Kultura starożytnej Grecji

Klasa I GIMOpracowała Helena Tomaszewska

LITERATURA GRECKAGrecy wykorzystali alfabet fenicki dodając do niego 5 samogłosek. W ten sposób powstał alfabet grecki, który stał się podstawą pisma w Europie Wschodniej.

Gatunki literackie:

Epos – najstarszy gatunek literatury europ.; utwór epicki w którym obok siebie

funkcjonowały świat bogów i ludzi, przedstawiał losy bohaterów na tle

wydarzeń przełomowych dla danej społeczności. Był spisany heksametrem.

Przykłady:

Homer – „Iliada”, „Odyseja”

Hezjod

Historiografia – literatura poświęcona historii wojen lub królów.

Twórcy: Herodot – „Dzieje” (Opisał wojny grecko – perskie) , Tukidydes – „Wojna peloponeska”, Ksenofont – „Historia grecka” (kontynuacja dzieła Tukidydesa)

Liryka – utwory początkowo recytowane przy muzyce; później nazwane poezją. Zaliczamy do niej: hymny, treny, poezję tyrtejską, poezję miłosną, anakreontyki, epigramaty. Twórcy: Safona, Pindar, Anakreont

LITERATURA GRECKA

TEATR GRECKIWykształcił się z misteriów poświęconych bogowi Dionizosowi.

Dramat :

Tragedia – utwór podniosły, który czerpał tematykę z mitów; poruszał ważne

kwestie ludzkiego zachowania, odkrywał prawdy moralne

Komedia – utwór, który pokazywał „świat na opak”, dotyczył bieżących wydarzeń,

które wyśmiewał.

Dramatopisarze : Ajschylos „Oresteja”,

Sofokles „Antygona”, „Król Edyp”Eurypides „Medea”, „Elektra”;

Komediopisarz:Arystofanes „Ptaki”, „Chmury”, „Żaby”

GRECJA HELLEŃSKA - ARCHITEKTURA

CECHY ARCHITEKTURY GRECKIEJ

• Budowle o charakterze sakralnym lub publicznym• Budulec – kamień, marmur• Budowle monumentalne• Budowle o planie prostokąta otoczone podwójną bądź potrójną

kolumnadą, • Dach wspierał się bezpośrednio na kolumnach, otoczony był

rzeźbionym fryzem• Nad wejściem tympanon• Monumentalizm• Kolumny w trzech stylach: doryckim, jońskim i korynckim

PORZĄDKI ARCHITEKTONICZNE

Porządek dorycki Porządek joński

Porządek koryncki

fryz

architrw

abakus

głowica / kapitel

trzon

baza

PORZĄDKI ARCHITEKTONICZNE

Porządek dorycki Porządek joński Porządek koryncki

ARCHITEKTURA HELLEŃSKA

Rekonstrukcja świątyni Artemidy w Efezie

KOLUMNADAkilka lub kilkanaście rzędów kolumn ustawionych w regularnych odstępach, podtrzymujących belkowanie

architraw

fryz

kapitel

trzon

baza

PRZEKRÓJ PRZEZ ŚWIĄTYNIĘ

Rekonstrukcja świątyni Zeusa w Olimpii

AKROPOL

Akropol – ufortyfikowane wzgórze, na którym w Atenach znajdował się kompleks świątyń

AKROPOL

Schemat Akropolu ateńskiego

PARTENON

PARTENON - słynna świątynia Ateny Partenos ("dziewicy") na Akropolis ateńskiej, wzniesiona w latach 447-432 p.n.e. z inicjatywy Peryklesa na miejscu dwóch starszych świątyń zburzonych przez Persów w 480 r. p.n.e.

PARTENON REKONSTRUKCJA

PARTENON rekonstrukcje kolorystyczne

tympanon

ERECHTEJON

ERECHTEJON - świątynia Ateny i Posejdona na Akropolu w Atenach. Zbudowana w porządku jońskim.

W portyku południowym kolumny mają kształt dziewcząt – są to kariatydy

ŚWIĄTYNIA NIKE APTEROS

PROPYLEJE

PROPYLEJE - reprezentacyjne wejście na ateński Akropol  

ARCHITEKTURA HELLEŃSKA

Rekonstrukcja ateńskiej AGORY

ARCHITEKTURA HELLEŃSKA

Ateny – ODEON Herodesa (II w.) położony u podnóża Akropolu. Teatr grecki

RZEŹBA GRECKA• Początkowo miała charakter statyczny – posągi bogów, posążki

Kory i młodych chłopców (tzw. Kuros) – VI w. p.n.e.

• W V w. p. n. e. wprowadzono zasadę idealnej harmonii ludzkiego ciała i zasadę kontrapostu

• Pod koniec V w. p.n.e. zaczęto przedstawiać postacie w ruchu

Wielcy rzeźbiarze epoki helleńskiej: Fidiasz – rzeźba monumentalna Poliklet – harmonia ludzkiego ciała, kontrapost Myron – ruch

RZEŹBA HELLEŃSKA

Rzeźby Kory z VI w. p.n.e. oraz propozycja rekonstrukcji Kory w peplosie

RZEŹBA HELLEŃSKA

FIDIASZ Atena Lemnia Atena Parthenos Rekonstrukcja

RZEŹBA HELLEŃSKA

FIDIASZ – rekonstrukcje Ateny Parthenos i Apolla z Partenonu

RZEŹBA HELLEŃSKA

POLIKLET – kanon ludzkiego ciała

Doryforos i Diadumenos zastosowano zasadę kontrapostu

RZEŹBA HELLEŃSKA

MYRON – Dyskobol. Rzeźba przedstawia ciało atlety w ruchu

MALARSTWO

AMFORY greckie – malarstwo czarnofigurowe - atleci

MALARSTWO

KRATERY – naczynia na wino ozdobione malarstwem czerwonofigurowym

MALARSTWO

Malarstwo czerwonofigurowe „Grupa satyrów”

Malarstwo czerwonofigurowe „Bokserzy i inni atleci”

MALARSTWO

Malarstwo czerwonofigurowe „Tezeusz”

RZEMIOSŁO

Złoty wieniec z liści7 złotych plakietek z wizerunkiem Artemidy