Zklientemokowoko Wydanie specjalne Turystyka wyzsze_2010.pdfmieç zasad´ „klient nasz...

SYLWETKA ABSOLWENTAZ klientem okow oko– Idealny pracownik musibyç odporny na stres zewzgl´du na ró˝ne reakcjeklientów. Powinien rozu-mieç zasad´ „klient naszPan” – mówi Piotr Suçko zzarzàduBiura Turystyki Ak-tywnej Funclub. Strona 7

Wydaniespecjalnekwiecień 2010

Wiadomości Turystyczne– pismo branżowe pracowników turystykiWydawca: EurosystemWawelska 78, ap. 30, 02-034 Warszawatel. (022) 822 20 16,e-mail: wt@wiadomosciturystyczne.plwww.wiadomosciturystyczne.pl

Pieniàdze

Studia, bardzo drogarzecz. Choć studia

o profilu turystycznym nienależą do najdroższych,to co roku do kas uczelnia-nych wpływają niebagatelnekwoty. Czytaj na stronie 5

Kształceniepodyplomowe

Przezorny dobrzewykształcony. Studia

podyplomowe wypełniają lukęmiędzy ofertą kształceniana poziomie licencjackimi magisterskim, a potrzebamirynku. Czytaj na stronie 6

Studia magisterskie

Po co komu magister?Są stanowiska, na których,

oprócz praktycznych umiejętno-ści, dyplom magistra jestatutem. Czytaj na stronie 7

Praktyki zawodowe

Praktyka czyni mistrza.Kontakt z pracownikami

branży turystycznej na studiachto często najcenniejszy kapitał zjakim absolwent turystyki koń-czy szkołę. Czytaj na stronie 10

WybraliÊmy dziesi´ç uczelnispoÊród gàszczu szkół kształcà-cych kadry dla turystyki na po-ziomie licencjata.

Nasz raport znakomiciewpisuje si´ w dyskusj´na temat kondycji pol-

skich uczelni, trwajàcà od kil-ku miesi´cy w najpowa˝niej-szych mediach. Studia tury-styczne sà idealnà ilustracjàstanu całego polskiego szkol-nictwa wy˝szego – zwłaszczatego zawodowego, na pozio-mie licencjatu. Minima pro-gramowe traktowane jako ma-xima, szumnie brzmiàce na-zwy przedmiotów kryjàceogólniki i banały, odb´bnianepo łebkach zaj´cia, zaliczeniaza obecnoÊci, byleby nie wy-kruszyli si´ płacàcy czesne,prace dyplomowe powstajàcemetodà „kopiuj – wklej”, lipnepraktyki, szczàtkowe lektoratyj´zyków obcych – wszystkiebolàczki krajowych uczelni,jak w soczewce skupiajà si´ nakierunkach turystycznych.

UÊmiech nie wykluczakompetencjiWinà za taki stan rzeczy

obarcza si´ z reguły uczelnie,dla których najwa˝niejsze jestprzychodzàce ze studentemczesne, i samych ˝aków, bar-dziej zainteresowanych ład-nym wpisem w CV, ni˝ zdoby-waniem zawodu. Ale i praco-dawcy dokładajà tu swoje trzygrosze – sami zniech´cajàszkoły i studentów do reformtwierdzàc, ˝e nie ma dla nichznaczenia, jaki kierunek skoƒ-czył kandydat albo ˝e wystar-czy im Êrednie wykształcenie.RzeczywiÊcie – do wr´cza-

nia katalogów, uÊmiechaniasi´ zza biurka do klienta isprzedawania wycieczek nietrzeba wiele wi´cej, ni˝ znajo-moÊç j´zyka polskiego, mate-

matyki i geografii na poziomielicealnym plus miła aparycja.Ale co b´dzie, kiedy firma si´

rozroÊnie i z agencji mieszczà-cej si´ w dwóch pokojachzmieni w kilkunastoosobowà

struktur´? Albo kiedy ambicjewykroczà poza poÊrednictwo iprzyjdzie budowaç własnàofert´? KtoÊ musi wtedy szu-kaç kontrahentów, czytaçumowy, przeliczaç koszta i zy-ski, administrowaç biurem ipersonelem.Tak piłka wraca na pole

uczelni. ˚eby absolwent tu-rystki był konkurencyjny narynku pracy i mógł mierzyçwy˝ej, ni˝ posada sprzedawcy,nie mo˝e mieç w indeksie zali-czeƒ z technologii ˝ywieniaczy fitnessu. Tak naprawd´kierunek „turystyka” powi-nien byç studiami z zarzàdza-nia i ekonomii, uzupełnionymielementami psychologii, poli-tologii, marketingu i geografiioraz solidnymi praktykami.

O lepsze kształceniePodj´liÊmy prób´ wybrania

szkół, których program kształ-cenia najbardziej odpowiadapotrzebom wielokrotnie zgła-szanym na naszych łamachprzez przedstawicieli bran˝y.W naszym badaniu ankieto-wym skierowanym do uczelniprowadzàcych studia I stopniana kierunkach turystycznychnajwy˝ej ocenialiÊmy sposóbprzeprowadzania praktyk, na-uk´ systemów rezerwacyjnychi nauczanie j´zyków obcych.Pozostałe kryteria prezentuje-my w tabeli.Liczymy na to, ˝e z czasem

turystyka nie b´dzie ju˝ wy-mieniana jednym tchem obokmarketingu na czele listy kie-runków popularnych wÊródstudentów a niekonieczniepo˝àdanych przez pracodaw-ców. Czy sà uczelnie, któretraktujà t´ najbardziej docho-dowà gałàê gospodarki i jejstudentów serio? Nasz raportpróbuje dostarczyç choç cz´-Êciowej odpowiedzi na to py-tanie. RED

Wiemy, które uczelnie sà najlepsze

DossierUczelnie wyższe

prezentacjakierunków

turystycznychStrony 12-15

TurystykaSzkoły Wyzsze

RozmowaWTBliżej życia,bliżej turystyki– W zawodach tu-rystycznych relacjemistrz – uczeń sąważne. Z założeńreformy wynika,że trzeba szerzej

włączyć praktyków do procesukształcenia – mówi Andrzej Kur-kiewicz z Ministerstwa Nauki iSzkolnictwa Wyższego. strona 9

TOP 10 – NAJLEPSZE SZKOŁY KSZTAŁCĄCEKADRY DLA TURYSTYKI

1. Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w GdańskuWydział Turystyki, Handlu i Usług 80 pkt.

2. Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowaim. W. Korfantego, Katowice,Wydział Turystyki i Promocji Zdrowia

77 pkt.

3. AWF im. Eugeniusza Piaseckiego, PoznańWydział Turystyki i Rekreacji 74 pkt.

4. Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii w SuchejBeskidzkiej, Wydział Turystyki i Rekreacji 72 pkt.

5. Uniwersytet Szczeciński Wydział Nauk o Ziemi 69 pkt.

6. Wyższa Szkoła Hotelarstwa, Gastronomii i Turystyki,Warszawa, Turystyka i Rekreacja 66 pkt.

7. Wyższa Szkoła Bankowa we WrocławiuWydział Finansów i Zarządzania 62 pkt.

8. Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Turystyczna, Szczecin 62 pkt.

9. Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii, Poznań 61 pkt.

10. Wyższa Szkoła Gospodarki w BydgoszczyWydział Turystyki i Geografii 60 pkt.

1. Przygotowanie zawodowe– 60 pkt.• Języki obce• Praktyki• Liczba godzin zajęć prowadzonych

przez praktyków• Warsztaty• Zajęcia dotyczące obsługi

systemów rezerwacyjnych• Dodatkowe kursy2. Poziom naukowy – 15 pkt.• Pełnoetatowa kadra naukowa,

wykładowcy z zagranicy• Osiągnięcia naukowe studentów• Sesje i konferencje naukowe

organizowane w roku akademickim2009/2010

3. Warunki studiowania– 20 pkt.• Współpraca zagraniczna i stypendia

zagraniczne• Zajęcia prowadzone w języku

obcym• Liczebność grup na ćwiczeniach

na pierwszym roku studiów• Pozastypendialny system

nagradzania studentów4. Inne – 5 pkt.• Nagrody w konkursie ministra

właściwego do spraw turystykiza najlepszą pracę magisterską

• Pozycja szkoły w RankinguSzkół Wyższych Perspektywi Rzeczpospolitej w 2009 r.

KRYTERIA KONKURSOWE

Szkoły wybraliśmy na podstawie przeprowadzonego przez nas badania ankietowego.Uwzględniliśmy tylko te uczelnie, które wypełniły część konkursową ankiety

PROMOCJA Szkoły Wyższe2 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE

Szkoły Wyższe WYDANIE SPECJALNEWIADOMOŚCI TURYSTYCZNE 3

Moda na turystyk´ wcià˝ trwa. Âwiadczy do tym fakt, ˝e na kierunkach turystycznych przypadanajwi´cej kandydatów na jedno miejsce – mówi w naszym raporcie dr Andrzej Kurkiewicz,

zast´pca dyrektora Departamentu Strategii w Ministerstwie Nauki i SzkolnictwaWy˝szego. Takiedane mogà robiç wra˝enie – turystyka przegoniła socjologi´, prawo i psychologi´. Tyle tylko, ˝epodczas gdy studenci tych kierunków liczà na solidne wykształcenie gwarantujàce ciekawà, dobrzepłatnà prac´, dla amatorów licencjatu czy magisterium z turystyki głównà wartoÊcià bywa dyplom,tak, jak gdyby wpis w CV „Wykształcenie wy˝sze” był magicznym zakl´ciem otwierajàcym drzwipracodawców. O tym, ˝e tak nie jest, i dlaczego, mówi nasz raport. Ale wydaje si´, ˝e problem tkwinie tylko w niskim poziomie studiów czy nierealnych oczekiwaniach absolwentów. Na studiach nieuÊwiadamia si´ jednej wa˝nej sprawy – pensja w tej bran˝y zale˝y od klienta i od tego, jak zostanieobsłu˝ony, o czym przypomina inny nasz rozmówca – Piotr Suçko z biura Funclub.

Agnieszka Mularczyk

WIADOMOŚCITURYSTYCZNEWYDANIE SPECJALNESZKOŁY WY�SZE 2010kwiecień 2010ISSN 1731-7452

Redakcja:Marta Jurekredaktor prowadząca

Agnieszka Mularczykredaktor wydania

Zespół:Monika Gajewska-Okonek,Jaga Kolawa,Liliana Olchowik,Agata Wołosik-Wysocka

Reklama:Jagoda Walczak (dyrektor)Joanna MarkowskaKarolina Tamioła

Skład:Studio4you, Aneta Kobylińska

Wydawca:Eurosystem, Jaros∏aw Âleszyƒski,02-034 Warszawa,ul. Wawelska 78, ap. 30,tel. (022) 822 20 16,faks (022) 823 78 83,e-mail: wt@wiadomosciturystyczne.pl,www.eurosys.pl

„WiadomoÊci Turystyczne“to specjalistyczny dwutygodnikbran˝y turystycznej. Opisujàcnajwa˝niejsze wydarzeniaturystyczne w Polsce i na Êwiecie,

gazeta dostarcza aktualnych i rzetelnych informacjiz zakresu organizacji pracy, prawa i marketingu.Redakcja przygotowuje równie˝ specjalne wydaniatargowe, dodatki regionalne i tematyczne.

Prenumerata:Zamówienia na prenumerat´ przyjmujemypod tel./faks (022) 822 20 16,e-mail: prenumerata@2eurosys.pl,www.wiadomosciturystyczne.plZamówienia realizujà tak˝e:Ruch, Kolporter, Garmond.Prenumerata standard: automatycznie odnawianaprenumerata, 24 numery w cenie 131 PLN,standard edukacja: oferta skierowana do uczniów,studentów i pracowników naukowych, 24 nume-ry w cenie 93 PLN (50% upustu) i terminowa:roczna prenumerata w cenie 154 PLN

Indeks osóbAnielska Agnieszka . . .6Beta Hanna . . . . . . . . .3Bogucka Anna . . . . . .10Braham Joanna . . . . . .7Bystrzanowski Julian .11Filipkiewicz Michał . . .6Gęborys Katarzyna . . . .6Głąbiński Zbigniew . .10Gołda Marika . . . . . . . .5Gołembski Grzegorz . . .9Grzebowski Andreo . . .7

Haładus Piotr . . . . . . . .8Kaczmarek Milena . . .10Kozakowska Małgorzata 6Krauze Iwona . . . . . . . .6Kurkiewicz Andrzej . . .9Łuczak Andrzej . . . . .10Matuszak Jerzy . . . . . .6Milski Krzysztof . . . . . .7Moroz Monika . . . . . . .5Mrozkowiak Edyta . . . .6Papiernik Rajmund . . . .6Rachwał Tomasz . . . . .5

Sikorska Agnieszka . . .6Strach Jolanta . . . . . .10Sućko Piotr . . . . . . . . .7Sujkowski Sławomir . .8Szymańska Olga . . . . .8Walas Bartłomiej . . . . .3Widelska Izabela . . . . .7Wróblewski Sławomir .6

Indeks firm i organizacjiAkademia Ekonomicznaim. Karola Adamieckiego

w Katowicach . . . . . . .9Alfa Star . . . . . . . . . . .6Arcus, Biuro Pielgrzym-kowo-Turystyczne . . . .8Biuro PodróżnikówFlugo . . . . . . . . . . . . . .7Biuro Turystyki AktywnejFunclub . . . . . . . . . . . .7Dolnośląska OrganizacjaTurystyczna . . . . . . . . .6EasyGo.pl . . . . . . . . . .8Felix, hotel . . . . . . . . .10

Globtour, biuropodróży . . . . . . . . . . .10ITRP . . . . . . . . . . . . . . .5Kujawsko-pomorski Od-dział PIT . . . . . . . . . . . .6Le Regina, hotel . . . . .10Meetings Management 6Ministerstwo Nauki iSzkolnictwa Wyższego 9Orbis Travel . . . . . . . . .7Państwowa WyższaSzkoła Zawodowa im.

Angelusa Silesiusaw Wałbrzychu . . . . . . .6Państwowa WyższaSzkoła Zawodowaw Lesznie . . . . . . . . . .6PIT . . . . . . . . . . . . . . . .5PolitechnikaBiałostocka . . . . . . . .10Polska IzbaHotelarstwa . . . . . . . . .7POT . . . . . . . . . . . . . . .3praca.pl . . . . . . . . . . . .6

Selectours & Telemac .7Śląska OrganizacjaTurystyczna . . . . . . . . .6Starwood ServicesPoland Sp. z o.o., TheWestin Warsaw & She-raton Warsaw Hotel . .3Szkoła Główna Handlowaw Warszawie . . . . . . .7Tui Poland . . . . . . . . . .8Uniwersytet Ekonomicz-ny w Poznaniu . . . . . . .9

Uniwersytet Pedagogicz-ny im. Komisji EdukacjiNarodowej w Krakowie 5UniwersytetSzczeciński . . . . . .5, 10Wakacje.pl . . . . . . . . .8Wyższa Szkoła Bankowa 6Wyższa SzkołaEkonomiczna Almamerw Warszawie . . . . . . .6Wyższa Szkoła Gospodar-ki w Bydgoszczy . . . . .6

Wyższa SzkołaHotelarstwa, Gastronomiii Turystyki w Warszawie

. . . . . . . . . . . . . . . . .11Wyższa Szkoła Turystkii Rekreacji im. Orłowiczaw Warszawie . . . . . .10Wyższa Szkoła Turystykii Języków Obcychw Warszawie . . . . . . .5ZachodniopomorskaIzba Turystyki . . . . . .10

Indeks osób, firm i organizacji

Młode osoby po studiach majà cz´sto jasne wyobra˝enie o swojej przyszłej pracy i mierzà wyso-ko. To dobrze, ale kiedy stykajà si´ z realiami rynku, rozczarowujà si´. Dostajà propozycje po-

ni˝ej oczekiwaƒ i wykształcenia. Absolwenci powinni zdawaç sobie spraw´, ˝e b´dà bardziej warto-Êciowymi pracownikami, jeÊli przejdà kolejne szczeble kariery, poznajàc od podstaw sposób funk-cjonowania firmy. Tak przynajmniej jest w hotelu. Kiedy proponuj´ młodej osobie prac´ doormenanajcz´Êciej mówi´, ˝e to tylko poczàtek. Te osoby, w ramach działu mogà awansowaç nawet po 3miesiàcach, po roku mogà wybieraç; przechodziç do innych działów, na wy˝sze stanowiska, np. re-cepcjonisty, a potemmajà kolejne Êcie˝ki kariery do wyboru – zostajà supervisorami, przechodzà dodziału sprzeda˝y.Âcie˝ka zawodowa jest indywidualna, zale˝y od predyspozycji danej osoby i poda˝y pracy w hote-lu. U nas droga awansu jest ró˝norodna i niemal nieograniczona. Na wysokie stanowiska zazwy-czaj zatrudniamy osoby z wewnàtrz. Ja prac´ zaczynałam od stanowiska kelnerki, póêniej przecho-dziłam niemal przez wszystkie działy pracy w hotelu. Najwa˝niejsze jest wiedzieç, do jakiego punk-tu si´ zdà˝a i konsekwentnie (i cierpliwie) do niego zmierzaç.JeÊli absolwenci nie chcà zaczynaç od podstaw, powinni zdobywaç jak najwi´ksze doÊwiadczenieju˝ na studiach np. w ramach praktyk lub sta˝u zawodowego.

