Dopłaty bezpośrednie a Zasada Wzajemnej Zgodności

w gospodarstwach rolnych województwa dolnośląskiego

1

Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

2007-2013 przeprowadzone w ramach operacji szkoleniowej – umowa nr 00001-6900 FA1900040/09. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

 

Ochrona środowiska – ochrona ptaków, siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich:Europa inwestująca w obszary wiejskie”

2

Obszar I Ochrona Środowiska

Od stycznia 2009 roku Polska jako jeden z krajów UE

rozpoczęła wdrażanie wymogów wzajemnej

zgodności

w zakresie ochrony środowiska, identyfikacji i

rejestracji zwierząt.

Przestrzeganie powyższych wymogów

dotyczy wszystkich rolników.

3

Obszar I Ochrona Środowiska

Zakres Obszaru I Ochrona Środowiska dotyczy:

• ochrony dzikiego ptactwa, siedlisk przyrodniczych oraz

dzikiej fauny i flory;

• ochrony wód gruntowych przed zanieczyszczeniem

spowodowanym przez niektóre substancje

niebezpieczne tj. środki ochrony roślin, oleje;

• rolniczego wykorzystania osadów ściekowych oraz

• ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi

przez azotany pochodzenia rolniczego.

4

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA, SIEDLISK PRZYRODNICZYCH

ORAZ DZIKIEJ FAUNY I FLORY

Obszar I Ochrona Środowiska

Celem ochrony przyrody jest zachowanie, zrównoważone użytkowanie oraz odnawianie zasobów i

składników przyrody.

5

Obszar I Ochrona Środowiska

W Polsce wyróżniamy następujące formy ochrony przyrody:

• parki narodowe,• rezerwaty przyrody,• parki krajobrazowe, • obszary chronionego krajobrazu,• obszary Natura 2000,• pomniki przyrody• stanowiska dokumentacyjne,• użytki ekologiczne,• zespoły przyrodniczo-krajobrazowe,• ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów

6

7

NATURA 2000

Natura 2000 to wspólny system (sieć) obszarów objętych

ochroną przyrody.

Podstawą prawną dla tego programu są dwie unijne

dyrektywy:

• Dyrektywa Ptasia

• Dyrektywa Siedliskowa

8

NATURA 2000

Celem programu jest zachowanie określonych typów

siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się

za cenne

i zagrożone w skali całej Europy.

9

NATURA 2000

Sieć Natura 2000 obejmuje:

• Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO), wyznaczone

na podstawie dyrektywy ptasiej oraz

• Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOO), wyznaczone

na podstawie dyrektywy siedliskowej

10

NATURA 2000

Na obszarach Natura 2000 mimo zaostrzonych wymogów

nie jest ograniczona działalność:

• rolna,

• gospodarcza,

• leśna,

• łowiecka,

• rybacka oraz

• amatorski połów ryb

o ile nie zagrażają one istnieniu ptaków i zachowaniu siedlisk,

dla których obszar ten wyznaczono.

11

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA

12

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA

PRAWO:

• Dyrektywa 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979r. w

sprawie ochrony dzikich ptaków - tzw. Dyrektywą Ptasią;

• Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004r.

(Dz. U. 2009 Nr 151, poz. 1220, z późn. zm. - tekst

jednolity);

13

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA

PRAWO:

• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27

października 2008 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony

ptaków Natura 2000 (Dz. U. 2008 Nr 198, poz. 1226).

• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września

2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt

objętych ochroną ( Dz. U.2004 Nr 220. poz. 2237)

14

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA

Dyrektywa ptasia za cel stawia sobie ochronę

wszystkich gatunków ptaków a szczególnie tych o

znaczeniu priorytetowym i zachowaniu ich w stanie jak

najbardziej sprzyjającym naturalnym miejscom

występowania.

15

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA

Dyrektywa zobowiązuje do stosowania zasad zrównoważonego

gospodarowania w miejscach występowania ptaków, poprzez:

• zachowanie siedlisk;

• odtwarzanie siedlisk przekształconych;

• tworzenie obszarów szczególnie chronionych;

• ustalenie zasad pozyskiwania populacji ptaków łownych.

16

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWASpełniając wymogi Wzajemnej Zgodności należy

przestrzegać:

• wymagań wynikających z planu zadań ochronnych lub planu

ochrony

dla obszarów Natura 2000 w zakresie dotyczącym ptaków;

• zakazu umyślnego chwytania oraz zabijania ptaków objętych

ochroną;

• zakazu umyślnego niszczenia gniazd i jaj lub umyślnego

płoszenia ptaków objętych ochroną;

17

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA

Cd.

•zakazu umyślnego niszczenia siedlisk i ostoi ptaków

podlegających ochronie;

•w strefach ochrony ostoi miejsc rozrodu i regularnego

przebywania ptaków zabrania się:

- wycinania drzew lub krzewów;

- dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli nie jest to

związane

z potrzebą ochrony poszczególnych gatunków;

- wznoszenia obiektów, instalacji i urządzeń.

18

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWAPozostałe zakazy jakie obowiązują w stosunku do dzikich zwierząt, w tym i ptaków objętych ochroną gatunkową

dotyczą:

• okaleczania, transportu, pozyskiwania, przetrzymywania

żywych

zwierząt;

• zbierania, przetrzymywania i posiadania zwierząt martwych,

w tym spreparowanych, a także ich części i produktów

pochodnych;

• niszczenia postaci młodocianych i form rozwojowych;

• niszczenia ich siedlisk i ostoi;

• wybierania jaj;

19

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA

Cd.

• preparowania martwych zwierząt lub ich części;

• zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany

i darowizny zwierząt żywych, martwych, przetworzonych i

spreparowanych,

a także ich części i produktów pochodnych;

• przywożenia z zagranicy i wywożenia poza granice państwa

zwierząt żywych, martwych, przetworzonych i

spreparowanych, a także

ich części i produktów pochodnych;

20

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA

Cd.

• umyślnego niepokojenia;

• fotografowania, filmowania i obserwacji, mogących

powodować

ich płoszenie lub niepokojenie;

• przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne

miejsca;

• przemieszczania urodzonych i hodowanych w niewoli do

stanowisk naturalnych.

21

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA

Na liście dyrektywy (zamieszczonych w 5 załącznikach)

znajduje się 276 gatunków ptaków, w tym gatunki

ważne

dla zachowania różnorodności biologicznej

krajobrazu rolniczego m.in.: bocian biały, błotniak

łąkowy, derkacz, dubelt, gąsiorek, kania ruda, kraska,

ortolan, świergotek, wodniczka.

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA

BOCIAN BIAŁY

pierwotnie ptak ten gniazdował na obrzeżach

lasów. Wraz z rozwojem rolnictwa w okresie ostatnich kilkuset lat zaczął

budować gniazda na dachach chałup, stodół

i stajen krytych strzechą.

GĄSIOREKzamieszkuje tereny

otwarte z kępami drzew, torfowiska, wrzosowiska, sady owocowe zakłada

gniazda na drzewach lub krzewach

22

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA

DERKACZ gniazduje na ziemi na

trwałych użytkach zielonych.

23

BŁOTNIAK ŁĄKOWY gniazduje na ziemi wśród roślinności torfowiskowej.

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA

WODNICZKA gniazduje

w turzycach.

24

DUBELT gniazduje

na suchszym fragmencie

gruntu wśród bagien.

KANIA RUDA świetliste lasy liściaste

i mieszane ze starodrzewami

w sąsiedztwie otwartych pól, łąk, często w

sąsiedztwie rzek czy stawów, ale gniazduje

również z dala od wody.

OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA

ŚWIERGOTEK tereny dobrze

nasłonecznione, suche,

piaszczyste, obrzeża suchych borów, uprawy

leśne.

25

KRASKA widywana

w łęgach i nadrzecznych

olsach, terenach urozmaiconych

w pastwiska, nieużytki i niewielkie

zadrzewienia.

ORTOLANtereny nizinne,

żyzne pola przeplatane

laskami, alejami lub pojedynczymi

drzewami, obrzeża sadów i ogrodów.

26

OCHRONASIEDLISK

PRZYRODNICZYCH ORAZ DZIKIEJ FAUNY

I FLORY

27

OCHRONA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH

PRAWO:

• Dyrektywa Rady (92/43/EWG) z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie

ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory;

• Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004r. (Dz. U.

2009 Nr 151, poz. 1220, z późn. zm. - tekst jednolity);

• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r.

w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych

ochroną (Dz. U. 2004 Nr 168, poz. 1764).

28

OCHRONA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH

Dyrektywa siedliskowa za cel stawia sobie zapewnienie

różnorodności przyrodniczej, poprzez zachowanie

siedlisk naturalnych oraz gatunków dzikiej flory i fauny.

29

OCHRONA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH

Rolników na terenie całego kraju obowiązuje zakaz:

• umyślnego zrywania;

• niszczenia;

• uszkadzania oraz

• zbioru roślin objętych ochroną.

Zabronione jest również posiadanie, transport, handel

i wymiana egzemplarzy roślin chronionych, które zostały

zabrane z siedliska przyrodniczego.

30

OCHRONA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH

Zakaz w stosunku do gatunków dziko żyjących roślin

dotyczy:

• dokonywania zmian stosunków wodnych, stosowania

środków chemicznych oraz niszczenia ściółki leśnej i

gleby w ostojach;

• pozyskiwania, zbioru, przetrzymywania, posiadania,

preparowania i przetwarzania całych roślin i ich części;

31

OCHRONA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH

• zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany

i darowizny roślin żywych, martwych, przetworzonych

i spreparowanych, a także ich części i produktów

pochodnych;

• przywożenia z zagranicy i wywożenia poza granicę

państwa roślin żywych, martwych, przetworzonych i

spreparowanych,

a także ich części i produktów pochodnych.

32

OCHRONA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH

Zabrania się niszczenia gniazd, mrowisk, nor, legowisk,

żeremi, tam, tarlisk, zimowisk i innych schronień dla

zwierząt

jak również wypalania łąk, pastwisk i nieużytków,

rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz

trzcinowisk i szuwarów.

33

LISTA SPRAWDZAJĄCA

Lp. Wymogi zgodności TAK NIENIE

DOTYCZYUWAGI

1.Przestrzega się wymagań wynikających z planu zadań ochronnych lub planu ochrony dla obszarów NATURA 2000 w zakresie dotyczącym gatunków ptaków objętych ochroną.

2.

Przestrzega się zakazu umyślnego chwytania oraz zabijania ptaków objętych ochroną.Zakaz nie obejmuje tych rolników, którzy posiadają pozwolenie na odstępstwo od tego zakazu.

3.

Przestrzega się zakazu umyślnego niszczenia gniazd i jaj lub umyślnego płoszenia ptaków objętych ochroną.Zakaz nie obejmuje tych rolników, którzy posiadają pozwolenie na odstępstwo od tego zakazu.

Lista sprawdzająca w zakresie ochrony dzikiego ptactwa i siedlisk przyrodniczych

oraz dzikiej fauny i flory (w tym Natura 2000)

34

LISTA SPRAWDZAJĄCA

Lp. Wymogi zgodności TAK NIENIE

DOTYCZYUWAGI

4.Przestrzega się zakazu umyślnego niszczenia siedlisk i ostoi ptaków podlegających ochronie.

5.

W strefach ochrony ostoi miejsc rozrodu i regularnego przebywania ptaków przestrzega się:a)wycinania drzew lub krzewów,b)dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli nie jest to związane z potrzebą ochrony poszczególnych gatunków,c) wznoszenia obiektów, instalacji i urządzeń.Zakaz ten nie dotyczy osób posiadających zezwolenie dyrektora Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska na dokonanie tych czynności.

6.

Przestrzega się wymagań wynikających z planu zadań ochronnych lub planu ochrony dla obszarów NATURA 2000 w zakresie dotyczącym typów siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin i zwierząt objętych ochroną.

7.

Przestrzega się podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000.

35

LISTA SPRAWDZAJĄCA

Lp. Wymogi zgodności TAK NIENIE

DOTYCZYUWAGI

8.Rolnik realizuje przedsięwzięcia, które mogą znacząco lub znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, jeżeli została wydana odpowiednia decyzja administracyjna.

9.Przestrzega się zakazu umyślnego zrywania, niszczenia i uszkadzania oraz zbioru roślin objętych ochroną.

Opis stwierdzonych niezgodności:

Dziękuję za uwagę

36

Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

2007-2013 przeprowadzone w ramach operacji szkoleniowej – umowa nr 00001-6900 FA1900040/09. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

 

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich:Europa inwestująca w obszary wiejskie”

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich