Post on 11-Nov-2014
description
Projekty OPEN SOURCE
przegląd sposobów organizacji oraz źródeł finansowania
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Adam Walczak - www.adamwalczak.info
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
O społeczności Open Source krąży wiele mitów
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
O społeczności Open Source krąży wiele mitów
że pracują tam głównie wolontariusze ...
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
O społeczności Open Source krąży wiele mitów
że kieruje nimi utopija ideologia ...
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
O społeczności Open Source krąży wiele mitów
że utrzymują się z dotacji ...
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
O społeczności Open Source krąży wiele mitów
?!
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Skala otwartego oprogramowania
według badań wykonanych dla Komisji Europejskiej
Economic impact of FLOSS on innovation and competitiveness of the EU ICT sector
Skala otwartego oprogramowania
● szacuje się że ogół usług i produktów związanych z otwartym oprogramowaniem sięgną 32% rynku usług IT w roku 2010, co stanowiłoby do 4% ogólnej gospodarki europejskiej,
● otwarte oprogramowanie wspiera w dużej skali bezpośrednio 29% wewnętrznych projektów Unii Europejskiej oraz 49% w USA,
● open source pozwala oszczędzić światowej gospodarce szacunkowo 36% kosztów związanych z badaniem i rozwojem oprogramowania,
● wartość środków, zainwestowanych w rozwój open source w Europie szacuje się na 22 miliardy euro co reprezentuje 20.5 % inwestycji ulokowanych w oprogramowanie na kontynencie; w USA jest to 36 miliardów euro i 20 % wartości inwestycji w oprogramowanie.
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
według raportu organizacji badawczej NBER
The economics of sharing: Open source and Beyond
historia idei Open Source dzieli się na 3 epoki:
Nieco historii ...
● lata 60' i 70' – Pierwsza era współtworzenia oprogramowania
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
według raportu organizacji badawczej NBER
The economics of sharing: Open source and Beyond
historia idei Open Source dzieli się na 3 epoki:
Nieco historii ...
● lata 60' i 70' – Pierwsza era współtworzenia oprogramowania
● lata 80' – Eskalacja zamkniętego oprogramowania
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
według raportu organizacji badawczej NBER
The economics of sharing: Open source and Beyond
historia idei Open Source dzieli się na 3 epoki:
Nieco historii ...
● lata 60' i 70' – Pierwsza era współtworzenia oprogramowania
● lata 80' – Eskalacja zamkniętego oprogramowania
● od lat 90' – Rozwój internetu, masowej współpracy oraz Open Source
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Nieoczywisty podział
free software ≈ open source
Richard Stallman
wybór moralny
licencje restrykcyjne
Eric S. Raymond
wybór strategiczny
licencje nierestrykcyjne
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Nieoczywisty podział
Richard Stallman podsumowuje wręczenie mu przez Linusa Torvaldsa nagrody za wkład w Open Source podczas konferencji Linux World 1999:
Przekazanie nagrody Linus Torvalds Community Awarddla fundacji Free Software Foundation
to trochę jak by przekazać nagrodę Han Solodla Floty Rebeliantów.