Hanna Beta, Manager Szkoleƒ, Rekrutacji i Rozwoju Pracowników,Starwood Services Poland Sp. z o.o. The Westin Warsaw & Sheraton Warsaw Hotel

Konflikt bran˝a turystyczna – Êrodowisko akademickie jest ponadczasowy i transgraniczny. NiejesteÊmy tu oryginalni. Dyskusja studentów z praktykami toczyła si´ niedawno w Pary˝u. Oka-

zało si´, ˝e oczekiwania obu stron sà całkowicie rozbie˝ne. Bran˝a apeluje: dajcie nam absolwen-tów, którym od razu mo˝na powierzyç konkretne zadania. Akademicy odpowiadajà: nie naszà rolàjest proste przyuczanie do zawodu, dajcie młodzie˝y zadania podczas praktyk… Utrudnia spraw´tak˝e motywacja, którà si´ kierujà studenci wybierajàc turystyk´. Debata francuska pokazała, ˝eprawie ka˝dy kandydat na studia w zakresie turystyki uzasadnia wybór kierunku zamiłowaniem dopodró˝owania. A przecie˝ szewc bez butów chodzi.Zbli˝anie si´ nauki i praktyki jest jednak niezb´dne i wzajemnie korzystne, bowiem to Êrodowiskoakademickie opracowuje niezliczonà liczb´ analiz pozwalajàcych na trafne wybory ekonomiczne.A z tego dorobku bran˝a nie bardzo chce skorzystaç.Do tego wszystkiego tempo zmian w gospodarce turystycznej wymaga ciàgłego podnoszenia kwa-lifikacji nauczycieli. A presja na kształcenie „iloÊciowe” pochłania całkowicie czas akademików.Jak pogodziç rachunek ekonomiczny szkół z jakoÊcià kształcenia, motywacjà studentów? To ma-teriał na szerokà debat´.

Bartłomiej Walas, wiceprezes POT, były dyrektor paryskiej placówki tej organizacji

WIADOMOŚCITURYSTYCZNE

ŚCIEŻKI KARIERY

Konsekwencja prowadzi do sukcesu

od redakcji

PONAD GRANICAMI

Mi´dzy bran˝à i akademikami

PROMOCJA Szkoły Wyższe WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE4

Uczelnie o profilu turystycznympowstajà od poczàtku lat 90.Wcià˝ majà zapewniony dopływmłodzie˝y wierzàcej, ˝e turysty-ka to przyjemna dziedzina. Choçstudia nie nale˝à do najdro˝-szych, to co roku do kas uczel-nianych wpływajà niebagatelnekwoty.

Liliana Olchowik

Za jedno z osiàgni´ç pol-skich przemian ustrojo-wych uwa˝a si´ wzrost

dost´pnoÊci kształcenia (403tys. studentów w roku akade-mickim 1990/1991 wobec 1930tys. w roku 2007/2008). Ów cuduczyniły uczelnie niepubliczne.Podczas gdy w Polsce nakładybud˝etu paƒstwa na jednegostudenta sà najni˝sze wÊródkrajów OECD, nasz kraj nale˝ydo czołówki (w 2002 roku 7.miejsce wÊród 26 paƒstw) podwzgl´dem prywatnych nakła-dów na edukacj´ wy˝szà!

Doraêny zyskW latach 90. licznie powsta-

wały uczelnie o profilu tury-stycznym. Nie wymagały du˝ychinwestycji infrastrukturalnych.Na turystyk´ istniał popyt zwià-zany z obiecujàcym rynkiempracy (usługi) i właÊciwà mło-dzie˝y ciekawoÊcià Êwiata.Przeci´tny polski student

w 2009 roku wydał na czesne4000 zł. Suma ta przemno˝onaprzez co najmniej milion stu-dentów niestacjonarnych dajeokoło 4 mld zł. Trudno wyceniçile wyło˝yli z własnej kieszeni nakształcenie studenci kierunkuTurystyka i Rekreacja. Mo˝najednak policzyç, ˝e na przeci´t-

nej uczelni tego typu w latachtłustych studiowało jednocze-Ênie od 3 do 5 tys. studentów, codawało 12-20 mln zł wpływówrocznie. Co ciekawe, zanimwprowadzono standardy na-uczania, okreÊlajàce minimalnàliczb´ godzin, nowo powstałeuczelnie oferowały studentomznacznie wi´cej. Gdy zało˝ycie-le (rektorzy) dowiedzieli si´, ˝emo˝na daç mniej, minimum(1900 godz. na studiach licen-cjackich) uznano za norm´.Cz´sto ograniczano liczb´ zaj´ç,np. nauk´ j´zyków obcych. Ma-jà byç tygodniowo dwa j´zykiobce po 2 godz. – wi´c tyle jest!

Skàpa ofertaNiepubliczne uczelnie, jak

ka˝de prywatne przedsi´bior-stwo, nie mogà sobie pozwoliçna deficyt, niech´tnie widzà te˝zmniejszenie si´ dochodów.Przy niekorzystnych dla eduka-cji prywatnej zmianach (ni˝ de-mograficzny) roczne wpływyz czesnego zmniejszyły si´ do6-10 mln i uczelnie zacz´łyoszcz´dzaç. Niektóre główniena ofercie edukacyjnej.WczeÊniej w ramach wpiso-

wego student otrzymywał ma-teriały reklamowe oraz aktual-nie wydawane przez uczelni´podr´czniki. Wpisowe nie ule-gło zmianie – „prezenty” znik-n´ły. Wpisowe nie jest te˝,wbrew pozorom wydatkiemjednorazowym. Kilka setek pła-ci si´ przy „wpisywaniu” naka˝dy kolejny rok studiów,choç student nie zmienia uczel-ni. Przeci´tna grupa, w którejodbywały si´ çwiczenia (pod-stawà były grupy j´zykowe) li-czyła 30 osób. DziÊ zdarzajà si´

nawet grupy stuosobowe. Choçwycofano si´ z dodatkowychopłat za egzaminy poprawkowe(50 zł), kwot tych nie zwracanolub robiono to tylko na wyraê-ne ˝àdanie lepiej poinformo-wanych studentów. Na 6. seme-strze studiów licencjackichi 4. semestrze studiów magi-sterskich, czesne zwi´ksza si´ o40 proc. Uzasadnienie: kosztypromocji, recenzji prac i egza-minów dyplomowych. Notabe-ne nie zawsze w całoÊci przeka-zywane w formie honorariumpromotorom i recenzentom.To oczywiÊcie negatywne

przykłady, niedotyczàce wszyst-kich szkół wy˝szych, ale… z ˝y-cia wzi´te.

Umowa i katalogOchron´ praw studenta mia-

ła zapewniç umowa zawierana zuczelnià. Szkoda, ˝e federacjaochrony praw konsumenta nieprzyglàda si´ takim umowomrównie wnikliwie, jak umowom

o imprez´ turystycznà! Zwi´k-szyç ochron´ praw studentówmajà projektowane regulacjeprawne. Zawieraç b´dà katalogbezpłatnych usług, a w tym reje-stracj´ na kolejny semestr/rokstudiów, egzaminy (tak˝e po-prawkowe, komisyjne i dyplo-mowy), zło˝enie i ocen´ pracydyplomowej oraz wydanie su-plementu do dyplomu. Refor-ma szkolnictwa wy˝szego pro-ponuje te˝ sankcje w postaci ka-ry pieni´˝nej dla zało˝ycielauczelni lub rektora, w przypad-ku stwierdzenia naruszeƒ prawaw trakcie prowadzenia uczelni.Nastawienie na doraêny zysk

i brak długofalowej (na kolejne5-10 lat) strategii mo˝e spra-wiç, ˝e wiele uczelni niepu-blicznych, wraz z ni˝em demo-graficznym, straci racj´ bytu.Warto przypomnieç o zasadzie,o której uczy ka˝da z tychuczelni – towar (w tym wypad-ku oferta edukacyjna) powi-nien byç wart swej ceny.

Pieniądze � Polacy sà w czołówce pod wzgl´dem prywatnych nakładów na studia

Studia, bardzo droga rzecz

W czasie głosowania nad no-welizacjà ustawy o usługachturystycznych usuni´to zapiso obowiàzku posiadania kwali-fikacji zawodowych.

Posłowie, głosujàc nad rzà-dowym projektem ustawy

o zmianie ustawy o usługachturystycznych, uznali za zb´d-ny wymóg dotyczàcy wykształ-cenia kierunkowego i praktykiw zawodzie dla kadr zarzàdza-jàcych firmami zajmujàcymi

si´ obsługà turystów. 19 mar-ca posłowie przegłosowali no-welizacj´ pozbawionà zapisówna ten temat. Artykuł 5.1 do-tychczasowej ustawy brzmi:„Przedsi´biorca wykonujàcydziałalnoÊç gospodarczà w za-kresie organizowania imprezturystycznych oraz poÊredni-czenia na zlecenie klientóww zawieraniu umów oÊwiadczenie usług turystycz-nych jest obowiàzany /…/ za-pewniaç kierowanie działal-

noÊcià przedsi´biorstwa orazdziałalnoÊcià jego jednostekorganizacyjnych samodzielniedokonujàcych czynnoÊci praw-nych przez osoby posiadajàceodpowiednie wykształceniei praktyk´”. Odpowiednie wy-kształcenie okreÊla art. 6.1.,mówiàcy, ˝e m.in. wymaganyjest „rok praktyki w obsłudzeturystów i ukoƒczone studiawy˝sze z zakresu turystyki i re-kreacji, prawa, ekonomii lubzarzàdzania i marketingu”.

Wymóg kwalifikacyjny uda-ło si´ reprezentantom PITi ITRP utrzymaç jeszczew Podkomisji ds. turystyki orazw Komisji Sportu i Turystyki.Na sali sejmowej został znie-siony. Projekt nowelizacji cze-ka jeszcze na głosowanie w Se-nacie, ale szanse przywróceniawymogu kierunkowego wy-kształcenia sà ju˝ niewielkie.Zwyci´˝a poglàd zwolennikówswobody w działalnoÊci gospo-darczej. LOK

Prawo � Wolny dost´p do zawodu

Koniec obowiàzku wykształcenia kierunkowego

EDUKACJA WYŻSZA W LICZBACH

1930 tys.

403 tys.

3-5 tys.

12-20 mln zł

6-10 mln zł

osób studiowało w Polsce w rokuakademickim 1990/1991

osób studiowało jednocześnie w latach2002-2006 na przeciętnej uczelni o profiluturystycznym

tyle wpływało rocznie do kas uczelnianychw latach 2002-2006

szacuje się, że do takiej kwoty spadły rocznewpływy uczelni w ostatnich latach

osób studiowało w Polsce w rokuakademickim 2007/2008

krótkoTurystyka między-narodowa. Nową spe-

cjalność wprowadziła WyższaSzkoła Turystyki i Języków Ob-cych w Warszawie. Na kierun-ku Turystyka i Rekreacja stu-denci mogą specjalizować sięw dziedzinie turystyki między-narodowej. – Specjalność mana celu promowanie wielokul-turowości w turystyce, ponad-to będzie wzbogacona o ele-menty polityki zagranicznej i so-cjologii społecznej – mówi Mo-nika Moroz, pełnomocnik kanc-lerza szkoły. Poza tym uczelniapodjęła współpracę z francuskąuczelnią wyższą Ecole Nationa-le Superieure de Patisserie,specjalizującą się w kształceniunajwyższej światowej klasy ga-stronomów, gdzie studenciWSTiJO będą mogli odbywaćpraktyki zawodowe oraz częśćstudiów. MGO

Nowy kierunek naUS. Od nowego roku

akademickiego na Uniwersyte-cie Szczecińskim będzie możnastudiować, interdyscyplinarnykierunek Turystyka i Rekreacja.Studenci będą mieli do wyborucztery specjalności: menadżerturystyki, biznes turystyczny,biologiczne podstawy rekreacjii rehabilitacji oraz animator re-kreacji ruchowej i ekoturystyki.– Studia odbywać się będą naWydziale Zarządzania i Ekono-miki Usług oraz Wydziale NaukPrzyrodniczych. Wydziały teprzygotują absolwenta do pod-jęcia własnej działalności go-spodarczej związanej z turysty-ką lub do pracy w jednostkachświadczących usługi turystycz-ne czy rekreacyjne – mówi Ma-rika Gołda, rzecznik prasowyuczelni. MGO

Geografia z tury-styką. Nowe specjal-

ności związane z branżą tury-styczną pojawią się na Uni-wersytecie Pedagogicznymim. Komisji Edukacji Narodo-wej w Krakowie. Na kierunkuTurystyka i Rekreacja od no-wego roku akademickiego stu-denci będą mogli dokształcaćsię w międzynarodowym hote-larstwie i gastronomii. – Po-nadto rozszerzyliśmy ofertęspecjalności na kierunku Geo-grafia, wprowadzając nowespecjalności z zakresu geogra-fii regionalnej, które mogą byćinteresujące dla osób chcą-cych pracować lub pracu-jących w sektorze turystycz-nym – mówi Tomasz Rachwał,dyrektor Instytutu GeografiiUP. MGO

WYDANIE SPECJALNE Szkoły Wyższe WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE6

Studia podyplomowe wypełnia-jà luk´, jaka powstaje mi´dzyofertà kształcenia na poziomielicencjackim i magisterskim,a realnym zapotrzebowaniemwÊród pracodawców.

Jaga Kolawa

Praca w bran˝y turystycz-nej wymaga doskonale-nia si´ i ciàgłego posze-

rzania wiedzy. Odpowiedzià nazapotrzebowania rynku pracysà ró˝nego typu studia pody-plomowe geoturystyka, mene-d˝er spa & wellness, agrotury-styka, zarzàdzanie relacjami zklientem.

Dokształcaç si´ trzebaIch oferta poszerza si´ z ro-

ku na rok. – To odpowiedê nabrak nowoczesnych systemówkształcenia na studiach magi-sterskich – wyjaÊnia RajmundPapiernik, p.o. dyrektora Dol-noÊlàskiej Organizacji Tury-stycznej. Ten tok myÊlenia po-twierdza Sławomir Wróblew-ski, prezes Meetings Manage-ment, firmy zajmujàcej si´ or-ganizacjà konferencji i doradz-twem w turystyce biznesowej.– Program uczelni jest oderwa-ny od rzeczywistoÊci. Gorsetnało˝ony przez MinisterstwoNauki i Szkolnictwa Wy˝szegospowodował koniecznoÊç uru-chomienia kursów ró˝nego ty-pu. Studia dyplomowe powsta-jà, by wypełniç t´ luk´ – twier-dzi Wróblewski.

Tak jak, zdaniem bran˝y, dopracy w turystyce wykształce-nie kierunkowe nie jest nie-zb´dne, tak dokształcanie si´na studiach podyplomowychma sens. – Wàskie specjalizacjesà potrzebne – zapewnia Pa-piernik. – Niestety, nasz rynekjest płytki i mo˝e si´ zdarzyç,˝e na poczàtku nie wchłonietych niszowych kadr. Ale stu-dia to nie luksus czy nobilita-cja, to powinien byç jedenz warunków pracy w bran˝ywymagajàcej wszechstronnoÊcii głowy otwartej na wyzwania.

