Waldemar Machała

Anestezjologia.Anestezjologia.

Zagadnienia prawne związane z funkcjonowaniem oddziału anestezjologii iZagadnienia prawne związane z funkcjonowaniem oddziału anestezjologii i

intensywnej terapii.intensywnej terapii.

II Zakład Anestezjologii i Intensywnej TerapiiUniwersytetu Medycznego w Łodzi

Uniwersytecki Szpital Klinicznyim. Wojskowej Akademii Medycznej

Wykład nr 1Anestezjologia

Anestezjologia… zagadnienia ogólne zespół

Kierownik Zakładu: dr hab. Waldemar Machała

Adiunkt ds. dydaktycznych: dr med. Małgorzata Wacowska-Szewczyktel. (42) 63 93 501 (sekretariat)

(42) 63 93 505 (asystenci)mail: malgorzata.wacowska-szewczyk@umed.lodz.pl

Asystenci: lek. Piotr Skóra

lek. Przemysław Dobielski

lek. Katarzyna Śmiechowicz

lek. Damian Obrzut

Anestezjologia… zagadnienia ogólne wymagania

Obecność na ćwiczeniach i wykładach: Obowiązkowa.

Ćwiczenia: Cz. teoretyczna.

Cz. praktyczna (sala operacyjna).

Nieobecności – wyłącznie usprawiedliwione: Adiunkt ds. dydaktycznych.

Ubiór: Fartuch (czysty).

Obuwie na zmianę.

Stetoskop.

Przybory do pisania.

Notatnik.

Zaliczenie: Kolokwium.

Anestezjologia… zagadnienia ogólne

Dyscyplina medyczna zajmująca się pacjentem w okresieokołooperacyjnym

Kwalifikacją do znieczulenia.

Przygotowaniem do znieczulenia.

Znieczuleniem.

Okresem pooperacyjnym.

Anestezjologia początki

5

Anestezjologia początki

6

7

Anestezjologia początki

7

Anestezjologia początki

8

9

Anestezjologia początki

10

Anestezjologia początki

R. Hinckley: „Pokaz narkozy eterowej” – 16/10/1846 r. Massachusettes; 1882 rok

Anestezjologia początki

11

Czy gdy rozumśpi – budzą siędemony???

Początki

12

Anestezjologia początki

12

Początki - Claude Bernard z uczniami 1818-1878

Anestezjologia początki

Aparat Fell O'Dwyera 1893

Aparat Fella 1889 do szt oddychania

Aparat Heitta 1893

Anestezjologia początki

14

Początki - Londyn 1906 Dr Powell znieczula pacjenta

15

Anestezjologia początki

Anestezjologia… zagadnienia ogólne bibliografia

Wykłady: www.machala.info (zakładka: Wykłady dla studentów).

Notatki z ćwiczeń.

Podręczniki:

Wołowicka L, Dyk D: Anestezjologia i Intensywna Opieka. Klinika i Pielęgniarstwo.PZWL 2007.

Mayzner-Zawadzka E (red.): Anestezjologia kliniczna z elementami intensywnejterapii i leczenia bólu. PZWL 2009.

Kamiński B, Kübler A: Anestezjologia i Intensywna Terapia. PZWL 2002.

Barash G, Cullen BF, Stoelting RK: Podręcznik anestezjologii klinicznej. PZWL 1995.

Boulton TB: Anestezjologia dla studentów medycyny. PZWL 1992.

Rawicz M: Anestetyczne środki wziewne. PZWL 2007.

Hurford WE (red.), Kübler A: Intensywna terapia. Medycyna Praktyczna 2003.

Takkunen O, Ala-Kokko T i wsp.: Intensywna Terapia – vademecum. Termedia 2008.

Anestezjologia… zagadnienia prawne

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 27 lutego 1998 r.zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać podwzględem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opiekizdrowotnej.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 27 lutego 1998 r.zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów oraz procedur medycznych przyudzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii wzakładach opieki zdrowotnej.

Komunikat Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 17 kwietnia 1997 r. owytycznych Krajowego Konsultanta Medycznego w dziedzinie anestezjologii iintensywnej terapii (D. Urzędowy MZiOS z dn. 18-04-1997 r.; Nr 7, poz. 17.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:

Aparat do znieczulenia ogólnego.

Aparat do znieczulenia ogólnego z respiratorem anestetycznym.

Worek samorozprężalny i rurki ustno-gardłowe.

Źródło tlenu, podtlenku azotu, powietrza i próżni.

Urządzenie do ssania.

Zestaw do intubacji z rurkami intubacyjnymi i dwoma laryngoskopami.

Defibrylator z możliwością wykonania kardiowersji – 1/ zespół połączonych zesobą stanowisk znieczulenia lub wyodrębnioną salę operacyjną.

