie z odrębnymi przepisami, przekazują pobrane podatki.

2. Informacja, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać:1) dane identyfi kujące płatnika lub inkasenta;2) kwotę pobranych podatków;3) kwotę wpłaconych podatków;4) kwotę potrąconego wynagrodzenia.

3. Informacje są przesyłane bez wezwania, w terminach określonych dla składania deklaracji, na podstawie których płatnicy lub inkasenci dokonują rozliczenia pobranych podatków, a jeżeli nie są obo-wiązani do składania tych deklaracji – w terminie określonym do złożenia informacji o pobranych po-datkach lub zaliczkach na podatek.

4. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli w deklaracjach lub informacjach, które są składane przez płatników lub inkasentów na podstawie odrębnych przepisów, płatnik zamieści informację o pobranym wynagrodzeniu w rubryce „wyjaśnienie różnicy między kwotą pobranego podatku a kwotą wpłaco-nego podatku” lub w innej rubryce, która jest przeznaczona do zamieszczania informacji o pobranym wynagrodzeniu.

§ 9. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.

123


Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22.08.2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach

(Dz.U. Nr 165, poz. 1373)

§ 14. 1. Rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi zawiera co najmniej:1) imiona i nazwiska (nazwę albo fi rmę) oraz adresy sprzedawcy i kupującego bądź wyko-

nawcy i odbiorcy usługi;2) datę wystawienia i numer kolejny rachunku;3) (uchylony);4) określenie rodzaju i ilości towarów lub wykonanych usług oraz ich ceny jednostkowe;5) ogólną sumę należności wyrażoną liczbowo i słownie;6) (uchylony).

2. W przypadku gdy oryginał rachunku uległ zniszczeniu albo zaginął, ponownie wystawiony ra-chunek zawiera również wyraz „DUPLIKAT” oraz datę jego ponownego wystawienia.

3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do faktur wystawianych przez podatników podatku od towa-rów i usług.

Pytania kontrolne1. Pojęcie nadpłaty (art. 72 o.p.)2. Tryb orzekania o nadpłacie (decyzje określające nadpłatę i stwierdzające nadpłatę, tzw. bez-

decyzyjny zwrot nadpłaty).3. Kto i w jakich przypadkach może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty (art. 75 o.p.).4. Na czym polega instytucja tzw. pośredniego zwrotu nadpłaty (art. 76 o.p.)?5. W jaki sposób dokonuje się korekty deklaracji?6. W jakich przypadkach prawo do korekty deklaracji ulega zawieszeniu?7. Jakie kategorie podmiotów zobowiązane są do przekazywania organom podatkowym infor-

macji podatkowych?8. Na jakich podmiotach ciąży obowiązek wystawiania rachunków?9. W jakim terminie powinien być wystawiony rachunek?10. W jakich podatkach (i w jakich sytuacjach) występuje obowiązek podatkowy o charakte-

rze solidarnym (3 przykłady)?11. Na czym polega solidarna odpowiedzialność za zobowiązanie podatkowe?

Notatki:

124


1

PPOJPOJ CIE NADPCIE NADP ATYATYCechy nadp aty:- kwota wp acana z przekonaniem, e jest wykonaniem

obowi zku zap aty wynikaj cego z przepisów prawa podatkowego

- kwota wp acana na rachunek organu podatkowego

Art. 72 §1 o.p. za nadp at uwa a:nadp acony lub nienale nie zap acony podatek,podatek pobrany przez p atnika nienale nie lub w wysoko ci wi kszej od nale nejzobowi zanie zap acone przez p atnika lub inkasenta nienale nie lub w wysoko ci wy szej od nale nejzobowi zanie zap acone przez osob trzeci lub spadkobiercnienale nie lub w wysoko ci wi kszej od nale nej

2

KKIEDY POWSTAJE NADPKIEDY POWSTAJE NADP ATA?ATA?

z dniem zap aty

z dniem pobrania przez inkasenta lub p atnika

z dniem z o enia deklaracji na PIT, CIT, akcyza, kwartalnej w VAT

3

TTRYBY OKRETRYBY OKRE LANIA NADPLANIA NADP ATYATYsamodzielnie we wniosku o zwrot nadp aty okre la j podatnik, ile powsta a ona w zwi zku z orzeczeniem Trybuna u Konstytucyjnego, a zobowi zanie powsta o z mocy ustawy (art. 74 o.p.)

samodzielnie w deklaracji na PIT, CIT, VAT lub akcyz lub w korekcie deklaracji tych lub innych - o ile prawid owoskorygowanej deklaracji nie budzi w tpliwo ci organu podatkowego, organ zwraca j bez wydawania decyzji (art. 75 § 4 o.p.)

organ podatkowy w drodze decyzji - okre laj cej wysokonadp aty (art. 74a o.p.) albo o stwierdzeniu nadp aty - z wniosku stwierdzenie nadp aty (art. 75 o.p.)

Kto i w jakich przypadkach mo e z o y wniosek o stwierdzenie nadp aty?Co z nadp at , gdy nadp acono podatek wynikaj cy z decyzji?

125


4

TTERMINY ZWROTU NADPTERMINY ZWROTU NADP ATYATY1) w terminie 14 dni od dnia dor czenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia s du

administracyjnego, ze stwierdzeniem jego prawomocno ci, uchylaj cego decyzj organu podatkowego pierwszej instancji lub stwierdzaj cego jej niewa no ,

2) 30 dni od dnia wydania decyzji o zmianie, uchyleniu lub stwierdzeniu niewa no ci decyzji ustalaj cej, okre laj cej, o odpowiedzialno ci p atnika, inkasenta, osoby trzeciej lub spadkobiercy,

3) w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji o stwierdzeniu nadp aty lub okre laj cej nadp at

4) w terminie 30 dni od dnia z o enia wniosku o zwrot nadp aty w zwi zku z orzeczeniem TK5) w terminie 30 dni od dnia z o enia deklaracji kwartalnej na podatek VAT6) w terminie 2 miesi cy od dnia z o enia wniosku o stwierdzenie nadp aty wraz z korekt

deklaracji, lecz nie wcze niej ni w terminie 3 miesi cy od dnia z o enia zeznania lub deklaracji.

7) w terminie 3 miesi cy od dnia z o enia zeznania lub deklaracji na PIT. CIT, akcyz .

W przypadku powstania nadp aty w zwi zku z uchyleniem, zmian lub stwierdzeniem niewa no ci decyzji, o ile organ podatkowy wyda now decyzje w ci gu 3 miesi cy, nadp ata stanowi ca ró nic pomi dzy podatkiem wp aconym a wynikaj cym z nowej decyzji, podlega zwrotowi w terminie 30 dni od dnia wydania nowej decyzji.

5

OOPROCENTOWANIE NADPOPROCENTOWANIE NADP ATYATYnadp aty s oprocentowane jak zaleg o ci podatkowe, ale tylko w ustawowo wskazanych przypadkachnie podlegaj oprocentowaniu nadp aty do kwoty 11,60 zw przypadku powstania nadp aty w zwi zku z uchyleniem, zmian lub stwierdzeniem niewa no ci decyzji – od dnia powstania nadp aty, chyba e organ podatkowy nie przyczyni si do powstania przes anki lub uchylenia decyzji i nadp ata zosta a zwrócona w ci gu 30 dni od dnia uchylenia lub zmiany decyzji. Je eli nie zwróci w ci gu 30 dni, wtedy oprocentowanie od dnia wydania decyzji o zmianie lub uchyleniuw przypadku z o enia wniosku o stwierdzenie nadp aty – od dnia z o enia wniosku o stwierdzenie nadp aty:- je eli nie zwrócono jej w ci gu 30 dni od dnia wydania decyzji o stwierdzeniu nadp aty,- je eli decyzja stwierdzaj ca nadp at nie zosta a wydana w terminie 2 miesi cy od dnia z o enia wniosku, chyba e do opó nienia przyczyni si podatnik,- je eli nadp ata nie zosta a zwrócona w terminie 2 miesi cy od dnia z o enia wniosku o stwierdzenie nadp aty wraz z korekt deklaracji w przypadku nadp aty wykazanej w zeznaniu lub deklaracji, je eli nie zosta a ona zwrócona w terminie 3 miesi cy od dnia z o enia zeznania lub deklaracjiw przypadku nadp aty wynikaj cej z deklaracji kwartalnej na VAT – od dnia powstania nadp aty, je eli nie zwrócono jej w terminie 30 dni od z o enia deklaracji.

6

SSPOSOBY ZWROTU NADPSPOSOBY ZWROTU NADP ATYATYzwrot po redni:- w pierwszej kolejno ci zalicza si na poczet zaleg o ci z odsetkami,

je eli nie ma to na bie ce nale no ci, a je eli ich nie ma to sizwraca, chyba, e podatnik wyst pi o zaliczenie na poczet przysz ych nale no ci

- nadp aty do kwoty kosztów upomnienia w post powaniu egzekucyjnym (11,60 z ) – w pierwszej kolejno ci zaliczane na zaleg o ci, bie ce nale no ci i nale no ci przysz e, chyba e podatnik wyst pi o zwrot

forma zwrotu:- na wskazany rachunek bankowy- w gotówce, je eli podatnik nie jest zobowi zany do posiadania

rachunku bankowego, chyba e za da zwrotu nadp aty na rachunek bankowy

nadp ata do wysoko ci kosztów upomnienia (11,60 z ) podlega zwrotowi wy cznie w kasienadp ata zwracana przekazem pocztowym jest pomniejszana o koszty jej zwrotu

126


7

PPODPISYWANIE DEKLARACJI PRZEZ PEPODPISYWANIE DEKLARACJI PRZEZ PE NOMOCNIKANOMOCNIKA

DEFINICJA DEKLARACJI PODATKOWEJ (ART. 3 PKT 5 O.P.)

JAKIE S WARUNKI DOTYCZ CE PE NOMOCNICTWA DO PODPISYWANIA DEKLARACJI?

CO TRZEBA ZROBI , EBY PE NOMOCNIK MÓG PODPISADEKLARACJ ?

JAKIE S WYMOGI DOTYCZ CE PE NOMOCNICTWA NP. W PRZYPADKU ZEZNANIA NA PODATEK DOCHODOWY SK ADANEGO PRZEZ MA ONKÓW ROZLICZAJ CYCH SI CZNIE?

8

KKOREKTA DEKLARACJIKOREKTA DEKLARACJI

JAK SI KORYGUJE DEKLARACJ ?

CO TO ZNACZY, E PRAWO DO KOREKTY DEKLARACJI ULEGA ZAWIESZENIU?

W JAKICH SYTUACJACH PRAWO DO KOREKTY DEKLARACJI ULEGA ZAWIESZENIU?

9

IINFORMACJE PODATKOWE

CZEMU S U Y OBOWI ZEK PRZEKAZYWANIA ORGANOM PODATKOWYM OKRE LONYCH INFORMACJI?

JAKIE KATEGORIE PODMIOTÓW S ZOBOWI ZANE DO PRZEKAZYWANIA INFORMACJI?

podmioty prowadz ce dzia alno gospodarcz

banki, skok-i, instytucje finansowe, ZUS

s dy, komornicy, notariusze

127


10

ZZAKRES I TRYB PRZEKAZYWANIA ZAKRES I TRYB PRZEKAZYWANIA INFORMACJI PODATKOWYCHINFORMACJI PODATKOWYCH

PODMIOTY PROWADZ CE DZIA ALNO GOSPODARCZ :na pisemne danie organu podatkowego – o zdarzeniach wynikaj cych ze stosunków cywilnoprawnych albo z prawa pracy, mog ce mie wp yw na powstanie obowi zku podatkowego lub wysoko zobowi zaniabez wezwania – o umowach zawartych z nierezydentamii wynagrodzeniach za wiadczone na ich rzecz us ugi wyp acanych przez nierezydentów osobom fizycznym, które s nierezydentami

Rozporz dzenie MF z dnia 24.12.2002 r. w sprawie informacji podatkowych (Dz.U. Nr 240, poz. 2061 ze zm.) – progi transakcji, z którymi wi e si obowi zek przekazania informacji (np. 10 tys. €dla transakcji w danym roku z osobami prawnymi, 3 tys. € dla jednorazowej transakcji z osob fizyczn prowadz c dzia alnogospodarcz i ksi gi podatkowe).

11


BANKI, SKOK-I, INSTYTUCJE FINANSOWE, ZUSbez wezwania – o za o onych i zlikwidowanych rachunkach bankowych przedsi biorców, na pisemne dane – ZUS podaje informacje o sk adkach p atnika i ubezpieczeniowego, a banki i skok-i informacje, o które wyst puj w adze podatkowe pa stw obcych

Rozporz dzenie MF w sprawie formatu i trybu przekazywania przez banki i spó dzielcze kasy oszcz dno ciowo-kredytowe comiesi cznych informacji o za o onych i zlikwidowanych rachunkach zwi zanych z prowadzeniem dzia alno ci gospodarczej (Dz.U. Nr 225, poz. 1641)

12


S DY, KOMORNICY, NOTARIUSZbez wezwania – informacje wynikaj ce ze zdarze prawnych, które mog spowodowa powstanie zobowi zania podatkowego, np.

- s dy – odpisy postanowie o podziale maj tku, o stwierdzeniu nabycia spadku, o zniesieniu wspó w asno ci

- komornicy – o sprzeda y egzekucyjnej, o wyp atach osobom fizycznym zaleg ych wynagrodze na podstawie orzeczes du

- notariusze – odpisy aktów notarialnych, o ile wcze niej nie przekazali ich jako p atnicy PCC oraz podatku od spadków i darowizn

Rozporz dzenie Min. Spraw. z dnia 29.06.2004 r. w sprawie okre lenia rodzajów i zakresu informacji przekazywanych organom podatkowym przez s dy, komorników s dowych i notariuszy oraz terminu, formy, z uwzgl dnieniem formy wypisu aktu i sposobu ich przekazania (Dz.U. Nr 156, poz. 1640)

128


13

RRACHUNKIRACHUNKI

Kto ma obowi zek wystawiania rachunków?

Tre rachunku okre la rozporz dzenie MF z dnia 22.08.2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zw okoraz op aty prolongacyjnej, a tak e zakresu informacji, które musz by zawarte w rachunkach (Dz.U. Nr 165, poz. 1373 ze zm.)

Kiedy i w jakim terminie s wystawiane?

14

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO SOLIDARNASOLIDARNA

istota odpowiedzialno ci solidarnej w prawie cywilnym:- solidarno d u ników (art. 366 kc.) - bierna- solidarno wierzycieli (art. 367 kc.) – czynna

kiedy wyst puje odpowiedzialno solidarna w prawie podatkowym?

odpowiedzialno solidarna za w asny d ug (np. w podatku od nieruchomo ci)

odpowiedzialno solidarna za cudzy d ug (np. w przypadku odpowiedzialno ci osób trzecich)

15

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO SOLIDARNASOLIDARNAart. 5 ust. 2 ustawy z dnia 9 wrze nia 2000 r. o podatku od czynno ci cywilnoprawnych, w odniesieniu do stron umowy zamiany oraz umowy spó ki cywilnej;art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o op acie skarbowej, w przypadku z o enia wspólnego zg oszenia lub dokonania na ich wspólny wniosek czynno ci urz dowej albo wydania na ich wspólny wniosek za wiadczenia, zezwolenia (pozwolenia, koncesji), a w przypadku z o enia dokumentu stwierdzaj cego udzielenie pe nomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii – na mocodawcy i pe nomocniku lub przedsi biorcy i prokurencie;art. 3 ust. 5 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, gdy grunty podlegaj ce opodatkowaniu podatkiem rolnym stanowi wspó w asno lub znajduj si w posiadaniu dwóch lub wi cej podmiotów, z wyj tkiem sytuacji, gdy stanowi gospodarstwo rolne prowadzone w ca o ci przez jednego ze wspó w a cicieli (wspó posiadaczy);art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 30 pa dziernika 2002 r. o podatku le ny, w odniesieniu do wspó w a cicieli lub wspó posiadaczy lasu;art. 3 ust. 4 oraz art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i op atach lokalnych w zakresie podatku od nieruchomo ci – w przypadku dwóch lub wi cej wspó w a cicieli lub wspó posiadaczy gruntów, budynków lub budowli, z wyj tkiem obowi zku podatkowego z tytu u w adania wspólnym gruntem oraz wspóln cz ci budynku przy wyodr bnieniu w asno ci lokali, a tak e w zakresie podatku od rodków transportowych - je eli rodek transportowy stanowi wspó w asno dwóch lub wi cej osób fizycznych lub prawnych;art. 1a ust. 14 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, w zakresie spó ek tworz cych podatkow grup kapita ow , z tytu u podatku dochodowego nale nego za okres obowi zywania umowy na podstawie, której utworzono grup .na mocy art. 92 § 3 o.p. solidarny charakter ma tak e odpowiedzialno ma onków opodatkowanych wspólnie na podstawie art. 6 ust. 2 u.p.d.o.f., a na podstawie art. 107 o.p. równie odpowiedzialno podatnika i osób trzecich.

Moduł 7

16

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO SOLIDARNASOLIDARNA

odpowiedzialno solidarna w podatkach w których zobowi zanie powstaje przez dor czenie decyzji

specyficzne zasady odpowiedzialno ci solidarnej w przypadku tzw. cznego zobowi zania pieni nego

co oznacza solidarno wierzytelno ci o zwrot nadp aty w przypadku ma onków rozliczaj cych si cznie z podatku dochodowego od osób fizycznych?

Notatki:

Notatki:

131

MODUŁ 8.

Zakres zajęć* Następstwo prawne w prawie podatkowym* Odpowiedzialność osób trzecich za zaległości podatkowe


Ustawa – Ordynacja podatkowaRozdział 14. Prawa i obowiązki następców prawnych oraz podmiotów przekształconych

Art. 93. § 1. Osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się:1) osób prawnych,2) osobowych spółek handlowych,3) osobowych i kapitałowych spółek handlowych

– wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do osoby prawnej łączącej się przez przejęcie:1) innej osoby prawnej (osób prawnych);2) osobowej spółki handlowej (osobowych spółek handlowych).

§ 3. (uchylony).

Art. 93a. § 1. Osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku:1) przekształcenia innej osoby prawnej,2) przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej

– wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki prze-kształcanej osoby lub spółki.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do:1) osobowej spółki handlowej zawiązanej (powstałej) w wyniku przekształcenia:

a) innej spółki niemającej osobowości prawnej,b) spółki kapitałowej;

2) spółki niemającej osobowości prawnej, do której osoba fi zyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa.

§ 3. Bank utworzony przez wniesienie tytułem wkładu niepieniężnego wszystkich składników majątkowych oddziału instytucji kredytowej, stanowiących przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część, wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki instytu-cji kredytowej związane z działalnością tego oddziału.

§ 4. Jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fi zyczną wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa przekształcanego przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek kapitałowych.

Art. 93b. Przepisy art. 93 i art. 93a § 1–3 stosuje się odpowiednio do łączenia się i przekształceń sa-morządowych zakładów budżetowych.

Art. 93c. § 1. Osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału wstępują, z dniem podziału lub z dniem wydzielenia, we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego

132


prawa i obowiązki osoby prawnej dzielonej pozostające w związku z przydzielonymi im, w planie po-działu, składnikami majątku.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie – także majątek osoby prawnej dzielonej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Art. 93d. Przepisy art. 93–93c mają zastosowanie również do praw i obowiązków wynikających z decyzji wydanych na podstawie przepisów prawa podatkowego.

Art. 93e. Przepisy art. 93–93d stosuje się w zakresie, w jakim odrębne ustawy, umowy o unika-niu podwójnego opodatkowania oraz inne ratyfi kowane umowy międzynarodowe, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, nie stanowią inaczej.

Art. 94. Przepisy art. 93 § 1, art. 93d i art. 93e, z zastrzeżeniem art. 95, stosuje się również do na-bywców przedsiębiorstw państwowych oraz do spółek, które na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych( nabyły lub przejęły te przedsiębiorstwa.

Art. 95. § 1. Odpowiedzialność nabywców lub spółek, o których mowa w art. 94, z tytułu:1) odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych zlikwidowanego przedsiębiorstwa,2) oprocentowania przypadających do zwrotu zaliczek naliczonego podatku od towarów

i usług– ograniczona jest do odsetek (oprocentowania) naliczonych do dnia wykreślenia przedsiębiorstwa

z rejestru przedsiębiorstw państwowych.§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do odpowiedzialności Skarbu Państwa lub gminy, powiatu

albo województwa z tytułu oprocentowania nadpłat oraz oprocentowania zwrotu różnicy podatku od to-warów i usług.

Art. 96. Odsetki za zwłokę oraz oprocentowanie, o których mowa w art. 95, naliczane są nadal:1) po upływie 14 dni od dnia doręczenia spółce decyzji określającej wysokość zobowiązania

podatkowego lub wydania decyzji w sprawie zwrotu zaliczek naliczonego podatku od to-warów i usług;

2) począwszy od dnia otrzymania przez organ podatkowy wniosku o zwrot nadpłaty lub o zwrot różnicy podatku od towarów i usług.

Art. 97. § 1. Spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

§ 2. Jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o cha-rakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przecho-dzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.

§ 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio do praw i obowiązków z tytułu sprawowanej przez spadko-dawcę funkcji płatnika.

§ 4. Przepisy § 1–3 stosuje się również do praw i obowiązków wynikających z decyzji wydanych na podstawie przepisów prawa podatkowego.

Art. 98. § 1. Do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy sto-suje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do odpowiedzialności spadkobierców za:1) zaległości podatkowe, w tym również za zaległości, o których mowa w art. 52 § 1;2) odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy;3) pobrane, a niewpłacone podatki z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika

lub inkasenta;

133


4) niezwrócone przez spadkodawcę zaliczki na naliczony podatek od towarów i usług oraz ich oprocentowanie;

5) opłatę prolongacyjną;6) koszty postępowania podatkowego;7) koszty upomnienia i koszty postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec spadko-

dawcy powstałe do dnia otwarcia spadku.

Art. 99. Bieg terminów przewidzianych w art. 68, 70, 71, 77 § 1 oraz art. 80 § 1 ulega zawieszeniu od dnia śmierci spadkodawcy do dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, nie dłużej jednak niż do dnia, w którym upłynęły 2 lata od śmierci spadkodawcy.

Art. 100. § 1. Organy podatkowe właściwe ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadko-dawcy orzekają w odrębnych decyzjach o zakresie odpowiedzialności poszczególnych spadkobierców lub określają wysokość nadpłaty albo zwrotu podatku.

§ 2. W decyzji organ podatkowy określa wysokość znanych w dniu otwarcia spadku zobowiązań spadkodawcy, o których mowa w art. 98 § 1 i 2, z zastrzeżeniem § 2a.

§ 2a. Wydając decyzję, organ podatkowy określa prawidłową wysokość zobowiązania podatko-wego, wysokość poniesionej straty uprawniającej spadkobierców do skorzystania, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, z ulg podatkowych, wysokość nadpłaty lub zwrotu podatku, jeżeli ich wysokość jest inna niż wykazana w deklaracji złożonej przez spadkodawcę albo spadkodawca deklaracji nie złożył.

§ 3. Termin płatności przez spadkobiercę zobowiązań, o których mowa w § 2, wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Art. 101. § 1. Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy oraz oprocentowanie niezwróconych zaliczek naliczonego podatku od towarów i usług naliczane są do dnia otwarcia spadku.

§ 2. Odsetki za zwłokę oraz oprocentowanie, o których mowa w § 1, naliczane są nadal w przy-padku niedotrzymania przez spadkobierców terminu określonego w art. 100 § 3.

§ 3. (uchylony).

Art. 102. § 1. Przepisy art. 100 i 101 stosuje się, jeżeli:1) w stosunku do spadkodawcy nie zostało wszczęte postępowanie podatkowe lub2) postępowanie podatkowe, którego stroną był spadkodawca, zostało zakończone decyzją

ostateczną.§ 2. W razie śmierci strony w toku postępowania w sprawach dotyczących praw lub obowiązków

wymienionych w art. 97 w miejsce dotychczasowej strony wstępują jej spadkobiercy.§ 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio do następców prawnych, o których mowa w art. 93–93c

i art. 94.

Art. 103. § 1. Organy podatkowe zawiadamiają spadkobierców o:1) złożonych przez spadkodawcę odwołaniach od decyzji, zażaleniach na postanowienia

i skargach do sądu administracyjnego;2) decyzjach wydanych na podstawie art. 67a § 1 pkt 1 lub 2, jeżeli nie upłynął termin płatno-

ści odroczonego podatku lub zaległości podatkowej lub termin płatności rat;3) decyzjach i postanowieniach, które zostały doręczone spadkodawcy, a w dniu jego

śmierci nie upłynął jeszcze termin do złożenia odwołania, zażalenia lub skargi do sądu administracyjnego;

4) wszczętej kontroli podatkowej;5) złożonych przez spadkodawcę wnioskach o wszczęcie postępowania;6) postępowaniach wszczętych z urzędu wobec spadkodawcy.

§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 1 i 3, terminy do złożenia odwołania, zażalenia lub skargi do sądu administracyjnego biegną ponownie od dnia doręczenia zawiadomienia.

134


Art. 104. § 1. Jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fi zycznych, or-gan podatkowy informuje spadkobierców, na podstawie posiadanych danych, o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając rów-nocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty.

§ 2. Jeżeli spadkodawca poniósł wydatki uprawniające do ulg podatkowych, spadkobierca w termi-nie 30 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w § 1, zawiadamia organ podatkowy o wyso-kości poniesionych wydatków.

§ 3. Po upływie terminu, o którym mowa w § 2, organ podatkowy doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę.

§ 4. (uchylony).

Art. 105. § 1. Oprocentowanie z tytułu przypadających na rzecz spadkodawcy nadpłat oraz zwro-tów podatków naliczane jest do dnia otwarcia spadku.

§ 2. Przypadające na rzecz spadkodawcy nadpłaty oraz zwroty podatków, a także oprocentowa-nie z tych tytułów zwracane są poszczególnym spadkobiercom w proporcji określonej w ich zgodnym oświadczeniu woli, pod warunkiem złożenia w organie podatkowym:

1) prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku;2) zgodnego oświadczenia woli wszystkich spadkobierców o podziale tych należności.

§ 3. W razie niezłożenia oświadczenia, o którym mowa w § 2 pkt 2, w terminie 30 dni od dnia złożenia prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku kwoty należnych nadpłat i zwrotów podatku, a także kwoty oprocentowania z tych tytułów składane są do depozytu organu podat-kowego. Nadpłata lub zwrot podatku są pomniejszane o koszty przechowywania w depozycie.

§ 4. Oprocentowanie naliczane jest nadal, jeżeli zwrot nadpłaty lub zwrot podatku nie został doko-nany w terminie 15 dni od dnia złożenia oświadczenia, o którym mowa w § 2 pkt 2.

Art. 106. § 1. Zapisobierca, który otrzymał należny mu zapis, ponosi odpowiedzialność za zobo-wiązania podatkowe spadkodawcy.

§ 2. Zakres odpowiedzialności zapisobiercy ograniczony jest do wartości otrzymanego zapisu.§ 3. Do odpowiedzialności zapisobiercy stosuje się odpowiednio art. 97 § 1 oraz art. 98–104.

Rozdział 15. Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich

Art. 107. § 1. W przypadkach i w zakresie przewidzianych w niniejszym rozdziale za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie.

§ 1a. Osoby trzecie odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z następcą prawnym podatnika za przejęte przez niego zaległości podatkowe.

§ 2. Jeżeli dalsze przepisy nie stanowią inaczej, osoby trzecie odpowiadają również za:1) podatki niepobrane oraz pobrane, a niewpłacone przez płatników lub inkasentów;2) odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych;3) niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocen-

towanie tych zaliczek;4) koszty postępowania egzekucyjnego.

Art. 108. § 1. O odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji.

§ 2. Postępowanie w sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej nie może zostać wszczęte przed:

1) upływem terminu płatności ustalonego zobowiązania;2) dniem doręczenia decyzji:

a) określającej wysokość zobowiązania podatkowego,b) o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta,

135


c) w sprawie zwrotu zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług,d) określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę;

3) dniem wszczęcia postępowania egzekucyjnego – w przypadku, o którym mowa w § 3.§ 3. W razie wystawienia tytułu wykonawczego na podstawie deklaracji, na zasadach przewidzia-

nych w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przed orzeczeniem o odpowiedzial-ności osoby trzeciej nie wymaga się uprzedniego wydania decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego i decyzji, o której mowa w art. 53a.

§ 4. Egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trze-ciej może być wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości lub w części bezskuteczna.

Art. 109. § 1. W sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej przepisy art. 29, art. 47 § 1, art. 51 § 1, art. 53 § 3, art. 55, art. 57, art. 59, art. 60 oraz art. 64–66 stosuje się odpowiednio.

§ 2. W razie niedotrzymania terminu płatności osoba trzecia odpowiada również za naliczone po dniu wydania decyzji o jej odpowiedzialności podatkowej odsetki za zwłokę od:

1) zaległości podatkowych;2) należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1;3) niezwróconych w terminie zaliczek na naliczony podatek od towarów i usług.

Art. 110. § 1. Rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w cza-sie trwania wspólności majątkowej, jednakże tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym.

§ 2. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1, nie obejmuje:1) niepobranych należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1;2) odsetek za zwłokę oraz kosztów egzekucyjnych powstałych po dniu uprawomocnienia się

orzeczenia o rozwodzie.§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio w razie unieważnienia małżeństwa oraz separacji.

Art. 111. § 1. Członek rodziny podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podat-nikiem prowadzącym działalność gospodarczą za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności i powstałe w okresie, w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności.

§ 2. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1, nie dotyczy osób, które w okresie stałego współdzia-łania z podatnikiem były osobami, wobec których na podatniku ciążył obowiązek alimentacyjny – w za-kresie wynikającym z obowiązku alimentacyjnego.

§ 3. Za członków rodziny podatnika uważa się zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, małżonków zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycz-nym pożyciu.

§ 4. Przepis § 1 stosuje się również do małżonków, którzy zawarli umowę o ograniczeniu lub wyłą-czeniu wspólności majątkowej, których wspólność majątkowa została zniesiona przez sąd, oraz małżon-ków pozostających w separacji.

§ 5. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1:1) ograniczona jest do wysokości uzyskanych korzyści;2) nie obejmuje niepobranych należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1, z wyjątkiem na-

leżności, które nie zostały pobrane od osób wymienionych w § 3 i 4.

Art. 112. § 1. Nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o tych zaległościach.

§ 2. (uchylony).

136


§ 3. Zakres odpowiedzialności nabywcy jest ograniczony do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

§ 4. Zakres odpowiedzialności nabywcy nie obejmuje:1) należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1;2) odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz oprocentowania, o którym mowa w art.

107 § 2 pkt 3, powstałych po dniu nabycia.§ 5. Przepisu § 4 nie stosuje się do nabywców będących małżonkami lub członkami rodziny podat-

nika, o których mowa w art. 111 § 3.§ 6. Nabywca nie odpowiada za zaległości podatkowe, które nie zostały wykazane w zaświadcze-

niu, o którym mowa w art. 306g.§ 7. Nabywca odpowiada również za zaległości podatkowe i inne należności zbywcy, wymienione

w art. 107 § 2 pkt 2–4, z zastrzeżeniem § 4 pkt 2, powstałe po dniu wydania zaświadczenia, o którym mowa w art. 306g, a przed dniem nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, jeżeli od dnia wydania zaświadczenia do dnia zbycia upłynęło więcej niż 30 dni.

Art. 112a. Przepisu art. 112 nie stosuje się do nabycia w postępowaniu egzekucyjnym oraz upadłościowym.

Art. 112b. Jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fi zyczną odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z tą osobą fi zyczną za powstałe do dnia przekształcenia zaległości podatkowe przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Art. 113. Jeżeli podatnik, za zgodą innej osoby, w celu zatajenia prowadzenia działalności gospo-darczej lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności, posługuje się lub posługiwał się imieniem i na-zwiskiem, nazwą lub fi rmą tej osoby, osoba ta ponosi solidarną odpowiedzialność z podatnikiem całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe powstałe podczas prowadzenia tej działalności.

Art. 114. § 1. Właściciel, samoistny posiadacz lub użytkownik wieczysty rzeczy lub prawa mająt-kowego pozostający z użytkownikiem danej rzeczy lub prawa majątkowego w związku, o którym mowa w § 2, odpowiada za zaległości podatkowe użytkownika powstałe w związku z działalnością gospodar-czą prowadzoną przez użytkownika, jeżeli dana rzecz lub prawo są związane z działalnością gospodar-czą lub służą do jej prowadzenia.

§ 2. Związek, o którym mowa w § 1, ma miejsce, gdy podczas trwania użytkowania między:1) właścicielem, samoistnym posiadaczem lub użytkownikiem wieczystym rzeczy lub prawa

majątkowego a ich użytkownikiem lub2) osobami pełniącymi funkcje zarządzające, nadzorcze albo kontrolne w podmiocie będą-

cym właścicielem, samoistnym posiadaczem lub użytkownikiem wieczystym rzeczy lub prawa majątkowego a osobami pełniącymi takie funkcje w podmiocie będącym ich użytkownikiem

– istnieją powiązania o charakterze rodzinnym, kapitałowym lub majątkowym w rozumieniu prze-pisów o podatku dochodowym albo wynikające ze stosunku pracy.

§ 3. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1, ograniczona jest do równowartości rzeczy lub praw majątkowych będących przedmiotem użytkowania.

§ 4. Przepisy § 1–3 stosuje się odpowiednio do najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o po-dobnym charakterze.

Art. 114a. § 1. Dzierżawca lub użytkownik nieruchomości odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem będącym właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem samo-istnym nieruchomości za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych wynikających z opo-datkowania nieruchomości, powstałych podczas trwania dzierżawy lub użytkowania.

137


§ 1a. Przepis § 1 stosuje się, jeżeli między dzierżawcą lub użytkownikiem a podatnikiem istnieją powiązania o charakterze rodzinnym, kapitałowym lub majątkowym w rozumieniu przepisów o po-datku dochodowym albo wynikające ze stosunku pracy.

§ 2. Zakres odpowiedzialności dzierżawcy lub użytkownika nieruchomości nie obejmuje należno-ści wymienionych w art. 107 § 2.

Art. 115. § 1. Wspólnik spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusz spółki koman-dytowej albo komandytowo-akcyjnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozo-stałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do odpowiedzialności byłego wspólnika za zaległości podat-kowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie, gdy był on wspólnikiem, oraz za-ległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie, gdy był on wspólnikiem. Za zobowiązania podatkowe powstałe, na podstawie odrębnych przepisów, po rozwiązaniu spółki odpowiadają osoby będące wspól-nikami w momencie rozwiązania spółki.

§ 3. (uchylony).§ 4. Orzeczenie o odpowiedzialności, o której mowa w § 1, za zaległości podatkowe spółki z tytułu

zobowiązań podatkowych powstałych w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1 nie wymaga uprzed-niego wydania decyzji, o których mowa w art. 108 § 2 pkt 2. W tym przypadku określenie wysokości zobowiązań podatkowych spółki, orzeczenie o odpowiedzialności płatnika (inkasenta), zwrocie zaliczki na naliczony podatek od towarów i usług lub określenie wysokości należnych odsetek za zwłokę nastę-puje w decyzji, o której mowa w art. 108 § 1.

§ 5. Przepis § 4 stosuje się również w przypadku rozwiązania spółki.

Art. 116. § 1. Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograni-czoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1) nie wykazał, że:a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępo-

wanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albob) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobie-

gającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podat-

kowych spółki w znacznej części.§ 2. Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, któ-

rych termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległo-ści wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.

§ 3. W przypadku gdy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub spółka akcyjna w organizacji nie posiada zarządu, za zaległości podatkowe spółki odpowiada jej pełnomocnik albo od-powiadają wspólnicy, jeżeli pełnomocnik nie został powołany. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

§ 4. Przepisy § 1–3 stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji.

Art. 116a. Za zaległości podatkowe innych osób prawnych niż wymienione w art. 116 odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie organów zarządzających tymi osobami. Przepisy art. 116 stosuje się odpowiednio.

Art. 117. § 1. Osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału (osoby nowo zawiązane) odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe osoby praw-nej dzielonej, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie – także majątek osoby prawnej dzielonej, nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

138


§ 2. Zakres odpowiedzialności osób prawnych przejmujących lub osób prawnych nowo zawiąza-nych ograniczony jest do wartości aktywów netto nabytych, wynikających z planu podziału.

§ 3. Zakres odpowiedzialności osób prawnych przejmujących lub osób prawnych nowo zawiąza-nych przy podziale przez wydzielenie ograniczony jest do zaległości z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych do dnia wydzielenia.

§ 4. Przepis art. 115 § 4 stosuje się odpowiednio do orzekania o odpowiedzialności podatkowej za zaległości podatkowe osoby prawnej wykreślonej z właściwego rejestru na skutek jej podziału.

Art. 117a. § 1. Gwarant lub poręczyciel, którego zabezpieczenie zostało przyjęte przez organ po-datkowy, odpowiada całym swoim majątkiem, solidarnie z podatnikiem, płatnikiem, inkasentem, ich następcą prawnym lub osobą trzecią, za zobowiązanie wynikające z decyzji, która jest przedmiotem zabezpieczenia, wraz z odsetkami za zwłokę, oraz kosztami postępowania egzekucyjnego powstałymi w związku z wykonaniem tej decyzji – do wysokości kwoty gwarancji lub poręczenia i w terminie wska-zanym w gwarancji lub poręczeniu.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się do gwaranta lub poręczyciela, którego zabezpieczenie zostało przyjęte przez organ podatkowy, w związku ze zwrotem podatku od towarów i usług.

Art. 117b. § 1. Podatnik, o którym mowa w art. 105a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), odpowiada solidarnie całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe podmiotu dokonującego na jego rzecz dostawy towarów w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o podatku od towarów i usług.

§ 2. Zakres odpowiedzialności podatkowej nie obejmuje należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1, 3 i 4 oraz odsetek za zwłokę powstałych przed dniem wydania decyzji o tej odpowiedzialności.

Art. 118. § 1. Nie można wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat, a w przypadku, o którym mowa w art. 117b § 1 – jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym miała miejsce do-stawa towarów, upłynęły 3 lata.

§ 2. Przedawnienie zobowiązania wynikającego z decyzji, o której mowa w § 1, następuje po upły-wie 3 lat od końca roku kalendarzowego, w którym została doręczona decyzja o odpowiedzialności po-datkowej osoby trzeciej. Przepisy art. 70 § 2 pkt 1, § 3 i 4 stosuje się odpowiednio, z tym że termin biegu przedawnienia po jego przerwaniu wynosi 3 lata.

Pytania kontrolne1. Kto i w jakim trybie orzeka o odpowiedzialności podatkowej spadkobierców?2. Zasady zwrotu nadpłat spadkobiercom (art. 105 o.p.).3. Zasady rozliczenia podatku w przypadku śmierci podatnika podatku dochodowego od osób fi zycznych (art. 104 o.p.).

4. Podstawowe zasady odpowiedzialności podatkowej osób trzecich.5. Za jakie należności może odpowiadać osoba trzecia (art. 107 o.p.)?6. Wymień kategorie podmiotów, które mogą odpowiadać jako osoby trzecie (4 przykłady).7. W jakim terminie może być wydana decyzja o odpowiedzialności podatkowej osoby

trzeciej?8. Jaki jest okres przedawnienia zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności

osoby trzeciej?