Kaowiec poszukiwanyPowstaje pytanie: specjali-

stów z jakiej dziedziny potrze-bujà organizatorzy turystyki?– Specjalizacje typu produktmenad˝er, analityk rynku tury-stycznego, czy te˝ osoby znajà-ce si´ na logistyce zwiàzanejz czarterami oraz innymi Êrod-kami transportu byłyby najbar-dziej przydatne organizatoromturystyki zagranicznej – wy-mienia Małgorzata Kozakow-ska, dyrektor marketingu i re-klamy BP Alfa Star.Natomiast Agnieszka Sikor-

ska, dyrektor biura ÂlàskiejOrganizacji Turystycznej uwa-˝a, ˝e brakuje osób z umiej´t-noÊciami interdyscyplinarny-mi. – Turystyka jest dziedzinàinterdyscyplinarnà. Brakuje miw tzw. obsłudze ruchu tury-stycznego profesjonalnychkadr, osób, które łàczà ró˝nedziedziny i umiej´tnoÊci

– twierdzi. – Tzw. kaowców –dobrych marketingowców, PR--owców, ale równoczeÊniez umiej´tnoÊcià organizacjiczasu wolnego innym ludziom.Brakuje osób, które wiedzà naczym polega wykorzystanieatrakcji turystycznej. Samaatrakcja to dopiero połowasukcesu – wokół tego mo˝narobiç mnóstwo imprez. Zale˝yto od inwencji osób zarzàdza-jàcych nimi. Wskazane byłybyszkolenia z elementów organi-zowania eventów, marketingu.

Rynek lokalnyma swoje potrzebyKształcenie podyplomowe,

by miało sens, musi byç dopa-sowane do rynku pracy. To za-potrzebowanie pracodawcówpowinno byç wyznacznikiemdla szkół w tworzeniu kierun-ków. – Wa˝na jest współpracaz biurami podró˝y i innymi po-tencjalnymi pracodawcami –podkreÊla Jerzy Matuszak,prezes oddziału kujawsko-po-

morskiej PIT i prodziekan Wy-działu Turystyki i Geografiiw bydgoskiej Wy˝szej SzkoleGospodarki. – Na rynku lokal-nym widaç zapotrzebowanie iwtedy powstajà konkretne kie-runki. W naszej szkole b´dziemo˝liwoÊç dokształcenia si´podyplomowo w turystyce biz-nesowej i kongresowej, bo wtej dziedzinie zauwa˝amy braki– dodaje Matuszak.Zdaniem bran˝y kształcenie

podyplomowe bywa cz´sto le-piej dostosowane do rynku pra-cy ni˝ studia na poziomie licen-cjackim i magisterskim. –Wartowybraç dla siebie wàskà specja-lizacj´ i to właÊnie w jej ramachodbywaç konkretne, praktyczneszkolenia i kursy zawodowe.Dla pracodawców ogólnie wa˝-niejsze sà praktyczne umiej´t-noÊci kandydatów i ich do-Êwiadczenie w konkretnej dzie-dzinie ani˝eli teoretyczna wie-dza zdobyta na studiach – mówiMichał Filipkiewicz z portaluinternetowego praca.pl.

Kształcenie podyplomowe � Wàskie specjalizacje powinny odpowiadaç na potrzeby rynku pracy

Przezorny dobrze wykształcony

Agnieszka Sikorska: Turystyka jestdziedziną interdyscyplinarną. Brakujemi w tzw. obsłudze ruchu turystyczne-go profesjonalnych kadr, osób którełączą różne dziedziny i umiejętności

Jerzy Matuszak: Ważna jest współ-praca szkół z biurami podróży i innymipotencjalnymi pracodawcami. Na ryn-ku lokalnym widać zapotrzebowanie iwtedy powstają konkretne kierunki

ZESTAWIENIE STUDIÓW PODYPLOMOWYCH

krótkoE-learning. WyższaSzkoła Ekonomiczna Al-

mamer w Warszawie na kierun-ku Turystyka i Rekreacja wpro-wadziła e-learning – nauczaniena odległość. Dodatkowo uczel-nia przeprowadza komputeryza-cję biblioteki, umożliwiającązdalne elektroniczne składaniezamówień na książki i powiada-mianie o terminach zwrotówksiążek. W tym roku szkoła po-szerzyła także swoją ofertęwymiany studentów, dziękipodpisaniu kolejnych umów owspółpracy z zagranicą (m.in. zTanzanią). – Latem będziemyorganizować praktyki zagranicz-ne dla studentów w ośrodkachwypoczynkowych i hotelach –mówi Iwona S. Krauze, rzecznikprasowy szkoły. MGO

TiR w Toruniu. Kieru-nek Turystyka i Rekreacja

uruchomi w nowym roku aka-demickim toruńska WyższaSzkoła Bankowa. Studia I stop-nia są bezpłatne. – W ramachtego kierunku studenci mogąwybrać trzy specjalności: hote-larstwo, turystykę międzynaro-dową, turystykę uzdrowiskowąi SPA – mówi Agnieszka Aniel-ska, pełnomocnik kanclerza ds.public relations. Rekrutacja roz-poczęła się 1 kwietnia br. MGO

Nowa specjalizacjana wałbrzyskiej

PWSZ. Na kierunku Turystykai Rekreacja w Państwowej Wyż-szej Szkole Zawodowej im. An-gelusa Silesiusa w Wałbrzychupojawiła się nowa specjalność.– W ramach obsługi turystycznejimprez sportowych oferujemynowe formy zajęć, tj. turystykęwędrowną na nartach biego-wych, nordic walking oraz zaję-cia – ćwiczenia na rowerach gór-skich – mówi Katarzyna Gęborys,rzecznik prasowy wałbrzyskiejuczelni. Obecnie większość in-westycji na tym kierunku wiążesię z zakupem nowego sprzętupotrzebnego do zajęć. MGO

Turystyka lotniczana PWSZ. Nowy przed-

miot specjalizacyjny w dziedzi-nie aeroturystyki wprowadziłaPWSZ w Lesznie. W czasie za-jęć studenci będą mieli okazjęzapoznać się z podstawami szy-bownictwa, baloniarstwa itransportu w turystyce. – Insty-tut Turystyki w ramach planustudiów wprowadza także tury-stykę zrównoważoną, obejmu-jącą agroturystykę, ekoturysty-kę oraz turystykę kulturowo-po-znawczą – mówi Edyta Mrozko-wiak z PWSZ w Lesznie. MGO

NAZWA UCZELNI STUDIA PODYPLOMOWEDOLNOŚLĄSKIE

Wyższa Szkoła Handlowa, Wydział Ekonomiczno-Menedżerski, ul. Fabryczna 14, 53-609 Wrocław,www.handlowa.eu

Kierunki: animator rekreacji w hotelach, menedżer spa,menedżer turystyki i hotelarstwa, promocja miast,miejsc i regionów

ŁÓDZKIEUniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, ul. Narutowicza 88, 90-139 Łódź,Instytut Geografii Miast i Turyzmu, ul. Kopcińskiego 31, 90-418 Łódź, www.geo.uni.lodz.pl Podyplomowe studium turystyki

MAZOWIECKIE

Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii przy współudziale Wydziału Zarządzania, ul. Żwirki i Wigury 93,02-089 Warszawa, www.geoturystyka.edu.pl Geoturystyka

Szkoła Główna Handlowa, Kolegium Gospodarki Światowej, Al. Niepodległości 162, 02-554 Warszawa,www.sgh.waw.pl Podyplomowe studia menedżerów turystyki

Wyższa Szkoła Turystyki i Języków Obcych w Warszawie, Al. Prymasa Tysiąclecia 38, 01-242 Warszawa,www.wstijo.edu.pl

Zarządzanie gospodarką turystyczną, zarządzanieprzedsiębiorstwem turystycznym i hotelarskim, turystykamiędzynarodowa, strategie promocji turystyki,zarządzanie finansami w turystyce

POMORSKIEWyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku, Wydział Turystyki, Handlu i Usług, ul. Miszewskiego 12/13,80-239 Gdańsk, www.wstih.edu.pl

Zarządzanie w turystyce i hotelarstwie, nowoczesnymenedżer w turystyce i hotelarstwie, menedżer spa i wellness

ŚWIĘTOKRZYSKIE

Prywatna Wyższa Szkoła Ochrony Środowiska, Wydział Turystyki i Rekreacji, ul. Zubrzyckiego 6, 26-600 Radom,www.pwsos.pl

Zarządzanie agroturystyką, turystyka na obszarachchronionych i leśnych

Zapotrzebowanie na pracownikówz pełnym wy˝szym wykształceniemkierunkowym jest umiarkowane.Sà jednak stanowiska, na których– oprócz praktycznych umiej´tnoÊci– dyplom magistra jest atutem.

Bran˝a turystyczna od latpodkreÊla, ˝e absolwentkierunku Turystyka i

Rekreacjamusiwykazaç si przedewszystkim umiej tnoÊciami prak-tycznymi, a nie dyplomem. Jednakwniektórych firmach tytułmagistrapowoli staje si standardem. – Wchwili obecnej zdecydowana wi k-szoÊç naszych pracowników posia-da wy˝sze wykształcenie magister-skie, bàdê jest w trakcie takich studiów –mówi Joanna Braham, dyrektor biura Se-lectours & Telemac. – Nasza firma jest to-uroperatorem, wi´c wymagamy, ˝ebywszystkie osoby zwiàzane z przygotowa-niem produktu i oferty, kontraktowaniemcen oraz zajmujàce stanowiska menad˝er-skie posiadały wy˝sze wykształcenie kierun-kowe. Dokształcanie si´ jest konieczne,zmienia si bowiem rynek, zmienia si tak-

˝e klient, a co za tym idzie, myrównie˝ musimy byç na bie˝àcoz tym, co si dzieje wokół nas –wyjaÊnia Braham.Dodaje równie˝, ˝e cz´sto

przydatna jest wiedza, któràdostarczajà studia na innychkierunkach. – Do pracy w biu-rze podró˝y przydatna jest zna-jomoÊç ekonomii, marketingu,transportu, zarzàdzania finan-sami oraz zarzàdzania perso-nelem. Te kierunki sà u naspreferowane i cz´sto bardziejpomocne ni˝ studia stricte tu-rystyczne – nie kryje Braham.Równie˝ w Orbis Travel

ukoƒczenie studiów na kie-runku turystyka nie stanowi warunkukoniecznego podczas rekrutacji. Jednaksà działy, w których si´ przydaje. – Nanasze ogłoszenia odpowiadajà osobyz kierunkowym wykształceniem magi-sterskim po zarzàdzaniu turystykà imarketingu – sà potrzebne np. do dzia-łu organizacji imprez czarterowych –twierdzi Izabela Widelska, dyrektor ds.personalnych Orbis Travel.

Mimo ˝e bran˝a turystyczna pr´˝nierozwija si´ w Polsce od kilku lat, nic niewskazuje na to, ˝eby magistrzy turystykizacz´li byç masowo potrzebni. Dotyczy tonie tylko organizatorów turystyki, ale te˝hoteli i gastronomii. – W tej bran˝y sàprzede wszystkim mile widziani fachowcyz dobrà, potwierdzonà praktykà. Jedyniew kadrze zarzàdzajàcej kryterium wy˝sze-go wykształcenia ma znaczenie. By byçdobrym menad˝erem trzeba znaç nowo-

czesne trendy zarzàdzania – mówi Krzysz-tof Milski, prezes Polskiej Izby Hotelar-stwa i wykładowca w warszawskiej SGH.Nie zmieni si´ to, przynajmniej póki

pracodawcy b´dà przekonani, ˝e systemkształcenia magistrów turystyki nieprzygotowuje dobrze do pracy w bran˝y.– Trzeba zmieniç system kształcenia nabardziej praktyczny. Nie powinien tobyç tylko biznes edukacyjny dla uczelniwy˝szych – dodaje Milski. JK

Studia magisterskie � Turystyka potrzebuje praktyków, nie teoretyków

Po co komu magister?

Studia na kierunku Turystyka iRekreacja nie wystarczà, bysprawdziç si´ w bran˝y. Nauczelni student nie nauczy si´właÊciwego podejÊcia do klientai kultury obsługi.

Monika Gajewska-Okonek

Pracodawcy zgodnym głosempowtarzajà: absolwenci tu-

rystyki nie radzà sobie z prak-tycznym wykorzystaniem swo-ich umiej´tnoÊci. W programiestudiów poÊwi´ca si´ za małouwagi rozwijaniu podstawo-wych technik sprzeda˝owych.Nie uczy si´ uÊmiechu do klienta,uprzejmoÊci i komunikatywnoÊci, a tesà niezb´dne by byç skutecznym sprze-dawcà. Czysto teoretyczna wiedza niesprawdzi si´ w kontakcie z klientem fa-ce to face. – Informowanie klientao zaletach danej oferty, miejsca czy de-stynacji ju˝ nie wystarcza do zało˝eniarezerwacji i zamkni´cia transakcji,która stanowi cel dobrze prosperujà-cego biura podró˝y. Tutaj w wi´kszymstopniu decydujà umiej´tnoÊci sprze-da˝owe i negocjacyjne, ni˝ wiedza kra-joznawcza i praktyczna – mówi An-dreo Grzebowski, prezes zarzàdu Biu-ra Podró˝ników Flugo. Zaj´ç z zakresutechnik sprzeda˝y na polskich uczel-

niach jest jednak jak na le-karstwo. Pracownicy wytyka-jà równie˝ braki j´zykoweu absolwentów kierunkówturystycznych. Ogólna znajo-moÊç co najmniej dwóch j´-zyków nie wystarcza. Pra-cownik tej bran˝y musi mieçtak˝e perfekcyjnie opanowa-nà terminologi´ biznesowo--turystycznà, a tak˝e dobrzeopanowanà umiej´tnoÊç pro-wadzenia korespondencjihandlowej w obcym j´zyku.Jaki zatem powinien byç

idealny pracownik? – Odpor-ny na stres ze wzgl´du na ró˝-

ne reakcje klientów. Powinien rozu-mieç zasad´ „klient nasz Pan”, zdawaçsobie spraw´, ˝e jego pensja jest finan-sowana przez klienta i wzbudzaç sym-pati´ i wiarygodnoÊç u ludzi – wyliczaPiotr Suçko, z zarzàdu Biura TurystykiAktywnej Funclub. Dodatkowo powi-nien tak˝e mieç Êwietnie opanowanekomputerowe programy biurowe(szczególnie Word i Excell) i systemyrezerwacyjne. Niezb´dna jest równie˝bardzo dobra znajomoÊç geografii,a tak˝e rozeznanie w jakoÊci hoteli.I jeszcze jedno – idealny pracownik po-winien lubiç ludzi i umieç z nimi roz-mawiaç tak, aby klienci mieli do niegozaufanie i chcieli wracaç.

Sylwetka absolwenta � W dziale sprzeda˝y teoria to za mało

Z klientem oko w oko

Piotr Sućko:Pracownik powinienzdawać sobie spra-wę, że pensja jestfinansowana przezklienta

Joanna Braham: Wy-magamy, by wszyst-kie osoby związanez przygotowaniemoferty posiadaływyższe wykształce-nie kierunkowe

Wykształcenie wyższe w Polsce

W Polsce wyższe wykształcenie zwiększa średnio zarobki o 28 proc., podczas gdy w Sta-nach Zjednoczonych o 76,8 proc., w Portugalii o 68,8 proc., a we Francji o 64,6 proc.Gwałtowny rozwój szkolnictwa wyższego spowodował, że formalny dokument potwierdza-jący wykształcenie na poziomie wyższym stał się warunkiem koniecznym, choć niewystar-czającym do osiągnięcia sukcesu na rynku pracy.Mimo podziału systemu szkolnictwa wyższego na trzy stopnie, wciąż jednak pod pojęciemwyższego wykształcenia kryje się zdolność legitymowania się przez kandydata tytułem ma-gistra, czyli w obecnej rzeczywistości ukończenie przez niego studiów drugiego stopnia. Ztrójstopniowego systemu polskie uczelnie korzystają dopiero od kilku lat i głównie z tegopowodu licencjat traktowany jest przez pracodawców jako niepełnowartościowe wyższewykształcenie, co potwierdzają m.in. wyniki badań przedstawione w raporcie „Diagnozastanu szkolnictwa wyższego w Polsce” opracowanym przez Instytut Badań nad Gospodar-ką Rynkową i firmę Ernst&Young. (LOF)

WYDANIE SPECJALNE Szkoły Wyższe8 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE

Uczelnie kształcàce przyszłà kadr´ tu-rystycznà powinny odpowiedzieç so-

bie na pytanie: czy istniejà po to, by wy-kształciç kompetentny personel, czy po to,aby zarobiç na studentach. Praca w tury-styce to zaj´cie dla osób odpowiedzial-nych i wszechstronniewykształconych. Po-trzebna jest wiedza z wielu dziedzin (za-rzàdzania, ekonomii, prawa, psychologii),nie wspominajàc o biegłej znajomoÊci j´-zyków obcych. Niemówi´, ˝e w komercyj-nych placówkach nie ma ambitnych stu-dentów, jednak stanowià oni mniejszoÊçwÊród masy absolwentów cieszàcych si´,˝e dobrn´li do tytułu magistra turystyki.