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Motywacje uczestników projektów
Stała praca lub kontrakt
Wiedza i doświadczenie
Ideologia
Dla zabawy
Przyszłe okazje zarobkowe
Otrzymane dotacje
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Duże Istotne Małe Żadne
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Ogólna kultura organizacyjne projektów Open Source
● traktowanie użytkowników jak współpracowników
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Ogólna kultura organizacyjne projektów Open Source
● traktowanie użytkowników jak współpracowników
● krótkie cykle produkcyjne
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Ogólna kultura organizacyjne projektów Open Source
● traktowanie użytkowników jak współpracowników
● krótkie cykle produkcyjne
● otwarty sposób komunikacji w projekcie
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Ogólna kultura organizacyjne projektów Open Source
● traktowanie użytkowników jak współpracowników
● krótkie cykle produkcyjne
● otwarty sposób komunikacji w projekcie
● wyższa motywacja uczestników projektu
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Ogólna kultura organizacyjne projektów Open Source
● traktowanie użytkowników jak współpracowników
● krótkie cykle produkcyjne
● otwarty sposób komunikacji w projekcie
● wyższa motywacja uczestników projektu
● egoless programming
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Ogólna kultura organizacyjne projektów Open Source
● traktowanie użytkowników jak współpracowników
● krótkie cykle produkcyjne
● otwarty sposób komunikacji w projekcie
● wyższa motywacja uczestników projektu
● egoless programming
● brak ścisłych terminów
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Ogólna kultura organizacyjne projektów Open Source
● traktowanie użytkowników jak współpracowników
● krótkie cykle produkcyjne
● otwarty sposób komunikacji w projekcie
● wyższa motywacja uczestników projektu
● egoless programming
● brak ścisłych terminów
● prosta forma współpracy
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Najwieksze zagrożenie w projektach Open Source
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Najwieksze zagrożenia w projektach Open Source
FORK
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Najwieksze zagrożenia w projektach Open Source
FORKpropozycja spolszczenia:
FOCH:)
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Najwieksze zagrożenia w projektach Open Source
zamarcie projektu
Powstające Używalne0
20000
40000
60000
80000
100000
120000
AktywneNieaktywne
Stopień zaawansowania oprogramowania
Licz
ba p
roje
któw
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Struktury organizacyjne
● społeczności z życzliwymi dyktatorami
● społeczności merytokratyczne
● proces wytwórczy wewnętrzny, sprzężenie zwrotne w społeczności
● proces społecznościowy oparty na specyfikacjach
● fork
● projekt parasolowy
● dystrybucja
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Społeczności z życzliwymi dyktatorami(ang. benevolent dictator)
● prosta forma organizacji koncentrująca władzę w jednej osobie lub małej grupie
● życzliwi dyktatorzy są zazwyczaj autorami projektu lub osobami, których wkład jest najbardziej istotny
● mimo że są określani dyktatorami powinni podejmować decyzje na drodze konsensusu z społecznością projektu
● powinni natomiast sięgać po swój autorytet wyłącznie gdy konsensus wydaje się niemożliwy
● duże zamieszanie w przypadku odejścia lub utraty autorytetu przez życzliwego dyktatora
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Społeczności z życzliwymi dyktatorami
Przykładowe projekty:
● Python – wysokopoziomowy język programowania ogólnego przeznaczenia, którego rozwój przewodzi Guido van Rossum.
● Blender – aplikacja do modelowania 3D oraz reytraceing'u rozwijana pod przywództwem Ton Roosendaala.
● Slackware – jedna z najstarszych dystrybucji Linux utrzymywana przez Patrick Volkerdinga.
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Społeczności merytokratyczne
● zdecentralizowana struktura
● na co dzień decyzję podejmowane są poprzez dążenie do konsensusu
● w kwestiach spornych uruchamiana jest procedura głosowania
● wagi głosów nie są jednakowe jak w demokracji, wagi powinny teoretycznie odzwierciedlać potencjalną wartość merytoryczną danej osoby w danej dziedzinie
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Społeczności merytokratyczne
● zdecentralizowana struktura
● na co dzień decyzję podejmowane są poprzez dążenie do konsensusu
● w kwestiach spornych uruchamiana jest procedura głosowania
● wagi głosów nie są jednakowe jak w demokracji, wagi powinny teoretycznie odzwierciedlać potencjalną wartość merytoryczną danej osoby w danej dziedzinie