139


1

NNASTNAST PSTWO PRAWNE W PRAWIE PODATKOWYMPSTWO PRAWNE W PRAWIE PODATKOWYM

kategorie nast pców prawnych w o.p.:- podmioty powsta e w wyniku czenia spó ek osobowych,

przekszta cenia formy prowadzenia dzia alno ci gospodarczej,

- spadkobiercy- zapisobiercy

zakres sukcesji: wynikaj ce z przepisów prawa podatkowego prawa i obowi zki oraz prawa i obowi zki wynikaj ce z decyzji podatkowych

tryb przeniesienia odpowiedzialno ci: u spadkobierców i zapisobierców w drodze decyzji, a w pozosta ych przypadkach z mocy prawa

2

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO PODATKOWA PODATKOWA SPADKOBIERCSPADKOBIERCÓÓW I ZAPISOBIERCW I ZAPISOBIERCÓÓWW

spadkobiercy przejmuj maj tkowe prawa i obowi zki spadkodawcy oraz niemaj tkowe prawa, zwi zane z prowadzona przez spadkobierc dzia alno ci gospodarcz , pod warunkiem dalszego prowadzenia tej dzia alno ci

zakres odpowiedzialno ci kszta tuje kodeks cywilny (przyj cie, odrzucenie spadku) oraz o.p. (za jakie nale no ci oprócz zobowi za podatkowych spadkobierca mo e odpowiada ? – art. 98 § 2)

zapisobierca ponosi jedynie odpowiedzialno za zobowi zania podatkowe spadkodawcy

3

TTRYB ORZEKANIA O ODPOWIEDZIALNOTRYB ORZEKANIA O ODPOWIEDZIALNO CI CI SPADKOBIERCY ORAZ ZWORT NADPSPADKOBIERCY ORAZ ZWORT NADP ATYATY

MIER PODATNIKA W TRAKCIE POST POWANIA PODATKOWEGO – WEJ CIE W JEGO MIEJSCE SPADKOBIERCY (ART. 102 § 2)

MIER PODATNIKA, PO KTÓRYM ZOSTA Y ZOBOWI ZANIA – DECYZJA O ODPOWIEDZIALNO CI Z ART. 100 O.P.

MIER PODATNIKA PODATKU DOCHODOWEGO OD OSÓB FIZYCZNYCH W TRAKCIE ROKU PODATKOWEGO LUB PO JEGO ZAKO CZENIU, ALE PRZED Z O ENIEM DEKLARACJI – ART. 104

ZWROT NADP ATY PO ZMAR YM PODATNIKU – ART. 105

140


4

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO OSOSÓÓB TRZECICH B TRZECICH ZA ZALEGZA ZALEG OO CI PODATKOWECI PODATKOWE

Jakie jest ratio legis przepisów umo liwiaj cych przeniesienie odpowiedzialno ci na osoby trzecie?

Zasady odpowiedzialno ci:solidarnasubsydiarna (posi kowa)akcesoryjnaosobista

5

TTRYB ORZEKANIA O ODPOWIEDZIALNOTRYB ORZEKANIA O ODPOWIEDZIALNO CICI

decyzja o odpowiedzialno ci (art. 108 o.p.) – kto wydaje? kiedy mo e by wydana? co zawiera? czy zawsze jest to odr bna decyzja od decyzji, z której wynika odpowiedzialno pierwotnie zobowi zanego?

jakie s terminy przedawnienie prawa do wydania decyzji o odpowiedzialno ci i przedawnienie odpowiedzialno ci wynikaj cej z tej decyzji (art. 118)?

jaki jest zakres odpowiedzialno ci osoby trzeciej? (art. 107 o.p.)

kto mo e odpowiada jako osoba trzecia?

6

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO ROZWIEDZIONEGO MAROZWIEDZIONEGO MA ONKAONKA

Art. 110. § 1. Rozwiedziony ma onek podatnika odpowiada ca ym swoim maj tkiem solidarnie z by ym ma onkiem za zaleg o ci podatkowe z tytu u zobowi za podatkowych powsta ych w czasie trwania wspólno ci maj tkowej, jednak e tylko do wysoko ci warto ci przypadaj cego mu udzia u w maj tku wspólnym.

§ 2. Odpowiedzialno , o której mowa w § 1, nie obejmuje:1) niepobranych nale no ci wymienionych

w art. 107 § 2 pkt 1;2) odsetek za zw ok oraz kosztów egzekucyjnych powsta ych

po dniu uprawomocnienia si orzeczenia o rozwodzie.

§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje si odpowiednio w razie uniewa nienia ma e stwa oraz separacji.

141


7

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO CZCZ ONKA RODZINYONKA RODZINYArt. 111. § 1. Cz onek rodziny podatnika odpowiada ca ym swoim maj tkiem solidarnie z podatnikiem prowadz cym dzia alno gospodarcz za zaleg o ci podatkowe wynikaj ce z tej dzia alno ci i powsta e w okresie, w którym stale wspó dzia a z podatnikiem w jej wykonywaniu, osi gaj c korzy ci z prowadzonej przez niego dzia alno ci.

§ 2. Odpowiedzialno , o której mowa w § 1, nie dotyczy osób, które w okresie sta ego wspó dzia ania z podatnikiem by y osobami, wobec których na podatniku ci y obowi zek alimentacyjny - w zakresie wynikaj cym z obowi zku alimentacyjnego.

§ 3. Za cz onków rodziny podatnika uwa a si zst pnych, wst pnych, rodze stwo, ma onków zst pnych, osob pozostaj c w stosunku przysposobienia oraz pozostaj c z podatnikiem w faktycznym po yciu.

§ 4. Przepis § 1 stosuje si równie do ma onków, którzy zawarli umow o ograniczeniu lub wy czeniu wspólno ci maj tkowej, których wspólno maj tkowa zosta a zniesiona przez s d, oraz ma onków pozostaj cych w separacji.

§ 5. Odpowiedzialno , o której mowa w § 1:1) ograniczona jest do wysoko ci uzyskanych korzy ci;2) nie obejmuje niepobranych nale no ci wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1, z wyj tkiem

nale no ci, które nie zosta y pobrane od osób wymienionych w § 3 i 4.

8

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO NABYWCYNABYWCYArt. 112. § 1. Nabywca przedsi biorstwa lub zorganizowanej cz ci przedsi biorstwa odpowiada ca ym swoim maj tkiem solidarnie z podatnikiem za powsta e do dnia nabycia zaleg o ci podatkowe zwi zane z prowadzon dzia alno ci gospodarcz , chyba e przy zachowaniu nale ytej staranno ci nie móg wiedzie o tych zaleg o ciach.§ 2. (uchylony).§ 3. Zakres odpowiedzialno ci nabywcy jest ograniczony do warto ci nabytego przedsi biorstwa lub jego zorganizowanej cz ci.§ 4. Zakres odpowiedzialno ci nabywcy nie obejmuje:

1) nale no ci wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1;2) odsetek za zw ok od zaleg o ci podatkowych oraz oprocentowania, o którym mowa

w art. 107 § 2 pkt 3, powsta ych po dniu nabycia.§ 5. Przepisu § 4 nie stosuje si do nabywców b d cych ma onkami lub cz onkami rodziny podatnika, o których mowa w art. 111 § 3.§ 6. Nabywca nie odpowiada za zaleg o ci podatkowe, które nie zosta y wykazane w za wiadczeniu, o którym mowa w art. 306g.§ 7. Nabywca odpowiada równie za zaleg o ci podatkowe i inne nale no ci zbywcy, wymienione w art. 107 § 2 pkt 2-4, z zastrze eniem § 4 pkt 2, powsta e po dniu wydania za wiadczenia, o którym mowa w art. 306g, a przed dniem nabycia przedsi biorstwa lub jego zorganizowanej cz ci, je eli od dnia wydania za wiadczenia do dnia zbycia up yn o wi cej ni 30 dni.

Art. 112a. Przepisu art. 112 nie stosuje si do nabycia w post powaniu egzekucyjnym oraz upad o ciowym.

9

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO JEDNOOSOBOWEJ JEDNOOSOBOWEJ SPSPÓÓ KI KAPITAKI KAPITA OWEJOWEJ

Art. 112b. Jednoosobowa spó ka kapita owa powsta a w wyniku przekszta cenia przedsi biorcy b d cego osob fizyczn odpowiada ca ym swoim maj tkiem solidarnie z t osob fizyczn za powsta e do dnia przekszta cenia zaleg o ci podatkowe przedsi biorcy zwi zane z prowadzon dzia alno ci gospodarcz .

142


10

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO FIRMUJFIRMUJ CEGOCEGO

Art. 113. Je eli podatnik, za zgod innej osoby, w celu zatajenia prowadzenia dzia alno ci gospodarczej lub rzeczywistych rozmiarów tej dzia alno ci, pos uguje silub pos ugiwa si imieniem i nazwiskiem, nazw lub firm tej osoby, osoba ta ponosi solidarnodpowiedzialno z podatnikiem ca ym swoim maj tkiem za zaleg o ci podatkowe powsta e podczas prowadzenia tej dzia alno ci.

11

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO WW AA CICIELA, SAMOISTNEGO CICIELA, SAMOISTNEGO POSIADACZA LUB UPOSIADACZA LUB U YTKOWNIKA WIECZYSTEGOYTKOWNIKA WIECZYSTEGOArt. 114. § 1. W a ciciel, samoistny posiadacz lub u ytkownik wieczysty rzeczy lub prawa maj tkowego pozostaj cy z u ytkownikiem danej rzeczy lub prawa maj tkowego w zwi zku, o którym mowa w § 2, odpowiada za zaleg o ci podatkowe u ytkownika powsta e w zwi zku z dzia alno ci gospodarcz prowadzon przez u ytkownika, je eli dana rzecz lub prawo s zwi zane z dzia alno ci gospodarcz lub s u do jej prowadzenia.§ 2. Zwi zek, o którym mowa w § 1, ma miejsce, gdy podczas trwania u ytkowania mi dzy:

1) w a cicielem, samoistnym posiadaczem lub u ytkownikiem wieczystym rzeczy lub prawa maj tkowego a ich u ytkownikiem lub

2) osobami pe ni cymi funkcje zarz dzaj ce, nadzorcze albo kontrolne w podmiocie b d cym w a cicielem, samoistnym posiadaczem lub u ytkownikiem wieczystym rzeczy lub prawa maj tkowego a osobami pe ni cymi takie funkcje w podmiocie b d cym ich u ytkownikiem

- istniej powi zania o charakterze rodzinnym, kapita owym lub maj tkowym w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym albo wynikaj ce ze stosunku pracy.§ 3. Odpowiedzialno , o której mowa w § 1, ograniczona jest do równowarto ci rzeczy lub praw maj tkowych b d cych przedmiotem u ytkowania.§ 4. Przepisy § 1-3 stosuje si odpowiednio do najmu, dzier awy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze.

12

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO DZIERDZIER AWCY LUB UAWCY LUB U YTKOWNIKAYTKOWNIKA

Art. 114a. § 1. Dzier awca lub u ytkownik nieruchomo ci odpowiada ca ym swoim maj tkiem solidarnie z podatnikiem b d cym w a cicielem, u ytkownikiem wieczystym lub posiadaczem samoistnym nieruchomo ci za zaleg o ci podatkowe z tytu u zobowi za podatkowych wynikaj cych z opodatkowania nieruchomo ci, powsta ych podczas trwania dzier awy lub u ytkowania.

§ 1a. Przepis § 1 stosuje si , je eli mi dzy dzier awc lub u ytkownikiem a podatnikiem istniej powi zania o charakterze rodzinnym, kapita owym lub maj tkowym w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym albo wynikaj ce ze stosunku pracy.

§ 2. Zakres odpowiedzialno ci dzier awcy lub u ytkownika nieruchomo ci nie obejmuje nale no ci wymienionych w art. 107 § 2.

143


13

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO WSPWSPÓÓLNIKA SPLNIKA SPÓÓ KI OSOBOWEJKI OSOBOWEJArt. 115. § 1. Wspólnik spó ki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariuszspó ki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej odpowiada ca ym swoim maj tkiem solidarnie ze spó k i z pozosta ymi wspólnikami za zaleg o ci podatkowe spó ki.§ 2. Przepis § 1 stosuje si równie do odpowiedzialno ci by ego wspólnika za zaleg o ci podatkowe z tytu u zobowi za , których termin p atno ci up ywaw czasie, gdy by on wspólnikiem, oraz zaleg o ci wymienione w art. 52 powsta e w czasie, gdy by on wspólnikiem. Za zobowi zania podatkowe powsta e, na podstawie odr bnych przepisów, po rozwi zaniu spó ki odpowiadaj osoby b d ce wspólnikami w momencie rozwi zania spó ki.§ 3. (uchylony).§ 4. Orzeczenie o odpowiedzialno ci, o której mowa w § 1, za zaleg o ci podatkowe spó ki z tytu u zobowi za podatkowych powsta ych w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1 nie wymaga uprzedniego wydania decyzji, o których mowa w art. 108 § 2 pkt 2. W tym przypadku okre lenie wysoko ci zobowi za podatkowych spó ki, orzeczenie o odpowiedzialno ci p atnika (inkasenta), zwrocie zaliczki na naliczony podatek od towarów i us ug lub okre lenie wysoko ci nale nych odsetek za zw oknast puje w decyzji, o której mowa w art. 108 § 1.§ 5. Przepis § 4 stosuje si równie w przypadku rozwi zania spó ki.

14

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO CZCZ ONKONKÓÓW ZARZW ZARZ DU DU OSOSÓÓB PRAWNYCHB PRAWNYCH

Art. 116. § 1. Za zaleg o ci podatkowe spó ki z ograniczon odpowiedzialno ci , spó ki z ograniczonodpowiedzialno ci w organizacji, spó ki akcyjnej lub spó ki akcyjnej w organizacji odpowiadaj solidarnie ca ym swoim maj tkiem cz onkowie jej zarz du, je eli egzekucja z maj tku spó ki okaza a si w ca o ci lub w cz ci bezskuteczna, a cz onek zarz du:

1) nie wykaza , e:a) we w a ciwym czasie zg oszono wniosek o og oszenie upad o ci lub wszcz to post powanie zapobiegaj ce og oszeniu upad o ci (post powanie uk adowe) albob) niezg oszenie wniosku o og oszenie upad o ci lub niewszcz cie post powania zapobiegaj cego og oszeniu upad o ci (post powania uk adowego) nast pi o bez jego winy;

2) nie wskazuje mienia spó ki, z którego egzekucja umo liwi zaspokojenie zaleg o ci podatkowych spó ki w znacznej cz ci.

§ 2. Odpowiedzialno cz onków zarz du obejmuje zaleg o ci podatkowe z tytu u zobowi za , których termin p atno ci up ywa w czasie pe nienia przez nich obowi zków cz onka zarz du, oraz zaleg o ci wymienione w art. 52 powsta e w czasie pe nienia obowi zków cz onka zarz du.§ 3. W przypadku gdy spó ka z ograniczon odpowiedzialno ci w organizacji lub spó ka akcyjna w organizacji nie posiada zarz du, za zaleg o ci podatkowe spó ki odpowiada jej pe nomocnik albo odpowiadaj wspólnicy, je eli pe nomocnik nie zosta powo any. Przepisy § 1 i 2 stosuje si odpowiednio.§ 4. Przepisy § 1-3 stosuje si równie do by ego cz onka zarz du oraz by ego pe nomocnika lub wspólnika spó ki w organizacji.

Art. 116a. Za zaleg o ci podatkowe innych osób prawnych ni wymienione w art. 116 odpowiadaj solidarnie ca ym swoim maj tkiem cz onkowie organów zarz dzaj cych tymi osobami. Przepisy art. 116 stosuje siodpowiednio.

15

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO OSOSÓÓB PRAWNYCH PRZEJMUJB PRAWNYCH PRZEJMUJ CYCH CYCH LUB POWSTALUB POWSTA YCH W WYNIKU PODZIAYCH W WYNIKU PODZIA UU

Art. 117. § 1. Osoby prawne przejmuj ce lub osoby prawne powsta e w wyniku podzia u (osoby nowo zawi zane) odpowiadajsolidarnie ca ym swoim maj tkiem za zaleg o ci podatkowe osoby prawnej dzielonej, je eli maj tek przejmowany na skutek podzia u, a przy podziale przez wydzielenie - tak e maj tek osoby prawnej dzielonej, nie stanowi zorganizowanej cz ci przedsi biorstwa.§ 2. Zakres odpowiedzialno ci osób prawnych przejmuj cych lub osób prawnych nowo zawi zanych ograniczony jest do warto ci aktywów netto nabytych, wynikaj cych z planu podzia u.§ 3. Zakres odpowiedzialno ci osób prawnych przejmuj cych lub osób prawnych nowo zawi zanych przy podziale przez wydzielenie ograniczony jest do zaleg o ci z tytu u zobowi za podatkowych powsta ych do dnia wydzielenia.§ 4. Przepis art. 115 § 4 stosuje si odpowiednio do orzekania o odpowiedzialno ci podatkowej za zaleg o ci podatkowe osoby prawnej wykre lonej z w a ciwego rejestru na skutek jej podzia u.

Moduł 8

16

OODPOWIEDZIALNOODPOWIEDZIALNO GWARANTA LUB PORGWARANTA LUB POR CZYCIELACZYCIELA

Art. 117a. § 1. Gwarant lub por czyciel, którego zabezpieczenie zosta o przyj te przez organ podatkowy, odpowiada ca ym swoim maj tkiem, solidarnie z podatnikiem, p atnikiem, inkasentem, ich nast pc prawnym lub osob trzeci , za zobowi zanie wynikaj ce z decyzji, która jest przedmiotem zabezpieczenia, wraz z odsetkami za zw ok , oraz kosztami post powania egzekucyjnego powsta ymi w zwi zku z wykonaniem tej decyzji - do wysoko ci kwoty gwarancji lub por czenia i w terminie wskazanym w gwarancji lub por czeniu.

§ 2. Przepis § 1 stosuje si do gwaranta lub por czyciela, którego zabezpieczenie zosta o przyj te przez organ podatkowy, w zwi zku ze zwrotem podatku od towarów i us ug.

Notatki:

145

MODUŁ 9.

Zakres zajęć* Procedury podatkowe* Pojęcie postępowania podatkowego* Zasady ogólne postępowania podatkowego i ich znaczenie


Ustawa – Ordynacja podatkowaDział IV. POSTĘPOWANIE PODATKOWE

Rozdział 1. Zasady ogólne

Art. 120. Organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa.

Art. 121. § 1. Postępowanie podatkowe powinno być prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych.

§ 2. Organy podatkowe w postępowaniu podatkowym obowiązane są udzielać niezbędnych in-formacji i wyjaśnień o przepisach prawa podatkowego pozostających w związku z przedmiotem tego postępowania.

Art. 122. W toku postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym.

Art. 123. § 1. Organy podatkowe obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym sta-dium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych do-wodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

§ 2. Organ podatkowy może odstąpić od zasady przewidzianej w § 1, jeżeli w wyniku postępowa-nia wszczętego na wniosek strony ma zostać wydana decyzja w całości uwzględniająca wniosek strony, oraz w przypadkach, o których mowa w art. 200 § 2 pkt 2.

Art. 124. Organy podatkowe powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwianiu sprawy, aby w miarę możliwości doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez stosowania środków przymusu.

Art. 125. § 1. Organy podatkowe powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.

§ 2. Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być zała-twiane niezwłocznie.

Art. 126. Sprawy podatkowe załatwiane są w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektro-nicznego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

Art. 127. Postępowanie podatkowe jest dwuinstancyjne.

146


Art. 128. Decyzje, od których nie służy odwołanie w postępowaniu podatkowym, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana tych decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania mogą nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w niniejszej ustawie oraz w ustawach podatkowych.

Art. 129. Postępowanie podatkowe jest jawne wyłącznie dla stron.

Rozdział 4. Załatwianie spraw

Art. 139. § 1. Załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, chyba że prze-pisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.

§ 2. Niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone na podstawie do-wodów przedstawianych przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub na podstawie fak-tów powszechnie znanych i dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie.

§ 3. Załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy, a sprawy, w której przeprowadzono rozprawę lub strona złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy – nie później niż w ciągu 3 miesięcy.

§ 4. Do terminów określonych w § 1–3 nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.

Art. 140. § 1. O każdym przypadku niezałatwienia sprawy we właściwym terminie organ podat-kowy obowiązany jest zawiadomić stronę, podając przyczyny niedotrzymania terminu i wskazując nowy termin załatwienia sprawy.

§ 2. Ten sam obowiązek ciąży na organie podatkowym również w przypadku, gdy niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od organu.

Art. 141. § 1. Na niezałatwienie sprawy we właściwym terminie lub terminie ustalonym na podsta-wie art. 140 stronie służy ponaglenie do:

1) organu podatkowego wyższego stopnia;2) ministra właściwego do spraw fi nansów publicznych, jeżeli sprawa nie została załatwiona

przez dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej.§ 2. Organ podatkowy wymieniony w § 1, uznając ponaglenie za uzasadnione, wyznacza dodat-

kowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych nieza-łatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby podejmuje środki zapobiegające naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. Organ stwierdza jednocześnie, czy niezałatwienie sprawy w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

Art. 142. Pracownik organu podatkowego, który z nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie lub nie dopełnił obowiązku wynikającego z art. 140 albo nie załatwił sprawy w dodatkowym terminie ustalonym zgodnie z art. 141 § 2, podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialności przewidzianej przepisami prawa.

Art. 143. § 1. Organ podatkowy może upoważnić funkcjonariusza celnego lub pracownika kiero-wanej jednostki organizacyjnej do załatwiania spraw w jego imieniu i w ustalonym zakresie, a w szcze-gólności do wydawania decyzji, postanowień i zaświadczeń.

§ 1a. Upoważnienie może obejmować podpisywanie pism w formie dokumentu elektronicznego podpisem elektronicznym weryfi kowanym za pomocą ważnego kwalifi kowanego certyfi katu.

§ 2. Upoważnienie, o którym mowa w § 1 i 1a, może być udzielone również:1) pracownikom urzędu skarbowego – przez naczelnika urzędu skarbowego;2) pracownikom izby skarbowej – przez dyrektora izby skarbowej;

147


3) funkcjonariuszom celnym lub pracownikom urzędu celnego – przez naczelnika urzędu celnego,

4) funkcjonariuszom celnym lub pracownikom izby celnej – przez dyrektora izby celnej.§ 3. Upoważnienie udzielane jest w formie pisemnej.

Dział VII. TAJEMNICA SKARBOWA

Art. 293. § 1. Indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów objęte są tajemnicą skarbową.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do danych zawartych w:1) informacjach podatkowych przekazywanych organom podatkowym przez podmioty inne

niż wymienione w § 1;2) aktach dokumentujących czynności sprawdzające;3) aktach postępowania podatkowego, kontroli podatkowej oraz aktach postępowania w spra-

wach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe;4) dokumentacji rachunkowej organu podatkowego;5) informacjach uzyskanych przez organy podatkowe z banków oraz z innych źródeł niż wy-

mienione w § 1 lub w pkt 1;6) informacjach uzyskanych w toku postępowania w sprawie zawarcia porozumień, o których

mowa w dziale IIa.

Art. 294. § 1. Do przestrzegania tajemnicy skarbowej obowiązani są:1) pracownicy urzędów skarbowych oraz izb skarbowych;1a) funkcjonariusze celni i pracownicy urzędów celnych oraz izb celnych;2) wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta, marszałek województwa oraz pracownicy

urzędów ich obsługujących;3) członkowie samorządowych kolegiów odwoławczych, a także pracownicy biur tych

kolegiów;4) minister właściwy do spraw fi nansów publicznych oraz pracownicy Ministerstwa Finansów;5) osoby odbywające staż, praktykę zawodową lub studencką w urzędzie obsługującym mini-

stra właściwego do spraw fi nansów publicznych lub w innych organach podatkowych,6) przedstawiciele obcej władzy przebywający w siedzibach organów podatkowych, obecni

w toku postępowania podatkowego lub obecni w toku czynności kontrolnych, w związku z wymianą informacji.

§ 2. Osoby wymienione w § 1 są obowiązane do złożenia na piśmie przyrzeczenia następującej treści:

„Przyrzekam, że będę przestrzegał tajemnicy skarbowej. Oświadczam, że są mi znane przepisy o odpowiedzialności karnej za ujawnienie tajemnicy skarbowej.”.

§ 3. Zachowanie tajemnicy skarbowej obowiązuje również po ustaniu zatrudnienia, zakończeniu stażu lub praktyki.

§ 4. Do przestrzegania tajemnicy skarbowej obowiązane są również inne osoby, którym udostęp-niono informacje objęte tajemnicą skarbową, chyba że na ich ujawnienie zezwala przepis prawa.

§ 5. Przepisu § 4 nie stosuje się do osób, których dotyczą informacje objęte tajemnicą skarbową.

Art. 295. W toku postępowania podatkowego dostęp do informacji pochodzących z banku lub innej instytucji fi nansowej, a także do informacji uzyskanych z banku lub innej instytucji fi nansowej mają-cych siedzibę na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, przysługuje:

1) funkcjonariuszowi celnemu lub pracownikowi – załatwiającym sprawę, ich bezpośrednim przełożonym, naczelnikowi urzędu skarbowego oraz naczelnikowi urzędu celnego;

2) organom i pracownikom organów, o których mowa w art. 305c, właściwym w zakresie udzielania i występowania o udzielenie informacji.

148


Art. 295a. W toku postępowania w sprawie zawarcia porozumień, o których mowa w dziale IIa, dostęp do informacji przekazanych przez przedsiębiorców w tym postępowaniu przysługuje pracow-nikowi załatwiającemu sprawę, jego bezpośredniemu przełożonemu oraz ministrowi właściwemu do spraw fi nansów publicznych.

Art. 296. § 1. Akta spraw zawierające informacje:1) pochodzące z banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, z wyłącze-

niem informacji, o których mowa w art. 82 § 2, oraz z innych instytucji fi nansowych,2) określone w art. 305b, uzyskane od państw członkowskich Unii Europejskiej, pochodzące

z banków oraz innych instytucji fi nansowych,3) uzyskane w postępowaniu w sprawie zawarcia porozumień, o których mowa w dziale IIa

– przechowuje się w pomieszczeniach zabezpieczonych zgodnie z przepisami o ochronie informa-cji niejawnych.

§ 2. Informacje, o których mowa w § 1, po ich wykorzystaniu są wyłączane z akt sprawy i przecho-wywane w kasach pancernych, szafach pancernych lub w urządzeniach służących ochronie informacji niejawnych o klauzuli „poufne”, którym na podstawie odrębnych przepisów przyznano certyfi katy lub świadectwa kwalifi kacyjne. Adnotacji o wyłączeniu dokonuje się w aktach sprawy.

§ 3. Ponowne włączenie do akt sprawy informacji, o których mowa w § 1, następuje wyłącznie w przypadkach określonych w art. 297 i 297a.

Art. 297. § 1. Akta, w tym akta zawierające informacje wymienione w art. 182, naczelnicy urzędów skarbowych oraz naczelnicy urzędów celnych udostępniają wyłącznie:

1) ministrowi właściwemu do spraw fi nansów publicznych, dyrektorowi izby skarbowej lub dyrektorowi izby celnej – w toku postępowania podatkowego, postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe lub postępowania kontrolnego prowa-dzonego w urzędzie skarbowym lub urzędzie celnym;

2) innym naczelnikom urzędów skarbowych lub urzędów celnych albo organom kontroli skar-bowej – w związku ze wszczętym postępowaniem podatkowym, postępowaniem w spra-wach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe lub kontrolą podatkową;

2a) Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej – zgodnie z przepisami o przeciwdzia-łaniu praniu pieniędzy oraz fi nansowaniu terroryzmu;

3) sądom lub prokuratorowi – w związku z toczącym się postępowaniem;4) Rzecznikowi Praw Obywatelskich – w związku z jego udziałem w postępowaniu przed są-

dem administracyjnym;5) Prokuratorowi Generalnemu – na wniosek właściwego prokuratora:a) w przypadkach określonych w dziale IV Kodeksu postępowania administracyjnego,b) w związku z udziałem prokuratora w postępowaniu przed sądem administracyjnym;6) (uchylony);7) Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Agencji

Wywiadu, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Poli-cji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Biuru Ochrony Rządu i ich posiadającym pisemne upoważnienie funkcjonariuszom lub żołnierzom w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania sprawdzającego na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych;

8) Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia czyn-ności kontrolnych, określonych w rozdziale 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Central-nym Biurze Antykorupcyjnym (Dz.U. z 2012 r. poz. 621, 627 i 664).

§ 2. W przypadkach określonych w § 1 pkt 1 lub 2 stosuje się odpowiednio przepis art. 295.§ 3. W przypadkach, o których mowa w § 1, akta spraw są oznaczane oraz przekazywane w sposób

przewidziany w art. 82 § 4.§ 4. Naczelnicy urzędów skarbowych oraz naczelnicy urzędów celnych udostępniają Najwyższej

Izbie Kontroli, w związku z toczącym się postępowaniem kontrolnym, akta, o których mowa w § 1, po

149


wyłączeniu z nich informacji wymienionych w art. 182, chyba że informacje takie zostały uprzednio udzielone Najwyższej Izbie Kontroli na podstawie odrębnych przepisów.

§ 5. Naczelnicy urzędów skarbowych udostępniają Państwowej Komisji Wyborczej, w związku z badaniem sprawozdania komitetu wyborczego, informacji, o której mowa w art. 34 ust. 1, lub sprawozdania, o którym mowa w art. 38 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz.U. z 2011 r. Nr 155, poz. 924), akta, o których mowa w § 1.

Art. 297a. § 1. Informacje określone w art. 305b, uzyskane od państw członkowskich Unii Europej-skiej, lub akta zawierające takie informacje, są udostępniane wyłącznie organom wymienionym w art. 297, na zasadach określonych w tym przepisie, gdy toczące się przed tym organem postępowanie lub czynności wykonywane przez ten organ są związane z prawidłowym określaniem podstaw opodatko-wania i wysokości zobowiązania podatkowego lub wymiarem innych należności, których dochodzenie, zgodnie z przepisami o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, jest możliwe na wniosek obcego państwa.

§ 2. Udostępnienie informacji dla celów innych niż wymienione w § 1 wymaga uzyskania zgody właściwej władzy państwa członkowskiego Unii Europejskiej, od którego otrzymano informacje.

Art. 297b. Akta spraw zawarcia porozumień, o których mowa w dziale IIa, lub informacje wynika-jące z tych akt, są udostępniane wyłącznie organom wymienionym w art. 297 § 1 pkt 1 i pkt 2a–7 oraz na zasadach określonych w tym przepisie.

Art. 298. Akta niezawierające informacji, o których mowa w art. 182, organy podatkowe udostępniają:

1) ministrowi właściwemu do spraw fi nansów publicznych;2) innym organom podatkowym;3) organom kontroli skarbowej;3a) pracownikom wywiadu skarbowego;4) Najwyższej Izbie Kontroli – w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o Najwyż-

szej Izbie Kontroli;5) sądowi, prokuratorowi, a także upoważnionym pisemnie przez prokuratora funkcjona-

riuszom Policji lub Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego – w związku z toczącym się postępowaniem,

5a) Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Agencji Wywiadu, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Poli-cji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Biuru Ochrony Rządu i ich posiadającym pisemne upoważnienie funkcjonariuszom lub żołnierzom w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania sprawdzającego na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych,

5b) Szefowi Centralnego Biura Antykorupcyjnego, jeżeli jest to konieczne dla skutecz-nego zapobieżenia przestępstwom lub ich wykrycia albo ustalenia sprawców i uzyskania dowodów,

6) biegłym powołanym w toku postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej – w za-kresie określonym przez organ podatkowy;

6a) wojewodzie i Szefowi Urzędu do Spraw Cudzoziemców – w zakresie prowadzonych po-stępowań dotyczących legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

6b) Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa – w związku z prowadzonym postępowaniem oraz wydawaniem opinii prawnej;

6c) organom nadzoru górniczego – w celu weryfi kacji pomiaru ilości urobku rudy miedzi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 marca 2012 r. o podatku od wydobycia niektórych kopalin (Dz.U. poz. 362);

150


7) innym organom – w przypadkach i na zasadach określonych w odrębnych ustawach oraz ratyfi kowanych umowach międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Art. 299. § 1. Organy podatkowe udostępniają informacje zawarte w aktach spraw podatkowych, z wyłączeniem informacji określonych w art. 182, organom i osobom wymienionym w art. 298.

§ 2. Organy podatkowe udostępniają informacje wynikające z akt spraw podatkowych w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach oraz ratyfi kowanych umowach międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

§ 3. Informacje, o których mowa w § 1, udostępniane są również:1) (uchylony);2) (uchylony);3) powiatowym oraz wojewódzkim urzędom pracy;4) jednostkom organizacyjnym Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;5) jednostkom organizacyjnym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;6) ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych – w celu realizacji zadań określonych

w przepisach o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców;7) Szefowi Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w celu realizacji jego zadań

ustawowych;8) komornikom sądowym w związku z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym lub

zabezpieczającym;9) wójtom, burmistrzom, prezydentom miast lub marszałkom województw w zakresie pro-

wadzonych postępowań o przyznanie świadczeń rodzinnych, zasiłków dla opiekunów lub świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów;

10) ośrodkom pomocy społecznej i powiatowym centrom pomocy rodzinie w zakresie prowa-dzonych postępowań o świadczenia z pomocy społecznej;

11) służbom statystyki publicznej w zakresie wynikającym z programu badań statystycznych;12) instytucjom zajmującym się obsługą środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej

lub środków niepodlegających zwrotowi, pochodzących z innych źródeł zagranicznych;13) organizacjom pożytku publicznego – w zakresie i na zasadach określonych w ustawach

podatkowych.§ 4. Informacje o numerach rachunków bankowych posiadanych przez podatników mogą być

udostępniane:1) Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych i Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;2) organom egzekucyjnym w związku z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym;3) wójtom, burmistrzom, prezydentom miast lub marszałkom województw w zakresie pro-

wadzonych postępowań o przyznanie świadczeń rodzinnych, zasiłków dla opiekunów lub świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów.

§ 5. (uchylony).§ 6. Komornicy sądowi są obowiązani do uiszczenia opłaty na rachunek organu podatkowego za

udostępnienie informacji, o których mowa w § 3 pkt 8 oraz w § 4 pkt 2, chyba że przepisy odrębne sta-nowią inaczej.

§ 7. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:1) wysokość opłaty uiszczanej na rachunek organu podatkowego za udostępnienie informacji

komornikom sądowym, uwzględniając formę udostępnienia informacji, ponoszone przez organy podatkowe koszty związane z udostępnieniem informacji;

2) tryb pobierania oraz sposób uiszczania opłaty przez komorników sądowych za udostępnie-nie informacji, uwzględniając organizację czynności związanych z poborem opłaty i formę zapłaty opłaty.

Art. 299a. Akta, o których mowa w art. 298, i dokumenty zawierające informacje, o których mowa w art. 299, przekazywane organom i osobom wymienionym w art. 298 pkt 4–7 oraz art. 299 § 2–4 ozna-cza się klauzulą „Tajemnica skarbowa”.

151


Art. 299b. § 1. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych może wyrazić zgodę na ujawnie-nie przez naczelników urzędów skarbowych, naczelników urzędów celnych, dyrektorów izb skarbowych lub dyrektorów izb celnych, określonych informacji stanowiących tajemnicę skarbową, z wyłączeniem informacji stanowiących tajemnicę inną niż skarbowa i objętych ochroną na podstawie odrębnych ustaw, wskazując jednocześnie sposób udostępnienia i wykorzystania ujawnianych informacji.

§ 2. Wyrażenie zgody, o której mowa w § 1, może nastąpić wyłącznie ze względu na ważny interes publiczny oraz gdy jest to konieczne dla osiągnięcia celów kontroli podatkowej lub postępowania po-datkowego lub jeżeli ujawnienie tych informacji urzeczywistni prawo obywateli do ich rzetelnego infor-mowania o działaniach organów podatkowych i jawności życia publicznego.

§ 3. Wyrażenie zgody, o której mowa w § 1, następuje w formie pisemnej, na uzasadniony wniosek naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celnego, dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej.

Art. 299c. Organy podatkowe udostępniają informacje zawarte w aktach spraw podatkowych, z wyłączeniem informacji określonych w art. 182, organom, które na podstawie odrębnych ustaw są obowiązane do przyjęcia zaświadczenia albo oświadczenia o wysokości dochodów (przychodów) lub zaświadczenia albo oświadczenia o niezaleganiu w podatkach, w zakresie niezbędnym do weryfi kacji treści oświadczenia.

Art. 301. Przepisy art. 297–299 nie naruszają uprawnień strony przewidzianych w art. 178 i art. 179.

Art. 305. § 1. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych podaje do wiadomości publicznej zbiorcze informacje dotyczące podatków.

§ 2. Uprawnienie, o którym mowa w § 1, przysługuje również organom podatkowym.§ 3. Uprawnienie, o którym mowa w § 1, przysługuje również Prezesowi Najwyższej Izby Kontroli.

Pytania kontrolne1. Wymień i omów zasady ogólne postępowania podatkowego.2. Co to znaczy, że decyzja podatkowa jest ostateczna?3. Kogo wiąże i jakie informacje obejmuje tajemnica skarbowa?4. Terminy załatwiania sprawy w postępowaniu w I i II instancji.5. Tzw. ponaglenie organu (art. 141 o.p.).

Notatki:

152


1

PPROCEDURY PODATKOWEPROCEDURY PODATKOWE

CZYNNO CI SPRAWDZAJ CE

KONTROLA PODATKOWA

KONTROLA SKARBOWA

POST POWANIE PODATKOWE

2

ZZASADY OGZASADY OGÓÓLNE POSTLNE POST POWANIA PODATKOWEGOPOWANIA PODATKOWEGO

Zasada legalno ci i praworz dno ci (art. 120)Zasada prowadzenia post powania w sposób budz cyzaufanie do organów podatkowych (art. 121 § 1)Zasada udzielania informacji (art. 121 § 2)Zasada prawdy obiektywnej (art. 122)Zasada czynnego udzia u stron w post powaniu (art. 123 § 1)Zasada przekonywania (art. 124)Zasada wnikliwo ci, szybko ci i prostoty post powania (art. 125)Zasada pisemno ci lub formy elektronicznej (art. 126)Zasada dwuinstancyjno ci post powania (art. 127)Zasada trwa o ci ostatecznych decyzji (art. 128)Zasada jawno ci wy czenie dla stron (art. 129)

3

ZZASADA LEGALNOZASADA LEGALNO CI I PRAWORZCI I PRAWORZ DNODNO CI (ART. 120)CI (ART. 120)

Art. 120. Organy podatkowe dzia aj na podstawie przepisów prawa

Przepisy prawa podatkowego (art. 3 pkt 2 o.p.) - przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez RzeczpospolitPolsk umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolit Polsk innych umów mi dzynarodowych dotycz cych problematyki podatkowej, a tak e przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych;

przepisy prawa materialnegoprzepisy proceduralne

kwestie intertemporalne przy zmianie przepisówwskazanie podstawy prawnej jest elementem decyzji (art. 210 § 1 pkt 4 o.p.)

