Post on 25-Jan-2016
description
Prace nad „Perspektywą uczenia się przez całe życie” w tym Krajowymi Ramami Kwalifikacji.
Aspekty ważne dla kształcenia na kierunkach ścisłych.
Wrocław, 11 października 2010 r.
Podstawowe wymiary LLL w ELLI versus PLLL
ELLI (European Lifelong Learning Index)
PLLL(Perspektywa Uczenia się przez całe życie)
wiedzieć „szerokość” (od nieformalnego i pozaformalnego do formalnego),
działać „wysokość” (od najniższych do najwyższych kompetencji i kwalifikacji)
wspólnie żyć „długość” (od najmłodszych do najstarszych lat)
byćW PLLL mniejszy nacisk kładzie się na kapitał społeczny (uczyć się, aby żyć razem) oraz osobistą sferę życia (uczyć się, aby być). Różnica ta jednak nie wynika z różnicy podstawowych założeń merytorycznych.
Wymiary uczenia się przez całe życie
Obraz uczenia się w Polsce w świetle benchmarkow programu Education&Training UE
Najważniejsze wskaźniki rozwoju edukacji w Europie z wyznaczonymi celami do osiągnięcia w latach 2000-2010
Cele do osiągnięcia do roku 2010
Stan realizacji celów (według dostępnych danych z lat 2006-2008) - Polska jest wśród liderów UE w osiąganiu zakładanych celów rozwoju edukacji w Europie
1Liczba młodzieży z niskimi osiągnięciami w czytaniu (według badania PISA)
Obniżenie tej liczby o co najmniej 20%
UE 2000-2006: +13,1% (zmiana odwrotna od zakładanej)Finlandia -31,4% (najszybszy postęp) Polska -30,2% (niemal równie szybki postęp)
2Liczba osób wcześnie kończących naukę, tj. osób w wieku 18-24 lat bez wykształcenia średniego lub zasadniczego, które nie uczestniczą w kształceniu lub szkoleniu
Obniżenie tej liczby do najwyżej 10%
UE 2008: 14,9% (stan gorszy od zakładanego)Polska 5,0% (najlepszy stan w UE)Republika Czeska 5,6%
3Liczba osób w wieku 20-24 lat z wykształceniem co najmniej na poziomie średnim lub zasadniczym
Zwiększenie tej liczby do co najmniej 85%
UE 2008: 78,5% (stan niższy od zakładanego)Słowacja 92,3%, Republika Czeska 91,6%, Polska 91,3% (najlepsze wyniki w UE)
4Liczba absolwentów kierunków matematycznych, nauk przyrodniczych i technicznych
Zwiększenie tej liczby o co najmniej 15%
UE 2000-2006: +33,6% (postęp wyższy od zakładanego) Portugalia +164,0% Słowacja +129,9% Polska +123,3% (wysoki postęp)
5Liczba osób w wieku 25-64 lat uczestniczących w kształceniu lub szkoleniu (w okresie 4 tygodni przed badaniem)
Zwiększenie tej liczby do co najmniej 12,5%
UE 2008: 9,5% (stan niższy od zakładanego)Szwecja 32,4% (najwyższy poziom uczestnictwa w LLL)Dania 30,2% (wysoki poziom)Polska 4,7% (niski poziom uczestnictwa w LLL)
Obraz uczenia się w Polsce w świetle ELLI
Powody tworzenia Perspektywy uczenia się przez całe życie
6
2.Nowy model kariery
2.Nowy model kariery
tradycyjny model – uczenie się formalne w młodości, zdobycie zawodu, utrzymanie go możliwie najdłużejtradycyjny model – uczenie się formalne w młodości, zdobycie zawodu, utrzymanie go możliwie najdłużej
1.Opieranie rozwoju na wiedzy
1.Opieranie rozwoju na wiedzy
nowy model – zdolność LLL i adaptacji do szybkich zmian w gospodarce i społeczeństwie, udział w kreowaniu zmiannowy model – zdolność LLL i adaptacji do szybkich zmian w gospodarce i społeczeństwie, udział w kreowaniu zmian
wzrost znaczenia kompetencji (kluczowych i profesjonalnych) oraz kwalifikacji (kompetencji potwierdzonych świadectwem) wzrost znaczenia kompetencji (kluczowych i profesjonalnych) oraz kwalifikacji (kompetencji potwierdzonych świadectwem)
wymóg uczenia się w różnych miejscach i formach oraz przez całe życie (lifewide lifelong learning – LLL)wymóg uczenia się w różnych miejscach i formach oraz przez całe życie (lifewide lifelong learning – LLL)
Powody tworzenia Perspektywy uczenia się przez całe życie
7
