Wkraczamy na planetarną terra incognita

Prof. dr hab. Piotr Skubała

Uniwersytet Śląski, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska

Maxwell S.L., Fuller L.A., Brooks T.M., Watson J.E.M. 2016. The ravages of guns,

nets and bulldozers. Nature 536: 143-145.

Maxwell S.L., Fuller L.A., Brooks T.M., Watson J.E.M. 2016. The ravages of guns,

nets and bulldozers. Nature 536: 143-145.

Analiza 8688 gatunków zagrożonych lub

będących blisko zagrożenia wyginięciem

(Czerwona Księga IUCN)

Maxwell S.L., Fuller L.A., Brooks T.M., Watson J.E.M. 2016. The ravages of guns,

nets and bulldozers. Nature 536: 143-145.

Nadmierna eksploatacja

środowiskaRolnictwo Urbanizacja

Wyrąb lasów

Polowania

Połowy

Zbieractwo

Uprawa roślin

Hodowla zwierząt

Lasy gospodarcze

Akwakultury

Osiedla domów

Turystyka i rekreacja

Przemysł

Maxwell S.L., Fuller L.A., Brooks T.M., Watson J.E.M. 2016. The ravages of guns,

nets and bulldozers. Nature 536: 143-145.

Gatunki inwazyjne

i choroby

Zanieczyszczenie

środowiska

Zmiany w

ekosystemach

Zmiany

klimatu

Pożary

Budowa tam

inne

Gatunki inwazyjne

Problematyczne gatunki

rodzime

Wprowadzony materiał

genetyczny

Rolnictwo

Odpady komunalne

Odpady przemysłowe

Samoloty

Sztormy i powodzie

Modyfikacja siedlisk

Ekstremalne temperatury

Susza

Maxwell S.L., Fuller L.A., Brooks T.M., Watson J.E.M. 2016. The ravages of guns,

nets and bulldozers. Nature 536: 143-145.

Bezpośrednie

ludzkie działania

Transport Produkcja energii

Rekreacja

Praca

Wojna

Drogi i koleje

Linie żeglugowa

Linie usługowe i

infrastruktura

Górnictwo

Ropa i gaz

Energia odnawialna

Maxwell S.L., Fuller L.A., Brooks T.M., Watson J.E.M. 2016. The ravages of guns,

nets and bulldozers. Nature 536: 143-145.

W przyszłości zmiany klimatu staną się

dominującym zagrożeniem.

http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg

Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Granice planetarne

WWF. 2016. Living Planet Report 2016: Summary. WWF, Gland, Switzerland.

Granice planety

http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg

Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Ślad ekologiczny

Pojemność środowiska: 1,6 gha

Ślad ekologiczny: 2,8 gha

Ślad ekologiczny

WWF. 2018. Living Planet Report - 2018: Aiming Higher. Grooten, M. and Almond, R.E.A.(Eds). WWF, Gland, Switzerland.

Ludzkość wykorzystuje obecnie 170% rocznych mocy

produkcyjnych biosfery.

http://wwf.panda.org/about_our_earth/all_publications/living_planet_report/

WWF. 2018. Living Planet Report - 2018: Aiming Higher. Grooten, M. and Almond, R.E.A.(Eds). WWF, Gland, Switzerland.

Ślad ekologiczny

http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg

Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Świat walczy ze zmianami klimatu

Konferencje Stron (Conferences of the Parties)

1995 - COP 1, Berlin, Niemcy

1996 - COP 2, Genewa, Szwajcaria

1997 - COP 3, Kioto, Japonia

1998 - COP 4, Buenos Aires, Argentyna

1999 - COP 5, Bonn, Niemcy

2000 - COP 6, Haga, Holandia

2001 - COP 7, Marrakesz, Maroko

2002 - COP 8, Nowe Delhi, Indie

2003 - COP 9, Mediolan, Włochy

2004 - COP 10, Buenos Aires, Argentyna

2005 - COP 11, Montreal, Kanada

2006 - COP 12, Nairobi, Kenia

2007 - COP 13, Bali, Indonezja

2008 - COP 14, Poznań Polska

2009 - COP-15, Kopenhaga, Dania

2010 - COP 16, Cancún, Meksyk

2011 – COP 17, Durban, RPA

2012 – COP 18, Doha, Katar

2013 – COP 19, Warszawa, Polska

2014 – COP 20, Lima, Peru

2015 – COP 21, Paryż, Francja

2016 – COP 22, Marrakesz, Maroko

2017 – COP 23 Fiji, Japonia

2018 – COP 24, Katowice, Polska

Świat walczy ze zmianami klimatu

Świat walczy ze zmianami klimatu

Cel Porozumienia Paryskiego - wyznacza granicę wzrostu średniej

temperatury Ziemi w stosunku czasów przedindustrialnego.