153


4

AArt. 121. § 1. Post powanie podatkowe powinno byprowadzone w sposób budz cy zaufanie do organów podatkowych.

nie mo na na podatnika przerzuca b dów i uchybieprawodawcy

in dubio pro tributario

kultura administrowania

ZASADA PROWADZENIA POSTZASADA PROWADZENIA POST POWANIA W SPOSPOWANIA W SPOSÓÓB B BUDZBUDZ CY ZAUFANIE DO ORGANCY ZAUFANIE DO ORGANÓÓW PODATKOWYCH W PODATKOWYCH

(ART. 121 (ART. 121 §§ 1)1)

5

ZZASADA UDZIELANIA INFORMACJI (ART. 121 ZASADA UDZIELANIA INFORMACJI (ART. 121 §§ 2)2)

Art. 121 § 2. Organy podatkowe w post powaniu podatkowym obowi zane s udziela niezb dnych informacji i wyja nie o przepisach prawa podatkowego pozostaj cych w zwi zku z przedmiotem tego post powania.

ignorantia iuris nocetudzielanie indywidualnych interpretacji prawa podatkowego (art. 14b-14h o.p.)

6

ZZASADA PRAWDY OBIEKTYWNEJ (ART. 122)ZASADA PRAWDY OBIEKTYWNEJ (ART. 122)

Art. 122. W toku post powania organy podatkowe podejmujwszelkie niezb dne dzia ania w celu dok adnego wyja nienia stanu faktycznego oraz za atwienia sprawy w post powaniu podatkowym.dowody w post powaniu podatkowym (art.180-200 o.p.)

Art. 187. § 1. Organ podatkowy jest obowi zany zebra i w sposób wyczerpuj cy rozpatrzy ca y materia dowodowy.§ 2. Organ podatkowy mo e w ka dym stadium post powania zmieni , uzupe ni lub uchyli swoje postanowienie dotycz ce przeprowadzenia dowodu.§ 3. Fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi podatkowemu z urz du nie wymagaj dowodu. Fakty znane organowi podatkowemu z urz du nale y zakomunikowa stronie.

Art. 191. Organ podatkowy ocenia na podstawie ca ego zebranego materia u dowodowego, czy dana okoliczno zosta a udowodniona (zasada swobodnej oceny dowodów)

154


7

AArt. 123. § 1. Organy podatkowe obowi zane s zapewni stronom czynny udzia w ka dym stadium post powania, a przed wydaniem decyzji umo liwi im wypowiedzenie si co do zebranych dowodów i materia ów oraz zg oszonych da .§ 2. Organ podatkowy mo e odst pi od zasady przewidzianej w § 1, je eli w wyniku post powania wszcz tego na wniosek strony ma zostawydana decyzja w ca o ci uwzgl dniaj ca wniosek strony, oraz w przypadkach, o których mowa w art. 200 § 2 pkt 2.

Art. 200. § 1. Przed wydaniem decyzji organ podatkowy wyznacza stronie siedmiodniowy termin do wypowiedzenia si w sprawie zebranego materia u dowodowego.§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje si :

1) w przypadkach przewidzianych w art. 123 § 2 oraz w art. 165 § 5;2) w sprawach zabezpieczenia i zastawu skarbowego;3) w przypadku przewidzianym w art. 165 § 7, je eli decyzja ma

zosta wydana wy cznie na podstawie danych zawartych w z o onym zeznaniu.

ZASADA CZYNNEGO UDZIAZASADA CZYNNEGO UDZIA U STRON W POSTU STRON W POST POWANIU POWANIU (ART. 123 (ART. 123 §§ 1)1)

8

ZZASADA PRZEKONYWANIA (ART. 124)ZASADA PRZEKONYWANIA (ART. 124)Art. 124. Organy podatkowe powinny wyja nia stronom zasadnoprzes anek, którymi kieruj si przy za atwianiu sprawy, aby w miarmo liwo ci doprowadzi do wykonania przez strony decyzji bez stosowania rodków przymusu.

kiedy decyzja i postanowienie zawieraj uzasadnienie?

co zawiera uzasadnienie decyzji?Art. 210 § 4. Uzasadnienie faktyczne decyzji zawiera w szczególno ci wskazanie faktów, które organ uzna za udowodnione, dowodów, którym da wiar , oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówiwiarygodno ci, uzasadnienie prawne za zawiera wyja nienie podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa.

kiedy mo na odst pi od uzasadnienia decyzji?Art. 210 § 5. Mo na odst pi od uzasadnienia decyzji, gdy uwzgl dnia ona w ca o ci danie strony. Nie dotyczy to decyzji wydanej na skutek odwo ania b d na podstawie której przyznano ulg w zap acie podatku.

9

AArt. 125. § 1. Organy podatkowe powinny dzia a w sprawie wnikliwie i szybko, pos uguj c si mo liwie najprostszymi rodkami prowadz cymi do jej za atwienia.

§ 2. Sprawy, które nie wymagaj zbierania dowodów, informacji lub wyja nie , powinny by za atwiane niezw ocznie.

szybko za atwienia sprawy Art. 160. § 1. W sprawach uzasadnionych wa nym interesem adresata lub gdy stan sprawy tego wymaga, wezwania mo na dokona telegraficznie lub telefonicznie albo przy u yciu innych rodków czno ci, z podaniem danych wymienionych w art. 159

§ 1 i 1a.§ 2. Wezwanie przekazane w sposób okre lony w § 1 powoduje skutki prawne tylko wtedy, gdy nie ma w tpliwo ci, e dotar o do adresata we w a ciwej tre ci i w odpowiednim terminie.

terminy do za atwiania spraw w post powaniu podatkowym i skutki ich naruszenia

ZASADA WNIKLIWOZASADA WNIKLIWO CI, SZYBKOCI, SZYBKO CI CI I PROSTOTY POSTI PROSTOTY POST POWANIA (ART. 125)POWANIA (ART. 125)

155


10

TTERMINY ZATERMINY ZA ATWIANIA SPRAW ATWIANIA SPRAW W POSTW POST POWANIU PODATKOWYMPOWANIU PODATKOWYM

w I instancji:- niezw ocznie, gdy sprawa jest za atwiana z wniosku i na podstawie

za czonych dowodów lub na podstawie faktów powszechnie znanych i dowodów znanych organowi z urz du

- bez zb dnej zw oki, ale nie pó niej ni w ci gu miesi ca- je eli sprawa jest szczególnie skomplikowana – nie pó niej ni

w ci gu 2 miesi cy, chyba e przepisy stanowi inaczej (np. terminy na wydanie interpretacji prawa podatkowego, na zawarcie porozumienia w sprawie ustalania cen transakcyjnych)

w II instancji:- nie pó niej ni w ci gu 2 miesi cy,- nie pó niej ni w ci gu 3 miesi cy, je eli przeprowadzono rozpraw

lub strona z o y a wniosek o rozpraw

Liczenie terminu (art. 139 § 4) i skutki jego naruszenia (art. 140)Skarga na bezczynno organu (art. 141)

11


Konsekwencje naruszenia terminu do za atwienia sprawy:

decyzja jest wa na i skutecznaprzedawnienie zobowi zanianienaliczanie odsetek (art. 54 par. 1 pkt 2 i 3 o.p.)teoretycznie odpowiedzialno maj tkowa funkcjonariusza publicznego za zaniechaniamo liwo z o enia ponaglenia do organu wy szej instancji

12


Co zrobi , gdy sprawy w terminie za atwi nie mo na?

Art. 140. § 1. O ka dym przypadku nieza atwienia sprawy we w a ciwym terminie organ podatkowy obowi zany jest zawiadomi stron , podaj c:

- przyczyny niedotrzymania terminu i - wskazuj c nowy termin za atwienia sprawy.

§ 2. Ten sam obowi zek ci y na organie podatkowym równiew przypadku, gdy niedotrzymanie terminu nast pi o zz przyczyn niezale nych od organu.

Nowy termin powinien by okre lony w ten sam, b d podobny sposób, a wi c konkretnie.[1] Powinien by wi c on wyznaczony albo poprzez wskazanie okre lonej liczby tygodni lub miesi cy, albo te poprzez wskazanie konkretnej daty, do której sprawa zostanie za atwiona. Chodzi przy tym od dat do której (termin maksymalny), a nie w której organ za atwi spraw .

[1] Wyrok NSA z dnia 19 sierpnia 2010 r. (sygn. akt I FSK 93/10), LEX nr 737461.

156


13


Ponaglenie Art. 141. § 1. Na nieza atwienie sprawy we w a ciwym terminie lub terminie ustalonym na podstawie art. 140 stronie s u y ponaglenie do:1) organu podatkowego wy szego stopnia;2) ministra w a ciwego do spraw finansów publicznych, je eli sprawa nie zosta a za atwiona przez dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej.§ 2. Organ podatkowy wymieniony w § 1, uznaj c ponaglenie za uzasadnione

- wyznacza dodatkowy termin za atwienia sprawy oraz - zarz dza wyja nienie przyczyn i - ustalenie osób winnych nieza atwienia sprawy w terminie, - a w razie potrzeby podejmuje rodki zapobiegaj ce naruszaniu

terminów za atwiania spraw w przysz o ci.

Organ stwierdza jednocze nie, czy nieza atwienie sprawy w terminie mia o miejsce z ra cym naruszeniem prawa (tutaj kwestia odpowiedzialno ci maj tkowej funkcjonariusza publicznego).

14

ZZASADA PISEMNOZASADA PISEMNO CI (ART. 126)CI (ART. 126)

Art. 126. Sprawy podatkowe za atwiane s w formie pisemnej lub elektronicznej, chyba e przepisy szczególne stanowiinaczej.Art. 172. § 1. Organ podatkowy sporz dza zwi z y protokó z ka dej czynno ci post powania maj cej istotne znaczenie dla rozstrzygni cia sprawy, chyba e czynno zosta a w inny sposób utrwalona na pi mie.

§ 2. W szczególno ci sporz dza si protokó :1) przyj cia wniesionego ustnie podania;2) przes uchania strony, wiadka i bieg ego;3) ogl dzin i ekspertyz dokonywanych przy udziale pracownika

organu podatkowego;4) ustnego og oszenia postanowienia;5) rozprawy.

Art. 177. Czynno ci organu podatkowego, z których nie sporz dza siprotokó u, a które maj znaczenie dla sprawy lub toku post powania, utrwala si w aktach w formie adnotacji podpisanej przez pracownika dokonuj cego tych czynno ci.

15

AArt. 127. Post powanie podatkowe jest dwuinstancyjne.

Art. 220. § 1. Od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji s u y stronie odwo anie tylko do jednej instancji.§ 2. W a ciwy do rozpatrzenia odwo ania jest organ podatkowy wy szego stopnia.

Art. 221. W przypadku wydania decyzji w pierwszej instancji przez ministra w a ciwego do spraw finansów publicznych, dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub przez samorz dowe kolegium odwo awcze odwo anie od decyzji rozpatruje ten sam organ podatkowy, stosuj c odpowiednio przepisy o post powaniu odwo awczym.

Art. 236. § 1. Na wydane w toku post powania postanowienie s u y za alenie, gdy ustawa tak stanowi.§ 2. Za alenie wnosi si w terminie 7 dni od dnia dor czenia:

1) postanowienia stronie;2) zawiadomienia, o którym mowa w art. 103 § 1.

Art. 237. Postanowienie, na które nie s u y za alenie, strona mo e zaskar y tylko w odwo aniu od decyzji.

ZASADA DWUINSTANCYJNO CI POST POWANIA (ART. 127)

157


16

ZZASADA TRWAZASADA TRWA OO CI OSTATECZNYCH DECYZJI (ART. 128)CI OSTATECZNYCH DECYZJI (ART. 128)

Art. 128. Decyzje, od których nie s u y odwo anie w post powaniu podatkowym, s ostateczne. Uchylenie lub zmiana tych decyzji, stwierdzenie ich niewa no ci oraz wznowienie post powania mog nast pi tylko w przypadkach przewidzianych w niniejszej ustawie oraz w ustawach podatkowych.

Nadzwyczajne tryby wzruszenia ostatecznych decyzji:wznowienie post powania (art. 240-246)stwierdzenie niewa no ci (art. 247-252)uchylenie lub zmiana decyzji (art. 253-256)wygaszenie decyzji (art. 258)wyga ni cie decyzji (art. 259)

17

AArt. 129. Post powanie podatkowe jest jawne wy cznie dla stron.

udost pnianie akt + tajemnica skarbowa

Art. 178. § 1. Strona ma prawo wgl du w akta sprawy, sporz dzania z nich notatek, kopii lub odpisów. Prawo to przys uguje równie po zako czeniu post powania.§ 2. Czynno ci okre lone w § 1 dokonywane s w lokalu organu podatkowego w obecno ci pracownika tego organu.§ 3. Strona mo e da uwierzytelnienia odpisów lub kopii akt sprawy lub wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów.§ 4. Organ podatkowy mo e zapewni stronie dost p w swoim systemie teleinformatycznym do poda wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego oraz do pism organu podatkowego dor czonych za pomocrodków komunikacji elektronicznej, po identyfikacji strony w sposób okre lony

w przepisach ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dzia alno ci podmiotów realizuj cych zadania publiczne.

ZASADA JAWNOZASADA JAWNO CI WYCI WY CZNIE DLA STRON (ART. 129)CZNIE DLA STRON (ART. 129)

18

ZZASADA JAWNOZASADA JAWNO CI WYCI WY CZNIE DLA STRON (ART. 129)CZNIE DLA STRON (ART. 129)

Art. 293. § 1. Indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach sk adanych przez podatników, p atników lub inkasentów obj te s tajemnic skarbow .§ 2. Przepis § 1 stosuje si równie do danych zawartych w:

1) informacjach podatkowych przekazywanych organom podatkowym przez podmioty inne ni wymienione w § 1;

2) aktach dokumentuj cych czynno ci sprawdzaj ce;3) aktach post powania podatkowego, kontroli podatkowej oraz

aktach post powania w sprawach o przest pstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe;

4) dokumentacji rachunkowej organu podatkowego;5) informacjach uzyskanych przez organy podatkowe z banków

oraz z innych róde ni wymienione w § 1 lub w pkt 1;6) informacjach uzyskanych w toku post powania w sprawie

zawarcia porozumie , o których mowa w dziale IIa.

Moduł 9

19

ZZASADA JAWNOZASADA JAWNO CI WYCI WY CZNIE DLA STRON (ART. 129)CZNIE DLA STRON (ART. 129)Art. 294. § 1. Do przestrzegania tajemnicy skarbowej obowi zani s :

1) pracownicy urz dów skarbowych oraz izb skarbowych;1a) funkcjonariusze celni i pracownicy urz dów celnych oraz izb celnych;2) wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta, marsza ek województwa oraz pracownicy

urz dów ich obs uguj cych;3) cz onkowie samorz dowych kolegiów odwo awczych, a tak e pracownicy biur tych kolegiów;4) minister w a ciwy do spraw finansów publicznych oraz pracownicy Ministerstwa Finansów;5) osoby odbywaj ce sta , praktyk zawodow lub studenck w urz dzie obs uguj cym ministra

w a ciwego do spraw finansów publicznych lub w innych organach podatkowych,6) przedstawiciele obcej w adzy obecni w toku czynno ci kontrolnych, w zwi zku

z prowadzeniem równoczesnych kontroli.§ 2. Osoby wymienione w § 1 s obowi zane do z o enia na pi mie przyrzeczenia nast puj cej

tre ci: "Przyrzekam, e b d przestrzega tajemnicy skarbowej. O wiadczam, e s mi znane przepisy o odpowiedzialno ci karnej za ujawnienie tajemnicy skarbowej."

§ 3. Zachowanie tajemnicy skarbowej obowi zuje równie po ustaniu zatrudnienia, zako czeniu sta u lub praktyki.

§ 4. Do przestrzegania tajemnicy skarbowej obowi zane s równie inne osoby, którym udost pniono informacje obj te tajemnic skarbow , chyba e na ich ujawnienie zezwala przepis prawa.

§ 5. Przepisu § 4 nie stosuje si do osób, których dotycz informacje obj te tajemnic skarbow .

Notatki:

159

MODUŁ 10.

Zakres zajęć* Podmioty postępowania podatkowego* Wyłączenie organu i pracownika organu* Wszczęcie postępowania* Wnioski i podania* Doręczenia pism w postępowaniu podatkowym* Wezwania


Ustawa – Ordynacja podatkowaRozdział 2. Wyłączenie pracownika organu podatkowego oraz organu podatkowego

Art. 130. § 1. Pracownik urzędu skarbowego, urzędu gminy (miasta), starostwa, urzędu marszał-kowskiego, izby skarbowej, funkcjonariusz celny lub pracownik urzędu celnego, izby celnej, urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw fi nansów publicznych oraz członek samorządowego ko-legium odwoławczego podlegają wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawach dotyczących zo-bowiązań podatkowych oraz innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego, w których:

1) są stroną;2) pozostają ze stroną w takim stosunku prawnym, że rozstrzygnięcie sprawy może mieć

wpływ na ich prawa lub obowiązki;3) stroną jest ich małżonek, rodzeństwo, wstępny, zstępny lub powinowaty pierwszego stopnia;4) stronami są osoby związane z nimi z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;5) byli świadkami lub biegłymi, byli lub są przedstawicielami podatnika albo przedstawicie-

lem podatnika jest jedna z osób wymienionych w pkt 3 i 4;6) brali udział w wydaniu zaskarżonej decyzji;7) zaistniały okoliczności, w związku z którymi wszczęto przeciw nim postępowanie służ-

bowe, dyscyplinarne lub karne;8) stroną jest osoba pozostająca wobec nich w stosunku nadrzędności służbowej.

§ 2. Przyczyny wyłączenia od załatwienia sprawy trwają także po ustaniu małżeństwa, przysposo-bienia, opieki lub kurateli.

§ 3. Bezpośredni przełożony pracownika lub funkcjonariusza celnego jest obowiązany na jego żądanie lub na żądanie strony albo z urzędu wyłączyć go od udziału w postępowaniu, jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności niewymienionych w § 1, które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności pracownika lub funkcjonariusza celnego.

§ 4. Jeżeli nastąpi wyłączenie pracownika lub funkcjonariusza, odpowiednio naczelnik urzędu skar-bowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek wo-jewództwa, dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej lub minister właściwy do spraw fi nansów publicznych wyznaczają innego pracownika lub funkcjonariusza do prowadzenia sprawy.

§ 5. W przypadku wyłączenia członka samorządowego kolegium odwoławczego jego prezes wy-znacza osobę uprawnioną do zastąpienia osoby wyłączonej. Jeżeli samorządowe kolegium odwoławcze na skutek wyłączenia jego członków nie może załatwić sprawy z braku pełnego składu orzekającego, Prezes Rady Ministrów, w drodze postanowienia, wyznacza do załatwienia sprawy inne samorządowe kolegium odwoławcze.

160


Art. 131. § 1. Naczelnik urzędu skarbowego podlega wyłączeniu od załatwiania spraw dotyczących zobowiązań podatkowych lub innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego, w przy-padku gdy sprawa dotyczy:

1) naczelnika urzędu skarbowego albo jego zastępcy;2) dyrektora izby skarbowej albo jego zastępcy;3) małżonka, rodzeństwa, wstępnych, zstępnych albo powinowatych pierwszego stopnia osób

wymienionych w pkt 1 albo 2;4) osoby związanej stosunkiem przysposobienia, opieki lub kurateli z osobą wymienioną

w pkt 1 albo 2.§ 2. W przypadku wyłączenia naczelnika urzędu skarbowego z przyczyn określonych w:

1) § 1 pkt 1, a także pkt 3 lub 4 w związku z pkt 1 – sprawę załatwia naczelnik urzędu skarbo-wego wyznaczony przez właściwego dyrektora izby skarbowej;

2) § 1 pkt 2, a także pkt 3 lub 4 w związku z pkt 2 – sprawę załatwia naczelnik urzędu skarbo-wego wyznaczony przez ministra właściwego do spraw fi nansów publicznych.

§ 3. W przypadku, o którym mowa w § 2 pkt 2, minister właściwy do spraw fi nansów publicznych nie może wyznaczyć naczelnika urzędu skarbowego podlegającego dyrektorowi izby skarbowej, której dyrektora lub jego zastępcy dotyczą przesłanki wyłączenia.

Art. 131a. W sprawach wyłączenia naczelnika urzędu celnego art. 131 stosuje się odpowiednio, z tym że w przypadku, o którym mowa w art. 131 § 2 pkt 1, naczelnika urzędu celnego wyznacza wła-ściwy dyrektor izby celnej.

Art. 131b. W sprawie wyznaczenia innego organu podatkowego, w przypadkach wymienionych w art. 131 i 131a, wydaje się postanowienie.

Art. 132. § 1. Wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta, marszałek województwa, ich zastępcy oraz skarbnik jednostki samorządu terytorialnego podlegają wyłączeniu od załatwiania spraw dotyczą-cych ich zobowiązań podatkowych lub innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do spraw dotyczących:1) małżonka, rodzeństwa, wstępnych, zstępnych albo powinowatych pierwszego stopnia osób

wymienionych w § 1;2) osób związanych stosunkiem przysposobienia, opieki lub kurateli z osobami wymienio-

nymi w § 1.§ 3. W przypadku wyłączenia organu, o którym mowa w § 1, samorządowe kolegium odwoławcze

wyznacza, w drodze postanowienia, organ właściwy do załatwienia sprawy.

Rozdział 3. Strona

Art. 133. § 1. Stroną w postępowaniu podatkowym jest podatnik, płatnik, inkasent lub ich następca prawny, a także osoba trzecia, o której mowa w art. 110–117b, która z uwagi na swój interes prawny żąda czynności organu podatkowego, do której czynność organu podatkowego się odnosi lub której in-teresu prawnego działanie organu podatkowego dotyczy.

§ 2. Stroną w postępowaniu podatkowym może być również osoba fi zyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej inna niż wymieniona w § 1, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego przed powstaniem obowiązku podatkowego ciążą na niej szczególne obowiązki lub zamierza skorzystać z uprawnień wynikających z tego prawa.

§ 2a. Stroną w postępowaniu podatkowym w sprawach dotyczących zwrotu podatku od towarów i usług może być wspólnik spółki wymienionej w art. 115 § 1, uprawniony na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług do otrzymania zwrotu podatku.

§ 2b. Stroną w postępowaniu podatkowym w sprawie stwierdzenia nadpłaty w zakresie zobowią-zań byłej spółki cywilnej może być osoba, która była wspólnikiem spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki.

161


§ 3. W przypadku, o którym mowa w art. 92 § 3, jedną stroną postępowania są małżonkowie i każdy z nich jest uprawniony do działania w imieniu obojga.

Art. 133a. § 1. Organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby, za jej zgodą, wystę-pować z żądaniem:

1) wszczęcia postępowania,2) dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu

– jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes publiczny.

§ 2. Organ podatkowy, uznając żądanie organizacji społecznej za uzasadnione, postanawia o wszczęciu postępowania z urzędu lub o dopuszczeniu organizacji do udziału w postępowaniu. Na po-stanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub dopuszczenia do udziału w postępowaniu organi-zacji społecznej służy zażalenie.

§ 3. Organizacja społeczna uczestniczy w postępowaniu na prawach strony.

Art. 135. Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych w sprawach podatkowych ocenia się według przepisów prawa cywilnego, jeżeli przepisy prawa podatkowego nie stanowią inaczej.

Art. 136. Strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej oso-bistego działania.

Art. 137. § 1. Pełnomocnikiem strony może być osoba fi zyczna mająca pełną zdolność do czynno-ści prawnych.

§ 1a. Pełnomocnikiem strony w postępowaniu przed organami celnymi, w sprawach dotyczących podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego z tytułu importu towarów, może być także osoba, o której mowa w art. 79 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne, zwanej dalej „Prawem celnym”.

§ 2. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie, w formie dokumentu elektronicznego lub zgłoszone ustnie do protokołu.

§ 2a. Pełnomocnictwo w formie dokumentu elektronicznego powinno być uwierzytelnione za po-mocą mechanizmów określonych w art. 20a ust. 1 albo 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyza-cji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

§ 3. Pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Ad-wokat, radca prawny, a także doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im peł-nomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Organ podatkowy może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony.

§ 3a. W poszczególnych wynikających w toku postępowania kwestiach mniejszej wagi organ po-datkowy może nie żądać pełnomocnictwa, jeżeli pełnomocnikiem jest małżonek strony, a nie ma wątpli-wości co do istnienia i zakresu jego upoważnienia do występowania w imieniu strony.

§ 3b. Jeżeli odpis pełnomocnictwa lub odpisy innych dokumentów wykazujących umocowanie zo-stały sporządzone w formie dokumentu elektronicznego, ich uwierzytelnienia, o którym mowa w § 3, dokonuje się przy użyciu mechanizmów określonych w art. 20a ust. 1 albo 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Odpisy pełnomocnic-twa lub odpisy innych dokumentów wykazujących umocowanie uwierzytelniane elektronicznie sporzą-dzane są w formatach danych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 18 pkt 1 tej ustawy.

§ 4. W zakresie nieuregulowanym w § 1–3b stosuje się przepisy prawa cywilnego.

Art. 138. § 1. Organ podatkowy występuje do sądu z wnioskiem o wyznaczenie kuratora dla osoby niezdolnej do czynności prawnych lub osoby nieobecnej, jeżeli kurator nie został już wyznaczony.

§ 2. W przypadku konieczności podjęcia czynności niecierpiących zwłoki organ podatkowy wyzna-cza dla osoby nieobecnej przedstawiciela, za jego zgodą, uprawnionego do działania do czasu wyzna-czenia kuratora dla osoby nieobecnej przez sąd.

162


§ 3. Jeżeli osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej nie może pro-wadzić swoich spraw wskutek braku powołanych do tego organów, organ podatkowy składa do sądu wniosek o ustanowienie kuratora.

Rozdział 4. Załatwianie spraw

Art. 139. § 1. Załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, chyba że prze-pisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.

§ 2. Niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone na podstawie do-wodów przedstawianych przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub na podstawie fak-tów powszechnie znanych i dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie.

§ 3. Załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy, a sprawy, w której przeprowadzono rozprawę lub strona złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy – nie później niż w ciągu 3 miesięcy.

§ 4. Do terminów określonych w § 1–3 nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.

Art. 140. § 1. O każdym przypadku niezałatwienia sprawy we właściwym terminie organ podat-kowy obowiązany jest zawiadomić stronę, podając przyczyny niedotrzymania terminu i wskazując nowy termin załatwienia sprawy.

§ 2. Ten sam obowiązek ciąży na organie podatkowym również w przypadku, gdy niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od organu.

Art. 141. § 1. Na niezałatwienie sprawy we właściwym terminie lub terminie ustalonym na podsta-wie art. 140 stronie służy ponaglenie do:

1) organu podatkowego wyższego stopnia;2) ministra właściwego do spraw fi nansów publicznych, jeżeli sprawa nie została załatwiona

przez dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej.§ 2. Organ podatkowy wymieniony w § 1, uznając ponaglenie za uzasadnione, wyznacza dodat-

kowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych nieza-łatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby podejmuje środki zapobiegające naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. Organ stwierdza jednocześnie, czy niezałatwienie sprawy w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

Art. 142. Pracownik organu podatkowego, który z nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie lub nie dopełnił obowiązku wynikającego z art. 140 albo nie załatwił sprawy w dodatkowym terminie ustalonym zgodnie z art. 141 § 2, podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialności przewidzianej przepisami prawa.

Art. 143. § 1. Organ podatkowy może upoważnić funkcjonariusza celnego lub pracownika kiero-wanej jednostki organizacyjnej do załatwiania spraw w jego imieniu i w ustalonym zakresie, a w szcze-gólności do wydawania decyzji, postanowień i zaświadczeń.

§ 1a. (39) Upoważnienie może obejmować podpisywanie pism w formie dokumentu elektronicznego podpisem elektronicznym weryfi kowanym za pomocą ważnego kwalifi kowanego certyfi katu.

§ 2. Upoważnienie, o którym mowa w § 1 i 1a, może być udzielone również:1) pracownikom urzędu skarbowego – przez naczelnika urzędu skarbowego;2) pracownikom izby skarbowej – przez dyrektora izby skarbowej;3) funkcjonariuszom celnym lub pracownikom urzędu celnego – przez naczelnika urzędu

celnego,

163


4) funkcjonariuszom celnym lub pracownikom izby celnej – przez dyrektora izby celnej.§ 3. Upoważnienie udzielane jest w formie pisemnej.

Rozdział 5. Doręczenia

Art. 144. Organ podatkowy doręcza pisma za pokwitowaniem przez operatora pocztowego w ro-zumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, swoich pracowników lub przez osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów. W przypadku gdy organem podatkowym jest wójt, bur-mistrz (prezydent miasta), pisma może doręczać sołtys za pokwitowaniem.

Art. 144a. § 1. Doręczenie pism następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozu-mieniu przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną, jeżeli strona spełni jeden z następujących warunków:

1) złoży podanie w formie dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę podaw-czą organu podatkowego lub portal podatkowy;

2) wniesie o doręczenie za pomocą środków komunikacji elektronicznej i wskaże organowi podatkowemu adres elektroniczny;

3) wyrazi zgodę na doręczanie pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej i wskaże organowi podatkowemu adres elektroniczny.

§ 1a. Wystąpienie organu podatkowego o wyrażenie zgody, o której mowa w § 1 pkt 3, może nastą-pić za pomocą środków komunikacji elektronicznej i zostać przesłane stronie na jej adres elektroniczny lub na portal podatkowy. Art. 152a § 1–5 nie stosuje się.

§ 1b. Strona ma prawo do rezygnacji z doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektro-nicznej. W takim przypadku organ podatkowy doręcza pismo w sposób określony dla pisma w formie innej niż forma dokumentu elektronicznego.

Art. 145. § 1. Pisma doręcza się stronie, a gdy strona działa przez przedstawiciela – temu przedstawicielowi.

§ 2. Jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi.§ 3. Strona, ustanawiając pełnomocników, wyznacza jednego z nich jako właściwego do doręczeń.

W przypadku niewyznaczenia pełnomocnika właściwego do doręczeń organ podatkowy doręcza pismo jednemu z pełnomocników.

Art. 146. § 1. W toku postępowania strona oraz jej przedstawiciel lub pełnomocnik mają obowiązek zawiadomić organ podatkowy o zmianie swojego adresu, w tym adresu elektronicznego, jeżeli wnie-siono o zastosowanie takiego sposobu doręczania albo wyrażono na to zgodę.

§ 2. W razie zaniedbania obowiązku określonego w § 1, pismo uznaje się za doręczone pod dotych-czasowym adresem, a organ podatkowy pozostawia pismo w aktach sprawy.

Art. 147. § 1. W razie wyjazdu za granicę na okres co najmniej 2 miesięcy, strona obowiązana jest do ustanowienia pełnomocnika do spraw doręczeń, chyba że doręczenie następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

§ 2. Obowiązek, o którym mowa w § 1, dotyczy również osób fi zycznych będących nierezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego.

§ 3. Ustanowienie pełnomocnika do spraw doręczeń zgłaszane jest organowi podatkowemu właści-wemu w sprawie.

§ 4. W razie niedopełnienia obowiązków przewidzianych w § 1–3 pismo uważa się za doręczone:1) pod dotychczasowym adresem – w przypadku, o którym mowa w § 1;2) pod adresem ostatniego czasowego pobytu – w przypadku, o którym mowa w § 2.

164


Art. 147a. W postępowaniu przed organami celnymi, w sprawach dotyczących podatku od towa-rów i usług oraz podatku akcyzowego z tytułu importu towarów, stosuje się przepisy art. 83 i art. 84 Prawa celnego.

Art. 148. § 1. Pisma doręcza się osobom fi zycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy.§ 2. Pisma mogą być również doręczane:

1) w siedzibie organu podatkowego;2) w miejscu pracy adresata – osobie upoważnionej przez pracodawcę do odbioru

korespondencji;3) (uchylony).

§ 3. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób określony w § 1 i 2, a także w innych uzasad-nionych przypadkach pisma doręcza się w każdym miejscu, gdzie się adresata zastanie.

Art. 149. W przypadku nieobecności adresata w mieszkaniu pisma doręcza się za pokwitowaniem pełnoletniemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, gdy osoby te podjęły się oddania pisma ad-resatowi. Zawiadomienie o doręczeniu pisma sąsiadowi lub dozorcy domu umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub na drzwiach mieszkania adresata lub w widocznym miejscu przy wejściu na po-sesję adresata.

Art. 150. § 1. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 148 § 1 lub art. 149:

1) operator pocztowy w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej – w przypadku dorę-czania pisma przez operatora pocztowego;

2) pismo składa się na okres 14 dni w urzędzie gminy (miasta) – w przypadku doręczania pi-sma przez pracownika organu podatkowego lub przez inną upoważnioną osobę.

§ 1a. Adresata zawiadamia się dwukrotnie o pozostawaniu pisma w miejscu określonym w § 1. Po-wtórne zawiadomienie następuje w razie niepodjęcia pisma w terminie 7 dni.

§ 2. Zawiadomienie o pozostawaniu pisma w miejscu określonym w § 1 umieszcza się w oddaw-czej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata. W tym przypadku doręczenie uważa się za dokonane z upły-wem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.

Art. 151. Osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej pisma doręcza się w lokalu ich siedziby lub w miejscu prowadzenia działalności – osobie upoważnionej do odbioru korespondencji. Przepisy art. 146, art. 148 § 2 pkt 1 oraz art. 150 stosuje się odpowiednio.

Art. 151a. Jeżeli podany przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej adres jej siedziby nie istnieje lub jest niezgodny z odpowiednim rejestrem i nie można ustalić miejsca prowadzenia działalności, pismo pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.

Art. 152. § 1. Odbierający pismo potwierdza doręczenie pisma własnoręcznym podpisem, ze wska-zaniem daty doręczenia.

§ 2. Jeżeli odbierający pismo nie może potwierdzić doręczenia lub uchyla się od tego, doręcza-jący sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje osobę, która odebrała pismo, i przyczynę braku jej podpisu.

§ 3. W przypadku doręczenia pisma za pomocą środków komunikacji elektronicznej doręczenie jest skuteczne, jeżeli adresat potwierdzi odbiór pisma w sposób, o którym mowa w art. 152a § 1 pkt 3.

165


Art. 152a. § 1. W celu doręczenia pisma w formie dokumentu elektronicznego organ podatkowy przesyła na adres elektroniczny adresata zawiadomienie zawierające:

1) informację, że adresat może odebrać pismo w formie dokumentu elektronicznego;2) wskazanie adresu elektronicznego, z którego adresat może pobrać pismo i pod którym po-

winien dokonać potwierdzenia doręczenia pisma;3) pouczenie dotyczące sposobu odbioru pisma, a w szczególności sposobu identyfi kacji pod

wskazanym adresem elektronicznym w systemie teleinformatycznym organu podatko-wego, oraz informację o wymogu podpisania urzędowego poświadczenia odbioru w spo-sób, o którym mowa w art. 20a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

§ 2. W przypadku nieodebrania pisma w formie dokumentu elektronicznego w sposób określony w § 1 pkt 3, organ podatkowy po upływie 7 dni, licząc od dnia wysłania zawiadomienia, przesyła po-wtórne zawiadomienie o możliwości odebrania tego pisma.

§ 3. W przypadku nieodebrania pisma doręczenie uważa się za dokonane po upływie 14 dni, licząc od dnia przesłania pierwszego zawiadomienia.

§ 4. Zawiadomienia, o których mowa w § 1 i 2, mogą być automatycznie tworzone i przesyłane przez system teleinformatyczny organu podatkowego, a odbioru tych zawiadomień nie potwierdza się.

§ 5. W przypadku uznania pisma w formie dokumentu elektronicznego za doręczone na podsta-wie § 3, organ podatkowy umożliwia adresatowi pisma dostęp do treści pisma w formie dokumentu elektronicznego przez okres co najmniej 3 miesięcy od dnia uznania pisma w formie dokumentu elek-tronicznego za doręczone oraz informacji o dacie uznania pisma za doręczone oraz o datach wysłania zawiadomień, o których mowa w § 1 i 2, w swoim systemie teleinformatycznym.

§ 6. Warunki techniczne i organizacyjne doręczania pism w formie dokumentu elektronicznego określają przepisy ustawy, o której mowa w § 1 pkt 3.

Art. 153. § 1. Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma przesłanego mu w sposób określony w art. 144, pismo zwraca się nadawcy z adnotacją o odmowie jego przyjęcia i datą odmowy. Pismo wraz z ad-notacją włącza się do akt sprawy.

§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1, uznaje się, że pismo doręczone zostało w dniu odmowy jego przyjęcia przez adresata.

Art. 154. § 1. Pisma skierowane do osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie mają organów, doręcza się kuratorowi wyznaczonemu przez sąd.

§ 2. Pisma skierowane do osób fi zycznych nieznanych z miejsca pobytu, dla których sąd nie wyzna-czył przedstawiciela, doręcza się przedstawicielowi wyznaczonemu na podstawie art. 138 § 2.

§ 3. Pisma kierowane do osób korzystających ze szczególnych uprawnień wynikających z immuni-tetu dyplomatycznego lub konsularnego doręcza się w sposób przewidziany w przepisach szczególnych, w umowach i przyjętych zwyczajach międzynarodowych.

Art. 154a. § 1. Organ podatkowy może wystąpić do władzy państwa członkowskiego Unii Euro-pejskiej właściwej w sprawach podatkowych, zwanej dalej „obcą władzą”, z wnioskiem o doręczenie pisma, gdy doręczenie zgodnie z art. 144 albo art. 144a osobie przebywającej na terytorium tego pań-stwa nie jest możliwe lub gdy powodowałoby nieproporcjonalne trudności.

§ 2. Wnioski o doręczenie przekazywane są obcej władzy za pośrednictwem organu wyznaczonego przez ministra właściwego do spraw fi nansów publicznych.

§ 3. Wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta, marszałek województwa oraz samorządowe ko-legium odwoławcze przekazują wniosek o doręczenie do organu wyznaczonego przez ministra wła-ściwego do spraw fi nansów publicznych za pośrednictwem dyrektora izby skarbowej właściwego miejscowo ze względu na siedzibę wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty, marszałka woje-wództwa albo samorządowego kolegium odwoławczego.

166


§ 4. Wniosek o doręczenie powinien zawierać dane niezbędne do identyfi kacji podmiotu, któremu ma być doręczone pismo, w szczególności nazwisko lub nazwę (fi rmę) oraz adres, a także dane doty-czące przedmiotu pisma.

§ 5. Wniosek o doręczenie przesyła się za pomocą środków komunikacji elektronicznej, przy uży-ciu standardowego formularza, według wzoru określonego w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ko-misji (UE) nr 1156/2012 z dnia 6 grudnia 2012 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonywania niektórych przepisów dyrektywy Rady 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzi-nie opodatkowania (Dz. Urz. UE L 335 z 07.12.2012, str. 42). W przypadku braku możliwości prze-kazania wniosku o doręczenie za pomocą środków komunikacji elektronicznej wniosek przesyła się w formie pisemnej.

§ 6. Pismo będące przedmiotem wniosku o doręczenie przekazuje się obcej władzy przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe.

§ 7. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych, w drodze rozporządzenia, wyznacza podle-gły mu organ podatkowy do przekazywania obcym władzom wniosków o doręczenie, mając na wzglę-dzie konieczność zapewnienia sprawnego doręczania pism.

Art. 154b. § 1. Wniosek o doręczenie pisma pochodzący od obcej władzy organ wyznaczony zgod-nie z art. 154a § 7 przekazuje naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na miejsce za-mieszkania lub siedzibę podmiotu, którego dotyczy wniosek. Naczelnik urzędu skarbowego doręcza pismo stosując odpowiednio przepisy art. 144–154.

