GLOTTODYDAKTYKAGLOTTODYDAKTYKA

Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy im. Lecha Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy im. Lecha Wierusza Wierusza

w Świebodziniew Świebodzinie

Glottodydaktyka Glottodydaktyka jest metodą jest metodą nauki czytania, nauki czytania, pisania oraz pisania oraz

podstaw podstaw ortografii. ortografii. Jej twórcą jest Jej twórcą jest polski naukowiec – polski naukowiec – językoznawca prof. językoznawca prof. Bronisław Rocławski.Bronisław Rocławski.

Metoda ta w latach 70-tych została Metoda ta w latach 70-tych została wprowadzona do szkół polskich wprowadzona do szkół polskich

jako eksperymentjako eksperyment Obecnie stosowana Obecnie stosowana jest głównie jest głównie w przedszkolach, w przedszkolach, gdyż jej gdyż jej największym największym sukcesem okazało sukcesem okazało

się się dobre dobre

przygotowanie przygotowanie dzieci do szkoły.dzieci do szkoły.

Glottodydaktyka może być stosowana Glottodydaktyka może być stosowana wyłącznie przez nauczycieli posiadających wyłącznie przez nauczycieli posiadających

certyfikat ukończenia kursu certyfikat ukończenia kursu prowadzonego przez prowadzonego przez

prof. Rocławskiego i jego żonę Izabelę Rocławską.prof. Rocławskiego i jego żonę Izabelę Rocławską.

Uczestnicy kursu glottodydaktyki Uczestnicy kursu glottodydaktyki w Świebodziniew Świebodzinie

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA GŁÓWNE ZAŁOŻENIA GLOTTODYDAKTYKIGLOTTODYDAKTYKI

Naukę zaczynamy już z Naukę zaczynamy już z dziećmi 3-4 letnimidziećmi 3-4 letnimi

Przygotowanie do nauki czytania i Przygotowanie do nauki czytania i pisania rozpoczyna się od pisania rozpoczyna się od najmłodszej grupy wiekowej, czyli już najmłodszej grupy wiekowej, czyli już od 3-latków, m.in. poprzez zabawy od 3-latków, m.in. poprzez zabawy usprawniające język, wzrok, słuch usprawniające język, wzrok, słuch (niezbędny czynnik warunkujący (niezbędny czynnik warunkujący naukę czytania i pisania).naukę czytania i pisania).

Usprawnianie buzi i językaUsprawnianie buzi i języka

Nauka odbywa się przez Nauka odbywa się przez zabawęzabawę

Do wykorzystania jest wiele Do wykorzystania jest wiele różnorodnych pomocy edukacyjnych różnorodnych pomocy edukacyjnych oferowanych przez firmę Glottispol: oferowanych przez firmę Glottispol:

są to m. in. klocki LOGO ze 150 są to m. in. klocki LOGO ze 150 literami, rozsypanki wyrazowo-literami, rozsypanki wyrazowo-obrazowe, plansze do początkowej obrazowe, plansze do początkowej nauki czytania, alfabet glotto, nauki czytania, alfabet glotto, zestawy książek, glottodywaniki, gry zestawy książek, glottodywaniki, gry planszowe, itp.).planszowe, itp.).

Klocki LOGOKlocki LOGO

Ćwiczenia przygotowujące Ćwiczenia przygotowujące do pisaniado pisania

Seria: „Bawię się i uczę się”Seria: „Bawię się i uczę się”

Elementarz Elementarz „Świat głosek i liter”„Świat głosek i liter”

Nie pospieszamyNie pospieszamy

Każde dziecko Każde dziecko pracuje we własnym pracuje we własnym tempie i na własnym tempie i na własnym poziomie (w tym poziomie (w tym samym czasie uczą samym czasie uczą się dzieci, które są się dzieci, które są na etapie na etapie poznawania liter i te, poznawania liter i te, które potrafią już które potrafią już czytać). czytać).

