KOD UCZNIA

KONKURS GEOGRAFICZNY

„MOJE MIEJSCE W EUROPIE”

DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

I ETAP SZKOLNY

6 października 2014

Ważne informacje:

1. Masz 60 minut na rozwiązanie wszystkich zadań.

2. Zapisuj szczegółowe obliczenia i komentarze do rozwiązań zadań prezentujące sposób

twojego rozumowania. Możesz korzystać z kalkulatora.

3. Pisz długopisem lub piórem, nie używaj ołówka ani korektora. Jeżeli się pomylisz, przekreśl

błąd i napisz ponownie lub zaznacz inną odpowiedź.

4. Pisz czytelnie i zamieszczaj odpowiedzi w miejscu na to przeznaczonym. Pamiętaj, że

zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.

Życzymy powodzenia!

Maksymalna liczba punktów 60 100%

Uzyskana liczba punktów %

Podpis osoby sprawdzającej

Konkurs geograficzny. Etap szkolny

2

Zadanie 1 ………/5p.

Wpisz brakujące informacje dotyczące krain geograficznych.

1. ……………………………………………………… to kraina geograficzna położona

w północno-wschodniej części Niemiec z licznymi formami młodoglacjalnymi.

2. Łańcuch górski, który ciągnie się od Doliny Łaby po Bramę Morawską i stanowi

naturalną granicę między Polską a Czechami, to ………………………………….. .

Znajduje się tam najwyższa góra Czech ……………….………………. o wysokości

…………………………….. m n.p.m.

3. ………………………………………….…… stanowią naturalną granicę między

Polską a Słowacją. Najwyższa góra Słowacji, która znajduje się w paśmie

…………………………………………, to …………….……………………… .

4. Czarnohora znajduje się w południowo-zachodniej części Ukrainy, w Karpatach

Wschodnich. Na jej obszarze leży najwyższa góra tego państwa ………………………

o wysokości ……………………….…….. m n.p.m.

5. Rozległa równina, silnie zabagniona z powodu nieprzepuszczalnego podłoża,

położona w większości po obu stronach granicy białorusko-ukraińskiej w dorzeczu

rzeki Prypeć to …………………………………. .

Dane do zadań 2 –4.

Skrajne punkty Niemiec to:

List na wyspie Sylt – najbardziej wysunięty na północ 55°03′N, 8°24′E

Haldenwanger Eck w Bawarii – najbardziej wysunięty na południe 47°16′N, 10°10′E

Isenbruch w Nadrenii Północnej-Westfalii – najbardziej wysunięty na

zachód 51°01′N, 5°53′E

Deschka w Saksonii – najbardziej wysunięty na wschód 51°16′N, 15°02′E

Zadanie 2 ………/2p.

Korzystając z powyższych danych, oblicz rozciągłość południkową Niemiec w stopniach

i minutach oraz kilometrach (z dokładnością do dziesiętnych).

Obliczenia:

Wynik:

……………………………………………………………………………………………

Konkurs geograficzny. Etap szkolny

3

Zadanie 3 ………/2p.

Dokończ zdania, korzystając z danych do zadań 2 – 4 i własnej wiedzy.

Jedną z konsekwencji rozciągłości południkowej Niemiec jest różna długość dnia w części

północnej i południowej w zależności od pory roku. W grudniu dzień jest najdłuższy

w ………………………………..., a w czerwcu w ……………………………. Te różnice

wynikają z ruchu …………………………… Ziemi. Natomiast rozciągłość równoleżnikowa

jest przyczyną różnic czasu słonecznego miejscowego. Stąd górowanie Słońca najwcześniej

jest w ……………………………..

Zadanie 4 ………/1p.

Oblicz wysokość Słońca w momencie górowania w Haldenwanger Eck (47°16′N,

10°10′E) w dniu 22 grudnia.

Obliczenia:

Wynik: ……………………………………………………………………………………

Zadanie 5 ………/2p.

Oblicz, która godzina czasu słonecznego miejscowego jest w Isenbruch (51°N, 6°E),

jeżeli w Orenburgu (52°N, 55°E) Słońce góruje.

Obliczenia:

Wynik:………………………………………………………………………………………...…

Konkurs geograficzny. Etap szkolny

4

Zadanie 6 ………/7p.

a) Rozpoznaj rzeki i jeziora opisane na mapie numerami od 1 do 10.

1. …………………………………… 6. …………………………………

2. …………………………………… 7. …………………………………

3. …………………………………… 8. …………………………………

4. …………………………………… 9. …………………………………

5. …………………………………… 10. …………………………………

b) Największym jeziorem Europy jest Ładoga położona na terenie północnej Rosji.

Jego powierzchnia wynosi 18 000 km². Oblicz, jaka jest powierzchnia tego jeziora

(w cm²) na mapie w skali 1: 10 000 000.

Obliczenia:

Wynik:………………………………………………………………………………………...…

Konkurs geograficzny. Etap szkolny

5

Zadanie 7 ………/5p.

a) Rozpoznaj formy rzeźby przedstawione na rysunkach. Następnie przyporządkuj

im procesy i czynniki rzeźbotwórcze (a – h), wybierając spośród:

Lp

. Forma

Procesy

rzeźbotwórcze

Czynniki

rzeźbotwórcze

1

…………………

………….……

…………………

2

…………………

…………………

……………….

3

…………………

…………………

…………………

b) Podaj dwa niezbędne warunki do powstania formy oznaczonej w tabeli

numerem 2.

1) …………………………………………………………………………………………

2) …………………………………………………………………………………………

a)korazja, b)erozja(w tym egzaracja), c)abrazja, d)akumulacja,

e)woda płynąca, f)lodowiec, g)lądolód, h)fala przybojowa

Konkurs geograficzny. Etap szkolny

6

Zadanie 8 ………/5p.

Przyporządkuj klimatogramy A – E do stacji meteorologicznych. Następnie określ

klimat (a – f) charakterystyczny dla danej stacji. Wybierz spośród:

A B C

STACJA

METEOROLOGICZNA

WYSOKOŚĆ NAD

POZIOMEM

MORZA

(m n.p.m.)

KLIMATOGRAM KLIMAT

Wrocław

(51°06´N, 16°53´E) 116

Orenburg

(51°45´N, 55°06´E) 109

Zugzpitze

(47°25´N, 10°59´E) 2960

Narjan Mar

(67°39´N, 53°01´E) 7

Essen

(51°24´N, 6°58´E) 153

a)podzwrotnikowy morski, b)umiarkowany górski, c)umiarkowany ciepły morski,

d)umiarkowany ciepły przejściowy, e)umiarkowany ciepły kontynentalny, f)subpolarny

D E

Konkurs geograficzny. Etap szkolny

7

Zadanie 9 ………/2p.

Uzupełnij tabelę, wpisując nazwę kraju, gdzie klimat ten dominuje. Następnie wpisz

odpowiednio jego cechy (a – g). Wybierz spośród:

a) łagodna zima,

b) mroźna zima,

c) upalne lato,

d) wysokie sumy opadów,

e) niskie sumy opadów,

f) małe roczne amplitudy temperatur,

g) duże roczne amplitudy temperatur.

Klimat umiarkowany ciepły

morski/przejściowy

klimat umiarkowany ciepły

kontynentalny

kraj

cechy klimatu

Zadanie 10 ………/3p.

Uzupełnij tabelę, przypisując klimatom odpowiednią roślinność potencjalną i gleby.

Wybierz spośród:

KLIMAT ROŚLINNOŚĆ GLEBY

1. umiarkowany ciepły

morski

2. umiarkowany ciepły

kontynentalny

3. umiarkowany chłodny

Ukraina, Niemcy

stepy, lasy liściaste, tajga, tundra,

gleby bielicowe, gleby brunatne i płowe, czarnoziemy

Konkurs geograficzny. Etap szkolny

8

Zadanie 11 ………/6p.

a) Rozpoznaj miasta zaznaczone na poniższej mapie cyframi od 1 do 8.

1. ……………………………………… 5. …………………………………………

2. ……………………………………… 6. …………………………………………

3. ……………………………………… 7. …………………………………………

4. .……………………………………… 8. ……………………...…………………

b) Podaj jedną główną funkcję poniższych miast, wybierając spośród:

Hamburg Bratysława Donieck Karlowe Wary

polityczna, przemysłowa, uzdrowiskowa, religijna,

komunikacyjna (wielki port morski)

Konkurs geograficzny. Etap szkolny

9

Zadanie 12 ………/3p.

Rozpoznaj państwa, których wybrane cechy oznaczono literami a – d.

Nazwy państw wybierz spośród sąsiadów Polski.

a) Znaczny odsetek ludności stanowią Węgrzy i Romowie. ………………………………

b) Liczba Polaków sięga tam 7% ludności. ………………………………

c) Imigranci z Turcji stanowią jedną z największych mniejszości narodowych.

………………………………

d) Na wschodzie tego państwa mieszka wielomilionowa grupa ludności

rosyjskojęzycznej. ………………………………

Zadanie 13 ………/1p.

Wybierz właściwą odpowiedź.

W Niemczech liczebnie dominuje:

a)katolicyzm b)luteranizm c)luteranizm i islam d)katolicyzm i luteranizm

Zadanie 14 ………/5p.

Określ poprawność zdań. Zakreśl kółkiem P(prawda), jeśli zdanie jest prawdziwe

lub F(fałsz), gdy zdanie jest nieprawdziwe.

1. Polska jest głównym partnerem handlowym Niemiec. P/F

2. Polska importuje z Rosji i Ukrainy głównie surowce. P/F

3. Głównym towarem eksportowym Polski na rynek niemiecki są warzywa i owoce. P/F

4. Wśród sąsiadów Polski najniższy wskaźnik PKB na osobę jest na Litwie. P/F

5. W strukturze zatrudnienia Niemiec dominuje przemysł. P/F

6. Cechą charakterystyczną krajów omawianego regionu jest ujemny lub zbliżony

do zera przyrost naturalny. P/F

7. Na omawianym obszarze najwyższy wskaźnik HDI mają Niemcy i Czechy. P/F

8. Znane marki czeskich pojazdów to Skoda i Tatra. P/F

9. W tworzeniu PKB Białorusi największy udział ma rolnictwo. P/F

10. W tworzeniu PKB Czech największy udział mają usługi. P/F

Zadanie 15 ………/1p.

Uzupełnij zdanie nazwami państw. Wybierz spośród sąsiadów Polski.

Język słowiański nie dominuje w ………………………… i ……………………………….

Konkurs geograficzny. Etap szkolny

10

Zadanie 16 ………/2p.

Depopulacja, która występuje między innymi na Ukrainie, jest spowodowana głównie

wieloletnim ujemnym przyrostem naturalnym. W Niemczech, mimo ujemnego przyrostu

naturalnego, zjawisko to nie występuje.

Podaj dwie przyczyny, które hamują spadek liczby ludności w Niemczech:

1. …………………………………………………………………………………………

2. …………………………………………………………………………………………

Zadanie 17 ………/2p.

Intensywnie budowane w ostatnich latach drogi kołowe usprawniają przepływ towarów

i osób w kraju oraz między krajami omawianego regionu. Poniżej podano główne szlaki

w Polsce, które łączą lub w przyszłości połączą sąsiadów.

Korzystając z mapy i własnej wiedzy dokończ poniższe zdania, wybierając spośród:

1. Trasa łącząca port w Świnoujściu

z Czechami (przez Szczecin, Gorzów

Wielkopolski, Legnicę do przejścia

granicznego w Lubawce)

to………………………………..

2. Trasa łącząca Warszawę z Litwą

(przez Łomżę, Suwałki do przejścia

Budzisko) to

……………………………………

3. Trasa przez Polskę łącząca Niemcy

z Ukrainą (od przejścia

Jędrzychowice przez Wrocław,

Kraków, Rzeszów

do przejścia z Ukrainą w Korczowej)

to ………………………………..

4. Trasa łącząca Trójmiasto z Czechami

(przez Toruń, Łódź, Katowice do

przejścia Gorzyczki) to ………………………

a)A1 (E75) b)A4 (E40) c)S3 (E65) d)S8 i S61 (E67) e)A2(E30)

Konkurs geograficzny. Etap szkolny

11

Zadanie 18 ………/6p.

Dopasuj nazwy obiektów turystycznych (a – g) do zdjęć, wybierając spośród:

Następnie podaj nazwy państw, w których występują.

a)Zamek Spiski, b)Katedra w Kolonii, c)Zamek w Trokach, d)Zamek w Chocimiu,

e)Zamek w Mirze, f)Twierdza Terezin, g)Brama Holsztyńska

Lp. Obiekt turystyczny Państwo

1.

…………………….………… …………………….…………

2.

…………………….………… …………………….…………

3.

…………………….………… …………………….…………

4.

…………………….………… …………………….…………

5.

…………………….………… …………………….…………

6.

……………………………… ………………………………

Konkurs geograficzny. Etap szkolny

12

BRUDNOPIS