Wyciąg gazów anestetycznych.

Zasilanie elektryczne z systemem awaryjnym.

Znormalizowany wózek anestezjologiczny.

Źródło światła.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:

Aparat do znieczulenia ogólnego.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:

Aparat do znieczulenia ogólnego.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:

Aparat do znieczulenia ogólnego.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:

Aparat do znieczulenia ogólnego z respiratorem anestetycznym.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:

Aparat do znieczulenia ogólnego z respiratorem anestetycznym.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:

Worek samorozprężalny i rurki ustno-gardłowe.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:

Źródło tlenu, podtlenku azotu, powietrza i próżni.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:

Urządzenie do ssania.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:

Zestaw do intubacji z rurkami intubacyjnymi i dwoma laryngoskopami.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:

Defibrylator z możliwością wykonania kardiowersji – 1/ zespół połączonych zesobą stanowisk znieczulenia lub wyodrębnioną salę operacyjną.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:

Znormalizowany wózek anestezjologiczny.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulenia [2] powinno być wyposażone w:

Sprzęt do dożylnego podawania leków.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulenia [2] powinno być wyposażone w:

Sprzęt do dożylnego podawania leków.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulenia [2] powinno być wyposażone w:

Monitor czynności życiowych.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulenia [2] powinno być wyposażone w:

Monitor zwiotczenia mięśniowego – 1/ 2 stanowiska znieczulenia.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Aparatura anestezjologiczna stanowiska znieczulenia ogólnego z zastosowaniemsztucznej wentylacji płuc powinna być wyposażona ponadto w:

Alarm nadmiernego ciśnienia w układzie oddechowym.

Alarm rozłączenia w układzie oddechowym.

Urządzenie ciągłego pomiaru częstości oddychania.

Urządzenie do ciągłego pomiaru objętości oddechowej.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko znieczulenia:

Stanowisko znieczulenia [2] powinno być wyposażone w:

Monitor gazów anestetycznych i mechaniki oddechowej.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Sala pooperacyjna (wybudzeń) powinna być wyposażona w:

Wózek reanimacyjny i zestaw do konikotomii.

Defibrylator z możliwością wykonania kardiowersji.

Respirator z możliwością regulacji stężenia tlenu w zakresie 21 – 100% - conajmniej 1/ salę pooperacyjną (wybudzeń).

Elektryczne urządzenie do odsysania – 1/ 3 stanowiska nadzorupooperacyjnego.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1

Stanowisko nadzoru pooperacyjnego powinno być wyposażone w:

Źródło tlenu, powietrza i próżni.

Aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi.

Monitor EKG.

Pulsoksymetr.

Termometr.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 27 lutego 1998 r.

zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów oraz procedur

medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu anestezjologii

i intensywnej terapii w zakładach opieki zdrowotnej.

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

Rozporządzenie określa standardy postępowania oraz procedury medyczne w dziedzinieanestezjologii i intensywnej terapii w zakresie następujących świadczeń zdrowotnych,udzielanych w zakładzie opieki zdrowotnej przez lekarza posiadającego specjalizację I, lubII stopnia w dziedzinie AiIT, zwanego dalej „lekarzem anestezjologiem”, a także lekarzabędącego w trakcie specjalizacji w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii:

Anestezji, tj. wykonywania znieczulenia ogólnego lub przewodowego do zabiegówoperacyjnych oraz dla celów diagnostycznych lub leczniczych.

Intensywnej terapii, tj. postępowania mającego na celu podtrzymywanie funkcjiżyciowych oraz leczenie chorych w stanach zagrożenia życia, spowodowanychpotencjalnie odwracalną niewydolnością jednego lub kilku podstawowych układóworganizmu (oddychania, krążenia, OUN, itp.).

Reanimacji, tj. działania mającego na celu przerwanie, lub odwrócenie procesuumierania.

Leczenia bólu, niezależnie od jego przyczyny.

§ 1

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

W szpitalach, w których udzielane są świadczenia zdrowotne w zakresie anestezjologii i

intensywnej terapii powinny być utworzone oddziały anestezjologii i intensywnej terapii, a

w razie gdy taki oddział nie zostanie utworzony, zadania tego oddziału są wykonywane w

ramach oddziału anestezjologii.

§ 2

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

W szpitalu powinien być ustalony przez kierownika zakładu, w porozumieniu z ordynatorem

oddziału anestezjologii i intensywnej terapii (ordynatorem oddziału anestezjologii) sposób

komunikacji alarmowej.

§ 3

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

1. W szpitalu o którym mowa w § 2, reanimacja powinna być prowadzona przy udzialelekarza anestezjologa.

2. Jeżeli reanimację podejmuje inny lekarz, wówczas lekarz anestezjolog przejmuje jejprowadzenie i podejmuje decyzję o jej zakończeniu.

§ 4

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

Świadczenia zdrowotne w zakresie leczenia bólu prowadzone są w ramach poradni,

specjalistycznego oddziału, lub w formie konsultacji anestezjologicznej.

§ 5

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

Świadczenia zdrowotne z zakresu anestezji, polegające na wykonywaniu znieczulenia

ogólnego oraz przeczulenia przewodowego: zewnątrzoponowego i

podpajęczynówkowego, mogą być udzielane wyłącznie przez lekarza anestezjologa.

§ 6

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

Ustala się w § 8 – 17 standardy postępowania i procedury medyczne bezpiecznego

znieczulenia przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w zakresie anestezji.

§ 7

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

Ordynator oddziału anestezjologii i intensywnej terapii lub oddziału anestezjologii w

porozumieniu z ordynatorami innych oddziałów szpitala, ustala wykaz badań

przedoperacyjnych i badań laboratoryjnych niezbędnych do wykonania znieczulenia w celu

przeprowadzenia zabiegu planowego.

§ 8

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

Lekarz anestezjolog współuczestniczy przy ustalaniu planu zabiegów wykonywanych w

szpitalu. Plan ten powinien uwzględniać zasadę nadrzędności mniejszego ryzyka

zagrożenia dla zdrowia i życia pacjenta, a w szczególności powinien być dostosowany do

liczby lekarzy udzielających świadczeń z zakresu anestezji oraz wyposażenia szpitala w

aparaturę i sprzęt medyczny właściwy dla udzielania tych świadczeń.

§ 9

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

Lekarz anestezjolog zapoznaje się z dokumentacją medyczną pacjenta, skompletowaną wraz z

niezbędnymi wynikami badań laboratoryjnych przez lekarza prowadzącego oraz

przeprowadza, co najmniej 24 godz. przed planowanym zabiegiem operacyjnym, badanie

w celu zakwalifikowania pacjenta do znieczulenia, zgodnie ze stanem zdrowia pacjenta i

wskazaniami medycznymi. Lekarz anestezjolog może zlecić dodatkowe badania i

konsultacje niezbędne do zakwalifikowania pacjenta do znieczulenia.

§ 10

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

Lekarz anestezjolog może obsługiwać jedno stanowisko znieczulenia. Podczas znieczulenia

lekarzowi towarzyszy przeszkolona pielęgniarka. Dotyczy to również znieczuleń

wykonywanych poza salą operacyjną.

§ 11

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

Przed przystąpieniem do znieczulenia lekarz anestezjolog jest obowiązany do:

1. Sprawdzenia wyposażenia stanowiska znieczulenia.

2. Skontrolowania sprawności działania sprzętu i aparatury do znieczulenia imonitorowania.

3. Skontrolowania właściwego oznakowania płynów infuzyjnych, strzykawek ześrodkami anestetycznymi, testu zgodności preparatów krwi.

4. Dokonania identyfikacji pacjenta poddanego zabiegowi.

§ 12

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

1. Lekarz anestezjolog powinien znajdować się w bezpośredniej bliskości pacjenta przezcały czas trwania znieczulenia.

2. Jeżeli odpowiedzialność za znieczulenie przechodzi na innego lekarza anestezjologa,musi on zapoznać się ze wszystkimi informacjami odnośnie znieczulanego, przebieguznieczulenia oraz aparatury. Monitorowanie parametry funkcji życiowych pacjentaodnotowywane są w protokole znieczulenia w momencie przekazania.

3. Lekarz anestezjolog dokonujący znieczulenia może opuścić znieczulanego pacjenta wcelu przeprowadzenia reanimacji innego pacjenta, jeśli uzna, że opuszczenieznieczulanego pacjenta nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla jego życia.

§ 13

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

Lekarz będący w trakcie specjalizacji może wykonywać znieczulenie, jeżeli jego praca jest

bezpośrednio nadzorowana przez lekarza specjalistę w dziedzinie anestezjologii i

intensywnej terapii.

§ 14

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

Lekarz dokonujący znieczulenia sporządza protokół znieczulenia uwzględniający między

innymi jego przebieg, dawkowanie środków anestetycznych o terapeutycznych, aktualne

wartości parametrów podstawowych funkcji życiowych oraz ewentualne powikłania.

§ 15

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

§ 15

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

Transport pacjenta bezpośrednio zakończonym znieczuleniu lub sedacji powinien odbywać

się pod nadzorem lekarza anestezjologa w razie potrzeby z użyciem przenośnego źródła

tlenu, pulsoksymetrem, innym niezbędnym sprzętem.

