„Sienkiewiczowskie kreacje

bohaterów”

Gdzie jest

Sienkiewicz???!!!

Czy to on???

A może ten?

Szukamy dalej…

Jest !!! Udało się!

Kim był Henryk Sienkiewicz?

• Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz

• herbu Oszyk, pseudonim Litwos

• Urodził się 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej, zmarł 15 listopada 1916 w Vevey

• polski nowelista, powieściopisarz i publicysta;

• jeden z najpopularniejszych pisarzy polskich przełomu XIX i XX wieku.

A to ciekawe…

Pierwszy w Polsce pomnik Henryka Sienkiewicza w Bydgoszczy odsłonięty w 1927 w obecności prezydenta RP Ignacego Mościckiego

Kurier Warszawski informujący o śmierci Henryka Sienkiewicza Podpis twórcy

Sarkofag Henryka Sienkiewicza w krypcie bazyliki archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie

A to ciekawe…• Niski wzrost był powodem jego kompleksów.

• Niezwykle skłonny do chorób gardła i zębów.

• Lubił polowania i grę w karty.

• Miewał problemy z wymyślaniem • tytułów utworów.

• Lubił ozdabiać swoje prace rysunkami.

• Cenił sobie swobodę wypowiedzi.

Gusta literackie: ulubiony poeta to J. Słowacki, nie doceniał E. Orzeszkowej.

• Adorator H. Modrzejewskiej.

A to ciekawe…• Henryk Sienkiewicz

jest laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1905 r.) za całokształt twórczości !

• Nowele (wybrane):Janko

Muzykant (1878)

Latarnik (1881)

• Powieści (wybrane):Trylogia:

I. Ogniem i mieczem (1884)

II. Potop (1886)III. Pan Wołodyjowski

(1888)Quo vadis (1896)Krzyżacy (1900)W pustyni i w puszczy

(1912 )

Twórczość

Janko Muzykant

• Janko Muzykant – nowela; po raz pierwszy ukazała się w "Kurierze Warszawskim" w 1879r.

Kim był Janko?

Janko był młodym skrzypkiem. Muzykant to przydomek,

który nadali dziecku mieszkańcy wsi ze względu na jego zamiłowanie do muzyki.

Chłopiec o jasnych włosach,

niezwykle wątły i słaby, chudy, z zapadłymi

policzkami, wydętym brzuchem, wytrzeszczonymi

oczami.

• Wyróżniało go zamiłowanie do muzyki. To ona rządziła jego życiem i była jedną z naturalnych potrzeb. Słyszał ją

wszędzie: zauważał w dźwiękach, które wydawał las, w śpiewie ptaków, w wietrze. Wykradał się w nocy pod

karczmę, by móc rozkoszować się brzmieniem skrzypiec.

• „W polu grała mu bylica, w sadku pod chałupą ćwirkotały wróble, aż się wiśnie trzęsły! Wieczorami słuchiwał wszystkich głosów, jakie są na wsi, i pewno myślał sobie, że cała wieś gra.

Jak posłali go do roboty, żeby gnój rozrzucał, to mu nawet wiatr grał w widłach.”

• Jego największym marzeniem było posiadanie prawdziwego instrumentu. Zrobił sobie nawet własne skrzypce z dostępnych mu materiałów i grał na nich, ale nie spełniały one jego oczekiwań.

„Nazajutrz powrócili państwo do dworu z Włoch, wraz z panną i kawalerem, co się o nią starał. Kawaler mówił: — Quel beau pays que l'Italie. — I co to za lud artystów. On est heureux de chercher là-bas des talents et de les protéger... — dodała panna. Nad Jankiem szumiały brzozy...”

„Pokój ci, Janku!”

• Przyczyną zguby Janka stała się próba przybliżenia się do swoich marzeń. Zakrada się do dworu, by zobaczyć prawdziwe skrzypce. Jednak został złapany i uznany za złodzieja. Sąd wymierzył mu bardzo surową karę – chłosta – która doprowadziła do śmierci dziecka.

„(...) promień słońca wchodził przez szybę i oblewał jasnością złotą główkę dziecka i twarz, w której nie zostało kropli krwi.”

Przesłanie…Głównym przesłaniem Sienkiewicza w utworze jest ograniczanie możliwości kształcenia uzdolnionych dzieci ze względu na ich pochodzenie.Przedstawiony świat jest bezduszny, nie dostrzega wyjątkowej, wrażliwej i utalentowanej istoty.Z drugiej strony dialog państwa, wracających zza granicy, mówi o opiece nad utalentowanymi jednostkami. Ludzie z dworu dostrzegają potrzebę opiekowania się uzdolnionymi dziećmi, na razie jednak myślą o włoskich grajkach. Niestety nie wiedzieli oni o istnieniu miejscowego młodego talentu, który potrzebował wsparcia, a nikt mu go nie udzielił…

Bo często zdarza się , że ludzie „cudze chwalą, swego nie znają” …

Adaptacja filmowa• Janko Muzykant – polski

film fabularny z 1930 roku. • W odróżnieniu od

literackiego pierwowzoru główny bohater nie umiera w młodym wieku, lecz dzięki swojemu talentowi osiąga sukces i zdobywa szczęście.

Latarnik

• Latarnik – nowela; po raz

pierwszy ukazała się w "Niwie" w 1881.

Skawiński Główny bohater to stary Polak, tułacz poszukujący spokojnej

posady w miejscu, gdzie mógłby zamieszkać na stałe. Wiódł burzliwe życie, walczył m.in. w powstaniu listopadowym.

Następnym etapem jego życia było "szukanie swego miejsca" - podejmował się wówczas wielu zawodów był m.in. harpunnikiem, poszukiwaczem diamentów, posiadał fabrykę cygar oraz wielu innych. Wszystkie te stanowiska tracił w tajemniczych okolicznościach,

sam sobie tłumaczył to prześladującym go pechem. Przełomowym momentem w jego życiu było objęcie pracy

latarnika w Aspinwall. Tam odnalazł swój upragniony spokój i wiódł ascetyczne życie praktycznie nie wychodząc z latarni.

Pewnego dnia, oprócz zapasów żywności, Skawiński otrzymał paczkę z książkami. Znalazł wśród nich „Pana Tadeusza” Mickiewicza. Podczas lektury zapomniał o tym, gdzie jest. Poczuł się znowu jak w swojej ojczyźnie, za którą tak bardzo tęsknił. W końcu zapadł w mocny sen, śnił o Polsce.

Następnego ranka otrzymał wiadomość, że przez jego zaniedbanie rozbiła się łódź - nie zapalił latarni. Został zwolniony z posady i musiał wyruszyć na nowe tułacze szlaki. Tym razem miał przy sobie cząstkę swojej ojczyzny – „Pana Tadeusza”.

Ponownie skazany przez los na tułaczkę, nie obawia się jej, gdyż sił dodaje mu rozbudzona na nowo miłość do ojczyzny…

„Otwierały się przed nim nowe drogi tułactwa; wiatr porywał znowu ten liść, by nim rzucać po lądach i morzach, by się nad nim znęcać do woli. (…) Na nowe zaś drogi życia miał także na piersiach swoją książkę, którą od czasu do czasu przyciskał ręką, jakby w obawie, by mu i ona nie zginęła...”

Tytułowy Latarnik tęskni za swoją ojczyzną. Ma potrzebę zbierania wiadomości o tym, co dzieje się w kraju –w czytanych gazetach szuka wiadomości z Europy i Polski. Silne uczucia, jakich doznaje bohater pod wpływem lektury, mają dla niego ogromne znaczenie.

Adaptacja filmowaLatarnik – polski film telewizyjny z 1976 roku, będący adaptacją noweli Henryka Sienkiewicza o tym samym tytule.

W pustyni i puszczy• W pustyni i w

puszczy – powieść dla młodzieży z 1911; pierwotnie wydana w odcinkach w m.in. „Kurierze Warszawskim”.

• Wydanie książkowe miało miejsce w 1911 w Warszawie

• Książka opowiada o przygodach Stasia Tarkowskiego i Nel Rawlison w Afryce.

• Akcja powieści rozgrywa się w XIX w.

