Post on 17-Jan-2017
1
Kurs: Roboty związane z montażem i eksploatacją instalacji gazowych
Żródło: http://pl.fotolia.com/
KURS Roboty związane z montażem
i eksploatacją instalacji gazowych
MODUŁ
Wykorzystanie programów komputerowych do
sporządzania opracowań rysunkowych
związanych z tworzeniem dokumentacji
projektowej instalacji gazowych
2
Kurs: Roboty związane z montażem i eksploatacją instalacji gazowych
2 Wykorzystanie programów komputerowych do sporządzania opracowań rysunkowych związanych z tworzeniem dokumentacji projektowej instalacji gazowej
2.1 Tworzenie projektów w programach komputerowych typu CAD
2.1.1 Cechy programu komputerowego typu CAD
Grupę programów, które wspomagają projektowanie określa się skrótem CAD
(Computer Aided Design). Programy te służą do projektowania konkretnych obiektów,
np. części maszyn, urządzeń elektronicznych, mostów i budynków, a ich końcowym
produktem jest projekt. Rysunki umożliwiają wizualizację projektu, czyli
zaprezentowanie obiektu zleceniodawcy i odbiorcy, oraz są niezbędnym elementem jego
realizacji. Zazwyczaj generowane są automatycznie podczas projektowania. Inną cechą
programów CAD jest umiejętność renderingu, czyli „pokrywania” zaprojektowanych
obiektów właściwymi dla nich powłokami. Po renderingu obiekty wyglądają tak,
jak będą prezentowały się w rzeczywistości. Proces projektowania odbywa się
na szkielecie obiektu. Pokazanie np. projektowanego budynku w rzeczywistych
kształtach (w zmniejszonej skali) jest w dobie wizualizacji podstawową cechą tych
aplikacji. Rysunek powstaje niejako sam, na podstawie parametrów wprowadzonych
do programu przez inżyniera-projektanta.
Należy zauważyć różnicę pomiędzy programami do rysowania
i do projektowania. Na przykład program CorelDraw służy do narysowania koła
zębatego, natomiast AutoCAD do zaprojektowania takiego koła.
2.1.2 Tworzenie projektu instalacji
Tworzenie projektów wymaga od użytkownika sporych umiejętności,
nie wystarcza jedynie znajomość obsługi programu. Użytkownik musi się także wykazać
wiedzą fachową z danej dziedziny, w której program znalazł zastosowanie. Korzystając
z programów tego typu, przy tworzeniu projektów często używa się urządzeń
nazywanych rysownicami lub tabletami graficznymi. Są to płyty, na których „rysuje się”
specjalną myszką lub piórem.
W celu wykonania projektu instalacji gazowej potrzebne są rzuty poziome
wszystkich niepowtarzalnych kondygnacji, w tym przyziemia i piwnic. Zaznaczone
muszą być na nich średnice rur oraz miejsca zaworów gazowych i podejść pod piony
gazowe. Jeśli rura gazowa prowadzona jest w rurze ochronnej, należy opisać jej średnicę
i długość. Na rzutach kondygnacji zaznaczamy przebieg przewodów, uzbrojenie, w tym
miejsce gazomierzy i przybory gazowe. Podajemy średnice i długości odcinków rur,
opisujemy przybory gazowe. Jeśli brakuje miejsca na rzucie, opis można dodać
na rysunku rozwinięcia instalacji. Rozwinięcie instalacji gazowej wykonujemy w skali
1:50 lub 1:100, w zależności od wielkości instalacji. Odgałęzienia instalacji można
zaznaczyć na osobnych rysunkach, każde z nich opisując literowo.
Ostatni rysunek potrzebny do montażu to aksonometria instalacji gazu.
Aksonometria to rodzaj rzutu równoległego, odwzorowanie przestrzeni na płaszczyźnie
z wykorzystaniem prostokątnego układu osi. Rysunek ten wykonujemy zwykle
w dimetrii:
3
Kurs: Roboty związane z montażem i eksploatacją instalacji gazowych
• w skali 1:1 – dla wymiarów pionowych i poziomych do kierunku patrzenia;
• w skali 1:2 – dla wymiarów prostopadłych do kierunku patrzenia.
W rzucie dimetrycznym dwie z osi układu prostokątnego tworzą z rzutnią
jednakowe kąty (najczęściej są do niej równoległe).
Na rysunku poniżej widoczne są rzuty: dimetryczny ukośny (po lewej)
i dimetryczny prawie prostokątny (po prawej).
