{

Od narratologii do narratywizmu

Narracja – reprezentacja – doświadczenie. Miejsce Franka Ankersmita w narratywistycznej filozofii historii

Frank Ankersmit =

„badacz labiryntowy”

1. Narracja, logika narracyjna (Narrative Logic, 1983)

2. Przedstawianie i reprezentacja historyczna (Historical Representation, 2001)

3. Doświadczenie historyczne (Sublime HIstorical Experience, 2004).

Trzy główne tematy

1. Krytyczna (epistemologiczna) filozofia historii – zajmuje się zdaniami i ich odniesieniem do faktycznie istniejącej rzeczywistości

2. Narratywistyczna filozofia historii – zajmuje się tekstami historiograficznymi i problemem reprezentacji.

Krytyczna vs narratywistyczna filozofia historii

1. „Ten kot jest czarny” – zdanie prawdziwe lub nie, jeśli kot, do którego się ono odnosi jest lub nie jest czarny.

2. „Wielka Rewolucja Francuska była wielkim osiągnięciem ducha ludzkiego” – niemożliwość stwierdzenia prawdziwości

Zdanie vs narracja

1. Zdania:a) „To miasto ma 200 tysięcy

mieszkańców”,b) „Porównując ten kraj do innych,

możemy powiedzieć, że jest mały”.2. Reprezentacje:a) mapa miastab) Stwierdzenia w rodzaju: „To miasto jest

jak przekleństwo”, czy „To miasto jest piękne”.

Zdanie i reprezentacja

Odnoszą się do pewnych zjawisk, które istnieją obiektywnie

Zdanie i reprezentacja – cechy wspólne

Zdania „reprezentacyjne” – odnoszą się do rzeczywistości nie tylko na sposób prawdziwościowy, ale również stanowią pewną propozycję całościowego ujęcia, interpretacji opisywanego przedmiotu, która jest niesprawdzalna (o której nie można powiedzieć, że jest prawdziwa lub nie).

Zdanie i reprezentacja - różnice

socjologia (Giddens), psychologii (Bruner), historia (Ankersmit, LaCapra), filozofia (Agamben), estetyka (Shusterman), historia idei (Jay), historia kultury (Berman), językoznawstwo (Lakoff i Johnson), antropologia (Geertz, Turner), literaturoznawstwo (Nycz)

Doświadczenie we współczesnej humanistyce

Metafora (przenośnia) – propozycja całościowego ujęcia danego przedmiotu poprzez cechy innego przedmiotu.

Ujęcie przez metaforę „stwarza” to, co ujmowane.

Metafora – główne narzędzie reprezentacji

1) pojawia się np. poprzez kontakt z istniejącymi przedmiotami historycznymi

2) jest „oszołomieniem chwilą”;

3) W jego efekcie „historyk ma wrażenie bycia w bezpośrednim i absolutnie autentycznym kontakcie z przeszłością”;

4) Jest domeną dotyku.

Doświadczenie historyczne

Modernizm – prawdaPostmodernizm – przedstawieniePost-postmodernizm - doświadczenie

Wyrwanie się z logocentryzmu (idea, rozumienie itd.) poprzez włączenie w dyskurs humanistyczny takich kategorii, jak: emocje, aintelektualne doznania oraz nawyki

zmysłowe.

Pożytki z „doświadczenia”

Podmiot poznania vs podmiot doświadczenia

1. Rozziew między przedmiotem i podmiotem, ustanawiający „wiedzę”

1. Brak rozziewu. Co w zamian?

a) Ankersmit: harmonia;

b) Nycz: współprzenikanie