Ramowy plan wydarzeń1. Szczęśliwe dzieciństwo Stasia i Nel.2. Święta Bożego Narodzenia (czas na prezenty)3. Porwanie.4. Szaleńcza jazda przez pustynię.5. Audiencja u Mahdiego.6. Wąwóz - zabicie lwa i porywacza przez Stasia, uwolnienie Kalego i Mei.7. Uwięziony słoń.8. Baobab „Kraków”9. Choroba Nel.10. Nocna wyprawa w poszukiwaniu lekarstwa – ranny geograf.11. Uwolnienie Kinga.12. Podróż przez sawannę.13. W wiosce króla M’Ruy.14. Kali królem Wa-hima.15. Droga przez Wielką Równinę.16. Ocalenie.17. Spotkanie po latach.

Staś Tarkowski• Polak urodzony w Port Saidzie. • Chłopiec wysportowany, wysoki, silny.

Doskonale pływał, jeździł konno. • Niezwykle odporny psychicznie i fizycznie

dzielnie znosił trudy podróży. • Był inteligentny, dzielnie radził sobie w

nowych, zaskakujących sytuacjach – wpadł na pomysł robienia latawców z prośbą o ratunek.

• Chłopiec odważny, potrafił opanować strach w momencie, kiedy strzelał do lwa. Nocą samotnie wybrał się na sawannę, szukać ratunku dla chorej Nel. Opiekował się dziewczynką najlepiej jak potrafił. Nie pozwolił nikomu jej skrzywdzić.

• Po zabiciu porywaczy długo odczuwał wyrzuty sumienia, gnębiła go straszliwa rozterka moralna. Nie zaparł się również swojego wyznania przed Mahdim.

Przemiana wewnętrzna bohatera

• W momencie porwania był zarozumiały, lubił się przechwalać, zaś po szczęśliwym zakończeniu przygód stał się dojrzałym, odpowiedzialnym, skromnym chłopcem.

„Staś, trochę niegdyś skłonny do chełpliwości, teraz nie chełpił się wcale. Po

prostu zbyt wiele rzeczy dokonał, zbyt dużo przeszedł, zbyt się rozwinął, by nie

miał rozumieć, że słowa nie powinny być większe od czynów.”

Nel Rawlison• Nel to pełna wdzięku ośmioletnia

dziewczynka. Wychowywana przez ojca nigdy nie musiała się trudzić.

• Podróż przez Afrykę kształtuje charakter. Otacza miłością zwierzęta. Nikomu nie pozwala wyrządzić krzywdy. Dzielnie staje w obronie Stasia bitego przez porywaczy. Bez szemrania znosi niewygody podróży.

• W miarę swych sił wspiera Stasia, nie załamuje się, dodaje otuchy. Nigdy w niego nie zwątpiła, co na pewno pomogło mu uwierzyć w samego siebie.

• Jest postacią niedocenioną, ginącą w cieniu wspaniałego Stasia. A przecież została poddana cięższej próbie, bo była młodsza, słabsza, gorzej przygotowana do znoszenia trudów i niewygód.

Kali• Pochodził z plemienia Wa-

hima. Dostał się do niewoli. Uznał Stasia za swego pana, bo chłopiec ocalił mu życie. Często służył Stasiowi radą i pomocą. Mocno przywiązał się do dzieci, wyruszył z nimi na wielką wyprawę nad brzeg oceanu.

• Bohater zjednuje sobie sympatię czytelnika, dostarcza mu również świetnej zabawy: śmieszny jest bowiem język, którym się posługuje, zabawne są zasady moralne.

• „jak Kali ukraść krowę - to dobrze; jak Kalemu ukraść krowę to źle”

Mea• Młoda Murzynka.

Wychowywała się nad brzegiem Nilu. Została ofiarowana Nel po śmierci Dinah, kiedy dziewczynce zabrakło piastunki.

• Była serdecznie przywiązana do Nel, zakochana w Kalim. Gotowa na śmierć razem z ukochanym, gdy konali z pragnienia na pustyni.

Adaptacja filmowa• W pustyni i w puszczy

– polski film fabularny w reżyserii Gavina Hooda, wyprodukowany w roku 2001. Jest ekranizacją powieści Henryka Sienkiewicza o tym samym tytule.

Quo vadis• Quo vadis– powieść

historyczna. Opublikowana najpierw w odcinkach w warszawskiej „Gazecie Polskiej”.

Quo vadis• Tytuł książki to łaciński

zwrot, oznaczający: Dokąd idziesz?

• Odwołuje się on do słów Quo vadis, Domine? (Dokąd idziesz, Panie?), wypowiedzianych według legendy (przywołanej również w powieści) przez apostoła Piotra do Chrystusa.

• Akcja rozgrywa się głównie w Rzymie, podczas końcowych 6 lat panowania Nerona (63–69 r.)

Postacie historyczneNeron

• Neron to władca Imperium Rzymskiego. • Jego rządy opierały się przed wszystkim na

zdradzie, podłości.• Otaczał się ludźmi, którzy zawsze go podziwiali

i bez sprzeciwu spełniali rozkazy. • Swój czas poświęcał przede wszystkim

helleńskiemu życiu, marzył o sławie i występach publicznych. Przekonany o swoim talencie uważał się za wielkiego artystę.

• Jego wręcz „potworna miłość własna nie znosiła najmniejszych przygan ni docinków”.

• Był człowiekiem próżnym, podstępnym i zachłannym, rozmiłowanym w rozpuście i rozkoszach.

• To z jego rozkazu podpalono Rzym.• Dla poddanych był uosobieniem niegodziwości,

lecz jednocześnie lud rzymski ochoczo uczestniczył w wyprawianych przez cezara igrzyskach.

• Nawet umierając, okazał się tchórzem i nie potrafił popełnić samobójstwa.

Petroniusz• Należał do najbliższego otoczenia Nerona.

Patrycjusz rzymski, wyrocznia elegancji i dobrego smaku.

• Natura obdarzyła go bystrym i twórczym umysłem, wybitną inteligencją.

• Miał ogromny wpływ na cezara, którym w rzeczywistości gardził, lecz nie krytykował go wprost, wykorzystując swoją pozycję na dworze.

• Swoich niewolników traktował z leniwą pobłażliwością, ponieważ był „zbyt wykwintnym, by być dla nich okrutnym”.

• Potrafił być wrażliwym na ludzką krzywdę i jako jedyny w obliczu męczeństwa chrześcijan powiedział głośno: „dość przelanej krwi!”.

• Krewny Marka Winicjusza, którego kocha, stara się być mu pomocnym.

• Człowiek odważny, który nie boi się wyrażać swoich opinii, co przypłaca życiem.

• Popełnia samobójstwo, a razem z nim ginie to, „co jedynie pozostało ich światu, to jest jego poezja i piękno”.

Święty Piotr Apostoł

• Uczeń Chrystusa. To jemu Jezus zostawił pieczę nad chrześcijaństwem.

• W momencie gdy zaczyna się akcja powieści, Piotr zbliża się do kresu życia.

• Piotr pełnił misję powierzoną mu przez Jezusa. Przebaczał winy, wskazywał drogę, krzepił i pocieszał.

• Kiedy rozpoczęły się prześladowania chrześcijan, zwątpił w możliwość nawracania w Rzymie i porzucił miasto. Ugiął się pod brzemieniem starości.

• Po widzeniu na drodze Appijskiej (tu padły słowa : Quo vadis, Domine?) postanowił powrócić do Rzymu.

• Zginął śmiercią męczeńską.

Święty Paweł z Tarsu

• Uczeń Chrystusa. Szerzył Jego naukę.

• Założyciel wielu gmin chrześcijańskich.

• Obywatel rzymski.• Człowiek pełen dobroci,

miłości i łagodności. • Cechuje go odwaga.

Wchodzi do więzień. Odwiedza miejsca kaźni.

• Ginie śmiercią męczeńską.

Postacie fikcyjneMarek Winicjusz

• Żołnierz, patrycjusz. Siostrzeniec Petroniusza.• Na początku powieści, gwałtowny i egoistyczny,

porywczy. Rozmiłowany w rozkoszy i dobrobycie.

• Przemiana Marka rozpoczyna się od momentu poznania Ligii.

• Zaczyna spędzać czas z chrześcijanami. Z czasem uczy się hamować gniew:

• „jedną z najgłębszych zmian w jego naturze stanowiło to, iż dawniej mierzył ludzi i rzeczy tylko przez własny egoizm, (…) inne serce inaczej czuć i że słuszność nie zawsze toż samo znaczy, co osobista korzyść”.

• Nabiera obrzydzenia do życia w rozpuście i do Nerona.

• Kiedy Ligia zostaje pojmana i rozpoczynają się prześladowania chrześcijan, Winicjusz staje się człowiekiem pokornym i gorliwym.

• Dzięki miłości i nauce wyznawców Chrystusa znalazł odpowiedź na pytanie: „Czym było moje życie? Cierpieniem niezaspokojonej żądzy i zadawaniem sobie cichych pytań bez odpowiedzi”.

Ligia• Ligia to córka króla Ligów. • Ukochana Marka Winicjusza.• Chrześcijanka.• Była śliczną, młodą dziewczyną.• Po prześladowaniach chrześcijan

zmieniła się zewnętrznie: „Jakoś więzienie i choroba zgasiły w części jej urodę. […]

• Osoba niezwykle dobra. Nie czuła do nikogo nienawiści, była troskliwa i litościwa nawet dla Marka, który chciał uczynić ją swoją kochanką.

• W jej sercu nie było miejsca na niegodne i niemoralne uczucia.

Chilon Chilonides

• Chilon Chilonides to filozof, mędrzec i oszust.

• Postać o tajemniczej i niechlubnej przeszłości, nie wzbudzająca zaufania.

• Chilon był człowiekiem podstępnym, podejrzliwym, zachłannym i zakłamanym.

• Udało mu się szybko pozyskać zaufanie chrześcijan. Wydał ich Neronowi.

• Nie może spokojnie patrzeć na męki wyznawców Chrystusa.

• Wkrótce sam nawraca się na chrześcijaństwo. Przyjmuje chrzest.

• Chilon oskarżył cezara o podpalenie Rzymu.

• Został poddany torturom. Ginie na krzyżu, rozszarpany przez niedźwiedzia.

Ursus

• Pochodził z plemienia Ligów.

• Niewolnik i opiekun Ligii.• Chrześcijanin.• Niezwykle silny i sprawny

fizycznie. Posiada siłę herosów greckich.

• Człowiek dobry, ufny, łagodny, kochający.

• Treścią jego życia było służenie Ligii i miłość do Chrystusa.

Krzyżacy

• Krzyżacy – powieść historyczna; ukazała się po raz pierwszy w czasopiśmie "Tygodnik Ilustrowany" (1897-1900r.), a w postaci książkowej w roku 1900.

• Akcja utworu toczy się od 1399 do 1410 (bitwa pod Grunwaldem).

• Tłem historycznym Krzyżaków jest fragment historii Polski przedstawiający konflikt jagiellońskiej Polski z zakonem krzyżackim.

Kopia rękopisu pierwszej strony powieści

Wymowa dzieła• Powieść „Krzyżacy” została

napisana w myśl idei „ku pokrzepieniu serc”.

• Sienkiewicz przedstawił w niej jeden z najświetniejszych okresów w historii państwa polskiego – pokonanie potęgi Zakonu w bitwie pod Grunwaldem.

Przypominając o szlachetności i prawości rycerstwa polskiego, chciał obudzić dumę narodową i miłość do ojczyzny.

Bohaterowie fikcyjni

Zbyszko z Bogdańca,

Maćko z Bogdańca

Jurand ze Spychowa,

Danusia Jurandówna

Jagienka Zychówna

Postacie historyczne

Wielki Mistrz Ulrich von Jungingen

Król Władysław

Jagiełło

Księżna Anna Danuta

Wielki Książę Witold

Zawisza Czarny

„Kto przeciw Krzyżakowi rękę podnosi, synem ciemności jest.”

Zbyszko z Bogdańca• Zbyszko wywodzi się ze szlacheckiego rodu. Wychowuje go stryj - Maćko.

• Jest popędliwy i lekkomyślny. Marzy o rycerskiej chwale, pojedynkach i damie serca. Lubi wykazywać się swoją siłą. Rozpiera go energia, lecz brakuje mu rozsądku.

• Wartością nadrzędną dla Zbyszka jest honor rycerski. Słowo rycerskie ma dla niego moc wiążącą, a jako rycerz wyróżnia się odwagą, szlachetnością i wiernością wobec postawionych sobie celów.

• Jest osobą lubianą i szanowaną przez polskich rycerzy, księcia Janusza i Annę Danutę oraz zyskuje akceptację Juranda.

• Danusia Jurandówna zostaje jego damą serca. Gdy dziewczynę porywają Krzyżacy, poprzysięga na nich zemstę.

• Śmierć Danusi i cierpienie sprawiają, że z niedojrzałego emocjonalnie młodzieńca staje się mężczyzną.

• Przy ukochanej Jagience odzyskuje utracone szczęście, radość życia.

Zbyszko to idealny rycerz wierny ojczyźnie i królowi.

Jurand ze Spychowa• Nienawidzi Krzyżaków. Nieugięty wobec wroga.• Po śmierci żony, staje się mężczyzną posępnym,

zawziętym i bezlitosnym. • Jego „żelazne, zemście oddane serce” jest

wypełnione bezgraniczną miłością do Danusi – córki.

• „Człowiek mający nie tylko ciało, lecz duszę z żelaza” staje się bezwiednie ofiarą spisku Krzyżaków, którzy postanawiają porwać córkę, by zmusić go do upokorzenia się przed Zakonem.

• Pojmany i okaleczony przez Zygfryda de Löve.• Zrozpaczony po śmierci Danusi. • Po tej tragedii w twardym, mściwym i okrutnym

Jurandzie zachodzi przemiana wewnętrzna: fizycznie wyniszczony, w niczym nie przypomina dawnego rycerza potężnej postury.

• Pogrąża się w uniesieniu religijnym, całymi dniami modli się i żyje jak pokutnik.

• Uwalnia Zygfryda, człowieka, który odebrał mu ukochaną jedynaczkę, a jego okaleczył.

Danusia Jurandówna• Danusia jest jedyną córką Juranda

ze Spychowa. Przebywa pod opieką księżnej Anny Danuty.

• Jest nieśmiała, ufna i kochająca.• W jej sercu budzi się prawdziwa

miłość do Zbyszka.• Zostaje uprowadzona przez

Krzyżaków; załamuje się psychicznie i popada w obłęd, wkrótce potem umiera.

• Danusia jest postacią tragiczną, dzieckiem, które poznało wartość prawdziwej miłości, lecz nie zaznało małżeńskiego szczęścia.

• W ciągu krótkiego życia zachwycała swoją anielską urodą i nawet po śmierci jej twarz pozostała „cicha, ukojona snem nieprzespanym, pogodna i anielska”.

Jagienka• Jagienka jest najstarszą córką Zycha.

Mieszka w Zgorzelicach.• Jest pełna energii i odważna..• Niezwykle troskliwa, opiekuńcza i

bezinteresowna.• Za dobre serce, szczerość i radość

kochają ją wszyscy.• Zychównę zmienia miłość do

Zbyszka. Zawsze zadziorna, łagodnieje i pokornieje, starając się być przy ukochanym, chronić go i spełniać jego wolę.

• Chłopianka zmienia się w dostojną i pełną dworskich manier pannę, która wzbudza ogólny podziw rycerzy.

• Jagienka to postać pozytywna, wzbudzająca sympatię. Kieruje się dobrym sercem i stawia szczęście innych ponad własnym.

• Maćko z Bogdańca jest stryjem i opiekunem Zbyszka.„człek brodaty, w sile wieku, pleczysty, prawie ogromny, ale wychudły”

• Wojenna tułaczka uczyniła z niego mężczyznę o żelaznej kondycji, odpornego na fizyczny ból i wytrzymałego na trud.

• Najważniejszym celem życiowym jest dla bohatera odbudowa Bogdańca i odtworzenie licznego niegdyś rodu.

• Starego rycerza wyróżnia nieprzeciętny spryt i przebiegłość. Zachowuje się racjonalnie.

• Jako rycerz jest człowiekiem prawym, szlachetny. Wyrusza na wojnę przeciwko Krzyżakom.

• Otoczony rodziną Zbyszka, na starość łagodnieje, a jego „surowa niegdyś twarz staje się coraz więcej dobroduszną, a oczy śmieją się do ludzi dobrym uśmiechem”.

Maćko z Bogdańca

Adaptacja filmowa

• Krzyżacy – polski film historyczny z 1960 r. oparty na powieści Henryka Sienkiewicza pod tym samym tytułem.

Ogniem i mieczem• Ogniem i mieczem –

pierwsza z trzech powieści historycznych będących częścią Trylogii Henryka Sienkiewicza.

• Akcja powieści rozgrywa się w latach 1648–1651 w okresie powstania Chmielnickiego na Ukrainie.

Bohaterowie

Jan Skrzetuski

Helena Kurcewiczówna

Longinus Podbipięta

Jan Onufry Zagłoba

Michał Wołodyjowski

• Helena Kurcewiczówna - córka kniazia Wasyla .Pokochała Skrzetuskiego od pierwszego spotkania. Wierna w uczuciach, silna, zdecydowana. Woli śmierć, niż hańbę.

Jan Onufry Zagłoba – szlachcic. Skory do pijaństwa. Pije z Kozakami za ich pieniądze, lecz nie posuwa się do rozboju. Wykazuje się zaradnością i sprytem. Lubi dobrze zjeść i wypić.

Dba o własną skórę, lecz w potrzebie sprawnie włada szablą. Ma wiele wad: m.in. warcholstwo, gadulstwo.

Michał Wołodyjowski - szlachcic, młody oficer dragonów księcia Jeremiego. Doświadczony żołnierz. Mistrz szabli. Mężczyzna zdecydowany, stanowczy, zdyscyplinowany ,odważny. Doskonały dowódca. Przyjaciel Skrzetuskiego.

Longinus Podbipięta - litewski szlachcic . Bardzo odważny na polu walki i niezwykle nieśmiały w stosunku do kobiet. Szczery w przyjaźni, dla przyjaciół gotów jest na największe poświęcenie. Bardzo religijny, ginie z modlitwą na ustach. Jego śmierć

przypomina męczeństwo świętego.

Jan Skrzetuski - szlachcic, oficer, namiestnik, a potem porucznik w chorągwi husarskiej księcia Jeremiego Wiśniowieckiego.Charakteryzuje się siłą, odwagą, opanowaniem. Jest mistrzem w używaniu wszelkiego oręża. Cechuje go patriotyzm. Dla ojczyzny gotów jest poświęcić życie, majątek i szczęście osobiste. Cechą wyróżniającą go spośród szlachty jest niezwykła prawość. W jego hierarchii wartości na pierwszym miejscu jest ojczyzna, honor rycerski, wierność panu. Pokochał Helenę od pierwszego spotkania.

Adaptacja filmowa• W 1999 powieść Ogniem i

mieczem została zekranizowana – powstał film fabularny oraz serial telewizyjny w reżyserii Jerzego Hoffmana

Potop

• Potop – druga z powieści tworzących Trylogię Henryka Sienkiewicza wydana w 1886 roku, opowiadająca o potopie szwedzkim z lat 1655–1660.

Andrzej Kmicic

Oleńka Bilewiczówna

Michał Wołodyjowski

Onufry Zagłoba

Janusz Radziwiłł

Bogusław Radziwiłł

Bohaterowie

• Andrzej Kmicic – postać fikcyjna, główny bohater. Był pułkownikiem wojsk litewskich I Rzeczypospolitej. Typowy przedstawiciel ówczesnej szlachty, znany szerokim kręgom potomek możnego rodu szlacheckiego.Na początku Potopu ukazuje się jako typowy warchoł i zabijaka. By bronić Ojczyzny, przybrał nazwisko Babinicz. Brał udział w obronie Jasnej Góry. Zakochany bez pamięci w pannie Aleksandrze Billewiczównie.

Aleksandra Bilewiczówna – jedna z głównych postaci, należąca do szlachty laudańskiej i oddana jej pod opiekę po śmierci dziadka Herakliusza. Posiadała wieś Wodokty. Dziadek Oleńki w testamencie obiecał jej rękę chorążemu orszańskiemu Andrzejowi Kmicicowi,. Zakochała się w Kmicicu od pierwszego spotkania. Dopiero w 1658 roku, po odkupieniu win przez Kmicica, zgodziła się za niego wyjść.

Michał Wołodyjowski - w Potopie jest pułkownikiem, doświadczonym żołnierzem kreowanym na fantastycznego szermierza. Początkowo wierny hetmanowi Januszowi Radziwiłłowi, po ujawnieniu zdrady odmawia żołnierskiego posłuszeństwa. Wraz z Zagłobą i ucieka z niewoli radziwiłłowskiej i toczy dalsze wojny ze Szwedami. Jest jednym z tych, którzy zostali wierni królowi Janowi Kazimierzowi.

Janusz Radziwiłł (młodszy) – książę na Birżach i Dubinkach, hetman wielki litewski. Zdrajca, podporządkował się królowi szwedzkiemu.

Bogusław Radziwiłł – książę Świętego Cesarstwa Rzymskiego, wielokrotny poseł na Sejm Rzeczypospolitej, chorąży wielki litewski od 1638.

Adaptacja filmowa• Potop – polski film

kostiumowy z 1974 roku w reżyserii Jerzego Hoffmana, będący trzecią ekranizacją powieści Henryka Sienkiewicza pod tym samym tytułem.

Pan Wołodyjowski• Pan Wołodyjowski –

trzecia z powieści tworzących Trylogię Henryka Sienkiewicza.

Akcja• Fabuła powieści przedstawia wydarzenia

historyczne w latach 1668–1673. Był to okres wojen z Turcją. Ukazane zostały przez Sienkiewicza następujące wydarzenia historyczne:

• elekcja Michała Korybuta Wiśniowieckiego,• obrona Kamieńca Podolskiego,• zwycięska bitwa pod Chocimiem.

BohaterowieMichał

Wołodyjowski

Basia Wołodyjowska

Jan ZagłobaJan Sobieski

Azja Tuhajbejowicz

Basia Wołodyjowska, wł. Barbara Wołodyjowska z d. Jeziorkowska herbu Rawicz .Ulubienica Zagłoby. Ma około 20 lat. Jest drobna, ma płowe włosy, błyszczące oczy i różowe policzki. Wszędzie jej pełno, jest energiczna. Lubi władać bronią.

• Jan III Sobieski herbu Janina– król Polski od 1674, hetman wielki koronny od 1668, marszałek wielki koronny od 1665, chorąży wielki koronny.

• Przez Turków bywał zwany Lwem Lechistanu, a przez chrześcijan Obrońcą Wiary.

Azja Tuhajbejowicz – fikcyjna postać literacka. Trafił do wojska pod dowództwo hetmana Jana Sobieskiego, który mianował go setnikiem chorągwi lipkowskiej. Następnie został odkomenderowany pod komendę Michała Wołodyjowskiego, gdzie był znany pod przybranym nazwiskiem Mellechowicz. Tuhajbejowicz do szaleństwa zakochany w Baśce Wołodyjowskiej bezskutecznie próbował ją porwać. Oficjalnie przeszedł razem ze swoimi oddziałami na stronę turecką i został mirzą i dowódcą wszystkich Lipków. Zginął w męczarniach, wbity na pal na zgliszczach Raszkowa.

Adaptacja filmowa

• Pan Wołodyjowski – polski kolorowy film fabularny Jerzego Hoffmana z 1968 roku na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza o pod tym samym tytułem.

Podsumowanie…Bohaterowie Sienkiewicza to reprezentanci dawnych pokoleń. Kochają swoją ojczyznę, mają marzenia, ambicje, bronią wiary chrześcijańskiej. Mogą być dla nas wzorem do naśladowania.Oczywiście tylko postacie pozytywne

Dziękuję za uwagę!

Autor: Marcin BrógKlasa VISzkoła Podstawowa im. Partyzantów

Ziemi Miechowskiej w Janowicach