Tajemnicasłońca

Tajemnica

słońca

ISBN 978-92-79-12502-7Urząd PublikacjiKI-78-09-820-PL-C

ISBN 978-92-79-12502-7Urząd Publikacji

NOTA PRAWNAAni Komisja Europejska, ani żadna osoba działająca w jej imieniu, nie ponosiodpowiedzialności za sposób wykorzystania informacji zawartych w niniejszej publikacji.

Odpowiedzialność za poglądy wyrażone w niniejszej publikacji ponosiwyłącznie jej autor i niekoniecznie muszą one odzwierciedlać stanowisko KomisjiEuropejskiej.

Więcej informacji na temat Unii Europejskiej można znaleźć w Interneciew portalu Europa (http://europa.eu).

Dane katalogowe znajdują się na końcu niniejszej publikacji.

Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2011

ISBN 978-92-79-12502-7doi:10.2777/31390

© Unia Europejska, 2011Powielanie dozwolone pod warunkiem wskazania źródła.

Printed in Luxembourg

WydrukoWano na papierze bielonym bez chloru pierWiastkoWego (ecF)

KOMISJA EUROPEJSKADyrekcja Generalna ds. Badań Naukowych i InnowacjiDyrekcja K – EnergiaDział K.1 – Zagadnienia Przekrojowe

E-mail: rtd-energy-com@ec.europa.eu

Kontakt: Jana Masarcova

Komisja EuropejskaBiuro CDMA 01/0551049 BrukselaBELGIATel. +32 22958082Faks +32 22995243

Komisja EuropejskaDyrekcja Generalna ds. Badań Naukowych i Innowacji2011

Tajemnicasłońca

KOMISJA EUROPEJSKA

Co już wieszo słońcu?

W lesie wszystkopotrzebuje energii

Filip i Zosia potrzebują energii,by móc się bawić.

Sarenka i zajączek potrzebująenergii, by móc skakać.

Ptaki potrzebują energii,by latać.

Jabłoń potrzebuje energii,by dawać jabłka.

Chmury potrzebują energii,by przesuwać się po niebie.

Słońce potrzebuje energii,by świecić.

Ale skąd słońce bierze swojąenergię?

Skądbierzesiętacałaenergia?

Dzieci,sarenka,zajączekiptakipobierająenergięzjedzenia.

Jabłońpobieraenergięodsłońca,zziemiorazwody.

Chmurypopychanesąprzezwiatr.

Aleskądsłońcebierzeswojąenergię?

Samolotpotrzebujeenergii,

bylatać.Słońcepotrzebujeenergii,byświecić.Aleskądsłońce

bierzeswojąenergię?

Lokomotywa parowai parostatek czerpią energięz węgla.

Węgiel i paliwo pochodząz głębi ziemi.

Ale skąd słońce bierzeswoją energię?

Wdomu

Wiele rzeczy, których używamyw domu, również potrzebuje energii –telewizor, lampa, komputer, radio,lodówka, toster, pralka czy suszarkado włosów.

Energia, z której korzystają,nazywa się elektrycznością.

Pobierają ten prąd przez specjalnekable doprowadzone do domu.

Ale skoro do słońca nie sąpodłączone żadne kable, to skądczerpie ono swoją energię?

W szkole i w pracy

Wiele przedmiotów, których używamyw szkole i w pracy, produkowanych jestw fabrykach. Fabryki potrzebują prąduelektrycznego, by móc produkować terzeczy.

W szkole lampy i komputery potrzebująprądu elektrycznego, by działać.

Prąd dociera do szkół i fabryk przezspecjalne kable.

Słońce potrzebuje energii, by świecić.

Ale skąd słońce bierze swoją energię?

Jakwytwarzasięprądelektryczny?

Prąddocieradonaszychdomówiszkółprzezspecjalnekable.Alejaksięwytwarzatenprąd?Dużeilościprądupowstająwelektrowniach.