§ 2. Organ wyznaczony zgodnie z art. 154a § 7 niezwłocznie informuje obcą władzę, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, przy użyciu standardowego formularza, według wzoru określo-nego w załączniku nr 3 do rozporządzenia Komisji (UE) nr 1156/2012 z dnia 6 grudnia 2012 r. usta-nawiającego szczegółowe zasady wykonywania niektórych przepisów dyrektywy Rady 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania, o działaniach podjętych na pod-stawie wniosku o doręczenie, w szczególności o dacie doręczenia pisma.

Art. 154c. Przepisy art. 154a i 154b stosuje się do doręczania pism w zakresie spraw, o których mowa w art. 305b. Pisma obcych władz w sprawach niewymienionych w art. 305b są doręczane z za-chowaniem zasady wzajemności.

Rozdział 6. Wezwania

Art. 155. § 1. Organ podatkowy może wezwać stronę lub inne osoby do złożenia wyjaśnień, zeznań lub dokonania określonej czynności osobiście, przez pełnomocnika, na piśmie lub w formie dokumentu elektronicznego, jeżeli jest to niezbędne dla wyjaśnienia stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia sprawy.

§ 2. Jeżeli osoba wezwana nie może stawić się z powodu choroby, kalectwa lub innej ważnej przy-czyny, organ podatkowy może przyjąć wyjaśnienie lub zeznanie albo dokonać czynności w miejscu po-bytu tej osoby.

Art. 156. § 1. Wezwany jest obowiązany do osobistego stawienia się tylko na obszarze wojewódz-twa, w którym zamieszkuje lub przebywa.

§ 2. Jeżeli właściwym miejscowo do rozpatrzenia sprawy jest organ podatkowy mający siedzibę na obszarze województwa innego niż określone w § 1, osoba obowiązana do osobistego stawienia się może zastrzec, że chce stawić się przed organem właściwym do rozpatrzenia sprawy.

§ 3. W przypadku wszczęcia postępowania podatkowego z urzędu organ podatkowy w postanowie-niu o wszczęciu postępowania poucza stronę o możliwości złożenia, w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia, zastrzeżenia, o którym mowa w § 2.

Art. 157. § 1. Jeżeli postępowanie podatkowe prowadzone jest przez organ podatkowy, którego sie-dziba nie znajduje się na obszarze województwa, w którym zamieszkuje lub przebywa osoba obowią-zana do osobistego stawiennictwa, oraz jeżeli osoba ta nie złożyła zastrzeżenia, o którym mowa w art.

167


156 § 2, organ ten zwraca się do organu podatkowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu tej osoby o wezwanie jej w celu złożenia wyjaśnień lub zeznań albo dokonania innych czyn-ności, związanych z prowadzonym postępowaniem.

§ 2. Zwracając się do innego organu podatkowego, organ prowadzący postępowanie określa oko-liczności, które mają być przedmiotem wyjaśnień lub zeznań, albo czynności, jakie mają być dokonane.

Art. 158. Przepisów art. 156 § 1 oraz art. 157 nie stosuje się w przypadkach, w których charak-ter sprawy lub czynności wymaga osobistego stawienia się przed organem podatkowym prowadzącym postępowanie.

Art. 159. § 1. W wezwaniu należy wskazać:1) nazwę i adres organu podatkowego;2) imię i nazwisko osoby wzywanej;3) w jakiej sprawie i w jakim charakterze oraz w jakim celu osoba ta zostaje wezwana;4) czy osoba wezwana powinna stawić się osobiście lub przez pełnomocnika, czy też może

złożyć wyjaśnienie lub zeznanie na piśmie lub w formie dokumentu elektronicznego;5) termin, do którego żądanie powinno być spełnione, albo dzień, godzinę i miejsce zgłoszenia

się osoby wzywanej lub jej pełnomocnika;6) skutki prawne niezastosowania się do wezwania.

§ 1a. W przypadku wzywania strony na przesłuchanie w wezwaniu należy również poinformować o prawie odmowy wyrażenia zgody na przesłuchanie i o związanej z tym możliwości niestawienia się na wezwanie.

§ 2. Wezwanie powinno być podpisane przez pracownika organu podatkowego, z podaniem jego imienia, nazwiska i stanowiska służbowego, a jeżeli jest sporządzone w formie dokumentu elektronicz-nego, powinno być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfi kowanym za pomocą waż-nego kwalifi kowanego certyfi katu.

Art. 160. § 1. W sprawach uzasadnionych ważnym interesem adresata lub gdy stan sprawy tego wymaga, wezwania można dokonać telegrafi cznie lub telefonicznie albo przy użyciu innych środków łączności, z podaniem danych wymienionych w art. 159 § 1 i 1a.

§ 2. Wezwanie przekazane w sposób określony w § 1 powoduje skutki prawne tylko wtedy, gdy nie ma wątpliwości, że dotarło do adresata we właściwej treści i w odpowiednim terminie.

Rozdział 7. Przywrócenie terminu

Art. 162. § 1. W razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na wniosek zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy.

§ 2. Podanie o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchy-bienia terminowi. Jednocześnie z wniesieniem podania należy dopełnić czynności, dla której był okre-ślony termin.

§ 3. Przywrócenie terminu do złożenia podania przewidzianego w § 2 jest niedopuszczalne.§ 4. Przepisy § 1–3 stosuje się do terminów procesowych.

Art. 163. § 1. W sprawie przywrócenia terminu postanawia właściwy w sprawie organ podatkowy.§ 2. W sprawie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia ostatecz-

nie organ podatkowy właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia.§ 3. Na postanowienie, o którym mowa w § 1, służy zażalenie.

Art. 164. Przed rozpatrzeniem podania o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania lub zaża-lenia organ podatkowy pierwszej instancji, na żądanie strony, może wstrzymać wykonanie decyzji lub postanowienia.

168


Rozdział 8. Wszczęcie postępowania

Art. 165. § 1. Postępowanie podatkowe wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu.§ 2. Wszczęcie postępowania z urzędu następuje w formie postanowienia.§ 3. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi podat-

kowemu, z zastrzeżeniem art. 165a.§ 3a. O wszczęciu postępowania na wniosek jednej ze stron organ podatkowy zawiadamia wszyst-

kie pozostałe osoby będące stroną w sprawie.§ 3b. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony wniesione za pomocą środków komunikacji

elektronicznej jest dzień wprowadzenia żądania do systemu teleinformatycznego organu podatkowego.§ 4. Datą wszczęcia postępowania z urzędu jest dzień doręczenia stronie postanowienia o wszczę-

ciu postępowania.§ 5. Przepisów § 2 i § 4 nie stosuje się do postępowania w sprawie:

1) ustalenia zobowiązań podatkowych, które zgodnie z odrębnymi przepisami ustalane są co-rocznie, jeżeli stan faktyczny, na podstawie którego ustalono wysokość zobowiązania po-datkowego za poprzedni okres, nie uległ zmianie;

2) umorzenia zaległości podatkowych w przypadkach, o których mowa w art. 67d § 1;3) nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności;4) zabezpieczenia.

§ 6. W postępowaniu przed organami celnymi w sprawach dotyczących podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego z tytułu importu towarów, w przypadku, o którym mowa w art. 23 ust. 2 Prawa celnego, organ celny nie wydaje postanowienia o wszczęciu postępowania. Za datę wszczęcia po-stępowania przyjmuje się datę przyjęcia zgłoszenia celnego.

§ 7. Organ podatkowy nie wydaje postanowienia o wszczęciu postępowania w przypadku złożenia zeznania podatkowego przez podatników podatku od spadków i darowizn. W tym przypadku za datę wszczęcia postępowania przyjmuje się datę złożenia zeznania.

Art. 165a. § 1. Gdy żądanie, o którym mowa w art. 165, zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z jakichkolwiek innych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ podatkowy wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.

§ 2. Na postanowienie, o którym mowa w § 1, służy zażalenie.

Art. 165b. § 1. W przypadku ujawnienia przez kontrolę podatkową nieprawidłowości co do wy-wiązywania się przez kontrolowanego z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego oraz niezłożenia przez podatnika deklaracji lub niedokonania przez niego korekty deklaracji w cało-ści uwzględniającej ujawnione nieprawidłowości, organ podatkowy wszczyna postępowanie podatkowe w sprawie, która była przedmiotem kontroli podatkowej, nie później niż w terminie 6 miesięcy od za-kończenia kontroli.

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się w przypadku, gdy złożone przez kontrolowanego wyjaśnienia lub zastrzeżenia do protokołu kontroli zostały w całości uwzględnione przez kontrolujących.

§ 3. W przypadku, o którym mowa w § 1, postępowanie podatkowe może być wszczęte także po upływie 6 miesięcy od zakończenia kontroli podatkowej, jeżeli:

1) podatnik dokona ponownej korekty deklaracji, w której nie zostaną uwzględnione niepra-widłowości ujawnione w kontroli podatkowej;

2) organ podatkowy otrzyma informacje od organów podatkowych lub od innych organów, uzasadniające wszczęcie postępowania podatkowego.

Art. 166. § 1. W sprawach, w których prawa i obowiązki stron wynikają z tego samego stanu fak-tycznego oraz z tej samej podstawy prawnej i w których właściwy jest ten sam organ podatkowy, można wszcząć i prowadzić jedno postępowanie dotyczące więcej niż jednej strony.

§ 2. W sprawie połączenia postępowań organ podatkowy wydaje postanowienie, na które służy zażalenie.

169


Art. 166a. W postępowaniu przed organami celnymi, w sprawach dotyczących podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego z tytułu importu towarów, stosuje się przepis art. 90 Prawa celnego.

Art. 167. § 1. Do czasu wydania decyzji przez organ pierwszej instancji strona może wystąpić o rozszerzenie zakresu żądania lub zgłosić nowe żądanie, niezależnie od tego, czy żądanie to wynika z tej samej podstawy prawnej co dotychczasowe, pod warunkiem że dotyczy tego samego stanu faktycz-nego. Termin określony w art. 139 § 1 biegnie na nowo od dnia rozszerzenia zakresu lub zgłoszenia no-wego żądania.

§ 2. Odmowa uwzględnienia żądania w sprawie zmiany zakresu postępowania następuje w dro-dze postanowienia. Nieuwzględnione żądanie wszczyna odrębne postępowanie podatkowe; przepisy art. 165 § 1–3b stosuje się odpowiednio.

Art. 168. § 1. Podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia, ponaglenia, wnioski) mogą być wnoszone pisemnie lub ustnie do protokołu, a także za pomocą środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu podatkowego, utworzoną na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, lub portal podatkowy.

§ 2. Podanie powinno zawierać co najmniej treść żądania, wskazanie osoby, od której pochodzi, oraz jej adresu (miejsca zamieszkania lub pobytu, siedziby albo miejsca prowadzenia działalności), a także czynić zadość innym wymogom ustalonym w przepisach szczególnych.

§ 3. Podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokółu powinno być podpisane przez wnoszą-cego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził. Jeżeli podanie wnosi osoba, która nie może lub nie umie złożyć podpisu, podanie lub protokół podpisuje za nią inna osoba przez nią upoważ-niona, czyniąc o tym wzmiankę obok podpisu.

§ 3a. Podanie wniesione w formie dokumentu elektronicznego powinno:1) być uwierzytelnione przy użyciu mechanizmów określonych w art. 20a ust. 1 albo 2 ustawy

z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne;

2) zawierać dane w ustalonym formacie, zawartym we wzorze podania określonym w odręb-nych przepisach, jeżeli te przepisy nakazują wnoszenie podań według określonego wzoru;

3) zawierać adres elektroniczny wnoszącego podanie.§ 3b. Jeżeli podanie, o którym mowa w § 3a, nie zawiera adresu elektronicznego, organ podatkowy

przyjmuje, że właściwym jest adres elektroniczny, z którego nadano podanie wniesione w formie doku-mentu elektronicznego, a gdy wniesiono je w innej formie i zawiera ono żądanie, o którym mowa w art. 144a § 1 pkt 2, doręczenie pism następuje na adres wskazany zgodnie z § 2, przy czym w pierwszym piśmie poucza się o warunku podania adresu elektronicznego w żądaniu doręczania pism środkami ko-munikacji elektronicznej.

§ 4. Organ podatkowy obowiązany jest potwierdzić wniesienie podania, jeżeli wnoszący tego za-żąda. W przypadku wniesienia podania w formie dokumentu elektronicznego, organ obowiązany jest potwierdzić wniesienie podania przez doręczenie urzędowego poświadczenia odbioru na wskazany przez wnoszącego adres elektroniczny.

§ 4a. Urzędowe poświadczenie odbioru podania wniesionego w formie dokumentu elektronicznego zawiera:

1) informację o tym, że pisma w sprawie będą doręczane za pomocą środków komunikacji elektronicznej;

2) pouczenie o prawie do rezygnacji z doręczania pism za pomocą środków komunikacji elek-tronicznej, o którym mowa w art. 144a § 1b.

Art. 169. § 1. Jeżeli podanie nie spełnia wymogów określonych przepisami prawa, organ podat-kowy wzywa wnoszącego podanie do usunięcia braków w terminie 7 dni, z pouczeniem, że niewypeł-nienie tego warunku spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia.

170


§ 1a. Jeżeli podanie nie zawiera adresu, organ pozostawia je bez rozpatrzenia. W tym przypadku nie dokonuje się wezwania, o którym mowa w § 1, oraz nie wydaje postanowienia, o którym mowa w § 4.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również, jeżeli strona nie wniosła opłat, które zgodnie z odrębnymi prze-pisami powinny zostać uiszczone z góry.

§ 3. Organ podatkowy rozpatrzy jednak podanie niespełniające warunku, o którym mowa w § 2, jeżeli:

1) za niezwłocznym rozpatrzeniem podania przemawia interes publiczny lub ważny interes strony;

2) wniesienie podania stanowi czynność, dla której jest ustanowiony termin zawity;3) podanie wniosła osoba zamieszkała za granicą.

§ 4. Organ podatkowy wydaje postanowienie o pozostawieniu podania bez rozpatrzenia, na które przysługuje zażalenie.

Art. 170. § 1. Jeżeli organ podatkowy, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, powinien niezwłocznie przekazać je organowi właściwemu, zawiadamiając o tym wnoszącego podanie.

§ 2. Podanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem terminu określonego przepisami prawa uważa się za wniesione z zachowaniem terminu.

Art. 171. § 1. Jeżeli podanie dotyczy kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy, or-gan podatkowy, do którego wniesiono podanie, rozpatruje sprawę należącą do jego właściwości. Rów-nocześnie organ podatkowy zawiadamia wnoszącego podanie, że w sprawach innych powinien wnieść odrębne podanie do właściwego organu, informując go o treści § 2.

§ 2. Jeżeli organ podatkowy otrzyma podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w § 1, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, podanie uważa się za złożone w dniu wnie-sienia pierwszego podania, z tym że nie wywołuje ono skutków w postaci skrócenia terminów określo-nych w art. 139 § 1 i 3.

§ 2a. Jeżeli podanie dotyczy kilku spraw, w tym spraw niepodlegających załatwieniu przez organy podatkowe, organ podatkowy, do którego wniesiono podanie, zawiadamia wnoszącego, że w tych spra-wach powinien wnieść odrębne podanie do właściwego organu, informując go o treści art. 66 § 2 Ko-deksu postępowania administracyjnego.

§ 3. Jeżeli podanie wniesiono do organu niewłaściwego, a organu właściwego nie można ustalić na podstawie danych zawartych w podaniu, albo gdy z podania wynika, że właściwym w sprawie jest sąd, organ podatkowy zwraca podanie osobie, która je wniosła, z odpowiednim pouczeniem. Zwrot podania następuje w formie postanowienia, na które służy zażalenie.

§ 4. Organ podatkowy nie może zwrócić podania z tej przyczyny, że właściwy jest sąd powszechny, jeżeli w tej sprawie sąd uznał się za niewłaściwy.

Rozdział 22. Kary porządkowe

Art. 262. § 1. Strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwa-nia organu podatkowego:

1) nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani, lub2) bezzasadnie odmówili złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu

oględzin lub udziału w innej czynności, lub3) bez zezwolenia tego organu opuścili miejsce przeprowadzenia czynności przed jej

zakończeniem,mogą zostać ukarani karą porządkową do 2.800 .§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do osoby, która wyraziła zgodę na powołanie jej na

biegłego.§ 3. Przepis § 1 stosuje się również do:

1) osób trzecich, które bezzasadnie odmawiają okazania przedmiotu oględzin;

171


2) uczestników rozprawy, którzy poprzez swoje niewłaściwe zachowanie utrudniają jej przeprowadzenie.

§ 4. Kary porządkowej, o której mowa w § 1, nie stosuje się w przypadku przesłuchania strony w trybie art. 199.

§ 5. Karę porządkową nakłada się w formie postanowienia, na które służy zażalenie.§ 5a. Termin płatności kary porządkowej wynosi 7 dni od dnia doręczenia postanowienia, o którym

mowa w § 5.§ 6. Organ podatkowy, który nałożył karę porządkową, może, na wniosek ukaranego, złożony

w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o nałożeniu kary porządkowej, uznać za usprawie-dliwione niestawiennictwo lub niewykonanie innych obowiązków, o których mowa w § 1, i uchylić po-stanowienie nakładające karę.

Art. 262a. § 1. Kwota, o której mowa w art. 262 § 1, podlega w każdym roku podwyższeniu w stop-niu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszych dwóch kwartałach danego roku w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku, a jeżeli wskaźnik ten ma wartość ujemną, kwota nie ulega zmianie.

§ 2. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych, w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego, ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, do dnia 15 sierpnia danego roku, kwotę, o której mowa w § 1, zaokrąglając ją do pełnych setek złotych (z pominięciem dziesiątek złotych).

Art. 263. § 1. O nałożeniu kary porządkowej oraz o jej uchyleniu rozstrzyga organ podatkowy, przed którym toczy się postępowanie.

§ 2. Na postanowienie o odmowie uchylenia kary przysługuje zażalenie.§ 3. Ukaranie karą porządkową nie wyklucza możliwości zastosowania wobec opornego świadka

lub biegłego środków przymusu przewidzianych w przepisach szczególnych.§ 4. Przepisy art. 68 § 1 i art. 70 stosuje się odpowiednio do kar porządkowych.

Pytania kontrolne

1. Defi nicja strony postępowania podatkowego.2. Przesłanki wyłączenia pracownika organu podatkowego (3 przykłady).3. Przesłanki wyłączenia organu podatkowego (3 przykłady).4. Kto może doręczać pisma podatkowe?5. Doręczenie pisma w formie elektronicznej – kiedy może mieć miejsce? warunki skuteczno-

ści (art. 144a i art. 152a o.p.).6. Doręczenie zastępcze tzw. podwójne awizo (art. 150 o.p.).7. Instytucja tzw. pomocy prawnej (art. 157 o.p.).8. Tryby i moment wszczęcia postępowania podatkowego.9. Przesłanki połączenia postępowań (art. 166 o.p.).10. Przywrócenie terminu.11. Jakie elementy powinno zawierać podanie?12. Postępowanie z podaniem niespełniającym wymogów formalnych.13. Postępowanie z podaniem wniesionym do niewłaściwego organu.14. Postępowanie z podaniem wniesionym oraz organu właściwego jedynie w zakresie części

(art. 171 o.p.).15. Kiedy organ podatkowy może zastosować karę porządkową?

172


WZORY PISM PROCESOWYCH

Postanowienie o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości1

1 Źródło: R. Dowgier, G. Dudar, Wzory decyzji, postanowień i innych pism procesowych do stosowania przez gminne organy podatkowe, War-szawa 2014. s. 90.

Białystok, dnia 3 stycznia 2014 r.

Prezydent Miasta Białegostoku ul. 3–go Maja 1015–950 BiałystokZnak sprawy ……………………

Jan Kowalski ul. Podleśna 2 17–100 Bielsk

POSTANOWIENIE

Prezydent Miasta Białegostoku, działając na podstawie art. 216 § 1 w zw. z art. 165 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.), w związku ze złożeniem informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych na podatek od nieruchomości na 2011 r.,

p o s t a n a w i a

wszcząć z urzędu postępowanie w sprawie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2013 r.

U z a s a d n i e n i e

W dniu 10 stycznia 2013 r. Jan Kowalski złożył w niniejszym organie podatkowym informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych, z której wynika, iż jest właścicielem gruntu oraz budynku położonych na terenie gminy.

W tym stanie rzeczy postanowiono jak w sentencji.Na postanowienie niniejsze nie służy zażalenie.

z up. Prezydenta Miasta

Zygmunt Wazowski inspektor ds. wymiaru

podatków

miejsce na pieczęć urzędową

Otrzymują:1. Adresat2. Aa

173


Wezwanie do złożenia wyjaśnień2


Białystok, dnia 10 lutego 2013 r.

Prezydent Miasta Białegostoku ul. 3–go Maja 1015–950 BiałystokZnak sprawy ……………………………………..

Jan Kowalski ul. Podleśna 2 17–100 Bielsk

WEZWANIEPrezydent Miasta Białegostoku działając na podstawie art. 216 oraz art. 155 § 1 w zw. z art. 159

ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.),

wzywa Pana Jana Kowalskiego do złożenia w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wezwania, na piśmie wyjaśnień co do posiadanych na terenie gminy Białystok gruntów, budynków i budowli podlegających opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości oraz wskazania ich podstawy opodatkowania (odpowiednio – powierzchni, powierzchni użytkowej oraz wartości).


Wobec nie złożenia przez podatnika informacji na podatek od nieruchomości na 2013 r., posta-nowieniem z dnia 2 lutego 2013 r. znak: XYZ1234/12 tutejszy organ podatkowy wszczął postępo-wanie w sprawie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2013 r.

W związku z koniecznością ustalenia przez organ podatkowy przedmiotów opodatkowania wyżej wskazanym podatkiem pozostających w posiadaniu podatnika, postanowiono jak wyżej.

Zgodnie z art. 262 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej Strona, która pomimo prawidłowego wezwania organu podatkowego bezzasadnie odmawia złożenia wyjaśnień, może być ukarana karą porządkową do 2.800 zł.

Na postanowienie niniejsze nie służy zażalenie.

z up. Prezydenta Miasta

Zygmunt Wazowski

miejsce na pieczęć urzędową

Otrzymują:1. Adresat2. Aa

174


1

PPODMIOTY POSTPODMIOTY POST POWANIA PODATKOWEGOPOWANIA PODATKOWEGO

- organ podatkowy (art. 13) - strona (art. 133)- upowa niony pracownik (art. 143) - organizacja spo eczna

wyst puj ca na prawach strony (art. 133a)

Poj cie strony post powania podatkowego - „interes prawny”a „interes faktyczny”

Kiedy organizacja spo eczna mo e wyst powa na prawach strony?

2

RREPREZENTANCI STRONYREPREZENTANCI STRONY

Pe nomocnik (art. 136-137)

Przedstawiciel ustawowy

Kurator (art. 138)

3

WWYWY CZENIACZENIA

Jaki cel ma instytucja wy czenia?

Przes anki wy czenia pracownika organu podatkowego i sposób wyznaczenia nowego (art. 130)

Przes anki wy czenia organu podatkowego i tryb wyznaczenia nowego (art. 132)

175


4

EETAPY POSTETAPY POST POWANIA PODATKOWEGOPOWANIA PODATKOWEGO

wszcz cie post powania (art. 165 i nast.)

post powanie dowodowe (art. 180-190)

wyznaczenie 7-dniowego terminu do wypowiedzenia si w zakresie materia u dowodowego (art. 200)

decyzja (art. 207-215)

5

WWSZCZWSZCZ CIE POSTCIE POST POWANIAPOWANIATRYB

z urz du na wniosek

W jakiej dacie nast puje wszcz cie post powania?

Czy ka dy wniosek o wszcz cie wszczyna post powanie (art. 165a)?

Kiedy nie trzeba wydawa postanowienia o wszcz ciu post powania (art. 165 § 5)?

Ograniczenie terminu wszcz cia post powania (art. 165b)

6

WWNOSZENIE WNIOSKWNOSZENIE WNIOSKÓÓW I PODAW I PODA

W jakiej formie mo na wnie podanie?

Tre podania

Post powanie z podaniem, które nie spe nia wymogów formalnych, jest bez adresu wnosz cego lub nie zosta o op acone (art. 169)

Post powanie z podaniem wniesionym do niew a ciwego organu podatkowego (art. 170)

Post powanie z podaniem, które dotyczy kilku spraw (art. 171)

176


7

PPRZYWRPRZYWRÓÓCENIE TERMINU (ART. 162CENIE TERMINU (ART. 162--164)164)

8

ZZ jakich czynno ci sporz dza si protokó ,a z jakich adnotacj (art. 172, 177)?

9

DDORDOR CZENIACZENIAArt. 144. Organ podatkowy dor cza pisma zza pokwitowaniem przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe, swoich pracowników lub przez osoby uprawnione na podstawie odr bnych przepisów. W przypadku gdy organem podatkowym jest wójt, burmistrz (prezydent miasta), pisma mo e dor cza so tys za pokwitowaniem.

Art. 145. § 1. Pisma dor cza si stronie, aa gdy strona dzia a przez przedstawiciela - temu przedstawicielowi.§ 2. Je eli strona ustanowi a pe nomocnika, pisma dor cza si pe nomocnikowi.§ 3. Strona, ustanawiaj c pe nomocników, wyznacza jednego z nich jako w a ciwego do dor cze . W przypadku niewyznaczenia pe nomocnika w a ciwego do dor cze organ podatkowy dor cza pismo jednemu z pe nomocników.

Art. 146. § 1. W toku post powania strona oraz jej przedstawiciel lub pe nomocnik mmaj obowi zek zawiadomiorgan podatkowy o zmianie swojego adresu, w tym adresu elektronicznego, je eli wniesiono o zastosowanie takiego sposobu dor czania albo wyra ono na to zgod .§ 2. W razie zaniedbania obowi zku okre lonego w § 1, pismo uznaje si za dor czone pod dotychczasowym adresem, a organ podatkowy pozostawia pismo w aktach sprawy.

Art. 147. § 1. WW razie wyjazdu za granic na okres co najmniej 2 miesi cy, strona obowi zana jest do ustanowienia pe nomocnika do spraw dor cze , chyba e dor czenie nast puje za pomoc rodków komunikacji elektronicznej.§ 2. Obowi zek, o którym mowa w § 1, dotyczy równie osób fizycznych b d cych nierezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego.§ 3. Ustanowienie pe nomocnika do spraw dor cze zg aszane jest organowi podatkowemu w a ciwemu w sprawie.§ 4. W razie niedope nienia obowi zków przewidzianych w § 1-3 pismo uwa a si za dor czone:

1) pod dotychczasowym adresem - w przypadku, o którym mowa w § 1;2) pod adresem ostatniego czasowego pobytu - w przypadku, o którym mowa w § 2.

177


10

MMMIEJSCE DORIEJSCE DOR CZENIACZENIA

Art. 148. § 1. Pisma dor cza si osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy.

§ 2. Pisma mog by równie dor czane:1) w siedzibie organu podatkowego;2) w miejscu pracy adresata - osobie upowa nionej przez

pracodawc do odbioru korespondencji;3) (uchylony).

§ 3. W razie niemo no ci dor czenia pisma w sposób okre lony w § 1 i 2, a tak e w innych uzasadnionych przypadkach pisma dor cza si w ka dym miejscu, gdzie si adresata zastanie

11

DDORDOR CZENIE W INNYM MIEJSCUCZENIE W INNYM MIEJSCU

§ 3. W razie niemo no ci dor czenia pisma w sposób okre lony w § 1 i 2, a tak e w innych uzasadnionychprzypadkach pisma dor cza si w ka dym miejscu, gdzie siadresata zastanie.

Dopiero po nieudanych próbach dor czenia w sposób okre lone w art. 148 § 1 i 2 o.p. (co powinno by utrwalone w adnotacji) mo na dor czy w ka dym miejscu, chyba e mamy do czynienia z owym uzasadnionym przypadkiem.

12

DDORDOR CZENIA NIEREZYDENTOM W POLSCECZENIA NIEREZYDENTOM W POLSCE

Art. 147 § 2 o.p. – osoby, które nie maj ce miejsca zamieszkania w Polsce (nierezydenci) w momencie wszcz cia post powania podatkowego s zobowi zane ustanowi pe nomocnika ds. dor cze , bez wzgl du na okres ich pobytu w kraju. Je eli post powanie jest wszczynane z urz du o obowi zku tym informuje organ podatkowy.

178


13

DDORDOR CZANIE PISM OSOBOM NIEOBECNYMCZANIE PISM OSOBOM NIEOBECNYM

Art. 138. § 1. Organ podatkowy wyst puje do s du z wnioskiem o wyznaczenie kuratora ddla osoby niezdolnej do czynno ci prawnych lub osoby nieobecnej, je eli kurator nie zosta ju wyznaczony.

§ 2. W przypadku konieczno ci podj cia czynno ci niecierpi cych zw oki organ podatkowy wyznacza dla osoby nieobecnej przedstawiciela, za jego zgod , uprawnionego do dzia ania do czasu wyznaczenia kuratora dla osoby nieobecnej przez s d.

§ 3. Je eli osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemaj ca osobowo ci prawnej nnie mo e prowadzi swoich spraw wskutek braku powo anych do tego organów, organ podatkowy sk ada do s du wniosek o ustanowienie kuratora.

14

DDORDOR CZENIA OSOBOM NIE MAJCZENIA OSOBOM NIE MAJ CYM ORGANCYM ORGANÓÓW W LUB NIEZNANYCH Z MIEJSCA POBYTULUB NIEZNANYCH Z MIEJSCA POBYTU

Art. 154. § 1. Pisma skierowane do osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemaj cych osobowo ci prawnej, które nie maj organów, dor cza si kuratorowi wyznaczonemu przez s d.

§ 2. Pisma skierowane do osób fizycznych nieznanych z miejsca pobytu, dla których s d nie wyznaczyprzedstawiciela, dor cza si przedstawicielowi wyznaczonemu na podstawie art. 138 § 2.

15

„„„NIEOBECNANIEOBECNA”” OSOBA PRAWNA LUB JEDNOSTKA OSOBA PRAWNA LUB JEDNOSTKA NIE MAJNIE MAJ CA OSOBOWOCA OSOBOWO CI PRAWNEJCI PRAWNEJ

Art. 151a. Je eli podany przez osob prawn lub jednostkorganizacyjn niemaj c osobowo ci prawnej adres jej siedziby nie istnieje lub jest niezgodny z odpowiednim rejestrem i nie mo na ustali miejsca prowadzenia dzia alno ci, pismo pozostawia si w aktach sprawy ze skutkiem dor czenia.

Stwierdzenie okoliczno ci uzasadniaj cych ten tryb dor czania musi wynika z potwierdze odbioru dor czanych pism. Z potwierdzenia musi wynika , e podany adres w ogóle nie istnieje, b d te e wskazany adres (zgodny z rejestrem) jest niew a ciwym adresem

179


16

DDDOROR CZANIE PISM OSOBOM PRAWNYMCZANIE PISM OSOBOM PRAWNYM

Art. 151. Osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemaj cym osobowo ci prawnej pisma dor cza si w lokalu ich siedziby lub w miejscu prowadzenia dzia alno ci - oosobie upowa nionej do odbioru korespondencji. Przepisy art. 146, art. 148 § 2 pkt 1 oraz art. 150 stosuje si odpowiednio.

Art. 151a. Je eli podany przez osob prawn lub jednostkorganizacyjn niemaj c osobowo ci prawnej adres jej siedziby nie istnieje lub jest niezgodny z odpowiednim rejestrem i nie mo na ustali miejsca prowadzenia dzia alno ci, pismo pozostawia si w aktach sprawy ze skutkiem dor czenia.

17

DDDOROR CZENIE ZASTCZENIE ZAST PCZEPCZE

Art. 149 o.p. W przypadku nieobecno ci adresata w mieszkaniu pisma dor cza si :

- za pokwitowaniem pe noletniemu domownikowi, s siadowi lub dozorcy domu,

- gdy osoby te podj y si oddania pisma adresatowi.

Zawiadomienie o dor czeniu pisma s siadowi lub dozorcy domu umieszcza si w oddawczej skrzynce pocztowej lub na drzwiach mieszkania adresata lub w widocznym miejscu przy wej ciu na posesj adresata.

18

TTZW. PODWTZW. PODWÓÓJNE AWIZOJNE AWIZOArt. 150. § 1. W razie niemo no ci dor czenia pisma w sposób wskazany w art. 148 § 1 lub art. 149:

1) operator pocztowy w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej - w przypadku dor czania pisma przez operatora pocztowego;2) pismo sk ada si na okres 14 dni w urz dzie gminy (miasta) - w przypadku dor czania pisma przez pracownika organu podatkowego lub przez inn upowa nion osob .

§ 1a. Adresata zawiadamia si dwukrotnie o pozostawaniu pisma w miejscu okre lonym w § 1. Powtórne zawiadomienie nast puje w razie niepodj cia pisma w terminie 7 dni.§ 2. Zawiadomienie o pozostawaniu pisma w miejscu okre lonym w § 1 umieszcza si w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to mo liwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynno ci zawodowe, b d w widocznym miejscu przy wej ciu na posesj adresata. WW tym przypadku dor czenie uwa a si za dokonane z up ywem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia si w aktach sprawy.

Wyrok WSA w odzi z dnia 2009.05.28, III SA/ d 652/08, LEX nr 534545Przyj cie tzw. fikcji dor czenia pisma mo liwe jest po uprzednim ustaleniu, e o przechowywaniu pisma w placówce pocztowej lub urz dzie gminy adresat zosta zawiadomiony w sposób okre lony w art. 150 § 2 o.p.

Wyrok WSA w Warszawie z dnia 2009.11.23, III SA/Wa 868/09, LLEX nr 550225Za "posesj adresata" w rozumieniu art. 150 § 2 o.p. mo na uzna nieruchomo , w której zamieszkuje adresat, znajduj c si w jego posiadaniu z wy czeniem innych osób.

180


19

OOODMOWA PRZYJDMOWA PRZYJ CIA PISMACIA PISMA

Art. 153. § 1. Je eli adresat odmawia przyj cia pisma przes anego mu w sposób okre lony w art. 144, pismo zwraca si nadawcy z adnotacj o odmowie jego przyj cia i dat odmowy. Pismo wraz z adnotacj w cza si do akt sprawy.

§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1, uznaje si , e pismo dor czone zosta o w dniu odmowy jego przyj cia przez adresata.

Wyrok WSA w Warszawie z dnia 2009.10.21, III SA/Wa 862/09, LLEX nr 574046

Mylne jest przekonanie, e skutek dor czenia, wynikaj cy z art. 153 § 2 o.p. nast puje, o ile zachowana zostanie procedura dor czenia okre lona w art. 150 o.p.

20

DDORDOR CZENIA W FORMIE ELEKTRONICZNEJCZENIA W FORMIE ELEKTRONICZNEJArt. 144a. § 1. Dor czenie pism nast puje za pomoc rodków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o wiadczeniu us ug drog elektroniczn , je eli strona spe ni jeden z nast puj cych warunków:

1) z o y podanie w formie dokumentu elektronicznego przez elektronicznskrzynk podawcz organu podatkowego lub portal podatkowy;2) wniesie o dor czenie za pomoc rodków komunikacji elektronicznej i wska e organowi podatkowemu adres elektroniczny;3) wyrazi zgod na dor czanie pism za pomoc rodków komunikacji elektronicznej i wska e organowi podatkowemu adres elektroniczny.

§ 1a. Wyst pienie organu podatkowego o wyra enie zgody, o której mowa w § 1 pkt 3, mo e nast pi za pomoc rodków komunikacji elektronicznej i zostaprzes ane stronie na jej adres elektroniczny lub na portal podatkowy. Art. 152a § 1-5 nie stosuje si .

§ 1b. Strona ma prawo do rezygnacji z dor czania pism za pomoc rodków komunikacji elektronicznej. W takim przypadku organ podatkowy dor cza pismo w sposób okre lony dla pisma w formie innej ni forma dokumentu elektronicznego.

21

DDORDOR CZENIA W FORMIE ELEKTRONICZNEJCZENIA W FORMIE ELEKTRONICZNEJArt. 152a. § 1. W celu dor czenia pisma w formie dokumentu elektronicznego organ podatkowy przesy a

na adres elektroniczny adresata zawiadomienie zawieraj ce:1) informacj , e adresat mo e odebra pismo w formie dokumentu elektronicznego;2) wskazanie adresu elektronicznego, z którego adresat mo e pobra pismo i pod którym powinien dokona potwierdzenia dor czenia pisma;3) pouczenie dotycz ce sposobu odbioru pisma, a w szczególno ci sposobu identyfikacji pod wskazanym adresem elektronicznym w systemie teleinformatycznym organu podatkowego, oraz informacj o wymogu podpisania urz dowego po wiadczenia odbioru w sposób, o którym mowa w art. 20a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dzia alno ci podmiotów realizuj cych zadania publiczne.

§ 2. W przypadku nieodebrania pisma w formie dokumentu elektronicznego w sposób okre lony w § 1 pkt3, organ podatkowy po up ywie 7 dni, licz c od dnia wys ania zawiadomienia, przesy a powtórne zawiadomienie o mo liwo ci odebrania tego pisma.

§ 3. W przypadku nieodebrania pisma dor czenie uwa a si za dokonane po up ywie 14 dni, licz c od dnia przes ania pierwszego zawiadomienia.

§ 4. Zawiadomienia, o których mowa w § 1 i 2, mog by automatycznie tworzone i przesy ane przez system teleinformatyczny organu podatkowego, a odbioru tych zawiadomie nie potwierdza si .

§ 5. W przypadku uznania pisma w formie dokumentu elektronicznego za dor czone na podstawie § 3, organ podatkowy umo liwia adresatowi pisma dost p do tre ci pisma w formie dokumentu elektronicznego przez okres co najmniej 3 miesi cy od dnia uznania pisma w formie dokumentu elektronicznego za dor czone oraz informacji o dacie uznania pisma za dor czone oraz o datach wys ania zawiadomie , o których mowa w § 1 i 2, w swoim systemie teleinformatycznym.

§ 6. Warunki techniczne i organizacyjne dor czania pism w formie dokumentu elektronicznego okre lajprzepisy ustawy, o której mowa w § 1 pkt 3.

181


22

WWEZWANIAWEZWANIA

23

WWWEZWANIA W TOKU POSTEZWANIA W TOKU POST POWANIA PODATKOWEGOPOWANIA PODATKOWEGOArt. 155. § 1. Organ podatkowy mo e wezwa stron lub inne osoby do z o enia wyja nie , zezna lub dokonania okre lonej czynno ci osobi cie, przez pe nomocnika, na pi mie lub w formie dokumentu elektronicznego, je eli jest to niezb dne dla wyja nienia stanu faktycznego lub rozstrzygni cia sprawy.§ 2. Je eli osoba wezwana nie mo e stawi si z powodu choroby, kalectwa lub innej wa nej przyczyny, organ podatkowy mo e przyj wyja nienie lub zeznanie albo dokona czynno ci w miejscu pobytu tej osoby.

Wyrok WSA we Wroc awiu z dnia 2009.04.02, I SA/Wr 1327/08, LEX nr 532473Wyja nienia s istotnym, dora nym rodkiem umo liwiaj cym komunikacj organu podatkowego ze stron . Mog stanowi podstaw do ustalenia procesowo istotnych okoliczno ci, jednak nie mog same tworzy podstawy rozstrzygni cia organu podatkowego, co do istoty sprawy. Kszta tuj przedmiot i zakres post powania dowodowego, przez co umo liwiaj organowi sformu owanie tez dowodowych i okre lenie kierunku post powania dowodowego. Jednak e z uwagi na fakt, e wyja nienia nie maj waloru rodka dowodowego, tym samym nie mog ono zasadniczo zast pi dowodu z przes uchania strony przewidzianego w art. 199 o.p.

