Trójkońcówkowy półprzewodnikowy element elektroniczny, posiadający zdolność wzmacniania sygnału elektrycznego. Nazwa tranzystor pochodzi z angielskiego zwrotu „TRANsfer reSISTOR", który oznacza element transformujący rezystancję.

Tranzystor

Tranzystory bipolarne, w których prąd wyjściowy jest funkcją prądu wejściowego (sterowanie prądowe). Tranzystory unipolarne (tranzystory polowe), w których prąd wyjściowy jest funkcją napięcia (sterowanie napięciowe).

Klasyfikacja tranzystorów

1. Krzemowe i germanowe2. Małej i dużej mocy3. Małej i wielkiej częstotliwości

Tranzystor, który zbudowany jest z trzech warstw półprzewodników o różnym rodzaju przewodnictwa, tworzących dwa złącza PN; sposób polaryzacji złącz determinuje stan prac tranzystora. Tranzystor posiada trzy końcówki przyłączone do warstw półprzewodnika, nazywane:

•emiter (ozn. E), •baza (ozn. B), •kolektor (ozn. C).

Tranzystor bipolarny

n p n

UBC

ICIE

IB

IEn

IEp

IR

ICB0

αIEn

UBE

EnEp II )1010( 53

IR - prąd rekombinacji elektronów z dziurami w obszarze bazy

αIEn - część prądu emitera docierająca do kolektora

99.095.0

ICB0 - prąd płynący przez zaporowo spolaryzowane złącze kolektor -baza

n p n

UBC

ICIE

IB

IEn

IEp

IR

ICB0

αIEn

IC

IE

IB

BCE III

0CBEC III

0CBBEE IIII

01

1

1

1CBBE III

01

1

1 CBBC III

Oznaczając:

1

1

1 00 1

1CBCE II

Otrzymujemy:

0CEBE III 0CEBC III

Jeśli α≈1 to wzmocnienie prądowe β >> 1

IC

IE

IB

UBE

UCE

Układ pracy o wspólnym emiterze OE

Charakterystyki statyczne tranzystora npn w układzie o wspólnym emiterze

IC

IE

IB

UBE

UCE

Układ pracy o wspólnym emiterze OE