Otwarty rządDostęp do informacji publicznej

dr Alek TarkowskiICM UW / Creative Commons PolskaZDS PRM

Otwarty rządDostęp i ponowne wykorzystanie informacji publicznej.

Otwarty rządDostęp i ponowne wykorzystanie informacji i danych publicznych.

Otwarty rządDostęp i ponowne wykorzystanie informacji i danych publicznych w czasach internetu.

Otwarty rządPrzejrzystość. Uczestnictwo. Współpraca.Zaangażowanie.

Informacja sektora publicznego (PSI) → Dane publiczne „dane lub treści przechowywane elektronicznie”

Dane publiczne?

8 zasad dla danych publicznychkompletne / surowe / na czasie / dostępne / przetwarzalne maszynowo / bez dyskryminacji / niezastrzeżony format / bez licencji

Tim O'Reilly „rząd wyobrażony na nowo” - jako platforma

„rząd jako otwarta platforma wspierająca innowacyjność ludzi wewnątrz i na zewnątrz rządu”Państwo to nie „maszyna z napojami”: serwisy publiczne opłacone przez podatki Inspiracja platformami informatycznymi

Proste systemy, minimalne usługi rozwijane przez innych, otwarte standardyInfrastruktura udostępniająca dane - rząd jako dostawca informacji umożliwiającej zaangażowanie► DCApps, Apps for democracy, data.gov + apps.gov► FixMyStreet → SeeClickFix → Open311

jakdojade.pl„Dosyć trudno uzyskać dane od przewoźników, a robienie tego nielegalnie grozi wstąpieniem na drogę sądową. Oczywiście można parsować strony przewoźników i zrobić podobną wyszukiwarkę do naszej i wszystko jest dobrze dopóki portal nie urośnie do sporych rozmiarów.”

Rząd...

Rząd eksperymentujący„fail forward fast”

Rząd zaangażowany:„Working Together: Public Services on Your Side”Pracownicy administracji uczestniczący w komunikacji sieciowej

Rząd otwierany oddolnieCarl Malamud i Public Resource

Informowanie → informacja zwrotna (konsultacje / protest) → współdziałanie / zaangażowanie (dwustronne) / innowacja

Otwarty rząd w Polsce?► WEF NRI – słabość administracji ► UKE – badanie białych plam► „empowerment” czy wykorzystywanie?► Tradycja Solidarności► Parallelpolis

Otwarty rząd► dane i informacje publiczne jako dobro wspólne► wartość dodana zarówno z komercyjnego jak i społecznego wykorzystania► nie tylko dostęp – także otwartość prawnoautorska („mocny” dostęp)

Otwarty rząd► Czy jesteśmy już na tym etapie?► Kto za to zapłaci? Czy nas na to stać? ► Kto ma to robić?

Dziękuję.

Dostępnośćtreści

Swobody użytkowników

Jaki zakres otwartości?

Jaki zakres otwartości?Udostępnianie wszystkich treści według jednej zasady ogranicza płynące z tego zyski – potrzeba różnych modeli dostępu dla różnych treści.

Jaki zakres otwartości?Dwa czynniki:•czas: okres od powstania•rodzaj treści

Czas•czy utwory „żyją” 70 lat dłużej, niż ich twórcy?- komercyjnie?- kulturowo / społecznie

Czas•ok. 15% książek jest wznawiane•(85% nie jest wznawiane)

Czas• jaki jest status książek, które nie są wznawiane po pierwszym wydaniu? • utwory niedostępne w druku, utwory osierocone – co w ich wypadku chroni prawo autorskie?

Rodzaj treści• treści publiczne i finansowane ze środków publicznych

Rachunek zysków i stratzyski nie tylko finansowe

Rachunek zysków i stratRaport TNO dla rządu holenderskiego: bilans zysków i strat z wymiany p2p jest pozytywny: 100m EUR rocznie

Otwartość książek• utwory osierocone• dziedzictwo• książki finansowane ze środków publicznych• publikacje komercyjne

Otwartość książek – nowe modele dystrybucji

Nikomu, albo raczej wszytkim, swoje księgiDaję. By kto nie mniemał (strach to bowiem tęgi),Że za to trzeba co dać, wszyscy darmo miejcie.O drukarzu nie mówię, z tym się zrozumiejcie.

Jan Kochanowski, Pieśni

Stopnie otwartości•techniczna

- „jeśli nie jesteś w sieci, to nie istniejesz”

Stopnie otwartości•techniczna

- „jeśli nie jesteś w sieci, to nie istniejesz”

•prawna- gwarancja pełnej / faktycznej

otwartości

Jaka regulacja na rzecz otwartości?

Regulacja „tradycyjna”•skrojona na potrzeby czasów analogowych: ograniczonej liczby twórców, utworów, kanałów dystrybucji oraz możliwości kopiowania

Regulacja „tradycyjna”•anachroniczna w czasach cyfrowych: mnogości twórców, utworów, kanałów dystrybucji oraz powszechności kopiowania

Co w zamian?•reforma prawna•regulacja alternatywna

Regulacja na rzecz otwartości•dobrowolne modele uzupełniające regulację ustawową, oparte na mechanizmie wolnych licencji - np. Creative Commons

“nowe modele [...] choć niepozbawiające znaczenia przepisów prawa autorskiego, wpłyną na ich modyfikację i interpretację. Chodzi tu o zmiany łagodzące rygoryzm ochrony interesów twórców i producentów”

prof. prof. Janusz Barta i Ryszard Markiewicz

Po co nam pełna otwartość?Aby kreatywność nie funkcjonowała w szarej strefie.[„Młodzi i media”]

Po co nam pełna otwartość?Pisanie równie ważne dla kultury, co czytanie.

Po co nam pełna otwartość?W niektórych sytuacjach zasada „pewne prawa zastrzeżone” uniemożliwia maksymalizację zysków.

Otwartość treści komercyjnych?

Perspektywa autora

Perspektywa wydawcy

Perspektywa pozarynkowa

Perspektywa pozarynkowaOpen Access – otwarty dostęp do wiedzy

Nikomu, albo raczej wszytkim, swoje księgiDaję. By kto nie mniemał (strach to bowiem tęgi),Że za to trzeba co dać, wszyscy darmo miejcie.O drukarzu nie mówię, z tym się zrozumiejcie.

Jan Kochanowski, Pieśni

Wyzwania stojące przed książkami i ich rynkiem w najbliższych latach wymagają podejścia innowacyjnego.Otwarte modele powinny być ważnym elementem wachlarza dostępnych strategii publikacji treści w postaci książkowej (drukowanej i elektronicznej).

Dziękuję.

alek@creativecommons.plhttp://creativecommons.pl

PS. Jazda na rowerze jest równie przyjemna, jak czytanie książek.