Wyrok NSA W-wa z dnia 2010.01.08, II FSK 1961/09, LEX nr 554085Wyja nienia z o one organowi w wykonaniu wezwania w trybie art. 155 o.p. stanowiw post powaniu podatkowym dowód w rozumieniu art. 180 § 1 o.p.

Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 2009.04.22, I SA/Ol 127/09, LEX nr 549339Artyku 155 § 1 o.p. stanowi podstaw do na o enia obowi zku wzi cia udzia u w innych czynno ciach procesowych oraz dokonania innych czynno ci, które nie zosta y wprost wymienione w przepisach ordynacji podatkowej, a których wykonanie jest w ocenie organu konieczne dla za atwienia sprawy.

24

ZZAKRES WEZWANIAZAKRES WEZWANIAWezwanie mo e dotyczy :

z o enia wyja niez o enia zeznadokonania innej czynno ci (np. przedstawienia dokumentu)

Forma wykonania obowi zku:osobi cieprzez pe nomocnikana pi mie

Ograniczenie obowi zku osobistego stawiennictwa:w miejscu pobytu osoby, która nie mo e stawi si z powodu choroby, kalectwa lub innej wa nej przyczyny (art. 155 § 2)tylko na obszarze województwa, w którym zamieszkuje lub przebywa, chyba e wzywany z o y zastrze enie, e chce si stawi przed organem wyja niaj cym spraw (art. 156 § 2). Je eli post powanie jest wszczynane z urz du, to trzeba w nim pouczy stron o mo liwo ci z o enia takiego zastrze enia w ci gu 7 dni od dor czenia postanowienia.

182


25

FFORMA WEZWANIAFORMA WEZWANIA

pisemnie

forma elektroniczna

telegraficznie, telefonicznie, przy u yciu innych rodków czno ci (art. 160):

- gdy stan sprawy tego wymaga lub uzasadnia to wa ny interes adresata

- takie wezwanie ma skutki prawne tylko, gdy nie w tpliwo ci, e dotar o do adresata we w a ciwej tre ci i w odpowiednim

terminie- udokumentowanie w formie adnotacji (art. 177)

26

TTTRERE WEZWANIAWEZWANIAArt. 159. § 1. W wezwaniu nale y wskaza :

1) nazw i adres organu podatkowego;2) imi i nazwisko osoby wzywanej;3) w jakiej sprawie i w jakim charakterze oraz w jakim celu osoba ta zostaje wezwana;4) czy osoba wezwana powinna stawi si osobi cie lub przez pe nomocnika, czy te mo e z o y wyja nienie lub zeznanie na pi mie lub w formie dokumentu elektronicznego;5) termin, do którego danie powinno by spe nione, albo dzie , godzini miejsce zg oszenia si osoby wzywanej lub jej pe nomocnika;6) skutki prawne niezastosowania si do wezwania.

§ 1a. W przypadku wzywania strony na przes uchanie w wezwaniu nale y równiepoinformowa o prawie odmowy wyra enia zgody na przes uchanie i o zwi zanej z tym mo liwo ci niestawienia si na wezwanie.

§ 2. Wezwanie powinno by podpisane przez pracownika organu podatkowego, z podaniem jego imienia, nazwiska i stanowiska s u bowego, a je eli jest sporz dzone w formie dokumentu elektronicznego, powinno by opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomoc wa nego kwalifikowanego certyfikatu.

27

TTTRERE WEZWANIAWEZWANIA

art. 159 zawiera minimalne elementy wezwania, bez wzgl du na form wezwania

okre lenie terminu w wykonania wezwania w sposób wzgl dny (czynno powinna by zrealizowana w terminie x dni, licz c od dnia dor czenia wezwania)

zagro enie kar porz dkow , ale tylko w przypadkach ci le okre lonych w tym przepisie

szczególne pouczenie w przypadku wezwania strony na przes uchanie - prawo odmowy wyra enia zgody (art. 159 § 1a w zw. z art. 199)

konsekwencje wadliwego wezwania

R. Dowgier, Prawo podatkowe – materiały dydaktyczne Moduł 10Moduł 10

28

ZZA CO MOZA CO MO E BYE BY NANA OO ONA KARA PORZONA KARA PORZ DKOWA? DKOWA?

Art. 262. § 1. Strona, pe nomocnik strony, wiadek lub bieg y, którzy mimo prawid owego wezwania organu podatkowego:

1) nie stawili si osobi cie bez uzasadnionej przyczyny, mimo e byli do tego zobowi zani, lub

2) bezzasadnie odmówili z o enia wyja nie , zezna , wydania opinii, okazania przedmiotu ogl dzin lub udzia u w innej czynno ci, lub

3) bez zezwolenia tego organu opu cili miejsce przeprowadzenia czynno ci przed jej zako czeniem, mog zosta ukarani karporz dkow do 2.800 z .

Notatki:

Notatki:

185

MODUŁ 11.

Zakres zajęć* Metryka sprawy podatkowej* Protokoły i adnotacje* Zawieszenie i umorzenie postępowania* Dowody w postępowaniu podatkowym* Rozprawa podatkowa


Ustawa – Ordynacja podatkowaRozdział 9. Metryki, protokoły i adnotacje

Art. 171a. § 1. W aktach sprawy zakłada się metrykę sprawy w formie pisemnej lub elektronicznej.§ 2. W treści metryki sprawy wskazuje się wszystkie osoby, które uczestniczyły w podejmowaniu

czynności w postępowaniu podatkowym oraz określa się wszystkie podejmowane przez te osoby czyn-ności wraz z odpowiednim odesłaniem do dokumentów zachowanych w formie pisemnej lub elektro-nicznej określających te czynności.

§ 3. Metryka sprawy, wraz z dokumentami do których odsyła, stanowi obowiązkową część akt sprawy i jest na bieżąco aktualizowana.

§ 4. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określa, w drodze rozporządzenia, wzór i sposób prowadzenia metryki sprawy, uwzględniając treść i formę metryki określoną w § 1 i 2 oraz obowiązek bieżącej aktualizacji metryki, a także, aby w oparciu o treść metryki było możliwe ustalenie treści czynności w postępowaniu podatkowym podejmowanych w sprawie przez poszczególne osoby.

§ 5. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określa, w drodze rozporządzenia, rodzaje spraw, w których obowiązek prowadzenia metryki sprawy jest wyłączony ze względu na nieproporcjo-nalność nakładu środków koniecznych do prowadzenia metryki w stosunku do prostego i powtarzal-nego charakteru tych spraw.

§ 6. Przepisy § 4 i 5 stosuje się odpowiednio do postępowań uregulowanych w odrębnych przepi-sach, do których mają zastosowanie przepisy niniejszego działu.

Art. 172. § 1. Organ podatkowy sporządza zwięzły protokół z każdej czynności postępowania ma-jącej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że czynność została w inny sposób utrwalona na piśmie.

§ 2. W szczególności sporządza się protokół:1) przyjęcia wniesionego ustnie podania;2) przesłuchania strony, świadka i biegłego;3) oględzin i ekspertyz dokonywanych przy udziale pracownika organu podatkowego;4) ustnego ogłoszenia postanowienia;5) rozprawy.

Art. 173. § 1. Protokół sporządza się tak, aby z jego treści wynikało, kto, kiedy, gdzie i jakich czyn-ności dokonał, kto i w jakim charakterze był przy nich obecny, co i w jaki sposób w wyniku tych czyn-ności ustalono i jakie uwagi zgłosiły obecne osoby.

§ 2. Protokół odczytuje się wszystkim osobom obecnym, biorącym udział w czynności urzędo-wej, które powinny następnie protokół podpisać. Odmowę lub brak podpisu którejkolwiek osoby należy omówić w protokóle.

186


Art. 174. § 1. Protokół przesłuchania powinien być odczytany i przedłożony do podpisu osobie ze-znającej niezwłocznie po złożeniu zeznania.

§ 2. W protokółach przesłuchania osoby, która złożyła zeznanie w języku obcym, należy podać w przekładzie na język polski treść złożonego zeznania oraz wskazać osobę i adres tłumacza, który do-konał przekładu. Tłumacz powinien podpisać protokół przesłuchania.

Art. 175. Organ podatkowy może zezwolić na dołączenie do protokółu zeznania na piśmie podpisa-nego przez zeznającego oraz innych dokumentów mających znaczenie dla sprawy.

Art. 176. Skreśleń i poprawek w protokóle należy tak dokonywać, aby wyrazy skreślone i popra-wione były czytelne. Dokonanie skreśleń i poprawek powinno być potwierdzone w protokóle przed jego podpisaniem.

Art. 177. § 1. Czynności organu podatkowego, z których nie sporządza się protokółu, a które mają znaczenie dla sprawy lub toku postępowania, utrwala się w aktach w formie adnotacji podpisanej przez pracownika dokonującego tych czynności.

§ 2. Adnotacja może być sporządzona w formie dokumentu elektronicznego.

Rozdział 10. Udostępnianie akt

Art. 178. § 1. Strona ma prawo wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, kopii lub odpi-sów. Prawo to przysługuje również po zakończeniu postępowania.

§ 2. Czynności określone w § 1 dokonywane są w lokalu organu podatkowego w obecności pracow-nika tego organu.

§ 3. Strona może żądać uwierzytelnienia odpisów lub kopii akt sprawy lub wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów.

§ 4. Organ podatkowy może zapewnić stronie dokonanie czynności, o których mowa w § 1, w swoim systemie teleinformatycznym, po identyfi kacji strony w sposób, o którym mowa w art. 20a ust. 1 albo 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Art. 179. § 1. Przepisów art. 178 nie stosuje się do znajdujących się w aktach sprawy dokumentów zawierających informacje niejawne, a także do innych dokumentów, które organ podatkowy wyłączy z akt sprawy ze względu na interes publiczny.

§ 2. Odmowa umożliwienia stronie zapoznania się z dokumentami, o których mowa w § 1, sporzą-dzania z nich notatek, kopii i odpisów, uwierzytelniania odpisów i kopii lub wydania uwierzytelnionych odpisów następuje w drodze postanowienia.


Rozdział 11. Dowody

Art. 180. § 1. Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

§ 2. Jeżeli przepis prawa nie wymaga urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego w drodze zaświadczenia, organ podatkowy odbiera od strony, na jej wniosek, oświadczenie złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania; przepis art. 196 § 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 181. Dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku czynności spraw-dzających lub kontroli podatkowej, z zastrzeżeniem art. 284a § 3, art. 284b § 3 i art. 288 § 2, oraz

187


materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.

Art. 182. § 1. Jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania podatkowego wynika po-trzeba uzupełnienia tych dowodów lub ich porównania z informacjami pochodzącymi z banku, bank jest obowiązany na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego do spo-rządzenia i przekazania informacji dotyczących strony postępowania w zakresie:

1) posiadanych rachunków bankowych lub rachunków oszczędnościowych, liczby tych ra-chunków, a także obrotów i stanów tych rachunków;

2) posiadanych rachunków pieniężnych lub rachunków papierów wartościowych, liczby tych rachunków, a także obrotów i stanów tych rachunków;

3) zawartych umów kredytowych lub umów pożyczek pieniężnych, a także umów depozytowych;

4) nabytych za pośrednictwem banków akcji Skarbu Państwa lub obligacji Skarbu Państwa, a także obrotu tymi papierami wartościowymi;

5) obrotu wydawanymi przez banki certyfi katami depozytowymi lub innymi papierami wartościowymi.

§ 2. Przepisy § 1 stosuje się odpowiednio do zakładów ubezpieczeń, funduszy inwestycyjnych, do-browolnych funduszy emerytalnych i banków prowadzących działalność maklerską, w zakresie prowa-dzonych indywidualnych kont emerytalnych oraz indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego, a także do domów maklerskich oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.

§ 3. Towarzystwa funduszy inwestycyjnych na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego są obowiązane do sporządzania informacji o umorzonych jednostkach uczestnictwa. Przepis § 1 w części dotyczącej wystąpienia z żądaniem stosuje się odpowiednio.

§ 3a. Podmioty prowadzące rachunki zbiorcze w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami fi nansowymi (Dz.U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 131, poz. 763 i Nr 234, poz. 1391), na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego są obowiązane do sporządzania informacji o wysokości dochodów (przychodów) przekazanych na rzecz podatników uprawnionych z papierów wartościowych zapisanych na takich rachunkach oraz o kwocie pobranego podatku. Przepis § 1 w części dotyczącej wystąpienia z żądaniem stosuje się odpowiednio.

§ 4. Żądanie udzielenia informacji, o którym mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia.

Art. 183. Z żądaniem sporządzenia i przekazania informacji, o których mowa w art. 182, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celnego może wystąpić po uprzednim wezwaniu do udziele-nia informacji z tego zakresu albo do upoważnienia odpowiednio naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego do wystąpienia do instytucji fi nansowych o przekazanie tych informacji, a strona w wyznaczonym terminie:

1) nie udzieliła informacji;2) nie upoważniła odpowiednio naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego

do wystąpienia do instytucji fi nansowych o przekazanie informacji;3) udzieliła informacji, które wymagają uzupełnienia lub porównania z informacjami pocho-

dzącymi z instytucji fi nansowej.

Art. 184. § 1. Naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celnego, występując z żądaniem, o którym mowa w art. 182, powinien zwracać szczególną uwagę na zasadę szczególnego zaufania po-między instytucjami fi nansowymi a ich klientami.

§ 2. W żądaniu określa się zakres informacji oraz termin ich przekazania. Przepis art. 82 § 4 stosuje się odpowiednio.

§ 3. Żądanie zawiera ponadto:1) wskazanie przesłanek uzasadniających konieczność uzyskania informacji objętych

żądaniem;2) dowody potwierdzające, że strona:

188


a) odmówiła udzielenia informacji lubb) nie wyraziła zgody na udzielenie naczelnikowi urzędu skarbowego lub naczelnikowi

urzędu celnego upoważnienia do zażądania tych informacji, lubc) w terminie określonym przez naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu cel-

nego nie udzieliła informacji albo upoważnienia.§ 4. Odpis żądania naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celnego przekazuje odpo-

wiednio dyrektorowi nadrzędnej izby skarbowej lub dyrektorowi nadrzędnej izby celnej.

Art. 185. Instytucje fi nansowe wymienione w art. 182 odmawiają udzielenia informacji, jeżeli żą-danie naczelnika urzędu celnego lub naczelnika urzędu skarbowego nie spełnia wymogów formalnych określonych w art. 184 § 2 i 3.

Art. 187. § 1. Organ podatkowy jest obowiązany zebrać i w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy.

§ 2. Organ podatkowy może w każdym stadium postępowania zmienić, uzupełnić lub uchylić swoje postanowienie dotyczące przeprowadzenia dowodu.

§ 3. Fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi podatkowemu z urzędu nie wymagają do-wodu. Fakty znane organowi podatkowemu z urzędu należy zakomunikować stronie.

Art. 188. Żądanie strony dotyczące przeprowadzenia dowodu należy uwzględnić, jeżeli przedmio-tem dowodu są okoliczności mające znaczenie dla sprawy, chyba że okoliczności te stwierdzone są wy-starczająco innym dowodem.

Art. 189. § 1. Organ podatkowy może wyznaczyć stronie termin do przedstawienia dowodu będą-cego w jej posiadaniu.

§ 2. Termin ustala się uwzględniając charakter dowodu i stan postępowania, przy czym nie może on być krótszy niż 3 dni.

Art. 190. § 1. Strona powinna być zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków, opinii biegłych lub oględzin przynajmniej na 7 dni przed terminem.

§ 2. Strona ma prawo brać udział w przeprowadzaniu dowodu, może zadawać pytania świadkom i biegłym oraz składać wyjaśnienia.

Art. 191. Organ podatkowy ocenia na podstawie całego zebranego materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona.

Art. 192. Okoliczność faktyczna może być uznana za udowodnioną, jeżeli strona miała możliwość wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów.

Art. 193. § 1. Księgi podatkowe prowadzone rzetelnie i w sposób niewadliwy stanowią dowód tego, co wynika z zawartych w nich zapisów.

§ 2. Księgi podatkowe uważa się za rzetelne, jeżeli dokonywane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty.

§ 3. Za niewadliwe uważa się księgi podatkowe prowadzone zgodnie z zasadami wynikającymi z odrębnych przepisów.

§ 4. Organ podatkowy nie uznaje za dowód w rozumieniu przepisu § 1 ksiąg podatkowych, które są prowadzone nierzetelnie lub w sposób wadliwy.

§ 5. Organ podatkowy uznaje jednak za dowód księgi podatkowe, które prowadzone są w sposób wadliwy, jeżeli wady nie mają istotnego znaczenia dla sprawy.

189


§ 6. Jeżeli organ podatkowy stwierdzi, że księgi podatkowe są prowadzone nierzetelnie lub w spo-sób wadliwy, to w protokóle badania ksiąg określa, za jaki okres i w jakiej części nie uznaje ksiąg za do-wód tego, co wynika z zawartych w nich zapisów.

§ 7. Odpis protokółu, o którym mowa w § 6, organ podatkowy doręcza stronie.§ 8. Strona, w terminie 14 dni od dnia doręczenia protokółu, może wnieść zastrzeżenia do zawar-

tych w nim ustaleń, przedstawiając jednocześnie dowody, które umożliwią organowi podatkowemu pra-widłowe określenie podstawy opodatkowania.

Art. 194. § 1. Dokumenty urzędowe sporządzone w formie określonej przepisami prawa przez po-wołane do tego organy władzy publicznej stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do dokumentów urzędowych sporządzonych przez inne jednostki, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów uprawnione są do ich wydawania.

§ 3. Przepisy § 1 i 2 nie wyłączają możliwości przeprowadzenia dowodu przeciwko dokumentom wymienionym w tych przepisach.

Art. 194a. § 1. Jeżeli dokument znajduje się w aktach organu lub jednostki, o których mowa w art. 194 § 1 i 2, wystarczy przedstawić urzędowo poświadczony przez ten organ lub jednostkę odpis lub wy-ciąg z dokumentu. Organ podatkowy zażąda udzielenia odpisu lub wyciągu, jeżeli strona sama uzyskać ich nie może. Gdy organ podatkowy uzna za konieczne przejrzenie oryginału dokumentu, może wystą-pić o jego dostarczenie.

§ 2. Zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomoc-nika strony będącego adwokatem, radcą prawnym lub doradcą podatkowym.

§ 2a. Jeżeli odpis dokumentu został sporządzony w formie dokumentu elektronicznego, poświad-czenie jego zgodności z oryginałem, o którym mowa w § 2, dokonuje się przy użyciu mechanizmów określonych w art. 20a ust. 1 albo 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności pod-miotów realizujących zadania publiczne. Odpisy dokumentów poświadczane elektronicznie sporzą-dzane są w formatach danych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 18 pkt 1 tej ustawy.

§ 3. Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym lub doradcą podatkowym ma charakter dokumentu urzędowego.

§ 4. Jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, organ podatkowy zażąda od strony, składa-jącej odpis dokumentu, o którym mowa w § 2, przedłożenia oryginału tego dokumentu.

Art. 195. Świadkami nie mogą być:1) osoby niezdolne do postrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń;2) osoby obowiązane do zachowania w tajemnicy informacji niejawnych na okoliczności ob-

jęte tajemnicą, jeżeli nie zostały, w trybie określonym obowiązującymi przepisami, zwol-nione od obowiązku zachowania tej tajemnicy;

3) duchowni prawnie uznanych wyznań – co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi.

Art. 196. § 1. Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonka strony, wstępnych, zstępnych i rodzeństwa strony oraz powinowatych pierwszego stopnia, jak również osób pozostających ze stroną w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli. Prawo odmowy zeznań trwa także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli.

§ 2. Świadek może odmówić odpowiedzi na pytania, gdy odpowiedź mogłaby narazić jego lub jego bliskich wymienionych w § 1 na odpowiedzialność karną, karną skarbową albo spowodować naruszenie obowiązku zachowania ustawowo chronionej tajemnicy zawodowej.

§ 3. Przed odebraniem zeznania organ podatkowy poucza świadka o prawie odmowy zeznań i od-powiedzi na pytania oraz uprzedza o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

§ 4. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych w porozumieniu z Ministrem Sprawiedli-wości określi, w drodze rozporządzenia, sposób sporządzania oraz przechowywania protokołów zeznań

190


obejmujących okoliczności, na które rozciąga się obowiązek ochrony informacji niejawnych lub docho-wania tajemnicy zawodowej.

Art. 197. § 1. W przypadku gdy w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, organ podatkowy może powołać na biegłego osobę dysponującą takimi wiadomościami, w celu wydania opinii.

§ 2. Powołanie na biegłego następuje z urzędu, jeżeli opinii biegłego wymagają przepisy prawa podatkowego.

§ 3. Do wyłączenia biegłego stosuje się odpowiednio przepisy art. 130 § 1 i 2. W pozostałym zakre-sie do biegłych stosuje się przepisy dotyczące przesłuchania świadków.

Art. 198. § 1. Organ podatkowy może w razie potrzeby przeprowadzić oględziny.§ 2. Jeżeli przedmiot oględzin znajduje się u osób trzecich, osoby te są obowiązane, na wezwanie

organu podatkowego, do okazania tego przedmiotu.

Art. 199. Organ podatkowy może przesłuchać stronę po wyrażeniu przez nią zgody. Do przesłu-chania strony stosuje się przepisy dotyczące świadka, z wyłączeniem przepisów o środkach przymusu.

Art. 199a. § 1. Organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności.

§ 2. Jeżeli pod pozorem dokonania czynności prawnej dokonano innej czynności prawnej, skutki podatkowe wywodzi się z tej ukrytej czynności prawnej.

§ 3. Jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania, w szczególności zeznań strony, chyba że strona odmawia składania zeznań, wynikają wątpliwości co do istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, z którym związane są skutki podatkowe, organ podatkowy występuje do sądu po-wszechnego o ustalenie istnienia lub nieistnienia tego stosunku prawnego lub prawa.

Art. 200. § 1. Przed wydaniem decyzji organ podatkowy wyznacza stronie siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego.

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się:1) w przypadkach przewidzianych w art. 123 § 2 oraz w art. 165 § 5;2) w sprawach zabezpieczenia i zastawu skarbowego;3) w przypadku przewidzianym w art. 165 § 7, jeżeli decyzja ma zostać wydana wyłącznie na

podstawie danych zawartych w złożonym zeznaniu.

Rozdział 11a. Rozprawa

Art. 200a. § 1. Organ odwoławczy przeprowadzi w toku postępowania rozprawę:1) z urzędu – jeżeli zachodzi potrzeba wyjaśnienia istotnych okoliczności stanu faktycznego

sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin, lub sprecyzowania ar-gumentacji prawnej prezentowanej przez stronę w toku postępowania;

2) na wniosek strony.§ 2. Strona we wniosku o przeprowadzenie rozprawy uzasadnia potrzebę przeprowadzenia roz-

prawy, wskazuje jakie okoliczności sprawy powinny być wyjaśnione i jakie czynności powinny być do-konane na rozprawie.

§ 3. Organ odwoławczy może odmówić przeprowadzenia rozprawy, jeżeli przedmiotem rozprawy mają być okoliczności niemające znaczenia dla sprawy albo okoliczności te są wystarczająco potwier-dzone innym dowodem.

§ 4. W sprawie odmowy przeprowadzenia rozprawy wydaje się postanowienie.

Art. 200b. Termin rozprawy powinien być tak wyznaczony, aby doręczenie wezwania nastąpiło najpóźniej na 7 dni przed rozprawą.

191


Art. 200c. § 1. Rozprawą kieruje upoważniony do przeprowadzenia rozprawy pracownik organu odwoławczego.

§ 2. Gdy postępowanie toczy się przed samorządowym kolegium odwoławczym, rozprawą kieruje przewodniczący albo wyznaczony członek tego kolegium.

§ 3. W rozprawie uczestniczy upoważniony pracownik organu pierwszej instancji, od którego decy-zji wniesiono odwołanie.

Art. 200d. § 1. Na rozprawie strona może składać wyjaśnienia, zgłaszać żądania, propozycje i za-rzuty oraz przedstawiać dowody na ich poparcie. Ponadto strona może wypowiadać się co do wyników postępowania dowodowego.

§ 2. Kierujący rozprawą może uchylić pytanie zadane uczestnikowi rozprawy, jeżeli nie ma ono istotnego znaczenia dla sprawy. Jednakże na żądanie strony należy zamieścić w protokole treść uchylo-nego pytania.

Rozdział 12. Zawieszenie postępowania

Art. 201. § 1. Organ podatkowy zawiesza postępowanie:1) w razie śmierci strony, jeżeli postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe;2) gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia

wstępnego przez inny organ lub sąd;3) w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony;4) w razie utraty przez stronę lub jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności

prawnych;5) w sprawie dotyczącej odpowiedzialności osoby trzeciej – do dnia, w którym decyzja, o któ-

rej mowa w art. 108 § 2, stanie się ostateczna, z zastrzeżeniem art. 108 § 3 oraz art. 115 § 4;6) w razie wystąpienia, na podstawie ratyfi kowanych umów o unikaniu podwójnego opodat-

kowania lub innych ratyfi kowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzecz-pospolita Polska, do organów innego państwa o udzielenie informacji niezbędnych do ustalenia lub określenia wysokości zobowiązania podatkowego.

§ 2. Postanowienie w sprawie zawieszenia postępowania organ podatkowy doręcza stronie lub jej spadkobiercom.

§ 3. Na postanowienie w sprawie zawieszenia postępowania służy zażalenie.

Art. 202. Organ podatkowy, który zawiesił postępowanie z przyczyn określonych w art. 201 § 1 pkt 1, 3 i 4, nie podejmuje żadnych czynności, z wyjątkiem tych, które mają na celu podjęcie postępowania albo zabezpieczenie dowodu.

Art. 203. § 1. Organ podatkowy, który zawiesił postępowanie z przyczyny określonej w art. 201 § 1 pkt 2, wzywa równocześnie stronę do wystąpienia w oznaczonym terminie do właściwego organu lub sądu o rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego, chyba że strona wykaże, że już zwróciła się w tej spra-wie do właściwego organu lub sądu.

§ 2. Jeżeli strona nie wystąpiła do właściwego organu lub sądu w wyznaczonym terminie, organ po-datkowy z urzędu zwróci się do właściwego organu lub sądu o rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego.

Art. 204. § 1. Organ podatkowy, na wniosek strony, może zawiesić postępowanie w sprawie udzie-lenia ulg w zapłacie zobowiązań podatkowych.

§ 2. Jeżeli w ciągu 3 lat od daty zawieszenia postępowania strona nie zwróci się o jego podjęcie, żą-danie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane.

§ 3. W postanowieniu o zawieszeniu postępowania organ podatkowy poucza stronę o treści § 2.

Art. 204a. W postępowaniu przed organami celnymi, w sprawach dotyczących podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego z tytułu importu towarów, stosuje się przepis art. 87 Prawa celnego.

192


Art. 205. § 1. Organ podatkowy podejmuje z urzędu lub na wniosek strony, w drodze postanowie-nia, zawieszone postępowanie, gdy ustąpiły przyczyny uzasadniające jego zawieszenie.

§ 2. Na postanowienie o odmowie podjęcia zawieszonego postępowania służy stronie zażalenie.

Art. 205a. § 1. Organ podatkowy podejmuje postępowanie z urzędu, gdy ustanie przyczyna zawie-szenia, w szczególności:

1) w razie śmierci strony – po zgłoszeniu się lub po ustaleniu spadkobierców zmarłego albo po ustanowieniu, w trybie określonym odrębnymi przepisami, kuratora spadku;

2) w razie utraty zdolności do czynności prawnych – po ustanowieniu kuratora;3) w razie braku przedstawiciela ustawowego – po jego ustanowieniu;4) gdy rozstrzygnięcie sprawy jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego

przez inny organ lub sąd – w dniu powzięcia przez organ podatkowy wiadomości o upra-womocnieniu się orzeczenia kończącego to postępowanie.

§ 2. Jeżeli w ciągu roku od dnia wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania nie zgłoszą się lub nie zostaną ustaleni spadkobiercy zmarłej strony, organ podatkowy może zwrócić się do sądu o usta-nowienie kuratora spadku, chyba że kurator taki już wcześniej został ustanowiony.

Art. 206. Zawieszenie postępowania wstrzymuje bieg terminów przewidzianych w niniejszym dziale.

Pytania kontrolne1. Po co prowadzona jest metryka sprawy podatkowej?2. Z jakich czynności sporządza się protokół (3 przykłady)?3. Z jakich czynności sporządza się adnotację (2 przykłady)?4. Co może być dowodem w postępowaniu podatkowym?5. Wymień przykłady środków dowodowych, które mogą być wykorzystane w postępowaniu

podatkowym (5 przykładów).6. W jakich przypadkach organ podatkowy powołuje biegłego?7. W jakich sytuacjach przed wydaniem decyzji organ podatkowy nie jest zobowiązany wy-

znaczyć stronie 7-dniowego terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego (art. 200 o.p.)?

8. W jakich sytuacjach przeprowadza się rozprawę podatkową?9. Wymień przesłanki zawieszenia postępowania podatkowego (3 przykłady).10. W jakich przypadkach organ podatkowy umarza a w jakich może umorzyć postępowanie

podatkowe?

Notatki:

193


1

OOBOWIOBOWI ZEK PROWADZENIA METRYKI SPRAWYZEK PROWADZENIA METRYKI SPRAWYArt. 171a. § 1. W aktach sprawy zak ada si metryk sprawy w formie pisemnej lub elektronicznej.§ 2. W tre ci metryki sprawy wskazuje si wszystkie osoby, które uczestniczy y

w podejmowaniu czynno ci w post powaniu podatkowym oraz okre la si wszystkie podejmowane przez te osoby czynno ci wraz z odpowiednim odes aniem do dokumentów zachowanych w formie pisemnej lub elektronicznej okre laj cych te czynno ci.

§ 3. Metryka sprawy, wraz z dokumentami do których odsy a, sstanowi obowi zkowcz akt sprawy i jest na bie co aktualizowana.

§ 4. Minister w a ciwy do spraw finansów publicznych ookre la, w drodze rozporz dzenia, wzór i sposób prowadzenia metryki sprawy, uwzgl dniaj c trei form metryki okre lon w § 1 i 2 oraz obowi zek bie cej aktualizacji metryki, a tak e, aby w oparciu o tre metryki by o mo liwe ustalenie tre ci czynno ci w post powaniu podatkowym podejmowanych w sprawie przez poszczególne osoby.

§ 5. Minister w a ciwy do spraw finansów publicznych ookre la, w drodze rozporz dzenia, rodzaje spraw, w których obowi zek prowadzenia metryki sprawy jest wy czony ze wzgl du na nieproporcjonalno nak adu rodków koniecznych do prowadzenia metryki w stosunku do prostego i powtarzalnego charakteru tych spraw.

§ 6. Przepisy § 4 i 5 stosuje si odpowiednio do post powa uregulowanych w odr bnych przepisach, do których maj zastosowanie przepisy niniejszego dzia u.

2

WWZWZÓÓR I SPOSR I SPOSÓÓBB PROWADZENIA METRYKI SPRAWYPROWADZENIA METRYKI SPRAWY

ROZPORZ DZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 5 marca 2012 r. w sprawie wzoru i sposobu prowadzenia metryki sprawy (Dz.U.z 2012 r. poz. 246) – na potrzeby Ordynacji podatkowej

FORMA I SPOSÓB PROWADZENIA METRYKI SPRAWY:

W AKTACH SPRAWY ZAK ADA SI METRYK SPRAWY W FORMIE PISEMNEJ LUB ELEKTRONICZNEJ (ART. 171A O.P.)METRYK SPRAWY MO NA PROWADZI , WYPE NIAJ C J :

- ODR CZNIE ALBO - PRZY WYKORZYSTANIU NARZ DZIA INFORMATYCZNEGO

(§ 1 UST. 1 ROZPORZ DZENIA)

3


Prowadzenie metryki sprawy w formie elektronicznej

§ 2. Rozporz dzenia z 5 marca 2012 r.W przypadku akt sprawy prowadzonych w systemie teleinformatycznym, spe niaj cym wymagania okre lone w przepisach wydanych na podstawie art. 5 ust. 2b ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz.U. z 2011 r. Nr 123, poz. 698 i Nr 171, poz. 1016), mmetryk stanowi chronologiczne zestawienie podejmowanych czynno ci zawieraj ce dane, o których mowa w za czniku do rozporz dzenia.

Art. 5 ust. 2b by podstaw do wydania Rozporz dzenia Ministra Spraw Wewn trznych i Administracji z dnia 30 pa dziernika 2006 r. w sprawie szczegó owego sposobu post powania z dokumentami elektronicznymi (Dz.U. Nr 206, poz. 1518).

NIE DRUKUJE SI TAKIEJ METRYKI DO AKT SPRAWY

194


4


Prowadzenie metryki sprawy w formie elektronicznej i wype nianie przy pomocy narz dzia informatycznego

§ 1ust. 2 Rozporz dzenia:W przypadku gdy metryka jest prowadzona przy wykorzystaniu narz dzia informatycznego, informacj o prowadzeniu metryki przy wykorzystaniu tego narz dzia zamieszcza si w aktach sprawy, a metryk drukuje si :

1) w razie potrzeby w trakcie post powania podatkowego, w tym na danie strony post powania podatkowego;

2) po podj ciu ostatniej czynno ci w sprawie.3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, po wydrukowaniu metrykdo cza si do akt sprawy.

5


Prowadzenie metryki w formie pisemnej

WZÓRMetryka sprawy

1) Mo liwe jest wskazanie znaku pisma lub innego niepowtarzalnego w danej sprawie identyfikatora dokumentu, do którego odnosi si dana czynno ; dopuszcza si dodatkowe oznaczenie dokumentów w sprawie w celu u atwienia powi zania ich z wpisem w metryce sprawy; je eli podj ta czynno nie wymaga sporz dzenia dokumentu, okre laj cego t czynno , to nale y odwo a si do dokumentu uprzednio sporz dzonego.

Znak sprawy

Lp. Data podj tej czynno ci

Imi i nazwisko oraz stanowisko s u bowe osoby,

która podj a czynno

Okre lenie podj tej

czynno ci

Rodzaj, data i ewentualnie identyfikator dokumentu

okre laj cego podj t czynno 1)

6

WWWYY CZENIE OBOWICZENIE OBOWI ZKU PROWADZENIA ZKU PROWADZENIA METRYKI SPRAWYMETRYKI SPRAWY

Metryki sprawy nie prowadzi si w przypadku:

czynno ci sprawdzaj cych (art. 280)kontroli podatkowej (art. 292),wydawania za wiadcze (art. 306k),wydawaniu indywidualnych interpretacji prawa

podatkowego (art. 14h).

195


7

PPROTOKOPROTOKO Y I ADNOTACJEY I ADNOTACJE

- czynno ci z których sporz dza si protokó

- czynno ci z których sporz dza si adnotacj

- jak sporz dza si protokó ?

8

ZZawieszenie post powania podatkowego:- przes anki zawieszenia i odwieszenia - w jakiej formie zawiesza si i podejmuje

zawieszone post powanie?

Umorzenie post powania:- kiedy organ podatkowy musi umorzy post powanie?- kiedy organ mo e umorzy post powanie?- w jakiej formie umarza si post powanie?

9

DDOWODY W POSTDOWODY W POST POWANIU PODATKOWYMPOWANIU PODATKOWYM

Definicja dowodu (art. 180)

Przyk adowy katalog rodków dowodowych (art. 181):ksi gi podatkowedeklaracjezeznania wiadkówopinie bieg ych materia y i informacje zebrane w toku ogl dzininformacje podatkoweinne dokumenty zebrane w toku czynno ci sprawdzaj cych lub kontroli podatkowejmateria y zebrane w toku post powania karnego i karno-skarbowego

196


10

PPODSTAWOWE ZASADY POSTPODSTAWOWE ZASADY POST POWANIA DOWODOWEGOPOWANIA DOWODOWEGOArt. 122. W toku post powania organy podatkowe podejmuj wszelkie niezb dne dzia ania w celu dok adnego wyja nienia stanu faktycznego oraz za atwienia sprawy w post powaniu podatkowym.Art. 187. § 1. Organ podatkowy jest obowi zany zebra i w sposób wyczerpuj cy rozpatrzy ca y materia dowodowy.§ 2. Organ podatkowy mo e w ka dym stadium post powania zmieni , uzupe nilub uchyli swoje postanowienie dotycz ce przeprowadzenia dowodu.§ 3. Fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi podatkowemu z urz du nie wymagaj dowodu. Fakty znane organowi podatkowemu z urz du nale y zakomunikowa stronie.Art. 188. danie strony dotycz ce przeprowadzenia dowodu nale y uwzgl dni , je eli przedmiotem dowodu s okoliczno ci maj ce znaczenie dla sprawy, chyba e okoliczno ci te stwierdzone s wystarczaj co innym dowodem.

Art. 191. Organ podatkowy ocenia na podstawie ca ego zebranego materia u dowodowego, czy dana okoliczno zosta a udowodniona (zasada swobodnej oceny dowodów)Art. 192. Okoliczno faktyczna mo e by uznana za udowodnion , je eli strona mia a mo liwo wypowiedzenia si co do przeprowadzonych dowodów.

11

OOPINIA BIEGOPINIA BIEG EGO EGO Art. 197. § 1. W przypadku gdy w sprawie wymagane s wiadomo ci specjalne, organ podatkowy mo e powo a na bieg ego osob dysponuj c takimi wiadomo ciami, w celu wydania opinii.§ 2. Powo anie na bieg ego nast puje z urz du, je eli opinii bieg ego wymagajprzepisy prawa podatkowego.§ 3. Do wy czenia bieg ego stosuje si odpowiednio przepisy art. 130 § 1 i 2. W pozosta ym zakresie do bieg ych stosuje si przepisy dotycz ce przes uchania wiadków.

Wyrok NSA z dnia 10.06.2010 r. (I GSK 1082/09), LEX nr 585921Zgodnie z tre ci art. 197 § 1 o.p. kwestia dopuszczenia tego dowodu pozostawiona zosta a ocenie organu podatkowego, albowiem u yte s owo "mo e" oznacza pozostawienie organowi swobody w korzystaniu z tego rodka dowodowego. Granice korzystania z tej swobody wyznacza zasada prawdy obiektywnej, gdy z niej wyp ywa obowi zek organu podj cia wszelkich czynno ci maj cych na celu ustalenie rzeczywistego stanu faktycznego sprawy podatkowej. Organ podatkowy obowi zany jest wykorzysta ten rodek dowodowy w sprawie o zawi ym stanie faktycznym, który mo na wyja ni dopiero wtedy, gdy dysponuje si specjalnymi wiadomo ciami.

12

CCO TO SCO TO S WIADOMOWIADOMO CI SPECJALNE?CI SPECJALNE?

Wyrok WSA w Krakowie z 27.01.2009 r. (I SA/Kr 1460/08), LEX nr 481555

Wiadomo ci specjalne to niew tpliwie wiadomo ci, których nie posiadaj pracownicy organów podatkowych. Nie mo e to bywiedza powszechnie dost pna i atwa do opanowania. Wiadomo ciami specjalnymi s wiadomo ci wykraczaj ce poza zakres tych, jakimi dysponuje ogó inteligentnych i ogólnie wykszta conych ludzi.

197


13

JJAKA JEST ISTOTA OPINII?JAKA JEST ISTOTA OPINII?Wyrok WSA w Opolu z 04.11.2009 r. (I SA/Op 127/09), LEX nr 550410Rol bieg ego nie jest dokonywanie interpretacji poj prawnych ani te subsumcji stanu faktycznego pod okre lon norm prawn .

