Post on 17-Jul-2020
Dominika Kowalczyk
Patrycja Lekki – Małek
PROGRAM NAUCZANIA
dla uczniów Szkół Specjalnych Przysposabiających do Pracy
„Prowadzenie domu – moja pierwsza praca”
2011
- 1 -
SPIS TREŚCI
WROWADZENIE .......................................................................................................................... - 2 -
OGÓLNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU ......................................................................................... - 3 -
CELE EDUKACYJNE ................................................................................................................... - 4 -
TREŚCI PROGRAMOWE ........................................................................................................... - 13 -
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA ........................................................................................... - 17 -
METODY NAUCZANIA ............................................................................................................. - 32 -
OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW .............................................................................................. - 34 -
BIBLIOGRAFIA .......................................................................................................................... - 35 -
- 2 -
WROWADZENIE
Program nauczania opracowano w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego
dla szkół specjalnych przysposabiających do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym
w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi
(załącznik nr 7 Rozporządzenia MEN z 23. grudnia 2008r.). Zgodnie z jej założeniami szkoła
specjalna przysposabiająca do pracy ma „przygotować młodzież do pełnienia różnych ról
społecznych oraz do autonomicznego (na miarę ich możliwości rozwojowych) i aktywnego
dorosłego życia.”
Program jest wynikiem naszych kilkuletnich doświadczeń w pracy z uczniami
z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z uczniami
z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Punktem wyjścia jest prowadzenie gospodarstwa
domowego m.in. przygotowywanie posiłków, sprzątanie, zakupy. Wynika to z faktu, że dla osoby
z upośledzeniem umysłowym dom i rodzina to często jedyne środowisko, w którym prowadzi ona
aktywne życie społeczne. Celem naszego programu jest jednak wielokierunkowość nabywanych
umiejętności. Nie chcemy ograniczać się do organizowania i prowadzenia domu (choć na te
umiejętności kładziemy szczególny nacisk), dlatego oprócz zajęć w pracowni gospodarstwa
domowego proponujemy zajęcia w pracowni multimedialnej i artystycznej. Zależy nam, aby
uczniowie mieli szansę samodzielnie szukać, poznawać i tworzyć. Nauka w różnych pracowniach
ma umożliwić im zdobycie szerokiego wachlarza kompetencji społecznych.
W pracy z uczniami z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym
oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi bardzo ważne jest wielokrotne powtarzanie nauczanych
kwestii i czynności. Uczniowie ci mają bowiem problemy z logicznym myśleniem i wyciąganiem
wniosków. Ich percepcja wzrokowa i słuchowa są zaburzone. Występują u nich problemy
z porozumiewaniem się za pomocą mowy, kłopoty z zapamiętywaniem, jak również niesprawność
manualna. Stąd nie przewidujemy sztywnego podziału treści na poszczególne lata nauki,
pozostawiamy tę kwestię nauczycielowi, który zna swoich uczniów i dostosuje treści do ich
możliwości.
- 3 -
OGÓLNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU
Nasz program opiera się na następujących założeniach:
1. Jego podbudowę stanowią treści nauczania realizowane w gimnazjum.
2. Przekazywane treści edukacyjne należy wiązać z praktycznym działaniem, a opanowane
umiejętności stale utrwalać i odnosić je do realnych sytuacji życiowych.
3. Wszystkie zaplanowane działania edukacyjne muszą być zgodne z obowiązującymi zasadami
ortodydaktyki:
- gruntowna znajomość ucznia i przychodzenie mu z racjonalną pomocą
- indywidualizacja wymagań, metod, doboru środków dydaktycznych oraz organizacji
i tempa pracy
- przystępność treści nauczania
- stopniowanie trudności
- aktywny udział ucznia w procesie nauczania – uczenia się
- wszechstronna poglądowość i przykład
- zintegrowane oddziaływanie specjalistów w procesie edukacji
- systematyczność
- trwałość wiedzy
- wiązanie teorii z praktyką
Zaplanowałyśmy realizację treści kształcenia dostosowanych do rodzaju
niepełnosprawności, wieku uczniów, stopnia upośledzenia umysłowego oraz jego potrzeb
i zainteresowań.
W trakcie realizacji programu nauczyciel ma prawo modyfikować i rozbudowywać
proponowane przez nas treści zgodnie z potrzebami uczniów. Materiał nauczania przeznaczony jest
do realizacji w ciągu trzech lat nauki (z możliwością wydłużenia etapu edukacyjnego) na
przedmiotach: funkcjonowanie osobiste i społeczne oraz przysposobienie do pracy.
Zajęcia będą prowadzone w formie zajęć warsztatowych w szkolnych pracowniach (lub
poza nią, jeśli będą takie możliwości).W ramach zajęć zakłada się wykonywanie usług na rzecz
szkoły np.: prace porządkowe, przygotowywanie menu na imprezy szkolne i ich obsługa kelnerska.
Część wytworów uczniów (dekoracje, przetwory) będzie służyła promocji szkoły.
Ocena osiągnięć będzie dokonywana zgodnie z założeniami podstawy programowej oraz
z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania szkoły.
- 4 -
CELE EDUKACYJNE
1. Cele ogólne.
Celem edukacji uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym
oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi jest (wg podstawy programowej):
- utrwalenie i poszerzenie zakresu posiadanej przez nich wiedzy
- kształcenie ich kompetencji społecznych i zdolności adaptacyjnych
- nabywanie przez nich nowych umiejętności umożliwiających im samodzielne, niezależne
funkcjonowanie w społeczeństwie
2. Cele szczegółowe.
NA MIARĘ MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW
FU
NK
CJ
ON
OW
AN
IE O
SO
BIS
TE
I
SP
OŁ
EC
ZN
E
zagadnienia z języka polskiego
- ćwiczenie umiejętności uważnego słuchania
- wzbogacanie słownictwa czynnego
- doskonalenie umiejętności tworzenia wypowiedzi ustnych: poprawnych pod względem
logicznym i gramatycznym (na temat własnych przeżyć, wydarzeń z życia, ilustracji,
przeczytanego lub usłyszanego tekstu)
- kształcenie umiejętności komunikowania się w różnych sytuacjach społecznych
- rozwijanie i utrwalanie umiejętności czytania: głośnego (z uwzględnieniem interpunkcji i
intonacji) i cichego, ze zrozumieniem
- ćwiczenie umiejętności wyszukiwania informacji w tekście
- doskonalenie umiejętności pisania: czytelnego, zgodnego z zasadami gramatyki,
ortografii i interpunkcji (przepisywanie, pisanie ze słuchu i z pamięci)
- rozwijanie uwagi i pamięci
- doskonalenie umiejętności rozwiązywania rebusów, zagadek, krzyżówek
zagadnienia matematyczne
- utrwalanie umiejętności klasyfikowania, porównywania i segregowania (tworzenie
zbiorów i podzbiorów)
- ćwiczenie umiejętności orientacji w schemacie ciała, w przestrzeni i na kartce papieru
- doskonalenie umiejętności liczenia i przeliczania w dostępnym zakresie oraz
porównywania liczb za pomocą znaków:<,>,=
- kształcenie umiejętności dokonywania pomiarów długości przedmiotów za pomocą
linijki i miary krawieckiej; rysowanie odcinków za pomocą linijki
- doskonalenie umiejętności rozróżniania monet i banknotów będących w obiegu
- 5 -
FU
NK
CJ
ON
OW
AN
IE O
SO
BIS
TE
I
SP
OŁ
EC
ZN
E
- ćwiczenie umiejętności dokonywania obliczeń pieniężnych w dostępnym zakresie
- doskonalenie umiejętności odczytywania godzin na zegarze w systemie 12 – godzinnym
- ćwiczenie umiejętności praktycznego wykorzystywania kalendarza i stosowania cyfr
rzymskich
- doskonalenie umiejętności ważenia przedmiotów/surowców spożywczych za pomocą
różnych wag i odmierzania płynów różnymi miarkami, w szczególności miarą litrową
zagadnienia plastyczno - techniczne
- doskonalenie umiejętności rysowania i malowania
- ćwiczenie umiejętności łączenia materiałów różnymi sposobami (np.: szycie tkanin)
- doskonalenie umiejętności modelowania z plasteliny, bibuły, modeliny, masy solnej itp.
- ćwiczenie obrysowywania, składania, wycinania, wydzierania i sklejania papieru
- rozwijanie wyobraźni plastycznej i sprawności manualnej
zagadnienia z informatyki
- przypominanie podstawowych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy na komputerze
- kształcenie umiejętności poprawnego uruchamiania i zamykania komputera oraz
posługiwania się myszką i klawiaturą
- ćwiczenie stosowania podstawowego słownictwa dotyczącego pracy z komputerem:
pulpit, plik, folder itp.