Rysunek 2.1 Rzuty dimetryczne
Źródło: opracowanie własne
Z rysunku aksonometrycznego można odczytać wszystkie załamania instalacji
oraz dokładny przebieg przewodów, ich rozgałęzienia, zmiany średnic itp. Rysunek ten
jest pomocny przy obliczeniach hydraulicznych i zestawieniu materiałów, pozwala także
określić liczbę i rodzaj łączników w instalacji. Na rysunku powinny być naniesione
następujące dane:
• numer rysunku;
• adres;
• nazwa;
• skala;
• temat rysunku;
• projektant;
• inwestor.
4
Kurs: Roboty związane z montażem i eksploatacją instalacji gazowych
Rysunek 2.2 Rzut aksonometryczny
Źródło: opracowanie własne
5
Kurs: Roboty związane z montażem i eksploatacją instalacji gazowych
2.2 Wybrane narzędzia programów komputerowych typu AutoCAD
2.2.1 Charakterystyka programu AutoCAD
AutoCAD to program tworzony i rozpowszechniany przez firmę Autodesk,
wykorzystywany do dwuwymiarowego (2D) i trójwymiarowego (3D) komputerowego
wspomagania projektowania. Jest najpopularniejszym programem wspomagającym
projektowanie1. Firma Autodesk powstała w domu jednego z jej założycieli – pierwszego
prezesa. Zajmowała się tworzeniem programów komputerowych, z których większość
(po krótkim czasie) została usunięta. Pośród wszystkich programów wyróżniał się
MicroCAD – pierwowzór AutoCAD-a. MicroCAD był programem wspomagającym
rysowanie 2D na 8-bitowym komputerze firmy IBM (Marinchip 9900) i kosztował 15
USD, przy koszcie komputera wynoszącym 1000 USD2.
Wśród możliwości programu AutoCAD wyróżniamy:
• tworzenie atrakcyjnych projektów 2D i 3D;
• przyspieszenie procesu projektowania dzięki wydajnym ulepszeniom
oprogramowania;
• importowanie i zbieranie modeli z różnych aplikacji;
• dostęp do projektów za pośrednictwem urządzenia przenośnego3.
2.2.2 Wykorzystanie programu AutoCAD przy projektowaniu instalacji
Projektowanie instalacji ułatwia nakładka rysunkowa PROFILEK GAZ, którą
wykorzystuje się w programach ZWCAD i AutoCad. Została ona napisana z myślą
o projektantach instalacji sanitarnych, którzy mogą jej używać w codziennej pracy.
Nakładkę wykorzystuje się do:
• rysowania i opisywania instalacji kanalizacji wewnętrznej;
• rysowania i opisywania profili podłużnych instalacji, przyłączy i sieci
zewnętrznych;
• rysowania przewodów rurowych wraz z izolacjami i kształtkami;
• rysowania schematów hydraulicznych;
• rysowania instalacji gazowych.
1 http://www.kursykomputer.pl/autocad,5.html 2 http://www.ecad.boo.pl/?page_id=25 3 http://www.procad.pl/pf/page/software/sec/autocad/products.html?skin=mobile
6
Kurs: Roboty związane z montażem i eksploatacją instalacji gazowych
W zakładce PROFILEK dostępne są ikony, które ułatwiają tworzenie rysunku
instalacji gazowej:
Rysunek 2.3 PROFILEK
Źródło: opracowanie własne – print screen
• wstawia rysunek gazomierza Metrix;
• wstawia rysunek zaworu klapowego typu MAG-3;
• wrysowuje na rzucie i aksonometrii rury osłonowe i opisuje ich średnice;
• przygotowuje rysunek do stworzenia aksonometrii; obraca linie pionowe
do pochylenia 30° oraz skraca je do 2/3 długości początkowej.
Rysunek 2.4 Gazomierze
Źródło: opracowanie własne – print screen
7
Kurs: Roboty związane z montażem i eksploatacją instalacji gazowych
Rysunek 2.5 Zawór klapowy
Źródło: opracowanie własne – print screen
2.2.3 Wybrane klawisze funkcyjne i skróty klawiszowe
Klawisze funkcyjne:
• F1 – otwiera pomoc;
• F2 – otwiera okno „AutoCAD Text Windows”, czyli okno z listą wykonanych
komend;
• F3 – <Osnap on>/<Osnap off>, włącza i wyłącza przyciąganie
do charakterystycznych punktów, takich jak koniec linii, środek linii itp.;
• F6 – <Coords on>/<Coords off>, włącza i wyłącza wyświetlanie współrzędnych
w lewym dolnym rogu;
• F7 – <Grid on>/<Grid off>, włącza i wyłącza pomocniczą siatkę punktów;
• F8 – <Ortho on>/<Ortho off>, włącza i wyłącza rysowanie tylko w pionie
i poziomie;
• F9 – <Snap on>/<Snap off>, włącza i wyłącza skok, automatyczne przyciąganie do
siatki punktów pomocniczych;
• F10 – <Polar on>/<Polar off>, włącza i wyłącza pomocnicze linie w trakcie
rysowania.
