- Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4 kwartalnik Wpływ podatku bankowego na...

28
LEASING MONITOR Newsletter 2016 kwiecień nr 4 www.mgwccg.pl kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASINGU JEST KONTYNUACJĄ PIERWOTNEJ UMOWY STRON NIE TYLKO NA GRUNCIE PRZEPISÓW KODEKSU CYWILNEGO „Opcja wykupu” czyli kiedy leasing finansowy stanowi dostawę towarów JAK PRAWIDŁOWO KSIĘGOWAĆ TRANSAKCJE LEASINGU? CZY NA GRUNCIE KODEKSU CYWILNEGO DOZWOLONA JEST ZMIANA TABELI OPŁAT I PROWIZJI? Samochody służbowe aktualne trendy orzecznicze RYNEK LEASINGU W 2015 R. PROGNOZY RYNKOWE NA 2016 R. WIDZIANE OKIEM EKSPERTÓW Z BRANŻY PORADNIK LEASINGOWY

Transcript of - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4 kwartalnik Wpływ podatku bankowego na...

Page 1: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

LEASINGMONITOR

Newsletter2016kwiecień

nr 4

www.mgwccg.pl

kwartalnik

Wpływ podatku bankowego

na koszt leasingu

JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ

UMOWĘ LEASINGU

CESJA UMOWY LEASINGU JEST KONTYNUACJĄ

PIERWOTNEJ UMOWY STRON NIE TYLKO

NA GRUNCIE PRZEPISÓW KODEKSU CYWILNEGO

„Opcja wykupu” czyli kiedy leasing finansowy stanowi dostawę towarów

JAK PRAWIDŁOWO KSIĘGOWAĆ

TRANSAKCJE LEASINGU?

CZY NA GRUNCIE KODEKSU CYWILNEGO DOZWOLONA

JEST ZMIANA TABELI OPŁAT I PROWIZJI?

Samochody służbowe aktualne trendy

orzecznicze

RYNEK LEASINGU W 2015 R.

PROGNOZY RYNKOWE NA 2016 R. WIDZIANE OKIEM EKSPERTÓW Z BRANŻY

PORADNIK LEASINGOWY

Page 2: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

Znaleźliśmy się w realiach kolejnego roku, pełnego jak zwykle zaskoczeń, niespodziewanych rozwiązań, nowych wyzwań, ale i nadziei. Rynek jest dynamiczny, a jedyną stałą rzeczą są zmiany, więc chyba nigdy nie zabraknie nam tematów, które mogą być dla Was przydatne w codziennym rozważaniu problematyki leasingu. A więc do rzeczy…Zaczynamy od omówienia wpływu wprowadzonego tzw. podatku bankowego na koszt obecnych i przyszłych umów leasingu. Wbrew zapowiedziom ustawodawcy sprawa nie jest jednoznaczna i bezpieczna dla Korzystających.Poruszamy również ponownie tematykę bezpiecznego zawierania umów leasingu, podkreślając wagę istniejącej w tym momencie unikalnej równowagi sił i interesów, pozwalającą uzyskać maksymalnie bezpieczne i korzystne rozwiązania prawne, które są co najmniej tak samo ważne jak sam koszt oferty. Naszym zdaniem ten artykuł powinien stać się Waszym obowiązkowym przewodnikiem w każdym przypadku pozyskiwania finansowania leasingowego (może z wyjątkiem pojedynczego auta).Omawiamy również aktualny stan rynku leasingu i jego perspektywy w 2016 r. W tej ostatniej kwestii skorzystaliśmy z uprzejmości specjalistów z BZWBK Leasing, którzy śledząc trendy zmian w celu określenia skutecznej strategii konkurencyjnej, stanowią bezcenne źródło informacji rynkowych.Kolejny temat to powrót do sposobu księgowania transakcji leasingowych, tym razem ze skupieniem się na amortyzacji przedmiotu użytkowanego w ramach leasingu finansowego.W 2015 r. zaczęły się ukazywać wyroki sądów administracyjnych, które zaczynają kształtować linię orzeczniczą w zakresie wykorzystywania samochodów służbowych. W kolejnym artykule zasygnalizowaliśmy kilka z tych orzeczeń. Może to być dla Was bodźcem do opracowania nowych lub wprowadzenia modyfikacji w posiadanych zasadach korzystania z takich pojazdów.Zamieszczamy również kolejne artykuły przygotowane przez Kancelarię Prawną Chałas i Wspólnicy, poruszające istotne naszym zdaniem kwestie Tabeli Opłat i Prowizji, cesji umów leasingu oraz konsekwencji ewentualnego zastosowania w leasingu finansowym tzw. opcji wykupu. Owocnej lektury!,

Redaktor Naczelny, Jarosław Melon

Bądź czujny, rynek nie śpi…

Leasing Monitor Newsletter

2

Page 3: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

Z księgi sukcesów

Jeśli w poruszanych sprawach lub innych aspektach leasingu będziecie od-czuwali głód informacji, prosimy o kontakt. Chętnie służymy pomocą i dodat-kowymi komentarzami lub wyjaśnieniami. Pytania kierujcie na adres mailowy: [email protected]

Z kolei na adres mailowy [email protected] prosimy kierować proś-by o dopisywanie nowych czytelników do listy dystrybucyjnej newslettera.

Wydawca:MGW Corporate Consulting Group Sp. z o.o.00-613 Warszawa ul. Chałubińskiego 8tel. 22 292 81 11email: [email protected]

Prenumerata Monika Kłoda Krystman, tel. 22 292 81 11, email: [email protected]

Opracowanie graficzneStudio2000.pl

Redaktor NaczelnyJarosław Melon, tel. 601 416 179, email: [email protected]

Z przyjemnością informujemy, że od ostatnie-go wydania newslettera udało nam się nawią-zać współpracę z dwoma dużymi klientami z rynku wynajmu pojazdów samochodowych i zarządzania flotą: FRAIKIN Polska Sp. z o.o. oraz HAMA Polska Sp. z o.o. Oba znaczące na rynku podmioty, dysponujące dużymi flotami pojazdów, finansowanymi w dużej części umo-wami leasingu i pożyczek, uznały za korzystne nawiązanie z nami szerokiej współpracy w za-kresie zarządzania zawartymi umowami, out-sourcingu wybranych czynności związanych z księgowaniem tych umów oraz wsparcia w procesie organizacji nowego finansowania. W efekcie MGW CCG administruje obec-nie portfelem ponad 4.500 umów leasingu dbając o optymalizację kosztów związanych z ich realizacją oraz odpowiadając za realizację wszystkich zadań niezbędnych do bezpieczne-go funkcjonowania umów. Jednym z nich jest weryfikowanie poprawności naliczania opłat leasingowych przez firmy leasingowe. W ich skład wchodzą zarówno raty leasingowe, opła-ty dodatkowe jak również refaktury podatków lokalnych (podatek od nieruchomości bądź podatek od środków transportu). W roku 2015 dla naszych Klientów skutecznie odzyskaliśmy ponad 1 mln złotych, będących nadpłatą do-konaną na rzecz firm leasingowych w związku z nieprawidłowym naliczeniem opłat leasingu. Gwoli sprawiedliwości dodać oczywiście na-leży iż sytuacje takie nie są nagminne i istotna część firm leasingowych rzetelnie nalicza te opłaty, ale nawet w takich przypadkach mogą pojawiać się sporadyczne błędy ludzi bądź systemów informatycznych. Inną istotną czę-ścią naszych obowiązków jest zapisywanie (po zweryfikowaniu) dokumentów księgowych wy-stawianych przez firmy leasingowe w systemie informatycznym MGW zgodnie z planem kont poszczególnych Klientów. Funkcjonalność naszego systemu umożliwia udostępnienie poszczególnym Odbiorcom pliku eksportu da-nych księgowych co skutkuje w konsekwencji możliwością ich zapisu wprost na odpowied-

nich kontach Klienta.

Leasing Monitor Newsletter

3

W bieżącym numerze:

Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu .................................... 4

Jak bezpiecznie zawrzeć umowę leasingu ...................................... 6

Rynek leasingu ...................................... 14

Prognozy rynkowe .............................. 16

Cesja umowy leasingu ........................17

Czy na gruncie KC dozwolona jest zmiana TOiP? .................................20

Jak prawidłowo księgować transakcje leasingu? ...........................22

Opcja wykupu, czyli kiedy leasing finansowy… ............................................24

Samochody służbowe – aktualne trendy orzecznicze .......26

Page 4: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

Jak wiadomo od 01.02. wszedł w życie nowy podatek od niektórych instytucji finansowych, zwany potocznie podatkiem bankowym. Wprowadzając go w życie rządząca partia starała się przekonać ogół społeczeństwa, że żadnych kosztów, wynikających z tego podatku banki nie będą w stanie przerzucić na klientów. Czy tak będzie w istocie?

Faktem jest, że w ustawie wpro-wadzającej podatek banko-wy znalazł się zapis, ograni-

czający możliwość przenoszenia na klientów kosztów podatku, ale dotyczy on tylko umów już zawar-tych, zaś jeśli chodzi o nowe umowy

to już obserwujemy istotne zmiany podejścia:„Art. 14. Wprowadzenie podatku nie może stanowić podstawy do zmia-ny warunków świadczenia usług finansowych i ubezpieczeniowych, wykonywanych na podstawie umów

zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy.”Jak więc zareagują banki w celu odzyskania straconych kwot podat-ku, które są bardzo dotkliwe (PKO BP szacuje że tylko w 2016 r. zapła-ci ponad 800 mln zł tego podatku)?

Fo

t. F

oto

lia

CO PISZCZY W LEASINGOWEJ TRAWIE

Wpływ podatku bankowego

na koszt leasingu

Leasing Monitor Newsletter

4

Page 5: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

Niestety należy założyć, że wbrew presji posłów, podejmą działania rekompensujące spadek docho-dów. Nie obejmą one umów zawar-tych przed wejściem w życie usta-wy, ale z pewnością dotkną każdego nowego zaangażowania kredyto-wego. Niektóre banki już podniosły marże dla nowych umów, argumen-tując to licznymi dodatkowymi kosz-tami, które muszą ponosić. Oczywi-ście żaden z nich nie powołał się na nowy podatek. Wzrost marż oznacza wzrost kosz-tów finansowania firm leasingo-wych przez banki, który można szacować na ok. 0,3-0,5%, co bez-pośrednio przełoży się na koszt leasingu. Czy to wszystko? Trudno ocenić. Schematy działania firm leasingowych w nowych realiach mogą być różne. Część z nich finansuje się kredytami dostoso-wanymi okresem spłaty do posia-danego portfela umów leasin-gu. W takich przypadkach koszt leasingu powinien pozostać bez zmian. Ale niektóre z nich pro-wadzą świadomą lub wymuszo-ną politykę finansowania leasingu np. emisją obligacji, których okre-sy zapadalności nie pokrywają się z długością umów leasingu. Tu nie-stety koszty firm mogą wzrosnąć, stanowiąc bodziec dla prób jedno-stronnej zmiany warunków finan-sowych leasingu. Ale czy jest to możliwe na gruncie istniejących umów? Niestety należy na to odpowiedzieć twierdząco. Po pierwsze ustawa - a więc jej ograniczenia - nie dotyczą firm leasingowych. Po drugie nikt nie lubi zarabiać mniej, więc analizy zapisów umów z pewnością są już prowadzone. Pole do zmian zależy oczywiście od brzmienia OWUL, ale większość firm z czołowej dziesiąt-ki znajdzie bardziej lub mniej jedno-znaczne podstawy do takich dzia-łań. Spróbujmy je opisać.W pierwszej grupie znajdą się firmy, które wprost w swoich umowach lub załącznikach (najczęściej w OWUL) zawarły prawo do uwzględniania w wysokości rat: własnych kosztów pozyskania środków, kosztów finan-sowania itp. Te firmy mogą dość swobodnie podwyższyć raty, nie obawiając się konsekwencji sporu sądowego. W pierwszej dziesiątce są dwie takie firmy.

Druga grupa to firmy, które wpraw-dzie nie mają aż tak jednoznacznych uprawnień do zmiany rat, ale ryzyko takich działań można określić jako dość duże, gdyż posiadane zapisy można ocenić jako realne do obro-ny nawet w przypadku sporu sądo-wego. Są one oparte na schemacie odwołującym się do ogólnych zmian podatkowych, kosztowych itp., któ-re mają wpływ na rentowność umo-wy leasingu. Przykładowo zmia-na wysokości rat jest możliwa jeśli: „wystąpi inne nieprzewidziane przy zawieraniu umowy leasingu zda-rzenie faktyczne lub prawne, które-go strony nie brały pod uwagę przy kalkulacji wynagrodzenia Finansu-jącego w dacie zawierania umo-wy leasingu, a którego konieczność uwzględnienia po tej dacie spowo-duje obniżenie opłacalności trans-akcji leasingowej dla Finansujące-go; zmiana nastąpi w taki sposób, aby zachować opłacalność trans-akcji leasingowej dla Finansujące-go na dotychczasowym poziomie”. W pierwszej dziesiątce leasingo-dawców, możemy naliczyć cztery takie firmy.Oznacza to, że jedynie czte-ry pozostałe firmy leasingowe z pierwszej dziesiątki mogą mieć kłopot w przeniesieniu ewentual-nie zwiększonych kosztów finan-sowania na istniejące umowy leasingu. A to już zaczyna brzmieć nieco niepokojąco.

WZROST MARŻ

OZNACZA WZROST KOSZTÓW FINANSOWANIA FIRM LEASINGOWYCH PRZEZ BANKI, KTÓRY MOŻNA SZACOWAĆ NA OK. 0,3-0,5%, CO BEZPOŚREDNIO PRZEŁOŻY SIĘ NA KOSZT LEASINGU.

>>> Oczywiście to jeszcze nie koniec możliwych konsekwencji. Każdy korzystający, który nie włączył do swojej umowy Tabeli Opłat i Prowi-zji, jako kolejnego załącznika, może spodziewać się ich zmiany, co nieko-niecznie musi być związane z podat-kiem bankowym, ale tak czy inaczej oznaczać będzie wzrost kosztów obsługi umowy.No i wreszcie ostatnia konsekwen-cja, która polega na zmianie polity-ki cenowej na całym rynku. Nie ma wątpliwości, że od pewnego czasu oferty firm leasingowych stały się droższe. Wzrost marż o ok. 0,4-0,5 pp. jest oczywiście jedynie „przy-padkowo” zbieżny z podatkiem ban-kowym.

PODSUMOWUJĄC, NALEŻY WIĘC PONOWNIE PODKREŚLIĆ WAGĘ STAŁEJ OBSERWACJI RYNKU, POLITYKI POSZCZEGÓLNYCH FIRM, WYSOKOŚCI FAKTUROWANYCH OPŁAT, ICH PRAWIDŁOWOŚCI I ZGODNOŚCI Z ZAPISAMI UMOWY LEASINGU ITP. STAŁY MONITORING, CZYLI TO CO OFERUJEMY W NASZEJ USŁUDZE JEŚLI NAWET NIE ZAPOBIEGNIE NIEKORZYSTNYM ZJAWISKOM, TO BYĆ MOŻE POZWOLI OGRANICZYĆ ICH SKUTKI ALBO CO NAJMNIEJ ZAPOBIEGNIE IM NA PRZYSZŁOŚĆ.BO CZY JEST COŚ CENNIEJSZEGO NIŻ PANOWANIE NAD ZMIENNYM

OTOCZENIEM?