§ 16

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2

W bezpośrednim okresie pooperacyjnym wskazane jest umieszczenie pacjenta w sali

pooperacyjnej (wybudzeń) zlokalizowanej w bliskim sąsiedztwie sali operacyjnej lub bloku

operacyjnego. Bezpośredni nadzór nad pacjentem w sali pooperacyjnej (wybudzeń)

prowadzą odpowiednio przeszkolone pielęgniarki, którym należy zapewnić środki

techniczne, umożliwiające stały kontakt z lekarzem anestezjologiem.

§ 17

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3

Komunikat Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 17 kwietnia 1997 r.Wytyczne Krajowego Konsultanta Medycznego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii

w sprawie zakresu działania jednostek anestezjologii i intensywnej terapii oraz innychjednostek udzielających świadczeń zdrowotnych w stanie bezpośredniego zagrożenia życia

chorych w zakładach opieki zdrowotnej

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3

2. Ordynatorem oddziału powinien być lekarz specjalista z zakresuanestezjologii i intensywnej terapii.

3. Minimalne normy zatrudnienia w oddziałach anestezjologii iintensywnej terapii określa załącznik nr 1 do wytycznych.

§ 2

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3

Podstawowa działalność oddziałów anestezjologii i intensywnej terapiiprowadzona jest w ramach wyodrębnionych stanowisk:

1. Znieczulenia w obrębie sali operacyjnej lub poza salą operacyjną.

2. Leczenia chorych w oddziale intensywnej terapii.

3. Ogólnozakładowych zespołów reanimacyjnych i zespołów dyżurnych.

4. Konsultacyjnych.

5. W poradni lub oddziale leczenia bólu.

§ 4

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3

Harmonogram zabiegów wykonywanych w trybie operacji planowych powinien byćustalany w porozumieniu z anestezjologiem. Harmonogram powinien uwzględniać

zasadę nadrzędności bezpieczeństwa chorych.

Lekarz wykonujący znieczulenie przeprowadza wcześniej wizytę przedoperacyjną ibadania umożliwiające premedykację oraz zaplanowanie znieczulenia zgodnie ze

stanem i potrzebami chorego.

Przed wizytą przedoperacyjną lekarz anestezjolog zapoznaje się z dokumentacjąmedyczną chorego, skompletowaną wraz z niezbędnymi wynikami badań

laboratoryjnych przez lekarza prowadzącego

§ 9

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3

2. Anestezjologowi nie wolno opuścić znieczulanego dla udzielenia pomocyinnemu choremu, choćby był to stan zagrożenia życia, dopóki inny lekarznie rozpocznie ciągłej obserwacji znieczulanego i nie przejmie za toodpowiedzialności.

§ 14

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3

1. Bezpośredni nadzór nad chorymi w sali budzeń prowadzą odpowiednioprzeszkolone pielęgniarki, które powinny mieć możliwość szybkiego wezwanialekarza anestezjologa.

2. Oddział poznieczuleniowy lub sala budzeń powinny być zorganizowane wnastępujący sposób:

a. Liczba stanowisk nadzoru i leczenia powinna odpowiadać liczbie stołówoperacyjnych w proporcji 1:1.

b. 1 pielęgniarka na nie więcej niż 3 stanowiska chorych.

c. Oddział (sala) powinien posiadać wózek reanimacyjny z wyposażeniemuwzględniającym defibrylator i zestaw do konikotomii.

d. Oddział powinien posiadać system komunikacji alarmowej.

§ 17

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3

e. Każde stanowisko powinno być wyposażone w:

– Źródło tlenu.

– Urządzenia do odsysania.

– Aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi.

– Monitor EKG.

– Pulsoksymetr.

– Termometr.

§ 17

Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3

Załączniki do wytycznych Krajowego Konsultanta Medycznego w dziedzinie Anestezjologii iIntensywnej Terapii

Załącznik nr 1 wskaźnik zatrudnienia personelu w OAiIT

Stanowisko Liczbazatrudnionych

Ordynator. 1

Lekarz asystent – na 50 łóżek w zakładzie (pion anestezjologii).

Na 2 stanowiska leczenia (pion intensywnej terapii).

1

1

Pielęgniarka oddziałowa. 2

Pielęgniarka odcinkowa – na 1 stanowisko znieczulenia.

Na 1 stanowisko leczenia w intensywnej terapii/ zmianę.

2

1

Sekretarka medyczna. 2

Pracownik obsługi technicznej. 1

Referent medyczny. 1

Salowa odcinkowa – na 1 stanowisko leczenia w intensywnej terapii/zmianę.

1

Salowa kuchenkowa. 2

http://www.machala.info

Anestezjologia…