zapewnia ciągłość uczenia się w różnych miejscach, formach i okresach życia zapewnia ciągłość uczenia się w różnych miejscach, formach i okresach życia
4.LLL w planie porząd-kowania strategii rozwoju
4.LLL w planie porząd-kowania strategii rozwoju
Plan zakłada, że wszystkie strategie rozwoju określą działania na rzecz podnoszenia poziomu kompetencji (kluczowych, profesjonalnych) i kwalifikacji we właściwym sobie zakresie
Plan zakłada, że wszystkie strategie rozwoju określą działania na rzecz podnoszenia poziomu kompetencji (kluczowych, profesjonalnych) i kwalifikacji we właściwym sobie zakresie
3.Komple-ksowa i spójna polityka LLL
3.Komple-ksowa i spójna polityka LLL
obejmuje cały zakres uczenia się, nie tylko uczenie się formalneobejmuje cały zakres uczenia się, nie tylko uczenie się formalne
Perspektywa ma pomóc w kompleksowym i spójnym podejściu do uczenia się w strategiach rozwojuPerspektywa ma pomóc w kompleksowym i spójnym podejściu do uczenia się w strategiach rozwoju
Powody tworzenia Perspektywy uczenia się przez całe życie
8
obejmowanie polityką LLL wszystkich osób w każdym wiekuobejmowanie polityką LLL wszystkich osób w każdym wieku
rozwijanie partnerstwa na rzecz LLLrozwijanie partnerstwa na rzecz LLL
5.Wdrażanie w Polsce zasad polityki LLLuzgodnionej w UE
5.Wdrażanie w Polsce zasad polityki LLLuzgodnionej w UE
uznawanie wartości różnych form uczenia sięuznawanie wartości różnych form uczenia się
ocenianie i uznawanie kompetencji (nadawanie kwalifikacji) niezależnie od miejsca, sposobu i czasu uczenia sięocenianie i uznawanie kompetencji (nadawanie kwalifikacji) niezależnie od miejsca, sposobu i czasu uczenia się
ułatwianie nowego modelu kariery – dostosowanego do szybszych zmian w gospodarce i społeczeństwieułatwianie nowego modelu kariery – dostosowanego do szybszych zmian w gospodarce i społeczeństwie
postawienie osoby uczącej się w centrum zainteresowania polityki, w tym zindywidualizowanie kształcenia i szkoleniapostawienie osoby uczącej się w centrum zainteresowania polityki, w tym zindywidualizowanie kształcenia i szkolenia
skuteczne inwestowanie w uczenie sięskuteczne inwestowanie w uczenie się
Powody tworzenia Perspektywy uczenia się przez całe życie
9
Wszystkie strategie rozwoju dotyczą m.in. uczenia się i jego efektów – kompetencji i kwalifikacjiWszystkie strategie rozwoju dotyczą m.in. uczenia się i jego efektów – kompetencji i kwalifikacji
Kompetencje – faktyczne efekty uczenia sięKompetencje – faktyczne efekty uczenia się
Krajowy system kwalifikacji – efekt działań państwa na rzecz rozwoju kwalifikacjiKrajowy system kwalifikacji – efekt działań państwa na rzecz rozwoju kwalifikacji
Uczenie się w różnych miejscach, formach, okresach życia [LLL] Uczenie się w różnych miejscach, formach, okresach życia [LLL]
Kwalifikacje – kompetencje ocenione i zaświadczone przez właściwe instytucjeKwalifikacje – kompetencje ocenione i zaświadczone przez właściwe instytucje
Perspektywa ma zapewnić spójność podejścia do uczenia się, kompetencji i kwalifikacjiPerspektywa ma zapewnić spójność podejścia do uczenia się, kompetencji i kwalifikacji
LLL
LLLLLL LLL
LLLLLL
LLL LLLLLL
10
Wybrane elementy diagnozy
Rozwój upowszechnienia wykształcenia wyższego wśród osób w wieku 30-34 lata w okresie 2000-2008 (jeden z głównych wskaźników strategii Europa 2020)
Rozwój upowszechnienia wykształcenia wyższego wśród osób w wieku 30-34 lata w okresie 2000-2008 (jeden z głównych wskaźników strategii Europa 2020)
W Polsce wystąpił w latach 2000-2008 największy w Europie (po Malcie) wzrost liczby osób w wieku 30-34 lata z wykształceniem wyższym (wzrost o 137,6%)
W Polsce wystąpił w latach 2000-2008 największy w Europie (po Malcie) wzrost liczby osób w wieku 30-34 lata z wykształceniem wyższym (wzrost o 137,6%)
[Raport Komisji Europejskiej z 25 listopada 2009 r.]