Praca na wielu poziomachPraca na wielu poziomach

Metoda ta pozwala Metoda ta pozwala na pracę na pracę wielopoziomową, wielopoziomową, dzięki czemu dzięki czemu wszystkie dzieci wszystkie dzieci mają możliwość mają możliwość osiągnięcia osiągnięcia sukcesu.sukcesu.

Dzięki temu dzieci nie są Dzięki temu dzieci nie są znudzone podczas zajęć, znudzone podczas zajęć, a także nie zaniżają a także nie zaniżają samooceny samooceny i nie zniechęcają się i nie zniechęcają się do nauki.do nauki.

Zachowujemy kolejność Zachowujemy kolejność etapówetapów

Bardzo ważne jest przestrzeganie Bardzo ważne jest przestrzeganie poszczególnych etapów metody. poszczególnych etapów metody.

Przechodzimy z dziećmi do kolejnych etapów Przechodzimy z dziećmi do kolejnych etapów dopiero po opanowaniu przez nie etapów dopiero po opanowaniu przez nie etapów poprzednich (np. zapoznawanie dzieci z poprzednich (np. zapoznawanie dzieci z literami może nastąpić wtedy, kiedy osiągną literami może nastąpić wtedy, kiedy osiągną one etap głoskowania wyrazów; jeżeli one etap głoskowania wyrazów; jeżeli podczas czytania dzieci potrafią łączyć podczas czytania dzieci potrafią łączyć wybrzmiewane głoski i zapamiętywać je – wybrzmiewane głoski i zapamiętywać je – następuje etap czytania ze zrozumieniem, następuje etap czytania ze zrozumieniem, itd.).itd.).

AktywizujemyAktywizujemy – dzieci uczą się – dzieci uczą się przez odkrywanieprzez odkrywanie

W zajęciach W zajęciach prowadzonych prowadzonych metodą metodą glottodydaktyki glottodydaktyki główną aktywność główną aktywność wykazują dzieci, a nie wykazują dzieci, a nie nauczyciel. Dzieci nauczyciel. Dzieci uczą się przez uczą się przez odkrywanie, odkrywanie, wykonywanie zadań wykonywanie zadań dostosowanych do dostosowanych do swoich możliwości. swoich możliwości.

Wyskakiwanie wyrazów Wyskakiwanie wyrazów z dywanikowych literekz dywanikowych literek

Klocki LOGOKlocki LOGO

Każde dziecko powinno Każde dziecko powinno posiadać własny posiadać własny komplet klocków LOGO. komplet klocków LOGO. Klocki mają ułatwić Klocki mają ułatwić nauczycielom i nauczycielom i rodzicom organizowanie rodzicom organizowanie różnorodnych zabaw. różnorodnych zabaw. Służą one zarówno do Służą one zarówno do nauki wymowy, nauki wymowy, czytania, pisania, czytania, pisania, ortografii ortografii

i matematyki. i matematyki.

Ćwiczenia z klockami Ćwiczenia z klockami „Logo”„Logo”

Układanie wyrazów z Układanie wyrazów z wykorzystaniem rozsypanek wykorzystaniem rozsypanek

wyrazowo-obrazowychwyrazowo-obrazowych

Głoski w izolacjiGłoski w izolacji

Od nauczyciela glottodydaktyka Od nauczyciela glottodydaktyka wymagana jest poprawna wymowa wymagana jest poprawna wymowa głosek w izolacji: bez zbędnego głosek w izolacji: bez zbędnego dodawania głoski „y” po spółgłosce – dodawania głoski „y” po spółgłosce – przy wybrzmiewaniu spółglosek np. przy wybrzmiewaniu spółglosek np. „s, m”.„s, m”.

Wybrzmiewając je nieprawidłowo, Wybrzmiewając je nieprawidłowo, mówiąc: „sy”, „my”, wprowadzamy mówiąc: „sy”, „my”, wprowadzamy dziecko w błąd.dziecko w błąd.