Sławomir Sujkowski, właÊciciel BiuraPielgrzymkowo-Turystycznego Arcus

Niezb´dne jest wprowadzenie na stu-diach przedmiotów z zakresu znajo-

moÊci systemów rezerwacyjnych, çwiczeƒpraktycznych, wzmocnienia i sensowne-go zawodowego sprofilowania przed-miotu geografia turystyczna. Pracodaw-com potrzebna jest wiedza o basenieMorza Âródziemnego, zamiast wymyÊla-nia çwiczeƒ w organizacji wycieczek poBurkina Faso czy Belize. Absolwenci stu-diów turystycznych nie sà w stanie wy-mieniç trzech wysp greckich. Nie majàpoj´cia gdzie le˝à Baleary czyWyspy Ka-naryjskie, nie wspominajàc o tym, abywymienili chocia˝ dwie.

Olga Szymaƒska, manager ds. jakoÊcii szkoleƒ portali EasyGo.pl i Wakacje.pl

Wi´kszoÊç szkół turystycznych koncen-truje si´ na ogólnej geografii Êwiata,

zapominajàc czemu ta wiedza ma słu˝yçprzyszłym pracownikom biur podró˝y:sprzeda˝y. Poza tym proces sprzeda˝y toodpowiedzialnoÊç, codziennie nasi pracow-nicy wystawiajà dokumenty podró˝y: bilety,vouchery, polisy…Mamwra˝enie, ˝e to te-mat tabu na zaj´ciach. A jak wiemy skutkimogà byç nieadekwatne do naszej prowizji.SzybkoÊç obsługi cz´sto si´ wià˝e natomiastz obni˝eniem jakoÊci obsługi, a wiadomoprzecie˝, ˝e jeÊli Janek w szkole nie przero-bi elementarza, to Janmo˝e zostaç pracow-nikiem nieodpowiedzialnym.

Andreo Grzebowski, prezes zarzàdu,Biuro Podró˝ników Flugo

Ogólna nauka wielu ró˝nych przedmio-tów pozwala na szybkie przystosowa-

nie si´ absolwenta do warunków pracy, aledla pracodawcy liczà si´ konkretne umiej´t-noÊci zwiàzane ze znajomoÊcià technik in-formacji i rezerwacji turystycznej. Koniecz-na jest tak˝e dobra znajomoÊç technik ko-munikacji. Z doÊwiadczenia wiemy,˝e klienci chcà byç obsługiwani przez osob ,która potrafi nawiàzaç i utrzymaç kontaktoraz profesjonalnie doradziç w wyborze.Analizujàc cechynaszychnajlepszych sprze-dawców jestem zdania, ˝e wszelkie umiej´t-noÊci techniczne mo˝na doskonaliç – naj-wa˝niejsza jest pasja.

Piotr Haładus, Dyrektor MarketinguTui Poland

Jakie działania uczelni mogà zach´ciç pracodawców, by ci szukali wÊród studentów przyszłych

pracowników? Co uczelnia musi zrobiç, ˝eby staç si´ kuênià kadr dla turystyki?SONDAWT

WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE Szkoły Wyższe WYDANIE SPECJALNE 9

Uczelnie, wykorzystujàc prawodo tworzenia kierunków unika-towych, mogà uruchamiaçGospodark´ Turystycznà.

Na kierunek wskazywanyprzez bran˝´ jako najbar-

dziej potrzebny – GospodarkaTurystyczna – otrzymały zgod´dwie uczelnie: Akademia Ekono-miczna im.KarolaAdamieckiegow Katowicach oraz UniwersytetEkonomiczny w Poznaniu.

Program wypracowywanopospołu, jednak na razie tylkoAkademia Ekonomicznaw Katowicach rekrutuje ch´t-nych na kierunek GospodarkaTurystyczna (studia I stopnia,Wydział Zarzàdzanie). Nauruchomienie tego kierunkuw Poznaniu trzeba zaczekaç.– DostaliÊmy zgod´ MNiSW8 marca – mówi prof. Grze-gorz Gołembski, szef KatedryTurystyki UE w Poznaniu.

– Dzieƒ wczeÊniej mieliÊmyna uczelni Dzieƒ Otwarty,podczas którego zapoznawali-Êmy kandydatów na studia zaktualnà ofertà uczelni. Siłàrzeczy nowego kierunku w na-szych propozycjach nieuwzgl´dniliÊmy. Nie chcemyzaczynaç od falstartu. Poprze-dzimy uruchomienie kierunkuGospodarka Turystyczna sze-rokà akcjà promocyjnà. Za-tem uwzgl´dnimy w naszej

ofercie gospodark´ turystycz-nà, od razu jako studia dwu-stopniowe, z mo˝liwoÊcià zdo-bycia tytułu magistra gospo-darki turystycznej, dopiero w

kolejnym, 2011/12 roku aka-demickim.Szerzej pisaliÊmy na ten te-

mat w WiadomoÊciach Tury-stycznych nr 7 z 1-15.04. br. LOK

Nowy kierunek � Ruszà studia o profilu gospodarczym

Katowice i Poznaƒ stawiajà na gospodark´

Czy oczekiwana reformaszkolnictwa wyższego przybli-ży model kształcenia do ocze-kiwań branży turystycznej?Reforma zakłada odejÊcie od

standaryzacji kształcenia i zwi´k-szenie autonomii uczelni w za-kresie okreÊlania kierunków stu-diów oraz treÊci programowych.Ze standardów dla 118 kierun-ków kształcenia zostanà nielicz-ne, dotyczàce przygotowania dozawodów regulowanych. W ichprzypadku ułatwieniem dla ab-solwentów b´dzie powoływanyw reformie Rzecznik Praw Ab-solwenta. Dla innych kierunkówuczelnie same b´dà mogły ukła-daç programy i tworzyç kompe-tencje, w obszarach pomi´dzyoÊmioma dziedzinami wiedzy,okreÊlonymi przez Krajowe Ra-my Kwalifikacji.Turystyka nale˝y właÊnie do

dziedzin typowo interdyscypli-narnych. Aby jednak zapewniçodpowiednià jakoÊç takich stu-diów pełnà samodzielnoÊçw tworzeniu nowych kierunkówb´dà miały na poczàtku tylkouczelnie nadajàce habilitacje.Inne b´dà musiały uzyskaç dlaswych programów akceptacj´Rady Głównej Nauki i Szkol-nictwa Wy˝szego oraz MinistraNauki i Szkolnictwa Wy˝szego.Reforma ma tak ukształtowaç

proces edukacji, by absolwentopuszczał uczelni´ z okreÊlony-mi umiej´tnoÊciami takimi, jakzarzàdzanie czasem, komunika-

cja interpersonalna, j´zyki obce,praca w zespole oraz pracaz klientem. Bran˝a turystycznanarzeka na brak właÊnie tychcech u absolwentów. Poza tymuczelnie b´dà zobowiàzane domonitorowania zawodowych lo-sów swoich absolwentów w okre-sie 3-5 lat od ukoƒczenia stu-diów. B´dzie to zadanie dla Biu-ra Karier, nadzorowanego przezrektora i pomocnego w tworze-niu oferty studiów bli˝szej po-trzebom rynków pracy. Nic bo-wiem tak dobrze nie potwierdzatrafnoÊci sposobu kształcenia,jak sukces zawodowy absolwen-tów. Intencjà reformy jest wła-Ênie powiàzanie uczelni z gospo-darkà i jej potrzebami.

Wdrożenie reformy musi po-trwać, a życie toczy się dalej.Postulat utworzenia kierun-ku Gospodarka Turystyczna

pozostaje w ministerialnychszufladach, a kolejne roczni-ki nieprzygotowanych do za-wodu absolwentów, opusz-czają mury uczelni…Zało˝enia do reformy w po-

staci pakietu „Partnerstwo dlawiedzy” zostały przyj´te przezrzàd 28 paêdziernika 2009 r. 30marca ogłosiliÊmy ju˝ gotoweprojekty nowelizacji właÊciwychustaw, kierujàc je po raz czwartydo konsultacji społecznych. Jesz-cze wiosnà trafià do Sejmu. Po-tem wszystko w r´kach posłów.Sàdz´, ˝e najpóêniej w roku 2011reforma wejdzie w ˝ycie.A co do powstawania no-

wych kierunków turystycznych– istniejàcy kierunek Turystyka iRekreacja obejmuje ró˝ne spe-cjalnoÊci, tak˝e takie, jak mar-keting i zarzàdzanie. Obowià-zujàce standardy zawierajà mi-nimalny wymiar godzin, ale wy-pełniajà je treÊciami programo-wymi ledwie w połowie. Resztazale˝y od uczelni, która mo˝eswój profil ustawiç na kształce-nie bardziej ekonomiczne. Jestte˝ mo˝liwoÊç tworzenia kie-runków unikatowych przezuczelnie o uprawnieniach aka-demickich. Propozycj´ utwo-

rzenia unikatu zatwierdza RadaGłówna Szkolnictwa Wy˝szego,a dokładnie rzecz bioràc Komi-sja Organizacji i Rozwoju Dy-daktyki, a minister si´ do ichopinii z reguły przychyla. Takàzgod´ otrzymał ju˝ UniwersytetEkonomiczny w Poznaniu.

Reforma nie znosi tzw. mini-mów kadrowych, które prak-tycznie uniemożliwiają two-rzenie wyższych szkół zawo-dowych o profilu turystycz-nym. Fachowcy, którzy mo-gliby uczyć zawodu, rzadkomają tytuły naukowe.Przy kształceniu w zawodach

turystycznych relacje mistrzuczeƒ sà bardzo wa˝ne. Z zało-˝eƒ reformy wynika, ˝e b´dzietrzeba szerzej włàczyç prakty-ków do procesu kształcenia. B´-dà mieli głos przy okreÊlaniuprogramów nauczania oraz swo-je miejsce w procesie dydaktycz-nym. Uczelnie zaÊ zostanà zmo-tywowane premiami do zinte-growania oferty dydaktyczneji badaƒ naukowych z regional-nym rynkiem pracy i gospodar-kà. Krajowe Ramy Kwalifikacji(zgodne z Deklaracjà Boloƒskài unijnymi European Qualifica-tion Framework), które majàbyç wprowadzone w najbli˝szychlatach, b´dà wdra˝ane stopnio-wo. Te procesy zmian oznaczajàprawdziwà rewolucj´. Mo˝liweb´dzie nie tylko kształceniewspólne z pracodawcà, lecz tak-˝e – na jego zamówienie. Liczyçsi´ b´dà tylko efekty – wiedzai umiej´tnoÊci absolwenta.Kompetencje Paƒstwowej

Komisji Akredytacyjnej (b´dziesi´ nazywaç Polska KomisjaAkredytacyjna) zostanà wzmoc-nione, a jej skład poszerzonyo przedstawicieli pracodawców.

Przedmiotem ocen PKA,zwłaszcza na kierunkach o pro-filu zawodowym, b´dzie powià-zanie kształcenia z potrzebamiotoczenia społeczno-gospodar-czego. Zresztà ju˝ obecnie for-sujemy finansowane ze Êrodkóweuropejskich działania wspiera-jàce sta˝e i praktyki (praktykantmo˝e liczyç na dofinansowa-nie), zacieÊniajàce kontaktz przyszłym pracodawcà.

W niepubliczne uczelnie,kształcące dla turystyki bole-śnie może uderzyć demografia.Ni˝ demograficzny osiàgnie

najwy˝szy poziom w latach 2021-2023. To powa˝ne wyzwanie dlauczelni. W tym czasie liczba kan-dydatów na studia spadnie z po-ziomu 450 tys. w roku 2010(pierwszy rocznik ni˝u) do nawet300 tys. w wariancie optymistycz-nym lub nawet do 275 tys. B´dzieto wyzwanie dla polskiego syste-mu szkolnictwa wy˝szego, dlate-go konieczne jest sprawne wdro-˝enie reformy. Dorobek istniejà-cych szkół wy˝szych nie mo˝e byçzmarnowany, a Êcie˝ka edukacyj-na studentów przerwana. Przewi-dujemy konsolidacj´ uczelni, cob´dzie szansà dla tych, któreznajdà si´ w trudnej sytuacji fi-nansowej. Powstajà odpowiednieprzepisy, ułatwiajàce ten proces,co zapewni lepsze wykorzystanieinfrastruktury dydaktycznej. Jed-nak warto pami´taç, ˝e Polskama wcià˝ relatywnie mało (18proc.) obywateli z wy˝szym wy-kształceniem. Niezale˝nie odliczby maturzystów, doroÊli nadalb´dà uzupełniaç swoje braki edu-kacyjne. A moda na turystyk´wcià˝ trwa. Âwiadczy do tym fakt,˝e na kierunkach turystycznychprzypada najwi´cej kandydatówna jedno miejsce.

Bli˝ej ˝ycia, bli˝ej turystykiO wpływie planowanej reformy szkolnictwa na przyszłość kształcenia dla potrzeb turystyki z dr. Andrzejem Kurkiewiczem z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozmawia Liliana Olchowik.

Warto wiedziećZ możliwości rozszerzenia oferty edukacyjnej o tzw. kierunki unikatowe sko-rzystał też Uniwersytet Gdański. Na tamtejszym Wydziale Historycznym po-wstał kierunek Krajoznawstwo i Turystyka Historyczna (I stopień edukacji).

Mamy największą liczbę instytucji szkolnictwa wyższego w Europiei jeden z najwyższych w świecie wskaźników skolaryzacji. W Polscena 457 uczelniach – 131 publicznych i 326 niepublicznych – kształci sięprawie 2 miliony studentów.

Kontakt z pracownikami bran˝y tu-rystycznej ju˝ na studiach i dobrzeprzeprowadzone praktyki zawodo-we, podczas których student maokazj´ poznaç specyfik´ pracyw turystyce, stanowià cz´sto naj-cenniejszy kapitał z jakim absol-went turystyki koƒczy szkoł´.

Agata Wołosik-Wysocka

Studenci kierunków turystycz-nych od lat uskar˝ajà si na to,˝e wiedza zdobywana na

uczelniach nie przydaje im si´w przyszłej pracy. Wynika to praw-dopodobniez tego, i niewieluabsol-wentów wybiera prac´ naukowà nauczelni, natomiast chce funkcjono-waç na rynku turystycznym zakłada-jàc własne przedsi biorstwa lub zasi-lajàc kadry du˝ych firm. Wiedza wy-niesiona ze szkoły powinna zatemjak najlepiej przygotowywaç do ze-tkni cia si z zawodem, a takà mo˝-liwoÊç daje przede wszystkim bezpo-Êredni kontakt z bran˝à w formiem.in. praktyk zawodowych i sta˝y.

Trudne relacjeTymczasem wiele uczelni wy˝-

szych nie przywiàzuje do cz´Êcipraktycznej kształcenia nale˝ytejuwagi. Tracà na tym studenci,uczelnia, no i bran˝a. – Pracaw biurze podró˝y nie odzwiercie-dla wiedzy nabytej podczas stu-diów – mówi Milena Kaczmarek,kierownik biura Neckermannw Gliwicach. – Osoby, które przy-chodzà do nas do pracy muszàuczyç si´ wszystkiego od podstaw,zwłaszcza systemów rezerwacyj-nych, z którymi student nie miałstycznoÊci – dodaje. Podobnà opi-ni´ ma absolwentka jednej z biało-stockich uczelni kształcàcych nakierunku turystycznym. – Mojepraktyki nic mi nie dały. Przez całyczas robiłam stempelki na katalo-gach, nikt nawet nie chciał mnieniczego nauczyç ani pokazaç, cosie z czym je – mówi. Za taki stanrzeczy uczelnie cz´Êciowo winià sa-mych pracodawców, którzy cz´stonie traktujà praktykantów powa˝-nie. – Podmioty turystyczne, którenierzetelnie wywiàzujà si´ z prak-tyk studenckich same sà sobie win-ne – mówi Anna Bogucka, opie-kun praktyk z Katedry Turystykii Rekreacji Politechniki Białostoc-kiej. – JeÊli praktykant w czasiesp´dzonym w firmie turystycznejnic nie robi, to odpowiedzialnoÊçjest po obu stronach – dodaje.