- zapoznanie z wybranymi narzędziami edytorów graficznych
- ćwiczenie umiejętności wykonywania prostych rysunków za pomocą narzędzi edytorów
- kształcenie umiejętności kopiowania, usuwania, powiększania i pomniejszania
elementów rysunku
- zapoznanie z wybranymi narzędziami edytorów tekstu
- ćwiczenie umiejętności posługiwania się klawiszami: enter, delete, alt, shift, spacja, caps
lock
- doskonalenie umiejętności kopiowania, wycinania i wklejania tekstu
- ćwiczenie umiejętności przepisywania i pisania tekstu (ze słuchu i z pamięci)
w edytorze tekstu
- doskonalenie umiejętności korzystania z multimedialnych programów użytkowych
i edukacyjnych (uruchamianie stacji dysków, odtwarzanie płytki przy pomocy
klawiatury i myszki)
- zapoznanie z „netykietą” czyli internetowym savoir – vivre obowiązującym wszystkich
użytkowników Internetu oraz zasadami bezpieczeństwa
- ćwiczenie umiejętności wpisywania adresów internetowych do przeglądarki
- doskonalenie umiejętności uruchamiania i obsługi przeglądarek internetowych
- 6 -
FU
NK
CJ
ON
OW
AN
IE O
SO
BIS
TE
I
SP
OŁ
EC
ZN
E
zagadnienia przyrodnicze
- doskonalenie umiejętności obserwowania i oceniania zjawisk atmosferycznych
- kształcenie umiejętności dobierania stroju w zależności od warunków pogodowych
- ćwiczenie umiejętności odczytywania wskazań termometra
- doskonalenie umiejętności odczytywania informacji z mapy
- rozwijanie świadomości i postawy proekologicznej
- poznawanie wpływu negatywnej działalności człowieka na środowisko przyrodnicze
- wdrażanie do oszczędnego gospodarowania wodą, energią elektryczną i cieplną
- ćwiczenie praktycznej umiejętności segregowania śmieci
- uświadamianie konieczności stosowania recyklingu i używania opakowań ekologicznych
oraz wielokrotnego użytku
zagadnienia społeczno – wychowawcze
- doskonalenie umiejętności określania własnych cech fizycznych, potrzeb
i zainteresowań
- ćwiczenie umiejętności rozpoznawania i nazywania emocji oraz poznanie sposobów
właściwego radzenia sobie z nimi
- rozwijanie umiejętności oceny własnego postępowania
- uświadamianie prawa do ochrony intymności
- kształtowanie postawy ograniczonego zaufania wobec innych osób
- uświadamianie, że niepełnosprawność nie oznacza bycia gorszym; wdrażanie do
akceptowania własnej niepełnosprawności
- poznawanie przywilejów i uprawnień osób niepełnosprawnych
- doskonalenie umiejętności komunikowania się z otoczeniem
- kształtowanie prawidłowych relacji międzyludzkich w tym, między osobami różnej płci
- doskonalenie umiejętności rozwiązywania konfliktów w sposób akceptowany społecznie
- rozwijanie postawy asertywnej
- kształtowanie umiejętności przyznawania się do błędu/porażki oraz brania
odpowiedzialności za własne słowa i czyny
- uświadamianie wartości rodziny w życiu człowieka
- poznawanie praw obywatelskich
- kształtowanie poczucia przynależności do regionu przez poznawanie jego dziedzictwa
kulturowego i tradycji
- wzmacnianie postawy patriotycznej i proeuropejskiej
- przypominanie zasad bezpieczeństwa w najbliższym otoczeniu
- 7 -
NA MIARĘ MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW P
RZ
YS
PO
SO
BIE
NIE
D
O P
RA
CY
gospodarstwo domowe
- zapoznanie z pojęciem: ergonomia
- nauka urządzania pomieszczeń zgodnie z zasadami ergonomii
- poznanie instalacji w domu i rozpoznawanie ich elementów konstrukcyjnych
- wdrażanie do bezpiecznego korzystania z instalacji wodnej, elektrycznej i gazowej
- nauka odczytywania wskazań liczników energii
- wdrażanie do oszczędnego gospodarowania wodą, energią cieplną, elektryczną i gazem
- ćwiczenie umiejętności przewidywania skutków nieprawidłowych zachowań w domu
oraz sposobów zapobiegania im
- wdrażanie do korzystania z urządzeń/narzędzi zgodnie z instrukcją obsługi i zasadami
bezpieczeństwa
- przypominanie numerów alarmowych oraz doskonalenie umiejętności powiadamiania
dyspozytora o zagrożeniu
- zapoznanie z różnymi środkami czystości: ich przeznaczeniem i sposobami stosowania
- doskonalenie umiejętności wykonywania prostych prac porządkowych z użyciem
odpowiednich środków czystości
- ćwiczenie umiejętności praktycznego segregowania odpadów
- nauka rozpoznawania oznaczeń na odzieży dotyczących sposobu prania i prasowania
- zapoznanie z instrukcją obsługi pralki automatycznej i żelazka
- nauka praktycznej obsługi pralki
- kształcenie umiejętności segregowania prania wg koloru, rodzaju tkaniny, temperatury
prania
- nauka prasowania: dobór temperatury do tkaniny, zapoznanie z techniką prasowania
- wdrażanie do utrzymywania porządku w szafach z odzieżą i obuwiem
- zapoznanie z różnymi sposobami dbania o obuwie w zależności od materiału, z którego
jest ono wykonane
- doskonalenie umiejętności szycia, w tym: przyszywanie guzika, naszywanie łatki
- kształcenie umiejętności planowania wydatków i sporządzania listy zakupów
- doskonalenie umiejętności dokonywania zakupów w różnych rodzajach sklepów
- zapoznanie ze sposobami oszczędzania pieniędzy
- doskonalenie umiejętności dysponowania własnymi pieniędzmi
- nauka wypełniania blankietów i płacenia rachunków
- doskonalenie umiejętności dbania o rośliny doniczkowe: podlewanie, zraszanie,
przesadzanie, rozsadzanie, wzmacnianie odżywką – w zależności od potrzeb roślin
- 8 -
PR
ZY
SP
OS
OB
IEN
IE D
O P
RA
CY
przygotowywanie i podawanie potraw
- kształcenie nawyku zakładania odpowiedniego obuwia i stroju ochronnego na zajęcia
w pracowni gastronomicznej
- zapoznanie się z regulaminem pracowni oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy
- kształcenie nawyku przestrzegania regulaminów i zasad bhp
- kształceni nawyku przestrzegania właściwej organizacji oraz czystości na stanowisku
pracy
- omówienie przeznaczenia sprzętu i narzędzi kuchennych oraz naczyń i sztućców
- kształcenie umiejętności dobierania odpowiedniego naczynia i sztućców do
potrawy/napoju
- przypomnienie pojęcia: witaminy i omówienie ich wpływu na zdrowie człowieka
- zapoznanie z podstawowymi składnikami odżywczymi i ich funkcją w organizmie
- omówienie pojęć: surowiec, półprodukt, potrawa, posiłek
- wprowadzenie pojęcia: ocena organoleptyczna surowca/potrawy
- nauka oceniania surowca/potrawy za pomocą zmysłów (organoleptycznie)
- ćwiczenie umiejętności określania zasad żywienia wg piramidy żywieniowej
- omówienie pojęcia: dieta i próba tworzenia diety dla ucznia
- omówienie pięciu podstawowych posiłków
- zapoznanie z pojęciem: jadłospis
- nauka tworzenia dziennego i tygodniowego jadłospisu
- ćwiczenie umiejętności odczytywania przepisów kulinarnych z książki kucharskiej
- zapoznanie z celem ważenia i odmierzania
- ćwiczenie praktycznej umiejętności ważenia i odmierzania za pomocą wagi, naczynia
miarowego, łyżki, szklanki
- nauka określania charakterystycznych cech surowców i warunków ich przechowywania
- nauka utrwalania żywności poprzez: zamrażanie, suszenie, pasteryzacja, sterylizacja,
kiszenie, marynowanie
- nauka praktycznej obsługi chłodziarko – zamrażarki (zgodnie z instrukcją obsługi)
- omówienie pojęcia: obróbka wstępna surowców – zapoznanie z celem i etapami: mycie,
obieranie i płukanie, rozdrabnianie, mieszanie, porcjowanie i wyrabianie
- ćwiczenie umiejętności niezbędnych przy dokonywaniu obróbki wstępnej surowców
- wdrażanie do oszczędnego gospodarowania surowcem
- wprowadzenie pojęcia: obróbka cieplna surowców
- omówienie celów i metod obróbki cieplnej surowców: gotowanie, smażenie, duszenie,
pieczenie
- 9 -
PR
ZY
SP
OS
OB
IEN
IE D
O P
RA
CY
- nauka dokonywania obróbki cieplnej surowców poznanymi metodami
- omówienie podziału, wartości odżywczej oraz zastosowania warzyw i grzybów
- nauka dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania przetworów
i potraw (obróbka wstępna i cieplna) wg receptury
- omówienie podziału, wartości odżywczej oraz zastosowania owoców
- nauka dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania przetworów,
napojów i potraw (obróbka wstępna i cieplna) wg receptury
- omówienie podziału, wartości odżywczej oraz zastosowania mleka i produktów
mlecznych (napoje mleczne, fermentacyjne, sery, śmietanki)
