Ekologiczne nap ędy w transporcie miejskim

Michał Pikuła, Michał Sierszy ńskiSolaris Bus & Coach S.A.

V. Dzień dostawców dla bran ży motoryzacyjnejTemat: Mobilno ść elektryczna jako wyzwanie

07-08.11.2011, Frankfurt n. Odr ą

Solaris – polska firma o europejskich tradycjach

Firma

Jesteśmy firm ą rodzinn ą

Firma

1999Światowa premiera Solaris Urbino

Historia

2006Pierwszy europejski seryjnie produkowany autobus hybrydowy

2009Premiera niskopodłogowego tramwaju Tramino

2001Pierwszy Trollino

2011Pokaz prototypowegoautobusu elektrycznego

Autobus miejskiSolaris Urbino8,6 / 10 / 12 / 15 / 18 mDiesel / CNG

Produkty

Autobus podmiejskiSolaris Urbino LE8,9 / 12 / 15 mDiesel / CNG

Autobus mi ędzymiastowySolaris InterUrbino12 mDiesel

Autobus hybrydowySolaris Urbino Hybrid12 / 18 mdiesel-elektryczny równoległy/szeregowy

Produkty

TrolejbusSolaris Trollino12 / 15 / 18 m

TramwajSolaris Tramino32 m

Autobusy Solaris w 24 krajach

Liczby

Austria, Bułgaria, Czechy, Dania, Estonia, Francja, Grecja, Hiszpania, Łotwa, Litwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Serbia, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Włochy, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Federacja Rosyjska

Polska (56%)Polska (56%)

Niemcy (9,3%)Niemcy (9,3%)

Udział autobusów firmy Solaris na rynku autobusów mi ejskich 2010

Eksport, porównanie z ogóln ą Sprzeda żą

2002 – 2010

243 273

489

610 579

702

10371114

124169

366

487

367

1120

400

557

852

713

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Liczby

Pojazdy szynoweNapęd elektryczny

Tramino2009

AutobusyNapęd elektryczny

Trolejbus2001

AutobusElektryczny

AutobusySilnik spalinowy/ hybryda Diesel

1999CNG2004

H.równoległa2006

H.szeregowa2010

Ścieżka rozwoju

Rozwój

Dlaczego nap ęd elektryczny?

– dostępna technologia

– „paliwo” dostępne z kilku różnych źródeł

– Ekologiczność (szczególnie przy wykorzystaniu energii ze źródeł odnawialnych)

– coraz pojemniejsze magazyny energii

– optymalny przepływ energii

Rozwój

Produkcja według typów nap ędów

*

*Autobusy hybrydowe, trolejbusy, autobus elektryczny

Rozwój

Pojazdy z nap ędem elektrycznym

Napęd elektryczny

Elektrobus

0

500

1000

1500

Diesel Hybrid Elektrobus

1575 kWh4,5 kWh/km

1225 kWh3,5 kWh/km

875 kWh2,5 kWh/km

Zapotrzebowanie na energi ęZapotrzebowanie na energię dla standardowego autobusu (12 m), 18 t wagi (załadowany do pełna), cykl dzienny 350 km, SORT 2

(Pomiary: Politechnika Poznańska)

Większy dystans – ta sama energia

Diesel: 22,3 km

Napęd hybrydowy: 28,2 km

Napęd elektryczny: 39,7 km

100

kWh

Napędy hybrydowe i elektryczne Solaris

Trolejbusy

Rozwój

Autobusy ElektryczneAutobusy hybrydowe

Hybryda szeregowa

Urbino 18 Hybrid (Vossloh Kiepe)

Hybryda szeregowa z bateriami Li-Ion, Superkondensatora mi i Plug-in

Bazująca na technologii trolejbusowej, pojazd testowy zmierzający do maksymalnego wykorzystania energii elektrycznej, koncept modułowy.

Premiera 2010

Silnik elektryczny 240 kWGenerator diesla 195 kWBaterie 26,5 kWhSuperkondensatory 1 kWhPlug-in 63 A

Hybryda z mo żliwo ścią jazdy czysto elektrycznej

Urbino 18 Hybrid (Vossloh Kiepe)

Rozwiązania hybrydowe - Hybryda

Baterie trakcyjne

Chłodzenie baterii trakcyjnych

Dławiki baterii trakcyjnych

Kontener trakcyjny

Chłodzenie kontenera trakcyjnego

Generator

Silnik diesla

Elektryczny silnik trakcyjny

Wtyczka plug-in

Superkondensatory

Dławik superkondensatorów

Rezystor hamulcowy

Dławiki superkondensatorów

Elektryczny silnik trakcyjnymoc: 240 kW

Generatormoc: 195 kW

Silnik spalinowyCummins ISB6.7EV 285H EEVmoc: 210 kW (286 PS)pojemno ść: 6,7 l

Urbino 18 Hybrid – Vossloh Kiepe

Komponenty nap ędowe Magazynowanie energiiSuperkondensatory8 ModułówNapięcie: 125 V na moduł

Baterie LitoweNapięcie nominalne: 384 V

Złącze Plug-in

3x400 V, 63 A7-polowe zł ącze

Elektryczne agregaty pomocniczeKompresor powietrza

Pompa wspomagania

Drzwi (Bode CADS)