Ku zadowoleniu wszystkichNajlepszym weryfikatorem te-

go, w jaki sposób studenci sà

kształceni i czy wiedza, którà uzy-skujà na studiach przydaje si´ impotem w zawodzie, jest sam rynekpracy. – Nasi absolwenci nie majàproblemów z zatrudnieniem –mó-wi Jolanta Strach, opiekun prak-tyk w Wy˝szej Szkole Turystkii Rekreacji im. Orłowicza w War-szawie. – W trakcie studiów wysy-łamy studentów na praktykiw sprawdzone miejsca, do firm, doktórych mamy zaufanie i o którychwiemy, od samych studentów, ˝epracownicy autentycznie sà zaan-ga˝owani w przekazanie praktycz-nej wiedzy. Współpracujemy m.in.z hotelem Felix i Le Reginaw Warszawie – dodaje.

Na problemy ludzie z biurDu˝à rol´ w zapewnieniu stu-

dentom bezpoÊredniego kontak-tu z bran˝à odgrywajà nie tylkopraktyki zawodowe, ale równie˝– albo przede wszystkim – kadrawykładajàca na kierunku tury-stycznym. – OczywiÊcie, najlepiejjest, kiedy o specyfice rynku tury-stycznego i sposobie funkcjono-wania na nim mówià osoby posia-dajàce bogate, wieloletnie do-Êwiadczenie w bran˝y – mówi An-drzej Łuczak, dziekan WSTiRim. Orłowicza. – Praktycy mogàspróbowaç skonfrontowaç teoriez rzeczywistoÊcià – dodaje.Jak to wyglàda, mówià sami dy-

daktycy majàcy korzenie w bran˝y.– Ucz´ na podstawie materiałów,dokumentów, które zgromadziłempodczas wieloletniej, własnej dzia-łalnoÊci gospodarczej – mówidr Zbigniew Głàbiƒski z KatedryTurystyki na Uniwersytecie Szcze-ciƒskim, wiceprezes Zachodniopo-

morskiej Izby Turystyki, właÊcicielbiura podró˝y Globtour ze Szcze-cina. – Rozwiàzuj´ ze studentamistudia przypadków z doÊwiadczeƒswojego biura lub moich kolegów.Chc´, ˝eby studenci byli jak najbli-˝ej problemów, z którymi na codzieƒ boryka si´ osoba działajàcana rynku – dodaje. Ponadto, jakzapewnia Głàbiƒski, studenci Wy-działu Nauk o Ziemi US majàw trakcie studiów kilka tereno-wych wyjazdów warsztatowych. Sàto kilkudniowe wyjazdy, w trakciektórych studenci majà zapoznaçsi´ z sytuacjami, z którymi zetknàsi´ po skoƒczeniu nauki.

Uczelnie same tracàWi´kszoÊç uczelni nie podej-

muje jednak ˝adnej inicjatywy, ˝e-by Êciàgaç do siebie praktyków.Uznajà, ˝e podobnie jak na innychkierunkach, przedmioty z turysty-ki mogà byç wykładane przez spe-cjalistów z ekonomii, marketinguczy geografii. Niestety cz´sto zda-rza si´, ˝e władze uczelni nie majàÊwiadomoÊci, ˝e to właÊnie mene-d˝erowie – właÊciciele biur podro-˝y z wieloletnim sta˝em, szefowiehoteli czy urz´dnicy pracujàcyw administracji zwiàzanej z reali-zacjà przepisów ustawy o usługachturystycznych – mogà dostarczyçstudentom wiedzy, która b´dziedla nich ogromnie cenna w przy-szłej pracy. – To powa˝ny pro-blem, gdy˝ turystyka to przedewszystkim praktyka – zauwa˝a wi-ceprezes ZIT. – Wykładaç nauczelni mogà dopiero osoby z ty-tułem doktora, co jest ogromnàbarierà dla specjalistów działajà-cych na rynku – dodaje.Tymczasem, jeÊli ju˝ uczelnie za-

praszajà praktyków, to proponujàim wynagrodzenie takie, jak dlaasystenta, a ˝adnej osobie prowa-dzàcej swój biznes to po prostu si´nie opłaca. – W interesie uczelnijest, ˝eby takie osoby przekazywałyswojà wiedz´ studentom i to uczel-nia musi znaleêç odpowiednie in-strumenty, ˝eby ich do siebie przy-ciàgnàç i utrzymaç – twierdzi Głà-biƒski. – To właÊnie władze uczelnizgłosiły si´ do mnie z propozycjàwspółpracy i zach´ciły mnie do zro-bienia doktoratu, tak ˝ebym mógłwykładaç na uniwersytecie. Ja zeswojej inicjatywy sprowadziłem nauczelni´ siedmiu innych prakty-ków, razem stworzyliÊmy programstudiów zupełnie od poczàtku. Napytanie czy to działa, mog´ odpo-wiedzieç tak, jak powiedzieli mimoi studenci: dopiero teraz to jesttaki kierunek, jak sobie wyobra˝a-łem, ˝e powinien byç.

Praktyki zawodowe � Wdro˝enie studentów w realia biznesu to wa˝ne zadanie dla uczelni

Praktyka czyni mistrzaPRAKTYKI I ZATRUDNIENIE

W FIRMACH

70 proc.

45 proc.

58 proc.

57 proc.

firm zatrudniają-cych powyżej 200pracowników

firm zatrudniają-cych poniżej 200pracowników

firm z kapitałempolskim

firm z kapitałemzagranicznym

Ile firm w kraju oferujących praktykii staże proponuje swoim praktykan-tom samodzielne stanowiska?

Źródło: Raport Płacowy, Advisory Group „TEST”Human Resources, za zarobki.blox.pl

Polski Êwiat akademicki funkcjo-nuje w oderwaniu od rzeczywi-stoÊci. Jest silnie zhierarchizo-wany: to feudalizm w czystej po-staci. Nie omija to te˝ turystyki.

Liliana Olchowik

Julian Bystrzanowski pełniobecnie funkcj´ prorektoraWy˝szej Szkoły Hotelarstwa,

Gastronomii iTurystykiwWarsza-wie, ale przez szereg lat był wykła-dowcà Drexler University w Fila-delfii, uczelni, która m.in. przygo-towywała studentów do zawodówturystycznych. Bystrzanowskiuwa˝a, ˝e amerykaƒskie wzorcekształcenia zawodowego na po-ziomie wy˝szym, mogłyby byçprzydatne tak˝e w Polsce. Nieste-ty, prawo temu zdecydowanie niesprzyja.

Recepta na dobregoabsolwentaPrzygotowywana reforma

szkolnictwa wy˝szego, choçtrafnie diagnozuje katastrofal-

ny stan, nie przełamie jednakzłych schematów.– Nie sàdz´ – twierdzi pro-

rektorWSHGiT – by powszech-ne niezadowolenie bran˝y tury-stycznej z przygotowania kadrdo zawodu, mogło si´ w najbli˝-szym czasie zmieniç. Nale˝ałobyw sposób zasadniczy zró˝nico-waç program studiów I i II stop-nia. Wymagania i akademickiekryteria, rozsàdne na studiachII stopnia, nie majà wi´kszegosensu na studiach licencjackich.Na I stopniu studiów, opróczogólnych treÊci programowych,które pozwalajà osiàgnàç po-tencjał intelektualny człowiekaz wykształceniem wy˝szym, po-winny si´ znaleêç przedmiotyÊciÊle fachowe, wykładaneprzez najlepszych praktyków.Praktyki zawodowe muszà byçtraktowane powa˝nie, niew wymiarze kilku tygodni. Naamerykaƒskiej uczelni trzebaodbyç w trakcie 5-letnich stu-diów trzy 6-miesi´czne praktykizawodowe. Tak, by pracodawca

zdà˝ył poznaç praktykanta i na-braç do niego tyle zaufania, bypowierzaç mu samodzielne za-dania. A student musi prze-konç si´, czy trafnie dokonałwyboru zawodu.

W pogoni za profesoremGdy w Polsce powstawały

prywatne uczelnie liczono, ˝eb´dà innowacyjne i wniosà nowetrendy w skostniały akademickisystem kształcenia. Osiàgni´toodwrotny rezultat – obecnie naj-wi´kszà zaletà szkół niepublicz-nych jest ich identycznoÊç z paƒ-stwowym systemem. PaƒstwowaKomisja Akredytacyjna zaciekletropi ka˝dà odmiennoÊç. Nie maw niej nikogo, kto by si´ znał nausługach turystycznych. Uczel-nie turystyczne kontrolujew PKA zespół nauki wychowa-nia fizycznego. Dlatego dr By-strzanowski uwa˝a, ˝e w naszychwarunkach solidne studia zawo-dowe to utopia. Tak˝e w Êwietlereformy szkolnictwa wy˝szego,która była odwa˝na, ale w miar´

konsultacji ze Êrodowiskiemakademickim pozbawiono jà z´-bów. Utrzymuje zakaz prowa-dzenia wykładów przez magi-strów.– W Filadelfii wykładali wy-

bitni hotelarze i słynni szefowiekuchni – wspomina. – Ich na-zwiska znaczyły wi´cej ni˝ prof.czy dr hab. Czy KurtowiSchöllerowi potrzebna jest doszcz´Êcia habilitacja? Ba, gdyby-Êmy mieli Harvard, to ministerKudrycka musiałaby t´ uczelni´zamknàç, bo w systemie anglo-saskim w ogóle nie ma czegoÊtakiego jak habilitacja.Polski Êwiat akademicki

funkcjonuje w oderwaniu odrzeczywistoÊci. Jest silnie zhie-rarchizowany. To feudalizmw czystej postaci. – Jak ktoÊ do-chrapie si´ wreszcie habilitacji,ju˝ nic nie musi, a wszystko mo-˝e – konkluduje dr Bystrzanow-ski – Na uczelniach turystycz-nych, przy obecnym programie,poszukiwani sà utytułowani wy-kładowcy z trzech dziedzin: wy-

chowania fizycznego, geografii iekonomii. Tacy profesorowiedostajà ok. 10 tys. za jeden wy-kład w miesiàcu. Bez wzgl´duna to, czy wcià˝ zajmujà si´ ba-daniami naukowymi, publikujàczy te˝ sà od dawna tylko wypo-czywajà na zasłu˝onej emerytu-rze, a turystyk´ znajà z woja˝y.Proponowane zmiany w mi-

nimach kadrowych na I stopniukształcenia to mo˝liwoÊç zastà-pienia jednego profesora albodoktora habilitowanego…dwo-ma doktorami. Przy czym mo˝eto dotyczyç jedynie 50 proc. sa-modzielnej kadry akademickiejdajàcej uprawnienia na okre-Êlonym kierunku. Nowelizacjaustawy zakłada te˝ odejÊcie odwieloetatowoÊci – wykładowcyb´dà mogli mieç najwy˝ej dwaetaty. Czy spowoduje to, ˝ewzroÊnie – jak chce projekto-dawca – liczba młodych na-ukowców na uczelniach? Podwarunkiem, ˝e uczelnie te zain-westujà w rozwój własnej kadrynaukowo-dydaktycznej.

Nieżyciowe kształcenie � Studia zawodowe powinny ró˝niç si´ zdecydowanie od magisterskich

Kurt Schöller lepszy ni˝ profesor

Uczelnie wy˝sze: prezentacja kierunków turystycznychw porządku alfabetycznym, według województw

Nazwa uczelni,wydział i adres

Kierunki i specjalności turystyczne,tryb studiów, poziomy kształcenia

Kryteria przyjęć;Czesne za semestr

w roku akademickim2010/2011

Praktyki krajowezrealizowane w roku

akademickim2009/2010

Praktyki zagranicznezrealizowane w roku

Języki obce, systemy rezerwacyjnei programy specjalistyczne, dodatkowe

uprawnienia

Nowości programowena rok akademicki

2010/2011

WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE

Akademia WychowaniaFizycznego we Wrocławiu,Wydział Wychowania Fizycz-nego, Al. I. J. Paderewskiego35, 51-612 Wrocław,www.awf.wroc.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:turystyka aktywna, rekreacja ruchowa; stacjonar-ne, niestacjonarne (zaoczne); I stopnia, II stopnia

I stopnia: 1. konkurs świadectw:j. polski, j. obcy, biologia lub chemia,fizyka lub matematyka, geografia lubhistoria; 2. test sprawności rucho-wej; II stopnia: ocena końcowa uzy-skana na dyplomie i średnia ocen zprzebiegu studiów licencjackich;2009/2010:stacjonarne: bezpłatne;niestacjonarne: I stopnia 2200 zł;niestacjonarne II stopnia 2450 zł

Studenci samodzielneposzukują firm, uczelniaudostępnia listę wybra-nych firm i instytucji

Realizacja jest dopuszczalnapo uzgodnieniu szczegółówz opiekunem praktyk

J. angielski lub j. niemiecki maks.120 godz. w trakcie maks.czterech semestrów, na poziomie A2, B1, B2 lub C1; programyspecjalistyczne: Komputerowy System Obsługi Hoteli „Gość”dla Windows i „ProHot”, Komputerowy System Sprzedażyi Rozliczania Usług Gastronomicznych „ProRess”, KomputerowySystem Rezerwacji Biletów Autokarowych Euro-Ticket on-line,Elektroniczny System Rezerwacji i Sprzedaży Imprez Turystycz-nych Turoperator on-line

Studia podyplomowe dla na-uczycieli grupy przedmiotówzawodowych w zakresieorganizacji usług gastrono-micznych i hotelarstwa

Wyższa Szkoła Handlowa,Wydział Ekonomiczno--Menedżerski, ul. Fabryczna14, 53-609 Wrocław,www.handlowa.eu

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności: go-spodarka turystyczna, organizacja czasu wolne-go, hotelarstwo, organizacja i obsługa ruchu tury-stycznego, turystyka biznesowa, turystyka ak-tywna, menedżer rekreacji zdrowotnej, TourismManagement; I stopień; specjalności: menedżerw turystyce i rekreacji, samorządowy organizatorturystyki, International Tourism; studia II stopnia;stacjonarne, niestacjonarne; podyplomowe: ani-mator rekreacji w hotelach, menedżer spa, mene-dżer turystyki i hotelarstwa, promocja miast,miejsc i regionów

Rozmowa kwalifikacyjna;I stopień, stacjonarne 2350 zł,niestacjonarne 2155 zł; II stopień,stacjonarne 2230 zł, niestacjonarne2230 zł

Trzymiesięczne, zazwy-czaj płatne, instytucjezwiązane z turystyką,hotele, biura podróży

Praktyki w 30 uczelniachpartnerskich (płatne dlastudentów ze środków UE),kraje Unii Europejskiej,USA, Turcja; hotele: Portu-galia, Hiszpania

Angielski zakończony certyfikatem LCCIEB (London Chamberof Commerce and Industry Examinations Board) oraz TELCi niemiecki zakończony certyfikatem TELC (The EuropeanLanguage Certificates) na wszystkich poziomach zaawansowa-nia; j. włoski, francuski, hiszpański; programy specjalistyczne:Galileo, Amadeus, System Avisto – międzynarodowy projektpartnerski z uczelnią z Finlandii

Nowe specjalności, I sto-pień: turystyka biznesowa,menedżer rekreacji zdrowot-nej, turystyka aktywna,Tourism Menagement;II stopień: menedżer w tury-styce, samorządowy organi-zator turystyki, InternationalTourism

Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa im. Witelona wLegnicy, Wydział Pedagogiki,Turystyki i Rekreacji, ul. Sej-mowa 5A, 59-220 Legnica,www.pwsz.legnica.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:agroturystyka, organizacja turystyki i rekreacji,turystyka i hotelarstwo; stacjonarne, niestacjo-narne; I stopnia

Konkurs świadectw: j. obcy, geo-grafia; 1 przedmiot spośród: histo-ria, biologia, j. polski, matematyka;2009/2010: 2000 zł

Uczelnia ma podpisaneporozumienia z zakładamipracy i instytucjami

Grecja (wyspy Kos i Naxos,praca w hotelach, pensjona-tach i ośrodkach wypoczyn-kowych)

J. angielski, niemiecki, rosyjski, francuski –

Uniwersytet Ekonomicznywe Wrocławiu, WydziałGospodarki Regionalneji Turystyki w JeleniejGórze, ul. Nowowiejska 3,58-500 Jelenia Góra,www.ue.wroc.pl

Kierunek: zarządzanie; specjalność: zarządzaniegospodarką turystyczną i hotelarstwem; stacjo-narne, niestacjonarne; I stopnia, II stopnia

I stopnia: konkurs świadectw: językobcy nowożytny, język polski, jedenprzedmiot spośród: matematyka,geografia, historia, wiedza o społe-czeństwie, fizyka z astronomią, che-mia, biologia, informatyka, filozofia,język łaciński i kultura antyczna, hi-storia muzyki, historia sztuki, wiedzao tańcu; II stopnia: dyplom ukończe-nia studiów pierwszego stopnia;2009/2010: 2500 zł

– –

Do wyboru: j. angielski, niemiecki, rosyjski, francuski, włoski,hiszpański na studiach stacjonarnych; studia stacjonarne – obo-wiązek dwóch j. obcych (st. I stopnia – 120 godz. z jednego ję-zyka), możliwość uczęszczania na trzeci język bez odpłatności;studia niestacjonarne jeden j. obcy, 120 godz.

Wyższa Szkoła Bankowawe Wrocławiu, WydziałFinansów i Zarządzania,ul. Fabryczna 29-31, 53-609Wrocław, Wydział Ekono-miczny w Opolu, ul. A. Kośne-go 72, 45-372 Opole,www.wsb.wroclaw.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:hotelarstwo, obsługa ruchu turystycznego,turystyka międzynarodowa, turystyka aktywna;stacjonarne, niestacjonarne; I stopnia

Kolejność zgłoszeń;2009/2010: stacjonarne 2250 zł;studia niestacjonarne 2150 zł

Czterotygodniowe

Staże zawodowe w ramachprogramu Erasmus,czas trwania: 3 miesiące,finansowane ze środkówunijnych

Obowiązkowy j. angielski, 360 godz., egzamin końcowy na po-ziomie B1 do B2+; drugi język do wyboru: niemiecki, rosyjski,hiszpański, francuski i włoski, 240 godz., egzamin końcowy napoziomie A2+ do B2; programy specjalistyczne: program Ama-deus (wersja demo), CRM Biuro Podróży

Nowa specjalność: turystykaaktywna

WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE

Uniwersytet MikołajaKopernika, WydziałBiologii i Nauk o ZiemiInstytut Geografii,ul. Gagarina 9, 87-100 Toruń,www.geo.uni.torun.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; studia stacjonar-ne; I stopień – w Toruniu i w ZamiejscowymOśrodku Dydaktycznym UMK w Grudziądzu; stu-dia niestacjonarne; I stopień – od roku akad.2010/2011 w Toruniu

Jeden z przedmiotów: geografia,matematyka, historia, chemia,fizyka i astronomia, biologia, infor-matyka oraz język obcy nowożytny(część pisemna);Opłata za studia w trakcie ustalania

Czterotygodniowe –

J. angielski na 2 i 3 roku, 180 godzin; egzamin końcowyna poziomie B2 z uwzględnieniem języka specjalistycznego;do wyboru: j. niemiecki, rosyjski, francuski, hiszpańskina 2 i 3 roku, 120 godz.

Ruszają studia niestacjonar-ne, I stopień

Wyższa Szkoła Gospodarkiw Bydgoszczy, WydziałTurystyki i Geografii, ul. Gar-bary 2, 85-229 Bydgoszcz,www.wsg.byd.pl

Studia I stopnia, kierunek: turystyka i rekreacja;specjalności: hotelarstwo, zarządzanie turystyką,zarządzanie w gastronomii i dietetyka, odnowabiologiczna, organizacja i zarządzanie sportem;Master I (turystyka i rozwój); studia II stopnia;kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności: go-spodarka turystyczna, zarządzanie w hotelarstwiei gastronomii, systemy informatyczne w turystyce,kultura fizyczna i zarządzanie sportem, logistykai transport w gospodarce turystycznej, turystykauzdrowiskowa i spa, strategie rozwoju turystyki,turystyka i animacja kulturowa, geografia turysty-ki, zarządzanie personelem, organizacja czasu wol-nego; Master II (turystyka i rozwój); studia I stop-nia; kierunek geografia; specjalność: ekoturystyka;stacjonarne i niestacjonarne

Konkurs świadectw, średnia zewszystkich przedmiotów zdawa-nych na maturze/decyduje kolejnośćzgłoszeń;2009/2010: I stopnia turystka i re-kreacja: studia stacjonarne 2050 zł(sem. I), 2250 zł (sem. II ), niesta-cjonarne 2100 zł (sem. I), 2350 zł(sem. II); I stopnia geografia: studiastacjonarne 1800 zł (sem. I), 1950 zł(sem. II), niestacjonarne 1850 zł(sem. I), 2000 zł (sem II); II stopniaturystyka i rekreacja: stacjonarne2050 zł (sem. I), 2250 zł (sem. II),niestacjonarne 2200 zł (sem. I),2400 zł (sem. II)

Praktyki są realizowanew systemie zarównocałorocznym, jak równieżsezonowym

Praktyki realizowane sąw okresie od 1-6 miesięcy;praktykant otrzymuje nie-opodatkowane wynagro-dzenie; Stany Zjednoczone,Belgia, Francja, Hiszpania,Cypr, Grecja, Litwa, Holan-dia, Włochy

J. angielski, 4 poziomy nauczania, 180 godz., egzamin końcowyna poziomach: A2, B1, B2; j. rosyjski, francuski, niemiecki,4 poziomy, 90 godz., egzamin końcowy na poziomach: A2, B1,B2; systemy rezerwacyjne: w ramach programu kształcenia

WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE

Uniwersytet Marii Curie-Skło-dowskiej, Wydział Biologiii Nauk o Ziemi, Plac MariiCurie-Skłodowskiej 5, 20-033Lublin, www.umcs.lublin.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności: regio-nalna gospodarka turystyczna, organizacja i obsługaruchu turystycznego; stacjonarne, niestacjonarne; Istopnia; specjalności: gospodarowanie zasobami tu-rystycznymi, organizacja i obsługa ruchu turystycz-nego; stacjonarne, niestacjonarne; II stopnia

Konkurs świadectw, jeden przedmiotspośród: geografia, biologia, historia,matematyka, wiedza o społeczeń-stwie; język obcy nowożytny;4030 zł za rok akademicki

Dwutygodniowe, biurapodróży, agencjeturystyczne, hotele itp.

Nieodpłatne, dwutygodnio-we; Grecja, za pośrednic-twem: The Tree Travel,program praktyk Olymp

J. angielski, 120 godz., egzamin końcowy na poziomie B2;do wyboru: j. hiszpański, niemiecki, rosyjski, włoski – 60 godz.,egzamin końcowy na poziomie podstawowym; systemyrezerwacyjne – programy pilotażowe zostaną wdrożonew roku akademickim 2010/2011

Przedmioty fakultatywnew j. angielskim

Wyższa Szkoła Społeczno--Przyrodnicza im. WincentegoPola w Lublinie, WydziałTurystyki i Ekonomii,ul. Choiny 2, 20-816 Lublin,www.wssp.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności: or-ganizacja i zarządzanie w turystyce i rekreacji, ho-telarstwo i gastronomia, eko- i agroturystyka, tu-rystyka zdrowotna, turystyka religijna; studia sta-cjonarne, niestacjonarne; I stopnia; specjalności:organizacja i zarządzanie w turystyce i rekreacji,hotelarstwo i gastronomia, turystyka religijna, tu-rystyka zdrowotna; stacjonarne, niestacjonarne; IIstopnia

Kolejność zgłoszeń;I stopnia: stacjonarne 450 zł,niestacjonarne 1700 zł; II stopnia:stacjonarne 500 zł, niestacjonarne1950 zł

Sześciotygodniowe, przed-siębiorstwa turystyczne,hotelarskie, gastronomicz-ne, SPA i wellness, gospo-darstwa eko- i agrotury-styczne. Uczelnia ma podpi-sane ponad 450 umów zprzedsiębiorstwami, głów-nie z województwa lubel-skiego i województwościennych

Staże zawodowe w ramachprogramu Erasmus, czastrwania: 3 miesiące, finan-sowane ze środków UE

J. angielski, niemiecki, hiszpański, rosyjski; programyspecjalistyczne: Amadeus, Charthotel, Czarthotel, Gastro Pos,Gastro Szef, Ober

Studia I stopnia: organizacjai zarządzanie w turystycei rekreacji, turystyka religijna;studia II stopnia: organizacjai zarządzanie w turystycei rekreacji, hotelarstwoi gastronomia, turystyka reli-gijna, turystyka zdrowotna

WOJEWÓDZTWO ŁÓDZKIE

Uniwersytet Łódzki, WydziałNauk Geograficznych,ul. Narutowicza 88, 90-139Łódź, Instytut Geografii Miasti Turyzmu, ul. Kopcińskiego31, 90-418 Łódź,www.geo.uni.lodz.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; stacjonarne,niestacjonarne; I i II stopień; studia doktoranckie;geografia ze specjalizacją geografia turyzmu;Podyplomowe Studium Turystyki

Geografia – poziom rozszerzony, językobcy – poziom rozszerzony; II sto-pień: egzamin wstępny z turystyki,hotelarstwa i rekreacji oraz geografii;Studia niestacjonarne 4200 zł;Podyplomowe Studium Turystyki3000 zł

Parki narodowe, muzea(I rok), gmina turystyczna,hotel (II rok), biuro tury-styczne (III rok) – obszarcałej Polski + praktyki re-gionalne (Polska północna,południowa, wschodnia)

Każda z praktyk możeodbyć się za granicą

Studia I stopnia: j. angielski, 120 godz.; II stopnia: do wyboru:j. niemiecki, rosyjski, francuski, włoski, hiszpański, 120 godz.;programy specjalistyczne: Amadeus, Worldspan-Galileo

Kierunki i specjalności turystyczne, trybstudiów, poziomy kształcenia

w roku akademickim 2010/2011

akademickim 2009/2010

Języki obce, systemyrezerwacyjne

i programy specjalistyczne,dodatkowe uprawnienia

Nowości programowe narok akademicki

2010/2011

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE

Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w Oświęcimiuul. Kolbego 8, 32-600 Oświę-cim, www.pwsz-oswiecim.pl

Kierunek: zarządzanie; specjalność: zarządzaniew turystyce; I stopień

Konkurs świadectw: matematyka, historia, geogra-fia, wiedza o społeczeństwie, język polski lub językobcy;1700 zł

Trzytygodniowe, uczelnia ma podpi-sane umowy z ok. 70 placówkami – J. angielski, 120 godz. –

Podhalańska PaństwowaWyższa Szkoła Zawodowaw Nowym Targu, InstytutRekreacji i Turystyki, ul. Ko-koszków 71, 34-400 NowyTarg, www.ppwsz.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:obsługa ruchu turystycznego i zarządzaniew turystyce, rekreacja ruchowa z odnowąpsychosomatyczną; stacjonarne, niestacjonarne;I stopień

Konkurs świadectw, nowa matura: język obcynowożytny, jeden przedmiot spośród: geografia,biologia, wiedza o społeczeństwie, historia, historiasztuki; stara matura: średnia arytmetyczna z ocenkońcowych ze świadectwa dojrzałości: język obcynowożytny, jeden przedmiot spośród: geografia,biologia, WOS, historia;2100 zł

Pięciotygodniowe, ośrodki wypoczyn-ku urlopowego i świątecznego, hotele,biura podróży, gabinety odnowy biolo-gicznej, kluby sportowo-rekreacyjne,kluby fitness i wellness & SPA;praktyka letnia trwa 14 dni,tj. 88 godz., praktyka specjalizacyjnatrwa 12 dni, tj. 72 godz.

– J. angielski, 180 godz., poziomzaawansowany

Nowa specjalność:hotelarstwo

Uniwersytet Pedagogicznyim. Komisji Edukacji Narodo-wej w Krakowie, WydziałGeograficzno-Biologiczny,Instytut Geografii,ul. Podchorążych 2,30-084 Kraków,www.wsp.krakow.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności dowyboru po pierwszym roku: aktywizacja tury-styczna układów przestrzennych, dziedzictwokulturowe, geoturystyka, pilotaż i przewodnictwoturystyczne po Polsce, przedsiębiorczość w tury-styce, turystyka międzynarodowa, międzynarodo-we hotelarstwo i gastronomia; stacjonarne,niestacjonarne; I stopień; kierunek: geografia;specjalność: geografia z turystyką; stacjonarne,niestacjonarne; I stopień, II stopień

Konkurs świadectw, średnia wyników egzaminumaturalnego ze wszystkich zdawanych przedmiotów;Stacjonarne bezpłatne; niestacjonarne 1950 zł

Czterotygodniowe, umowy zawiera-ne są na bieżąco w danym roku aka-demickim z wieloma firmami i insty-tucjami w zależności od zapotrzebo-wania; ćwiczenia terenowe: obózwędrowny/rowerowy (5 dniowy naI roku studiów); studenci pokrywająkoszt dojazdu, zakwaterowaniai wyżywienia

J. angielski, 120 godz., poziom B2;do wyboru: j. niemiecki, francuski,włoski, hiszpański, rosyjski, 120 godz.(stacjonarne) lub 80 godz. (niestacjo-narne), poziom B1 lub B2 (wybórstudentów)

Nowa specjalność:międzynarodowehotelarstwo i gastronomia

Wyższa Szkoła Turystykii Ekologii w Suchej Beskidz-kiej, Wydział Turystykii Rekreacji, ul. Zamkowa 1,34-200 Sucha Beskidzka,www.wste.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:obsługa ruchu turystycznego, hotelarstwo i ga-stronomia, zarządzanie w turystyce, turystykamiędzynarodowa, zarządzanie rozwojem regional-nym i lokalnym, zarządzanie turystyką zrównowa-żoną; stacjonarne, niestacjonarne; I stopień; spe-cjalności: turystyka międzynarodowa, zarządzanieturystyką i rekreacją; stacjonarne, niestacjonarne;II stopień

Kolejność zgłoszeń, testy kompetencyjne,rozmowy kwalifikacyjne;Stacjonarne 1800 zł; niestacjonarne 1680 zł

Od 1 do 2 miesięcy, około 80 hoteliw całej Polsce, ośrodki wczasowe,biura podróży

Od 2 do 4 miesięcy, płatne,hotele (449 firm) w Grecji,Francji, Hiszpanii, Wło-szech, Irlandii, Anglii,Niemczech, Turcji, USA, naCyprze

Stacjonarne: dwa języki obowiązkowedo wyboru: j. angielski, niemiecki,francuski, włoski; niestacjonarne:jeden język obowiązkowy; studencimogą uczyć się nieodpłatnie 4 języ-ków obcych po 120 godzin każdy;dodatkowo: warsztaty językowe m.in.„Język angielski jako język biznesu"

Nowe specjalnościna kierunku Turystykai Rekreacja: Zarządzaniepromocją regionalnąi lokalną, zarządzanieturystyką zrównoważoną

WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE

Szkoła Główna GospodarstwaWiejskiego w Warszawie,Międzywydziałowe StudiumTurystyki i Rekreacji,ul. Nowoursynowska 166,02-787 Warszawa,www.sggw.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności: tu-rystyka wiejska, turystyka na obszarach leśnychi przyrodniczo cennych, przedsiębiorstwo na ryn-ku usług turystycznych; I stopnia; organizacjausług turystycznych, hotelarstwo i gastronomia,turystyka na obszarach przyrodniczo cennych;studia II stopnia; stacjonarne, niestacjonarne

I stopień: konkurs świadectw, przedmioty:geografia i język obcy nowożytny; II stopień: testkwalifikacyjny z zakresu przedmiotów objętychstandardami kształcenia dla studiów pierwszegostopnia na kierunku Turystyka i Rekreacja;studia niestacjonarne I stopnia 1900 zł; studianiestacjonarne II stopnia 2300 zł

Sześciotygodnowe, w tym minimum4 tygodnie w biurze podróży, umowyz daną firmą są zawierane za wskaza-niem konkretnego studenta/studentów

Każdorazowo zawierana jestumowa przez uczelnię z fir-mą zagraniczną indywidual-nie dla danego studenta

I stopień: do wyboru j. angielski, fran-cuski, niemiecki, rosyjski, 180 godz.(stacjonarne), 120 godz. (niestacjonar-ne), egzamin końcowy na poziomie B2;II stopień: jeden język do wyboru(maks. 60 godz.) lub realizacja przed-miotów związanych z turystyką i rekre-acją w języku angielskim; programyspecjalistyczne: Amadeus

Uruchomienie studiówniestacjonarnych II stopnia

Szkoła Główna Handlowa, Ko-legium Gospodarki Światowej,Al. Niepodległości 162, 02-554Warszawa, www.sgh.waw.pl