Benedykt Wiśniewski n

Leasing Monitor Newsletter

5

Page 6: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

BEZPIECZNY LEASING

Cóż trudnego jest w zawarciu umowy leasingu? Takie pyta-nie zapewne może cisnąć

się na usta po przeczytaniu tytułu. Wszak ta forma finansowania obec-na jest już na polskim rynku ponad 25 lat. W tym czasie leasing prze-chodził różne zmiany. Rozwijało się prawodawstwo, dojrzewały i zmie-niały się firmy leasingowe. Obecnie na rynku dominują podmioty ban-kowe bądź producenckie, a leasing jako forma finansowania jest nie-mal tak popularny, jak kredyt. Duża część przedsiębiorców korzysta z niej na co dzień, a większość z firm podpisała już w przeszłości przy-najmniej jedną umowę leasingu. Warto jednak przy tej okazji zadać sobie pytanie – czy taka umowa jest dla przyszłego Korzystające-go bezpieczna? Czy przy ustala-niu z firmą leasingową warunków transakcji poświęciliśmy dostatecz-ną ilość czasu na wynegocjowa-nie odpowiednich zapisów umowy? Czy zaangażowaliśmy się wystar-czająco i wnikliwie przeanalizowa-liśmy jej treść? To co bowiem zapi-sane zostanie w umowie, będzie rzutowało na bezpieczeństwo tej transakcji przez kilka następnych lat. Postanowiliśmy zatem ten tekst – jak i kilka kolejnych – poświę-cić bezpieczeństwu umów leasin-gu. W bieżącym artykule podzieli-my się z Państwem przemyśleniami dotyczącymi bezpiecznego zawar-

cia umowy. W kolejnym kwartalniku przyjrzymy się zagadnieniom zwią-zanym z bezpieczeństwem obsługi umowy, a w ostatnim artykule z tego cyklu podpowiemy, jak bezpiecznie zakończyć umowę leasingu. Liczy-my na to, że nasze doświadczenia oraz bogata praktyka pozwolą Pań-stwu podnieść poziom bezpieczeń-stwa korzystania z tej formy finan-sowania.

Wybór odpowiedniej formy finansowaniaKredyt czy leasing? Jeśli leasing – to czy operacyjny, czy finansowy? A może pożyczka leasingowa? Jaką formę finansowania wybrać przy nowej inwestycji? W pierwszej kolejności zastanów-my się zatem, jakie korzyści chcemy uzyskać z zastosowania odpowied-niego instrumentu finansowego. Oczywiście temu zagadnieniu moż-na poświęcić odrębny i obszer-ny artykuł, więc mówiąc w dużym uproszczeniu, jeśli interesują Was korzyści podatkowe lub możli-wość stosunkowo szybkiego zawar-cia umowy, zapewne wybierze-cie leasing. Warto się jednak chwilę zastanowić nad tym, jaka forma leasingu będzie w danym przypadku najlepsza. Wiadomo powszechnie, że dzięki leasingowi operacyjnemu możemy uzyskać dodatkowe korzy-ści podatkowe, ponieważ cała rata

leasingowa stanowi koszt uzyskania przychodu. Jeśli jednak bierzemy pod uwagę przedterminowe skró-cenie umowy leasingu poniżej mini-malnego okresu jej trwania (dla każ-dego środka trwałego w zależności od stawki amortyzacji, minimalny okres leasingu operacyjnego może być inny), wybierzmy leasing finan-sowy. Ta forma finansowania będzie też częściej preferowana w przypad-ku, gdy przedmiot leasingu będzie współfinansowany dotacją unijną. W takim przypadku w grę wchodzi również pożyczka leasingowa.

Struktura transakcji leasingowejWybrawszy odpowiednią for-mę finansowania, warto przemy-śleć strukturę takiej transakcji. W pierwszej kolejności zastanów-my się nad walutą umowy. W zasa-dzie powszechnie znana jest zasa-da, iż powinniśmy finansować nasze zobowiązania walutą, w której uzy-skujemy większość przychodów. Warto jednak nadmienić, iż w przy-padku dużych transakcji istotnym wyznacznikiem wyboru waluty jest określenie waluty, w której firma leasingowa będzie płacić dostaw-cy. Przykładowo – jeśli przedmio-tem transakcji jest linia technolo-giczna lub maszyna o dużej wartości, a dostawca oczekuje zapłaty w PLN, to pomimo faktu, iż znaczna część

Fo

t. F

oto

lia

Jak bezpiecznie ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU

Leasing Monitor Newsletter

6

Leasing Monitor Newsletter

Page 7: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

towych, które za pośrednictwem leasingu finansują znaczące ilości środków transportu, standardem jest niski poziom udziału własnego, a niejednokrotnie jego brak. Przy omawianiu problematyki wyso-kości opłaty wstępnej i bezpieczeń-stwa zawarcia umowy leasingu nie można nie wspomnieć o sytuacji, w której przedmiot leasingu może w trakcie umowy ulec szkodzie cał-kowitej. Umowa leasingu w takim przypadku wygasa, a Finansują-cy uprawniony jest do żądania od

Korzystającego zapłaty różnicy pomiędzy sumą opłat pozostałych do spłaty do końca trwania umo-wy (czasami zdyskontowanych) oraz wartości końcowej, a odszkodowa-niem wypłaconym przez towarzy-stwo ubezpieczeniowe. Odszkodo-wanie to w zależności od warunków polisy jest niejednokrotnie usta-lane na poziomie wartości rynko-wej środka trwałego z dnia szkody całkowitej. W przypadku pojazdów (szczególnie osobowych) może to oznaczać, iż odszkodowanie wypła-

BEZPIECZEŃSTWO UMOWY LEASINGU MOŻEMY ZATEM NIECO POPRAWIĆ, USTALAJĄC WYSOKOŚĆ UDZIAŁU WŁASNEGO NA POZIOMIE GWARANTUJĄCYM UTRZYMYWANIE SIĘ PRZEZ CAŁY OKRES LEASINGU PRZEWAGI WARTOŚCI RYNKOWEJ NAD KAPITAŁEM POZOSTAŁYM DO SPŁATY.

>>>

Umowa leasingu zawarta na okres 48 miesięcy z opłatą wstępną 0% oraz wykupem w wysokości 10%

Umowa leasingu zawarta na okres 48 miesięcy z opłatą wstępną 20% oraz wykupem w wysokości 10%

naszych przychodów może być uzyskiwana w walucie obcej, nale-ży rozważyć sfinansowanie danej transakcji w walucie zakupu środka trwałego. Gdybyśmy zawarli umowę leasingu w walucie obcej, Finansują-cy ustali wartość początkową nasze-go przedmiotu leasingu, przewalu-towując kwotę zapłaconą dostawcy w PLN na walutę umowy. Przewalu-towanie standardowo odbywa się przy użyciu odpowiedniego kursu z tabeli banku, z którym powiązana jest kapitałowo spółka leasingowa. Niektóre firmy stosują nawet wła-sne tabele przewalutowania. Wiado-mo, że spread w takich przypadkach jest stosunkowo duży. Przy wyso-kiej wartości przedmiotu leasingu w ten sposób znacznie podwyższa-my wartość początkową naszego środka trwałego. Oczywiście może-my pozostać przy rozwiązaniu finan-sowania w walucie obcej, ale w takim przypadku musimy na wstępie wyne-gocjować z Finansującym indywidu-alny kurs przewalutowania – tak, aby ograniczyć wzrost wartości począt-kowej przedmiotu leasingu.Innym elementem struktury trans-akcji jest ustalenie wysokości opła-ty wstępnej. Optymalny sposób jej ustalenia wynika z wielu czynników. Ponieważ opłata wstępna jest kla-syfikowana (przeważnie) jako koszt uzyskania przychodu, często jej wysokość wynika bezpośrednio z potrzeby podatkowej. Innym istot-nym kryterium jest ustalenie wyso-kości opłaty wstępnej na poziomie umożliwiającym wyrażenie przez firmę leasingową zgody na zawar-cie umowy. Zbyt niski udział wła-sny może bowiem spowodować nie-możność realizacji transakcji. Spory wpływ na ustalenie wysokości zaan-gażowania własnych środków w opłatę wstępną ma oczywiście płynność danego przedsiębiorstwa. Dla przykładu – w firmach transpor-

0 03 06 09 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48

120 000

100 000

80 000

60 000

40 000

20 000

0

Kapitał do spłaty

Wartość rynkowa

0 03 06 09 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48

120 000

100 000

80 000

60 000

40 000

20 000

0

Kapitał do spłaty

Wartość rynkowa

Leasing Monitor Newsletter

7

Page 8: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

cone przez Ubezpieczyciela będzie niższe niż suma opłat, jakich ocze-kuje Finansujący. W takim przypad-ku Korzystający zmuszony będzie, pomimo utraty przedmiotu leasingu, dokonać dopłaty do Finansującego. Poniższy wykres prezentuje przy-kładowy spadek wartości rynkowej nowego pojazdu (nowe samochody w pierwszym okresie tracą znacznie na wartości) w stosunku do niespła-conego kapitału z umowy leasingu zawartej na okres 48 miesięcy przy opłacie wstępnej w wysokości 0%. Widać na nim wyraźnie, iż wartość rynkowa pojazdu przecina linię obra-zującą spłatę kapitału dopiero w 16 miesiącu trwania umowy. Oznacza to, iż w przypadku takiej transakcji przy szkodzie całkowitej powstałej w pierwszych 15 miesiącach trwania umowy leasingu Korzystający nara-żony jest na dodatkową opłatę.

Bezpieczeństwo umowy leasin-gu możemy zatem nieco poprawić, ustalając wysokość udziału wła-snego na poziomie gwarantującym utrzymywanie się przez cały okres leasingu przewagi wartości rynko-wej nad kapitałem pozostałym do spłaty. Takie rozwiązanie w przy-padku powstania szkody całkowitej nie narazi nas na dodatkowe kosz-ty. Poniżej wykres tej samej umowy przy zastosowaniu udziału własne-go w wysokości 20%.Oczywiście są również inne sposo-by zabezpieczania takiego ryzyka. Należy do nich między innymi ubez-pieczenie GAP (Guaranteed Asset Protection) zabezpieczające różnicę pomiędzy wartością pozostałą do spłaty w przypadku przedtermino-wego zakończenia Umowy Leasingu w wyniku szkody całkowitej a warto-ścią wypłaconego odszkodowania. Zwykle jednak są to produkty nie-co droższe podnoszące całkowity koszt transakcji.Innym parametrem struktury trans-akcji jest okres trwania umowy leasingu. Jej długość jest związa-na również z kilkoma czynnikami tj. planowanym okresem użytkowania przedmiotu leasingu, wysokością raty leasingowej i możliwością jej pokrycia z przychodów prowadzonej działalności, a w końcu z ewentualną potrzebą uzyskania korzyści podat-kowych, jakich można oczekiwać w przypadku leasingu operacyjne-go. Trzeba jednakże pamiętać o tym, że korzyści te wynikają – w uprosz-czeniu mówiąc – z możliwości zakla-syfikowania rat leasingowych jako kosztu uzyskania przychodu w okre-sie krótszym niż zezwala na to amor-tyzacja. Jeżeli zatem przedmiotem leasingu jest samochód osobo-wy bądź ciężarowy, którego okres amortyzacji wynosi 60 miesięcy, okres trwania umowy leasingu ope-racyjnego winien być krótszy. Naj-większą korzyść podatkową uzyska-my zatem w przypadku minimalnego okresu trwania umowy leasingu (dla tych pojazdów to okres 24 miesię-cy), a im bardziej okres leasingu zbli-żony będzie do okresu amortyza-cji, tym korzyść podatkowa będzie mniejsza lub nie będzie jej wcale. Ostatnim elementem struktury transakcji jest dobranie odpowied-niej wartości końcowej, czyli kwo-ty, za którą będziemy mogli wykupić

przedmiot leasingu po zakończe-niu umowy. W przypadku leasingu finansowego, środek trwały auto-matycznie przechodzi na naszą własność po zakończeniu umowy. Nie ma potrzeby dokonywania jego wykupu, ponieważ w trakcie trwa-nia umowy został spłacony już cały kapitał. Przeważnie zakończenie umowy leasingu finansowego koń-czy jedynie konieczność zapłaty opłaty administracyjnej w symbo-licznej wysokości. Inaczej jest jednak w przypadku leasingu operacyjne-go. Standardowa wartość końcowa w takiej umowie jest uregulowana ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych, a uza-leżniona jest od wysokości stawki amortyzacyjnej oraz okresu trwania umowy. Jest to jednakże minimal-na wartość, po której firmy leasin-gowe mogą sprzedać przedmiot leasingu Korzystającemu po zakoń-czeniu umowy. Nie oznacza to jed-nak, że konstruując umowy leasin-gu, nie możemy wnosić o ustalenie znacznie wyższej wartości końco-wej. Takie rozwiązanie stosowane jest w przypadku, gdy nie przewidu-jemy konieczności używania środ-ka trwałego po zakończeniu umowy, a w jej trakcie chcemy zminimali-zować wysokość raty leasingowej. Ustalając bowiem wysokość warto-ści końcowej na poziomie zbliżonym do wartości rynkowej przewidywa-nej po okresie leasingu, nie musimy w okresie trwania umowy spłacać całej wartości przedmiotu leasin-gu, co wpływa na zmniejszenie raty leasingowej. Wartość wykupu jest oczywiście sporo wyższa, ale nie-jednokrotnie w krótkiej perspekty-wie czasu pokrywana jest wynagro-dzeniem uzyskanym ze sprzedaży przedmiotu leasingu. Często (szcze-gólnie dotyczy to branży transpor-towej) wartość końcowa gwaran-towana jest przez dostawcę, który odkupuje przedmiot leasingu bez-pośrednio po zakończeniu umowy leasingu.

Wybór oferty leasingowejWystępując do Finansującego o przygotowanie i przekazanie ofer-ty leasingowej, zadbajmy o to, aby w zapytaniu dokładnie określić nasze preferencje. Trzeba zatem

W NIEKTÓRYCH SYTUACJACH WARTO RÓWNIEŻ ZASTANOWIĆ SIĘ NAD WYBOREM STAŁEJ STOPY PROCENTOWEJ. OZNACZAĆ TO BĘDZIE, IŻ W CAŁYM OKRESIE TRWANIA UMOWY RATY LEASINGOWE POZOSTANĄ NA NIEZMIENIONYM POZIOMIE, NIEZALEŻNIE OD ZMIANY WYSOKOŚCI STÓP PROCENTOWYCH.

>>>

Leasing Monitor Newsletter

8

Page 9: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

wyszczególnić co ma być przed-miotem umowy, jaka ma być wyso-kość opłaty wstępnej, jaka wartość końcowa, jaki rodzaj leasingu, walu-ta transakcji i sposób naliczania rat leasingowych (równy, degresywny, progresywny czy sezonowy). Decy-dując się na określoną walutę trans-akcji, warto zapoznać się z wyso-kością stopy bazowej danej waluty. Najczęściej na rynku spotykane są umowy leasingu oparte na zmiennej stopie procentowej 1M ( jednomie-sięcznej). Można również spotkać propozycje oparte na stopie 3M (trzymiesięcznej). Różnica pomię-dzy nimi będzie taka, iż w przypad-ku wyboru stopy 1M rata leasingo-wa będzie co miesiąc przeliczana przez firmę leasingową w oparciu o bieżącą stopę procentową (na dzień określony w umowie leasin-gu). W przypadku wyboru stopy 3M, zmiana wysokości rat leasingowych będzie następowała co 3 miesią-ce również w oparciu o bieżącą sto-pę procentową. Stopy 1M i 3M róż-nią się także zwykle wysokością oprocentowania, co oczywiście jest zależne od przewidywań rynku co do kierunku zmiany ich wysoko-ści. Jeśli rynek przewiduje, że stopy będą rosły, stopa bazowa 3M będzie zatem nieco wyższa od stopy 1M. W przeciwnym wypadku stopa 3M będzie niższa od stopy jednomie-sięcznej. Dla przykładu – obecna stopa bazowa WIBOR 1M (stopa zło-towa) wynosi 1,56 a stopa WIBOR 3M – 1,67. W niektórych sytuacjach warto również zastanowić się nad wyborem stałej stopy procento-wej. Oznaczać to będzie, iż w całym okresie trwania umowy raty leasin-gowe pozostaną na niezmienio-nym poziomie, niezależnie od zmia-ny wysokości stóp procentowych. Nie będą zatem podwyższały się w sytuacji, gdy stopa bazowa będzie rosła, ale nie będą również malały w sytuacji, w której stopy procen-towe będą spadać. Dlatego istotne jest, aby dobrze zastanowić się nad obecną sytuacją na rynku depozy-towym i porozmawiać z analitykami bankowymi o przewidywanym kie-runku zmiany wysokości stóp pro-centowych. Niezależnie jednak od tego, jaką stopę bazową wybierzemy, waż-ne jest to, aby wszystkie firmy leasingowe, które chcemy popro-

sić o ofertę, poinformować o wybo-rze odpowiedniej stopy. Oferty, któ-re będziemy porównywać, powinny być sporządzone na tej samej sto-pie bazowej. W innym przypadku możemy dojść do błędnych wnio-sków co do atrakcyjności poszcze-gólnych ofert.