Wentylator silnika trakcyjnego

Trolejbus

ŠkodaPilzno (CZ)

Trollino 12, 15, 18

Partnerzy w systemach trolejbusowych

CegelecPraga/Ostrava (CZ)

Trollino 12, 15, 18

MedcomWarszawa (PL)

Trollino 12

Trolejbusy

Rozwi ązania pozwalaj ące na uzyskanie wi ększej autonomii dla trolejbusów

- agregaty prądotwórcze APU

- baterie trakcyjne

Konieczno ść dalszego rozwoju pojazdów napędzanych elektrycznie

Trolejbusy – nowe rozwi ązania

Autobus elektryczny

25

Świadoma decyzja do której dążyliśmy od lat zbierając doświadczenia i monitorując rynek dostępnych komponentów i technologii

Autobus elektryczny

Zbudowany w oparciu o

Alpino 8,9 LE midibus

Zasięg 100 km , docelowo 350 km (zależny od możliwościbaterii)

Prototyp - premiera Transexpo Kielce 2011

Projekt jest wspierany finansowo z funduszy Unii Europejskiej

Solaris Urbino electricPierwszy polski autobus z nap ędem elektrycznym

Autobus elektryczny Lekka konstrukcjaObni żenie zu życia energii podzespołów

05.2010-04.2013 07.2010-05.201406.2010-12.2011

planowano 2015; obecnie 2013

Cele:-Techniczne analizy

-Wiedza

-Doświadczenie

Cele:Przygotowanie akcesoriów elektrycznych o obni żonym zużyciu energii

Cele:

Obni żenie masy pojazdu przy zachowaniu niskich kosztów produkcji

Autobus elektryczny

Projekty powi ązane

Testowy

KONCEPCJAI

SPECYFIKACJA

Silnik trakcyjny

- Ogrzewanie- Wspomaganie- Kompresor powietrza- Wentylatory

Baterie

Energoelektronika

Plug-in

Rezystor hamowania

Autobus elektryczny - schemat

Terminal ładowania

napi ęcie znamionowe 600V

Pojemno ść 120 kWh

Waga łączna baterii: 1400kg

Moc 120kW

Max. m. obr. 1400Nm

Ładowarka AC/DC

DC/AC3x400V

DC/DC24V

3x400 V, 63 A7-polowe zł ącze*

* VDE-AR-E 2623-2-2

Karta

Dostęp

RFID - Radio Freguency Identification

Solaris Urbino electric

Ładowanie baterii: do 4 godzin przy pełnym rozładowaniu (3*400 V 63A)

Solaris Urbino electric

Dostawca baterii firma Wamtechnik z Warszawy

Dostawca stacji ładowania (smartPoint) Ekoenergetyka – Zachó d z Zielonej Góry

elektryczny silnik trakcyjny

baterie

elektryczny kompresor powietrza

kontener trakcyjnyrezystor hamowania

elektryczne wspomaganie

złącze Plug-in

Rozmieszczenie komponentów

BODE CADS

BO

DE

CA

DS

9 500 kg

Oś ZF RL 55 niezależna

Oś DANA G150 i=6,5

Solaris Alpino8.9LE

Solaris Urbinoelectric

+ 750 kg =

Silnik

spalinowy

Skrzynia biegów

Chłodnica Zbiornik paliwa

Wał napędowy Baterie

Solaris Urbino electricporównanie masy pojazdów

Silnik

elektryczny

Solaris Urbino electricrozmieszczenie siedze ń

Liczba miejsc siedzących w prezentowanym poje ździe 26+1

Dost ępne opcje

21-29+1

Solaris Urbino electricmiejsce pracy kierowcy

ECAS,DNR,Drzwi, Ogrzewanie,Radio

Oświetlenie, Kamera cofania - opcja

Karta

Nowy Design kierownicyRFID - Radio Freguency Identification

Tramwaj

Nasza oferta

• Tramino całkowicie niskopodłogowyz klasycznymi zestawami kołowymi

• Tramino całkowicie niskopodłogowy koła połączone mechanicznie osiąportalową

• Tramino cz ęściowo niskopodłogowy z wózkami obrotowymi

Premiera 14 października 2009

Od stycznia 2011 na linii we flocie MPK Pozna ń

Solaris Tramino

Tramino Poznań

• Długo ść: 32 m, szeroko ść 2,4 m• Liczba pasa żerów: 229 dla 5 osób/m2 w tym 48 siedz ących• Łączna szeroko ść drzwi: 7 500 mm (4x1500mm + 2x750mm)

Homologacja wg nowego Rozporz ądzenia MI w maju 2011W ruchu z pasa żerami w MPK od sierpnia 2011

Tramino Poznań

Umowa podpisana w lipcu 2011, dostawy w 2013.• Długo ść: 29,5 m, szeroko ść 2,3 m• Dwukierunkowy, 4 pary drzwi na stron ę• Wózki z osi ą portalow ą, silnik pod nadwoziem• Układ nap ędowy Vossloh Kiepe

Tramino Jena

Nowe technologie i nowe Nowe technologie i nowe

materiamateriałły produkcyjney produkcyjne

Rozwój

44

Dziękuj ę za uwagę!