Stopa wzrostu liczby absolwentów nauk matematycznych, przyrodniczych i technicznych w latach 2000-2007
-20
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
IE FR
SL
ES
SE
BG UK
DK
LV FI
HU
UE
27 LT DE
NL
BE
AT
RO
CY
MT
EE
CZ IT PL
SK PT
Wybrane elementy diagnozy
Źródło: DG EAC, obliczenia na podstawie danych Eurostat (UOE), 2000-2007
Wybrane elementy diagnozy
Liczba szkół wyższych z poszczególnych krajów umieszczonych w rankingu 500 najlepszych na świecie według Uniwersytetu Jiao Tong w Szanghaju –
rok 2010 (w układzie 20, 100, 200, 300, 400 i 500 najlepszych)
Academic Ranking of World Universities, Jiao Tong University, 2010
Wybrane elementy diagnozy
Liczba uczelni danego kraju na liście szanghajskiej (region Europa)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
DE UK IT FR NL SE ES BE FI DK AT HU IE PL GR CZ PT
Źródło: Raport o Kapitale Intelektualnym Polski na podstawie Academic Ranking of World Universities, 2007
Młodzież ze słabymi osiągnięciami w matematyce
0
10
20
30
40
50
60
FI NL EE DK IE BE SL SE CZ PL UK DE AT LV SK UE HU FR LU LT ES PT GR IT RO BG
Źródło: PISA database, OECD, 2006
Wybrane elementy diagnozy
Wybrane elementy diagnozy
Wysoka jest stopa bezrobocia absolwentów (od niespełna 50% do 20% w latach 2003-2008, obecnie 24%), w tym zwłaszcza silny jest jej związek z wykształceniem – silniejszy niż z miejscem zamieszkania i płcią; ponadto, mała jest odporność absolwentów szkół zawodowych, zwłaszcza zasadniczych, na zjawiska kryzysowe w gospodarce – wtedy stopa ich bezrobocia może sięgać nawet ok. 70%
Stopa bezrobocia absolwentów w Polsce w latach 2003-2010 – według wykształcenia
MEN, na podstawie danych GUS z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności
Wybrane elementy diagnozy
Stopa bezrobocia wśród ludności z wyższym wykształceniem w wieku 25-64 lat w Unii Europejskiej i w Polsce w latach 1999-2009 (%)
Źródło: Eurostat, 2010
Zgodność pierwszej pracy z zawodem wyuczonym (dla ludności w wieku 15-34 lata po zakończeniu/przerwaniu formalnej edukacji)
Źródło: Wejście ludzi młodych na rynek pracy – II kwartał 2009 roku, GUS
Wybrane elementy diagnozy
osoby, które wykonywały pracęinna, niż zawód wyuczony, alektóre wykorzystały w niejposiadane kwalifikacje
osoby, które nie posiadały zawoduwyuczonego
osoby, które wykonywały pracęodbiegającą całkiem od zawoduwyuczonego
osoby, które wykonywały pracezgoną z zawodem wyuczobnym
43%
39 %
11%7%
Wybrane elementy diagnozy
• w Polsce jest mniejsza niż w najbardziej rozwiniętych krajach UE i OECD podaż pracy dla osób poniżej 25 roku życia, w tym pracy dającej możliwość uczenia się pozaformalnego, tj. uczenia się w pracy i poprzez pracę (np. w II kw. 2009 dla osób w wieku 15-24 lat współczynnik aktywności zawodowej wynosił 32,9% a wskaźnik zatrudnienia 26,6%)
• najwyższa stopa bezrobocia dotyczy osób młodych w wieku 15-24 lat;