W celu odpowiedniego porównania propozycji firm leasingowych najle-piej skierować zapytania ofertowe do co najmniej kilku firm. Na pew-no powinniśmy poprosić o przed-stawienie oferty firmę leasingo-wą powiązaną z bankiem, w którym mamy rachunek podstawowy. Czę-sto propozycje takich firm mogą być konkurencyjne z uwagi na fakt, iż część grup bankowych liczy ren-towność na poszczególnych pro-duktach z uwzględnieniem wszyst-kich usług i produktów, z jakich do tej pory korzystacie, co może procen-tować sporządzeniem tańszej oferty leasingowej. Warto również zapytać o ofertę firmy leasingowe współ-pracujące bezpośrednio z dostaw-cą leasingowanego przedmio-tu. Zdarzają się bowiem w ramach takiej współpracy oferty promocyj-ne, dotowane nieco przez dostaw-ców. Nie można też zapomnieć o fir-mie, z której usług korzystaliście do tej pory, bo to ona właśnie powinna znać najlepiej Wasze wyniki finan-sowe i sposób spłaty poprzed-nich zobowiązań leasingowych, co w konsekwencji może wpłynąć na

przedstawienie nieco tańszej ofer-ty. Poszukując odpowiedniego Finansującego, zapoznajmy się też z bieżącym rankingiem firm leasin-gowych, który jest dostępny na stronach Związku Leasingu Polskie-go (www.leasing.org.pl). Oczywiście musimy brać pod uwagę pozycję firmy leasingowej w odpowiedniej kategorii przedmiotów leasingu, zgodnych z tym, co obecnie chce-my wyleasingować. Kto inny bowiem będzie liderem na rynku leasingu samochodów osobowych, kto inny na rynku leasingu ciągników siodło-wych, a jeszcze ktoś inny w przypad-ku leasingu maszyn budowlanych. Można wyobrazić sobie jeszcze inne klucze doboru firm leasingowych, do których skierujemy zapytanie ofertowe. Każdy z tych sposobów będzie lepszy niż ograniczenie się do skierowania zapytania wyłącz-nie do jednej firmy, i to niezależnie ile umów z nią już podpisaliśmy. Rynek bowiem nie stoi w miejscu i ulega ciągłym zmianom. To co było naj-tańsze przez ostatni rok, dwa lub trzy, wcale nie musi być najtańsze dzisiaj. Nie wpadajmy w rutynę, bo to ona jest naszym największym wro-giem przy konstruowaniu bezpiecz-nej umowy leasingu. Po uzyskaniu od Finansujących odpowiedniej ilości ofert leasin-gu, dokonajmy analizy ich zawarto-ści. W pierwszej kolejności musimy sprawdzić, na jakiej stopie bazowej zostały one sporządzone. Nie spo-sób bowiem porównywać ofert spo-rządzonych na dwóch różnych sto-pach. To trochę jak porównywanie jabłek z gruszkami. Oba są owoca-mi, ale smak mają nieco odmien-ny. W wielu ofertach leasingowych wysokość stóp bazowych podana jest pod kalkulacją. Jeśli w naszej ofercie jej nie będzie, zażądajmy od Finansującego jej uzupełnienia. W przypadku ponownego braku, proponuję taką ofertę z góry odrzu-cić, bowiem brak wiedzy, na jakiej stopie jest sporządzona może nas w przyszłości mocno zaskoczyć.Kolejnym istotnym czynnikiem jest obliczenie oprocentowania roczne-go danej oferty. Zwykle Finansują-cy nie zawierają takiej informacji na ofercie, sugerując porównywanie ofert za pomocą tak zwanej „sumy rat”, czyli sumy wszystkich rat leasin-gowych, opłaty wstępnej i opła-

W CELU ODPOWIEDNIEGO PORÓWNANIA PROPOZYCJI FIRM LEASINGOWYCH NAJLEPIEJ SKIEROWAĆ ZAPYTANIA OFERTOWE DO CO NAJMNIEJ KILKU FIRM. NA PEWNO POWINNIŚMY POPROSIĆ O PRZEDSTAWIENIE OFERTY FIRMĘ LEASINGOWĄ POWIĄZANĄ Z BANKIEM, W KTÓRYM MAMY RACHUNEK

PODSTAWOWY.

Leasing Monitor Newsletter

9

Page 10: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

ty końcowej. Nie jest to jednak roz-wiązanie idealne z uwagi na fakt, iż to kryterium jest niezwykle podat-ne nawet na niewielkie i na pierw-szy rzut oka mało czytelne zmiany w strukturze transakcji. Dla przykła-du – jeśli oczekujemy oferty leasin-gowej na okres 36 miesięcy, to część Finansujących przedstawi ofertę, w której będzie występowała opłata wstępna, w następnej kolejności 36 rat leasingowych a na końcu wykup. Inna część Finansujących przed-stawi w to miejsce ofertę, w której po opłacie wstępnej następować będzie 35 rat leasingowych i wykup. Wraz z opłatą wstępną okres trwa-nia umowy będzie wynosił 36 mie-sięcy, ale rat będzie 35 a nie 36. To może oznaczać, że nawet przy nie-co wyższym oprocentowaniu suma opłat będzie na niższym poziomie, ponieważ okres finansowania jest o jeden miesiąc krótszy. Taki sam skutek dla „sumy opłat” będą miały różnice w wysokości opłaty wstęp-nej, wartości końcowej bądź sposo-bie naliczania rat. Dlatego też najle-piej opierać się na kryterium w pełni obiektywnym, jakim jest oprocento-wanie roczne naszej oferty. Zatem w celu ustalenia wysokości opro-centowania sięgnijmy po wzór usta-

lania Wewnętrznej Stopy Zwrotu (IRR). Z uwagi na charakter tego arty-kułu nie będziemy poświęcać czasu na szczegółowe wyjaśnianie sposo-bu obliczenia IRR. W Internecie znaj-dziecie Państwo wiele wskazówek. Jeśli macie problem z samodziel-nym obliczeniem oprocentowania, poproście o pomoc specjalistów: biuro rachunkowe, księgową lub skorzystajcie z dostępnych w Inter-necie kalkulatorów. W ostateczności możecie analizę przeprowadzić w oparciu o wspo-mnianą wcześniej „sumę opłat”, dbając jednak o to, aby porównywa-ne oferty miały dokładnie taką samą strukturę i stopę bazową.

Wniosek leasingowy i proces decyzyjnyAnaliza zgromadzonych ofert leasin-gowych wyłoni zapewne podmiot, który zaproponował najkorzystniej-szą cenowo propozycję. Opierając się jednak na sporym doświadcze-niu, sugerujemy skierowanie wnio-sków o zawarcie umowy leasingu przynajmniej do dwóch firm leasin-gowych. Takie rozwiązanie uchro-ni nas przed ewentualną niemiłą niespodzianką w postaci przedłu-żającego się procesu oceny ryzy-ka, zmianą parametrów ofer-ty w wyniku procesu decyzyjnego (np. podwyższenie wysokości opła-ty wstępnej lub obniżenie wyso-kości wartości końcowej). Może to również być związane z oczekiwa-niem przez jedną z firm leasingo-wych prowadzącą proces decyzyj-ny na ustanowienie dodatkowych zabezpieczeń, których do tej pory nie zakładaliśmy. Ponadto w trakcie dalszego procesu zawierania umo-wy musimy pamiętać o konieczno-ści wynegocjowania odpowiednich zapisów w umowie leasingu. Zawę-żenie kręgu potencjalnych Finansu-jących do jednej firmy leasingowej, znacznie ogranicza naszą zdolność negocjacyjną. Oczywiście o skiero-waniu wniosków do dwóch lub wię-cej firm leasingowych powinniśmy uprzedzić Finansujących – tak, aby wiedzieli, że przez cały czas mamy alternatywę dla zawarcia przedmio-towej transakcji. Przed skierowaniem wniosku zapy-tajmy jednak firmę leasingową o kilka istotnych szczegółów. Po pierwsze,

ważnym dla nas będzie wyspecyfi-kowanie przez potencjalnego Finan-sującego pełnej listy dokumentów wymaganych w procesie decyzyj-nym. Powinniśmy bowiem ocenić pracochłonność procesu i przygo-tować odpowiednie dokumenty, tak aby nic nas nie zaskoczyło w trak-cie oceny wniosku leasingowego. Po wtóre, należy ustalić, w jakim okresie możemy liczyć na ukończe-nie procesu decyzyjnego. Bądźcie w tym działaniu konsekwentni i jeśli ktoś nie umie dość precyzyjnie oce-nić czasu, jaki potrzebny jest na pro-ces decyzyjny (o ile zależy nam na konkretnym niezbyt odległym ter-minie zawarcia umowy leasingu), odstąpcie od skierowania do tej fir-my wniosku. Może bowiem okazać się, że proces decyzyjny jest nie-zwykle długi i termin, w jakim chce-cie zawrzeć umowę leasingu, nie będzie dotrzymany. Po przekazaniu wszystkich doku-mentów i wniosku leasingowego, upewnijmy się, że doradca obsłu-gujący nas w danej firmie leasingo-wej wszystko otrzymał i nie ma uwag do przekazanej dokumentacji. War-to pokusić się o uzyskanie potwier-dzenia na piśmie – np. e-mailem, co uchroni nas przed ewentualny-mi opóźnieniami. Proces decyzyj-ny zostaje bowiem uruchomiony po przekazaniu kompletu poprawnie wypełnionych dokumentów. Jed-nocześnie, wraz z potwierdzeniem przekazania kompletnej dokumen-tacji, poprośmy firmę leasingową o przedstawienie oferty ubezpie-czeniowej na przedmiot leasingu. W zdecydowanej większości Finan-sujący wymagają, aby przedmiot umowy był w pełni ubezpieczo-ny. W zależności zatem od charak-teru tego przedmiotu, zakres ubez-pieczenia może być różny. Firmy leasingowe współpracują ściśle z towarzystwami ubezpieczeniowy-mi, mając przygotowane dla swoich Klientów specjalne oferty ubezpie-czeniowe. Nie zawsze jednak oferty te są lepsze od tych, jakie możemy samodzielnie pozyskać od Ubezpie-czycieli. Faktem jest, iż firma leasin-gowa korzystając z „efektu skali”, może być skuteczniejszym nego-cjatorem w stosunku do towarzystw ubezpieczeniowych. Jednakże nie jest to jedyny parametr brany pod uwagę przez firmy ubezpieczenio-

WARTO ZAPYTAĆ

FIRMĘ LEASINGOWĄ, CZY EWENTUALNA ZGODA NA UBEZPIECZENIE WE WŁASNYM ZAKRESIE JEST ODRĘBNIE PŁATNA. DUŻA CZĘŚĆ FIRM LEASINGOWYCH STARA SIĘ BOWIEM STOSOWAĆ DODATKOWĄ OPŁATĘ ZA WYRAŻENIE ZGODY NA TAKIE UBEZPIECZENIE.

>>>

Leasing Monitor Newsletter

10

Page 11: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

we. Istotnym elementem jest szko-dowość portfela. Te informacje z przyczyn oczywistych są poufne, więc nie możemy samodzielnie tego zweryfikować. Dlatego też najlep-szym rozwiązaniem jest po prostu sprawdzenie, czy propozycja ubez-pieczeniowa towarzystwa leasingo-wego będzie konkurencyjna w sto-sunku do „naszego” ubezpieczenia. Porównując jednakże atrakcyjność obu polis, pamiętajmy, aby jej zakres był tożsamy. Pamiętajmy również o tym, że porównywane ubezpiecze-nie zawierane jest z reguły jedynie na 12 miesięcy. Starajmy się zatem dowiedzieć, jakie warunki mogą być przedstawione przez firmę leasin-gową w latach następnych. Oczywi-ście do informacji tych trzeba pod-chodzić z dystansem, ponieważ w większości wypadków ani firma leasingowa, ani towarzystwo ubez-pieczeniowe z nią współpracujące nie zagwarantują nam niezmienno-ści warunków ubezpieczenia w kolej-nych latach. Po analizie atrakcyjności polisy ubezpieczeniowej, w przypadku gdy okaże się, że „nasza” polisa jest tań-sza, musimy skierować do Finansu-jącego wniosek o wyrażenie zgo-dy na ubezpieczenie we własnym zakresie. Jest to niezbędne na eta-pie trwającego procesu decyzyjne-go, ponieważ czasami jest to ele-ment związany z ostateczną decyzją kredytową. Przy okazji warto zapy-tać firmę leasingową, czy ewentual-na zgoda na ubezpieczenie we wła-snym zakresie jest odrębnie płatna. Duża część firm leasingowych sta-ra się bowiem stosować dodatkową opłatę za wyrażenie zgody na takie ubezpieczenie.

Ogólne Warunki Umowy Leasingu (OWUL)W trakcie trwania procesu decy-zyjnego musimy zgłosić również Finansującemu nasze oczekiwania co do ewentualnych zmian w tre-ści umowy leasingu i załącznikach do niej. Jest to jedna z najważniej-szych kwestii, na jakie musimy zwró-cić uwagę w procesie aranżowania umowy leasingu. W standardowej treści umów zawarty jest bowiem cały szereg zapisów, które w trakcie trwania umowy mogą się okazać dla

nas niekorzystne. Pominięcie tego elementu jest najpoważniejszym i niestety najczęstszym błędem popełnianym przez Korzysta-jących w procesie aranżowania umów leasingu. Pamiętajmy zatem o tym, że jaką umowę leasingową zawrzemy, taką będziemy musie-li przez kilka lat realizować, bowiem zmiana jej zapisów w trakcie trwania nie jest w praktyce możliwa. Większość istotnych zapisów, któ-re musimy zweryfikować, zawar-ta jest w załączniku do umowy zwa-nym „Ogólnymi Warunkami Umowy Leasingu” w skrócie OWUL. To swo-isty akt wyższego rzędu dla naszej umowy. Do jego zapisów odwołuje się przeważnie Finansujący w trak-cie realizacji umowy. To w tym doku-mencie musicie Państwo szu-kać swoich praw i obowiązków. To z niego wynikają wszelkie restryk-cje, jakich możecie się spodziewać w przypadku kłopotów z obsługą umowy. Jest wiele sposobów na weryfiko-wanie treści załącznika OWUL. Nie-zależnie jednak od tego, jaki zasto-sujemy, powinniśmy go uważnie przeczytać. Nawet jeśli nie będzie-my chcieli nic w nim zmieniać, to powinniśmy wiedzieć, jakie prawa i obowiązki nam przysługują. Nie sposób bowiem poprawnie i bez-piecznie realizować umowy, nie zna-jąc dobrze jej postanowień. W procesie negocjacji OWUL war-to zasięgnąć porady fachowców. Szczególnie wtedy, jeśli transak-cja leasingowa jest dosyć istot-na dla naszego budżetu. Do gro-na tych specjalistów zapewne można zaliczyć prawników. Tutaj jed-nak ważna informacja. Zapisy OWUL nie tylko należy poddawać analizie prawnej, lecz niezbędna jest również analiza finansowa. Ponieważ tematyka OWUL jest bar-dzo ważna dla bezpieczeństwa umo-wy leasingu, nie poprzestaniemy wyłącznie na odesłaniu Państwa do specjalistów. Naszą rolą jest między innymi poszerzać zakres informacji wśród czytelników. Z uwagi jednak na ograniczenia wynikające z cha-rakteru artykułu, skupimy się jedy-nie na najważniejszych kwestiach. Nie wyczerpuje to oczywiście cało-ści zagadnienia i nie zmienia naszej rekomendacji, aby dokument prze-analizowali specjaliści.