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Społeczności merytokratyczne
● zazwyczaj wyższe wagi mają osoby, które włożyły więcej pracy w projekt
● wszystkie decyzje w tym także odnośnie:
● przyjęcia nowych członków do projektu● ustalanie wagi głosów poszczególnych osób● zmiana sposobu organizacji
są podejmowane według tych samych reguł, czyli konsensus albo głosowanie
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Społeczności merytokratyczne
Apache Software Foundationfundacja zrzeszająca projekty zarządzane merytokratycznie
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Proces wytwórczy wewnętrzny, sprzężenie zwrotne w społeczności(ang. in-house development, community feedback)
● hybryda metodyk stosowanych w zamkniętych projektach z metodykami z środowiska open source
● współpraca z społecznością koncentruje się głównie w obszarach testów oraz wspólnego podejmowania decyzji odnośnie rozwoju oprogramowania
● łatwiejsza kontrola nad kierunkiem rozwoju oraz prawami autorskimi
● przykładowe projekty: MySQL, Qt
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Proces społecznościowy oparty na specyfikacjach
● sformalizowana struktura organizacyjna
● sam projekt de facto wytwarza specyfikacje oprogramowania
● zazwyczaj występuje podział na:
● organizację pełniącą rolę życzliwego dyktatora i koordynującą prace nad specyfikacjami
● grupy roboczy pracujące nad konkretnymi specyfikacjami oraz komunikujące się bezpośrednio z społecznością
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Proces społecznościowy oparty na specyfikacjach
podział ról w kontekście specyfikacji
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Proces społecznościowy oparty na specyfikacjach
proces tworzenia specyfikacji
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Proces społecznościowy oparty na specyfikacjach
Java Community Process
● rozwój platformy Java
Przykładowe projekty
Internet Standards Process
● standaryzacja protokołów internetowych
● praca wokół dokumentów Request For Comment
● życzliwy dyktator: Internet Engineering Steering Group
● praca wokół dokumentów Java Specification Request
● życzliwy dyktator: korporacja Oracle (poprzednio Sun)
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Fork
Całkowite zerwanie
● fork jest realizacją diametralnie innej wizji projektu
● pobrane kody źródłowe są rozwijane bez uwzględniania kompatybilności z proj. macierzystym
Relacje z projektem macierzystym
Symbioza
● fork jest jedynie specjalizacją macierzystego projektu
● obydwa projekty w miarę możliwości wymieniają się kodami źródłowymi
● obydwa projekty dzielą w pewnej części wspólną pulę bug'ów
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Fork
● GNOME - GoneME
● GCC – EGCS
● Xfree86 - X.Org
● Debian – Ubuntu
● OpenOffice – LibreOffice
Przykładowe projekty
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Projekt parasolowy
Przykładowe projekty:
● GNU
● GNOME● ...
● NUI Group
● fundacja Apache
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Dystrybucja
● sys. z rodziny GNU/Linux: Debian, Ubuntu, Red Hat, SUSE
● sys. z rodziny *BSD: NetBSD, FreeBSD, OpenBSD
● serwery aplikacji Java:
● Oracle Glassfish
● Apache Gieronimo
● Portable Apps
Przykładowe projekty
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Dystrybucja - Przykładowy projekt Debian
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Modele biznesowe
X: Jak czerpać zyski gdy rozdajemy za darmo ?
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Modele biznesowe
X: Jak czerpać zyski gdy rozdajemy za darmo ?
Y: Co tak naprawdę rozdaliśmy za darmo?
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Modele biznesowe
X: Jak czerpać zyski gdy rozdajemy za darmo ?
Y: Co tak naprawdę rozdaliśmy za darmo?
X: Nasze prawa intelektualne ...
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Modele biznesowe
X: Jak czerpać zyski gdy rozdajemy za darmo ?
Y: Co tak naprawdę rozdaliśmy za darmo?
X: Nasze prawa intelektualne ...
Y: Czy IT zarabia tylko na sprzedarzy licencji ?
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Modele biznesowe
według artykułu Bruce Perensa z George Washington University pt.
The Emerging Economic Paradigm of Open Source
zyski z sprzedarzy licencji na użytkowanie oprogramowania
w USA stanowią jedynie:
25%
rynku
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Modele biznesowe
● podwójne licencjonowanie
● up-selling i cross-selling
● zapewnianie powiązanych usług
● dotacje
● inne cele biznesowe nie przynoszące bezpośredniego zysku
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Schemat pozyskania klienta
zasada: 2% twoich użytkowników generuje 95% zysków
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Open Source jako sposób dystrybucji