Podyplomowe Studia Menedżerów Turystyki;2-semestralne, sobotnio-niedzielne

Odpis dyplomu ukończenia wyższej uczelni;Czesne za rok 5300 zł – – – –

Szkoła Wyższa PrzymierzaRodzin w Warszawie,Wydział Turystyki i Rekreacji,ul. M. Grzegorzewskiej 10,02-778 Warszawa,www.swpr.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalnośćobsługa ruchu turystycznego; stacjonarne,niestacjonarne

Kolejność zgłoszeń;studia dzienne 2200 zł, zaoczne 2000 zł

Biura podróży itp.; studenci mająmożliwość indywidualnego wyborumiejsca odbywania praktyk,np. w kwaterach agroturystycznychczy agencjach turystycznychw miejscowościach, z którychpochodzą

Kilkanaście sieci hotelo-wych w Grecji (Kreta, Ro-dos, Halkidiki, Korfu); prak-tyki trwają od 2 do 5 mie-sięcy; praktykanci mają za-pewnione koszty przelotu iutrzymania oraz otrzymująkieszonkowe w wysokości250-500 euro; możliwośćpraktyk na campach tury-stycznych w USA, Kana-dzie i na Cyprze, zapewnia-ny jest przelot, utrzymanieoraz kieszonkowe

J. angielski, 120 godz., j. angielskiw turystyce, 60 godz.; j. hiszpańskilub inny, 120 godz.

Uniwersytet Warszawski,Wydział Geologii przy współ-udziale Wydziału Zarządzania,ul. Żwirki i Wigury 93,02-089 Warszawa;www.geoturystyka.edu.pl

Studia Podyplomowe GeoturystykaKolejność zgłoszeń;3200 zł przy płatności jednorazowej za rok z górylub 3400 zł przy płatności w dwóch ratach

– – – –

Wyższa Szkoła Ekonomiczno--Informatyczna w Warszawie,ul. Stokłosy 3,02-787 Warszawa,www.wsei..pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:turystyka biznesowa, hotelarstwo, turystykakrajowa i zagraniczna

Kolejność zgłoszeń;studia stacjonarne 2150 zł, niestacjonarne 1800 zł Biura podróży Wielka Brytania, Niemcy J. angielski, niemiecki, rosyjski, turecki –

Wyższa Szkoła Hotelarstwa,Gastronomii i Turystyki,Turystyka i Rekreacja,ul. Chodakowska 50,03-816 Warszawa,www.wshgit.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:hotelarstwo i gastronomia, marketing i zarządza-nie w turystyce, zarządzanie finansami przedsię-biorstw turystycznych, programowanie i organi-zacja turystyki, rekreacja, geoturystyka; stacjo-narne i niestacjonarne; I i II stopień

Bez egzaminów;I stopień, stacjonarne 460 zł/mies.,I stopień, niestacjonarne 360 zł/mies.,II stopień, stacjonarne 480 zł/mies.,II stopień, niestacjonarne 380 zł/mies.

Sześciotygodniowe, uczelnia mapodpisane umowy

Hiszpania – trzymiesięczne,odpłatne, statki pasażerskieMPS: Rex Rheni pod bande-rą Holandii i Szwajcarii,jeden miesiąc; przedsiębior-stwa związane z hotelar-stwem, gastronomią,turystyką i rekreacją(Grecja, Cypr, Anglia, Turcja,Hiszpania)

Studia stacjonarne, I stopień:dwa języki obowiązkowe spośródj. angielskiego, niemieckiego, rosyj-skiego, hiszpańskiego, francuskiego,włoskiego. Możliwość nauki trzeciegojęzyka; studia niestacjonarne, I sto-pień, studia II stopnia: jeden obowiąz-kowy język spośród: j. angielski,niemiecki, rosyjski

Okienko mobilności,studia podyplomowe

Wyższa Szkoła KulturyFizycznej i Turystykiim. Haliny Konopackiej,Wydział WychowaniaFizycznego i Turystyki,ul. Staszica 1, 05-800Pruszków, www.wskfit.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:obsługa ruchu turystycznego, hotelarstwa,animacja czasu wolnego, turystyka zdrowotnaz odnową biologiczną, SPA; stacjonarne,niestacjonarne; I stopień

Rozmowa kwalifikacyjna;1850 zł

Sześciotygodniowe, biura podróży,hotele, pensjonaty, centra kongreso-we, gospodarstwa agroturystyczneitp.; umowy są zawierane według in-dywidualnego zapotrzebowania dlaposzczególnych studentów

– J. angielski, j. niemiecki; programyspecjalistyczne: Amadeus, 30 godz. –

uprawnienia

2010/2011

Wyższa Szkoła OrganizacjiTurystyki i Hotelarstwaw Warszawie, ul. 17 stycznia32, 02-148 Warszawa, Wy-dział Zamiejscowy w Koszali-nie Wyższej Szkoły Organiza-cji Turystyki i Hotelarstwa,ul. Zwycięstwa 20-24, 75-035Koszalin, www.wsotih.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:hotelarstwo, gastronomia i dietetyka, obsługaruchu turystycznego, gospodarka turystyczna;stacjonarne, niestacjonarne; I stopień

Kolejność zgłoszeń;Warszawa: stacjonarne: czesneza rok 4700 zł (lub 10 rat po 500zł), niestacjonarne: czesne za rok3700 zł (lub 10 rat po 400 zł); Ko-szalin: stacjonarne: czesne za rok3800 zł (lub 10 rat po 420 zł); nie-stacjonarne: czesne za rok 3100 zł(lub 10 rat po 350 zł)

Uczelnia zapewniapraktyki, czas trwania:studia stacjonarne 50 dni,studia niestacjonarne25 dni

Gromada Travel GmbH(Berlin) – hotel i biuro tury-styczne, Hiszpania, WyspyKanaryjskie; 10 osób rocz-nie ze stypendium Erasmu-sa, pozostała liczba miejscjest uzależniona od ilościchętnych; praktyki trwają3 miesiące, w większościsą to praktyki płatne

J. angielski, 120 godz.; do wyboru: j. włoski, hiszpański,niemiecki, rosyjski, portugalski, 90 godz.; programyspecjalistyczne: Prohot,Protas, Sart, Amadeus

Otwarcie Wydziału Zamiej-scowego w Koszalinie;nowa specjalność: gospodar-ka turystyczna

Wyższa Szkoła Turystykii Języków Obcychw Warszawie,Aleja Prymasa Tysiąclecia 38,01-242 Warszawa,www.wstijo.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności: hote-larstwo i gastronomia, zarządzanie w turystyce,komunikacja społeczna w turystyce, agroturysty-ka, obsługa ruchu turystycznego, turystyka mię-dzynarodowa; stacjonarne, niestacjonarne; I sto-pień; kierunek: socjologia; specjalność: socjologiaturystyki; stacjonarne, niestacjonarne; I stopień

Kolejność zgłoszeń, wynikimaturalne z języków obcych,geografii i WOS-u;Studia stacjonarne 1950 zł; studianiestacjonarne 1750 zł

Hotele, centra szkoleniowo--wypoczynkowe itp.

Grecja, Bułgaria, USA,Portugalia, Hiszpania,Wielka Brytania

J. angielski, obowiązkowy, 270 godz. stacjonarne, 160 godz.niestacjonarne; do wboru: j. francuski, włoski, rosyjski, niemiec-ki, hiszpański, 150 godz. stacjonarne, 80 godz. niestacjonarne

Uruchomienie studiów pody-plomowych: zarządzaniegospodarką turystyczną,zarządzanie przedsiębior-stwem turystycznym i hotelar-skim, turystyka międzynarodo-wa, strategie promocji tury-styki, zarządzanie finansamiw turystyce

Wyższa Szkoła Turystykii Rekreacji im. MieczysławaOrłowicza, WydziałTurystyki i Rekreacji,ul. Marymoncka 34,01-132 Warszawa,www.wstir.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:organizacja i obsługa ruchu turystycznego,hotelarstwo i gastronomia, zarządzanie sportemi rekreacją; stacjonarne, niestacjonarne; I stopień

Kolejność zgłoszeń, test kwalifikacyj-ny do właściwej grupy językowejz j. angielskiego dla studiów stacjo-narnych, jeden z czterech języków(angielski, niemiecki, rosyjski lub fran-cuski) dla studiów niestacjonarnych;Studia stacjonarne: 2300 zł zasemestr; studia niestacjonarne:I, II, VI semestr 1600 zł, III, IV, Vsemestr 2050 zł.

Czterotygodniowe, hotele,biura podróży, POT, MiastoStołeczne Warszawa– Stołeczne Biuro Turystyki

Grecja (Kos, Korfu), Francja,Wielka Brytania; 12-13 ty-godni, praktyki; odpłatne(stypendium Erasmusa lubkieszonkowe od praktyko-dawcy oraz pokrycie kosz-tów transportu i pobytu)

Studia stacjonarne: j. angielski, 180 godz., do wyboru: j włoski,hiszpański, rosyjski, niemiecki, 160 godz.; studia niestacjonarne:j. angielski, niemiecki, rosyjski, francuski do wyboru, 120 godz.;ćwiczenia z systemów rezerwacyjnych w turystyce i w hotelar-stwie, techniki komputerowe w sporcie

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE

Państwowa Wyższa SzkołaWschodnioeuropejskaw Przemyślu, Instytut Historii,ul. Tymona Terleckiego 6,37-700 Przemyśl,www.pwsw.pl

Kierunek: historia; specjalność: turystykamiędzynarodowa; stacjonarne; I stopień

Konkurs świadectw, suma punktówuzyskanych ze wszystkich przed-miotów obowiązkowych na egzami-nie maturalnym;Bezpłatne

Czterotygodniowew instytucjach turystycz-nych, 6 dni w formiewycieczek krajowychi zagranicznych

– Do wyboru: j. angielski, niemiecki, rosyjski, ukraiński, 120 godz.(pierwszy język), 60 godz. (drugi język) –

WOJEWÓDZTWO PODLASKIE

Wyższa Szkoła Menedżerskaw Białymstoku, WydziałTurystyki i Rekreacji,ul. Sobieskiego 3,15-013 Białystok,www.wsm.bialystok.pl

Kierunki: turystyka i rekreacja; specjalności:menedżer turystyki i rekreacji, menedżer kulturyżywienia w turystyce, menedżer turystykiIII wieku; stacjonarne, niestacjonarne; I stopnia

Na podstawie złożonych dokumen-tów, przedmioty: geografia, językiobce (angielski, niemiecki, rosyjski);Studia stacjonarne 1600 zł, studianiestacjonarne 1500 zł

Czterotygodniowew biurach podróży itp. 12 tygodni; odpłatne

Język obowiązkowy: angielski, rosyjski, niemiecki, poziomegzaminu końcowego: średnio zaawansowany; systemyrezerwacyjne w ramach przedmiotu Technologia informacyjna

Wprowadzenie przedmiotówzwiązanych z wybraną spe-cjalnością studiów

WOJEWÓDZTWO POMORSKIE

Akademia WychowaniaFizycznego i Sportuim. J. Śniadeckiegow Gdańsku, WydziałTurystyki i Rekreacji,ul. Kazimierza Górskiego 1,80-336 Gdańsk,www.awf.gda.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:hotelarstwo, turystyka kulturowa, gospodarowa-nie w turystyce, turystyka aktywna-wodna;stacjonarne, niestacjonarne; I stopień, II stopień

Studia stacjonarne: I stopnia: ocenastanu zdrowia, konkurs świadectw(j. polski, j. obcy, przedmiot wybra-ny przez kandydata), egzaminsprawności fizycznej, j. obcy; IIstopnia: ocena stanu zdrowia, kon-kurs średnich ocen uzyskanych pod-czas studiów zawodowych; studianiestacjonarne: I stopnia: ocena sta-nu zdrowia, konkurs świadectw, ję-zyk obcy; II stopnia: ocena stanuzdrowia, konkurs średnich ocen uzy-skanych podczas studiów zawodo-wych;2009/2010 – studia niestacjonarneI stopnia 2300 zł, II stopnia 2200 zł

Praktyka wdrożeniowa80 godz., praktyka specja-listyczna 80 godz., wolon-tariat 120 godz.; hotele,biura podróży, ośrodkisportowe; uczelniawspółpracuje z firmamii instytucjami w zakresiepraktyk

Grecja, za pośrednictwem:The Tree Travel, programpraktyk Olymp

Do wyboru: j. angielski, niemiecki, francuski, rosyjski, włoski,150 godz. (studia stacjonarne I stopnia), 75 godz. (studia niesta-cjonarne I stopnia); ogólna nauka systemów rezerwacyjnych;studenci specjalności rekreacja ruchowa oraz turystyka aktyw-na – wodna otrzymują uprawnienia instruktora rekreacji rucho-wej z określoną specjalnością

Od semestru zimowego r.a.2010/2011 przedmiotyw j. angielskim: BusinessTourism, Economicsof Tourism and Recreation,Geography of Tourism,Sustainable Tourism

Wyższa Szkoła Turystykii Hotelarstwa w Gdańsku,Wydział Turystyki, Handlui Usług, ul. Miszewskiego12/13, 80-239 Gdańsk,www.wstih.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności: za-rządzanie w hotelarstwie i gastronomii, zarządza-nie przedsiębiorstwem turystycznym, zarządzaniemałą firmą, gastronomia i dietetyka, turystykabiznesowa, turystyka uzdrowiskowa, SPA&Well-ness; stacjonarne, niestacjonarne; I stopień; kie-runek: turystyka i rekreacja; specjalności: tury-styka w gospodarce regionalnej, krajowej i glo-balnej, zarządzanie przedsiębiorstwem turystycz-nym, zdrowotna funkcji turystyki; stacjonarne iniestacjonarne; I i II stopnia; studia podyplomo-we: zarządzanie w turystyce i hotelarstwie, no-woczesny menedżer w turystyce i hotelarstwie,menedżer SPA i wellness

Kolejność zgłoszeń;I stopnia: 1950 zł (stacjonarne),2050 zł (niestacjonarne), II stopnia:1800 zł (stacjonarne), 1900 zł (nie-stacjonarne)

15 tygodni (do piątego se-mestru), uczelnia podpisa-ła porozumienia z Pomor-skim Urzędem Marszał-kowskim, Urzędem Woje-wódzkim, 8 urzędamigmin i miast, 4 lokalnymiorganizacjami turystycz-nymi, 32 hotelami, 8ośrodkami wypoczynko-wymi, 11 biurami podró-ży, 6 restauracjami

Uczelnia ma podpisane po-rozumienie z Urzędem Pracyw Bonn, w Szwecji z Hote-lem Astor&Conrad w Karls-kronie i Ronnemy Brunn Ho-tel, biurem The Tree (prak-tyki w Grecji), biurem Delta;wszystkie praktyki zagra-niczne są odpłatne i trwająod 1 do 5 miesięcy

Obowiązkowy: j. angielski lub niemiecki, poziom egzaminuod A2 do C1; dodatkowy język, do wyboru: j. hiszpański,francuski, rosyjski, włoski, angielski, niemiecki, 120 godz.na studiach stacjonarnych I stopnia; programy specjalistyczne:Amadeus, Plaza, System SPA, SIHOT, KW Hotel, Chard, Czart,Cameleon, Bistro

Kierunki dyplomowaniana studiach II stopnia:turystyka w gospodarceregionalnej i krajowej,zarządzanie przedsiębior-stwem turystycznym,zdrowotna funkcja turystyki

WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE

Górnośląska Wyższa SzkołaHandlowa im. W. Korfantegow Katowicach, Wydział Tury-styki i Promocji Zdrowia,ul. Harcerzy Września 3 orazul. Kostki-Napierskiego 38,40-659 Katowice,www.gwsh.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:I stopnia: turystyka międzynarodowa, hotelar-stwo i gastronomia, turystyka zdrowotna, agrotu-rystyka, informacja i informatyka w turystyce;II stopnia: turystyka międzynarodowa, hotelar-stwo i gastronomia, turystyka zdrowotnai agroturystyka, turystyka uzdrowiskowai odnowa biologiczna; stacjonarne, niestacjonar-ne; I i II stopień

Kolejność zgłoszeń;Czesne za semestr letniod 14 lutego 2010: I stopnianiestacjonarne 1570 zł;II stopnia niestacjonarne 1850 zł

Czterotygodniowe, hotele,pensjonaty, ośrodki wcza-sowe, gospodarstwaagroturystyczne, biurapodróży itp.; GWSH mapodpisane 160 umówna czas nieokreślonyz instytucjami i firmami

Hiszpania (Majorka, Ibiza,itp.), Grecja, za pośrednic-twem: The Tree Travel, pro-gram praktyk Olymp, USA

