•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •1

Budowa portfela inwestycyjnego za pomocą siły relatywnej i elementy

pairs trading

Krzysztof Borowski

KBC Securities

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •2

AT / AF

• Metody analizy na giełdzie:

• Analiza techniczna

• Analiza fundamentalna

• Analiza międzyrynkowa

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •3

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •4

Klasyczna analiza techniczna

• Analiza ceny:

• Akcji

• Indeksu

• Kontraktów terminowych (instrumentów pochodnych).

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •5

Wykres klasyczny

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •6

Siła relatywna (w tym także Pairs traiding)

• Wykorzystanie siły relatywnej dwu aktywów

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •7

Rozważmy wykresy banków

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •8

Inne wykresy banków

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •9

Siła relatywna – sposób 1

• Podzielić kurs jednej spółki przez kurs drugiej

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •10

PKO/Pekao w cenach zamknięcia

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •11

0,15

0,17

0,19

0,21

0,23

0,25

0,27

0,29

27

-02

-20

09

13

-03

-20

09

27

-03

-20

09

10

-04

-20

09

24

-04

-20

09

08

-05

-20

09

22

-05

-20

09

05

-06

-20

09

19

-06

-20

09

03

-07

-20

09

17

-07

-20

09

31

-07

-20

09

14

-08

-20

09

28

-08

-20

09

11

-09

-20

09

25

-09

-20

09

09

-10

-20

09

23

-10

-20

09

06

-11

-20

09

20

-11

-20

09

04

-12

-20

09

18

-12

-20

09

01

-01

-20

10

15

-01

-20

10

29

-01

-20

10

12

-02

-20

10

26

-02

-20

10

Ten sam wykres w układzie świecowym

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •12

Inne proporcje 2*BRE/BZWK

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •13

Inne proporcje BZWK/(2*BRE)

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •14

Co wynika z układu siły relatywnej

• Cena A rośnie i cena B rośnie

• Siła relatywna :• 1) rośnie - A rośnie szybciej niż B• 2) maleje – A rośnie wolniej niż B

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •15

Co wynika z układu siły relatywnej

• Cena A maleje i cena B maleje

• Siła relatywna

• 1) rośnie – A maleje woniej niż B

• 2) maleje - A maleje szybciej niż B

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •16

Co wynika z siły relatywnej

• A rośnie a B – maleje -> siła relatywna rośnie

• A maleje a B rośnie –> siła relatywna maleje

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •17

Strategie podsumowanie• Jeśli cena obu akcji A i B rośnie:• a) siła relatywna akcji A w stosunku do B rośnie, to cena akcji A rośnie szybciej niż cena akcji

B,• b) siła relatywna akcji A w stosunku do B maleje, to cena akcji A rośnie wolniej niż cena akcji

B.• Jeśli cena obu akcji A i B maleje:• a) siła relatywna akcji A w stosunku do B rośnie, to cena akcji A maleje wolniej niż cena akcji

B,• b) siła relatywna akcji A w stosunku do B maleje, to cena akcji A maleje szybciej niż cena akcji

B.• Jeśli cena akcji A rośnie, a cena akcji B maleje, to siła relatywna ceny akcji A do ceny akcji

B rośnie. • Jeśli cena akcji A maleje, a cena akcji B rośnie, to siła relatywna ceny akcji A do ceny akcji

B maleje. • Jeśli siła relatywna ceny akcji A do ceny akcji B pozostaje w trendzie bocznym[1], to obie

ceny zmieniają się w taki sam sposób (w takim samym tempie wzrastają, maleją albo nie zmieniają ceny).

•[1] Trendem bocznym może być w tym przypadku pewne pasmo z odchyleniami siły relatywnej od linii poziomej.

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •18

Siła relatywna - Metastock

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •19

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •20

Inny układ siły relatywnej (unormowany)

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •21

Z indeksem Wig20

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •22

Z indeksem Wig20 + Wig - Banki

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •23

Sektor szeroko

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •24

Sektory między sobą

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •25

Strategie

• Pozycja długa / pozycja krótka

• Przeważanie / niedoważania spółek w portfelu inwestycyjnym

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •26

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •27

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •28

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •29

Relative performance

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •30

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •31

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •32

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •33

Dodanie innych narzędzi

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •34

Normalizacja

• Jeśli cena i-tego waloru na sesji przyjmuje wartość

• Wtedy znormalizowana cena i –tej akcji w chwili będzie równa:

1t1,tiC

1,

,*,

ti

titi C

CC k

k

1,tiC

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •35

k*

ktI*, ktiC

**,, kkk ttiti IC

Jeśli wartość znormalizowanego benchmarku w chwili

oznaczymy jako to w chwili

odległość znormalizowanej ceny

od benchmarku wyniesie:

k

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •36

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4

1,6

1,8

04-0

9-20

08

04-1

1-20

08

04-0

1-20

09

04-0

3-20

09

04-0

5-20

09

04-0

7-20

09

04-0

9-20

09

04-1

1-20

09

04-0

1-20

10

04-0

3-20

10

04-0

5-20

10

04-0

7-20

10

Wig20-N

BRE-N

PKN-N

KGHM-N

TP - N

BZWBK-N

Znormalizowany akcjogram

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •37

-0,6

-0,4

-0,2

0

0,2

0,4

0,6

0,8

04-0

9-2

008

04-1

1-2

008

04-0

1-2

009

04-0

3-2

009

04-0

5-2

009

04-0

7-2

009

04-0

9-2

009

04-1

1-2

009

04-0

1-2

010

04-0

3-2

010

04-0

5-2

010

04-0

7-2

010

BRE-N

PKN-N

KGHM-N

TP - N

BZBWK-N

Odległości znormalizowanych cen wybranych spółek z WIGu20 od

znormalizowanego indeksu WIG20.