1 Sposób przeliczania rat leasingowych

Jeżeli nasza umowa leasingu zawar-ta jest na zmiennej stopie procento-wej, musimy zadbać o to, aby w OWUL dokładnie sprecyzować, a najlepiej opisać wzorem matematycznym, sposób ustalania aktualnej wysoko-ści raty leasingowej. Zapis ten powi-nien być na tyle konkretny, aby nasze służby finansowe mogły samodzielnie co miesiąc zweryfikować poprawność naliczenia raty. Jeśli tak nie jest, pytaj-my, prośmy a wręcz żądajmy wprowa-dzenia poprawnego i czytelnego zapi-su. Należy również stronić od ogólnych sformułowań w stylu „Finansujący może zmienić wysokość rat leasingo-wych w przypadku zmiany wysokości stopy procentowej”. Sformułowanie, iż Finansujący może zmienić wyso-kość rat leasingowych jest nieprecy-zyjne i może w późniejszym okresie skutkować odmową zmiany wysoko-ści raty w przypadku obniżenia stóp procentowych. W takich przypadkach Finansujący interpretuje zapisy w spo-sób jednoznacznie korzystny dla sie-bie, wskazując, iż uprawnienie zmia-ny wysokości raty leasingowej zostało w umowie przeniesione na Finansują-cego i może on samodzielnie decydo-wać o tym, czy rata leasingowa wyma-ga zmiany, czy też nie.

2 Rozliczenie umowy w przypadku

przedterminowego jej rozwiązania bądź wygaśnięciaTo punkt wymagający zmiany w zasa-dzie w większości umów funkcjo-nujących na rynku. Należy bowiem w pierwszej kolejności rozróżnić fakt przedterminowego rozwiąza-nia umowy z winy Korzystającego (na przykład nieterminowe wpłaty rat leasingowych lub ich brak), a wyga-śnięciem umowy z przyczyn nie zawi-nionych przez Korzystającego (np. szkody całkowitej). W tym pierwszym przypadku, ponieważ do rozwiązania umowy doszło z naszej winy, Finan-sujący będzie stosował większe restrykcje i rozliczenie umowy będzie mniej korzystne dla nas. W drugim przypadku szkoda całkowita jest zdarzeniem losowym, nie zaplano-wanym przez nas i sposób rozliczenia umowy winien być mniej restrykcyj-ny. W takim zatem przypadku należy dążyć do rozliczenia umowy leasingu z dużym dyskontem.

Leasing Monitor Newsletter

11

Page 12: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

3 Przyczyny przedterminowego

rozwiązania umowy leasinguTo również obowiązkowy punkt negocjacji z Finansującym. Musi-my dokładnie zapoznać się z kata-logiem wszystkich sytuacji, któ-re w ocenie Finansującego będą uprawniać go do przedterminowego rozwiązania umowy. W standardo-wym bowiem OWUL występuje kil-kanaście przyczyn takiej sankcji. Do najczęściej stosowanych powodów, które w naszej ocenie są kontrower-syjne należy:a. Pogorszenie się wyników finan-

sowych Korzystającegob. Podział spółki Korzystającegoc. Korzystający nie wykona popraw-

nie zapisów umowy leasingud. Korzystający złożył oświadcze-

nie o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego.

Sformułowania powyższe są na tyle ogólne, że mogą być interpretowa-ne przez Finansującego w sposób nadmiernie ostrożny, a efekty tego mogą boleśnie obciążyć Korzysta-jącego. W przypadkach wymienio-nych powyżej, jak również pozo-stałych czynników, które w naszej ocenie nie będą miały bezpośred-niego wpływu na bezpieczeństwo umowy leasingu, a będą znacz-nie ograniczały nasze prawa bądź generowały istotne dla nas ryzy-ko, należy negocjować zmiany tych zapisów z Finansującym.

4 Tabela Opłat i Prowizji (TOiP)Zwyczajowo Tabela Opłat

i Prowizji występuje w każdej firmie leasingowej. Reguluje ona zakres i wysokość opłat dodatkowych, jakimi może być obciążony Korzy-stający w trakcie trwania umo-wy leasingu. Są to opłaty zarówno wynikające z ewentualnych działań, jakie musi podejmować Finansują-cy w związku ze składanymi przez Korzystającego wnioskami (sporzą-dzenie aneksu do umowy, zmiany w dowodzie rejestracyjnym, opłata za wydanie zgody na ubezpiecze-nie własne Korzystającego etc.), jak również z konsekwencji związanych z nieterminową obsługą rat leasin-gowych lub konieczności sporzą-dzania zawiadomień przez Finan-sującego (koszty monitu, opłaty restrukturyzacyjnej, opłaty win-dykacyjnej czy informacji udzielo-

nej policji w przypadku wykrocze-nia drogowego zawinionego przez Korzystającego). Kalkulując kosz-ty obsługi umowy i porównu-jąc je pomiędzy poszczególnymi firmami leasingowymi, nie spo-sób nie poddać analizie i ewen-tualnym negocjacjom wybranych pozycji TOiP. Ustalając ostatecz-ną wysokość tych opłat, winni-śmy mieć pewność, iż nie ule-gną one zmianie w całym okresie trwania umowy, chyba że pod-wyżka opłat jest uzasadniona i wyrazimy na nią zgodę. Niestety Tabela Opłat i Prowizji zwyczajowo nie jest elementem umowy leasin-gu. W OWUL Finansujący odwo-łuje się jedynie do wysokości tych opłat, które zawarte są w „aktual-nej Tabeli, zamieszczonej na stro-nie internetowej bądź w siedzibie Finansującego”. Jedynym skutecz-nym sposobem zabezpieczenia się przed taką ewentualnością, jest wprowadzenie wynegocjowane-go TOiP jako immanentnej części umowy leasingu. Temat ten poru-szamy również w innym artykule newslettera.

5 Kary

Wszystkie umowy leasingu wystę-pujące na rynku zawierają zapi-sy zobowiązujące Korzystającego do pewnych działań, jakie musi on cyklicznie realizować wobec Finan-sującego. Do katalogu tych czynno-ści należy przekazywanie cyklicznie wyników finansowych Korzysta-jącego (przeważnie w okresach kwartalnych) lub informacji o zmia-nie adresu korespondencyjnego. Może również w tym katalogu zna-leźć się obowiązek przekazywania wznowionej polisy ubezpieczenio-wej w przypadku, gdy Finansujący wyraził zgodę na ubezpieczenie wła-sne Korzystającego. Każdy obowią-zek, który ma być egzekwowany i poważnie traktowany przez Korzy-stających, winien mieć opisaną sankcję w przypadku jego niezre-alizowania. Warto zatem zwrócić uwagę na rodzaj tej sankcji i jej ade-kwatność w stosunku do skali prze-winienia. Niektóre zapisy OWUL są w tej dziedzinie bardzo restrykcyjne. Dla przykładu – w sytuacji opóźnie-nia w przekazaniu wyników finanso-wych Korzystającego wprowadzają

sankcję polegającą na podwyższe-niu oprocentowania umowy leasin-gu o 50 lub 100 pkt bazowych (czyli 0,5 lub 1% rocznie) do końca trwania umowy. O ile można rozważać kwe-stię, czy tak znaczące podwyższe-nie oprocentowania jest adekwatne do skali przewinienia, to poza dys-kusją jest fakt, iż przekazanie tych wyników finansowych przez Korzy-stającego w terminie późniejszym niż wymaga tego umowa leasingu, winien jednak tą sankcję zakańczać. Jej trwanie przez cały następujący po tym zdarzeniu okres leasingu czy-ni z niej nie sankcję za „wykroczenie”, lecz swoisty sposób dodatkowego zarobku dla Finansującego. Co wię-cej, kary te mogą się multiplikować w przypadku kolejnego wystąpienia opóźnienia w przekazaniu wyników finansowych. To oczywiście jedy-nie przykład (niestety praktycznie występujący na rynku) zastosowa-nia kar nieadekwatnych do rodzaju przewinienia. W poszukiwaniu pozo-stałych „niedoskonałości” tego typu trzeba dokładnie przeczytać całą umowę leasingu.

6 Przedterminowe rozwiązanie umowy leasingu na wniosek

KorzystającegoUmowy leasingu występujące w Pol-sce nie przewidują możliwości ich wypowiedzenia przez Korzystające-go. Tym samym nie zawierają sche-matu rozliczenia takich umów w przy-padku, gdy do takiej sytuacji dojdzie. Powody wystąpienia konieczno-ści przedterminowego rozwiązania umowy przez Korzystającego mogą być różne: konieczność sprzedaży środka trwałego, który jest przed-miotem leasingu np. z uwagi na jego niedostosowanie techniczne do bie-żących wymagań, przyczyny ekono-miczne bądź zbyt duża awaryjność tego przedmiotu. Trudno zatem z góry wykluczyć taką sytuację. Pol-skie przepisy wprowadzają obowią-zek minimalnego okresu trwania umowy leasingu operacyjnego, któ-ry uzależniony jest od stawki amor-tyzacji, jednakże zawierając umowę leasingu, jej pierwotny czas obowią-zywania zwykle jest dłuższy niż ten minimalny. Po upływie minimalne-go okresu trwania umowy, nie ma przeszkód prawnych w jej skróce-niu i przedterminowym zakończeniu. Ponieważ jednak w umowach tych

Leasing Monitor Newsletter

12

Page 13: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

nie są zawarte zasady rozliczenia umowy tak zakończonej, Finansują-cy wykorzystują nieraz tą sytuację, starając się maksymalizować swoje dochody. Mówiąc bardziej precyzyj-nie – nie są skłonni do zmniejszenia oczekiwanego przez nich zarob-ku, jaki planowali uzyskać w całym okresie trwania umowy. Oczywi-ście w pewnym stopniu można takie działanie zrozumieć. W końcu Finansujący kalkulując swoją mar-żę, odnosi jej wysokość do okre-su trwania umowy. Dlaczego zatem miałby rezygnować z części zysku, jeśli to Korzystający decyduje się na jej skrócenie? Zwróćmy uwagę na kilka ważnych w tej sprawie kwe-stii. Po pierwsze, na wysokość mar-ży pobieranej przez Finansującego ma wpływ ryzyko transakcji. Każ-dy kto zajmuje się tym zawodowo przyzna, iż finansowanie jakiegokol-wiek projektu w dłuższej perspekty-wie czasowej pociąga za sobą więk-sze ryzyko niż sfinansowanie tego samego projektu w krótszym ter-minie. Trudniej bowiem przewidzieć czynniki, które mogą wpływać na pogorszenie jakości obsługi długu przez Korzystającego.. Jeśli zatem Korzystający chce skrócić umowę leasingu, tym samym może zmniej-szyć ryzyko Finansującego. Po dru-gie, powody, dla których Korzysta-jący pragnie skrócić umowę mogą być na tyle poważne, że jeśli Finan-sujący nie umożliwi takiego roz-wiązania, mogą pojawić się kłopo-ty w obsłudze umowy. Wyobraźmy sobie maszynę lub auto często ulegające awarii i nie pozwalające generować oczekiwanego pozio-mu przychodów, z których pokry-wana jest rata leasingowa. W intere-sie zatem zarówno Korzystającego, jak i Finansującego jest skrócenie takiej umowy, sprzedaż awaryjnego przedmiotu leasingu i wyleasingo-wanie w to miejsce środka trwałego, który będzie mniej awaryjny. Szcze-gólnie, że w przypadku korzystne-go rozliczenia poprzedniej umowy, Finansujący może liczyć na ponow-ne sfinansowanie nową umową następnego środka trwałego. Dlate-go też rekomendujemy wprowadza-nie do umów leasingu zapisów regu-lujących kwestię rozliczenia umów leasingu w przypadku ich przedter-minowego rozwiązania na wniosek Korzystającego.

Zawarcie Umowy LeasinguPo uzyskaniu od Finansujących kompletu decyzji kredytowych i zakończeniu negocjacji obejmu-jących zmiany w treści umowy i OWUL, należy dokonać szczegó-łowej analizy wszelkich ostatecz-nych parametrów umowy (kosz-tu, zapisów OWUL, ubezpieczenia, zabezpieczeń oczekiwanych przez Finansującego). Podejmując osta-teczną decyzję o wyborze Finan-sującego, radzimy nie kierować się wyłącznie ofertą leasingową. Cóż bowiem z tego, że firma leasingo-wa deklaruje możliwość realiza-cji umowy z niższą marżą finanso-wą, kiedy nie uzyskaliśmy zgody na

zmianę kluczowych zapisów OWUL i tak zawarta umowa generuje zna-czące ryzyko podwyższenia kosz-tów umowy w trakcie jej trwania. Upewniwszy się zatem, że wszyst-kie kluczowe parametry mamy już ustalone i przemyślane, podej-mujmy decyzję, biorąc pod uwa-gę zarówno koszt, jak i bezpieczeń-stwo danej umowy. Po wyborze Finansującego nastę-puje przygotowanie ostatecznej umowy. Bazując na dużym doświad-czeniu, zalecamy Państwu dokładne zapoznanie się z ostatecznie przy-gotowaną umową przed jej podpi-saniem. Powinniśmy zweryfikować zarówno poziom kosztów finan-sowych, jak i fakt wprowadzenia zmian do treści OWUL. W prakty-ce sprowadza się to do wprowadze-nia do umowy leasingu lub aneksu do takiej umowy informacji o zmia-nach w OWUL. Sam zaś dokument zwykle pozostaje w niezmienionej

treści. Jednakże z uwagi na fakt, iż zapisy umowy mają pierwszeństwo nad zapisami OWUL, takie rozwiąza-nie jest w pełni akceptowalne. Osta-teczna weryfikacja przygotowanej do podpisu umowy jest niezbędna, ponieważ czasami może się zdarzyć, że osoba przygotowująca umo-wę w firmie leasingowej nie dosta-ła kompletnej informacji o zakre-sie zaakceptowanych zmian bądź po prostu przeoczyła część zapi-sów. Nie popadajmy zatem w rutynę i weryfikujmy dokumenty przed ich podpisaniem.Wraz z umową leasingu i OWUL Korzystający w większości przypad-ków podpisuje również weksel lub weksle in blanco wraz z deklaracją wekslową. To zwyczajowo standar-dowe zabezpieczenie firmy leasin-gowej. Po podpisaniu tych doku-mentów należałoby skserować podpisany przez nas weksel i dekla-rację, a na sporządzonych kopiach zażądać pokwitowania odbioru ory-ginałów przez pracownika firmy leasingowej. To minimum nasze-go zabezpieczenia, jakie powinni-śmy zastosować przy przekazywa-niu papierów wartościowych. Ich niekontrolowany obrót może nas bowiem narazić na spore kłopoty i straty finansowe. Podpisana przez obie strony umowa leasingu wraz ze wszystkimi towa-rzyszącymi jej załącznikami winna być również zarchiwizowana (zale-camy archiwizację elektroniczną) tak, aby w przypadku konieczności sięgnięcia po nią mieć dostęp do kompletnej treści umowy.Przedstawiony powyżej proces zawierania umowy leasingu może się wydawać skomplikowany i żmudny. Warto jednak zawierając zobowią-zanie długoterminowe, poświęcić temu procesowi wystarczającą ilość czasu i uwagi. Jak mawia bowiem jeden z moich znajomych – dużo łatwiej i taniej jest zapobiegać niż później leczyć. Zatem im więcej dołożymy starań, aby dobrze wyne-gocjować umowę leasingu, tym mniej kłopotów będziemy mieli z jej obsługą, a tym samym będziemy mogli skupić się na rozwoju własne-go biznesu i w pełni czerpać z korzy-ści, jakie niesie za sobą ta metoda finansowania.

Mariusz Grajda n

SFORMUŁOWANIE, IŻ FINANSUJĄCY MOŻE ZMIENIĆ WYSOKOŚĆ RAT LEASINGOWYCH JEST NIEPRECYZYJNE I MOŻE W PÓŹNIEJSZYM OKRESIE SKUTKOWAĆ ODMOWĄ ZMIANY WYSOKOŚCI RATY W PRZYPADKU OBNIŻENIA STÓP

PROCENTOWYCH.

Leasing Monitor Newsletter

13

Page 14: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

Rynek leasingu w 2015 r.

CO PISZCZY W LEASINGOWEJ TRAWIE

Po bardzo udanym 2014 r., kiedy sfinansowano transakcje o wartości 42,8 mld zł, co oznaczało 21,3% wzrost w stosunku do roku 2013, ważnym pytaniem było podtrzymanie pozytywnych trendów i ocena wyników za 2015 r. Z jednej strony bowiem nadal obserwowaliśmy wzrost gospodarczy, z drugiej jednak coraz mocniej dawały o sobie znać ogólnoświatowe czynniki ryzyka, jak wojna na Bliskim Wschodzie i związany z tym napływ uchodźców, trwający konflikt na Ukrainie, obawy o stan gospodarki Chin, a co ważniejsze innych kluczowych krajów, zależnych od popytu generowanego przez Chiny itp.

Jak wynika z danych ZPL, rok 2015 zakończył się dużym suk-cesem. Nastąpił wzrost portfela

16,3 % do kwoty 49,8 mld zł. Wpraw-dzie jest to tempo nieco niższe niż rok wcześniej, ale w kontekście wymie-nionych zagrożeń, nie ma najmniej-szych powodów do narzekań, szcze-gólnie biorąc pod uwagę sztucznie zawyżoną bazę I kwartału 2014 r. (zmiana ustawy o podatku VAT) i jedy-nie 3% wzrost w tym okresie w br.Struktura portfela jest dość zrówno-ważona i nie odbiega od poprzed-nich lat. Pojazdy osobowe i lekki transport dostawczy, to 37,5% całe-go portfela, maszyny i urządzenia zajmują drugie miejsce z udziałem 31,9%. Na trzecim plasuje się ciężki transport, który stanowi 27,1% port-fela. Nadal w polskich warunkach niski udział ma finansowanie nieru-chomości, bo tylko 2,9%.Z użytych narzędzi finansowania nale-ży zwrócić uwagę na dalszy wzrost portfela pożyczek leasingowych o 14,1 %, co jednak oznacza mniej-szą dynamikę niż w roku poprzed-nim (29,2%). Wynikało to głównie z zakończenia finansowania maszyn rolniczych przy udziale funduszy europejskich (61,7% udział maszyn rolniczych w całym portfelu maszyn

finansowanych pożyczką). Należy sądzić, że po uruchomieniu środków z nowej perspektywy, pożyczki będą ponownie rynkowym hitem, tym bar-dziej że można było w 2015 r. zaob-serwować rosnące zainteresowanie finansowaniem w formie pożyczek pozostałych maszyn, a co cieka-we również rosnącej ilości pojazdów ciężkiego transportu. W sumie umo-wy pożyczki to w 2015 r. 14,8% cało-ści portfela firm leasingowych.Nadal można mówić o utrzymującej się mocnej pozycji leasingu w struk-turze instrumentów finansowa-nia inwestycji. Przy zaangażowaniu kapitałowym banków na poziomie 101,4 mld zł, poziom niespłacone-go kapitału w aktywnych umowach leasingu sięga na koniec 2015 r. kwoty 87,8 mld zł.Dynamika rynku w poszczególnych segmentach przedstawia się nastę-pująco: • Pojazdy lekkie – 19,6% wzrost r/r

i portfel 18,7 mld zł • Maszyny i urządzenia – 12,2%

wzrost r/r i wartość 15,9 mld zł • Transport ciężki – 18,2% wzrost

r/r przy wartości 13,5 mld zł. • Nieruchomości – 14,5% wzrost

r/r z wartością umów na poziomie 1,4 mld zł.

Badanie koniunktury wskazuje na oczekiwanie wzrostu zaintereso-wania leasingiem maszyn przy jed-noczesnej stabilizacji z mniejszym potencjałem wzrostu popytu na pozostałe środki trwałe. Cały rynek powinien wzrosnąć o ok. 14% osią-gając poziom 57 mld zł. Ze szczegółowych projekcji wyni-ka, że sprzyjające rynkowi mogą być: możliwość odliczania połowy podatku VAT od paliwa do samo-chodów osobowych, wzrost zapo-trzebowania na transport w strefie euro, a przede wszystkim dalszy roz-wój gospodarki krajowej, owocujący rosnącym popytem inwestycyjnym na maszyny. Ten ostatni segment będzie głównym motorem wzrostu portfela, zarówno z uwagi na nową perspektywę unijną i rozwój ryn-ku maszyn rolniczych, wzrost zapo-trzebowania na maszyny budowlane (i spadek ryzyka finansowania) oraz ogólny wzrost inwestycji.Ciekawa walka rozegrała się o miej-sca w czołowej trójce. Zajmujący po półroczu drugie miejsce BZWBK Leasing, dał się wyprzedzić zarówno Getinowi, jak i mLeasing, choć róż-nice między nimi są wręcz symbo-liczne. Getinowi miejsce na podium zapewniło sukcesywne powięk-

wyniki firm leasingowych w 2015 r. (wg materiałów ZPL)

Leasing Monitor Newsletter

14

Leasing Monitor Newsletter

14

Page 15: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

Samochody osobowe – Getin, Raiffeisen, EFL

Samochody ciężarowe – Getin, EFL, Raiffeisen

Ciągniki siodłowe, naczepy – IDEA, EFL, PKO

Autobusy – Millennium, PKO, SG Equipment (13 na liście)

Inne środki transportu (kolej, samoloty, statki) – PKO, Millennium, mLeasing

Maszyny i urządzenia – BZWBK, BNP Paribas (11 na liście), EFL

Nieruchomości – mLeasing, ING Lease, BZWBK

W poszczególnych segmentach również nie nastąpiły znaczące zmiany, choć zaskakująca jest słabnąca pozycja EFL w kluczowym dla siebie rynku samochodów osobowych, a nawet ciężarowych:

440042004000380036003400320030002800260024002200200018001600140012001000

800600400200

0

ZE SZCZEGÓŁO- WYCH PROJEKCJI WYNIKA, ŻE SPRZYJAJĄCE RYNKOWI MOGĄ BYĆ: MOŻLIWOŚĆ ODLICZANIA POŁOWY PODATKU VAT OD PALIWA DO SAMOCHODÓW OSOBOWYCH, WZROST ZAPOTRZEBO-WANIA NA TRANSPORT W STREFIE EURO, A PRZEDE WSZYSTKIM DALSZY ROZWÓJ GOSPODARKI KRAJOWEJ, OWOCUJĄCY ROSNĄCYM POPYTEM INWESTYCYJNYM NA MASZYNY.

>>>

War

tość

zaw

arty

ch u

mów

leas

ingu

w 2

015

r. (w

mln

zł)

szanie swojej aktywności na rynku pojazdów lekkich, gdzie jest obec-nie niepodważalnym liderem, mając ponad 21% udział w tym segmen-cie. Wielkość tego rynku zapewniła mu znaczący awans w rankingu. Zna-czące jest, że udział grupy pojazdów w całym portfelu Getinu to ponad 90%. Nasze sugestie o możliwym silnym awansie Getinu z połowy ub. r. okazały się prawidłowe.

BZWBK stracił nieco oddech, pomi-mo utrzymania pozycji zdecydo-wanego lidera leasingu maszyn i urządzeń (prawie 20% udział w ryn-ku). Okazało się, że bez silnej pre-sji na rynek pojazdów, maszyny nie zapewniają miejsca „na pudle”, a w przypadku tej firmy pojazdy to tylko ok. 43% portfela. Potwierdziły się również nasze obserwacje z końca ub. roku, kie-

dy przewidywaliśmy, że miejsce w pierwszej dziesiątce nie będzie możliwe bez sprzedaży przewyższa-jącej 2,0 mld zł. Nawet 11 na liście BNP Paribas ma sprzedaż 2,03 mld zł, ale było to niewystarczające do awansu do grona liderów.

MGW Corporate Consulting Group

n

Jak zwykle przypominamy, że pozycja lidera w poszczególnych segmentach nie oznacza prymatu na rynku, jednak może to sugerować doświadczenie w mniej typowych transakcjach, a w typowych segmentach może owocować lepszymi kontaktami z dealerami, większymi upustami flotowymi itp.

Opracowano na podstawie materiałów Związku Polskiego Leasingu

Mie

jsce

w r

anki

ngu

po

I p

ółr

ocz

u 20

15 r.

1 3 5 2 4 6 7 8 9 10

Euro

pejs

ki F

undu

sz

Leas

ingo

wy

SA

mLe

asin

g S

p. z

o.o

.

Get

in L

easi

ng S

A

BZW

BK L

easi

ng

SA

Raiff

eise

n Le

asin

g Po

lska

SA

PKO

Lea

sing

SA

Mille

nniu

m

Leas

ing

Sp.

z o

.o.

ING

Lea

sing

Po

lska

Sp.

z o

.o

IDEA

Lea

sing

SA

Peka

o Le

asin

g S

p. z

o.o

.

Leasing Monitor Newsletter

15

Leasing Monitor Newsletter

15

Page 16: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

CO PISZCZY W LEASINGOWEJ TRAWIE

Prognozy rynkowe na 2016 r.

widziane okiem ekspertów z branży

2015 to kolejny rekordowy rok dla całej branży leasingowej, która zgodnie z danymi opublikowanymi przez Związek Polskiego Leasingu, sfinansowała środki trwałe o najwyższej w historii wartości blisko 50 mld zł, czyli o +16,3 proc. więcej niż przed rokiem. Od ponad dwudziestu lat branża wspiera polską gospodarkę stanowiąc jej swoisty barometr.

Leasing to, obok kredytu, głów-ne zewnętrzne źródło finan-sowania inwestycji pracują-

cych w gospodarce. Łączna wartość aktywnego portfela firm leasingo-wych na dzień 31.12.2015 to 87,8 mld zł jest porównywalna z wartością sal-da kredytów inwestycyjnych udzie-lonych firmom przez banki (101,4 mld zł, wg stanu na 31.12.2015). Podczas gdy wartość aktywnego portfela leasingowego w 2015 roku wzrosła o 15,3 proc., to dane NBP wskazują na stabilizację dynamiki akcji kredy-towej banków w obszarze inwestycji. W 2015 roku saldo kredytów inwe-stycyjnych zwiększyło się w ban-kach o 10,1 proc., wobec wzrostu o 9,9 proc. w 2014.W roku 2016 przede wszystkim nastąpi uwolnienie środków z nowej

perspektywy unijnej na lata 2014-2020, które spodziewane jest w dru-giej połowie roku, ze szczególnym uwzględnieniem inwestycji w sek-torze rolnym oraz branży budow-

lanej. Zakładamy także duży opty-mizm na rynku maszyn i urządzeń budowlanych, a najbliższy rok może przynieść nawet kilkunastopro-centowy wzrost wartości sfinan-sowanych aktywów w tym sek-torze. Na prognozy gospodarcze realny wpływ mają m.in. wskaźni-ki dotyczące poziomu PKB, które-go wzrost w 2016 r. ma utrzymać się w przedziale 3-3,5 proc. Przewi-dywania wskazują również na dal-sze ożywienie popytu zagranicz-nego na polskie towary, któremu sprzyja wzrost gospodarczy w stre-fie euro i osłabienie kursu złotego. Tym samym branże produkujące towary eksportowe zwiększają swo-je moce produkcyjne, co w efekcie powoduje konieczność inwestowa-nia w park maszynowy. A tu naprze-ciw potrzebom wychodzi oferta firm leasingowych. Dobrą koniunkturę i wzrosty wolumenów rynkowych potwierdzają dane z początku roku 2016. W styczniu rynek leasingu wzrósł o blisko 20 proc. r/r, a lutym o ponad 28 proc. r/r.Nasi eksperci prognozują, że w 2016 roku branża leasingowa może wzro-snąć nawet o 15-18 proc. Rozwój rynku leasingu w 2016 roku w zrów-noważony sposób będzie opierał się o inwestycje w następujących seg-mentach: pojazdy lekkie, pojazdy ciężkie oraz maszyny i urządzenia. n

Tomasz Sudaj, dyrektor zarządzający ds. strategii rynkowej w BZ WBK Leasing

Roczny wzrost wartości transakcji leasingu w roku 2014 w podziale na kraje

n ponad 20%n 10–20%n 5–10%n 0–5%n -5–0%n poniżej -5%

stowarzyszenia nieraportujące i kraje poza

21,3%

9,5%Łączny wzrost wartości transakcji w Europiew roku 2014 (r/r)

Źró

dło

: Lea

seur

op

eEUROPA 2014

Leasing Monitor Newsletter

16

Page 17: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

W praktyce cesja umowy leasingu jest dokonywana w przypadku, gdy przed-

miot leasingu, np. samochód oso-bowy, staje się zbędny dla prowa-dzonej działalności gospodarczej bądź brak jest środków na spłatę pozostałych rat leasingu.W ujęciu cywilistycznym korzysta-jący ma prawo scedować ciążące na nim prawa i obowiązki względem wierzyciela na osobę trzecią. Nowy korzystający wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki dotychczasowe-go korzystającego.

Czy kwalifikacja umowy jako umowy leasingu uzależniona jest od warunku zachowania niezmienności stron tej umowy w czasie jej trwania?

Kodeks cywilny dopuszcza w ramach przepisów o zobowią-zaniach zarówno przejście wie-rzytelności (art. 505 i nast. k.c.) jak i długu (art. 519 i nast. k.c.) na inne osoby w czasie trwania stosun-ku zobowiązaniowego. Istota umo-wy nie ulega wówczas żadnej zmia-nie, zmieniają się natomiast osoby uczestniczące w umowie po stro-nie czynnej lub po stronie bier-nej. Pojawia się natomiast pytanie, czy strony umów cywilnopraw-nych, w tym umowy leasingu, cho-ciaż mogą dowolnie określać swo-

je wzajemne prawa i obowiązki na gruncie prawa cywilnego, również zmianę stron umowy, mogą umo-wą cywilnoprawną przenosić nieja-ko uprawnienia podatkowe? Do przedstawionego zagadnie-nia znajduje zastosowanie pogląd Naczelnego Sądu Administracyj-nego, wyrażony w wyroku z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt: II FSK 1755/10 w której sporne było, czy w przypadku cesji umo-wy leasingu rozliczenie tej umowy należy kontynuować na dotychcza-sowych zasadach, czy też umo-wę tę należy traktować z podatko-wego punktu widzenia jako nową i ponownie oceniać, czy spełnia ona warunki wymienione w art. 17b

ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tzn. weryfikować w sto-sunku do nowego korzystającego podstawowy okres trwania umowy, przedmiot umowy oraz sumę usta-lonych z jej tytułu opłat). Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyj-nego z treści art. 17b ust. 1 wska-zanej ustawy, w żaden sposób nie da się wyprowadzić zaprezentowa-nego przez skarżącego wniosku, że w przypadku przejęcia umowy leasingu przez osobę trzecią, umo-wę tę należy traktować z podatko-wego punktu widzenia jako nową i ponownie oceniać, czy spełnia ona warunki określone art. 17b ust. 1 ww. ustawy. Innymi słowy moż-

Przejście wierzytelności jak i długu ze stosunku umownego na osobę trzecią, nie powoduje zmiany praw i obowiązków z niej wynikających, a zmienia się jedynie jedna ze stron tej umowy.