- nauka dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania napojów i potraw
wg receptury
- omówienie budowy i wartości odżywczej jaj
- nauka odkażania jaj, dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania
potraw wg receptury
- omówienie rodzajów zbóż i mąki oraz możliwości ich zastosowania w produkcji potraw
- omówienie cyklu produkcji chleba „od ziarenka do bochenka”
- nauka pieczenia chleba i przygotowywania kanapek
- nauka przygotowywania ciast: zarabianych na stolnicy, wyrabianych w naczyniu
i mieszanych
- nauka przygotowywania wg receptury potraw z użyciem: mąk, makaronów i kasz
- przeprowadzenie charakterystyki różnych rodzajów mięsa (wołowina, cielęcina,
wieprzowina, drobiowe)
- omówienie wartości odżywczej oraz zastosowania mięsa w przygotowaniu potraw
- nauka dokonywania jego oceny organoleptycznej oraz wykonywania potraw (obróbka
wstępna i cieplna) wg receptury
- omówienie podziału, wartości odżywczej oraz zastosowania ryb
- nauka dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania potraw (obróbka
wstępna i cieplna) wg receptury
- omówienie podziału i charakterystyka zup
- nauka przyrządzania wg receptury zup oraz dodatków do nich
- omówienie ciast: ciasta: drożdżowych, kruchych, półkruchych, biszkoptowych,
biszkoptowo – tłuszczowych, parzonych, francuskich, piernikowych
- nauka przygotowywania wg receptury i dekorowania omówionych ciast
- nauka przygotowywania wg receptury, dekorowania i podawania różnych deserów
- omówienie napojów zimnych i gorących
- 10 -
PR
ZY
SP
OS
OB
IEN
IE D
O P
RA
CY
- nauka przygotowywania napojów, w tym parzenia kawy różnymi sposobami
- omówienie przypraw i ziół – czym są i w jakim celu je stosujemy
- nauka dokonywania oceny organoleptycznej przypraw i ziół oraz dobierania ich
odpowiednio do potrawy
- nauka właściwego podawania różnych potraw
- nauka przygotowywania naparów z ziół na różne dolegliwości
- omówieni kuchni polskiej i śląskiej (regionalnej)
- nauka przygotowywania wg receptury charakterystycznych potraw
- omówienie charakterystycznych potraw bożonarodzeniowych i wielkanocnych
- nauka przygotowywania wg receptury charakterystycznych potraw świątecznych
- omówienie podstawowych zasad nakrywania i dekorowania stołu
- nauka składania serwetek do dekoracji stołu
- ćwiczenie nakrywania i dekorowania stołu na różne okazje
rękodzieło
- doskonalenie umiejętności posługiwania się znanymi technikami plastycznymi
- omówienie techniki składania papieru – origami
- nauka składania podstawowych wzorów zwanych bazami
- ćwiczenie wykonywania różnych dekoracji metodą origami/origami kółkowego
- omówienie techniki zdobienia przedmiotów – decoupage
- nauka wykonywania dekoracji i upominków techniką decoupage
- omówienie techniki ozdabiania zdjęć – scrapbooking
- nauka wykonywania albumów techniką scrapbooking
- omówienie techniki ozdabiania kartek papierowymi paseczkami tzw. quilling
- nauka praktycznego stosowania metody quilling
- omówienie techniki ozdabiania kartek za pomocą zużytych papierowych torebek po
herbatach ekspresowych tzw. tea bags folding
- nauka praktycznego stosowania metody tea bags folding
- ćwiczenie umiejętności odpowiedniego planowania pracy, dobierania właściwych
narzędzi i materiałów w zależności od stosowanej techniki
- wdrażanie do racjonalnego gospodarowania materiałem i dbania o estetykę prac
- omówienie metody filcowania na mokro i na sucho
- nauka wykonywania broszek, kolczyków, ozdób do włosów za pomocą filcowania
- przypominanie o konieczności zachowania zasad bezpieczeństwa podczas pracy
z ostrymi narzędziami
- zachęcanie do podejmowania twórczego działania przy wykonywaniu dekoracji
- 11 -
PR
ZY
SP
OS
OB
IEN
IE D
O P
RA
CY
- nauka wykonywania stroików, wieńców i bukietów ze świeżych i suszonych kwiatów
oraz roślin (gałązki, szyszki, owoce)
- ćwiczenie umiejętności malowania farbami witrażowymi na płaskich i wypukłych
powierzchniach szklanych
- zapoznanie z techniką tworzenia biżuterii z gotowych elementów (półproduktów)
- nauka wykonywania kolczyków, bransoletek, wisiorków, korali i broszek
- doskonalenie umiejętności skupienia uwagi na zadaniu i dbania o estetykę wytworu
- nauka pakowania prezentów na różne okazje – odpowiednie dobieranie ozdób
zdrowie i higiena; pierwsza pomoc
- przypomnienie zasad higienicznego trybu życia i racjonalnego odżywiania się
- kształtowanie nawyku codziennego dbania o higienę jamy ustnej i całego ciała
- nauka wykonywania makijażu stosownie do okazji
- omówienie prawidłowej postawy ciała podczas wykonywania różnych prac
- wdrażanie do przestrzegania omówionych zasad
- nauka nazywania swoich dolegliwości i samodzielnego radzenia sobie z tymi drobnymi
np.: ból głowy
- zaznajomienie z funkcją lekarza pierwszego kontaktu i przychodni „rodzinnej”
- nauka rejestrowania się w przychodni i zgłaszania na wizytę w umówionym terminie
- omówienie konieczności stosowania się do zaleceń lekarza
- nauka korzystania z usług apteki m.in. wykupywanie recept
- wdrażanie do zapoznawania się (samodzielnie lub z pomocą) z ulotką dołączoną do leku
przed jego zażyciem
- ćwiczenie umiejętności opatrywania drobnych skaleczeń, zakładania opatrunku na
złamania
- omówienie schematu działania w sytuacji realnego zagrożenia np.: pożar, wypadek
- ćwiczenie omówionych czynności
- przypomnienie numerów telefonów alarmowych
- omówienie schematu udzielania pierwszej pomocy
- nauka wykonywania kolejnych czynności podczas udzielania pierwszej pomocy
- omówienie uzależnień od różnych używek oraz sposobów radzenia sobie z nimi
- kształcenie umiejętności dbania o własne zdrowie
- nauka odmawiania przyjmowania używek
technologia informacyjna i biurowa
- doskonalenie umiejętności korzystania z komputera jako narzędzia do tworzenia
informacji (np.:obsługa edytora tekstu) oraz ich odbioru (np.: korzystanie z płyt CD)
- 12 -
PR
ZY
SP
OS
OB
IEN
IE D
O P
RA
CY
- ćwiczenie umiejętności zdobywania różnego rodzaju informacji w Internecie
- doskonalenie umiejętności korzystania z encyklopedii, słowników, leksykonów
multimedialnych
- doskonalenie umiejętności prowadzenia rozmowy telefonicznej: odbiór i przekazywanie
informacji
- nauka kserowania i drukowania dokumentów
- ćwiczenie umiejętności pieczętowania, dziurkowania i zszywania kartek
- nauka obsługi laminatora i bindownicy zgodnie z instrukcją obsługi
- wdrażanie do cierpliwości i sumienności podczas prac biurowych
- ćwiczenie poprawnego adresowania kopert, wypisywania druczków na przesyłki
polecone i paczki
- doskonalenie umiejętności pisania listów, pism urzędowych
- nauka segregowania dokumentów wg określonej cechy segregatorów wg alfabetu
praca i wypoczynek
- ćwiczenie umiejętności dokonywania własnej samooceny i autoprezentacji
- nauka pisania CV, życiorysu i podania o pracę
- kształtowanie umiejętności związanych z poszukiwaniem pracy, w tym korzystania
z różnych źródeł informacji
- zapoznanie z prawami i obowiązkami pracownika, przepisami bhp i ppoż
- wdrażanie do przestrzegania przepisów i regulaminów
- kształtowanie prawidłowej postawy uczniów wobec pracy, w aspekcie motywacji,
kompetencji i wykonania,
- przygotowanie do wykonywania (indywidualnie i zespołowo) różnych prac, mających
na celu zaspokojenie potrzeb własnych i otoczenia,
- kształtowanie poczucia odpowiedzialności za wykonaną prace
- nauka planowania dnia tak, aby było w nim miejsce na pracę i wypoczynek
- proponowanie różnych form spędzania czasu wolnego
- propagowanie aktywnych i zdrowych form wypoczynku
- uczenie spędzania czasu wolnego samodzielnie np.: czytanie książki, słuchanie muzyki
i w towarzystwie np.: granie w gry planszowe, wyjście do kina
- uświadamianie zainteresowań i zachęcanie do ich rozwijania
- zapoznanie z ofertą organizacji i grup hobbystycznych w najbliższym otoczeniu
- zachęcanie do brania udziału w konkursach, imprezach i zawodach zgodnie
z zainteresowaniami
- 13 -
TREŚCI PROGRAMOWE
Treści nauczania obejmują wiadomości ogólne, umożliwiające utrwalenie i poszerzenie
zakresu zdobytej dotychczas wiedzy i umiejętności oraz nabywanie nowych.
W ramach funkcjonowania osobistego i społecznego uczniowie będą poszerzali
i doskonalili swoją wiedzę i umiejętności z działów:
Język polski.
- aktywne słuchanie
- umiejętność wypowiadania się; wzbogacanie słownictwa
- komunikowanie się w różnych sytuacjach społecznych
- umiejętność czytania ze zrozumieniem
- pisanie zgodnie z zasadami gramatyki, ortografii i interpunkcji
- uwaga i pamięć
Matematyka.
- klasyfikowanie, segregowanie i porównywanie
- orientacja przestrzenna
- liczenie i przeliczanie w dostępnym zakresie
- dokonywanie pomiarów długości; rysowanie odcinków
- rozróżnianie monet i banknotów; dokonywanie obliczeń pieniężnych
- odczytywanie godzin na zegarze
- kalendarz; stosowanie cyfr rzymskich
- ważenie, odmierzanie i pomiar temperatury
Plastyka. Technika.
- odbiór sztuki
- aktywność plastyczna
- materiały i narzędzia techniczne
Przyroda.
- obserwacja przyrody
- doświadczenia przyrodnicze i umiejętności praktyczne
- świadomość i postawa proekologiczna
- 14 -
Informatyka.
- bezpieczeństwo i higiena pracy na komputerze
- prawidłowa obsługa komputera
- obsługa edytora graficznego
- obsługa edytora tekstu
- programy multimedialne
- Internet
Zagadnienia społeczno – wychowawcze.
- znajomość i akceptacja siebie
- prawo do ochrony intymności
- świadomość i akceptacja własnej niepełnosprawności
- umiejętność komunikowania się z otoczeniem
- prawidłowe relacje międzyludzkie, w tym między osobami przeciwnej płci
- świadomość wartości rodziny w życiu człowieka
- pełnienie różnych ról społecznych
- znajomość praw obywatelskich, dbanie o ich przestrzeganie
- poczucie przynależności do regionu, znajomość jego kultury i tradycji
- kształtowanie postaw: patriotycznej i proeuropejskiej
- zasady bezpieczeństwa w otoczeniu i w kontaktach międzyludzkich
Na przysposobieniu do pracy uczniowie będą zdobywali wiedzę i umiejętności praktyczne
z działów:
Gospodarstwo domowe.
- urządzanie i eksploatacja miejsca zamieszkania
- zasady bezpieczeństwa w domu
- prace porządkowe
- pranie i prasowanie
- przechowywanie ubrań i obuwia oraz drobne naprawy
- posługiwanie się pieniędzmi (zakupy, płacenie rachunków, oszczędzanie)
- pielęgnacja roślin doniczkowych
- 15 -
Przygotowywanie i podawanie potraw.
- higiena i bezpieczeństwo podczas sporządzania potraw
- naczynia i sztućce oraz sprzęty gastronomiczne
- wartość odżywcza pożywienia
- ważenie i odmierzanie
- warunki przechowywania żywności
- obróbka wstępna i cieplna surowców
- sporządzanie potraw z różnych surowców:
- potrawy i przetwory z warzyw i grzybów
- potrawy, przetwory i napoje z owoców
- potrawy i napoje z mleka i przetworów mlecznych
- potrawy z jaj
- potrawy i przetwory zbożowe
- potrawy z mięsa i ryb
- sporządzanie zup
- przygotowywanie ciast i deserów
- sporządzanie napojów
- zioła i przyprawy w kuchni
- kuchnia polska i regionalna
- nakrywanie i dekorowanie stołu
Rękodzieło.
- wytwarzanie dekoracji i pamiątek przy pomocy różnych technik:
- plastyczne (rysowanie, malowanie, wyklejanie, modelowanie z plasteliny)
- papieroplastyka (origami, decoupage scrapbooking, quiling, tea bags folding)
- filcowanie
- bukieciarstwo
- witrażownictwo
- tworzenie biżuterii z półproduktów
- pakowanie upominków
Zdrowie i higiena. Pierwsza pomoc.
- dbanie o własne zdrowie i higienę
- korzystanie z pomocy lekarza, apteki
- radzenie sobie z drobnymi dolegliwościami
- 16 -
- udzielanie pierwszej pomocy
- poznawanie czynników zagrażających zdrowiu
- sposoby unikania zagrożeń
Technologia informacyjna i biurowa.
- obsługa komputera
- korzystanie z Internetu jako nośnika informacji
- odbiór i przekazywanie informacji telefonicznych
- obsługa urządzeń biurowych
- pisanie listów i adresowanie kopert
- porządkowanie dokumentów
Praca i wypoczynek.
- efektywne szukanie pracy
- model pracownika
- planowanie dnia i organizacja czasu wolnego
- rozwijanie własnych zainteresowań i uzdolnień
- 17 -
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA
Zagadnienia z języka polskiego.
Treści nauczania Uczeń:
- aktywne słuchanie
- umiejętność wypowiadania się;
wzbogacanie słownictwa
- komunikowanie się w różnych
sytuacjach społecznych
- umiejętność czytania ze
zrozumieniem
- pisanie zgodnie z zasadami
gramatyki, ortografii i interpunkcji
- uwaga i pamięć
- słucha i rozumie dłuższe wypowiedzi, polecenia
- słucha utworów literackich, audycji radiowych itp.
- potrafi zachować kulturę słuchania: nie przeszkadza,
nie przerywa
- potrafi zbudować dłuższe wypowiedzi ustne na dany
temat stosując zasady gramatyki
- poprawnie intonuje wypowiedzi np.: rozkazy, pytania
- poszerza słownictwo poznając nowe pojęcia i zwroty
- umie komunikować swoje potrzeby i poglądy
- potrafi rozwiązywać problemy i konflikty przy
pomocy rozmowy
- umie czytać głośno i cicho, indywidualnie i zbiorowo
- potrafi oddać głosem nastrój tekstu
- umie odszukać i wskazać w tekście określone
informacje
- czyta czasopisma i książki wg zainteresowania
- zna i stosuje zasady gramatyczne podczas pisania
- zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne
- zna najczęściej używane znaki interpunkcyjne
i potrafi je odpowiednio zastosować podczas pisania
- umie przepisywać wyrazy i zdania oraz dłuższe
formy wypowiedzi
- umie uzupełniać luki w tekście wyrazami
w odpowiedniej formie
- podejmuje próby pisania z pamięci i ze słuchu
- umie skoncentrować się na wykonywanej czynności:
pisaniu/czytaniu
- potrafi opanować pamięciowo rymowanki, zwrotkę
wiersza itp.
- 18 -
Zagadnienia matematyczne.
Treści nauczania Uczeń:
- klasyfikowanie, segregowanie
i porównywanie
- orientacja przestrzenna
- liczenie i przeliczanie w dostępnym
zakresie
- dokonywanie pomiarów długości;
rysowanie odcinków
- rozróżnianie monet i banknotów;
dokonywanie obliczeń pieniężnych
- odczytywanie godzin na zegarze
- kalendarz; stosowanie cyfr
rzymskich
- ważenie, odmierzanie i pomiar
temperatury
- potrafi porównać i uporządkować przedmioty wg
określonej cechy
- umie tworzyć zbiory i podzbiory wg danej cechy
- stosuje ze zrozumieniem określenia: prawa, lewa, na
ukos, w górę, w dół, z przodu, z tyłu, nad, pod, obok
- umie określić kierunki względem siebie i innych
osób także w lustrzanym odbiciu
- przelicza do przodu i do tyłu po 1 i dziesiątkami od
danej liczby w zakresie 100
- umie porównać liczby przy pomocy znaków <,>,=
- dodaje i odejmuje (w dostępnym zakresie)
- wykonuje działania mnożenia i dzielenia
w dostępnym zakresie (w pamięci lub na konkretach)
- zna podstawowe jednostki miary: mm, cm, m
- umie zmierzyć i narysować odcinek o podanej
długości przy pomocy linijki
- zna i rozpoznaje podstawowe jednostki monetarne:
grosz, złotówka
- potrafi rozmieniać złotówki na grosze i dopełniać
grosze do złotówek
- umie dokonać typowych dla życia codziennego
obliczeń pieniężnych (na monetach i banknotach)
z uwzględnieniem pojęć: cena, ilość, wartość
- zna podstawowe jednostki zegarowe: sekunda,
minuta, godzina
- rozumie pojęcia: kwadrans, doba
- odczytuje godziny na zegarze w systemie 12 i 24
– godzinnym z uwzględnieniem pojęć: rano, po
południu, wieczorem
- umie wykonać proste obliczenia zegarowe
- zna nazwy pór roku, miesięcy i dni tygodnia
- potrafi zapisać datę stosując cyfry rzymskie
- umie przeliczać dni tygodnia i miesiące
- potrafi odczytać informacje z kalendarza
- rozumie pojęcia: pół roku, kwartał
- zna podstawowe jednostki wagi: gram, dekagram,
kilogram i objętości: mililitr, litr
- umie ważyć przedmioty na wadze elektronicznej
- potrafi odmierzać płyn przy pomocy miarki litrowej
- posługuje się pojęciem: stopnie Celsjusza
- umie odczytać wskazania termometra (bez
stosowania cyfr ujemnych)
- 19 -
Zagadnienia plastyczno – techniczne.
Treści nauczania Uczeń:
- odbiór sztuki
- aktywność plastyczna
- materiały i narzędzia techniczne
- poznaje dziedzictwo kulturowe najbliższego regionu
- potrafi określić kształt i fakturę obserwowanego
przedmiotu/obiektu
- rozpoznaje i nazywa wskazane barwy
- umie rysować ołówkiem, kredkami, flamastrami itp.
- potrafi malować różnymi farbami
- umie lepić z plasteliny i modeliny
- potrafi rzeźbić w masie solnej, glinie, mydle
- umie wykonywać prace plastyczne wg modelu,
z pamięci i z wykorzystaniem własnej wyobraźni
- potrafi obrysowywać, wycinać, wydzierać, składać
i sklejać (szeroko rozumiany) papier
- umie wykorzystać materiały przyrodnicze do
tworzenia kompozycji płaskich i przestrzennych
- rozróżnia materiały: papiernicze, drewniane,
metalowe, szklane, z tworzyw sztucznych,
włókiennicze, naturalne
- potrafi określić właściwość danego materiału
- umie wybrać materiał adekwatny do realizacji
konkretnego zadania
- potrafi posługiwać się różnymi narzędziami
technicznymi stosując zasady bezpieczeństwa
- zna różne sposoby łączenia materiałów
- potrafi oszczędnie gospodarować materiałem
Zagadnienia przyrodnicze.
Treści nauczania Uczeń:
- obserwacja przyrody
- doświadczenia przyrodnicze
i umiejętności praktyczne
- świadomość i postawa
proekologiczna
- umie obserwować przyrodę i nazywać zachodzące
w niej cyklicznie zmiany
- potrafi prowadzić obserwacje pogody
- umie zamieniać wodę w trzy stany skupienia
- potrafi odczytywać informacje z mapy fizycznej
- rozpoznaje i opisuje krajobrazy Polski
- umie wyróżnić faunę i florę lasu, parku, ogrodu, sadu
oraz łąki
- odczytuje wskazania termometra
- potrafi dostrzec piękno otaczającego świata
- dba o przyrodę i rozumie potrzebę jej ochrony
- potrafi segregować odpady
- dba o najbliższe środowisko
- zbiera surowce wtórne: makulatura, puszki, butelki
- 20 -
Zagadnienia z informatyki.
Treści nauczania Uczeń:
- prawidłowa obsługa komputera
- praca w edytorach graficznych
i edytorach tekstu
- korzystanie z programów
multimedialnych
- uruchamianie i bezpieczna obsługa
przeglądarek internetowych
- zna zasady właściwego korzystania z komputera
- ma świadomość niebezpieczeństw związanych
z jego niewłaściwym użytkowaniem
- zna elementy zestawu komputerowego i umie
prawidłowo się nimi posługiwać
- umie prawidłowo uruchomić i zamknąć komputer
- uruchamia i posługuje się wybranymi narzędziami
edytorów graficznych
- umie wykonać prosty rysunek za pomocą wybranych
narzędzi
- potrafi kopiować, usuwać, powiększać i pomniejszać
elementy rysunku
- uruchamia i posługuje się wybranymi narzędziami
edytora tekstu
- umie posługiwać się klawiszami: enter, delete, alt,
shift, spacja, caps lock
- potrafi formatować i modyfikować dokument
tekstowy poprzez: zmianę wyglądu czcionki,
wyrównanie tekstu, wypunktowanie i numerowanie
- umie wstawiać polskie znaki w edytorze tekstu
- potrafi kopiować, wycinać i wklejać tekst
- potrafi uruchomić płytę CD, DVD i obsługiwać ją
zgodnie z instrukcja
- umie korzystać z multimedialnych encyklopedii,
leksykonów i słowników i innych programów
- wie, co to jest adres internetowy, umie go wpisać
- uruchamia i obsługuje przeglądarki internetowe
- zna zbiór zasad obowiązujących użytkowników
Internetu czyli „netykietę”
- wie, jakie zagrożenia może nieść ze sobą Internet
i potrafi im zapobiegać
- korzysta z Internetu jako źródła informacji i rozrywki
z zastosowaniem koniecznych zasad bezpieczeństwa
- 21 -
Zagadnienia społeczno - wychowawcze.
Treści nauczania Uczeń:
- znajomość i akceptacja siebie
- prawo do ochrony intymności
- świadomość i akceptacja własnej
niepełnosprawności
- umiejętność komunikowania się
z otoczeniem
- prawidłowe relacje międzyludzkie,
w tym między osobami przeciwnej
płci
- wartość rodziny w życiu człowieka
- potrafi określić własne cechy fizyczne, nazwać
potrzeby i zainteresowania
- rozpoznaje i akceptuje istotę podstawowych
przemian psychofizycznych zachodzących w jego
organizmie
- umie dbać o własne ciało (zdrowie, higienę)
- rozpoznaje i nazywa emocje
- zna sposoby właściwego radzenia sobie z nimi
- umie dokonać oceny własnego postępowania
(dobre/złe)
- rozumie, czym jest intymność i, że każdy człowiek
ma do niej prawo
- rozumie konsekwencje przekraczania sfery intymnej
człowieka
- rozumie potrzebę stosowania zasady ograniczonego
zaufania wobec innych osób
- ma świadomość swojej niepełnosprawności
i ograniczeń jakie ze sobą niesie
- akceptuje siebie jako osobę niepełnosprawną
- zna przywileje i uprawnienia niepełnosprawnych
- zna instytucje/urzędy pomagające niepełnosprawnym
- komunikuje się z otoczeniem w dostępny sposób,
w tym pozawerbalnie
- umie wyrażać swoje poglądy i oczekiwania
- szanuje zdanie innych osób
- potrafi prosić o pomoc
- korzysta z urządzeń komunikacyjnych
- potrafi dostrzec różnice między ludźmi warunkowane
przez płeć
- przejawia wrażliwość na potrzeby i uczucia innych
- potrafi też samodzielnie podejmować decyzje
- akceptuje wady i zalety innych osób
- potrafi współdziałać z innymi, pomagać im
- potrafi rozwiązywać ewentualne konflikty w sposób
akceptowany społecznie
- potrafi być asertywny
- jest ostrożny w zawieraniu nowych znajomości
(także w Internecie)
- potrafi poinformować o zjawisku przemocy, które go
dotyczy lub, którego był świadkiem
- zna pojęcie rodziny, umie określić jej podstawowe
funkcje i znaczenie w życiu człowieka
- identyfikuje się ze swoją rodziną, jej wartościami
- 22 -
- pełnienie różnych ról społecznych
- znajomość praw obywatelskich
- poczucie przynależności do regionu
- postawa patriotyczna
i proeuropejskiej
- zasady bezpieczeństwa w otoczeniu
i tradycjami; szanuje je i pielęgnuje
- utrzymuje prawidłowe relacje z członkami rodziny
- bierze aktywny udział w życiu rodziny pełniąc w niej
pozytywnie swoje role i wypełniając powierzone
obowiązki
- rozumie, że każdy człowiek pełni wiele ról
społecznych
- pełni role społeczne zgodnie z obowiązującymi
normami
- rozumie, że posiada prawa obywatelskie
- potrafi korzystać i dochodzić swoich praw
- posługuje się dowodem osobistym i innymi
dokumentami
- potrafi wypełnić druki formularzy
- wie, w jakim urzędzie/instytucji można załatwić daną
sprawę
- zna dobra kulturowe i zabytki swojego regionu
- potrafi korzystać z ofert instytucji kulturalnych
- potrafi podać przykłady tradycji i zwyczajów
związanych z regionem
- zna symbole narodowe i umie okazać im szacunek
- ma świadomość przynależności narodowej
- zna pojęcie Unia Europejska i posiada podstawową
wiedzę na jej krajów członkowskich i symboliki
- wie, jak zachować się w sytuacji pożaru
- zna drogi ewakuacyjne w budynkach, w których
przebywa
- zna i respektuje zasady ruchu drogowego
- rozpoznaje wybrane znaki drogowe
- potrafi bezpiecznie poruszać się po różnych drogach
(pieszo i na rowerze)
- bezpiecznie korzysta z komunikacji publicznej
- 23 -
Gospodarstwo domowe.