- dużo poniżej 2°C

- najlepiej 1,5°C

https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/Rozpoczela-sie-konferencja-klimatyczna-w-Paryzu-1609.html

Świat walczy ze zmianami klimatu

Realizacja dobrowolnych zobowiązań do redukcji emisji

ograniczenie wzrostu temperatury do 2,7 – 3,5 °C

do końca XXI wieku

https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/Rozpoczela-sie-konferencja-klimatyczna-w-Paryzu-1609.html

Co oznacza dopuszczenie do wzrostu temperatury o 4°C

http://www.komputerswiat.pl/gamezilla/recenzje/2015/09/recenzja-mad-maxhttps://www.kinguin.net/pl/category/19584/mad-max-steam-cd-key/

Irwin R. 2010. Reflections on Modern Climate Change and Finitude. W: Irwin R.

(red.). Climate Change and Philosophy. Transformational Possibilities. New York:

Continuum, 48-72.

Świat walczy ze zmianami klimatu

http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg

Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Zmiany klimatu i gospodarka

2030 – spadek emisji CO2 o 45%

Cel Porozumienia Paryskiego – ograniczenie wzrostu średniej

temperatury Ziemi do 1,5°C

2050 – zerowa emisja CO2

http://scienceindia.in/home/view_article/270

Zmiany klimatu i gospodarka

https://www.pse.pl/dane-systemowe/funkcjonowanie-rb/raporty-roczne-z-funkcjonowania-kse-za-rok/raporty-za-rok-2017

Światowe zużycie energii z różnych źródeł w Mtoe z

pominięciem tradycyjnego opalania drewnem i podobnych[

Zmiany klimatu i gospodarka

http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg

Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Polityka klimatyczna – sukces czy porażka?

- „nieskuteczna, pozbawiona efektywnych mechanizmów czy

rozwiązań instytucjonalnych” (Nordhaus 2015)

Nordhaus W.D.: Climate Clubs: The Central Role of the Social Sciences in Climate Change Policy.

Dyskusja panelowa z udziałem Michaela Grubba, Davida Keitha, Richarda Zeckhausera, moderowana

przez Sheilę Jasanoff. Harvard University, 04.11.2015, https://vimeo.com/146673776, 24.09.2016

Polityka klimatyczna – sukces czy porażka?

- „nieskuteczna, pozbawiona efektywnych mechanizmów czy

rozwiązań instytucjonalnych” (Nordhaus 2015)

Nordhaus W.D.: Climate Clubs: The Central Role of the Social Sciences in Climate Change Policy.

Dyskusja panelowa z udziałem Michaela Grubba, Davida Keitha, Richarda Zeckhausera, moderowana

przez Sheilę Jasanoff. Harvard University, 04.11.2015, https://vimeo.com/146673776, 24.09.2016

Polityka klimatyczna – sukces czy porażka?

- „totalny bezwład” (Latour 2015)

Latour B. 2015. Telling Friends from Foes in the Time of the Anthropocene. W: Hamilton C., Bonneuil Ch.,

Gemenne F. (red.). The Anthropocene and the Global Environmental Crisis. Rethinking Modernity in a New

Epoch. London, New York: Routledge, 145-155..

- „nieskuteczna, pozbawiona efektywnych mechanizmów czy

rozwiązań instytucjonalnych” (Nordhaus 2015)

Nordhaus W.D.: Climate Clubs: The Central Role of the Social Sciences in Climate Change Policy.

Dyskusja panelowa z udziałem Michaela Grubba, Davida Keitha, Richarda Zeckhausera, moderowana

przez Sheilę Jasanoff. Harvard University, 04.11.2015, https://vimeo.com/146673776, 24.09.2016

Polityka klimatyczna – sukces czy porażka?

-„impas klimatyczny” (Klein 2015)

- „totalny bezwład” (Latour 2015)

Latour B. 2015. Telling Friends from Foes in the Time of the Anthropocene. W: Hamilton C., Bonneuil Ch.,

Gemenne F. (red.). The Anthropocene and the Global Environmental Crisis. Rethinking Modernity in a New

Epoch. London, New York: Routledge, 145-155..

Klein N. 2015. To zmienia wszystko. Kapitalizm kontra klimat. Przeł. Hanna Jankowska, Katarzyna

Makaruk. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza.

- „nieskuteczna, pozbawiona efektywnych mechanizmów czy

rozwiązań instytucjonalnych” (Nordhaus 2015)

Nordhaus W.D.: Climate Clubs: The Central Role of the Social Sciences in Climate Change Policy.

Dyskusja panelowa z udziałem Michaela Grubba, Davida Keitha, Richarda Zeckhausera, moderowana

przez Sheilę Jasanoff. Harvard University, 04.11.2015, https://vimeo.com/146673776, 24.09.2016

Polityka klimatyczna – sukces czy porażka?

-„impas klimatyczny” (Klein 2015)

- „totalny bezwład” (Latour 2015)

-„kompletna porażka” (Paul Ehrlich)

Latour B. 2015. Telling Friends from Foes in the Time of the Anthropocene. W: Hamilton C., Bonneuil Ch.,

Gemenne F. (red.). The Anthropocene and the Global Environmental Crisis. Rethinking Modernity in a New

Epoch. London, New York: Routledge, 145-155..

Klein N. 2015. To zmienia wszystko. Kapitalizm kontra klimat. Przeł. Hanna Jankowska, Katarzyna

Makaruk. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza.

http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg

Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Międzynarodowa polityka środowiskowa – fazy wyparcia

http://images.indiebound.com/567/090/9780805090567.jpg

70. XX wieku – nie istnieją granice dla wzrostu

Międzynarodowa polityka środowiskowa – fazy wyparcia

80. XX wieku – co prawda istnieją granice, ale daleko nam

do dotarcia do nich

90. XX wieku – zapewne wkrótce dotrzemy do granic wzrostu,

ale rynki i technologia rozwiążą nasze problemy

XXI wiek – docieramy do granic wzrostu, ale trzeba wspierać rozwój

gospodarczy, bo przygotuje on przyszłe pokolenia do katastrofy

http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg

Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Ostrzeżenia naukowców

http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg

Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Ziemia w fazie „szklarni”

6 sierpnia 2018

Ziemia w fazie „szklarni”

Realizacja porozumienia paryskiego (wzrost temp. do 2 °C) - istnieje

ryzyko uruchomienia innych procesów (feedbacks) i wejście Ziemi w

fazę „szklarni” („Hothouse Earth”)

https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/Rozpoczela-sie-konferencja-klimatyczna-w-Paryzu-1609.html

- doprowadzi to do wzrostu temperatury o 4-5 °C

Steffen W. et al. 2018. Trajectories of the Earth System in the Anthropocene.

Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of

America , DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.1810141115

Ziemia w fazie „szklarni”

http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg

Czy przejmujemy się stanem naszej planety?„Rozpędzony pociąg towarowy”

6 grudnia 2018

„Rozpędzony pociąg towarowy”

Xu Y., Ramanathan V., Victor. D.G. 2018. Global Warming will happen faster than

we think. Nature 564: 3032.

„Prepare for the new abnormal”

„Speeding freight train”

1,5°C - 2030

http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg

Czy przejmujemy się stanem naszej planety?„Odrobina nadziei”

13 marca 2019

700 stron

250 naukowców

70 krajów

„Odrobina nadziei”

„Degradacja środowiska wywołana działalnością człowieka postępuje

w tak szybkim tempie, że wkrótce może zagrozić fundamentom

naszego istnienia”

„Odrobina nadziei”

http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg

System musi się zmienić

Kenneth Boulding - ekonomista oraz filozof, doradca

prezydenta Kenned’ego

„Każdy, kto wierzy w nieograniczony rozwój czegokolwiek fizycznego na

fizycznie skończonej planecie jest albo szaleńcem, albo ?”

System musi się zmienić

Kenneth Boulding - ekonomista oraz filozof, doradca

prezydenta Kenned’ego

„Każdy, kto wierzy w nieograniczony rozwój czegokolwiek fizycznego na

fizycznie skończonej planecie jest albo szaleńcem, albo ekonomistą”’

System musi się zmienić

http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg

Czy uda nam się zmiana systemu?

Paul Gilding. „The Great Disruption: Why the Climate Crisis Will Bring On

the End of Shopping and the Birth of a New World”. Bloomsbury Press 2011.

http://www.amazon.com/dp/1608192237/innovationwat-20

Paul Gilding – pisarz, działacz

ochrony przyrody

http://greenatwork.com/2009/05/27/creating-sustainable-markets/

„Albo pozwolimy, żeby załamanie starego systemu nas

sparaliżowało, albo stworzymy nowy, zrównoważony model

ekonomiczny … Być może nie jesteśmy zbyt bystrzy, …”

Czy uda nam się zmiana systemu?

Paul Gilding. „The Great Disruption: Why the Climate Crisis Will Bring On

the End of Shopping and the Birth of a New World”. Bloomsbury Press 2011.

http://www.amazon.com/dp/1608192237/innovationwat-20

Paul Gilding – pisarz, działacz

ochrony przyrody

http://greenatwork.com/2009/05/27/creating-sustainable-markets/

„Albo pozwolimy, żeby załamanie starego systemu nas

sparaliżowało, albo stworzymy nowy, zrównoważony model

ekonomiczny … Być może nie jesteśmy zbyt bystrzy, ale nie

jesteśmy też aż tak głupi”

Czy uda nam się zmiana systemu?

http://www.pinger.pl/szukaj/po_tagu?t=R.E.M.

Czy uda nam się zmiana systemu?

„kryzys”

http://www.pinger.pl/szukaj/po_tagu?t=R.E.M.

Czy uda nam się zmiana systemu?

„kryzys”

zagrożenie druga szansa

Wkraczamy na planetarną terra incognita

Prof. dr hab. Piotr Skubała

Uniwersytet Śląski, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska