Zuza WiorogórskaZuza Wiorogórska

Web 2.0 – definicja, aplikacjeWeb 2.0 – definicja, aplikacje i możliwości zastosowania i możliwości zastosowania

w bibliotekachw bibliotekach

Web 2.0 plan prezentacji

• Początki

• Definicja

• Serwisy i aplikacje (+ ich zastosowanie w bibliotekach)

• Zagrożenia

Web 2.0 : Początki

• Data i miejsce powstania: 2004, Stany Zjednoczone

• Twórca : Tim O’Reilly, pomysłodawca koncepcji i terminu „Web 2.0” (już w roku po jej ogłoszeniu statystyki wyszukiwarki internetowej Google zarejestrowały 9.5 miliona wyszukiwań tego terminu)

Web 2.0 : Definicja

- Nie ma jednej, obowiązującej definicji

- Najogólniej można przyjąć, że – o ile Web 1.0 był zestawem wielu statycznych stron internetowych, które można było odwiedzać będąc ich biernym czytelnikiem – o tyle Web 2.0 współtworzą sami jego użytkownicy

- Jest to ogromna wirtualna platforma z wieloma aplikacjami, pozwalającymi na komunikację i współpracę między użytkownikami, a przede wszystkim na samodzielne tworzenie jej zawartości. Każdy może być twórcą zasobów, dzielić się nimi, a także pobierać „produkty” stworzone przez innych

Web 2.0 : Definicja

Web 1.0 a Web 2.0

Serwisy i aplikacje Web 2.0

• Blogi• Kanały RSS• Tagi i Folksonomia• Wiki• Serwisy społecznościowe• Serwisy peer-to-peer• Usługi pocztowe• Różne

Serwisy i aplikacje Web 2.0

Serwisy i aplikacje Web 2.0Blogi

• Definicja : strona internetowa, na której umieszczane są datowane wpisy ułożone w kolejności chronologicznej, zawierające dodatki multimedialne oraz linki odsyłające do innych blogów lub ciekawych stron.

• Liczby : ponad 150 milionów ogólnie, około 120.000 blogów tworzonych każdego dnia

• Platformy : Wordpress, Blogger, Blogspot, etc…

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Kanały RSS (ang. feed reader lub news aggregator)

• Stworzone w 1999 przez Netscape

• RSS = Really Simple Syndication, Rich Site Summary

• O co chodzi ?

Czytnik kanałów pozwala wczytywać nagłówki wiadomości publikowanych w kanałach informacyjnych dostępnych w Internecie. Nagłówek zawiera tytuł, zwięzły opis oraz link odsyłający do bardziej szczegółowej informacji, znajdującej się w serwisie prowadzonym przez wydawcę kanału (może być nim każda osoba prowadząca serwis WWW). Czytnik RSS pozwala śledzić wiele kanałów jednocześnie

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Kanały RSS - agregatory

• Dzięki agregatorom można:– być na bieżąco informowanym o wszystkich aktualizacjach na

interesujących nas stronach

– zebrać wszystkie strony w jednym miejscu, co zaoszczędza czas i ułatwia ich śledzenie

• Netvibes lub iGoogle : dwa serwisy agregujące kanały RSS; w bardzo prosty i przejrzysty sposób. Kolorowe strony, które można spersonalizować i zorganizować w dowolny sposób. Zaoszczędza się bardzo dużo czasu!!!

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Kanały RSS – agregatory

Netvibes

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Kanały RSS – agregatory

iGoogle

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Tagi i Folksonomia

• Tag – słowo kluczowe w formie etykiety nadawane dokumentom cyfrowym (sieciowym). Element społecznego indeksowania, nazywanego folksonomią.

• Folksonomia (ang. Folksonomy) : neologizm powstały z połączenia angielskich słów ‘folk’ (ludzie) i ‘taxonomy’ (klasyfikowanie). Wspólne, spontaniczne, dowolne, klasyfikowanie (bez kontroli tezaurusów, haseł przedmiotowych, itp.).

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Tagi i Folksonomia

Często spotykana na blogach i serwisach internetowych „chmura tagów”, gdzie najczęściej używane w danej chwili słowa kluczowe (tagi) wyświetlane są największymi literami

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Tagi i Folksonomia w bibliotekach

• Tradycyjne Katalogi – zintegrowane systemy biblioteczne (ang. ILS - Integrated Library System) zmieniają się zbyt wolno, a użytkownicy widzą tylko część systemu —wyszukiwanie

• W dzisiejszej „googlowej” rzeczywistości ILS powinny oferować takie „dodatki” jak: relevancy ranking (ocenę trafności wyszukiwania), sprawdzanie pisowni, możliwość wystawiania ocen i recenzowania publikacji przez użytkowników (interaktywność)

(Michael Casey)

OPAC 2.0 lub SOPAC (Social OPAC) – katalog biblioteczny online zawierający elementy Web 2.0, na przykład:

- miniaturki okładek książek przy ich opisach bibliograficznych

- możliwość własnego klasyfikowania (tagowania) przez użytkowników książek dostępnych w bibliotece

- możliwość oceniania publikacji (ang. rating)- możliwość zostawiania komentarzy dotyczących

książek

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Tagi i Folksonomia w bibliotekach

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Tagi i Folksonomia w bibliotekach

Źródło: Green, P. (n.d.). Library 2.0 defined: The social library” (White Paper)

Ann Arbor District Library, Michigan, USA

http://www.aadl.org/catalog

Université Paris12 – OPAC

http://armada.scd.univ-paris12.fr/F/?func=find-b-0&clear_level=2&local_base=scd01

Université Paris12 – multiwyszukiwarka

http://mercure.scd.univ-paris12.fr:8331/V/514H2YTNENB1U6KSX8U8S969CKNMM7YGM4R5SLLY5EAGYPQ47B-56604?func=quick-1&mode=simple

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Wiki

• Słowo pochodzi w hawajskiego zwrotu ‘wiki wiki’ (bardzo szybko)

• Definicja: nazwa specyficznych stron internetowych, które można nie tylko oglądać, ale też tworzyć, edytować i zmieniać bezpośrednio za pomocą przeglądarki internetowej (Wikipedia)

• Po założeniu konta na danej stronie wiki, automatycznie staje się jej współredaktorem: można tworzyć i modyfikować zawartość

• Najbardziej znana ze stron typu wiki to Wikipedia

• Coraz częściej używa się wiki do pracy w firmach nad różnymi projektami

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Serwisy społecznościowe (ang. social networking)

• Najbardziej popularny element Web 2.0

• Wirtualne zaangażowanie społeczne

• Ogromna liczba serwisów darmowych i otwartych dla każdego

• Przykłady: Facebook, MySpace, Nasza Klasa, Twitter

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Serwisy społecznościowe

– Stworzony w 2004 w USA przez Marka Zuckerberga

– Ponad 100 milionów zarejestrowanych użytkowników

– Sieć społeczna • dla uczniów i studentów• do odszukiwania znajomych• dla firm• dla wszystkich

– Ponad 8000 aplikacji

– Ciągły szybki przyrost użytkowników

BUW

Cechy charakterystyczne:

- ograniczona długość komunikatu (najczęściej tak jak sms –około 150 znaków)

- dostęp przez wiele kanałów (PC, telefon komórkowy)- sieć społeczna (podobnie jak w przypadku zwykłych

blogów, ale komunikat dociera szybciej)

Polskie przykłady:

Blip Flaker

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Mikrobloging

Twitter : stworzony w USA w 2006 r. darmowy serwis do „mikroblogowania”

• Hasłem przewodnim serwisu twitter.com jest pytanie What are you doing?

• Tweet (ang. ‘ćwierkać’) to krótka (do 140 znaków) wiadomość tekstowa wpisywana przez użytkownika, który wcześniej założył na Twitter spersonalizowane konto. Dzięki takim wiadomościom może on na bieżąco informować swoich znajomych, czym aktualnie się zajmuje. Może też dostawać bieżące informacje od swoich znajomych

• Znajomi, którzy „obserwują” użytkownika to followers. Ci, którzy są obserwowani – following. W ten sposób można stworzyć sieć użytkowników, którzy nawzajem wysyłają sobie krótkie (i, co najważniejsze, darmowe) informacje.

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Mikrobloging - Twitter

Bardzo popularny w bibliotekach anglojęzycznych

Pomaga na bieżąco przesyłać użytkownikom wszystkie aktualności (Twittera używa na przykład Poczta UW!)

Przykład : http://twitter.com/UniSheffieldLib (Biblioteka Uniwersytetu w Sheffield, UK)

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Mikrobloging – Twitter w bibliotekach

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Mikrobloging – Twitter w bibliotekach

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Serwisy peer-to-peer (zdjęcia)

Flickr (Yahoo) • miliony zdjęć umieszczonych przez użytkowników. Bank fotografii• możliwość tagowania zdjęć i umieszczania szczegółowych opisów• dzięki profilom, użytkownicy mogą określać swoje zainteresowania

„fotograficzne” i oglądać zdjęcia zrobione przez inne osoby• wyszukiwarka zdjęć• możliwość używania kanałów RSS do wyszukiwania najnowszych fotografii

Picasa Web Album (Google) • bardzo łatwo można wgrać za jednym razem dużą ilość zdjęć

przechowywanych na swoim dysku

• możliwość używania kanałów RSS do wyszukiwania najnowszych fotografii• wyszukiwarka zdjęć (według tagów lub opisów)

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Serwisy peer-to-peer (video)

Udostępnianie filmów video online. Najpopularniejszy serwis:

Youtube : strona internetowa, gdzie użytkownicy mogą wgrywać, odtwarzać i przegrywać filmy video

• od 2006 r. własność Google• możliwość tagowania filmów oraz indeksowania tytułów i opisów • kanały RSS – możliwość śledzenia najnowszych aktualizacji w danej

kategorii• możliwość komentowania i oceniania filmów• możliwość linkowania filmów z YouTube do innych stron,

internetowych, blogów, Facebook’a, itp.

• Przykład użycia serwisu YouTube w bibliotekach: Biblioteka Narodowa Serbii

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Serwisy peer-to-peer (slajdy)

Udostępnianie prezentacji online. Najbardziej popularny serwis:Slideshare

• pozwala na umieszczanie prezentacji utworzonych w Power Point lub Impress (Open Office)

• zachowuje dźwięki lub video użyte w oryginalnej prezentacji

• generuje kod HTML, który pozwala na podlinkowanie prezentacji umieszczonej na Slideshare do innej strony internetowej, blogu, itp.

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Serwisy peer-to-peer (opisy

bibliograficzne)

Udostępnianie opisów bibliograficznych książekSerwis LibraryThing : społeczne katalogowanie online

• Cel : rejestrowanie i dzielenie się swoimi prywatnymi zasobami bibliotecznymi (robienie list księgozbiorów)

• Serwis istniejący od 2005 roku• Z założenia stworzony dla prywatnych osób, miał pomóc w

uporządkowaniu domowych bibliotek i skatalogowaniu książek• Tagi nadawane są w sposób dowolny• LibraryThing pozwala na wymianę danych z innymi

użytkownikami oraz podłączanie się do katalogów bibliotek publicznych

• 650,000 użytkowników i 37 milionów skatalogowanych książek (marzec 2009 r.)

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Serwisy peer-to-peer

Strona Biblioteki Uniwersytetu Gaston Berger w Saint-Louis (Senegal)

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Serwisy peer-to-peer

Nowość: Google Wave

Serwisy i aplikacje Web 2.0

Usługi pocztowe Platforma Filemail www.filemail.com- umożliwia wysyłanie plików o wielkości do 2GB bez obowiązku rejestrowania konta

- darmowe wysyłanie plików pod warunkiem, że nie jest to robione w celach komercyjnych

• Komunikatory internetowe i VOIP (ang. Voice over Internet Protocol) Najpopularniejsze serwisy:

– Skype

– MSN

– Gadu-Gadu :

– Meebo : strona internetowa integrująca jednocześnie kilka komunikatorów (typu: Yahoo! Messenger, Google Talk, MSN, itp.) bez konieczności ich instalowania na komputerze

Serwisy i aplikacje Web 2.0Komunikacja

Serwisy i aplikacje Web 2.0 Wirtualny świat

• Second Life : stworzony w 2003 r. przez firmę Linden Lab. Jak wskazuje nazwa, serwis pozwala stworzyć „drugie (wirtualne) życie”

– oprogramowanie ściąga się na własny komputer z Internetu– Second Life jest darmowy (podstawowe konto), za bardziej rozbudowane moduły

trzeba płacić– po zarejestrowaniu użytkownik może

• stworzyć własne alter ego (ang. avatar)• kupować budynki i tereny

– Second Life ma walutę – Linden Dolary, wymienialne na dolary amerykańskie– Second Life jest zarazem zabawą i portalem społecznościowym - miejscem

międzynarodowych i międzykulturowych spotkań, do których pewnie nie doszłoby nigdy w świecie rzeczywistym. .

– Second Life i biblioteki : http://infoisland.org/

– Hacking : piraci internetowi mogą łatwo zgromadzić wiele naszych danych, oglądając profile w serwisach społecznościowych;

– Spamming : „ważne” wiadomości wysyłane na konta pocztowe, z prośbą o podanie prywatnych danych.

W przypadku blogów, mówi się o tzw. Splog – wiadomościach z komentarzami zostawianymi na blogu wyłącznie w celu umieszczenia tam linku do innych (komercyjnych) stron internetowych;

– Walling : wykorzystywanie prywatnych wiadomości umieszczanych na tzw. „ścianach” w serwisach społecznościowych (typu Facebook), które mogą być potem wykorzystane do ataku na autora takiego wpisu.

– Rogueware : złośliwe aplikacje udające pakiety antywirusowe. Rozprowadzane poprzez Google oraz portale społecznościowe typu Facebook, MySpace czy Twitter. Istnieje około 200 odmian roguware. Większość cyberprzestępców działa, uwaga!, w Europie Wschodniej.

Web 2.0 Zagrożenia

Web 2.0 Zagrożenia

Hmmm, w Internecie nikt nie

wie, że jestem psem

DZIĘKUJĘ!DZIĘKUJĘ!

BIBLIOGRAFIA:1. Biblioteka 2.0 : Blog społeczności czytelników i bibliotekarzy cyfrowych. http://blog.biblioteka20.pl . 2.Information Literacy meets Library 2.0. Blog Petera Godwina. http://infolitlib20.blogspot.com/3. Introduction au Web 2.0 & quelques pratiques „Bibliotheque 2.0”. Prezentacja Antonin Benoit Diouf’a. http://www.slideshare.net/tonyben/web-20-une-introduction-14553824. Krakowska, Monika, Nowe formy komunikacji społecznej w europejskiej przestrzeni edukacyjnej, Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008. 5. Library 2.0. Wykład Muhammada Rafiq’a, wygłoszony podczas Seminarium SLA w Islamabadzie. Zbiory własne.