Treści nauczania Uczeń:
- urządzanie i eksploatacja miejsca
zamieszkania
- zasady bezpieczeństwa w domu
- prace porządkowe
- pranie i prasowanie
- przechowywanie ubrań i obuwia
oraz drobne naprawy
- rozpoznaje charakterystyczne dla danego
pomieszczenia elementy wyposażenia
- rozumie potrzebę estetycznego i ergonomicznego
urządzania pomieszczeń
- zna podstawowe rodzaje instalacji
- rozpoznaje ich elementy konstrukcyjne
- potrafi odczytywać wskazania liczników energii
- rozumie potrzebę racjonalnego gospodarowania
energią elektryczną i cieplną oraz gazem i wodą
- potrafi określić prawidłowe i nieprawidłowe
zachowania w domu
- przewiduje skutki nieprawidłowych zachowań
i zapobiega im
- zna zasady bezpiecznego korzystania z instalacji
- korzysta z urządzeń technicznych zgodnie
z instrukcją obsługi i zasadami bhp
- zna numery telefonów alarmowych i potrafi
odpowiednie służby zawiadomić o sytuacji
zagrożenia
- potrafi określić, które prace porządkowe powinny
być wykonywane codziennie, a które rzadziej
- rozpoznaje różne środki czystości i określa ich
przeznaczenie
- wykonuje proste prace porządkowe w domu i w jego
obejściu
- segreguje odpady
- rozpoznaje oznaczenia na metkach dotyczące
sposobu prania, suszenia i prasowania i stosuje się do
nich
- stosuje środki piorące i wywabiające plamy zgodnie
z zaleceniami producenta
- potrafi posegregować pranie wg kolorów,
temperatury prania
- umie nastawić pralkę automatyczną na odpowiedni
cykl prania
- potrafi ustawić odpowiednią temperaturę na żelazku
w zależności od rodzaju prasowanej tkaniny
- przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas
prasowania i obsługi pralki automatycznej
- utrzymuje porządek w szafach z odzieżą i obuwiem
- umie zadbać o czystość obuwia
- potrafi przyszyć guzik, naszyć łatkę i zacerować
dziurę
- 24 -
- posługiwanie się pieniędzmi
- pielęgnacja roślin doniczkowych
- dokonuje obliczeń pieniężnych w dostępnym
zakresie
- potrafi zaplanować wydatki
- rozumie potrzebę oszczędzania
- dysponuje własnymi pieniędzmi
- samodzielnie lub ze wsparciem dokonuje zakupów
w różnych rodzajach sklepów
- samodzielnie lub ze wsparciem opłaca rachunki
- potrafi wycenić własne wytwory na sprzedaż
- rozpoznaje potrzeby roślin po ich wyglądzie
- potrafi podlewać, przesadzać, rozsadzać, zraszać,
podlewać i wzmacniać rośliny odżywką
- 25 -
Przygotowywanie i podawanie potraw.
Treści nauczania Uczeń:
higiena i bezpieczeństwo podczas
sporządzania potraw
naczynia i sztućce oraz sprzęty
gastronomiczne
wartość odżywcza pożywienia
ważenie i odmierzanie
warunki przechowywania żywności
obróbka wstępna i cieplna surowców
- zakłada odpowiednie obuwie i strój ochronny do prac
w pracowni gastronomicznej
- wie, jakie znaczenie ma w kuchni właściwa
organizacja pracy oraz higiena
- zna i stosuje się do regulaminu pracowni oraz
przepisów bhp
- rozpoznaje urządzenia i sprzęt stosowany w kuchni
- stosuje sprzęt kuchenny zgodnie z instrukcją obsługi
- potrafi dobrać naczynia i sztućce do podawanej
potrawy i napoju
- potrafi wymienić składniki odżywcze i określić ich
funkcję w organizmie
- zna pojęcie: witaminy i wie, jaki jest ich wpływ na
zdrowie człowieka
- zna pojęcia: surowiec, półprodukt, potrawa i posiłek
- potrafi ocenić surowce/potrawy za pomocą zmysłów
(ocena organoleptyczna)
- określa zasady żywienia wg piramidy żywieniowej
- potrafi scharakteryzować posiłki: śniadanie,
II śniadanie, obiad, podwieczorek i kolacja
- wie, co to jest dieta i potrafi podać przykłady
- umie zaplanować dzienny i tygodniowy jadłospis
- potrafi korzystać z książki kucharskiej
- potrafi wyjaśnić cel mierzenia i ważenia
- umie odważyć surowce wykorzystując różne wagi
- odmierza surowce za pomocą naczynia miarowego,
łyżki, szklanki
- umie określić charakterystyczne cechy wybranych
surowców oraz warunki ich przechowywania
- umie właściwie korzystać z chłodziarko – zamrażarki
- potrafi wykorzystać w praktyce odpowiednie metody
utrwalania żywności: zamrażanie, suszenie,
pasteryzacja, sterylizacja, kiszenie, marynowanie
- zna cele obróbki wstępnej surowców
- umie wykonać czynności obróbki wstępnej: mycie,
obieranie i płukanie, rozdrabnianie, mieszanie,
porcjowanie i wyrabianie
- umie wymienić cele i metody obróbki cieplnej
- potrafi scharakteryzować wybrane metody obróbki
cieplnej: gotowanie, smażenie, duszenie, pieczenie
- umie przeprowadzić obróbkę cieplną wybranych
surowców wskazaną metodą
- 26 -
potrawy i przetwory z warzyw
i grzybów
potrawy, przetwory i napoje z owoców
potrawy i napoje z mleka i przetworów
mlecznych
potrawy z jaj
potrawy i przetwory zbożowe
potrawy z mięsa i ryb
sporządzanie zup
przygotowywanie ciast i deserów
- wymienia przetwory z warzyw i grzybów
- zna zasady przygotowywania surówek
- potrafi przyrządzić wg receptury wybrane surówki
- umie przyrządzić wg receptury wybrane potrawy
z warzyw i grzybów
- potrafi wymienić potrawy, przetwory i napojów
sporządzane z owoców
- umie przyrządzić wg receptury wybrane potrawy,
przetwory i napoje
- zna asortyment produktów mlecznych
- potrafi wskazać możliwości zastosowania mleka
i jego przetworów
- umie przyrządzić wg receptury wybrane potrawy
i napoje z zastosowaniem mleka i jego przetworów
- potrafi omówić budowę jaj i określić ich świeżość
- zna wartość odżywczą jaj
- umie odkazić jaja
- potrafi przyrządzić wg receptury wybrane potrawy
z jaj
- zna różne rodzaje zbóż i mąki oraz możliwości ich
zastosowania w produkcji potraw
- umie dokonać podziału i przyrządzić ciasta:
zarabiane na stolnicy, wyrabiane w naczyniu,
mieszane
- potrafi przyrządzić wg receptury potrawy z użyciem
mąk, makaronów i kasz
- umie upiec chleb i przygotować kanapki na różne
okazje
- zna różne rodzaje mięsa
- potrafi ocenić świeżość mięsa i ryb
- zna różne sposoby przygotowywania mięsa i ryb:
gotowanie, smażenie, duszenie i pieczenie
- umie przyrządzić według receptury wybrane potrawy
z mięsa i ryb
- potrafi odpowiednio podać przyrządzone potrawy
- umie przyrządzić według receptury wybrane zupy
- potrafi dobrać dodatki do zup czystych
- umie odpowiednio podać przyrządzone zupy
i dodatki
- umie przygotować wg receptury ciasta: drożdżowe,
kruche, półkruche, biszkoptowe, biszkoptowo –
tłuszczowe, parzone, francuskie, piernikowe
- potrafi upiec i wykończyć ciasta zgodnie z przepisem
- umie wykonać wg receptury wybrane desery,
udekorować je i odpowiednio podać
- 27 -
sporządzanie napojów
zioła i przyprawy w kuchni
kuchnia polska i regionalna
nakrywanie i dekorowanie stołu
- umie sporządzić napoje zimne i gorące
- potrafi przyrządzić napary kawy różnymi metodami
- wie, jak podać przyrządzone napoje
- potrafi określić, co to są przyprawy i zioła oraz
w jakim celu je stosujemy
- umie dokonać podziału przypraw i ziół
- rozróżnia najczęściej stosowane przyprawy i zioła za
pomocą zmysłów (organoleptycznie)
- potrafi dobrać przyprawy i zioła do określonych
potraw, zrobić napar z ziół na różne dolegliwości
- potrafi wykonać na podstawie receptury
charakterystyczne potrawy kuchni polskiej
- potrafi sporządzić wg receptury wybrane potrawy
kuchni śląskiej
- zna i umie przygotować wg receptury
charakterystyczne potrawy świąteczne
- zna podstawowe zasady nakrywania i dekorowania
stołu
- potrafi złożyć serwetki wg różnych wzorów
- umie nakryć stół na różne okazje: święta, przyjęcia
- 28 -
Rękodzieło.
Treści nauczania Uczeń:
- wytwarzanie dekoracji i pamiątek
przy pomocy technik plastycznych
- posługiwanie się technikami
papieroplastycznymi: origami,
decoupage, scrapbooking, quilling,
tea bags folding
- filcowanie
- bukieciarstwo
- witrażownictwo
- tworzenie biżuterii z półproduktów
- pakowanie upominków
- zna różne techniki plastyczne i potrafi je zastosować
- rysuje, maluje, modeluje z plasteliny, bibuły,
wydziera, wykleja, wycina
- zna podstawowe wzory tzw. bazy w technice origami
- potrafi składać wg wzoru proste modele
- stosuje technikę origami kółkowego
- zna podstawy techniki decoupage i stosuje ją
- zna technikę ozdabiania zdjęć tzw. scrapbooking
- zna technikę ozdabiania kartek papierowymi
paseczkami tzw. quilling
- zna technikę ozdabiania kartek za pomocą zużytych
papierowych torebek po herbatach ekspresowych
tzw. tea bags folding
- potrafi zaplanować pracę, dobrać odpowiednie
narzędzia i materiały
- umie wykonać kolejno wszystkie czynności, które
pozwolą na ozdobienie danego przedmiotu/kartki
wybraną metodą
- stara się pracować cierpliwie i dokładnie
- dba o racjonalne wykorzystanie materiału oraz
o estetykę wykonywanych prac
- zna technikę filcowania na mokro i na sucho
- przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas pracy
z igłami
- wykonuje z filcu broszki, ozdoby do włosów,
kolczyki
- potrafi wykonać proste dekoracje (stroiki, wieńce)
i bukiety ze świeżych i suszonych kwiatów
- przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas pracy
z ostrymi narzędziami
- rozwija pomysłowość i stara się podejmować
twórcze działania
- potrafi malować farbami witrażowymi na płaskich
i wypukłych powierzchniach szklanych
- dba o estetykę pracy
- umie dobrać półprodukty w zależności od tego, czy
mają powstać kolczyki, bransoletka czy korale
- potrafi pracować cierpliwie i precyzyjnie wykonywać
swoje czynności
- potrafi dobrać wielkość pudełka czy papierowego
arkusza do pakowanego przedmiotu
- umie dobrać wstążkę i ozdoby do pudełka/papieru
- 29 -
Zdrowie i higiena. Pierwsza pomoc.
Treści nauczania Uczeń:
- dbanie o własne zdrowie i higienę
- korzystanie z pomocy lekarza, apteki
- radzenie sobie z drobnymi
dolegliwościami i udzielanie
pierwszej pomocy
- czynniki zagrażające zdrowiu oraz
sposoby ich unikania
- zna zasady higienicznego trybu życia
- dba o estetykę wyglądu zewnętrznego
- dba o higienę jamy ustnej i całego ciała
- (dotyczy dziewcząt) potrafi wykonać makijaż
stosowny do okazji
- przyjmuje prawidłową postawę ciała podczas
wykonywania różnych czynności
- zna podstawowe zasady racjonalnego odżywiania
- potrafi nazwać swoje dolegliwości
- rozpoznaje przychodnię, do której należy i lekarza
rodzinnego
- potrafi (samodzielnie lub ze wsparciem)
zarejestrować się w przychodni i zgłosić się na
wizytę w umówionym terminie
- przestrzega zaleceń lekarskich
- potrafi wykupić recepty w aptece
- przed zażyciem leku zapoznaje się z ulotką
dołączoną do opakowania
- zna sposoby radzenia sobie z drobnymi
dolegliwościami i skaleczeniami
- umie właściwie zareagować w sytuacji realnego
zagrożenia
- zna schemat pierwszej pomocy przedmedycznej
- potrafi wymienić numery alarmowe
- umie wezwać pomoc do wypadku
- zna skutki uzależnień oraz sposoby radzenia sobie
z nimi
- dba o swoje zdrowie
- potrafi propagować zasady zdrowego stylu życia
- umie odmawiać, gdy ktoś proponuje mu używkę
- 30 -
Technologia informacyjna i biurowa.
Treści nauczania Uczeń:
- komputer i Internet jako nośniki
informacji
- odbiór i przekazywanie informacji
telefonicznych
- obsługa urządzeń biurowych
- pisanie listów i adresowanie kopert
- porządkowanie dokumentów
- potrafi prawidłowo korzystać ze sprzętu
komputerowego
- używa komputera jako narzędzia do tworzenia (np.:
pisanie życiorysu) i odbioru informacji (np.: płyty
multimedialne)
- korzysta z Internetu jako nośnika informacji
z zastosowaniem koniecznych zasad bezpieczeństwa
- potrafi odbierać telefon
- umie wysłuchać i przekazać uzyskane w rozmowie
telefonicznej informacje
- potrafi wybrać numer telefonu i zainicjować
i przeprowadzić rozmowę
- potrafi kserować i drukować
- umie pieczętować, zszywać, obsługiwać bindownicę
i laminator
- przestrzega zasad bezpieczeństwa w czasie pracy
z urządzeniami biurowymi
- potrafi prawidłowo zaadresować kopertę
- umie wypisać druczek na list polecony lub paczkę
- zna podstawowe zasady epistolografii
- potrafi samodzielnie lub ze wsparciem napisać list,
pismo do urzędu itp.
- umie posegregować dokumenty wg określonej cechy
np.: przepisy kulinarne wg typu potrawy (zupa, deser
itp.)
- potrafi opisać zawartość teczek/segregatorów
- potrafi ułożyć teczki/segregatory w określonym
porządku np.: alfabetycznie
- 31 -
Praca i wypoczynek.
Treści nauczania Uczeń:
- efektywne szukanie pracy
- model pracownika
- organizowanie czasu wolnego
- rozwijanie własnych zainteresowań
i uzdolnień
- zna swoje mocne i słabe strony
- ma motywację do podjęcia pracy i potrzebne
kompetencje
- korzysta z różnych źródeł informacji podczas
szukania pracy
- potrafi przygotować swój życiorys i cv
- zna podstawowe prawa i obowiązki pracownika
- posiada odpowiednie wiadomości i umiejętności
niezbędne do wykonywania zestawu zadań
zawodowych właściwych dla danego zawodu
(kwalifikacje zawodowe)
- umie zadbać o bezpieczeństwo i higienę pracy
- przestrzega przepisów przeciwpożarowych
- potrafi zorganizować sobie stanowisko pracy
- umie współpracować i współdziałać w zespole
- potrafi rozwiązywać ewentualne konflikty
interpersonalne w sposób akceptowany społecznie
- potrafi zaplanować i zorganizować czas wolny
- zna aktywne i zdrowe formy wypoczynku
- potrafi wykazać zalety aktywnego spędzania czasu
wolnego
- dokonuje realnej samooceny
- potrafi dokonać autoprezentacji
- definiuje i rozwija swoje zainteresowania
- świadomie wybiera przynależność do grup
hobbystycznych i organizacji
- bierze aktywny udział w konkursach, imprezach
i zawodach zgodnie ze swoimi zainteresowaniami
- 32 -
METODY NAUCZANIA
Przy realizacji programu konieczne jest właściwe zaplanowanie wszystkich zajęć. Od
wyboru metod nauczania zależy, czy zaplanowane przez nas cele zostaną osiągnięte. W pracy
z uczniami z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz
z niepełnosprawnościami sprzężonymi zaleca się wprowadzenie zróżnicowanych metod nauczania,
zależnie od rodzaju przekazywanych treści. Najczęściej stosowanymi metodami nauczania są
zaproponowane przez F. Szloska (1998):
1. Metody podające – polegają na podaniu uczniowi przez nauczyciela gotowych treści lub pracę
ze źródłami informacji. Należy je uatrakcyjniać planszami, tabelami lub filmami. Należą tu przede
wszystkim:
- wykład informacyjny – polega na przekazywaniu za pomocą odpowiednio dobranych słów
określonych informacji np.: zasady bezpieczeństwa i pracy na zajęciach
- pogadanka – polega na stawianiu uczniom kolejnych, przemyślanych pytań oraz
uzyskaniu od nich odpowiedzi np.: rodzaje i zastosowanie materiałów plastycznych
- objaśnienie lub wyjaśnienie – polega na zwięzłym określeniu faktu charakterze
teoretycznym np.: instrukcje obsługi urządzeń
- praca z książką/ćwiczeniami np.: przepisywanie regułki, sporządzanie notatki
2. Metody aktywizujące – polegają na stworzeniu sytuacji problemowej i poszukiwaniu przez
uczniów sposobu jej rozwiązania:
- gry dydaktyczne – są to celowo zorganizowane sytuacje, w których uczniowie otrzymują
przydzielone zadania i rozwiązują je indywidualnie lub grupowo, mogą to być np.: rebusy,
krzyżówki, zagadki
- metoda projektów – polega na przydzieleniu uczniom zadań cząstkowych, realizowanych
indywidualnie oraz na ustaleniu terminu ukończenia całości pracy np.: planowanie
okresowych prac porządkowych w gospodarstwie domowym
3. Metody eksponujące – polegają na przyswajaniu określonej wiedzy poprzez ogląd czyli np.:
- film/program telewizyjny np.: pierwsza pomoc przy oparzeniach
- pokaz np.: wycieczki do zakładów pracy i zapoznanie się z ich specyfiką
- foliogram np.: etapy produkcji chleba
- prezentacja wyrobów np.: dekoracje wykonane metodą decoupage
Metody te wymagają przygotowania uczniów do ich odbioru oraz pełnego uczestnictwa podczas
ekspozycji. Obejmują również dyskusje po zakończeniu ekspozycji i wyciąganie wniosków.
- 33 -
4. Metody praktyczne – to praktyczne działanie uczniów, wykonywanie zadań, projektów. Są one
charakterystyczne dla lekcji wytwórczych:
- pokaz z objaśnieniem – jest to demonstracja czynności, kolejność wykonywania, ich
prawidłowości, połączonej z słownym komentarzem nauczyciela, metodę tę można
stosować przy realizacji wszystkich działów programowych np.: pokaz prawidłowej
organizacji stanowiska pracy
- ćwiczenia przedmiotowe – polegają na zastosowaniu w praktyce wiedzy teoretycznej
zdobytej przez uczniów np.: sposoby opatrywania skaleczeń
5. Metody programowe z użyciem komputera np.: obliczanie wartości energetycznej produktów
spożywczych
Wybór metod pracy zależy oczywiście do nauczyciela, który będzie kierował się oceną ich
przydatność w drodze do osiągnięcia zamierzonych celów.
- 34 -
OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW
Istotnym elementem procesu kształcenia jest sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów.
Dzięki niemu możliwe jest informowanie ucznia (i rodzica) o poziomie jego osiągnięć,
wskazywanie i wspieranie rozwoju oraz motywowanie do dalszej pracy. Ocenianie stanowi
integralną część procesu nauczania i uczenia się. Powinno być dokładne i systematyczne.
Dokonując oceny należy kierować się ściśle określonymi kryteriami, jak również jasno określić
zakres umiejętności i obszar, który oceniamy.
Ze względu na specyficzny charakter edukacji uczniów z upośledzeniem umysłowym
w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi,
a także indywidualne tempo i zakres nauki każdego ucznia, osiągnięcia w poszczególnych sferach
oddziaływań pedagogicznych są planowane indywidualnie. /podstawa programowa/
W praktyce stosowane są dwa sposoby oceniania: bieżące i okresowe. Bieżące motywuje
ucznia do systematycznej pracy, pozwala rozpoznać jego mocne i słabe strony, obserwować jego
rozwój. Nauczyciel ma dzięki niemu możliwość obserwowania efektywności stosowanych metod
i form pracy, dzięki czemu może ciągle doskonalić swój warsztat. Ocenianie okresowe
przeprowadzane jest najczęściej pod koniec semestru czy roku szkolnego. Ma ono formę oceny
opisowej, w której podkreśla się głównie mocne strony ucznia, w mniejszym stopniu zwracając
uwagę na występujące trudności – słabe strony.
W procesie nauczania proponujemy zastosować następujące sposoby kontroli postępów ucznia:
- obserwację pracy ucznia na lekcji – dostarcza ona nauczycielowi informacji o ogólnych
predyspozycjach ucznia: umiejętności koncentracji, organizowania warsztatu pracy,
współpracy w grupie i aktywności na zajęciach;
- kontrolę ustną – podstawą tej metody jest formułowanie przez nauczyciela jasnych
i precyzyjnych pytań; nauczyciel nie musi do tego wywoływać ucznia na środek klasy, pytania
mogą być zadawane grupie, a odpowiada ten, który potrafi; za każdą poprawną odpowiedź
uczeń otrzyma np.: plus, a ten który zbierze ich najwięcej ocenę (zgodną z WSO);
- kontrolę pisemną – może ona być przeprowadzana w różnych formach np.: prace domowe,
uzupełnianie ćwiczeń na podstawie tekstu itp.; nauczyciel ocenia ucznia pod kątem
umiejętności poszukiwania i selekcji informacji oraz wykazywania się samodzielnością
w działaniu; kryteria oceniania powinny być jasno sformułowane;
System sprawdzania i oceniania uczniów powinien być zgodny z aktualnym rozporządzeniem
MEN oraz wewnątrzszkolnym systemem oceniania i promowania uczniów.
- 35 -
BIBLIOGRAFIA
Białka U.: Zajęcia techniczne. Podręcznik, Wydawnictwo Operon, Gdynia 2009
Dzięgielewska Z.: Porady praktyczne na cztery pory roku, Wydawnictwo Spółdzielcze,
Warszawa 1988
Gumowska I.: Dom bez tajemnic, Wydawnictwo „Alfa”, Warszawa 1990
Kent C.: Wszystko dla domu, Wydawnictwo „Świat Książki”, Warszawa 1998
Kiałka D.: Informatyka Europejczyka. Podręcznik do szkoły podstawowej kl. IV – VI,
Wydawnictwo Helion, Gliwice 2006
Konarzewska M., Zielonka B., Konarzewska – Sokołowska M.: Technologia gastronomiczna
z towaroznawstwem Podręcznik dla zawodu kucharz małej gastronomii w zasadniczej
szkole zawodowej, Wydawnictwo REA, Warszawa 2003 (cz. 1) i 2004 (cz.2)
Kowalczyk I.: Zajęcia papieroplastyczne. Zeszyt tematyczny z ćwiczeniami dla ucznia, Wyd.
Operon, Gdynia 2009
Łapińska U.: Poradnik pani domu, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1984
Magalska D.: Technologia gastronomiczna z elementami higieny i wyposażenia. Dla klasy I szkoły
zasadniczej, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 1997
Magalska D.: Technologia gastronomiczna. Dla klasy II szkoły zasadniczej, Wydawnictwo WSiP,
Warszawa 1998
Magalska D.: Technologia gastronomiczna. Dla klasy III szkoły zasadniczej, Wydawnictwo WSiP,
Warszawa 1999
Mikołajczak A.: Pierwsza pomoc. Ilustrowany poradnik, Wydawnictwo Publicat, Poznań 2008
Phillips B.: ABC gospodarstwa domowego. 4000 porad, Wydawnictwo Agencja Muza, Warszawa
1991
Piszczek M.: Przewodnik dla nauczycieli uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu znacznym
i umiarkowanym, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej,
Warszawa 2001
Podręcznik do nauki pierwszej pomocy dla nauczyciela red. Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej
Pomocy, Warszawa 2006
Ros D.: Ozdoby z ceramiki, Wydawnictwo „Świat Książki”, Warszawa 1998
Rybarska M.: Zajęcia kulinarne. Zeszyt tematyczny z ćwiczeniami dla ucznia, Wydawnictwo
Operon, Gdynia 2009
Serafin T.: Ponadgimnazjalna, specjalna szkoła przysposobienia do pracy. Poradnik dla nauczycieli
i specjalistów, MENiS, Warszawa 2005
- 36 -
Serafin T.: Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do
podjęcia nauki w szkole. Poradnik dla organizatorów działań, dla terapeutów oraz dla
rodziców, MENiS, Warszawa 2005
Smith E.: Stroiki wiankowe na różne okazje, Wydawnictwo „Klub dla ciebie”, Warszawa
Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych, Wydział Nauczycielski Wyższej
Szkoły Inżynierskiej im. K. Pułaskiego w Radomiu, Radom 1998
Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych, Wydział Nauczycielski Wyższej
Szkoły Inżynierskiej im. K. Pułaskiego w Radomiu, Radom 1998