I stopień: j. angielski, 4 semestry po 60 godz., 2 semestrypo 30 godz.; drugi język (j. niemiecki, francuski, hiszpański,włoski): 6 semestrów po 30 godz.; II stopień: 20 godz./semestr;programy specjalistyczne: Amadeus, Galileo; program pilotażowy– Voyager travel, S.A.R.T

Wyższa Szkoła Hotelarstwai Turystyki w Częstochowie,Wydział Turystyki,ul. Ogrodowa 43/47,42-200 Częstochowa,www.wshit.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności: ob-sługa ruchu turystycznego, hotelarstwo; stacjo-narne, niestacjonarne; I stopień (studia magister-skie uzupełniające na podstawie umowy z Górno-śląską Wyższą Szkołą Handlową w Katowicach)

Kolejność zgłoszeń;1900 zł

Umowa o stałą współpra-cę: Unity Line sp. z o.o.z siedzibą w Szczecinie;praktyki w cyklach14-dniowych, w ciągu ca-łego roku, min. 4 tygodnie

Grecja, za pośrednictwem:The Tree Travel, programpraktyk Olymp

J. angielski –

WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE

Prywatna Wyższa SzkołaOchrony Środowiska,Wydział Turystyki i Rekreacji,ul. Zubrzyckiego 6,26-600 Radom,www.pwsos.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:organizacja turystyki i rekreacji, turystyka regio-nalna, pedagogika czasu wolnego; stacjonarne,niestacjonarne; I stopień, podyplomowe

Konkurs świadectw dojrzałości:geografia, języki obce;1700 zł za semestr płatnew miesięcznych ratach

Czterotygodniowe

Trzymiesięczne, za pośred-nictwem: Francja, Majorka(firma Pro Practicas), Grecja(The Tree Travel), WielkaBrytania (biuro Jans Con-sulting); możliwość praktykzagranicznych w ramachprogramu Erasmus

J. angielski, 180 godz.; do wyboru: j. niemiecki, rosyjski, włoski,120 godz.; kursy: pilot wycieczek, wychowawca placówekwypoczynku

Studia podyplomowe– zarządzanie agroturystyką

uprawnienia

2010/2011

Uniwersytet Humanistyczno--Przyrodniczy Jana Kocha-nowskiego w Kielcach,ul. Żeromskiego 5, 25-369Kielce, www.ujk.edu.pl

Geografia z turystykąGeografia, j. obcy, historiadziedzictwo kulturowe;do 3000 zł

Biura turystyczne, firmyprzewozowe – J. angielski –

Wszechnica Świętokrzyska,Wydział WychowaniaFizycznego i Turystyki,ul. Orzeszkowej 15, 25-435Kielce, www.ws.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalność:organizacja i obsługa ruchu turystycznego;stacjonarne, niestacjonarne; I stopień

Kolejność zgłoszeń;Studia stacjonarne 1650 zł,niestacjonarne 1350 zł

Praktyki bezpłatnew instytucjach i obiektachturystycznych

USA: porozumienie z ResortAmerica

Język obowiązkowy: angielski lub niemiecki, egzamin końcowyna poziomie B2; lektorat prowadzony jest z uwzględnieniemsłownictwa specjalistycznego

Nowa specjalność:organizacja i obsługa ruchuturystycznego

Wyższa Szkoła EkonomiiTurystyki i Nauk Społecznych,Wydział Ekonomii,ul. Ponurego Piwnika 49,25-666 Kielce,www.etins.edu.pl

Specjalność: hotelarstwo i turystyka;stacjonarne, niestacjonarne; I, II stopień

Kolejność zgłoszeń;Stacjonarne 260 zł miesięcznieprzez 12 miesięcy + wpisowe jed-norazowo 200 zł,niestacjonarne 250 zł miesięcznieprzez 12 miesięcy + wpisowe jed-norazowo 200 zł

Trzytygodniowe, hotele,biura turystyczne,restauracje

Sieć hoteli Grecotel, Mara-tlantico, Ghotel, Scylla To-ur, Laugh Hotel; od 3 do 3,5miesięcy, płatne ok. 20 eu-ro dziennie + dofinansowa-nie z programu Erasmus

J. angielski lub niemiecki – 130 godz., do wyboru: j. hiszpański,włoski, rosyjski – 80 godz. –

WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE

Akademia WychowaniaFizycznego im. EugeniuszaPiaseckiego, WydziałTurystyki i Rekreacji,ul. Królowej Jadwigi 27/39,61-871 Poznań,www.awf.poznan.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:obsługa ruchu turystycznego, rekreacja, hotelar-stwo, turystyka kulturowa z dziennikarstwem,dietetyka w turystyce i rekreacji, ekoturystyka,technologie informacyjne w turystyce i rekreacji;I stopień; specjalności: animacja czasu wolnego,turystyka zrównoważona, turystyka międzynaro-dowa, menedżer turystyki i rekreacji – finanso-wany ze środków UE; II stopień; stacjonarnei niestacjonarne

Konkurs świadectw maturalnych:przedmioty obowiązkowe orazopcjonalnie jeden dodatkowy;I stopień 1900 zł, II stopień 2000 zł

160 godzin, studenciwybierają miejsce praktykindywidualnie

Czas trwania: 2-3 miesiące;odpłatne; w ramach współ-pracy LLP Erasmus, w hote-lach (animatorzy, obsługa)

Dwa języki obowiązkowe do wyboru spośród: j. angielski,niemiecki, francuski, rosyjski, hiszpański, I stopień studiów– 288 godz.; dodatkowy język – 104 godz.; programy specjali-styczne: Amadeus, Galileo

Nowe specjalności: techno-logie informacyjne w turysty-ce i rekreacji, turystyka kul-turowa z dziennikarstwem

Gnieźnieńska Wyższa SzkołaHumanistyczno-Menedżerska„Milenium”, Wydział Nauko Kulturze i Turystyce,ul. Cieszkowskiego 17,62-200 Gniezno,www.gwshm.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:obsługa ruchu turystycznego, hotelarstwoi agroturystyka, turystyka zdrowotna z rekreacjąruchową i odnowa biologiczną; niestacjonarne;I stopień

Rozmowa kwalifikacyjna;1770 zł Biura podróży i instytucje Kreta, nieodpłatne, za po-

średnictwem Jaguar TravelJęzyk obowiązkowy: j. angielski; języki dodatkowe: j. niemiecki,j. hiszpański; kurs pilotów wycieczek –

Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa w KoninieWydział Kultury Fizyczneji Ochrony Zdrowia,ul. Popiełuszki, 62-510 Konin,www.pwsz.konin.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności: ob-sługa ruchu turystycznego oraz rekreacja rucho-wa; stacjonarne, niestacjonarne; I stopień

Język obcy, przedmiot do wyboru:geografia, historia, biologia, mate-matyka, fizyka;1700 zł

Uczelnia nie ma podpisa-nych umów; czas trwaniapraktyk: po I roku 2 tygo-dnie, po II roku 4 tygodnie

Za pośrednictwemThe Tree Travel J. angielski lub niemiecki, 180 godz. –

Państwowa Wyższa SzkołaZawodowa im. J. A. Komeń-skiego w Lesznie, InstytutTurystyki, ul. Mickiewicza 5,64-100 Leszno,www.pwsz.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalizacje:agroturystyka, turystyka zrównoważona

Konkurs świadectw;1550 zł

Czterotygodniowe, podpi-sana umowa ze Stowarzy-szeniem Gmin Wielkopol-skich „WielkopolskaGościniec”

Za pośrednictwemThe Tree Travel

J. angielski i drugi język obcy do wyboru: j. niemiecki, francuski,hiszpański, rosyjski; wymiar 150 godzin w toku studiów z egza-minem końcowym; dodatkowo zajęcia fakultatywne: francuski,rosyjski, niemiecki, hiszpański, brak egzaminu końcowego

Nowe specjalizacje:aeroturystyka, turystykazrównoważona

Uniwersytet Ekonomicznyw Poznaniu, WydziałGospodarki Międzynarodowej,Al. Niepodległości 10, 61-875Poznań, www.ue.poznan.pl

Kierunek: międzynarodowe stosunki gospodarcze;specjalność: zarządzanie gospodarką turystyczną;stacjonarne, niestacjonarne; I i II stopień

Matematyka, język obcy, przedmiotdo wyboru (geografia, historia,informatyka)

Czterotygodniowe – I stopień: dwa języki obce na poziomie zaawansowanym(j. angielski, niemiecki, francuski, hiszpański, i rosyjski) –

Wyższa Szkoła Handlu i Usługw Poznaniu, Wydział Społecz-no-Ekonomiczny, ul. Zwierzy-niecka 13-15, 60-813 Poznań,www.wshiu.poznan.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:zarządzanie turystyką i animacja czasu wolnego;stacjonarne, niestacjonarne; I stopnia

Kolejność zgłoszeń;2000 zł

Sześciotygodniowe,uczelnia ma podpisaneumowy z hotelamina terenie Poznania

Odpłatne, programErasmus: Kreta; funduszstypendialny i szkoleniowy:Norwegia

J. angielski, niemiecki, studia stacjonarne: 60 godz., studianiestacjonarne: 40 godz. –

Wyższa Szkoła Hotelarstwai Gastronomii,ul. Nieszawska 19,61-022 Poznań,www.wshig.poznan.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:hotelarstwo i gastronomia, obsługa ruchu tury-stycznego, marketing i zarządzanie w hotelarstwie,gastronomii, turystyce i rekreacji; stacjonarne,niestajonarne

Kolejność zgłoszeń;Studia stacjonarne: październik-czer-wiec 600 zł, lipiec-wrzesień 300 zł;roczna opłata 3000 zł; studia niesta-cjonarne: październik-czerwiec560 zł, lipiec-wrzesień 200 zł,roczna opłata 5400 zł

Czterotygodniowe 11 tygodni

J. angielski dla wszystkich specjalności, 360 godz., j. francuskidla specj. hotelarstwo i gastronomia, 360 godz., j. niemieckidla specj. marketing i zarządzanie w hotelarstwie oraz obsługaruchu turystycznego, 360 godz.; dodatkowo dowolnie wybranyjęzyk z dostępnych lektoratów, 180 godz.; w ramach czesnegomożna uczestniczyć w dowolnej liczbie lektoratów;

W przygotowaniu nowy kie-runek: technologia żywnościi żywienie człowieka ze spe-cjalnościami – dietetyka,technologia gastronomiczna

Wyższa Szkoła „Kadrydla Europy”, Wydział NaukHumanistycznych i Ekonomii,ul. P. Mansfelda 4,60-855 Poznań,www.kde.edu.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:zarządzanie w gospodarce turystycznej, ekotury-styka, hotelarstwo, turystyka aktywna i rekreacjaruchowa; stacjonarne, niestacjonarne; I stopień

Kolejność zgłoszeń;Studia dzienne 2250 zł; studiazaoczne 1880 zł

Trzytygodniowe –J. angielski, niemiecki, rosyjski, hiszpański, duński; uczelniaorganizuje dodatkowe kursy dofinansowywane ze środkówUnii Europejskiej

Studia uzupełniające magi-sterskie na kierunku Turysty-ka i Rekreacja ze specjalno-ściami: zarządzanie produk-tem turystycznym, aktyw-ność ruchowa w profilaktycezdrowia, animacja, turystykaglobtroterska; uruchomienienauki w systemie e-learningu

WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE

Uniwersytet Szczeciński,Wydział Nauk o Ziemi,ul. Mickiewicza 18,70-383 Szczecin,www.us.szc.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalności:krajoznawstwo i waloryzacja turystyczna, organi-zacja i obsługa turystyki i rekreacji; stacjonarne,niestacjonarne; I stopień; specjalność: turystykamorska i nadmorska; stacjonarne, niestacjonarne;II stopień

I stopień: konkurs świadectw (językpolski, nowożytny język zachodni,jeden z następujących: geografia,matematyka, fizyka i astronomia,historia, wiedza o społeczeństwie);II stopień: rozmowa kwalifikacyjna;I stopień 1900 zł, II stopień 1950 zł

Czterotygodniowe

Niemcy, USA, WielkaBrytania, Irlandia, Grecja,Holandia, Cypr;min. 4 tygodnie

Obowiązkowy: j angielski, 120 godz.; do wyboru: j. niemiecki,hiszpański, włoski, francuski, rosyjski, 120 godz.; poziom biegło-ści B2, certyfikat poświadczony przez Komisję ds. CertyfikacjiBiegłości Językowej działająca przy Akademickim CentrumKształcenia Językowego US; systemy sprzedaży ofert: Ama-deus, Merlin X, SART, Blu Vendo

Duża oferta przedmiotówdo wyboru, w tymw języku angielskim

Wyższa Szkoła Zawodowa„Oeconomicus” PolskiegoTowarzystwa Ekonomicznegow Szczecinie, pl. Kilińskiego3, 71-414 Szczecin,www.oe.edu.pl

Kierunek: ekonomia; specjalność: gospodarkaturystyczna i hotelarstwo; studia stacjonarne,niestacjonarne, I stopień

Wolny nabór;Studia stacjonarne 2050 zł, studianiestacjonarne 1825 zł

Trzytygodniowe – J. angielski, 24 godz. na semestr, j. niemiecki, 24 godz.na semestr –

Wyższa Szkoła Ekonomiczno--Turystyczna w Szczecinie,al. 3 Maja 1a, 70-214 Szcze-cin, www.wset.pl

Kierunek: turystyka i rekreacja; specjalność:usługi turystyczne; stacjonarne, niestacjonarne;I stopień

Kolejność zgłoszeń;Wpisowe 400 zł płatne po przyjęciu,czesne płatne miesięczniew 10 ratach po 400 zł

Promy Unity Line: Wolin,Skania, Gryf, Polonia – 2osoby/2 tygodnie na każ-dym promie (zwrot kosz-tów dojazdu na praktykę);szczecińskie hotele, biurai agencje turystyczne; poI roku 3 tygodnie w hotelulub na promie, po II roku3 tygodnie w turystycei 3 w hotelu lub na promie– na studiach stacjonar-nych razem 9 tygodnipraktyk; na studiach nie-stacjonarnych: po 1 roku– 2 tygodnie hotel, promitp. Po 2 roku 2 tygodniew turystyce

Hotele na Cyprze i Rodos(porozumienia od 2003roku), schroniska młodzie-żowe na terenie Niemiec,hotele we Francji, kieszon-kowe + zwrot kosztówdojazdu + wyżywieniei mieszkanie; trzygwiazdko-we statki pasażerskieniemieckiego armatorapływające na trasieHolandia – Morze Czarne

Języki obligatoryjne na studiach stacjonarnych: j. angielski,240 godz., j. niemiecki, 120 godz., j. angielski specjalistyczny,30 godz., j. niemiecki specjalistyczny, 30 godz.; języki obligato-ryjne na studiach niestacjonarnych: j. angielski, 144 godz.,j. niemiecki, 120 godz., j. angielski specjalistyczny, 18 godz.,j. niemiecki specjalistyczny, 18 godz.; języki do wyboruna studiach stacjonarnych i niestacjonarnych: j. rosyjskispecjalistyczny lub francuski specjalistyczny, 120 godz.

PROMOCJA Szkoły Wyższe WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE16

Zklientemokowoko Wydanie specjalne Turystyka wyzsze_2010.pdfmieç zasad´ „klient nasz...

Documents

Transcript of Zklientemokowoko Wydanie specjalne Turystyka wyzsze_2010.pdfmieç zasad´ „klient nasz...

Biuletyn kosakowo 2013 wydanie specjalne (referendum )

Gazeta Prawna Wydanie Specjalne

Twoje Dziecko - Moda na Polski, wydanie specjalne

Kurier Wawerski 23a - wydanie specjalne

Wydanie specjalne 2016 (18)

FOTOinformator - Wydanie specjalne

Pismo PG - wydanie specjalne

Nasz Czas - Wydanie Specjalne - 03-2010

Newsletter - Wydanie specjalne

Fakt Wydanie Specjalne 11.04.2010

Nasze Katowice - wydanie specjalne

Biuletyn Informacyjny Gminy Konstancin-Jeziorna - wydanie specjalne

Chroscickiego 83 wydanie specjalne 29.03.2010

Outro - wydanie specjalne

Prestiż Magazyn Koszalinski, wydanie specjalne LATO 2014

Dziennik Polski Wydanie Specjalne

Dziennik Gazeta Prawna z Wydanie Specjalne

Wydanie specjalne, 18 kwietnia 2010 r.

Nasze Oborniki Wydanie Specjalne - Styczeń 2014

Nowoczesne Zarzadzanie 1/2012 (wydanie specjalne)