Nasze lokalne światy wodne

Jeziorko Kamionkowskie

Badania ekosystemu Jeziorka Kamionkowskiego

Od września nowego roku szkolnego 2007/2008 kontynuowaliśmy badania dotyczące określenia składu gatunkowego organizmów występujących w Jeziorku Kamionkowskim. Dwukrotnie pobraliśmy wodę do badań, określiliśmy pH i temperaturę wody. Oto rezultaty naszych obserwacji. Zebraliśmy również okazy roślin do zasuszenia, rośliny te można obejrzeć w naszej prezentacji.

Próbki wody pobierano:

3.10.2007temperatura wody: 16ºC

pH: 8,5barwa wody: ciemnozielona

14.10.2007temperatura wody: 12ºC

pH: 8,5barwa wody: ciemnozielona

EkosystemEkosystem to jedno z podstawowych pojęć w

ekologii. Termin ten został utworzony przez brytyjskiego ekologa Arthura Tansley'a w 1935 roku jako skrót od angielskich słów ecological system.Na ekosystem składają się dwa składniki:

• biocenoza - czyli ogół organizmów występujących na danym obszarze powiązanych ze sobą w jedną całość różnymi zależnościami,

• biotop - czyli nieożywione elementy tego obszaru, a więc: podłoże, woda, powietrze (środowisko zewnętrzne).

Ekosystem stanowi funkcjonalną całość, w której zachodzi wymiana materii między biocenozą i biotopem. Ekosystem stanowi największą jednostkę funkcjonalną biosfery.

Ekosystem Jeziorka Kamionkowskiego

Jeziorko Kamionkowskie znajduje się w Parku Skaryszewskim który jest typowym parkiem krajobrazowym. Układ przestrzenny parku cechuje szata roślinna oparta o wiele gatunków krzewów i drzew. Charakterystyczną cechą jest udział dużych powierzchni wodnych, rozbudowanych systemem sztucznych stawów, kaskad, strumieni powiązanych z naturalnym jeziorkiem. Doskonałe warunki siedliskowe sprzyjają bogactwu świata roślin i zwierząt.

Ekosystem= biocenoza+biotop

Biotop

Biotop - obszar zamieszkany przez organizmy o tych samych lub bardzo zbliżonych wymaganiach życiowych. Pierwotnie dotyczący tylko abiotycznych elementów siedliska. Obecnie często rozumiany jako siedlisko nieożywione zmienione przez biocenozę (kompleks roślinny). Biotop razem z biocenozą tworzy ekosystem.

Biocenoza

Biocenoza (gr. bios życie i koinos wspólny) - naturalny zespół populacji organizmów żywych danego środowiska (biotopu), należących do różnych gatunków, ale powiązanych ze sobą różnorodnymi czynnikami ekologicznymi i zależnościami pokarmowymi, tworząc całość, która pozostaje w przyrodzie w stanie homeostazy (czyli dynamicznej równowagi). Biocenoza wraz ze środowiskiem fizycznym to ekosystem.

Organizmy żyjące w Jeziorku Kamionkowskim

Królestwo: Protista (Protista)

Pelomyxa sp.

Długość ciała do 2,00mm. W komórce wiele mineralnych drobin i jąder. Występowanie: najczęściej wśród roślin i osadach dennych.

Cenotropyxis sp.

Długość skorupki do 0,40mm. Skorupka w kształcie dysku, kulista lub wydłużona, z kolcami lub bez,pokryta mineralnymi płytkami, Występowanie: w różnych typach wód, często wśród torfowców.

Paramecium sp.

Długość ciała do 0,30mm. Ciało wydłużone. Zagłębienie gębowe w kształcie rowka, zajmującego do 2/3 długości ciała. Występowanie: w różnych typach wód, szczególnie w wodach zanieczyszczonych, często na torfowiskach.

Colpidium sp.

Długość ciała do 0,15mm. Ciało wydłużone, w przedniej części zagięte. Występowanie: w wodach silnie zanieczyszczonych.

Królestwo: Zwierzęta (Animalia)

Podkrólestwo: Tkankowce (Metazoa)

Stułbia pospolita

Długość ciała do 20mm, długość czułków do 50mm. Ubarwienie ciała brązowe. W zwężonych u górnej części komórkach parzydełkowych-nici skręcone nieregularnie, poprzecznie lub skośne. Występowanie: w drobnych zbiornikach wodnych i w stawach.

Tubifex tubifex

Długość ciała do 70mm. W pęczkach więcej niż dwie szczecinki, na końcu wachlarzowate lub dwuząbkowe. Ubarwienie czerwone, różowe, niekiedy z brązowym odcieniem. Występowanie:w różnych typach wód. Często w ogromnych ilościach w gnijącym mule.

Typ: Mięczaki (Mollusca)

Zatoczek rogowy- Planorbarius corneus

Wysokość skorupki do 16 mm, średnica do 40 mm. Muszla o 5-6 skrętach płasko zwiniętych , grubościenna. Występowanie: w strefie przybrzeżnej wód stojących.

Lymnaea (Radix) sp. - mulik

Wysokość skorupki do 30mm. Ostatni skręt muszli silnie rozdęty, wysokość otworu muszli znacznie większa niż połowa wysokości muszli. Występowanie: w stojących i w wolno płynących wodach.

Typ: Stawonogi (Arthropoda)

Anostraca

Długość ciała do kilkudziesięciu milimetrów. Ciało nie okryte pancerzem, długie, składające się z około 20 segmentów, złożone z głowy, tułowia i odwłoka zakończonego widełkami.Występowanie: najczęściej w drobnych, okresowo wysychających zbiornikach wodnych.

Daphnia sp.

Długość ciała do 6,0 mm. Karapaks zakończony zwykle długim kolcem. Głowa mniej lub bardziej wydłużona.Czułki pierwszej pary małe, nieruchome. Gałęzie czułków drugiej pary trój- i czteroczłonowe, na nich najwięcej 10 szczecinek. Występowanie: w różnych typach wód.

Simocephalus sp.

Długość ciała do 3,8 mm. Karapaks owalny, silnie rozszerzony ku tyłowi. Głowa mała, oddzielona od tułowia, rostrum krótkie. Występowanie: w strefie litoralnej jezior, w stawach i w drobnych zbiornikach wodnych.

Calanoida

Długość ciała do około 5,0 mm. Czułki pierwszej pary dłuższe lub niekiedy równe długości głowotułowia. Widełki zwykle krótkie. Występowanie: w różnych typach wód.

Cyclopoida

Długość ciała do 4,5 mm. Czułki pierwszej pary średnio długie, nie sięgające końca głowotułowia. Widełki zwykle dość długie. Występowanie: w różnych typach wód.

Caenis sp.

Długość ciała do 7 mm. Ciało orzęsione. Segment zagłowowy trapezowaty,dolna i boczne krawędzie wklęsłe.Formy łażące,poruszające się powoli. Występowanie: w różnych typach wód.

Odonata - Ważki

Owady przeważnie średniej lub dużej wielkości. Głowa z bardzo dużymi, złożonymi oczami. Tułów silnie rozwinięty, nogi kroczne, długie i smukłe. Odwłok długi i cienki zbudowany z 10 segmentów.

Culicidae - Komary

Występująca na całym świecie rodzina owadów z rzędu muchówek. Komarowate związane są ze środowiskiem wodnym, ponieważ w cyklu rozwojowym komarów larwy żyją w wodach.

Typ: Strunowce (Chordata)

Podtyp: Kręgowce (Vertebrata)

Gromada: Ryby (Pisces)

Rutilus Rutilus - Płoć

Ryba z rodziny karpiowatych. Występuje we wszystkich wodach słodkich w Polsce (w rzekach i w jeziorach,z wyjątkiem jezior górskich).

Perca - Okoń

Jeden z najpospolitszych w Polsce gatunków, występujący w większości zbiorników słodkowodnych.

Carassius - Karaś

Z rodziny karpiowatych. Ciało silnie wygrzbiecone, krępe, bocznie ścieśnione. Brak wąsów.

Gromada: Płazy („Amphibia”)

Rana esculenta - Żaba wodna

Żaba wodna należy do tzw. żab zielonych, stale przebywających nad wodami; jej występowanie często pokrywa się z występowaniem żaby jęzorkowej. Żaba wodna wybiera wody stojące lub wolno płynące, zarówno małe jak i większe.

Gromada: Ptaki (Aves)

Cygnus olor - Łabędź niemy

Duży wędrowny ptak wodny z rodziny kaczkowatych. Przeloty w marcu-kwietniu i wrześniu-grudniu.Dorosłe osobniki nie nurkują, choć pisklęta posiadają tę umiejętność.

Anas platyrhnchos - Kaczka krzyżówka

Średniej wielkości wędrowny ptak wodny z rodziny kaczkowatych. Zamieszkują prawie wszystkie zbiorniki wodne, najczęściej tam, gdzie występuje też odpowiednio bujna roślinność przybrzeżna. W miastach zamieszkuje nawet małe stawy w parkach. Gniazda zakładają w pobliżu wody - na ziemi w trzcinach, w kępie wiklin, w skrzynce lęgowej lub dziupli.

Królestwo: Rośliny (Plantae)

Phragmites Austrialis - Trzcina pospolita

Gatunek roślin z rodziny wiechlinowatych. Występuje na całym terytorium Polski. Roślina zielna wieloletnia. Tworzy zwarte i gęste kępy. Jest typową rośliną bagienną i nadwodną. Można ją spotkać nie tylko w zbiornikach wodnych i nad ich brzegami, ale także na torfowiskach, na podmokłych łąkach i w różnego rodzaju zaroślach nadrzecznych.

Elodea canadensis Michx. - Moczarka kanadyjska

Gatunek rośliny należący do rodziny żabiściekowatych. Roślina unosząca się na wodzie, bylina. Wody stojące. Występuje we wszystkich rodzajach wód, z wyjątkiem wód słonych i skrajnie ubogich w substancje organiczne

Nuphar lutea - Grążel żółty

Gatunek byliny wodnej z rodziny grzybieniowatych. Wodne zbiorniki stojące lub wolno płynące – stawy, przybrzeżne strefy jezior.