Ćwiczenia ortofoniczneĆwiczenia ortofoniczne- wymowa głosek w izolacji- wymowa głosek w izolacji

Prawidłowy podział wyrazów Prawidłowy podział wyrazów na głoskina głoski

Prawidłowy podział wyrazów na głoski Prawidłowy podział wyrazów na głoski umożliwia dokonywanie prawidłowego umożliwia dokonywanie prawidłowego zapisu wyrazów.zapisu wyrazów.

– – np. wyraz „pas” nieprawidłowo np. wyraz „pas” nieprawidłowo wybrzmiewany brzmi: „py, a, sy” wybrzmiewany brzmi: „py, a, sy”

Powstaje wówczas bezsensowny Powstaje wówczas bezsensowny wyraz oraz zmienia się liczba wyraz oraz zmienia się liczba pojedyncza pojedyncza

w mnogą. w mnogą.

Przy takim Przy takim

wybrzmiewaniu wybrzmiewaniu głosek, głosek,

istnieje istnieje niebezpieczeństwo, że niebezpieczeństwo, że

w miejscach, gdzie w miejscach, gdzie głoska „y” będzie głoska „y” będzie konieczna do konieczna do wybrzmiewania, dzieci wybrzmiewania, dzieci będą ją pomijały, gdyż będą ją pomijały, gdyż wcześniej głoska ta już wcześniej głoska ta już została użyta.została użyta.

- np.: wyraz „ryba”, - np.: wyraz „ryba”, składający się z 4 liter składający się z 4 liter

i 4 odpowiadających i 4 odpowiadających im głosek, podzielony im głosek, podzielony zostanie na 3 głoski: zostanie na 3 głoski:

„ „ry, by, a”.ry, by, a”.

Alfabet glottoAlfabet glotto

AlfabetAlfabet

Tym, co odróżnia w sposób znaczący Tym, co odróżnia w sposób znaczący metodę glottodydaktyki od metod metodę glottodydaktyki od metod tradycyjnych, jest alfabet składający się z 44 tradycyjnych, jest alfabet składający się z 44 liter.liter.

Tworzy go 36 tzw. Tworzy go 36 tzw. liter podstawowychliter podstawowych oznaczanych kolorem czarnym: oznaczanych kolorem czarnym: a, ą, b, c, cz, a, ą, b, c, cz, ć, d, dz, dź, dż, e, ę, f, g, ch, i, j, k, l, ł, m, n, ć, d, dz, dź, dż, e, ę, f, g, ch, i, j, k, l, ł, m, n, ń, o, p, r, s, sz, ś, t, u, w, y, z, ź, żń, o, p, r, s, sz, ś, t, u, w, y, z, ź, ż i 8 i 8 liter liter niepodstawowychniepodstawowych oznaczanych kolorem oznaczanych kolorem czerwonym: czerwonym: ci, dzi, h, ni, ó, rz, si, zi.ci, dzi, h, ni, ó, rz, si, zi.

Dzięki obcowaniu z Dzięki obcowaniu z całym alfabetem całym alfabetem dzieci potrafią dzieci potrafią przeczytać każdy przeczytać każdy tekst, a nie tylko tekst, a nie tylko specjalnie specjalnie przygotowany.przygotowany.

Wyszukiwanie liter, układanie Wyszukiwanie liter, układanie wyrazówwyrazów

Czytanie techniką Czytanie techniką „ślizgania”„ślizgania”

W glottodydaktyce dzieci czytają tzw. W glottodydaktyce dzieci czytają tzw. techniką „ślizgania”. Polega ona na techniką „ślizgania”. Polega ona na płynnym „przechodzeniu” z głoski na płynnym „przechodzeniu” z głoski na głoskę.głoskę.

Głoskowanie podczas czytania może Głoskowanie podczas czytania może spowodować, że dzieci nie będą spowodować, że dzieci nie będą rozumiały czytanego tekstu. rozumiały czytanego tekstu.

Czytanie techniką Czytanie techniką „ślizgania”„ślizgania”

Pismo „pętelkowe”Pismo „pętelkowe” W glottodydaktyce inne, niż tradycyjne jest W glottodydaktyce inne, niż tradycyjne jest

także opracowanie graficzne liter oraz także opracowanie graficzne liter oraz sposób ich łączenia.sposób ich łączenia.

Profesor Rocławski wprowadził tzw. „pismo Profesor Rocławski wprowadził tzw. „pismo pętelkowe”, które jest tak przygotowane, pętelkowe”, które jest tak przygotowane, aby można było pisać wyrazy bez odrywania aby można było pisać wyrazy bez odrywania pióra od kartki papieru. Jest to naturalny pióra od kartki papieru. Jest to naturalny sposób, jakim posługują się dorośli.sposób, jakim posługują się dorośli.

W metodzie tradycyjnej dzieci uczone są W metodzie tradycyjnej dzieci uczone są odrębnego pisania każdej litery, a następnie odrębnego pisania każdej litery, a następnie łączenia ich w nienaturalny sposób. łączenia ich w nienaturalny sposób.

Ćwiczenia w pisaniuĆwiczenia w pisaniu

Warto dodać, że Warto dodać, że

technika pisma technika pisma pętelkowego jest pętelkowego jest stosowana z stosowana z sukcesem w pracy sukcesem w pracy

z dziećmi, z dziećmi,

a nawet młodzieżą a nawet młodzieżą

z dysgrafią.z dysgrafią.

Kreślenie liter po śladzieKreślenie liter po śladzie

Samodzielne Samodzielne odwzorowywanieodwzorowywanie

Cztery warianty literCztery warianty liter

Dzięki temu, że w glottodydaktyce Dzięki temu, że w glottodydaktyce dzieci równolegle zapoznawane są z dzieci równolegle zapoznawane są z czterema wariantami liter: małych, czterema wariantami liter: małych, wielkich, drukowanych i pisanych, nie wielkich, drukowanych i pisanych, nie sprawia im trudności przeczytanie sprawia im trudności przeczytanie żadnego tekstu, także pisanego – jest żadnego tekstu, także pisanego – jest to ważny element, szczególnie przy to ważny element, szczególnie przy czytaniu wypracowań własnych lub czytaniu wypracowań własnych lub tekstu napisanego przez inne osoby.tekstu napisanego przez inne osoby.

OrtografiaOrtografia

u

u ó

h

h ch

Trudności ortograficzneTrudności ortograficzne

W glottodydaktyce W glottodydaktyce systematycznie systematycznie dzieci zaznajamiane są z dzieci zaznajamiane są z trudnościami ortograficznymi trudnościami ortograficznymi polegającymi na tym, że jedna polegającymi na tym, że jedna litera może oznaczać dwie lub litera może oznaczać dwie lub więcej różnych głosek.więcej różnych głosek.

Trudności ortofoniczmeTrudności ortofoniczme

Wszystkie litery, które mogą Wszystkie litery, które mogą sprawiać dzieciom trudność w sprawiać dzieciom trudność w zapisie oznaczone są zapisie oznaczone są kolorem kolorem czerwonymczerwonym

- np. w wyrazie „le- np. w wyrazie „leww” czy „ła” czy „ławwka”, ka”, gdzie gdzie

do zapisu używana jest litera „w”, do zapisu używana jest litera „w”,

a słyszana jest litera „f”.a słyszana jest litera „f”.

Wyszukiwanie wyrazów w Wyszukiwanie wyrazów w słowniku ortograficzno- słowniku ortograficzno-

ortofonicznymortofonicznym

Samodzielne przepisywanie tekstu Samodzielne przepisywanie tekstu

z uwzględnieniem zasad z uwzględnieniem zasad ortograficznych i ortofonicznychortograficznych i ortofonicznych

KONIECKONIEC

OPRACOWAŁA OPRACOWAŁA

MGR AGNIESZKA MGR AGNIESZKA NOGAJEWSKA-TYLMANNOGAJEWSKA-TYLMAN