Najpierwpracownicyelektrownispalająwęgiel,ropęlubgaz,abywytworzyćciepło.Wykorzystujątociepłodogotowaniawody.Kiedywodasięgotuje,powstajepara.Parajestniezwyklesilna–popychaspecjalnekołozwaneturbiną,którekręcisiębardzoszybko.Turbinaznajdujesięwewnętrzugigantycznegomagnesu.Kiedyturbinaobracasięwśrodkutegomagnesu,powstajeprądelektryczny.

Pracownicyelektrowniwysyłajątenprądbardzodługimikablamidonaszychdomów,szkółifabryk.

Słońcepotrzebujeenergii,byświecić.

Aleskądsłońcebierzeswojąenergię?

Energia jądrowa

Wniektórych elektrowniach do gotowania wody używa sięuranu – rzadkiegometalu występującego w przyrodzie,z którym należy obchodzić się bardzo ostrożnie. Gotującasię woda wytwarzamnóstwo pary. Para wprawia w ruchturbinę, która kręci się wwielkimmagnesie.W ten sposób powstaje prąd elektryczny. Pracownicyelektrowni wysyłają ten prąd kablami do naszychdomów, szkół i fabryk.

Ale skąd słońce bierze swoją energię?

Chwyć promyk słońca!

Kiedy światło słoneczne pada naspecjalne tablice, zwane panelami słonecznymi,zamieniają one to światło w prąd elektryczny.

Ale skąd słońce bierze swoją energię?

Energia słońca

Słońce zbudowane jestz ogromnej liczby malutkichi niewidzialnych bloczków.

Raz po raz bloczki te łączą się ze sobą –stapiają się, by stworzyć większy blok.

W tym czasie wytwarzają dużo energii,zwanej energią jądrową.

Ta właśnie energia sprawia, że słońcejest takie jasne i takie gorące. W tensposób słońce może świecić i dawaćnam ciepło.

Stąd słońce bierze swoją energię!

Naśladując słońce

Naukowcy starają się skopiować sposóbwytwarzania energii, z którego korzysta słońce.Gdyby udało im się naśladować słońce, bylibyw stanie wytworzyć mnóstwo prądu elektrycznegoza pomocą energii jądrowej.

Energia jądrowa byłaby czystym źródłem, które nieszkodzi przyrodzie. Lecz naśladowanie czegoś takjasnego i gorącego jak słońce jest niezwykle trudne!

Filip i Zosia chcą zostać naukowcami, kiedy dorosną.Chcą się nauczyć wielu nowych rzeczy, a namwszystkim – przynieść więcej słońca!

Redakcja i kierownictwo artystyczne

Alessandro PascoliniIlustracje

Uliva FoàKoordynacja

Maria Teresa Orlando

EUROPE DIRECT to serwis, który pomoże Ciznaleźć odpowiedzi na pytania dotyczące Unii Europejskiej.

Numer bezpłatnej infolinii*:

00 800 6 7 8 9 10 11* Niektórzy operatorzy telefonii komórkowej nie udostępniają połączeń

z numerami 00 800 lub pobierają za nie opłaty.

JAK OTRZYMAĆ PUBLIKACJE UEPublikacje bezpłatne:• w EU Bookshop (http://bookshop.europa.eu)• w przedstawicielstwach i delegaturach Unii Europejskiej (dane kontaktowe można uzyskać pod adresemhttp://ec.europa.eu lub wysyłając faks pod numer +352 2929-42758)Publikacje płatne:• w EU Bookshop (http://bookshop.europa.eu)Płatne subskrypcje (np.Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, zbiory orzeczeńTrybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej):• u dystrybutorów Urzędu Publikacji Unii Europejskiej(http://publications.europa.eu/others/agents/index_pl.htm)

Komisja Europejska

Tajemnica słońca

Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej

2011— 20 str. — 19 x 25 cm

ISBN 978-92-79-12502-7doi:10.2777/31390

PL

Energia z wody i wiatruWelektrowni para popycha turbinę, która kręcisię w kółko. Ale co jeszcze jest wystarczającosilne, by wprawić turbinę w ruch?Siła dużego wodospadu również jest w stanieporuszać turbiną, aby wytwarzała prądelektryczny.Można też wykorzystać siłę wiatru. Wiatrmożekręcić turbiną, abywytwarzała prąd.

Ale skąd słońce bierze swoją energię?