Wyrok WSA w Warszawie z 12.12.2008 r. (V SA/Wa 2052/08), LEX nr 530347Nie mo na powo a bieg ego, który mia by z o y opini co do prawa obowi zuj cego, zasad jego stosowania i wyk adni obowi zuj cych przepisów. Stosowanie prawa nale y bowiem do organu orzekaj cego w sprawie.

Wyrok WSA we Wroc awiu z 18.02.2009 r. (III SA/Wr 595/08), LEX nr 519948Opinia bieg ego nie wi e organu administracji, który jest obowi zany podda jswej ocenie jak ka dy dowód, gdy to organ - nie za bieg y - rozstrzyga spraw . Ocena warto ci dowodowej opinii, jej wiarygodno ci i przydatno ci dla rozstrzygni cia sprawy, nale y zatem do obowi zków organu.

Wyrok WSA w Warszawie z 19.12.2008 r. (V SA/Wa 1985/08), LEX nr 529579Opiniom sporz dzonym na zlecenie strony nie mo na przypisa waloru dowodu z opinii bieg ego, nawet je li sporz dzone zosta y przez osoby posiadaj ce wiedzfachow .

14

TTRYB POWOTRYB POWO ANIAANIAz urz du – gdy organ oceni, e jest taka konieczno , a wi c wymagane swiadomo ci specjalne lub gdy przepis nakazuje powo anie bieg ego (np. art. 4 ust. 7 i 8 ustawy o podatkach i op atach lokalnych)

na wniosek – ocena wniosku pod k tem art. 188 i art. 197 o.p.

Zgodnie z art. 190 par. 1 o.p. stron nale y zawiadomi o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z opinii bieg ych, przynajmniej na 7 dni przed terminem. Udzia strony w post powaniu dowodowym polegaj cym na sporz dzeniu opinii bieg ego jest zagwarantowany, je eli strona ma mo liwo odniesienia si do tej opinii po jej sporz dzeniu, a przed rozstrzygni ciem w sprawie.

Wyrok NSA z dnia 21.06.2012 r. (II FSK 2458/10), LEX nr 1212309

To, e w praktyce prowadzonych post powa podatkowych funkcjonuj umowy cywilnoprawne, na podstawie których powo uje si bieg ego i okre la jego wynagrodzenie, nie mo e zmieni publicznoprawnego charakteru stosunku powo ania bieg ego.

15

OOGLOGL DZINYDZINYArt. 198. § 1. Organ podatkowy mo e w razie potrzeby przeprowadzi ogl dziny.§ 2. Je eli przedmiot ogl dzin znajduje si u osób trzecich, osoby te s obowi zane, na wezwanie organu podatkowego, do okazania tego przedmiotu.

organ mo e przeprowadzi ogl dzinydo przeprowadzenia ogl dzin nie jest konieczna wiedza specjalistycznaogl dziny cz sto wi si z powo aniem bieg ego, który przed wydaniem opinii musi dokona ogl dzin – ogl dziny z udzia em bieg egoogl dziny zarz dza organ podatkowy w postanowieniu, które musi zawiera szczegó owe informacje o przedmiocie i miejscu ogl dzin (art. 198 o.p.)o miejscu i terminie ogl dzin trzeba zawiadomi stronprzynajmniej na 7 dni wcze niej (art. 190 § 2 o.p.)

198


16

DDOKUMENTY URZ DOWE JAKO DOWÓD W POST POWANIU

Art. 194. § 1. Dokumenty urz dowe sporz dzone w formie okre lonej przepisami prawa przez powo ane do tego organy w adzy publicznej stanowi dowód tego, co zosta o w nich urz dowo stwierdzone.

§ 2. Przepis § 1 stosuje si odpowiednio do dokumentów urz dowych sporz dzonych przez inne jednostki, je eli na podstawie odr bnych przepisów uprawnione s do ich wydawania.

§ 3. Przepisy § 1 i 2 nie wy czaj mo liwo ci przeprowadzenia dowodu przeciwko dokumentom wymienionym w tych przepisach.

17

CCZYM JEST DOKUMENT URZCZYM JEST DOKUMENT URZ DOWY?DOWY?

orzeczenia s dów (np. w sprawie stwierdzenia nabycia spadku)decyzje administracyjne (np. pozwolenie na budow , dowód rejestracyjny)za wiadczenia wypis z ewidencji gruntów i budynkówakty notarialnepotwierdzenia nadania przesy ki rejestrowanej lub przekazu pocztowego wydawane przez placówkoperatora publicznegofaktura nie jest dokumentem urz dowym

18

PPrzes uchanie wiadka (art. 195-196)

kto nie mo e by wiadkiem?prawo odmowy odpowiedzi na pytaniajak dokumentuje si zeznania?

Przes uchanie strony (art. 199)

R. Dowgier, Prawo podatkowe – materiały dydaktyczne Moduł 11Moduł 11

19

RROZPRAWA PODATKOWA (ART. 200aROZPRAWA PODATKOWA (ART. 200a--200d)200d)

po co przeprowadza si rozpraw podatkow ?przed jakim organem prowadzi si rozprawpodatkow ?z czyjej inicjatywy mo e doj do rozprawy?kto uczestniczy w rozprawie?jaki wp yw ma rozprawa na terminy za atwiania sprawy w post powaniu podatkowym?

Notatki:

Notatki:

201

MODUŁ 12.

Zakres zajęć* Postanowienia* Decyzje


Ustawa – Ordynacja podatkowaRozdział 13. Decyzje

Art. 207. § 1. Organ podatkowy orzeka w sprawie w drodze decyzji, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.

§ 2. Decyzja rozstrzyga sprawę co do jej istoty albo w inny sposób kończy postępowanie w danej instancji.

Art. 208. § 1. Gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, w szcze-gólności w razie przedawnienia zobowiązania podatkowego, organ podatkowy wydaje decyzję o umo-rzeniu postępowania.

§ 2. Organ podatkowy może umorzyć postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi publicznemu.

Art. 209. § 1. Jeżeli przepis prawa uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny or-gan, w tym wyrażenia opinii lub zgody albo wyrażenia stanowiska w innej formie, decyzję wydaje się po zajęciu stanowiska przez ten organ.

§ 2. Organ podatkowy załatwiający sprawę, zwracając się do innego organu o zajęcie stanowiska, zawiadamia o tym stronę.

§ 3. Organ, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska, obowiązany jest przedstawić je nie-zwłocznie, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia doręczenia wystąpienia o zajęcie stanowiska.

§ 4. Organ obowiązany do zajęcia stanowiska może w razie potrzeby przeprowadzić postępowanie wyjaśniające.

§ 5. Zajęcie stanowiska przez ten organ następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.

§ 6. W przypadku braku stanowiska w terminie określonym w § 3 stosuje się odpowiednio przepisy art. 139–142.

Art. 210. § 1. Decyzja zawiera:1) oznaczenie organu podatkowego;2) datę jej wydania;3) oznaczenie strony;4) powołanie podstawy prawnej;5) rozstrzygnięcie;6) uzasadnienie faktyczne i prawne;7) pouczenie o trybie odwoławczym – jeżeli od decyzji służy odwołanie;8) podpis osoby upoważnionej, z podaniem jej imienia i nazwiska oraz stanowiska służbo-

wego, a jeżeli decyzja została wydana w formie dokumentu elektronicznego – bezpieczny podpis elektroniczny weryfi kowany za pomocą ważnego kwalifi kowanego certyfi katu.

202


§ 2. Decyzja, w stosunku do której może zostać wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, zawiera ponadto pouczenie o możliwości wniesienia powództwa lub skargi.

§ 2a. Decyzja nakładająca na stronę obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o po-stępowaniu egzekucyjnym w administracji zawiera również pouczenie o odpowiedzialności karnej za usunięcie, ukrycie, zbycie, darowanie, zniszczenie, rzeczywiste lub pozorne obciążenie albo uszkodze-nie składników majątku strony, mające na celu udaremnienie egzekucji obowiązku wynikającego z tej decyzji.

§ 3. Przepisy prawa podatkowego mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja.

§ 4. Uzasadnienie faktyczne decyzji zawiera w szczególności wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności, uzasadnienie prawne zaś zawiera wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji z przytocze-niem przepisów prawa.

§ 5. Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony. Nie dotyczy to decyzji wydanej na skutek odwołania bądź na podstawie której przyznano ulgę w zapłacie podatku.

Art. 211. Decyzję doręcza się stronie na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Art. 212. Organ podatkowy, który wydał decyzję, jest nią związany od chwili jej doręczenia. Decy-zje, o których mowa w art. 67d, wiążą organ podatkowy od chwili ich wydania.

Art. 213. § 1. Strona może w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji zażądać jej uzupełnienia co do rozstrzygnięcia lub co do prawa odwołania, wniesienia w stosunku do decyzji powództwa do sądu powszechnego lub co do skargi do sądu administracyjnego albo sprostowania zamieszczonego w decy-zji pouczenia w tych kwestiach.

§ 2. Organ podatkowy może z urzędu, w każdym czasie, uzupełnić albo sprostować decyzję w za-kresie, o którym mowa w § 1.

§ 3. Uzupełnienie lub sprostowanie decyzji następuje w drodze decyzji.§ 4. W przypadku wydania decyzji o uzupełnieniu lub sprostowaniu decyzji termin do wniesienia

odwołania lub skargi biegnie od dnia doręczenia tej decyzji.§ 5. Odmowa uzupełnienia lub sprostowania decyzji następuje w drodze postanowienia, na które

służy zażalenie. Przepis § 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 214. Nie może szkodzić stronie błędne pouczenie w decyzji co do prawa odwołania, wniesienia powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego albo brak takiego pouczenia.

Art. 215. § 1. Organ podatkowy może, z urzędu lub na żądanie strony, prostować w drodze postano-wienia błędy rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanej przez ten organ decyzji.

§ 2. Organ podatkowy, który wydał decyzję, na żądanie strony lub organu egzekucyjnego wyjaśnia w drodze postanowienia wątpliwości co do treści decyzji.

§ 3. Na postanowienie w sprawie sprostowania i wyjaśnienia służy zażalenie.

Rozdział 14. Postanowienia

Art. 216. § 1. W toku postępowania organ podatkowy wydaje postanowienia.§ 2. Postanowienia dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania podatko-

wego, lecz nie rozstrzygają o istocie sprawy, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.

Art. 217. § 1. Postanowienie zawiera:1) oznaczenie organu podatkowego;

203


2) datę jego wydania;3) oznaczenie strony albo innych osób biorących udział w postępowaniu;4) powołanie podstawy prawnej;5) rozstrzygnięcie;6) pouczenie, czy i w jakim trybie służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego;7) podpis osoby upoważnionej, z podaniem jej imienia i nazwiska oraz stanowiska służ-

bowego, a jeżeli postanowienie zostało wydane w formie dokumentu elektronicznego – bezpieczny podpis elektroniczny weryfi kowany za pomocą ważnego kwalifi kowanego certyfi katu.

§ 2. Postanowienie zawiera uzasadnienie faktyczne i prawne, jeżeli służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego oraz gdy wydane zostało na skutek zażalenia na postanowienie.

Art. 218. Postanowienie, od którego służy zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego, doręcza się na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Art. 219. Do postanowień stosuje się odpowiednio przepisy art. 208, 210 § 2a i § 3–5 oraz art. 211–215, a do postanowień, na które przysługuje zażalenie, oraz postanowień, o których mowa w art. 228 § 1, stosuje się również art. 240–249 oraz art. 252, z tym że zamiast decyzji, o których mowa w art. 243 § 3, art. 245 § 1 i art. 248 § 3, wydaje się postanowienie.

Pytania kontrolne1. Jakie elementy powinna zawierać decyzja podatkowa?2. Co zawiera uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji podatkowej?3. W jakich sytuacjach można odstąpić od uzasadnienia decyzji?4. W jakich przypadkach postanowienie powinno zawierać uzasadnienie?

ZadaniePrzygotuj projekt decyzji w sprawie określenia wysokości zobowiązania w podatku dochodowym

od osób fi zycznych za 2013 r.

Notatki:

204


WZORY PISM PROCESOWYCH

Postanowienie w sprawie zawieszenia postępowania z uwagi na śmierć strony1


Białystok, dnia 3 stycznia 2014 r.Prezydent Miasta Białegostoku ul. 3–go Maja 1015–950 BiałystokZnak sprawy ……………………

Jan Kowalski, Anna Kowalska ul. Podleśna 2 17–100 Bielsk

POSTANOWIENIE

Prezydent Miasta Białegostoku, działając na podstawie art. 201 § 1 pkt 1 i 2, art. 201 § 2 i 3 w zw. z art. 203 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.), w związku z prowadzonym postępowaniem w sprawie ustalenia zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2012 r.,

postanawia:

1) zawiesić z urzędu, wszczęte uprzednio postępowanie w sprawie ustalenia Zbigniewowi Kowalskiemu wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2012 r., do czasu wstąpienia do postę-powania następców prawnych zmarłego do toczącego się postępowania,

2) wezwać wyżej wymienionych Jana i Annę Kowalskich, aby w terminie do dnia 3 marca 2014 r. wystą-pili do sądu powszechnego z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku, ewentualnie aby w powyższym ter-minie uzyskali akt poświadczający dziedziczenie.


Z informacji posiadanych przez organ podatkowy wynika, iż Pan Zbigniew Kowalski zmarł w dniu 12 grudnia 2013 r., a zatem nie jest już właścicielem nieruchomości położonych w Bielsku, przy ul. Podleśnej 2. Konsekwencją powyższego jest to, że nie jest już także stroną toczącego się postępowania podatkowego. Do-mniemuje się, iż ustawowymi spadkobiercami zmarłego są jego dzieci Pan Jan Kowalski i Pani Anna Kowal-ska, zamieszkali pod tym samym adresem.

Stosownie do treści art. 201 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, organ podatkowy zawiesza postępowanie, w razie śmierci strony, jeżeli postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe. Jednocześnie istnieje obowiązek zawieszenia postępowania, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Niewątpliwie takim zagadnieniem wstępnym jest konieczność ustalenia spadkobierców zmarłej strony postępowania podatkowego oraz ustalenie, w jakiej części spadkobiercy dziedziczą.

W świetle powyższego za zasadne należało uznać zawieszenie postępowania w sprawie, do czasu przystąpienia do niego następców prawnych zmarłego podatnika. Pozwoli to na ustalenie kręgu stron toczącego się postępowania podatkowego w sprawie i doręczenie im stosownej decyzji.

W tym stanie rzeczy postanowiono jak wyżej.Na postanowienie niniejsze służy stronom zażalenie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego

w Białymstoku w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma, za pośrednictwem Prezydenta Miasta Białegostoku.

z up. Prezydenta Miasta Zygmunt Wazowski inspektor ds. wymiaru podatków

miejsce na pieczęć urzędowąOtrzymują:

1. Adresaci2. Aa

205


1

DDECYZJEDECYZJE

rozstrzyga sprawDECYZJA

w inny sposób ko czy post powanie

Podstawowe elementy decyzji:

oznaczenie organu podatkowego;data jej wydania;oznaczenie strony;powo anie podstawy prawnej;rozstrzygni cie;uzasadnienie faktyczne i prawne (co zawiera?);pouczenie o trybie odwo awczym - je eli od decyzji s u y odwo anie;podpis osoby upowa nionej, z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska s u bowego, a je eli decyzja zosta a wydana w formie dokumentu elektronicznego - bezpieczny podpis elektroniczny weryfikowany za pomoc wa nego kwalifikowanego certyfikatu.

2

DDECYZJEDECYZJE

Elementy fakultatywne decyzji:

§ 2. Decyzja, w stosunku do której mo e zosta wniesione powództwo do s du powszechnego lub skarga do s du administracyjnego, zawiera ponadto pouczenie o mo liwo ci wniesienia powództwa lub skargi.

§ 2a. Decyzja nak adaj ca na stron obowi zek podlegaj cy wykonaniu w trybie przepisów o post powaniu egzekucyjnym w administracji zawiera równie pouczenie o odpowiedzialno ci karnej za usuni cie, ukrycie, zbycie, darowanie, zniszczenie, rzeczywiste lub pozorneobci enie albo uszkodzenie sk adników maj tku strony, maj ce na celu udaremnienie egzekucji obowi zku wynikaj cego z tej decyzji.

3

PPOSTANOWIENIAPOSTANOWIENIAKiedy wydawane s postanowienia?

Tre postanowienia:- oznaczenie organu podatkowego;- data jego wydania;- oznaczenie strony albo innych osób bior cych udzia w post powaniu;- powo anie podstawy prawnej;- rozstrzygni cie;- pouczenie, czy i w jakim trybie s u y na nie za alenie lub skarga do

s du administracyjnego;- podpis osoby upowa nionej, z podaniem imienia i nazwiska oraz

stanowiska s u bowego, a je eli decyzja zosta a wydana w formie dokumentu elektronicznego - bezpieczny podpis elektroniczny weryfikowany za pomoc wa nego kwalifikowanego certyfikatu;

- uzasadnienie

Kiedy postanowienie zawiera uzasadnienie?

Notatki:

207

MODUŁ 13.

Zakres zajęć* Wykonalność decyzji podatkowych* Zwyczajne środki zaskarżenia decyzji* Nadzwyczajne środki zaskarżenia decyzji


Ustawa – Ordynacja podatkowaRozdział 15. Odwołania

Art. 220. § 1. Od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwoła-nie tylko do jednej instancji.

§ 2. Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ podatkowy wyższego stopnia.

Art. 221. W przypadku wydania decyzji w pierwszej instancji przez ministra właściwego do spraw fi nansów publicznych, dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub przez samorządowe kole-gium odwoławcze odwołanie od decyzji rozpatruje ten sam organ podatkowy, stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu odwoławczym.

Art. 222. Odwołanie od decyzji organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadnia-jące to żądanie.

Art. 223. § 1. Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem or-ganu podatkowego, który wydał decyzję.

§ 2. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia:1) decyzji stronie;2) zawiadomienia, o którym mowa w art. 103 § 1.

Art. 226. § 1. Jeżeli organ podatkowy, który wydał decyzję, uzna, że odwołanie wniesione przez stronę zasługuje na uwzględnienie w całości, wyda nową decyzję, którą uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję.

§ 2. Od nowej decyzji służy stronie odwołanie.

Art. 227. § 1. Organ podatkowy, do którego wpłynęło odwołanie, przekazuje je wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania odwołania, chyba że w tym terminie wyda decyzję na podstawie art. 226.

§ 2. Organ podatkowy, przekazując sprawę, jest obowiązany ustosunkować się do przedstawionych zarzutów i poinformować stronę o sposobie ustosunkowania się do nich.

Art. 228. § 1. Organ odwoławczy stwierdza w formie postanowienia:1) niedopuszczalność odwołania;2) uchybienie terminowi do wniesienia odwołania;3) pozostawienie odwołania bez rozpatrzenia, jeżeli nie spełnia warunków wynikających z art.

222.§ 2. Postanowienia w sprawach wymienionych w § 1 są ostateczne.

208


Art. 229. Organ odwoławczy może przeprowadzić, na żądanie strony lub z urzędu, dodatkowe po-stępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego po-stępowania organowi, który wydał decyzję.

Art. 232. § 1. Strona może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ odwoławczy, z zastrzeżeniem § 2.

§ 2. Organ odwoławczy odmawia uwzględnienia cofnięcia odwołania, jeżeli zachodzi prawdopodo-bieństwo pozostawienia w mocy decyzji wydanej z naruszeniem przepisów, które uzasadnia jej uchyle-nie lub zmianę.

Art. 233. § 1. Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której:1) utrzymuje w mocy decyzję organu pierwszej instancji albo2) uchyla decyzję organu pierwszej instancji:

a) w całości lub w części – i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy lub uchylając tę de-cyzję – umarza postępowanie w sprawie,

b) w całości i sprawę przekazuje do rozpatrzenia właściwemu organowi pierwszej instancji, jeżeli decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, albo

3) umarza postępowanie odwoławcze.§ 2. Organ odwoławczy może uchylić w całości decyzję organu pierwszej instancji i przekazać

sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub w znacznej części. Przekazując sprawę, or-gan odwoławczy wskazuje okoliczności faktyczne, które należy zbadać przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

§ 3. Samorządowe kolegium odwoławcze uprawnione jest do wydania decyzji uchylającej i roz-strzygającej sprawę co do istoty jedynie w przypadku, gdy przepisy prawa nie pozostawiają sposobu jej rozstrzygnięcia uznaniu organu podatkowego pierwszej instancji. W pozostałych przypadkach samorzą-dowe kolegium odwoławcze uwzględniając odwołanie, ogranicza się do uchylenia zaskarżonej decyzji.

Art. 234. Organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub interes publiczny.

Art. 234a. Organ odwoławczy zwraca akta sprawy organowi pierwszej instancji nie wcześniej niż po upływie terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Art. 235. W sprawach nieuregulowanych w art. 220–234 w postępowaniu przed organami odwo-ławczymi mają odpowiednie zastosowanie przepisy o postępowaniu przed organami pierwszej instancji.

Rozdział 16. Zażalenia

Art. 236. § 1. Na wydane w toku postępowania postanowienie służy zażalenie, gdy ustawa tak stanowi.

§ 2. Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia:1) postanowienia stronie;2) zawiadomienia, o którym mowa w art. 103 § 1.

Art. 237. Postanowienie, na które nie służy zażalenie, strona może zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji.

Art. 239. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale do zażaleń mają odpowiednie za-stosowanie przepisy dotyczące odwołań.

209


Rozdział 16a. Wykonanie decyzji

Art. 239a. Decyzja nieostateczna, nakładająca na stronę obowiązek podlegający wykonaniu w try-bie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie podlega wykonaniu, chyba że decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Art. 239b. § 1. Decyzji nieostatecznej może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy:

1) organ podatkowy posiada informacje, z których wynika, że wobec strony toczy się postępo-wanie egzekucyjne w zakresie innych należności pieniężnych lub

2) strona nie posiada majątku o wartości odpowiadającej wysokości zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, na którym można ustanowić hipotekę przymusową lub zastaw skarbowy, które korzystałyby z pierwszeństwa zaspokojenia, lub

3) strona dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku znacznej wartości, lub4) okres do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest krótszy niż 3

miesiące.§ 2. Przepis § 1 stosuje się, jeżeli organ podatkowy uprawdopodobni, że zobowiązanie wynikające

z decyzji nie zostanie wykonane.§ 3. Rygor natychmiastowej wykonalności decyzji nadawany jest przez organ podatkowy pierwszej

instancji w drodze postanowienia.§ 4. Na postanowienie w sprawie nadania rygoru natychmiastowej wykonalności służy zażalenie.

Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania decyzji.§ 5. Nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności nie skraca terminu płatności, wynikającego

z decyzji lub przepisu prawa.

Art. 239c. Decyzja o zabezpieczeniu ma rygor natychmiastowej wykonalności z mocy prawa, chyba że przyjęto zabezpieczenie, o którym mowa w art. 33d § 2.

Art. 239d. Nie nadaje się rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji ustalającej lub określają-cej wysokość zobowiązania podatkowego, wysokość zwrotu podatku lub wysokość odsetek za zwłokę albo orzekającej o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta, osoby trzeciej albo spadko-biercy, w zakresie objętym wnioskiem, o którym mowa w art. 14m § 3.

Art. 239e. Decyzja ostateczna podlega wykonaniu, chyba że wstrzymano jej wykonanie.

Art. 239f. § 1. Organ podatkowy pierwszej instancji wstrzymuje wykonanie decyzji ostatecznej w razie wniesienia skargi do sądu administracyjnego do momentu uprawomocnienia się orzeczenia sądu administracyjnego:

1) na wniosek – po przyjęciu zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z decy-zji wraz z odsetkami za zwłokę, o którym mowa w art. 33d § 2 – do wysokości zabezpie-czenia i na czas jego trwania lub

2) z urzędu – po prawomocnym wpisie hipoteki przymusowej lub wpisie zastawu skarbowego korzystających z pierwszeństwa zaspokojenia, które zabezpieczają wykonanie zobowiąza-nia wynikającego z decyzji wraz z odsetkami za zwłokę – do wysokości odpowiadającej wartości przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego.

§ 2. Wniosek, o którym mowa w § 1 pkt 1, podlega załatwieniu bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 14 dni. Niezałatwienie wniosku w tym terminie powoduje wstrzymanie wykonania decyzji do czasu doręczenia postanowienia w sprawie przyjęcia zabezpieczenia, chyba że przyczyny niezała-twienia wniosku w terminie zostały spowodowane przez stronę.

§ 3. W sprawach nieuregulowanych w § 1 przepisy art. 33d–33g stosuje się odpowiednio.§ 4. W sprawie wstrzymania wykonania decyzji wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie.

210


Art. 239g. Wstrzymanie wykonania decyzji nie pozbawia strony możliwości dobrowolnego wyko-nania decyzji.

Art. 239h. Wstrzymanie wykonania decyzji nie ma wpływu na naliczanie odsetek za zwłokę.

Art. 239i. Ustanowienie hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego nie stanowi wykonania decyzji.

Art. 239j. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do wykonania postanowień.

Rozdział 17. Wznowienie postępowania

Art. 240. § 1. W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli:1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały

się fałszywe;2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa;3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ podatkowy, który podlega wyłączeniu

stosownie do art. 130–132;4) strona nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu;5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące

w dniu wydania decyzji nieznane organowi, który wydał decyzję;6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu;7) decyzja została wydana na podstawie innej decyzji lub orzeczenia sądu, które zostały na-

stępnie uchylone lub zmienione w sposób mogący mieć wpływ na treść wydanej decyzji;8) została wydana na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją Rzeczy-

pospolitej Polskiej, ustawą lub ratyfi kowaną umową międzynarodową orzekł Trybunał Konstytucyjny;

9) ratyfi kowana umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania lub inna ratyfi kowana umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść wydanej decyzji;

10) wynik zakończonej procedury wzajemnego porozumiewania lub procedury arbitrażowej, prowadzonych na podstawie ratyfi kowanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej ratyfi kowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Pol-ska, ma wpływ na treść wydanej decyzji;

11) orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości ma wpływ na treść wydanej decyzji.§ 2. Jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postę-

powania jest niezbędne w celu ochrony interesu publicznego, postępowanie z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 lub 2 może być wznowione również przed wydaniem przez sąd orzeczenia stwierdzającego sfał-szowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa.

§ 3. Z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i 2 można wznowić postępowanie także w przypadku, gdy postępowanie przed sądem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn, okre-ślonych w przepisach prawa.

Art. 241. § 1. Wznowienie postępowania następuje z urzędu lub na żądanie strony.§ 2. Wznowienie postępowania z przyczyny wymienionej w art. 240 § 1:

1) pkt 4 następuje tylko na żądanie strony wniesione w terminie miesiąca od dnia powzięcia wiadomości o wydaniu decyzji;

2) pkt 8 lub 11 następuje tylko na żądanie strony wniesione w terminie miesiąca odpowied-nio od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub publikacji senten-cji orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

3) pkt 9 następuje tylko na żądanie strony.

211


Art. 243. § 1. W razie dopuszczalności wznowienia postępowania organ podatkowy wydaje posta-nowienie o wznowieniu postępowania.

§ 1a. (uchylony).§ 2. Postanowienie stanowi podstawę do przeprowadzenia przez właściwy organ postępowania co

do przesłanek wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy.§ 3. Odmowa wznowienia postępowania następuje w drodze decyzji.

Art. 244. § 1. Organem właściwym w sprawach wymienionych w art. 243 jest organ, który wydał w sprawie decyzję w ostatniej instancji.

§ 2. Jeżeli przyczyną wznowienia postępowania jest działanie organu wymienionego w § 1, o wzno-wieniu postępowania rozstrzyga organ wyższego stopnia, który równocześnie wyznacza organ właściwy w sprawach wymienionych w art. 243 § 2.

§ 3. Przepis § 2 nie dotyczy przypadków, w których decyzja w ostatniej instancji została wydana przez ministra właściwego do spraw fi nansów publicznych, dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub samorządowe kolegium odwoławcze.

Art. 245. § 1. Organ podatkowy po przeprowadzeniu postępowania określonego w art. 243 § 2 wy-daje decyzję, w której:

1) uchyla w całości lub w części decyzję dotychczasową, jeżeli stwierdzi istnienie przesłanek określonych w art. 240 § 1, i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy lub umarza postę-powanie w sprawie;

2) odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej w całości lub w części, jeżeli nie stwierdzi ist-nienia przesłanek określonych w art. 240 § 1;

3) odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej w całości lub w części, jeżeli stwierdzi istnie-nie przesłanek określonych w art. 240 § 1, lecz:

a) w wyniku uchylenia mogłaby zostać wydana wyłącznie decyzja rozstrzygająca istotę sprawy tak jak decyzja dotychczasowa, albo

b) wydanie nowej decyzji orzekającej co do istoty sprawy nie mogłoby nastąpić z uwagi na upływ terminów przewidzianych w art. 68 lub art. 70.

§ 2. Odmawiając uchylenia decyzji w przypadkach wymienionych w § 1 pkt 3, organ podatkowy w rozstrzygnięciu stwierdza istnienie przesłanek określonych w art. 240 § 1 oraz wskazuje okoliczności uniemożliwiające uchylenie decyzji.

Art. 246. § 1. Organ podatkowy właściwy w sprawie wznowienia postępowania wstrzyma z urzędu lub na żądanie strony wykonanie decyzji, jeżeli okoliczności sprawy wskazują na prawdopodobieństwo uchylenia decyzji w wyniku wznowienia postępowania.

§ 2. Na postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji służy stronie zażalenie, chyba że postanowienie zostało wydane przez ministra właściwego do spraw fi nansów publicznych, dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub samorządowe kolegium odwoławcze.

Rozdział 18. Stwierdzenie nieważności decyzji

Art. 247. § 1. Organ podatkowy stwierdza nieważność decyzji ostatecznej, która:1) została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości;2) została wydana bez podstawy prawnej;3) została wydana z rażącym naruszeniem prawa;4) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną;5) została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie;6) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały;7) zawiera wadę powodującą jej nieważność na mocy wyraźnie wskazanego przepisu prawa;8) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą.

212


§ 2. Organ podatkowy odmawia stwierdzenia nieważności decyzji, jeżeli wydanie nowej decyzji orzekającej co do istoty sprawy nie mogłoby nastąpić z uwagi na upływ terminów przewidzianych w art. 68 lub art. 70.

§ 3. Odmawiając stwierdzenia nieważności decyzji w przypadku wymienionym w § 2, organ podat-kowy w rozstrzygnięciu stwierdza, że decyzja zawiera wady określone w § 1, oraz wskazuje okoliczno-ści uniemożliwiające stwierdzenie nieważności decyzji.

Art. 248. § 1. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się z urzędu lub na żądanie strony.

§ 2. Właściwym w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest:1) organ wyższego stopnia;2) minister właściwy do spraw fi nansów publicznych, dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby

celnej lub samorządowe kolegium odwoławcze, jeżeli decyzja została wydana przez ten organ;

3) minister właściwy do spraw fi nansów publicznych, jeżeli decyzja została wydana przez dy-rektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej, z tym że w tym przypadku postępowanie może być wszczęte wyłącznie z urzędu.

§ 3. Rozstrzygnięcie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji następuje w drodze decyzji.

Art. 249. § 1. Organ podatkowy wydaje decyzję o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej, jeżeli w szczególności:

1) żądanie zostało wniesione po upływie 5 lat od dnia doręczenia decyzji lub2) sąd administracyjny oddalił skargę na tę decyzję, chyba że żądanie oparte jest na przepisie

art. 247 § 1 pkt 4.§ 2. Okoliczności, o których mowa w § 1, uwzględnia się również w zakresie wszczęcia postępowa-

nia z urzędu.

Art. 252. § 1. Organ podatkowy, właściwy w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, wstrzy-muje z urzędu lub na żądanie strony wykonanie decyzji, jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo, że jest ona dotknięta jedną z wad wymienionych w art. 247 § 1.

§ 2. Na postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji służy zażalenie.

Rozdział 19. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej

Art. 253. § 1. Decyzja ostateczna, na mocy której strona nie nabyła prawa, może być uchylona lub zmieniona przez organ podatkowy, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes publiczny lub ważny interes podatnika.

§ 2. (uchylony).§ 3. Uprawnienie, o którym mowa w § 1, nie przysługuje samorządowemu kolegium odwoławczemu.§ 4. W przypadkach wymienionych w § 1 właściwy organ wydaje decyzję w sprawie uchylenia lub

zmiany dotychczasowej decyzji.

Art. 253a. § 1. Decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być za jej zgodą uchylona lub zmieniona przez organ podatkowy, który ją wydał, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeci-wiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes publiczny lub ważny interes strony.

§ 2. Przepisy art. 253 § 3 i 4 stosuje się odpowiednio.§ 3. Organ nie może wydać decyzji na niekorzyść strony.

Art. 253b. Przepisów art. 253 i art. 253a nie stosuje się do decyzji:1) ustalającej albo określającej wysokość zobowiązania podatkowego;2) o odpowiedzialności podatkowej płatników lub inkasentów;

213


3) o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich;4) określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę;5) o odpowiedzialności spadkobiercy;6) określającej wysokość zwrotu podatku.

Art. 254. § 1. Decyzja ostateczna, ustalająca lub określająca wysokość zobowiązania podatkowego na dany okres, może być zmieniona przez organ podatkowy, który ją wydał, jeżeli po jej doręczeniu nastąpiła zmiana okoliczności faktycznych mających wpływ na ustalenie lub określenie wysokości zo-bowiązania, a skutki wystąpienia tych okoliczności zostały uregulowane w przepisach prawa podatko-wego obowiązujących w dniu wydania decyzji.

§ 2. Zmiana decyzji ostatecznej może dotyczyć tylko okresu, za który ustalono lub określono wyso-kość zobowiązania podatkowego.

Art. 255. § 1. Organ podatkowy pierwszej instancji uchyla decyzję, jeżeli została ona wydana z za-strzeżeniem dopełnienia przez stronę określonych czynności, a strona nie dopełniła ich w wyznaczonym terminie.

§ 2. Organ podatkowy uchyla decyzję w formie decyzji.

Art. 256. § 1. Organ podatkowy odmawia wszczęcia postępowania w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej, jeżeli żądanie zostało wniesione po upływie 5 lat od jej doręczenia.

§ 2. Termin określony w § 1 stosuje się również do wszczęcia z urzędu postępowania w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej.

§ 3. Odmowa wszczęcia postępowania, o którym mowa w § 1, następuje w formie decyzji.

Rozdział 20. Wygaśnięcie decyzji

Art. 258. § 1. Organ podatkowy, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnię-cie, jeżeli:

1) stała się bezprzedmiotowa;2) została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie

dopełniła tego warunku;3) strona nie dopełniła przewidzianych w tej decyzji lub w przepisach prawa podatkowego wa-

runków uprawniających do skorzystania z ulg;4) strona nie dopełniła określonych w przepisach prawa podatkowego warunków uprawniają-

cych do skorzystania z ryczałtowych form opodatkowania;5) (uchylony).

§ 2. Organ podatkowy stwierdza wygaśnięcie decyzji w drodze decyzji.§ 3. W przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 3 i 4, decyzja stwierdzająca wygaśnięcie decyzji

wywołuje skutki prawne od dnia doręczenia decyzji, której wygaśnięcie się stwierdza.

Art. 259. § 1. W razie niedotrzymania terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości podat-kowej bądź terminu płatności którejkolwiek z rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość podat-kowa, następuje z mocy prawa wygaśnięcie decyzji:

1) o odroczeniu terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę – w całości;

2) o rozłożeniu na raty zapłaty podatku lub zaległości podatkowej – w części dotyczącej raty niezapłaconej w terminie płatności.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do odroczonych lub rozłożonych na raty należności płatni-ków lub inkasentów.

214


Schemat 4. Tryb wznowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzją.1

decyzja o uchyleniu w całości lub w części (art. 245 § 1 pkt 1 o.p.)

decyzja o odmowie uchylenia w całości lub w części (art. 245 § 1 pkt 2 lub 3 o.p.)

wyznaczenie 7-dniowego terminu do zapoznania się z materiałami

(art. 200 o.p.)

postępowanie dowodowe (stwierdzenie przesłanek wznowienia)

postanowienie o wznowieniu postępowania (art. 243 § 1 o.p.)

decyzja o odmowie wznowienia postępowania (art. 243 § 3 o.p.)

wstępne badanie wniosku (wymogi formalne wniosku – ostateczność, podmiot)

wniosek podatnika z urzędu (organ, który wydał decyzję w ostatniej instancji)

Schemat 5. Tryb zmiany decyzji na podstawie art. 254 o.p.2

decyzja o zmianie decyzji ostatecznej (art. 254 § 1 o.p.)

postanowienie o wyznaczeniu 7-dniowego terminu do wypowiedzenia się w sprawie materiałów sprawy

(art. 200 o.p.)

postępowanie dowodowe

postanowienie o wszczęciu postępowania (art. 165 o.p.)

1 Źródło: R. Dowgier, G. Dudar, Wzory decyzji, postanowień i innych pism procesowych do stosowania przez gminne organy podatkowe, War-szawa 2014, s. 160.

2 Źródło: R. Dowgier, G. Dudar, Wzory decyzji, postanowień i innych pism procesowych do stosowania przez gminne organy podatkowe, War-szawa 2014, s. 161.

215


ZadanieJan Kowalski wraz z żoną są właścicielami budynku mieszkalnego o pow. 140 mkw oraz działki

o pow. 700 mkw. W dniu 10.02.2012 r. złożyli w związku z nabyciem przedmiotowej nieruchomo-ści informację na podatek od nieruchomości wykazując budynek jako opodatkowany wg stawek mieszkalnych.

W dniu 20.02.2012 r. Jan Kowalski został poinformowany przez organ podatkowy, że w dniu 23.02.2012 r. w urzędzie miasta będzie przesłuchiwany świadek Tomasz Nowak – sąsiad Jana Kowal-skiego, na okoliczność prowadzenia przez niego w budynku mieszkalnym działalności gospodarczej. Jan Kowalski nie stawił się w urzędzie we wskazanej dacie.

W dniu 02.03.2012 r. Jan Nowak otrzymał decyzję ustalającą mu kwotę podatku od nieruchomości, gdzie w części naliczono go od budynku mieszkalnego wg stawek dla budynków zajętych na prowadze-nie działalności gospodarczej. W lakonicznym uzasadnieniu, wskazano, że decyzję oparto o ustalenia poczynione w toku prowadzonego postępowania.

Jan Nowak uznając decyzję za wadliwą, w ustawowym terminie składa odwołanie do decyzji. PO-MÓŻ JANKOWI!!! NAPISZ MU ODWOŁANIE OD DECYZJI.

Pytania kontrolne1. W jakim terminie i do jakiego organu wnosi się odwołanie od decyzji?2. Jakie elementy musi zawierać odwołanie?3. Przesłanki dopuszczalności cofnięcia odwołania (art. 232 o.p.).4. Rodzaje decyzji wydawanych przez organ odwoławczy.5. W jakich sytuacjach organ odwoławczy może orzec na niekorzyść strony (art. 234 o.p.)?6. Jakie elementy musi zawierać postanowienie?7. Wymień tryby nadzwyczajne wzruszenia decyzji ostatecznych?8. Wskaż przesłanki wznowienia postępowania podatkowego (4 przykłady).9. Właściwość organów podatkowych w zakresie wznowienia postępowania.10. W jakich przypadkach wznowienie postępowania może nastąpić wyłącznie z wniosku strony?11. Rodzaje decyzji, jakie mogą być wydane po wznowieniu postępowania?12. Wskaż przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji (4 przykłady)?13. W jakich przypadkach organ podatkowy odmawia wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji (art. 249 o.p.)?14. Przypadki wygaśnięcia decyzji z mocy prawa (art. 259 o.p.).

Notatki:

216


1

WWYKONALNOWYKONALNO DECYZJI PODATKOWYCHDECYZJI PODATKOWYCH

- decyzja nieostateczna jest niewykonalna, chyba e nadano jej rygor natychmiastowej wykonalno ci (art. 239a-art. 239e)

- decyzja ostateczna jest wykonalna, chyba e wstrzymano jej wykonanie (art. 239f)

2

RRYGOR NATYCHMIASTOWEJ WYKONALNORYGOR NATYCHMIASTOWEJ WYKONALNO CICI

jakie przes anki musz by spe nione aby nada decyzji rygor natychmiastowej wykonalno ci?

komu dor cza si postanowienie w sprawie rygoru w przypadku ustanowienia pe nomocnika w post powaniu podatkowym?

jakie s skutki uchylenia rygoru dla podj tych w oparciu o niego czynno ci egzekucyjnych w kontek cie przerwania biegu terminu przedawnienia?

3

ZZWYCZAJNE ZWYCZAJNE RODKI ZASKARRODKI ZASKAR ENIAENIA

odwo aniaza aleniatermin i sposób wniesieniajakie rozstrzygni cia mo e wyda organ odwo awczy po z o eniu odwo ania (art. 233)zakaz reformationis in peius (art. 234)

217


4

NNADZWYCZAJNE NADZWYCZAJNE RODKI ZASKARRODKI ZASKAR ENIA DECYZJIENIA DECYZJI

WZNOWIENIE POST POWANIA (art. 240-246)

STWIERDZENIE NIEWA NO CI (art. 247-252)

UCHYLENIE DECYZJI LUB ZMIANA DECYZJI (art. 253-256)

WYGA NI CIE I WYGASZENIE DECYZJI (258-259)

5

PPRZYKPRZYK AD 1AD 1

Jan Kowalski z o y w organie podatkowym informacj na podatek od nieruchomo ci. W informacji wskaza powierzchnibudynku – 100 m2. Na podstawie informacji otrzyma w dniu 02.03.2013 r. decyzj ustalaj c wysoko zobowi zania w podatku od nieruchomo ci na 2013 r.W dniu 20.12.2013 r. podatnik z o y do organu wniosek o zmian decyzji podatkowej i zwrot nadp aconego podatku, w zwi zku z tym, e podana przez niego powierzchnia budynku by a inna ni w rzeczywisto ci. Podatnik podniós , e jego budynek mia tylko 92 m2.

W jakim trybie mo e by zweryfikowana przedmiotowa decyzja?

6

PPRZYKPRZYK AD 2AD 2Jan Kowalski na podstawie z o onej informacji na podatek od nieruchomo ci, w dniu 03.02.2013 r. otrzyma decyzj na podatek od nieruchomo ci na 2013 r. W decyzji tej wymierzono mu podatek od gruntu zabudowanego budynkiem mieszkalnym przy ul. Szpitalnej oraz niezabudowanej dzia ki przy ul. Kwiatowej.W dniu 10.06.2013 r. podatnik sprzeda dzia k przy ul. Kwiatowej i w zwi zku z tym zwróci si do organu podatkowego o zmian decyzji podatkowej oraz zwrot nadp aconego podatku.


218


7


Jan Kowalski jest wraz z bratem wspó w a cicielem zabudowanej nieruchomo ci gruntowej, po o onej na terenie Bia egostoku. W dniu 02.03.2013 r. otrzyma on wystawion wy cznie na niego decyzj ustalaj c wysoko zobowi zania w podatku od nieruchomo ci na 2013 r. Podatnik ui ci podatek, lecz w czerwcu 2013 r. nabraw tpliwo ci co do poprawno ci otrzymanej decyzji, gdy jak siokaza o takiej decyzji nie otrzyma jego brat. W zwi zku z tym podatnik zwróci si do organu podatkowego z wnioskiem o wydanie decyzji równie dla brata, aby ten by równiezobowi zany do zap aty podatku.


8


Jan Kowalski w dniu 10.03.2013 r. otrzyma od organu podatkowego, dzia aj cego z jego wniosku, decyzjw sprawie odroczenia terminu p atno ci I raty podatku od nieruchomo ci, p atnej do 15 marca 2013 r., do dnia 15 kwietnia 2013 r.W dniu 5 kwietnia 2013 r., podatnik ponownie z o ywniosek o odroczenie terminu p atno ci I raty podatku, do dnia 30 kwietnia.

W jakim trybie mo e by zweryfikowana decyzja o odroczeniu terminu p atno ci?

9


Jan Kowalski w dniu 05.50.2013 r. otrzyma od organu podatkowego decyzj o roz o eniu na raty zaleg o ci w podatku dochodowym od osób fizycznych. Z decyzji wynika o, e zaleg o b dzie p atna w 3, równych ratach po 500 z , w terminie do dnia: 1 czerwca, 1 lipca, 1 sierpnia.Podatnik ui ci w terminie I rat , leczy nie zap aci raty II. Termin p atno ci III raty jeszcze nie up yn .


219

MODUŁ 14.

Zakres zajęć* Czynności sprawdzające* Kontrola podatkowa


Ustawa – Ordynacja podatkowaDział V. CZYNNOŚCI SPRAWDZAJĄCE

Art. 272. Organy podatkowe pierwszej instancji, z zastrzeżeniem art. 272a, dokonują czynności sprawdzających, mających na celu:

1) sprawdzenie terminowości:a) składania deklaracji,b) wpłacania zadeklarowanych podatków, w tym również pobieranych przez płatników

oraz inkasentów;2) stwierdzenie formalnej poprawności dokumentów wymienionych w pkt 1;3) ustalenie stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności z przedsta-

wionymi dokumentami.

Art. 272a. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych lub organ podatkowy upoważniony przez ministra właściwego do spraw fi nansów publicznych w zakresie wymiany z Państwami Człon-kowskimi Unii Europejskiej informacji o podatku od towarów i usług, dokonuje czynności sprawdzają-cych odnoszących się do dokumentów składanych do tego organu.

Art. 274. § 1. W razie stwierdzenia, że deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki bądź że wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, organ podatkowy w zależności od charakteru i zakresu uchybień:

1) koryguje deklarację, dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień, jeżeli zmiana wyso-kości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza kwoty 1.000 zł;

2) zwraca się do składającego deklarację o jej skorygowanie oraz złożenie niezbędnych wyja-śnień, wskazując przyczyny, z powodu których informacje zawarte w deklaracji podaje się w wątpliwość.

§ 2. Organ podatkowy:1) uwierzytelnia kopię skorygowanej deklaracji, o której mowa w § 1 pkt 1;2) doręcza podatnikowi uwierzytelnioną kopię skorygowanej deklaracji wraz z informacją

o związanej z korektą deklaracji zmianie wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku lub wysokości straty bądź informację o braku takich zmian.

§ 3. Na korektę, o której mowa w § 1 pkt 1, podatnik może wnieść sprzeciw do organu, który do-konuje korekty, w terminie 14 dni od dnia doręczenia uwierzytelnionej kopii skorygowanej deklaracji. Wniesienie sprzeciwu anuluje korektę.

§ 4. W razie niewniesienia sprzeciwu w terminie, korekta deklaracji, o której mowa w § 1 pkt 1, wy-wołuje skutki prawne jak korekta deklaracji złożona przez podatnika.

§ 5. Przepisy § 1– 4 stosuje się odpowiednio do deklaracji składanych przez płatników lub inkasen-tów oraz do załączników do deklaracji.

220


Art. 274a. § 1. Organ podatkowy może zażądać złożenia wyjaśnień w sprawie przyczyn niezłoże-nia deklaracji lub wezwać do jej złożenia, jeżeli deklaracja nie została złożona mimo takiego obowiązku.

§ 2. W razie wątpliwości co do poprawności złożonej deklaracji organ podatkowy może wezwać do udzielenia, w wyznaczonym terminie, niezbędnych wyjaśnień lub uzupełnienia deklaracji, wskazując przyczyny podania w wątpliwość rzetelności danych w niej zawartych.

Art. 274b. § 1. Jeżeli przeprowadzenie czynności sprawdzających zasadność zwrotu podatku wy-maga przedłużenia terminu zwrotu podatku wynikającego z odrębnych przepisów, organ podatkowy może postanowić o przedłużeniu tego terminu do czasu zakończenia czynności sprawdzających.


Art. 274c. § 1. Organ podatkowy, w związku z prowadzonym postępowaniem podatkowym lub kontrolą podatkową, może zażądać od kontrahentów podatnika wykonujących działalność gospodarczą przedstawienia dokumentów, w zakresie objętym kontrolą u podatnika, w celu sprawdzenia ich prawi-dłowości i rzetelności. Z czynności tych sporządza się protokół.

§ 2. Jeżeli miejsce zamieszkania, siedziba lub miejsce wykonywania działalności kontrahenta kon-trolowanego znajdują się poza obszarem działania organu przeprowadzającego kontrolę, czynności, o których mowa w § 1, na zlecenie tego organu może także dokonać organ właściwy miejscowo.

Art. 275. § 1. Jeżeli ze złożonej deklaracji wynika, że podatnik skorzystał z przysługujących mu ulg podatkowych, organ podatkowy może zwrócić się do niego o okazanie dokumentów lub o złożenie foto-kopii dokumentów, których posiadania przez podatnika, w określonym czasie, wymaga przepis prawa.

§ 2. Banki, na żądanie naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego, są obowią-zane do sporządzania i przekazywania informacji o zdarzeniach stanowiących podstawę do skorzysta-nia przez podatnika z ulg podatkowych, jeżeli zostały wykazane w deklaracji złożonej przez podatnika.

§ 3. Przepis § 2 stosuje się również do zakładów ubezpieczeń, funduszy inwestycyjnych i do-browolnych funduszy emerytalnych, w zakresie prowadzonych indywidualnych kont emerytal-nych i indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego, oraz do domów maklerskich, banków prowadzących działalność maklerską, towarzystw funduszy inwestycyjnych i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.

§ 4. Do informacji, o których mowa w § 2 i 3, przepis art. 82 § 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 276. § 1. Organ podatkowy, za zgodą podatnika, może dokonać oględzin lokalu mieszkalnego lub części tego lokalu, jeżeli jest to niezbędne do zweryfi kowania zgodności stanu faktycznego z da-nymi wynikającymi ze złożonej przez podatnika deklaracji oraz z innych dokumentów potwierdzają-cych poniesienie wydatków na cele mieszkaniowe.

§ 2. W przypadku określonym w § 1 pracownik organu podatkowego, w porozumieniu z podatni-kiem, ustala termin dokonania oględzin. Podpisaną przez podatnika adnotację o ustaleniu terminu oglę-dzin zamieszcza się w aktach sprawy.

§ 3. W razie nieudostępnienia lokalu mieszkalnego w uzgodnionym terminie organ podatkowy może wyznaczyć nowy termin przeprowadzenia oględzin.

§ 4. Pracownik organu podatkowego sporządza protokół przeprowadzonych oględzin, który dołą-cza do akt sprawy.

§ 5. Przepisy § 1– 4 stosuje się odpowiednio w przypadku skorzystania przez podatnika z ulg inwestycyjnych.

Art. 277. Przepisy art. 274– 276 stosuje się odpowiednio w przypadku złożenia deklaracji lub wnio-sku w sprawie zwrotu podatku.

Art. 278. W przypadku wyłączenia organu podatkowego od dokonywania czynności sprawdza-jących, deklaracja jest składana w organie podatkowym podlegającym wyłączeniu. Organ ten przeka-

221


zuje deklarację do organu wyznaczonego do dokonywania czynności sprawdzających, pozostawiając jej kopię.

Art. 280. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale stosuje się odpowiednio przepisy art. 143 oraz przepisy rozdziałów 1–3, 5, 6, 9 z wyłączeniem art. 171a, rozdziałów 10, 14, 16 oraz 23 działu IV.

Dział VI. KONTROLA PODATKOWA

Art. 281. § 1. Organy podatkowe pierwszej instancji, z zastrzeżeniem § 3, przeprowadzają kon-trolę podatkową u podatników, płatników, inkasentów oraz następców prawnych, zwanych dalej „kontrolowanymi”.

§ 2. Celem kontroli podatkowej jest sprawdzenie, czy kontrolowani wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego.

§ 3. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych przeprowadza kontrolę podatkową, której celem jest sprawdzenie stosowania uznanej przez ten organ metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi.

Art. 281a. § 1. Podatnicy, płatnicy, inkasenci oraz następcy prawni mogą, w formie pisemnej, wy-znaczyć osobę fi zyczną, która będzie upoważniona do ich reprezentowania w zakresie kontroli podat-kowej, oraz zgłosić tę osobę naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu w sprawie opodatkowania podatkiem dochodowym, wójtowi, burmistrzowi (prezydentowi miasta). W przypadku wyznaczenia więcej niż jednej osoby, przepis art. 145 § 3 stosuje się odpowiednio.

§ 2. Jeżeli upoważnienie nie stanowi inaczej, przyjmuje się, że osoba wyznaczona jest uprawniona do działania w zakresie odbioru zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, wyrażenia zgody, o której mowa w art. 282b § 3, odbioru upoważnienia do przeprowadzenia kontroli podatkowej, zakończenia kontroli podatkowej, złożenia wyjaśnień i zastrzeżeń do protokołu kontroli oraz wszyst-kich czynności kontrolnych.

§ 3. Przepisy działu dotyczące kontrolowanego stosuje się również do osoby wyznaczonej, z wyłą-czeniem art. 282c § 1 pkt 2 i art. 285a § 3.

Art. 282. Kontrolę podatkową podejmuje się z urzędu.

Art. 282a. § 1. W zakresie spraw rozstrzygniętych decyzją ostateczną organu podatkowego kon-trola podatkowa nie może być ponownie wszczęta, z zastrzeżeniem § 2.

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli kontrola podatkowa jest niezbędna dla przeprowadzenia po-stępowania w:

1) sprawie stwierdzenia nieważności, stwierdzenia wygaśnięcia, uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej lub wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją ostateczną;

2) związku z uchyleniem lub stwierdzeniem nieważności decyzji przez sąd administracyjny.Art. 282b. § 1. Organy podatkowe zawiadamiają kontrolowanego o zamiarze wszczęcia kontroli

podatkowej, z zastrzeżeniem art. 282c.§ 2. Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem

30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia.

§ 3. Wszczęcie kontroli przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia wymaga zgody kontrolowanego.

§ 4. Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej zawiera:1) oznaczenie organu;2) datę i miejsce wystawienia;3) oznaczenie kontrolowanego;

222


4) wskazanie zakresu kontroli;5) pouczenie o prawie złożenia korekty deklaracji;6) podpis osoby upoważnionej do zawiadomienia, a jeżeli zawiadomienie zostało wydane

w formie dokumentu elektronicznego – bezpieczny podpis elektroniczny weryfi kowany za pomocą ważnego kwalifi kowanego certyfi katu.

§ 5. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, uwzględniając elementy zawiadomienia określone w § 4 oraz możliwość wyrażenia zgody na wszczęcie kontroli przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia.

Art. 282c. § 1. Nie zawiadamia się o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, jeżeli:1) kontrola:

a) dotyczy zasadności zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w rozumie-niu przepisów o podatku od towarów i usług,

b) ma być wszczęta na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,

c) dotyczy opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych,

d) dotyczy niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej,e) ma być podjęta w oparciu o informacje uzyskane na podstawie przepisów o przeciwdzia-

łaniu praniu pieniędzy oraz fi nansowaniu terroryzmu,f) zostaje wszczęta w trybie, o którym mowa w art. 284a § 1,g) ma charakter doraźny dotyczący ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej,

użytkowania kasy rejestrującej lub sporządzania spisu z natury,h) dotyczy podatku od wydobycia niektórych kopalin;

2) organ podatkowy posiada informacje, z których wynika, że kontrolowany:a) został prawomocnie skazany w Rzeczypospolitej Polskiej za popełnienie przestępstwa

skarbowego, przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, przestępstwa z ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, z późn. zm.) lub wykroczenia polegającego na utrudnianiu kontroli; w przypadku osoby prawnej ten warunek odnosi się do każdego członka zarządu lub osoby zarządzającej, a w przy-padku spółek niemających osobowości prawnej – do każdego wspólnika,

b) jest zobowiązanym w postępowaniu egzekucyjnym w administracji,c) nie ma miejsca zamieszkania lub adresu siedziby albo doręczanie pism na podane adresy

było bezskuteczne lub utrudnione.§ 2. Przepis § 1 pkt 1 stosuje się również w razie konieczności rozszerzenia zakresu kontroli na inne

okresy rozliczeniowe, z uwagi na nieprawidłowości stwierdzone w wyniku dokonanych już czynności kontrolnych.

§ 3. Po wszczęciu kontroli informuje się kontrolowanego o przyczynie braku zawiadomienia o za-miarze wszczęcia kontroli.

Art. 283. § 1. Kontrola podatkowa jest przeprowadzana na podstawie imiennego upoważnienia udzielonego przez:

1) naczelnika urzędu skarbowego lub osobę zastępującą naczelnika urzędu skarbowego – pra-cownikom tego urzędu;

1a) naczelnika urzędu celnego lub osobę zastępującą naczelnika urzędu celnego – funkcjona-riuszom celnym oraz pracownikom tego urzędu;

2) wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę lub marszałka województwa lub osobę za-stępującą wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę lub marszałka województwa albo skarbnika jednostki samorządu terytorialnego – pracownikom urzędu gminy (miasta), sta-rostwa lub urzędu marszałkowskiego;

223


3) ministra właściwego do spraw fi nansów publicznych lub osobę zastępującą ministra właści-wego do spraw fi nansów publicznych – pracownikom urzędu obsługującego tego ministra.

§ 2. Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli podatkowej zawiera:1) oznaczenie organu, datę i miejsce wystawienia;1a) wskazanie podstawy prawnej;2) imię i nazwisko kontrolującego (kontrolujących);3) numer legitymacji służbowej kontrolującego (kontrolujących);4) oznaczenie kontrolowanego;5) określenie zakresu kontroli;6) datę rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia kontroli;7) podpis osoby udzielającej upoważnienia, z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji;8) pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego wynikających z przepisów niniej-

szego działu.§ 3. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór

imiennego upoważnienia do przeprowadzenia kontroli podatkowej, uwzględniając elementy upoważ-nienia określone w § 2.

§ 4. Upoważnienie, które nie spełnia wymagań, o których mowa w § 2, nie stanowi podstawy do przeprowadzenia kontroli.

§ 5. Zakres kontroli nie może wykraczać poza zakres wskazany w upoważnieniu.

Art. 284. § 1. Wszczęcie kontroli podatkowej, z zastrzeżeniem § 4 i art. 284a § 1, następuje przez doręczenie kontrolowanemu lub osobie, o której mowa w art. 281a, upoważnienia do jej przeprowadze-nia oraz okazanie legitymacji służbowej. Kontrolowany jest obowiązany wskazać osobę, która będzie go reprezentowała w trakcie kontroli, w czasie jego nieobecności, jeżeli nie wskazał tej osoby w trybie art. 281a.

§ 2. Jeżeli kontrolowanym jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, upoważnienie doręcza się oraz okazuje legitymację służbową członkowi zarządu, wspólni-kowi, innej osobie upoważnionej do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw albo osobie wyznaczonej w trybie art. 281a.

§ 3. W razie nieobecności kontrolowanego lub osób, o których mowa w § 2 albo w art. 281a, kon-trolujący wzywa kontrolowanego lub osobę wskazaną w trybie art. 281a do stawienia się w miejscu, w którym można prowadzić czynności kontrolne następnego dnia po upływie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

§ 4. W przypadku niestawienia się kontrolowanego lub osoby, o której mowa w art. 281a, w termi-nie, o którym mowa w § 3, wszczęcie kontroli następuje w dniu upływu tego terminu. Upoważnienie do kontroli doręcza się kontrolowanemu lub osobie, o której mowa w art. 281a, gdy stawi się w miejscu prowadzenia kontroli.

§ 5. W przypadku gdy poprzez nieobecność kontrolowanego, osoby, o której mowa w art. 281a lub w art. 284 § 1 zdanie drugie i § 2, nie jest możliwe prowadzenie czynności kontrolnych, a w szczególno-ści nie jest zapewniony dostęp do dokumentów związanych z przedmiotem kontroli, kontrolę zawiesza się do czasu umożliwienia przeprowadzenia tych czynności.

§ 5a. Przepisu § 5 nie stosuje się do kontrolowanego przedsiębiorcy.§ 6. Do czasu trwania kontroli nie wlicza się okresu zawieszenia, o którym mowa w § 5.

Art. 284a. § 1. Kontrola podatkowa może być wszczęta po okazaniu legitymacji służbowej kontro-lowanemu lub osobie, o której mowa w art. 281a, albo osobie wymienionej w art. 284 § 2, gdy czynno-ści kontrolne są niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia.

§ 1a. W razie nieobecności kontrolowanego lub osoby, o której mowa w art. 281a, albo osoby wy-mienionej w art. 284 § 2, kontrola podatkowa może być wszczęta po okazaniu legitymacji pracow-nikowi kontrolowanego, który może być uznany za osobę, o której mowa w art. 97 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), lub w obecności przywołanego

224


świadka, którym powinien być funkcjonariusz publiczny, niebędący jednak pracownikiem organu prze-prowadzającego kontrolę.

§ 2. W przypadkach, o którym mowa w § 1 i § 1a, kontrolowanemu lub osobie, o której mowa w art. 281a, albo osobie wymienionej w art. 284 § 2, należy bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ter-minie 3 dni od dnia wszczęcia kontroli, doręczyć upoważnienie do przeprowadzenia kontroli.

§ 3. Dokumenty z czynności kontrolnych dokonanych z naruszeniem obowiązku, o którym mowa w § 2, nie stanowią dowodu w postępowaniu podatkowym.

§ 4. (uchylony).§ 5. Organ podatkowy może zawiesić kontrolę podatkową, jeżeli w okresie 30 dni od dnia jej

wszczęcia nie zostaną ustalone dane identyfi kujące kontrolowanego.§ 5a. Zawieszona kontrola podatkowa może być podjęta w każdym czasie, gdy zostaną ustalone

dane identyfi kujące kontrolowanego.§ 5b. Zawieszona kontrola podatkowa podlega umorzeniu, jeżeli w ciągu 5 lat od dnia wydania po-

stanowienia o zawieszeniu nie zostaną ustalone dane identyfi kujące kontrolowanego.§ 5c. Przepisów § 5–5b nie stosuje się do kontrolowanego przedsiębiorcy.§ 6. Postanowienie o zawieszeniu kontroli oraz postanowienie o umorzeniu kontroli pozostawia się

w aktach sprawy.

Art. 284b. § 1. Kontrola powinna zostać zakończona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie wskazanym w upoważnieniu, o którym mowa w art. 283.

§ 2. O każdym przypadku niezakończenia kontroli w terminie wskazanym w upoważnieniu, o któ-rym mowa w art. 283, kontrolujący obowiązany jest zawiadomić na piśmie kontrolowanego, podając przyczyny przedłużenia terminu zakończenia kontroli i wskazując nowy termin jej zakończenia.

§ 3. Dokumenty dotyczące czynności kontrolnych dokonanych po upływie tego terminu nie sta-nowią dowodu w postępowaniu podatkowym, chyba że został wskazany nowy termin zakończenia kontroli.

Art. 285. § 1. Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego wskazanej, chyba że kontrolowany zrezygnuje z prawa uczestniczenia w czynnościach kontrol-nych. Jeżeli kontrolowanym jest osoba lub jednostka wymieniona w art. 284 § 2, czynności kontrolnych dokonuje się w obecności osób upoważnionych.

§ 2. Oświadczenie o rezygnacji z prawa uczestniczenia w czynnościach kontrolnych składane jest na piśmie. W razie odmowy złożenia oświadczenia kontrolujący dokonuje odpowiedniej adnotacji, do-łączając ją do protokołu.

§ 3. W przypadku gdy w toku kontroli kontrolowany lub osoby go reprezentujące będą nieobecne i nie nastąpiło wskazanie osoby upoważnionej w trybie art. 281a lub art. 284 § 1 zdanie drugie, czyn-ności kontrolne mogą być wykonywane w obecności innego pracownika kontrolowanego, który może być uznany za osobę, o której mowa w art. 97 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, lub w obecności przywołanego świadka, którym powinien być funkcjonariusz publiczny, niebędący jednak pracownikiem organu przeprowadzającego kontrolę.

Art. 285a. § 1. Czynności kontrolne prowadzone są w siedzibie kontrolowanego, w innym miejscu przechowywania dokumentacji oraz w miejscach związanych z prowadzoną przez niego działalnością i w godzinach jej prowadzenia, a w przypadku skrócenia w toku kontroli czasu prowadzenia działalno-ści – czynności kontrolne mogą być prowadzone przez 8 godzin dziennie. W przypadku gdy księgi po-datkowe są prowadzone lub przechowywane poza siedzibą kontrolowanego, kontrolowany na żądanie kontrolującego obowiązany jest zapewnić dostęp do ksiąg w swojej siedzibie albo w miejscu ich pro-wadzenia lub przechowywania, jeżeli udostępnienie ich w siedzibie może w znacznym stopniu utrudnić prowadzenie przez kontrolowanego bieżącej działalności.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również w przypadku, gdy kontrolowany prowadzi działalność w lokalu mieszkalnym.

225


§ 3. Jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że kontrolowany będący osobą fi zyczną nie ujaw-nił wszystkich obrotów lub przychodów mających znaczenie dla określenia lub ustalenia wysokości zo-bowiązania podatkowego, kontrolujący może zwrócić się do kontrolowanego o złożenie oświadczenia o stanie majątkowym na określony dzień. Oświadczenie to składane jest pod rygorem odpowiedzialno-ści karnej za fałszywe zeznania. Kontrolujący, zwracając się o złożenie oświadczenia, uprzedza kontro-lowanego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

§ 4. Przepis § 3 stosuje się odpowiednio do osób fi zycznych będących wspólnikami kontrolowanej spółki nieposiadającej osobowości prawnej.

Art. 285b. Kontrola lub poszczególne czynności kontrolne za zgodą kontrolowanego mogą być przeprowadzane również w siedzibie organu podatkowego, jeżeli może to usprawnić prowadzenie kon-troli lub kontrolowany zrezygnował z uczestniczenia w czynnościach kontrolnych.

Art. 286. § 1. Kontrolujący, w zakresie wynikającym z upoważnienia, są w szczególności upraw-nieni do:

1) wstępu na grunt oraz do budynków, lokali lub innych pomieszczeń kontrolowanego;2) wstępu do lokali mieszkalnych w przypadku, o którym mowa w art. 276 § 1;3) żądania okazania majątku podlegającego kontroli oraz do dokonania jego oględzin;4) żądania udostępniania akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przed-

miotem kontroli oraz do sporządzania z nich odpisów, kopii, wyciągów, notatek, wydru-ków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej;

5) zbierania innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą;6) zabezpieczania zebranych dowodów;7) legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb

kontroli;8) żądania przeprowadzenia spisu z natury;9) przesłuchiwania świadków, kontrolowanego oraz innych osób wymienionych w art. 287

§ 4;10) zasięgania opinii biegłych.

§ 2. Kontrolujący może zażądać wydania, na czas trwania kontroli, za pokwitowaniem:1) próbek towarów;2) akt, ksiąg i dokumentów, o których mowa w § 1 pkt 4:

a) w razie powzięcia uzasadnionego podejrzenia, że są one nierzetelne, lubb) gdy podatnik nie zapewnia kontrolującym warunków umożliwiających wykonywanie

czynności kontrolnych związanych z badaniem tej dokumentacji, a w szczególności nie udostępnia kontrolującym samodzielnego pomieszczenia i miejsca do przechowywania dokumentów.

§ 3. Przeglądanie akt postępowania przygotowawczego i sądowego, akt spraw sądowych, a także dokumentów zawierających informacje niejawne lub stanowiące tajemnicę zawodową oraz sporządza-nie z nich odpisów i notatek następuje z zachowaniem właściwych przepisów.

Art. 286a. § 1. Kontrolujący może w razie uzasadnionej potrzeby wezwać, w pilnych przypad-kach także ustnie, pomocy organu Policji, Straży Granicznej lub straży miejskiej (gminnej), jeżeli trafi na opór uniemożliwiający lub utrudniający przeprowadzenie czynności kontrolnych, albo zwrócić się o ich asystę, gdy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że na taki opór natrafi . Jeżeli opór stawia żoł-nierz czynnej służby wojskowej, kontrolujący wzywa do pomocy właściwy organ wojskowy, chyba że zwłoka grozi udaremnieniem czynności kontrolnych, a na miejscu nie ma organu wojskowego.

§ 2. Organy wymienione w § 1 nie mogą odmówić udzielenia pomocy lub asysty.§ 3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej

określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres obowiązków organów udzielających pomocy lub asystujących przy wykonywaniu czynności kontrolnych, tryb udzielania pomocy lub asysty, sposób do-

226


kumentowania przebiegu pomocy lub asysty oraz właściwość miejscową organów do udzielenia po-mocy lub asysty.

§ 4. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w § 3, uwzględnia się w szczególności zróżnicowa-nie zakresu obowiązków organów udzielających pomocy w zależności od sposobu stawiania oporu.

Art. 287. § 1. Kontrolowany, osoba upoważniona do reprezentowania kontrolowanego lub prowa-dzenia jego spraw, pracownik oraz osoba współdziałająca z kontrolowanym są obowiązani umożliwić wykonywanie czynności, o których mowa w art. 286, a w szczególności:

1) umożliwić, nieodpłatnie, fi lmowanie, fotografowanie, dokonywanie nagrań dźwiękowych oraz utrwalanie stanu faktycznego za pomocą innych nośników informacji, jeżeli fi lm, fo-tografi a, nagranie lub informacja zapisana na innym nośniku może stanowić dowód lub przyczynić się do utrwalenia dowodu w sprawie będącej przedmiotem kontroli;

2) przedstawić, na żądanie kontrolującego, tłumaczenie na język polski sporządzonej w ję-zyku obcym dokumentacji dotyczącej spraw będących przedmiotem kontroli.

§ 2. Czynności określone w § 1 pkt 2 kontrolowany jest obowiązany wykonać nieodpłatnie.§ 3. Kontrolowany ma obowiązek w wyznaczonym terminie udzielać wszelkich wyjaśnień doty-

czących przedmiotu kontroli, dostarczać kontrolującemu żądane dokumenty oraz zapewnić kontrolują-cemu warunki do pracy, a w tym w miarę możliwości udostępnić samodzielne pomieszczenie i miejsce do przechowywania dokumentów.

§ 4. Osoby upoważnione do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw, pra-cownicy oraz osoby współdziałające z kontrolowanym są obowiązani udzielić wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli, w zakresie wynikającym z wykonywanych czynności lub zadań.

§ 5. Kontrolujący są uprawnieni do wstępu na teren jednostki kontrolowanej oraz poruszania się po tym terenie na podstawie legitymacji służbowej bez potrzeby uzyskiwania przepustki oraz nie podlegają rewizji osobistej przewidzianej w regulaminie wewnętrznym tej jednostki; podlegają natomiast przepi-som o bezpieczeństwie i higienie pracy obowiązującym w kontrolowanej jednostce.

Art. 288. § 1. Kontrolujący ma prawo wstępu na teren, do budynku lub lokalu mieszkalnego kon-trolowanego w celu:

1) dokonania oględzin, jeżeli:a) zostały one wskazane jako miejsce wykonywania działalności gospodarczej lub jako sie-

dziba kontrolowanego,b) jest to niezbędne dla ustalenia lub określenia wysokości zobowiązania podatkowego lub

podstawy opodatkowania,c) jest to niezbędne do zweryfi kowania faktu poniesienia wydatków na cele mieszkaniowe

uprawniających do skorzystania z ulg podatkowych;2) dokonania oględzin oraz przeszukania lokali mieszkalnych, innych pomieszczeń lub rzeczy,

jeżeli powzięto informację o prowadzeniu niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej albo w przypadku gdy są tam przechowywane przedmioty, księgi podatkowe, akta lub inne dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie istnienia obowiązku podatko-wego lub określenie wysokości zobowiązania podatkowego.

§ 2. Czynności wymienione w § 1 pkt 2 przeprowadzają upoważnieni pracownicy organu podat-kowego po uzyskaniu, na wniosek organu podatkowego, zgody prokuratora rejonowego. Przed przy-stąpieniem do tych czynności kontrolowanemu okazuje się postanowienie prokuratora o wyrażeniu na nie zgody. Przepisy Kodeksu postępowania karnego o przeszukaniu odnoszące się do Policji mają także zastosowanie do kontrolujących. Sporządza się protokół tych czynności, który wymaga zatwierdzenia przez prokuratora. W razie odmowy zatwierdzenia protokołu materiały i informacje zebrane w toku czynności nie stanowią dowodu w postępowaniu podatkowym.

§ 3. Czynności wymienione w § 1 pkt 1 dokonywane są za zgodą kontrolowanego. W razie braku takiej zgody przepis § 2 stosuje się odpowiednio.

227


§ 4. W przypadku gdy nieruchomości lub ich części albo rzeczy znajdują się w posiadaniu osób trzecich, osoby te są obowiązane je udostępnić, w celu przeszukania lub oględzin, na żądanie organu po-datkowego. Przepisy § 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 289. § 1. Kontrolowanego, osobę go reprezentującą lub osobę wskazaną w trybie art. 281a albo w trybie art. 284 § 1 zdanie drugie zawiadamia się o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z ze-znań świadków, opinii biegłych przynajmniej na 3 dni przed terminem ich przeprowadzenia, a dowodu z oględzin nie później niż bezpośrednio przed podjęciem tych czynności.

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli kontrolowany, osoba go reprezentująca lub przez niego wska-zana w trybie art. 281a albo w trybie art. 284 § 1 zdanie drugie są nieobecne, a okoliczności sprawy uza-sadniają natychmiastowe przeprowadzenie dowodu.

Art. 290. § 1. Przebieg kontroli kontrolujący dokumentuje w protokole. Stan faktyczny może być ponadto utrwalony za pomocą aparatury rejestrującej obraz i dźwięk lub na informatycznych nośnikach danych.

§ 2. Protokół kontroli zawiera w szczególności:1) wskazanie kontrolowanego;2) wskazanie osób kontrolujących;3) określenie przedmiotu i zakresu kontroli;4) określenie miejsca i czasu przeprowadzenia kontroli;5) opis dokonanych ustaleń faktycznych;6) dokumentację dotyczącą przeprowadzonych dowodów;6a) ocenę prawną sprawy będącej przedmiotem kontroli;7) pouczenie o prawie złożenia zastrzeżeń lub wyjaśnień oraz prawie złożenia korekty

deklaracji;8) pouczenie o obowiązku zawiadomienia organu podatkowego przez kontrolowanego o każ-

dej zmianie swojego adresu dokonanej w ciągu 6 miesięcy od dnia zakończenia kontroli podatkowej, jeżeli w toku kontroli podatkowej ujawniono nieprawidłowości, oraz skutkach niedopełnienia tego obowiązku.

§ 3. (uchylony).§ 4. Załącznik do protokołu kontroli stanowią protokoły czynności, o których mowa w art. 289 § 1.§ 5. W protokole kontroli mogą być zawarte również ustalenia dotyczące badania ksiąg w zakre-

sie przewidzianym w art. 193. W tym przypadku nie sporządza się odrębnego protokołu badania ksiąg, o którym mowa w art. 193 § 6.

§ 6. Protokół jest sporządzany w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Jeden egzemplarz proto-kółu kontrolujący doręcza kontrolowanemu.

Art. 290a. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych w porozumieniu z Ministrem Spra-wiedliwości oraz ministrem właściwym do spraw informatyzacji, w drodze rozporządzenia, określi sposób zabezpieczania, odtwarzania i wykorzystywania dowodów utrwalonych za pomocą aparatury re-jestrującej obraz i dźwięk lub na informatycznych nośnikach danych, uwzględniając rodzaje czynników zewnętrznych, których działanie może spowodować zniszczenie lub uszkodzenie dowodu, obecność przedstawiciela organu kontrolującego podczas ich odtwarzania, formę oznakowania dowodu oraz ewi-dencjonowania czynności odtworzenia i wykorzystania dowodu.

Art. 291. § 1. Kontrolowany, który nie zgadza się z ustaleniami protokołu, może w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia przedstawić zastrzeżenia lub wyjaśnienia, wskazując równocześnie stosowne wnioski dowodowe.

§ 2. Kontrolujący jest obowiązany rozpatrzyć zastrzeżenia, o których mowa w § 1, i w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania zawiadomić kontrolowanego o sposobie ich załatwienia, wskazując w szcze-gólności, które zastrzeżenia nie zostały uwzględnione, wraz z uzasadnieniem faktycznym i prawnym.

228


§ 3. W przypadku niezłożenia wyjaśnień lub zastrzeżeń w terminie określonym w § 1, przyjmuje się, że kontrolowany nie kwestionuje ustaleń kontroli.

§ 4. Kontrola zostaje zakończona w dniu doręczenia protokołu kontroli.

Art. 291a. § 1. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych może uzgadniać z obcymi wła-dzami przeprowadzenie kontroli jednoczesnych.

§ 2. Minister właściwy do spraw fi nansów publicznych, występując do obcej władzy o prze-prowadzenie kontroli jednoczesnej, podaje uzasadnienie wszczęcia takiej kontroli oraz czas jej przeprowadzenia.

§ 3. W przypadku gdy obca władza wystąpiła o przeprowadzenie kontroli jednoczesnej, minister właściwy do spraw fi nansów publicznych potwierdza przystąpienie do kontroli albo odmawia przepro-wadzenia kontroli, uzasadniając przyczynę odmowy.

Art. 291b. Jeżeli w toku kontroli podatkowej ujawniono nieprawidłowości, kontrolowany ma obo-wiązek zawiadomienia organu podatkowego o każdej zmianie swojego adresu dokonanej w ciągu 6 miesięcy od dnia zakończenia kontroli podatkowej. W razie niedopełnienia tego obowiązku postano-wienie o wszczęciu postępowania podatkowego uznaje się za doręczone pod adresem, pod który dorę-czono protokół kontroli.

Art. 291c. Do kontroli działalności gospodarczej podatnika będącego przedsiębiorcą stosuje się przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Art. 292. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale stosuje się odpowiednio przepisy art. 102 § 2 i 3, art. 135– 138, art. 139 § 4, art. 140 § 2, art. 141 i art. 142 oraz przepisy rozdziałów 1, 2, 5, 6, 9 z wyłączeniem art. 171a, rozdziałów 10– 12, 14, 16, 22 oraz 23 działu IV.

Pytania kontrolne1. Jaki jest cel czynności sprawdzających?2. Jakie czynności może podejmować organ podatkowy w ramach czynności sprawdzających?3. Kiedy organ dokonuje korekty deklaracji z urzędu?4. Jaki jest cel kontroli podatkowej?5. Jaka czynności musi poprzedzić wszczęcie kontroli podatkowej?6. Jakie dokumenty są podstawą do wszczęcia kontroli podatkowej?7. W jakim momencie kończy się kontrola podatkowa?8. Czy protokół z kontroli podatkowej podlega zaskarżeniu?

Notatki:

229


Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25.11.2011 r. w sprawie wzoru zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej (Dz.U. Nr 267, poz. 1580)

230


Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 02.12.2011 r. w sprawie wzoru imiennego upoważnienia do przeprowadzenia kontroli podatkowej (Dz.U. Nr 274, poz. 1619).