Mimo że Open Source niesie ze sobą spore ryzyko w sferze biznesowej może być postrzegany jako lekka metodyka wprowadzania oprogramowania na rynek
● wcześniejsze rozpoczęcie dystrybucji oprogramowania, jako że wymagania klientów tego typu projektów są z reguły mniej wygórowane,
● dystrybucja kosztów oraz ryzyka niepowodzenia projektu na wczesnym etapie,
● ograniczenie kosztów marketingu
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Podwójne licencjonowanie(ang. dual-licensing)
● model oparty na segmentacji użytkowników
● licencja open source dla użytkowników z świata open source
● licencja komercyjna dla użytkowników, którzy nie mogą spełnić warunków licencji dla otwartego oprogramowania
● wymagana ścisła kontrola praw autorskich w projekcie
według The FLOSS Metrics Consorciumten model wykorzystuje 5% firm czerpiących zyski z open source
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Podwójne licencjonowanie
Przykładowe firmy:
Qt MySQL
obydwie firmy rozpoczęły działalność
pod koniec lat 90'
obydwie firmy w ostatnich latach zostały zakupione
przez większych graczy z branży IT
przez Nokię za 100 mln $ przez Sun za 1 mld $
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Up-selling
● de facto technika sprzedaży polegająca na oferowaniu użytkownikowi wersji darmowej (lub tańszej) wersję rozszerzoną
● większość kosztów produkcji pochłania wersja podstawowa produktu
● większość zysków generuje wersja rozszerzona
● w świecie open source jest to często nazywane modelem ang. freemium
● łączenie up-sellingu z podwójnym licencjonowaniem nazywane jest podejściem fazowym
według The FLOSS Metrics Consorciumten model wykorzystuje 12% firm czerpiących zyski z open source
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Up-selling
Przykładowe firmy:
● SugerCRM – wersje Open Source, Professional oraz Enterprise
● Eclipse – komercyjne dystrybucje:
● JBuilder
● IBM Websphere Studio Workbench
● JBoss Developer Studio
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Cross-selling
● de facto również technika sprzedaży polegająca na oferowaniu produktów luźno powiązanych, z tymi które już trafiły do klienta
● subtelność w działaniu
● oprogramowanie open source argumentuje sprzedaż zamkniętych produktów
IBM zapewnia swoim partnerom obszerny instruktarz o nazwie
IBM Software Cross Sell Reference Guide
a w nim opis 871 produktów oraz ponad 3400 relacji występujących między nimi
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Zapewnianie powiązanych usług
● najpopularniejszy model biznesowy, według The FLOSS Metrics Consorcium 29%
● zazwyczaj świadczona przez firmy najbardziej zaangażowane w rozwój projekt, firmy niezaangażowane stanowią jedynie 2% tego rynku
● typy usług:
● subskrypcja certyfikowanej wersji produktu wraz z zapewnianiem łat krytycznych luk w przyszłości,
● konsulting oparty na produkcie,
● wsparcie lub całościowa realizacja wdrożeń,
● integracja z innymi systemami,
● tworzenie nowych elementów produktu na zlecenie,
● szkolenia i wsparcie techniczne,
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Zapewnianie powiązanych usług
Przykładowe firmy:
● IBM, Oracle
● Red Hat, SUSE, …
● MySQL
● ....
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Dotacje i inne formy uznaniowe
Free Software
Foundation
Mozilla Foundation
Apache Software
Foundation
WikiMedia Foundation
Cele statutowe promocja i ochrona wolnego oprogramo-wania
wsparcie organizacyjne, prawne i finansowe dla projektów Mozilla
wspieranie projektówopen source zarządzanych merytokra-tycznie
opieka nad otwartymi projektami opartych na idei Wiki
Roczny przychód 1 mln $ 86,5 mln $ 200 000 $ 8,6 mln $
Dotacje firm i instytucji
>20% 96,60 % >80 % BD
Dotacje indywidualne
BD 0,05 % BD >53 %
Najwięksi darczyńcy
Sun, IBM, HP, Google
Google (ok. 80%), Yahoo, Amazon
Google, Yahoo, Microsoft
BD
Koszt administracji 9 % 19 % 5 % 26 %
Koszt promocji 10 % 12 % <0,01 % 7 %
Koszt infrastruktury
BD 4 % 49 % >60 %
Koszt wynagrodzeńprogramistów
BD 62 % 0 % 0 %
Adam Walczakwww.projektyopensource.pl/ksiazka
Cele biznesowe nie generujące bezpośrednich zysków
Przykłady:
● Tokeneer System – system bezpieczeństwa oparty na biometryce. Amerykańska Agencja Bezpieczeństwa
● Maemo – przedsięwzięcie sponsorowane przez Nokię stanowiące projekt dystrybucji (patrz rozdział ) stosu technologicznego zasilającego Nokia N810 Internet Tablet. Suma oprogramowania zawartego w tym stosie wynosi około 10 milionów linii kodu, z czego 85 % pochodzi z oprogramowania open source, natomiast pozostałe 15 % zostało napisane przez pracowników Nokii
● Google dotuje niemal 70% budżetu fundacji Mozilla
● strategi loss leader
Adam Walczak - www.adamwalczak.info