Cesja umowy leasingu jest kontynuacją pierwotnej umowy stron

nie tylko na gruncie przepisów kodeksu cywilnego

LEASINGOWE ABC DLA KSIĘGOWYCH I NIE TYLKO

Fo

t. F

oto

lia

Leasing Monitor Newsletter

17

Page 18: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

liwość skorzystania z preferen-cji podatkowej w sytuacji, gdy w trakcie trwania umowy leasin-gu dokonano jej cesji na nowe-go korzystającego, nie może być uzależniona od wyniku kolejne-go badania umowy przez pry-zmat tego, czy umowa ta speł-nia warunki pozwalające uznać, że dla nowego korzystające-go jest umową leasingu w zna-czeniu podatkowym. Skoro ustawodawca wśród warun-ków, których spełnienie jest konieczne, aby daną umowę można było traktować jako umowę leasingu, nie wymie-nia ciągłości podmiotowej po stronie korzystające-go lub finansującego, a tym samym nie przeciwsta-wia się możliwości zmia-ny stron tej umowy, to nie można twierdzić, że cesja umowy leasingu jest kon-tynuacją pierwotnej umo-wy jedynie na gruncie przepisów prawa cywil-nego. Przeciwnie treść umowy leasingu i wyni-kające z niej prawa oraz obowiązki nie ulega-ją zmianie, a zmienia się jedynie jedna ze stron tej umowy. Jeże-li zatem przy okazji zmiany stron umowy nie dochodzi do zmia-ny innych jej posta-nowień (np.: skróce-nia lub wydłużenia okresu jej trwania, przeliczenia war-tości rat leasin-gowych), to taka umowa zostanie potraktowana jako kontynuacja pier-wotnej umowy leasingu.

Co zrobić aby dokonać cesji?

Po pierwsze należy skontaktować się z finansującym, aby ustalić czy umożliwia one cesję praw z tytułu umowy leasingu, a jeżeli tak to na jakich warunkach finansowych albowiem zapisy umowy mogą przewidywać nalicza-nie prowizji za wstąpienie nowego podmiotu w stosunek umowny bądź tzw. odstępnego stanowiącego wartość określonej sumy za złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy przez dotychczasowego korzystającego. Po drugie należy sprawdzić jakie wymagania postawi finan-sujący (leasingodawca) ewentualnemu, nowemu korzy-stającemu (leasingobiorcy), który będzie chciał prze-jąć umowę na siebie. Zapewne firma leasingowa będzie chciała sprawdzić wiarygodność i zdolność kredytową przyszłego cesjonariusza tj.: osoby, która przyjmuje pra-wa przelane na nią przez kogoś innego. Po sprawdzeniu powyższych warunków pozostaje rozpoczęcie poszu-kiwania zainteresowanej firmy, na którą będzie można scedować umowę.

Umowa leasingu konsumenckiego

Powyższe uwagi dotyczące przeniesienia praw bądź wstąpienia w miejsce korzystającego z rzeczy nowej osoby, mają zastosowanie również do instytucji tzw. leasingu konsumenckiego. Polega on na tym, że korzy-stającym z przedmiotu leasingu może być również oso-ba nieprowadząca działalności gospodarczej, czyli tzw. konsument. W efekcie zmian przepisów prawnych w art. 17b ust. 1 wskazanej powyżej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadzono kry-teria, które powinna spełniać umowa leasingu opera-cyjnego zawarta z konsumentem. Przede wszystkim, w odniesieniu do konsumenta umowa taka musi speł-niać następujące kryteria:a. umowa musi być zawarta na czas oznaczony,b. suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny

VAT, musi odpowiadać co najmniej wartości począt-kowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych (przy czym do sumy tej doliczana jest cena, po której korzystający może nabyć przedmiot umo-wy leasingu po zakończeniu okresu jej trwania) - waru-nek z pkt b powinien być spełniony również w przypad-ku umów leasingu firmowego zawieranych pomiędzy przedsiębiorcami, o których mowa w dalszej części artykułu.

Brak ograniczeń w stosunku do czasu trwania umowy leasingu oznacza również, iż umowę taką można skra-

WARTO PAMIĘTAĆ, IŻ ŚMIERĆ KORZYSTAJĄCEGO (LEASINGOBIORCY) NIE STANOWI SAMOISTNEJ PRZYCZYNY WYGAŚNIĘCIA UMOWY LEASINGU, CHYBA, ŻE CO INNEGO ZASTRZEŻONO W TREŚCI UMOWY. JEŻELI Z UMOWY NIC INNEGO NIE WYNIKA, PRAWA I OBOWIĄZKI ZMARŁEGO LEASINGOBIORCY WCHODZĄ W SKŁAD SPADKU PO NIM I PRZECHODZĄ NA JEGO SPADKOBIERCÓW.

Leasing Monitor Newsletter

18

Page 19: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

cać bądź przedłużać, w zależności od woli stron. Skrócenie lub prze-dłużenie umowy leasingu winno być dokonane na podstawie anek-su do umowy leasingu, określające-go nowy okres trwania umowy oraz nowy harmonogram spłat rat leasin-gowych.Umowa leasingu nie może być zali-czana bowiem do kategorii umów, w których spełnienie lub przyję-cie świadczenia uzależnione jest od osobistych przymiotów dłużnika lub wierzyciela (art. 922 § 2 k.c.).

Umowa leasingu firmowegoW tym przypadku przedsiębior-ca, który wziął leasing na działal-ność gospodarczą zawiera umo-wę na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przed-miotem umowy leasingu są pod-legające odpisom amortyzacyj-nym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo umo-wa została zawarta na okres co najmniej 5 lat, jeżeli jej przed-miotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości. Zamiana umowy leasingu firmo-wego na konsumencki i odwrot-nie jest możliwa, w zależności od woli i możliwości firmy leasingo-wej. Nie każdy leasingodawca udo-stępnia takie rozwiązanie, choćby z tego powodu, ze nie każda firma leasingowa oferuje leasing konsu-mencki. Część leasingodawców umożliwia aneksowanie umowy leasingu w momencie zakończe-nia lub zawieszenia działalności gospodarczej „na osobę prywat-ną”. Dzięki temu leasingobiorca po

zakończeniu działalności ma możli-wość kontynuowania i spłacania jej jako konsument, a nie jako przed-siębiorca. Firmy leasingowe umoż-liwiają również przepisanie umowy leasingu konsumenckiego poprzez stosowny aneks do umowy na dzia-łalność gospodarczą. Jak widać jest możliwa i prawnie dopuszczal-na zamiana leasingu konsumenc-kiego na firmowy i odwrotnie. Takie działania nie rodzą negatywnych konsekwencji.

Z praktycznego punktu widzenia, może się zdarzyć, iż leasingodaw-ca złoży wniosek o ogłoszenie upa-dłości swojej firmy. Złożenie takie-go wniosku przez leasingodawcę nie ma wpływu na stosunek praw-ny leasingu – syndyk nie może bowiem od umowy odstąpić. Syn-dyk może zatem jedynie wypowie-dzieć umowę leasingu tylko z powo-dów i w sposób opisany w umowie oraz z powodów wskazanych w art. 70911 k.c. (naruszenie obo-wiązków leasingobiorcy), art. 70912 k.c. (oddanie rzeczy osobie trzeciej

do używania), art. 70913 k.c. (zwłoka w zapłacie). Brak odmiennych regu-lacji umownych powoduje, iż realiza-cji w postępowaniu upadłościowym podlega także zawarta w umowie leasingu opcja wykupu przedmiotu umowy, a syndyk zobowiązany jest ją zrealizować. W przypadku nato-miast ogłoszenia upadłości korzy-stającego z rzeczy na podstawie umowy leasingu syndyk może, za zgodą sędziego-komisarza, odstą-pić z dniem ogłoszenia upadłości od umowy leasingu.

Podsumowanie

Umowy leasingu, które funkcjonują w obrocie, są wygodną opcją amor-tyzacji kosztów związanych z korzy-staniem z przedmiotu leasingu. W zależności od rodzaju leasin-gu (operacyjnego lub finansowe-go) leasingodawca lub leasingo-biorca odnosi wymierne korzyści finansowe związane z amortyzacją powyższych kosztów. W zależności od zapisów poszczególnych umów i negocjacji przed ich podpisa-niem, możemy wprowadzać dodat-kowe zapisy umożliwiające zmia-nę leasingu firmowego na leasing konsumencki i odwrotnie, przenie-sienie praw na osobę trzecią, któ-ra wstąpi w miejsce korzystającego z rzeczy oraz warunków przy speł-nieniu których wstąpienie w miej-sce korzystającego ma nastąpić. Pamiętajmy, że zawsze możemy zmieniać naszą sytuację biznesową i uzyskiwać postanowienia umów dla nas korzystne, zgodnie z mak-symą „Najważniejszy jest klient”.

Artur Rostkowski, adwokat nKancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy

NALEŻY ZWRÓCIĆ UWAGĘ, ŻE NIE KAŻDY FINANSUJĄCY UMOŻLIWIA „PRZEPISYWANIE” UMÓW. DLATEGO MOŻLIWOŚĆ TAKĄ NALEŻY SPRAWDZIĆ JESZCZE NA ETAPIE WSTĘPNEGO WYBORU FIRMY I OFERTY

LEASINGOWEJ.

BRAK OGRANICZEŃ W STOSUNKU DO CZASU TRWANIA UMOWY LEASINGU OZNACZA RÓWNIEŻ,

IŻ UMOWĘ TAKĄ MOŻNA SKRACAĆ BĄDŹ PRZEDŁUŻAĆ, W ZALEŻNOŚCI OD WOLI STRON. SKRÓCENIE LUB PRZEDŁUŻENIE UMOWY LEASINGU WINNO BYĆ DOKONANE NA PODSTAWIE ANEKSU DO UMOWY LEASINGU, OKREŚLAJĄCEGO NOWY OKRES TRWANIA UMOWY ORAZ NOWY HARMONOGRAM SPŁAT RAT LEASINGOWYCH.

>>>Leasing Monitor Newsletter

19

Page 20: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

LEASINGOWE ABC DLA KSIĘGOWYCH I NIE TYLKO

W przypadku wielu dziedzin życia konsumenci, jak i mali przedsiębiorcy nie mają

możliwości negocjowania warun-ków proponowanej umowy. Ich rola sprowadza się do podpisania kon-traktu bądź jego odrzucenia w cało-ści. Dotyczy to na przykład umów stosowanych przez banki, operato-rów telefonicznych, deweloperów, zakłady ubezpieczeń, biura podróży, dostawców gazu i energii elektrycz-nej, a także przedsiębiorców zajmu-jących się leasingiem. Powoduje to niebezpieczeństwo, że przedsię-biorca w umowie narzuci klauzule, które nie będą korzystne dla kon-trahenta. Kodeks cywilny reguluje kwestie zmiany postanowień umo-wy w trakcie stosunku prawnego. Tabele opłat i prowizji, przywoływa-ne w umowie, stanowią jej integral-ną część. Jednakże, zupełnie inne skutki zmiany warunków umowy w trakcie jej trwania ustawodawca przewidział w stosunku do konsu-mentów i przedsiębiorców.

Czy leasingodawca może zmienić postanowienia tabeli opłat i prowizji w przypadku konsumentów?

Bez wątpienia tabele opłat i pro-wizji, są to postanowienia umowy, na których treść konsument nie ma rzeczywistego wpływu. Są

to postanowienia nieuzgodnio-ne indywidualnie, narzucone przez firmy leasingowe. Kodeks cywilny stanowi, że postanowienia, któ-re nie zostały uzgodnione indy-widualnie, nie wiążą konsumen-ta, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzecz-ny z dobrymi obyczajami i rażą-co naruszają jego interesy (art. 385 1 § 3 kodeksu cywilnego). Są to tzw. klauzule niedozwolone (abuzywne). Sam fakt, iż postano-wienia nie były negocjowane z kon-sumentem, nie oznacza jeszcze, że są one niewiążące i niedozwolo-ne, bowiem, by można było mówić o klauzuli abuzywnej, postanowie-nia te muszą spełniać łącznie dwie przesłanki: kształtowanie praw i obowiązków w sposób sprzecz-ny z dobrymi obyczajami a także rażące naruszenie interesów kon-sumenta. Są to pojęcia ocenne, w związku z czym niezwykle trudne jest wskazanie uniwersalnej i ścisłej granicy pomiędzy zwykłym naru-szeniem a naruszeniem rażącym.

Nie mniej jednak, z punktu widzenia art. 3851 kodeksu cywilnego, zasad-nicze znaczenie ma charakter opłat i prowizji, a dokładniej to, czy stano-wią one świadczenie główne stron umowy. W art. 385 1 § 1 kodeksu cywilnego, ustawodawca wyraźnie podkreśla, że działaniem ochron-nym nie są objęte postanowienia określające główne świadczenie

stron, w tym cenę lub wynagro-dzenie, jeżeli zostały sformuło-wane w sposób jednoznaczny. W wyroku z dnia 30 września 2002 r. Sąd Antymonopolowy stwierdził, iż wysokość opłat i prowizji nie wcho-dzi w zakres postanowień, określa-jących główne świadczenia stron umowy rachunku bankowego, gdyż mają one charakter fakultatywny (sygnatura XVII Amc 47/01). Bank może pobierać opłaty i prowizje, lecz nie musi, wskutek czego posta-nowienia ich dotyczące nie stano-wią obligatoryjnego elementu umo-wy. Zatem tabele opłat i prowizji podlegają kontroli na gruncie prze-pisów kodeksu cywilnego w zakre-sie kształtowania praw i obowiązków w sposób sprzeczny z dobrymi oby-czajami a także rażącego narusze-nia interesów konsumenta.

Należy także wziąć pod uwagę brzmienie art. 3853 pkt. 10 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym za nie-dozwolone należy uznać posta-nowienia umowne, które upraw-niają kontrahenta konsumenta do jednostronnej zmiany umowy bez ważnej przyczyny wskazanej w tej umowie. Tabele opłat i prowi-zji stanowią integralną część umowy leasingu. W związku z tym zgodnie z powołanym powyżej przepisem, nie mogą one być zmieniane bez ważnej przyczyny wskazanej w tej umowie. Przyjmuje się, że wzorce umów powinny zawierać zapisy,

Czy na gruncie kodeksu cywilnego dozwolona jest zmiana

TABELI OPŁAT I PROWIZJI?

Tabela opłat i prowizji jest integralną częścią umowy i nie może być zmieniana bez ważnej przyczyny wskazanej w umowie, a w przypadku jej zmiany – leasingobiorca powinien być o tym wcześniej poinformowany, tak by z łatwością mógł się zapoznać ze zmianami. Nie spełnia tego wywieszenie tabeli w odpowiednim miejscu w siedzibie spółki albo umieszczenie jej w Internecie.

Leasing Monitor Newsletter

20

Page 21: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

w jakich przypadkach może dojść do zmiany umowy, regulaminu czy taryfy opłat. Co ważne, opis sytu-acji prowadzących do zmian nie powinien mieć zbyt ogólnego cha-rakteru, musi wskazywać konkret-nie, w jakich przypadkach może dojść do zmian. Zbyt ogólne zapisy chętnie są przez Sąd Ochrony Kon-kurencji i Konsumentów uznawa-ne za niedozwolone postanowienia umowne. Warto o tym pamiętać, gdy firma leasingowa zechce zmienić nam opłaty. Trzeba wtedy spraw-dzić, czy zapis uprawniający do wprowadzenia zmian nie jest zbyt ogólny albo czy nie jest podob-ny do niedozwolonego postano-wienia umownego już wpisanego do rejestru prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konku-rencji i Konsumentów.

Ponadto, tabela opłat i prowizji, jak i jej zmiana powinna nam być doręczona przed zawarciem umo-wy lub przed terminem wprowa-dzenia zmian. Jeżeli jakiś dokument nie zostanie doręczony konsumen-towi, wtedy jego warunki konsumen-ta nie wiążą. Kluczowe jest zatem wykazanie doręczenia konsumento-wi dokumentów. Za nieprawidłowe i sprzeczne z obowiązującym pra-wem należy zatem uznać praktyki stosowane przez firmy leasingo-we polegające na wprowadzaniu w drodze jednostronnych decyzji zarządów spółek zmian w wyso-kości pobieranych opłat lub wpro-wadzanie nowych opłat poprzez wywieszenie ich w siedzibie spół-ki lub Internecie.

Czy leasingodawca może zmienić postanowienia Tabeli Opłat i Prowizji w przypadku przedsiębiorców?

W umowach między przedsiębior-cami nie znajdziemy klauzul niedo-zwolonych. Nie oznacza to oczy-wiście, że w umowach tych nie ma zapisów, które spełniają kryteria uznania takiego postanowienia za niedozwolone. Wręcz przeciwnie – często umowy zawierane z przed-siębiorcami, a szczególnie z tymi którzy zajmują uprzywilejowaną pozycję na rynku, zawierają zapisy,

które kształtują prawa i obowiąz-ki kontrahenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naru-szają jego interesy.

Przedsiębiorcy mają znacznie trud-niej w takiej sytuacji niż konsumen-ci. Kodeks cywilny, analogicznie jak w przypadku konsumentów, wpro-wadza zasadę, iż każda zmiana wyso-kości opłat, powinna być doręczona przedsiębiorcy przed jej wprowadze-niem (art. 3841 oraz art. 384 kodek-su cywilnego). Dopiero w ten sposób zostaje spełniony warunek łatwości dowiedzenia się przez leasingobior-cę o zmianach, nawet w sytuacjach gdzie posługiwanie się tego rodzaju dokumentami, jak tabele opłat i pro-wizji, czy regulaminy, jest powszech-ne. W żadnym razie nie wypełnia warunków z art. 384 kodeku cywilne-go wywieszenie tabeli w odpowied-nim miejscu w siedzibie spółki albo umieszczenie jej w Internecie.

Ponadto, zgodnie z powołanymi przepisami zmiana będzie wiąza-ła przedsiębiorcę, tylko w przypad-ku jeżeli nie skorzystał on z upraw-nienia do wypowiedzenia umowy w najbliższym terminie wypowie-dzenia. W przypadku umów leasingu to ostatnie nie będzie miało zasto-sowania. Fakt, że umowy leasingu zawierane są na czas oznaczony eli-minuje co do zasady wypowiedze-nie tych umów, a to z kolei wyklu-cza zastosowanie przepisu art. 3841 kodeksu cywilnego w zakresie wycofania się z takiej umowy w przy-padku zmiany taryfy opłat i prowizji. Nie mniej jednak, leasingodawca, tak jak w przypadku konsumentów, ma obowiązek doręczyć przedsię-biorcy zmianę tabeli opłat i prowizji a umowy leasingu powinny zawierać zapisy, w jakich przypadkach może dojść do zmiany umowy, regulaminu czy taryfy opłat.

Co zrobić w przypadku, gdy nie otrzymaliśmy zawiadomienia o zmianie lub wprowadzeniu nowych opłat?

W przypadku umów leasingu swo-boda ich wypowiadania jest znacz-nie ograniczona zarówno dla kon-sumentów, jak i przedsiębiorców.

W sytuacji, gdy nie otrzymaliśmy zawiadomienia o zmianie lub wpro-wadzeniu nowych opłat powin-niśmy złożyć do leasingodawcy reklamację, w której kwestionuje-my naliczenie „nowych opłat”, żąda-my ich zwrotu oraz oświadczamy, że nie otrzymaliśmy zawiadomie-nia o zmianach wzorca (np. taryfy). Oczywiście rzadko leasingodawca przyzna nam rację, kajając się przy tym, co nie oznacza, że nie warto w takiej sytuacji powalczyć. Jeże-li reklamacja zostanie negatyw-nie rozpatrzona ze względu na to, że zawiadomienie, zdaniem leasin-godawcy, o zmianach zostało nam doręczone, powinniśmy zażądać udowodnienia tego faktu. Jeżeli nadal nie uda nam się dojść z leasin-godawcą do porozumienia, konsu-menci mogą skorzystać z pomocy jednej z finansowanych z budżetu Państwa organizacji konsumenc-kich (Federacja Konsumentów, Sto-warzyszenie Konsumentów Pol-skich) albo z pomocy miejskiego lub powiatowego rzecznika konsumen-tów. Jeżeli i to nie pomoże, warto rozważyć złożenie pozwu w Sądzie Ochrony Konkurencji i Konsumen-tów o uznanie tego zapisu za nie-dozwolony. Natomiast przedsię-biorcy mogą skorzystać z pomocy organizacji wspierających przedsię-biorczość, jak Konfederacja Lewia-tan. Oczywiście ostatecznością jest dochodzenie swoich praw (np. zwro-tu pobranych niezasadnie opłat) przed sądem.

Należy jednak podkreślić, że naj-skuteczniejszym sposobem unik-nięcia przykrych konsekwen-cji jest analiza zapisów umów leasingu na etapie ich zawierania. Wybór firmy leasingowej, z któ-rą umowa zostanie zawarta powi-nien uwzględniać wynik tej anali-zy, w tym również oceny zapisów dotyczących stabilności opłat dodatkowych zawartych w Tabe-li Opłat i Prowizji. Najkorzystniej-szym wariantem jest zawsze załą-czenie Tabeli do umowy leasingu w formie kolejnego załącznika, którego zmiana wymaga wów-czas zgodnej woli obu stron.

Paula Fijałkowska nRadca prawny,

Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy

Leasing Monitor Newsletter

21

Page 22: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

LEASINGOWE ABC DLA KSIĘGOWYCH I NIE TYLKO

Jak prawidłowo księgować transakcje leasingu?

Kontynuując temat poruszony w poprzednim Newsletterze, chcielibyśmy zwrócić uwagę na trzy istotne kwestie dotyczące praktycznych problemów z ujęciem leasingu w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym.

Zanim staniemy przed proble-mem jak ująć środki trwa-łe leasingowe w bilansie,

powstaje pytanie – czy na gruncie Ustawy o rachunkowości umowa stanowi leasing finansowy i w związ-ku z tym, czy środki trwałe powinny być ujmowane w bilansie? Najczę-ściej o tym, czy umowa spełnia kry-teria leasingu finansowego decydu-je – oprócz warunku dotyczącego opcji wykupu – zapis wskazujący na to, że suma zdyskontowanych opłat wraz z wartością końcową, po której Korzystający zobowiązuje się nabyć przedmiot leasingu, nie może być większa niż 90% wartości począt-kowej. Weryfikacja tego warun-ku w niektórych przepadkach może sprawiać kłopot. Należy pamiętać, iż w sumie opłat uwzględnia się war-tość końcową przedmiotu umowy, którą Korzystający zobowiązuje się zapłacić za przeniesienie na niego własności tego przedmiotu. Istot-ną kwestią jest to, że do sumy opłat warunkowych nie zalicza się ani opłat leasingowych, ani płatności na rzecz finansującego za świadczenia dodatkowe, podatków oraz składek na ubezpieczenie tego przedmiotu, jeśli korzystający pokrywa je nieza-leżnie od opłat za używanie. Sytu-acja jest stosunkowo prosta, jeśli leasingobiorca nie korzysta z innych dodatkowych usług – np. serwi-sowania, ubezpieczenia, wymia-ny kół oferowanych w ramach wie-lu umów leasingowych. Nie ma też problemu z weryfikacją tego warun-ku, gdy każda z usług dodatkowych jest oddzielnie oferowana, oddziel-nie wyceniona w umowie i stano-wi oddzielną pozycję na fakturach

lub w umowie. Oddzielamy opłaty leasingowe od pozostałych opłat za usługi i na potrzeby weryfikacji dys-kontujemy tylko opłaty za leasing wraz z wartością końcową. Problem może się pojawić wtedy, jeśli usługi dodatkowe są oferowane w pakie-cie i wyceniane w łącznej kwocie, a kwota za te usługi stanowi istotną wartość umowy. Praktycznym pro-blemem jest ustalenie, jaka część kwoty opłat dotyczy leasingu, a jaka pozostałych usług, które nie powin-ny być uwzględnione przy weryfika-cji omawianego warunku. W takim wypadku należy oszacować war-tość godziwą dodatkowych świad-czeń i odjąć ją od łącznej wartości opłaty. Wartość godziwą dodatko-wych świadczeń można ustalić na podstawie cen oferowanych w usłu-gach bez umowy leasingu lub na podstawie cen takich usług dostęp-nych u innych dostawców.Zakładając, iż umowa leasingu speł-nia warunki leasingu finansowe-go na gruncie Ustawy o rachunko-wości, kolejnym ważnym krokiem jest ustalenie wartości początko-wej środków trwałych. Ustawa okre-śla jedynie to, jak ustalić wartość początkową dla środków trwałych, nie precyzując sposobu jej usta-lenia dla szczególnego przypad-ku środków trwałych używanych na podstawie umowy leasingu. W myśl Ustawy o rachunkowości wartość początkową środków trwałych sta-nowi cena nabycia lub koszt ich wytworzenia. Odpowiedź na pytanie – jak określić wartość początkową dla środków trwałych leasingowa-nych – można znaleźć w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 5

„Leasing, najem i dzierżawa”, któ-ry określa, iż wartość początkową przedmiotu leasingu finansowego, stanowiącą odpowiednik ceny jego zakupu, ustala się jako niższą spo-śród: wartości rynkowej przedmio-tu leasingu, ustalonej na moment rozpoczęcia leasingu lub wartości bieżącej opłat leasingowych, usta-lonej za pomocą stopy procento-wej leasingu lub stopy procentowej Korzystającego. Najczęściej umowy leasingowe wskazują, jaka jest cena zakupu środka trwałego, szczegól-nie, że często leasingobiorca sam wybiera środek trwały, negocju-je jego cenę, a leasingodawca tyl-ko finansuje jego zakup. W przy-padku, gdy finansujący nie ujawnia wartości przedmiotu leasingu lub podana przez niego wartość nie jest

Leasing Monitor Newsletter

22

Page 23: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

wiarygodna, należy samodzielnie ustalić wartość przedmiotu umowy. W tym celu należy wziąć pod uwagę cenę rynkową takiego samego lub podobnego przedmiotu. Jeśli usta-lenie wartości przedmiotu leasin-gu na podstawie ceny rynkowej nie jest praktycznie możliwe (dotyczy to np. specjalistycznych maszyn i urzą-dzeń dostosowanych wyłącznie do potrzeb korzystającego), to wartość przedmiotu leasingu ustala się dro-gą zdyskontowania (ustalenia war-tości bieżącej) sumy opłat leasingo-wych wynikających z umowy.Ostatnią kwestią, którą chcielibyśmy poruszyć, jest amortyzacja środków

trwałych leasingowanych. Powin-na być ona dokonywana według zasad analogicznych jak dla wła-snych środków trwałych, czyli przez okres ich użyteczności ekonomicz-nej, określony jako czas, przez któ-ry – według przewidywań – dany składnik aktywów będzie użytko-wany. Dodatkowo, zgodnie z zapisa-mi Ustawy o rachunkowości, war-tość początkową środków trwałych zmniejszają odpisy amortyzacyj-ne lub umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich war-tości na skutek używania lub upły-wu czasu. W myśl tego przepisu, istotne jest określenie czasu użyt-kowania przez jednostkę środków trwałych i określenie wartości środ-ka trwałego na koniec tego okresu. Amortyzacji będzie podlegała różni-

ca pomiędzy wartością początkowa a wartością końcową określona na moment zakończenia użytkowania środków trwałych przez jednostkę.Obrazując to przykładem – samo-chód o wartości początkowej 70.000 złotych ma okres ekonomicznej uży-teczności 7 lat. Umowa leasingu została zawarta na 3 lata. Po upły-wie 3 lat spółka sprzedaje samo-chody po cenie rynkowej stanowią-cej około 35% wartości początkowej samochodu. Stosując amortyza-cję metodą liniową w okresie ekono-micznej użyteczności środka trwa-łego, jego wartość netto po 3 latach będzie wynosiła 40.000 złotych.

Wartość rynkowa samochodu nato-miast będzie wynosić 24.500 zło-tych. W momencie sprzedaży spółka jednorazowo wykaże stratę w kwo-cie 15.500 złotych przewyższają-cą roczną amortyzację samochodu. Naszym zdaniem wysokość różni-cy pomiędzy wartością początkową a wartością końcową (przewidywa-ną ceną rynkową na moment zakoń-czenia użytkowania), równą 45.000 złotych, powinna być amortyzowana przez okres przewidywanego użyt-kowania środka trwałego przez jed-nostkę. Pozwoli to na zachowanie warunków, zgodnie z którymi odpi-sy amortyzacyjne mają uwzględniać utratę wartości środka trwałego na skutek używania lub upływu czasu. W praktyce zarówno przewidywa-ny okres używania środka trwałego,

ODPOWIEDŹ NA PYTANIE – JAK OKREŚLIĆ WARTOŚĆ POCZĄTKOWĄ DLA ŚRODKÓW TRWAŁYCH LEASINGOWANYCH – MOŻNA ZNALEŹĆ W KRAJOWYM STANDARDZIE RACHUNKOWOŚCI NR 5 „LEASING, NAJEM I DZIERŻAWA”.

>>>

jak i jego cena rynkowa po zakoń-czeniu użytkowania mogą się zmie-niać w trakcie okresu amortyzacji. Jednostka ma prawo i obowiązek weryfikować stawki amortyzacyjne, dostosowując je do zmieniających się przewidywań okresu użytkowa-nia środka trwałego i zmieniającej się wartości końcowej po tym okresie.Krajowy Standard Rachunkowo-ści nr 5 „Leasing, najem i dzierżawa” uściśla zasady amortyzacji środków trwałych leasingowanych, wskazu-jąc, iż w „przypadku leasingu finan-sowego odpisów amortyzacyjnych dokonuje Korzystający, stosując zasady określone w art. 32 i 33 Usta-wy o rachunkowości”. Jeżeli umo-wa nie przewiduje, że uzyska on na moment zakończenia leasingu tytuł własności przedmiotu umowy (bez dodatkowej opłaty lub za opłatę końcową), to dany składnik aktywów powinien zostać w całości zamor-tyzowany przez okres leasingu lub okres użytkowania, jeśli okres użyt-kowania byłby krótszy. Jeżeli umowa przewiduje, że korzystający uzyska tytuł własności przedmiotu leasingu (bez dodatkowej opłaty lub za opła-tę końcową) – to składnik aktywów amortyzuje się przez okres jego ekonomicznej użyteczności, zgod-nie z zasadami amortyzacji (metoda, stawka) stosowanymi przez Korzy-stającego do podobnych własnych składników aktywów.

Michał Okoniewski n Biegły Rewident

Fo

t. F

oto

lia

Leasing Monitor Newsletter

23

Page 24: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

Fo

t. F

oto

lia

LEASINGOWE ABC DLA KSIĘGOWYCH I NIE TYLKO

„Opcja wykupu” czyli kiedy leasing finansowy

stanowi dostawę towarów

W praktyce obrotu gospodarczego występują dwa podstawowe rodzaje leasingu: operacyjny i finansowy. O ile ich rozróżnienie i konsekwencje podatkowe na gruncie podatku dochodowego nie nastręczają większych trudności, o tyle wątpliwości pojawiają się przy próbie klasyfikacji na gruncie podatku od towarów i usług. W zależności od postanowień konkretnych umów leasing może stanowić albo dostawę towarów, albo świadczenie usług. Praktyczne wątpliwości koncentrują się wokół zawartych w umowach leasingu finansowego „opcji wykupu” przedmiotu leasingu.

Konsekwencje podatkowe umów leasinguZa leasing operacyjny uznamy umo-wę zawartą na czas oznaczony, sta-nowiący co najmniej 40% nor-

matywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyza-cyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo zosta-ła zawarta na okres co najmniej 5 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegają-

ce odpisom amortyzacyjnym nieru-chomości, a suma ustalonych opłat pomniejszona o należny podatek od towarów i usług odpowiada co naj-mniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerial-nych i prawnych. Leasing operacyjny

Leasing Monitor Newsletter

24

Page 25: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

to rodzaj leasingu, w którym przed-miot leasingu zaliczany jest do skład-ników majątkowych leasingodaw-cy, na nim też spoczywa obowiązek dokonywania odpisów amortyza-cyjnych. Powyższe przesądza, że na gruncie podatku VAT umowy leasin-gu operacyjnego uznamy za świad-czenie usług. Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 9 VAT umowy leasingu trak-towane są jako dostawy towarów wówczas, gdy – zgodnie z przepisa-mi ustawy o podatku dochodowym – odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający. Bez znaczenia dla kwa-lifikacji umowy leasingu operacyjne-go jako świadczenia usług na gruncie VAT jest zawarcie w umowie i skorzy-stanie przez leasingobiorcę z opcji wykupu. Opcja wykupu samocho-du, będącego przedmiotem umowy leasingu operacyjnego, jest upraw-nieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi. Wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością – dostawą towaru – nie związaną z samą umową leasingu. Za leasing finansowy uznamy umo-wę zawartą na czas oznaczony, jeże-li suma ustalonych w umowie leasin-gu opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpo-wiada co najmniej wartości począt-kowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. W przy-padku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerial-nej i prawnej, będących uprzednio przedmiotem takiej umowy, odpo-wiada co najmniej jego wartości ryn-kowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu. W przypadku tej for-my finansowania przedmiot leasin-gu zalicza się do składników mająt-kowych leasingobiorcy, a zatem to leasingobiorca dokonuje odpisów amortyzacyjnych, które wraz z czę-ścią odsetkową rat leasingowych zalicza do kosztów uzyskania przy-chodu. Dokonywanie odpisów amor-tyzacyjnych przez leasingobiorcę nie jest jednak wystarczające do uznania leasingu finansowego za dostawę towarów na gruncie VAT. Aby leasing finansowy stanowił dostawę towa-rów zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 VAT niezbędne jest, by umowa przewidy-wała, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty pra-wo własności zostanie przeniesio-

ne (tzw. opcja wykupu). Konstrukcja przepisu powoduje w praktyce wiele praktycznych wątpliwości.

Wątpliwości związane z opcją wykupuW sytuacji, gdy umowa leasingu finansowego zawiera bezwarunko-wą opcję wykupu – np. postanowie-nie, zgodnie z którym ostatnia rata leasingowa stanowi w istocie opłatę za wykup przedmiotu leasingu, a pra-wo własności przechodzi na dotych-czasowego leasingobiorcę na mocy samej umowy – wówczas w sposób nie budzący wątpliwości mamy do czynienia z dostawą towarów. Wątpliwości nie będzie budziła rów-nież sytuacja, gdy umowa leasin-gu finansowego w ogóle nie będzie zawierała opcji wykupu. W sytuacji, gdy w następstwie normalnych zda-rzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności przedmiotu leasingu nie zostanie przeniesione, na gruncie podatku VAT mamy do czynienia ze świadczeniem usług. Jest to jednak sytuacja o małym znaczeniu w prak-tyce umów leasingu. Najwięcej wątpliwości budzą umowy leasingu finansowego, które zawiera-ją jedynie „opcję zakupu”, a nie przy-mus kupna przedmiotu leasingu po zakończeniu okresu trwania umowy. W przypadku takich umów skutek w postaci przeniesienia własno-ści może nastąpić (w przypadku skorzystania przez leasingobiorcę z opcja zakupu), ale na moment zawarcia umowy nie ma pewności czy nastąpi. Zdania na temat podat-kowych konsekwencji takich umów są w doktrynie prawa podatkowego podzielone. Część autorów zajmuje stanowisko, że zawarcie w umowie „opcji zaku-pu” jest wystarczające do uznania leasingu finansowego za dostawę towarów. Zgodnie z tym poglądem bez znaczenia dla celów kwalifikacji podatkowej leasingu finansowego jest okoliczność, czy leasingobior-ca skorzysta z takiej opcji jeszcze w trakcie trwania umowy, powiada-miając o tym finansującego, czy też już po upływie okresu, na jaki została zawarta umowa, lub też nie skorzy-sta z niej wcale. Zgodnie z odmiennym poglądem, który autor uznaje za prawidło-

wy, niezbędne do uznania umowy leasingu finansowego za dostawę towarów jest zawarcie bezwarunko-wej „opcji zakupu”. Na taką wykład-nię wskazuje literalne brzmienie art. 7 ust. 1 pkt 2 VAT, gdzie czytamy, że do uznania za dostawę towarów nie-zbędne jest, aby umowa przewidy-wała, że „prawo własności zosta-nie przeniesione”, a nie może zostać przeniesione. Jeżeli umowa nie zawiera klauzuli o definitywnym przeniesieniu własności przedmiotu leasingu na korzystającego, ozna-cza to, że po zakończeniu umowy może, ale nie musi, dojść do takiej sprzedaży. W konsekwencji brak pewności (koniecznego następ-stwa) co do przejścia przedmiotu umowy leasingu na leasingobiorcę powoduje, że nie mamy do czynie-nia z dostawą towarów. Jeżeli stro-ny zdecydują się na skorzystanie z opcji wykupu przedmiotu leasingu, niezbędne jest odrębne ustalenie przeniesienia własności. W kontek-ście powyższego należy więc przy-jąć, że wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością – dostawą towaru – nie związaną z samą umo-wą leasingu. Taką wykładnię dodat-kowo wzmacnia treść art. 14 ust. 2 lit. b Dyrektywy 2006/12/WE, zgodnie z którym za dostawę towarów uzna-je się faktyczne przekazanie towaru zgodnie z umową najmu towarów na czas określony lub sprzedaży towa-ru na warunkach odroczonej płatno-ści, która zawiera klauzulę o prze-niesieniu własności w następstwie normalnych zdarzeń nie później niż z chwilą zapłaty ostatniej raty.

Podsumowanie

Klasyfikacja umowy leasingu finan-sowego jako dostawy towarów bądź jako świadczenia usług zale-ży od postanowień konkretnych umów. Szczególnie dużo praktycz-nych wątpliwości budzą umowy leasingu finansowego z warunko-wą opcją wykupu. W celu zapewnie-nia bezpieczeństwa podatkowego warto przeanalizować postanowie-nia zawartych umów i podjąć działa-nia zabezpieczające przed skutkami błędnej kwalifikacji.

Tomasz Strzałkowski nDoradca Podatkowy

Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy

Leasing Monitor Newsletter

25

Page 26: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

LEASINGOWE ABC DLA KSIĘGOWYCH I NIE TYLKO

Na początek dwa powszech-nie pewne znane fakty, któ-re jednak dla porządku war-

to przypomnieć. Pierwszym z nich jest zmiana od kwietnia 2014 r. usta-wy o Podatku od Towarów i Usług, umożliwiająca pełne odliczenie podatku VAT w sytuacji zapewnienia wykorzystywania pojazdu wyłącz-nie do działalności służbowej wraz z obowiązkiem złożenia deklaracji VAT-26 oraz prowadzeniem ścisłe-go rozliczenie kilometrów przebiegu pojazdu.Drugi element, to wprowadzenie od stycznia 2015 r. przepisów o ryczał-cie od wykorzystywania przez pra-cownika samochodu służbowego do celów prywatnych. Miesięczny zryczałtowany przychód wynosi 250 zł w  przypadku samochodów z sil-nikiem o pojemności do 1600 cm3, z kolei przychód z  tytułu korzysta-nia z pojazdów z większym silnikiem wynosi 400 zł.Jak to funkcjonuje w praktyce? Oczy-wiście zgodnie z oczekiwaniami, interpretacje organów podatkowych idą w kierunku konserwatywnym, rozpatrując wszelkie wątpliwości na niekorzyść podatników. Jak się jed-nak okazało, Sądy nie podzielają takiego stanowiska, coraz częściej formułując linię orzeczniczą korzyst-ną dla podatników. Warto więc pod-sumować obecny stan spornych kwestii związanych z samochodami służbowymi.1. Wykorzystywanie pojazdów do celów prywatnych na pod-stawie umowy cywilno-prawnej. Urzędy stoją na stanowisku, że fir-

my, które udostępniają swoim pra-cownikom możliwość wykorzysty-wania samochodów służbowych do celów prywatnych, na podsta-wie umów odpłatnego korzystania, nie mają prawa do odliczania całości podatku VAT, gdyż ich zdaniem są to pojazdy wykorzystywane również do celów prywatnych. Zdaniem US w takich sytuacjach nie ma możliwo-ści stworzenia przejrzystych zasad, z których wynikałby brak możliwości użycia pojazdów do celów prywat-nych, a jest to warunek sine qua non umożliwiający skorzystanie z pełne-go odliczenia VAT, oczywiście pod warunkiem zgłoszenia pojazdów do US na druku VAT-26.Szczęśliwie dla podatników, sądy zaczynają podważać to stanowi-sko, argumentując że wprowadze-nie jednoznacznych zasad korzy-stania z samochodów służbowych, z jednoczesnym odpłatnym korzy-staniem do celów prywatnych, daje prawo do pełnego odliczania podat-ku VAT.Wniosek z tego jest taki, że nale-ży bardzo dokładnie przeanalizo-wać posiadaną politykę flotową, ewentualnie korzystając z usług zewnętrznych wyspecjalizowanych podmiotów, tak aby zawarte w niej postanowienia odnośnie wykorzy-stywania pojazdów do celów służ-bowych, nie budziły wątpliwości organów podatkowych w kwestii jednoznaczności ich przeznacze-nia wyłącznie do celów służbowych. Dodanie do nich odpłatnej (a więc komercyjnej) formy wykorzystania do innych celów powinno być bez-

pieczne, choć oczywiście nie można wykluczyć sporu w tej kwestii.2. Koszt paliwa. Ujęcie w ryczałto-wo rozpoznawanych przychodach po stronie prywatnych użytkow-ników samochodów służbowych kosztów paliwa, jest również uzna-wane we wszelkich interpretacjach za nieprawidłowe, gdyż w wyjaśnie-niach Ministerstwa Finansów znala-zło się stwierdzenie, że ryczałt nie obejmuje dodatkowych kosztów (finansowanych przez pracodaw-cę), związanych z prywatnym uży-waniem samochodu służbowego, w tym kosztów paliwa.W tym przypadku również pojawi-ło się pozytywne orzeczenie WSA, w którym uznano że koszt zużytego do celów prywatnych paliwa, sfinan-sowany przez pracodawcę, nie powi-nien być traktowany jako dodatko-wy przychód pracownika na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z orzeczenia wyni-ka, że zryczałtowany przychód pra-cownika, używającego auto służbo-we prywatnie, obejmuje wszystkie korzyści (np. naprawy, wymianę pły-nów, paliwo) jakie on osiąga.Nie oznacza to jeszcze przełomu, gdyż wyrok nie jest prawomocny, ale trend orzeczniczy wydaje się być bardzo interesujący.3. Ubezpieczenia społeczne. Kwo-ty rozpoznanych przychodów z tytu-łu prywatnego użytkowania samo-chodów służbowych, zdaniem urzędników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych powinien podlegać składkom na  ubezpieczenia spo-łeczne i ubezpieczenie zdrowot-

Samochody służbowe aktualne trendy orzecznicze

Tematyka użytkowania samochodów służbowych nie jest niczym nowym, aczkolwiek nowelizacje przepisów i ich interpretacja skutkują koniecznością ciągłego śledzenia aktualnych interpretacji, orzeczeń, itp., otwierających często nowe możliwości optymalizacji podatkowej, ale też niosące elementy potencjalnych zagrożeń.

Leasing Monitor Newsletter

26

Page 27: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

ne. Jest to więc dodatkowy koszt dla pracodawcy i pracownika, pogarszający warunki korzy-stania z samochodów służbo-wych do celów prywatnych.Również w tej kwestii zaczęły się pojawiać pozytywne orze-czenia Sądów Administracyj-nych, uznające że rozpoznawany przychód nie powinien podlegać składkom ZUS-ow-skim.W tym przypadku remedium leży również we wła-ściwych sformułowaniach polityki flotowej. Ponownie zalecamy więc pochylenie się nad ich zapisami, aby wcześnie zapobiec problemom wynikającym z ich stosowania.

Przegląd polityki flotowej powinien stać się normą nie tylko jako jednorazowe działanie, ale również jako stały element analiz, gdyż otoczenie prawno-podat-kowe nieustannie ewoluuje, stwarzając z jednej strony nowe zagrożenia, ale z drugiej otwierając furtki do optyma-lizacji podatkowej i kosztowej, korzyst-nej zarówno dla pracownika, jak i dla przedsiębiorcy.Na zakończenie tego wątku war-to wspomnieć o być może mało jed-noznacznym obowiązku weryfika-cji deklaracji VAT-26. Za uzasadnione można uznać oczekiwanie fiskusa, że po wykupieniu pojazdu należy złożyć nową deklarację VAT-26, zwłaszcza jeśli zmienił się numer rejestracyjny pojaz-du. Wprawdzie nadal jest to ten sam pojazd i nie zmieniło się jego przezna-czenie, ale formalnie należy o tym fakcie powiadomić stosowny Urząd.Dość nietypowe jest jednak oczekiwa-nie fiskusa, że aktualizacja deklaracji VAT-26 powinna być składana również w przypadkach:a. zwrotu pojazdu do firmy leasingowej

(windykacja, skrócenie umowy leasin-gu, itp.)

b. sprzedaży pojazdu osobie trzeciej (każda sprzedaż, nie tylko po leasingu)

Taki pojazd w aktualizacji deklaracji powi-nien zostać wykazany jako przeznaczo-ny do użytku mieszanego z możliwością wykorzystywania do celów prywatnych. Mało to przekonujące dla przeciętnego „zjadacza chleba” i sugerujące zbędny przerost biurokracji, gdyż przecież nowy posiadacz w przypadku wykorzystywania pojazdu wyłącznie do celów służbowych, powinien złożyć samodzielną deklarację VAT-26. No ale cóż, czy wszystko musi być proste i logiczne?

Jarosław Melon n

Leasing Monitor Newsletter

27

Page 28: - Leasing Monitor...LEASING MONITOR er 2016 kwiecień nr 4  kwartalnik Wpływ podatku bankowego na koszt leasingu JAK BEZPIECZNIE ZAWRZEĆ UMOWĘ LEASINGU CESJA UMOWY LEASING…

STALEMONITORUJEMY RYNEK LEASINGU

ww

w.le

asin

gm

oni

tor.c

om