231


232


1

CCEL CZYNNOCEL CZYNNO CI SPRAWDZAJCI SPRAWDZAJ CYCHCYCH

Art. 272. Organy podatkowe pierwszej instancji, z zastrze eniem art. 272a, dokonuj czynno ci sprawdzaj cych, maj cych na celu:

1) sprawdzenie terminowo ci:a) sk adania deklaracji,b) wp acania zadeklarowanych podatków, w tym

równie pobieranych przez p atników oraz inkasentów;

2) stwierdzenie formalnej poprawno ci dokumentów wymienionych w pkt 1;

3) ustalenie stanu faktycznego w zakresie niezb dnym do stwierdzenia zgodno ci z przedstawionymi dokumentami.

2

CCZYNNOCZYNNO CI SPRAWDZAJCI SPRAWDZAJ CECE

Jakie czynno ci mog by podejmowane w ramach czynno ci sprawdzaj cych?

1) korekta z urz du (art. 274 § 1 pkt 2)2) wezwanie do korekty oraz z o enia niezb dnych wyja nie

(art. 274 § 1 pkt 2)3) wezwanie do z o enia wyja nie w sprawie przyczyn niez o enia

deklaracji lub wezwanie do jej z o enia (art. 274a § 1)4) wezwanie do udzielenia wyja nie lub uzupe nienia deklaracji

(art. 274a § 2)5) danie dokumentów od kontrahentów podatnika, w celu

sprawdzenia ich prawid owo ci i rzetelno ci (art. 274c)6) danie okazania dokumentów zwi zanych z ulgami, z których

korzysta (art. 275)7) ogl dziny lokalu mieszkalnego podatnika, je eli jest to niezb dne

do zweryfikowania zgodno ci stanu faktycznego z danymi wynikaj cymi z deklaracji oraz innych dokumentów (art. 276)

3

WWWERYFIKACJA DEKLARACJI Z OCZYWISTYMI OMYERYFIKACJA DEKLARACJI Z OCZYWISTYMI OMY KAMI, BKAMI, B DAMI DAMI RACHUNKOWYMI I WYPERACHUNKOWYMI I WYPE NIONYCH NIEZGODNIE Z WYMAGANIAMINIONYCH NIEZGODNIE Z WYMAGANIAMI

Art. 274. 1. W razie stwierdzenia, e deklaracja zawiera b dy rachunkowe lub inne oczywiste omy ki b d e wype niono j niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, organ podatkowy w zale no ci od charakteru i zakresu uchybie :

1) koryguje deklaracj , dokonuj c stosownych poprawek lub uzupe nie , je eli zmiana wysoko ci zobowi zania podatkowego, kwoty nadp aty, kwoty zwrotu podatku lub wysoko ci straty w wyniku tej korekty nie przekracza kwoty 1.000 z ;2) zwraca si do sk adaj cego deklaracj o jej skorygowanie oraz z o enie niezb dnych wyja nie , wskazuj c przyczyny, z powodu których informacje zawarte w deklaracji podaje si w w tpliwo .

§ 2. Organ podatkowy:1) uwierzytelnia kopi skorygowanej deklaracji, o której mowa w § 1 pkt 1;2) dor cza podatnikowi uwierzytelnion kopi skorygowanej deklaracji wraz z informacjo zwi zanej z korekt deklaracji zmianie wysoko ci zobowi zania podatkowego, kwoty nadp aty lub zwrotu podatku lub wysoko ci straty b d informacj o braku takich zmian.

§ 3. Na korekt , o której mowa w § 1 pkt 1, podatnik mo e wnie sprzeciw do organu, który dokonuje korekty, w terminie 14 dni od dnia dor czenia uwierzytelnionej kopii skorygowanej deklaracji. Wniesienie sprzeciwu anuluje korekt .§ 4. W razie niewniesienia sprzeciwu w terminie, korekta deklaracji, o której mowa w § 1 pkt 1, wywo uje skutki prawne jak korekta deklaracji z o ona przez podatnika.§ 5. Przepisy § 1-4 stosuje si odpowiednio do deklaracji sk adanych przez p atników lub inkasentów oraz do za czników do deklaracji.

233


4

WWWERYFIKACJA DEKLARACJI Z OCZYWISTYMI OMYERYFIKACJA DEKLARACJI Z OCZYWISTYMI OMY KAMI, BKAMI, B DAMI DAMI RACHUNKOWYMI I WYPERACHUNKOWYMI I WYPE NIONYCH NIEZGODNIE Z WYMAGANIAMINIONYCH NIEZGODNIE Z WYMAGANIAMI

Wyrok WSA w Poznaniu z 2009.04.29, I SA/Po 246/09, LEX nr 505714W ka dym przypadku kiedy zachodz warunki do zastosowania trybu przewidzianego w art. 274 Ordynacji podatkowej zwrócenie si przez organ podatkowy do podatnika jest obligatoryjne.

Wyrok WSA w Olsztynie z 2007.04.12, I SA/Ol 21/07, LEX nr 247987Wykazanie w deklaracji VAT-7 innej kwoty podatku naliczonego, niwynikaj ca z faktur dokumentuj cych zakup towarów nnie mie ci siw poj ciu "ewidentnej pomy ki rachunkowej". Za tak mo na uznabowiem tylko omy k , która wprost wynika z deklaracji, bez potrzeby konfrontacji z dokumentami ród owymi, b d cymi podstaw danych wykazanych w deklaracji.

5

WWWEZWANIE DO ZEZWANIE DO Z OO ENIA WYJAENIA WYJA NIENIE , WEZWANIE DO , WEZWANIE DO ZZ OO ENIA I UZUPEENIA I UZUPE NIENIA DEKLARACJINIENIA DEKLARACJI

Art. 274a. § 1. Organ podatkowy mo e za da z o enia wyja nie w sprawie przyczyn niez o enia deklaracji lub wezwa do jej z o enia, je eli deklaracja nie zosta a z o ona mimo takiego obowi zku.§ 2. W razie w tpliwo ci co do poprawno ci z o onej deklaracji organ podatkowy mo e wezwa do udzielenia, w wyznaczonym terminie, niezb dnych wyja nie lub uzupe nienia deklaracji, wskazuj c przyczyny podania w w tpliwo rzetelno ci danych w niej zawartych.

Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 2008.07.25, I SA/Po 500/08, LEX nr 5212881. Uprawnienia przyznane organom podatkowym zgodnie z art. 274a o.p. maj charakter fakultatywny.2. Czynno ci sprawdzaj ce nie s u do za atwiania kwestii spornych pomi dzy podmiotem sk adaj cym deklaracj a organem podatkowym. Ordynacja podatkowa ani przepisy prawa materialnego, nie zawieraj bowiem podstawy do dalszego przedstawienia przez organ swojego stanowiska i dokonywania oceny sytuacji prawnej podatnika, dopóki nie wyst piprzes anki do okre lenia przez organ podatkowy innej wysoko ci podatku ni wynikaj ca ze z o onej deklaracji.

Wyrok WSA w Warszawie z dnia 2007.09.24, III SA/Wa 968/07, LEX nr 372607Termin do z o enia wyja nie i dokonania korekty deklaracji podatkowej powinien byustalony przez organ podatkowy w wezwaniu i uwzgl dnia czas niezb dny na wykonanie czynno ci tam okre lonych.

6

SSSKUTKI BRAKU ZASTOSOWANIA SIKUTKI BRAKU ZASTOSOWANIA SI DO DO WEZWANIA DO KOREKTY DEKLARACJIWEZWANIA DO KOREKTY DEKLARACJI

Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 2008.11.04, I SA/Gl 572/08, G. Prawna 2008/12/234

Zobowi zanie wynikaj ce z deklaracji jest zobowi zaniem do zap aty. W przypadku skutecznie z o onej korekty zobowi zaniem tym staje si zobowi zanie okre lone przez podatnika w deklaracji koryguj cej. Organ podatkowy nie akceptuj c korekty, powinien wszcz post powanie w sprawie okre lenia tego zobowi zania.

234


7

DANIE DOKUMENTDANIE DOKUMENTÓÓW OD KONTRAHENTAW OD KONTRAHENTA

Art. 274c. § 1. Organ podatkowy, w zwi zku z prowadzonym post powaniem podatkowym lub kontrol podatkow , mo e za daod kontrahentów podatnika wykonuj cych dzia alno gospodarczprzedstawienia dokumentów, w zakresie obj tym kontrolu podatnika, w celu sprawdzenia ich prawid owo ci i rzetelno ci. Z czynno ci tych sporz dza si protokó .

§ 2. Je eli miejsce zamieszkania, siedziba lub miejsce wykonywania dzia alno ci kontrahenta kontrolowanego znajduj si poza obszarem dzia ania organu przeprowadzaj cego kontrol , czynno ci, o których mowa w § 1, na zlecenie tego organu mo e tak e dokonaorgan w a ciwy miejscowo.

8

OOKAZANIE DOKUMENTOKAZANIE DOKUMENTÓÓWWArt. 275. § 1. Je eli ze z o onej deklaracji wynika, e podatnik skorzystaz przys uguj cych mu ulg podatkowych, organ podatkowy mo e zwrócisi do niego o okazanie dokumentów lub o z o enie fotokopii dokumentów, których posiadania przez podatnika, w okre lonym czasie, wymaga przepis prawa.

§ 2. Banki, na danie naczelnika urz du skarbowego lub naczelnika urz du celnego, s obowi zane do sporz dzania i przekazywania informacji o zdarzeniach stanowi cych podstaw do skorzystania przez podatnika z ulg podatkowych, je eli zosta y wykazane w deklaracji z o onej przez podatnika.

§ 3. Przepis § 2 stosuje si równie do zak adów ubezpiecze , funduszy inwestycyjnych i dobrowolnych funduszy emerytalnych, w zakresie prowadzonych indywidualnych kont emerytalnych i indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego, oraz do domów maklerskich, banków prowadz cych dzia alno maklersk , towarzystw funduszy inwestycyjnych i spó dzielczych kas oszcz dno ciowo-kredytowych.

§ 4. Do informacji, o których mowa w § 2 i 3, przepis art. 82 § 4 stosuje si odpowiednio.

9

OOGLOGL DZINY LOKALU MIESZKALNEGODZINY LOKALU MIESZKALNEGOArt. 276. § 1. Organ podatkowy, za zgod podatnika, mo e dokonaogl dzin lokalu mieszkalnego lub cz ci tego lokalu, je eli jest to niezb dne do zweryfikowania zgodno ci stanu faktycznego z danymi wynikaj cymi ze z o onej przez podatnika deklaracji oraz z innych dokumentów potwierdzaj cych poniesienie wydatków na cele mieszkaniowe.

§ 2. W przypadku okre lonym w § 1 pracownik organu podatkowego, w porozumieniu z podatnikiem, ustala termin dokonania ogl dzin. Podpisan przez podatnika adnotacj o ustaleniu terminu ogl dzin zamieszcza si w aktach sprawy.

§ 3. W razie nieudost pnienia lokalu mieszkalnego w uzgodnionym terminie organ podatkowy mo e wyznaczy nowy termin przeprowadzenia ogl dzin.

§ 4. Pracownik organu podatkowego sporz dza protokó przeprowadzonych ogl dzin, który do cza do akt sprawy.

§ 5. Przepisy § 1-4 stosuje si odpowiednio w przypadku skorzystania przez podatnika z ulg inwestycyjnych.

235


10

WWWYY CZENIE ORGANU OD CZYNNOCZENIE ORGANU OD CZYNNO CI CI SPRAWDZAJSPRAWDZAJ CYCHCYCH

Art. 280. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale stosuje si odpowiednio przepis art. 143 oraz przepisy rozdzia ów 1-3, 5, 6, 9, 10, 14, 16 oraz 23 dzia u IV.

Rozdzia 2. Wy czenie pracownika organu podatkowego oraz organu podatkowego

Art. 278. W przypadku wy czenia organu podatkowego od dokonywania czynno ci sprawdzaj cych, deklaracja jest sk adana w organie podatkowym podlegaj cym wy czeniu. Organ ten przekazuje deklaracj do organu wyznaczonego do dokonywania czynno ci sprawdzaj cych, pozostawiaj c jej kopi .

11

CCEL, ISTOTA KONTROLI PODATKOWEJ ORAZ CEL, ISTOTA KONTROLI PODATKOWEJ ORAZ ORGANY WORGANY W AA CIWE DO JEJ REALIZACJICIWE DO JEJ REALIZACJI

Art. 281. § 1. Organy podatkowe pierwszej instancji, z zastrze eniem § 3, przeprowadzaj kontrol podatkow u podatników, p atników, inkasentów oraz nast pców prawnych, zwanych dalej "kontrolowanymi".§ 2. CCelem kontroli podatkowej jest sprawdzenie, czy kontrolowani wywi zuj siz obowi zków wynikaj cych z przepisów prawa podatkowego.§ 3. Minister w a ciwy do spraw finansów publicznych przeprowadza kontrolpodatkow , której celem jest sprawdzenie stosowania uznanej przez ten organ metody ustalania ceny transakcyjnej mi dzy podmiotami powi zanymi.

Etapy kontroli:1. ustalenie stanu obowi zuj cego (wyznacze , wzorców),2. ustalenie stanu rzeczywistego (wykona ),3. porównanie wykona z wyznaczeniami w celu ustalenia ich zgodno ci lub

niezgodno ci,4. wyja nienie przyczyn stwierdzonej zgodno ci lub niezgodno ci mi dzy

wyznaczeniami a wykonaniami.Etapy te znajduj odzwierciedlenie w protokole kontrolnym, który jest efektem ko cowym kontroli.

12

ZZAWIADOMIENIE O ZAMIARZE WSZCZZAWIADOMIENIE O ZAMIARZE WSZCZ CIA KONTROLICIA KONTROLI

zawiadomienie o zamiarze wszcz cia kontroli na urz dowym formularzu. Kontrola mo e zosta wszcz ta mi dzy 7 a 30 dni od dnia dor czenia upowa nienia do przeprowadzenia kontroli, chyba e kontrolowany wyrazi zgod na kontrol przed 7 dniem od zawiadomienia

co zawiera zawiadomienie (art. 282b par. 4 op)1) oznaczenie organu;2) dat i miejsce wystawienia;3) oznaczenie kontrolowanego;4) wskazanie zakresu kontroli;5) pouczenie o prawie z o enia korekty deklaracji;6) podpis osoby upowa nionej do zawiadomienia, a je eli zawiadomienie

zosta o wydane w formie dokumentu elektronicznego - bezpieczny podpis elektroniczny weryfikowany za pomoc wa nego kwalifikowanego certyfikatu.

kiedy mo na odst pi od zawiadomienia

236


13

KKIEDY MOKIEDY MO NA ODSTNA ODST PIPI OD ZAWIADOMIENIA?OD ZAWIADOMIENIA?Art. 282c. § 1. Nie zawiadamia si o zamiarze wszcz cia kontroli podatkowej, je eli:1) kontrola:

a) dotyczy zasadno ci zwrotu ró nicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i us ug,

b) ma by wszcz ta na danie organu prowadz cego post powanie przygotowawcze o przest pstwo lub przest pstwo skarbowe,

c) dotyczy opodatkowania przychodów nieznajduj cych pokrycia w ujawnionych ród ach lub pochodz cych ze ródenieujawnionych,

d) dotyczy niezg oszonej do opodatkowania dzia alno ci gospodarczej,e) ma by podj ta w oparciu o informacje uzyskane na podstawie przepisów o przeciwdzia aniu praniu pieni dzy oraz

finansowaniu terroryzmu,f) zostaje wszcz ta w trybie, o którym mowa w art. 284a § 1 (wszcz cia na legitymacj )g) ma charakter dora ny dotycz cy ewidencjonowania obrotu za pomoc kasy rejestruj cej, u ytkowania kasy

rejestruj cej lub sporz dzania spisu z natury,h) dotyczy podatku od wydobycia niektórych kopalin;

2) organ podatkowy posiada informacje, z których wynika, e kontrolowany:a) zosta prawomocnie skazany w Rzeczypospolitej Polskiej za pope nienie przest pstwa skarbowego, przest pstwa

przeciwko obrotowi gospodarczemu, przest pstwa z ustawy z dnia 29 wrze nia 1994 r. o rachunkowo ci (Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, z pó n. zm.) lub wykroczenia polegaj cego na utrudnianiu kontroli; w przypadku osoby prawnej ten warunek odnosi si do ka dego cz onka zarz du lub osoby zarz dzaj cej, a w przypadku spó ek niemaj cych osobowo ci prawnej - do ka dego wspólnika,

b) jest zobowi zanym w post powaniu egzekucyjnym w administracji,c) nie ma miejsca zamieszkania lub adresu siedziby albo dor czanie pism na podane adresy by o bezskuteczne lub

utrudnione.§ 2. Przepis § 1 pkt 1 stosuje si równie w razie konieczno ci rozszerzenia zakresu kontroli na inne okresy rozliczeniowe,

z uwagi na nieprawid owo ci stwierdzone w wyniku dokonanych ju czynno ci kontrolnych.§ 3. Po wszcz ciu kontroli informuje si kontrolowanego o przyczynie braku zawiadomienia o zamiarze wszcz cia kontroli.

14

WWSZCZWSZCZ CIE KONTROLICIE KONTROLI

po okazaniu legitymacji s u bowej i dor czeniu upowa nieniu do przeprowadzenia kontroli podatkowej

na podstawie legitymacji, bez upowa nienia

Art. 284a. § 1. Kontrola podatkowa mo e by wszcz ta po okazaniu legitymacji s u bowej kontrolowanemu lub osobie, o której mowa w art. 281a, albo osobie wymienionej w art. 284 § 2, gdy czynno ci kontrolne s niezb dne dla przeciwdzia ania pope nieniu przest pstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego pope nienia.

15

UUPRAWNIENIA KONTROLOWANEGOUPRAWNIENIA KONTROLOWANEGOArt. 286. § 1. Kontroluj cy, w zakresie wynikaj cym z upowa nienia, s w szczególno ci uprawnieni do:

1) wst pu na grunt oraz do budynków, lokali lub innych pomieszcze kontrolowanego;2) wst pu do lokali mieszkalnych w przypadku, o którym mowa w art. 276 § 1;3) dania okazania maj tku podlegaj cego kontroli oraz do dokonania jego ogl dzin;4) dania udost pniania akt, ksi g i wszelkiego rodzaju dokumentów zwi zanych z przedmiotem kontroli oraz do sporz dzania z nich odpisów, kopii, wyci gów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej;5) zbierania innych niezb dnych materia ów w zakresie obj tym kontrol ;6) zabezpieczania zebranych dowodów;7) legitymowania osób w celu ustalenia ich to samo ci, je eli jest to niezb dne dla potrzeb kontroli;8) dania przeprowadzenia spisu z natury;9) przes uchiwania wiadków, kontrolowanego oraz innych osób wymienionych w art. 287 § 4;10) zasi gania opinii bieg ych.

§ 2. Kontroluj cy mo e za da wydania, na czas trwania kontroli, za pokwitowaniem:1) próbek towarów;2) akt, ksi g i dokumentów, o których mowa w § 1 pkt 4:

a) w razie powzi cia uzasadnionego podejrzenia, e s one nierzetelne, lubb) gdy podatnik nie zapewnia kontroluj cym warunków umo liwiaj cych wykonywanie czynno ci kontrolnych zwi zanych z badaniem tej dokumentacji, a w szczególno ci nie udost pnia kontroluj cym samodzielnego pomieszczenia i miejsca do przechowywania dokumentów.

§ 3. Przegl danie akt post powania przygotowawczego i s dowego, akt spraw s dowych, a tak e dokumentów zawieraj cych informacje niejawne lub stanowi ce tajemnic zawodow oraz sporz dzanie z nich odpisów i notatek nast puje z zachowaniem w a ciwych przepisów.

237


16

ZZAKO CZENIE KONTROLIArt. 290. § 1. Przebieg kontroli kontroluj cy dokumentuje w protokole. Stan faktyczny mo e by ponadto

utrwalony za pomoc aparatury rejestruj cej obraz i d wi k lub na informatycznych no nikach danych.§ 2. Protokó kontroli zawiera w szczególno ci:

1) wskazanie kontrolowanego;2) wskazanie osób kontroluj cych;3) okre lenie przedmiotu i zakresu kontroli;4) okre lenie miejsca i czasu przeprowadzenia kontroli;5) opis dokonanych ustale faktycznych;6) dokumentacj dotycz c przeprowadzonych dowodów;6a) ocen prawn sprawy b d cej przedmiotem kontroli;7) pouczenie o prawie z o enia zastrze e lub wyja nie oraz prawie z o enia korekty deklaracji;8) pouczenie o obowi zku zawiadomienia organu podatkowego przez kontrolowanego o ka dej zmianie swojego adresu dokonanej w ci gu 6 miesi cy od dnia zako czenia kontroli podatkowej, je eli w toku kontroli podatkowej ujawniono nieprawid owo ci, oraz skutkach niedope nienia tego obowi zku.

§ 3. (uchylony).§ 4. Za cznik do protoko u kontroli stanowi protoko y czynno ci, o których mowa w art. 289 § 1.§ 6. Protokó jest sporz dzany w dwóch jednobrzmi cych egzemplarzach. Jeden egzemplarz protokó u

kontroluj cy dor cza kontrolowanemu.

Kontrolowany, który nie zgadza si z ustaleniami protoko u, mo e w terminie 14 dni od dnia jego dor czenia przedstawi zastrze enia i wyja nienia, a kontroluj cy je rozpatrzy w ci gu 14 dni od ich otrzymania.

17

PPRZEPISY SZCZEGPRZEPISY SZCZEGÓÓLNE ZWILNE ZWI ZANE ZANE Z KONTROLZ KONTROL PODATKOWPODATKOW

Art. 291c. Do kontroli dzia alno ci gospodarczej podatnika b d cego przedsi biorc stosuje siprzepisy rozdzia u 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia alno ci gospodarczej.

Art. 291b. Je eli w toku kontroli podatkowej ujawniono nieprawid owo ci, kontrolowany ma obowi zek zawiadomienia organu podatkowego o ka dej zmianie swojego adresu dokonanej w ci gu 6 miesi cy od dnia zako czenia kontroli podatkowej. W razie niedope nienia tego obowi zku postanowienie o wszcz ciu post powania podatkowego uznaje si za dor czone pod adresem, pod który dor czono protokó kontroli.

Art. 165b. § 1. W przypadku ujawnienia przez kontrol podatkow nieprawid owo ci co do wywi zywania si przez kontrolowanego z obowi zków wynikaj cych z przepisów prawa podatkowego oraz niez o enia przez podatnika deklaracji lub niedokonania przez niego korekty deklaracji w ca o ci uwzgl dniaj cej ujawnione nieprawid owo ci, organ podatkowy wszczyna post powanie podatkowe w sprawie, która by a przedmiotem kontroli podatkowej, nie pó niej niw terminie 6 miesi cy od zako czenia kontroli.§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje si w przypadku, gdy z o one przez kontrolowanego wyja nienia lub zastrze enia do protoko u kontroli zosta y w ca o ci uwzgl dnione przez kontroluj cych.§ 3. W przypadku, o którym mowa w § 1, post powanie podatkowe mo e by wszcz te tak e po up ywie 6 miesi cy od zako czenia kontroli podatkowej, je eli:

1) podatnik dokona ponownej korekty deklaracji, w której nie zostanuwzgl dnione nieprawid owo ci ujawnione w kontroli podatkowej;2) organ podatkowy otrzyma informacje od organów podatkowych lub od innych organów, uzasadniaj ce wszcz cie post powania podatkowego.

Notatki:

Notatki:

239

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE

Zagadnienia realizowane na wykładzie:

1. Racjonalne i historyczne systemy podatkowe.2. Defi nicja prawa podatkowego.3. Źródła prawa podatkowego.4. Zasady podatkowe.5. Podwójne opodatkowanie dochodu.6. Metody i środki eliminacji podwójnego opodatkowania.7. Podatek dochodowy od osób fi zycznych - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.8. Podatek dochodowy od osób prawnych - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.9. Zryczałtowane formy opodatkowania podatkiem dochodowym - ogólna charakterystyka, ele-

menty konstrukcyjne.10. Podatek od towarów i usług - ogólna charakterystyk, elementy konstrukcyjne.11. Podatek akcyzowy - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.12. Podatek od gier - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.13. Podatek od wydobycia niektórych kopalin - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.14. Specjalny podatek węglowodorowy.15. Podatek od nieruchomości - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.16. Podatek rolny - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.17. Podatek leśny - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.18. Podatek od środków transportowych - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.19. Podatek od spadków i darowizn - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.20. Podatek od czynności cywilnoprawnych - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.21. Opłata skarbowa - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.22. Opłata od posiadania psów - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.23. Opłata targowa - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.24. Opłata miejscowa i uzdrowiskowa - ogólna charakterystyka, elementy konstrukcyjne.

Zagadnienia realizowane na ćwiczeniach:

1. Defi nicja podatku.2. Konstrukcja wewnętrzna podatku.3. Funkcje podatków.4. Klasyfi kacje podatków.5. Do jakich świadczeń stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej?6. Wymień podatki stanowiące dochód Skarbu Państwa.7. Wymień podatki stanowiące dochód gminy.8. Jakie podatki gminne realizowane są przez naczelników urzędów skarbowych?9. Defi nicja płatnika.10. Defi nicja inkasenta.11. Czym różni się płatnik od inkasenta?12. Za co odpowiada płatnik?13. Za co dopowiada inkasent?14. W jakim trybie i jaki organ jest właściwy do orzekania o odpowiedzialności płatnika lub

inkasenta?

240

R. Dowgier, Prawo podatkowe – materiały dydaktyczne Zagadnienia egzaminacyjne

15. Jakie szczególne obowiązki ciążą na płatnikach i inkasentach będących osobami prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej?

16. Zasady odpowiedzialności podatnika za zobowiązania podatkowe (w tym pozostającego w mał-żeńskiej wspólnocie majątkowej).

17. Organy podatkowe I i II instancji.18. Dla jakich kategorii podmiotów właściwe są tzw. specjalne urzędy skarbowe?19. Rodzaje właściwości organów podatkowych.20. Instytucja sporu o właściwość.21. Wskaż rodzaje urzędowych interpretacji prawa podatkowego oraz podmioty właściwe do ich

wydawania.22. Co to znaczy, że zastosowanie się do urzędowej interpretacji prawa podatkowego nie może

szkodzić?23. Defi nicja obowiązku podatkowego.24. Defi nicja zobowiązania podatkowego.25. Wskaż sposoby powstawania zobowiązań podatkowych.26. Wskaż podatki, w których zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy prawa.27. Wskaż podatki, w których zobowiązanie podatkowe powstaje poprzez doręczenie decyzji usta-

lającej wysokość zobowiązania podatkowego.28. Czym różni się decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego od decyzji określają-

cej wysokość zobowiązania podatkowego?29. W jakich przypadkach organy podatkowy może wydać decyzję określającą wysokość zobowią-

zania podatkowego?30. Na czym polega i w jakich podatkach występuje tzw. samoobliczenie podatku?31. W jakich przypadkach organ podatkowy może dokonać oszacowania podstawy opodatkowania?32. Rodzaje zabezpieczenia wykonania zobowiązań podatkowych.33. Zabezpieczenie przedwymiarowe i przed terminem płatności.34. Co może być przedmiotem hipoteki przymusowej?35. Skuteczność hipoteki przymusowej.36. Co jest podstawą do wpisu hipoteki przymusowej?37. Instytucja wyjawienia przedmiotu hipoteki.38. Co jest podstawą wpisu zastawu skarbowego do rejestru zastawów skarbowych?39. Kiedy zastaw skarbowy wygasa?40. Instytucja wyjawienia rzeczy ruchomych, które mogą być przedmiotem zastawu.41. Rodzaje rejestrów zastawów skarbowych.42. Terminy płatności dla podatników.43. Jaki jest termin płatności dla płatników?44. Jaki jest termin płatności dla inkasentów?45. Kto, w jakim trybie i w jakich przypadkach może przedłużyć termin płatności podatku?46. Jakie świadczenia uznaje się za zaległość podatkową?47. W jakich przypadkach organ podatkowy musi samodzielnie naliczyć odsetki za zwłokę?48. W jakich sytuacjach ustawodawca odstąpił od naliczania odsetek (art. 54 o.p.) – 3 przykłady?49. Ile wynosi i od czego jest uzależniona wysokość odsetek za zwłokę?50. Kiedy naliczane są odsetki za zwłokę wg niższej stawki?51. W jakich przypadkach uiszcza się opłatę prolongacyjną?52. Kiedy gminne organy podatkowe mogą żądać uiszczenia opłaty prolongacyjnej?53. Jaka jest wysokość opłaty prolongacyjnej w przypadku odroczenia terminu płatności lub rozło-

żenia na raty podatków państwowych i samorządowych?54. W jakich przypadkach nie ustala się opłaty prolongacyjnej (art. 57 § 5 i 6 o.p.)?55. Wymień efektywne sposoby wygasania zobowiązań podatkowych.56. Wymień nieefektywne sposoby wygasania zobowiązań podatkowych.57. Jakie kategorie podmiotów zobowiązane są do zapłaty podatków w formie bezgotówkowej?

241


58. W jakich sytuacjach podatnicy prowadzący działalność gospodarczą i zobowiązani do prowa-dzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów mogą uiszczać po-datki w innej formie niż bezgotówkowej?

59. Jakie podatki i kiedy można opłacać kartą płatniczą?60. Zasady zaliczania wpłat w sytuacji, gdy na podatniku ciążą zobowiązania z różnych tytułów

(art. 62 o.p.).61. Jakie świadczenia i na jakich zasadach podlegają zaokrąglaniu (art. 63 o.p.)?62. Potrącenie – istota i tryb.63. Przeniesienie własności rzeczy lub praw – istota i tryb.64. Jakie są rodzaje przedawnień i ich terminy?65. Przesłanki przerwania biegu terminy przedawnienia zobowiązania podatkowego.66. Przesłanki zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.67. Jakie należności nie ulegają przedawnieniu?68. Zaniechanie poboru – istota i tryb.69. Rodzaje ulg w spłacie zobowiązań podatkowych.70. Przesłanki zastosowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych przyznawanych z wniosku.71. Przesłanki umorzenia z urzędu (art. 67d o.p.).72. Co to znaczy, że ulgi w spłacie zobowiązań mają charakter uznaniowy?73. Na czym polega i w jakich przypadkach ma miejsce tzw. współdecydowanie w przypadku sto-

sowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych?74. Co można umorzyć?75. W jakich przypadkach ulga w spłacie zobowiązania podatkowego może stanowić tzw. pomoc

publiczną?76. Pojęcie nadpłaty (art. 72 o.p.)77. Tryb orzekania o nadpłacie (decyzje określające nadpłatę i stwierdzające nadpłatę, tzw. bezde-

cyzyjny zwrot nadpłaty).78. Kto i w jakich przypadkach może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty (art. 75 o.p.).79. Na czym polega instytucja tzw. pośredniego zwrotu nadpłaty (art. 76 o.p.)?80. W jaki sposób dokonuje się korekty deklaracji?81. W jakich przypadkach prawo do korekty deklaracji ulega zawieszeniu?82. Jakie kategorie podmiotów zobowiązane są do przekazywania organom podatkowym informa-

cji podatkowych?83. Na jakich podmiotach ciąży obowiązek wystawiania rachunków?84. W jakim terminie powinien być wystawiony rachunek?85. W jakich podatkach (i w jakich sytuacjach) występuje obowiązek podatkowy o charakterze so-

lidarnym (3 przykłady)?86. Na czym polega solidarna odpowiedzialność za zobowiązanie podatkowe?87. Kto i w jakim trybie orzeka o odpowiedzialności podatkowej spadkobierców?88. Zasady zwrotu nadpłat spadkobiercom (art. 105 o.p.).89. Zasady rozliczenia podatku w przypadku śmierci podatnika podatku dochodowego od osób fi -

zycznych (art. 104 o.p.).90. Podstawowe zasady odpowiedzialności podatkowej osób trzecich.91. Za jakie należności może odpowiadać osoba trzecia (art. 107 o.p.)?92. Wymień kategorie podmiotów, które mogą odpowiadać jako osoby trzecie (4 przykłady).93. W jakim terminie może być wydana decyzja o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej?94. Jaki jest okres przedawnienia zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności osoby

trzeciej?95. Wymień i omów zasady ogólne postępowania podatkowego.96. Co to znaczy, że decyzja podatkowa jest ostateczna?97. Kogo wiąże i jakie informacje obejmuje tajemnica skarbowa?98. Terminy załatwiania sprawy w postępowaniu w I i II instancji.99. Tzw. ponaglenie organu (art. 141 o.p.).

242


100. Defi nicja strony postępowania podatkowego.101. Przesłanki wyłączenia pracownika organu podatkowego (3 przykłady).102. Przesłanki wyłączenia organu podatkowego (3 przykłady).103. Kto może doręczać pisma podatkowe?104. Doręczenie pisma w formie elektronicznej – kiedy może mieć miejsce? warunki skuteczności

(art. 144a i art. 152a o.p.).105. Doręczenie zastępcze tzw. podwójne awizo (art. 150 o.p.).106. Instytucja tzw. pomocy prawnej (art. 157 o.p.).107. Tryby i moment wszczęcia postępowania podatkowego.108. Przesłanki połączenia postępowań (art. 166 o.p.).109. Przywrócenie terminu.110. Jakie elementy powinno zawierać podanie?111. Postępowanie z podaniem niespełniającym wymogów formalnych.112. Postępowanie z podaniem wniesionym do niewłaściwego organu.113. Postępowanie z podaniem wniesionym oraz organu właściwego jedynie w zakresie części (art.

171 o.p.).114. Kiedy organ podatkowy może zastosować karę porządkową?115. Po co prowadzona jest metryka sprawy podatkowej?116. Z jakich czynności sporządza się protokół (3 przykłady)?117. Z jakich czynności sporządza się adnotację (2 przykłady)?118. Co może być dowodem w postępowaniu podatkowym?119. Wymień przykłady środków dowodowych, które mogą być wykorzystane w postępowaniu po-

datkowym (5 przykładów).120. W jakich przypadkach organ podatkowy powołuje biegłego?121. W jakich sytuacjach przed wydaniem decyzji organ podatkowy nie jest zobowiązany wyzna-

czyć stronie 7-dniowego terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowo-dowego (art. 200 o.p.)?

122. W jakich sytuacjach przeprowadza się rozprawę podatkową?123. Wymień przesłanki zawieszenia postępowania podatkowego (3 przykłady).124. W jakich przypadkach organ podatkowy umarza a w jakich może umorzyć postępowanie

podatkowe?125. Jakie elementy powinna zawierać decyzja podatkowa?126. Co zawiera uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji podatkowej?127. W jakich sytuacjach można odstąpić od uzasadnienia decyzji?128. W jakich przypadkach postanowienie powinno zawierać uzasadnienie?129. W jakim terminie i do jakiego organu wnosi się odwołanie od decyzji?130. Jakie elementy musi zawierać odwołanie?131. Przesłanki dopuszczalności cofnięcia odwołania (art. 232 o.p.).132. Rodzaje decyzji wydawanych przez organ odwoławczy.133. W jakich sytuacjach organ odwoławczy może orzec na niekorzyść strony (art. 234 o.p.)?134. Jakie elementy musi zawierać postanowienie?135. Wymień tryby nadzwyczajne wzruszenia decyzji ostatecznych?136. Wskaż przesłanki wznowienia postępowania podatkowego (4 przykłady).137. Właściwość organów podatkowych w zakresie wznowienia postępowania.138. W jakich przypadkach wznowienie postępowania może nastąpić wyłącznie z wniosku strony?139. Rodzaje decyzji, jakie mogą być wydane po wznowieniu postępowania?140. Wskaż przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji (4 przykłady)?141. W jakich przypadkach organ podatkowy odmawia wszczęcia postępowania w sprawie stwier-

dzenia nieważności decyzji (art. 249 o.p.)?142. Przypadki wygaśnięcia decyzji z mocy prawa (art. 259 o.p.).143. Jaki jest cel czynności sprawdzających?144. Jakie czynności może podejmować organ podatkowy w ramach czynności sprawdzających?

243


145. Kiedy organ dokonuje korekty deklaracji z urzędu?146. Jaki jest cel kontroli podatkowej?147. Jaka czynności musi poprzedzić wszczęcie kontroli podatkowej?148. Jakie dokumenty są podstawą do wszczęcia kontroli podatkowej?149. W jakim momencie kończy się kontrola podatkowa?150. Czy protokół z kontroli podatkowej podlega zaskarżeniu?

245

WYKAZ LITERATURY

Literatura podstawowa

Brzeziński B., Wykładnia prawa podatkowego, Gdańsk 2013

Brzeziński B, Wprowadzenie do prawa podatkowego, Toruń 2008

Dzwonkowski H. (red.), Prawo podatkowe, Warszawa 2013

Etel L. (red.), R. Dowgier, G. Liszewski, M. Popławski, S. Presnarowicz, Prawo podatkowe - zarys wykładu, Warszawa 2013

Etel L. (red.), System prawa fi nansowego, t. III, Prawo daninowe, Warszawa 2010

Głuchowski J., Patyk J, Zarys polskiego prawa podatkowego, Warszawa 2011

Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2011

Mastalski R. Prawo podatkowe, Warszawa 2012

Ofi arski Z., Ogólne prawo podatkowe. Zagadnienia materialnoprawne i proceduralne, Warszawa 2013

Olesińska A., Polskie prawo podatkowe, Toruń 2012

Literatura uzupełniająca

Brolik J., Urzędowe interpretacje prawa podatkowego, Warszawa 2010

Dowgier R., Ordynacja podatkowa w praktyce gminnych organów podatkowych - stan obecny i kierunki zmian, Warszawa 2014

Dowgier R., Prawo podatkowa - ściąga akademicka, Warszawa 2008

Dowgier R., Dudar G, Wzory decyzji, postanowień i innych pism procesowych do stosowania przez gminne organy podat-kowe, Warszawa 2014

Etel L., Uchwały podatkowe samorządu terytorialnego, Białystok 2004

Hamaekers H., Holmes K., Głuchowski J, Kardach T, Nykiel W., Wprowadzenie do międzynarodowego prawa podatkowego, Warszawa 2006

Kosikowski C., Ustawa podatkowa, Warszawa 2006

Kosikowski C, Etel L., Brolik J., Dowgier R., Pietrasz P., Popławski M., Presnarowicz S., Stachurski W., Ordynacja podat-kowa. Komentarz, wyd. 5, Warszawa 2013

Łunarski Ł., Zapłata podatku, Gdańsk 2002

Mariański A., Odpowiedzialność osób trzecich za zobowiązania podatkowe - podstawy i wyłączenia, Gdańsk 2004

Nita A., Odsetki za zwłokę jako prawna konsekwencja powstania zaległości podatkowej (w:) Ordynacja podatkowa. Wokół no-welizacji, red. R. Dowgier, Białystok 2009

Presnarowicz S., Zaskarżanie decyzji podatkowych w Polsce, Białystok 2014

Smoleń P. (red.), System organów podatkowych w Polsce, Warszawa 2009

Śllifi rczyk M., Nadpłata podatku, Kraków 2005

Zalewski D., Melezini, A. Kontrola podatkowa przedsiębiorców, wyd. 2, Warszawa 2012.

– materia ły dydaktyczne - Wydział Prawa i … podatkowe to dziedzina, która zmienia się w...

Documents

Transcript of – materia ły dydaktyczne - Wydział Prawa i … podatkowe to dziedzina, która zmienia się w...