Skróty klawiszowe:
• Crtl+S – save (zapisz);
• Crtl+O – open (otwórz).
8
Kurs: Roboty związane z montażem i eksploatacją instalacji gazowych
2.2.4 Najczęściej używane funkcje
Szybkie rysowanie w programie AutoCAD wymaga wprawy. Istnieje jednak wiele
funkcji umożliwiających skrócenie czasu wykonywania projektu do minimum. Funkcje
te znajdują się w menu lub na pasku zadań:
• copy (kopiuj);
• move (przesuń);
• fillet (zaokrąglij);
• trim (przytnij);
• extend (wydłuż);
• stretch (rozciągnij);
• rotate (obróć);
• line (linia);
• polyline (polilinia);
• circle (okrąg);
• scale (skala);
• explode (rozbij);
• draworder (kolejność warstw);
• xref (odnośnik);
• align (dopasuj);
• array (szyk);
• xclip (obcinanie referencji);
• clipit (jak wyżej, tylko w nieco inny sposób);
• layiso (izolowanie warstw);
• layon (ponowne włączenie warstw);
• freeze (zamrażanie warstw);
• mv (tworzenie rzutni);
• zoom (powiększenie).
9
Kurs: Roboty związane z montażem i eksploatacją instalacji gazowych
2.3 Tworzenie dokumentacji projektowej w programach komputerowych4
Rysunek 2.6 ArCADia-Instalacje gazowe
Źródło: http://www.arcadiatermo.eu/index.php?termo=arcadiasoft-programy
ArCADia-INSTALACJE GAZOWE to część systemu ArCADia, który składa się
ze współpracujących z sobą modułów branżowych. Standardowo oferowany jest
jako niezależny program – do jego działania potrzebny jest moduł podstawowy
ArCADia-START, pełniący funkcję edytora graficznego. Posiadaczom programów
ArCADia-INTELLICAD lub AutoCAD producent umożliwia korzystanie na tej samej
licencji z funkcjonalności modułu, który instalowany jest dodatkowo jako nakładka dla
tych programów. Moduł współpracuje z najnowszymi wersjami AutoCAD-a.
Połączenie dwóch narzędzi, tj. ArCADia-START i ArCADia-SIECI GAZOWE,
zaowocowało powstaniem narzędzia do projektowania, wykonywania obliczeń,
rysowania i edycji dokumentacji z zakresu projektu wewnętrznej instalacji gazowej.
Pełna kompatybilność z innymi programami CAD pozwala na zaprezentowanie
własnych projektów i wymianę danych z innymi projektantami. Użytkownik
korzystający z programu ArCADia-INSTALACJE GAZOWE ma możliwość tworzenia
rysunków na rzutach architektonicznych budynku oraz automatycznego sporządzania
4 http://www.arante.pl/arcadia-instalacje-gazowe-zewnetrzne.html
10
Kurs: Roboty związane z montażem i eksploatacją instalacji gazowych
schematów obliczeniowych i rozwinięć instalacji. Program umożliwia także rysowanie
elementów przyłącza gazowego i zewnętrznej instalacji gazowej (zlokalizowanej
poza budynkiem lub grupą budynków). Projekt może być sporządzany na rzutach
przestrzennych w postaci podkładów geodezyjnych lub na własnych rysunkach
przedstawiających istniejącą lub projektowaną sieć. Program przeprowadza obliczenia
niezbędne do poprawnego zaprojektowania instalacji, takie jak prawidłowy dobór
średnic rurociągu oraz wyznaczenie spadku ciśnień na odcinkach obliczeniowych.
Udostępnia również listę obiektów wykorzystywanych przy projektowaniu,
z możliwością ich edycji i nadawania im parametrów technicznych. W programie można
stworzyć profesjonalny raport techniczny. Udostępniona jest także baza danych, która
stanowi pomoc przy sporządzaniu kosztorysu – kompleksowo zestawia podstawowe
materiały wykorzystywane przy budowie instalacji gazowej zewnętrznej. Program
automatycznie generuje legendy symboli oraz zestawy ilościowe materiałów
wykorzystanych w projekcie.
Połączenie specjalistycznych funkcji (wykonanie planów instalacji gazowych,
dobór i przebieg rurociągów, dobór odbiorników gazowych, przeprowadzenie obliczeń
i sprawdzanie poprawności zaprojektowanej instalacji) sprawia, że program jest
idealnym narzędziem do tworzenia projektów wewnętrznych instalacji.
Do poprawnego działania programu wymagane jest zainstalowanie jednego
z następujących programów: ArCADia-START 4, ArCADia-INTELLICAD 2009 SE (6.6.6),
ArCADia-INTELLICAD 7 lub AutoCAD 2009/2010/2011, 32/64-bitowy. W przypadku
instalacji programu jako nakładki dla ArCADia-INTELLICAD lub AutoCAD niezbędny jest
moduł podstawowy ArCADia-START 4, który stanowi bazę dla funkcjonowania
modułów branżowych.
11
Kurs: Roboty związane z montażem i eksploatacją instalacji gazowych
Rysunek 2.7 Wygląd programu ArCADia
Źródło: opracowanie własne – print screen
Na stronie producenta możesz zapoznać się z samouczkiem dotyczącym
korzystania z programu ArCADia-INSTALACJE GAZOWE:
http://www.arcadiasoft.pl/index.php?wsparcie=ArCADia-INSTALACJE-GAZOWE.
Zapoznaj się także z prezentacją pt. „Program ArCADia”.
2.4 Literatura
2.4.1 Literatura obowiązkowa
• Bąkowski K., Sieci i instalacje gazowe. Poradnik projektowania, budowy
i eksploatacji, wyd. 3, WNT, Warszawa 2009;
• Łaciak M., Bezpieczeństwo eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci gazowych,
Wydawnictwo Tarbonus, Tarnobrzeg–Kraków 2010.
2.4.2 Literatura uzupełniająca
• Więcek M., Wykonywanie i eksploatacja instalacji gazowych. Poradnik dla ucznia,
Instytut Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007.
2.4.3 Netografia
• http://www.arcadiasoft.pl/index.php?program=arcadia-instalacje-elektryczne;
12
Kurs: Roboty związane z montażem i eksploatacją instalacji gazowych
• https://www.tinserwis.pl/sklep/index.php/produkt/arcadia-instalacje-gazowe;
• http://www.kursykomputer.pl/autocad,5.html;
• http://www.ecad.boo.pl/?page_id=25;
• http://www.procad.pl/pf/page/software/sec/autocad/products.html?skin=mobil
e.
2.5 Spis rysunków
Rysunek 2.1 Rzuty dimetryczne ................................................................................................................ 3
Rysunek 2.2 Rzut aksonometryczny ........................................................................................................ 4
Rysunek 2.3 PROFILEK ................................................................................................................................. 6
Rysunek 2.4 Gazomierze............................................................................................................................... 6
Rysunek 2.5 Zawór klapowy ....................................................................................................................... 7
Rysunek 2.6 ArCADia-Instalacje gazowe ................................................................................................ 9
Rysunek 2.7 Wygląd programu ArCADia ............................................................................................ 11
2.6 Spis treści
2 Wykorzystanie programów komputerowych do sporządzania opracowań
rysunkowych związanych z tworzeniem dokumentacji projektowej instalacji gazowej .... 2
2.1 Tworzenie projektów w programach komputerowych typu CAD ............................................... 2
2.1.1 Cechy programu komputerowego typu CAD ........................................................................................................ 2
2.1.2 Tworzenie projektu instalacji ...................................................................................................................................... 2
2.2 Wybrane narzędzia programów komputerowych typu AutoCAD ............................................... 5
2.2.1 Charakterystyka programu AutoCAD ...................................................................................................................... 5
2.2.2 Wykorzystanie programu AutoCAD przy projektowaniu instalacji ........................................................... 5
2.2.3 Wybrane klawisze funkcyjne i skróty klawiszowe............................................................................................. 7
2.2.4 Najczęściej używane funkcje ........................................................................................................................................ 8
2.3 Tworzenie dokumentacji projektowej w programach komputerowych .................................. 9
2.4 Literatura .......................................................................................................................................................... 11
2.4.1 Literatura obowiązkowa ............................................................................................................................................. 11
2.4.2 Literatura uzupełniająca ............................................................................................................................................. 11
2.4.3 Netografia .......................................................................................................................................................................... 11
2.5 Spis rysunków ................................................................................................................................................. 12