• mała jest progresja wartości świadectw na rynku pracy od poziomu świadectwa szkoły zasadniczej do dyplomu licencjata – istotną wartość pracodawcy przypisują dopiero dyplomowi magistra
19
Kierunki działania
1. Rozwijanie aktywności, innowacyjności i kreatywności w uczeniu się
1. Rozwijanie aktywności, innowacyjności i kreatywności w uczeniu się
5. Opieranie polityki na faktach 5. Opieranie polityki na faktach
3. Podnoszenie poziomu kompetencji profesjonalnych ważnych dla gospodarki i społeczeństwa obywatelskiego
3. Podnoszenie poziomu kompetencji profesjonalnych ważnych dla gospodarki i społeczeństwa obywatelskiego
4. Ułatwianie wszystkim nabywania kluczowych kompetencji
4. Ułatwianie wszystkim nabywania kluczowych kompetencji
2. Stosowanie podejścia opartego na efektach uczenia się w krajowym systemie kwalifikacji
2. Stosowanie podejścia opartego na efektach uczenia się w krajowym systemie kwalifikacji
Kierunki działania
Europejskie Ramy Kwalifikacji (ERK) dla uczenia się przez całe życie (zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23. kwietnia 2008 r.)
Cele:• poszerzanie i uznawanie wiedzy, umiejętności
i kompetencji obywateli – czynnik kluczowy dla rozwoju osobistego, konkurencyjności, zatrudnienia i spójności społecznej
• ułatwianie międzynarodowej mobilności pracowników i osób uczących się
• spełnienie wymogów w zakresie popytu i podaży na europejskim runku pracy
Kierunki działania
Wyzwania:
• utrwalić podejście oparte na efektach uczenia się – to, co osoba ucząca się rzeczywiście wie, rozumie, potrafi wykonać
• stworzyć krajowe struktury i system w zakresie uznawania efektów uczenia się – formalnego, pozaformalnego i nieformalnego
• opracować standardy i system zapewniania jakości w kształceniu i szkoleniu
Kierunki działania
Główne cele wprowadzenia Polskich Ram Kwalifikacji
• przejście z systemu edukacji opartego na „nauczaniu i treściach programowych” do systemu opartego na „efektach uczenia się”
• stworzenie systemu dogodnego dla realizacji strategii uczenia się przez całe życie
• uelastycznienie systemu edukacji – stworzenie praktycznych możliwości szybkiego reagowania na nowe potrzeby społeczeństwa
i rynku pracy
• zapewnienie większej integracji wszystkich trzech sektorów edukacji w Polsce (ogólnej, wyższej ,zawodowej)
• stworzenie warunków ułatwiających uznawanie kwalifikacji nadawanych w Polsce w innych krajach, zwłaszcza w państwach członkowskich UE
• zrealizowanie zobowiązań wynikających z uregulowań w ramach UE
Kierunki działania
Deskryptory poziomów i deskryptory efektów uczenia się
Kierunki działania
Efekty 2
Efektyuczenia się
1
Efekty „n”
Kwalifikacja jako zbiór efektów uczenia się
(po walidacji)
Polskie Ramy Kwalifikacji
Deskryptory Efektów Uczenia się właściwe dla poziomu i profilu
Deskryptory poziomu PRK
Zgodność zapewniona przez budowę PRK i wykazana w
RR
Zgodność zapewniona przez system jakości
Zgodność wykazana w Raporcie Referencyjnym -
RR