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •38

-0,6

-0,4

-0,2

0

0,2

0,4

0,6

0,8

04-0

9-20

08

04-1

1-20

08

04-0

1-20

09

04-0

3-20

09

04-0

5-20

09

04-0

7-20

09

04-0

9-20

09

04-1

1-20

09

04-0

1-20

10

04-0

3-20

10

04-0

5-20

10

04-0

7-20

10

Odległość znormalizowanej ceny KGHM od WIGu20 i średnia

ruchoma tej odległości.

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •39

Siła relatywna indeksów giełdowych WIG20, sWIG80 i mWIG40.

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •40

Zastosowanie: spreadu, Relative Strength Comparative i Relative Performance dla pary BZWBK i WIG20

2008 Oct Nov Dec 2009 Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec 2010 Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep

10000

30000

x10

100

150

200

BZWBK Bank Zachodni WBK (188.000, 188.000, 184.100, 185.000, -2.70000)

1500

2000

2500

WIG20 (2,438.22, 2,440.24, 2,409.93, 2,413.91, -16.4800)

-2000

-1500

Spread(WIG20) (-2,228.91, +13.7800)

0.05

0.06

0.07

0.08Relative Strength Comparative(WIG20)

0.7

0.8

0.9

1.0

1.1

1.2

1.3Relative Performance(WIG20) (1.12751, -0.00870)

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •41

Siła relatywna spółek z indeksu WIG20 w okresie: 31.12.2009 –

24.09.2010

0,8

0,85

0,9

0,95

1

1,05

1,1

1,15

1,2

1,2531

-12-

09

14-0

1-10

28-0

1-10

11-0

2-10

25-0

2-10

11-0

3-10

25-0

3-10

08-0

4-10

22-0

4-10

06-0

5-10

20-0

5-10

03-0

6-10

17-0

6-10

01-0

7-10

15-0

7-10

29-0

7-10

12-0

8-10

26-0

8-10

09-0

9-10

23-0

9-10

Wig20 BRE

PKO BP Pekao S.A.

KGHM Assecopol

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •42

Siła relatywna ceny akcji spółek: Bioton, BZWBK, Cyfrowy Polsat,

CEZ i Getin do WIGu20

0,7

0,8

0,9

1

1,1

1,2

1,3

1,4

31-1

2-09

14-0

1-10

28-0

1-10

11-0

2-10

25-0

2-10

11-0

3-10

25-0

3-10

08-0

4-10

22-0

4-10

06-0

5-10

20-0

5-10

03-0

6-10

17-0

6-10

01-0

7-10

15-0

7-10

29-0

7-10

12-0

8-10

26-0

8-10

09-0

9-10

23-0

9-10

Wig20

Bioton

BZWBK

Cyfrowy Polsat

CEZ

Getin

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •43

Siła relatywna ceny akcji: GTC, Lotos, PBG, PGE i PGNiG do

WIGu20.

0,75

0,8

0,85

0,9

0,95

1

1,05

1,1

1,15

1,2

1,2531

-12-

09

14-0

1-10

28-0

1-10

11-0

2-10

25-0

2-10

11-0

3-10

25-0

3-10

08-0

4-10

22-0

4-10

06-0

5-10

20-0

5-10

03-0

6-10

17-0

6-10

01-0

7-10

15-0

7-10

29-0

7-10

12-0

8-10

26-0

8-10

09-0

9-10

23-0

9-10

Wig20

GTC

Lotos

PBG

PGE

PGNiG

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •44

Siła relatywna ceny akcji spółek: PKN Orlen, Polimex, TP S.A., TVN

i PZU do Wigu20.

0,8

0,9

1

1,1

1,2

1,3

1,4

31-1

2-09

14-0

1-10

28-0

1-10

11-0

2-10

25-0

2-10

11-0

3-10

25-0

3-10

08-0

4-10

22-0

4-10

06-0

5-10

20-0

5-10

03-0

6-10

17-0

6-10

01-0

7-10

15-0

7-10

29-0

7-10

12-0

8-10

26-0

8-10

09-0

9-10

23-0

9-10

Wig20

PKN Orlen

Polimex

TP S.A.

TVN

PZU

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •45

Odległość znormalizowanych ceny akcji spółek: BRE, PKO BP, Pekso

S.A. i KGHM od WIGu20

-0,25

-0,2

-0,15

-0,1

-0,05

0

0,05

0,1

0,1531

-12-

09

31-0

1-10

28-0

2-10

31-0

3-10

30-0

4-10

31-0

5-10

30-0

6-10

31-0

7-10

31-0

8-10

BRE

PKO BP

Pekao S.A.

KGHM

Assecopol

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •46

Odległość znormalizowanych ceny akcji spółek: Bioton, BZWBK, Cyfrowy Polsat, CEZ i Getin od

WIGu20

-0,25

-0,2

-0,15

-0,1

-0,05

0

0,05

0,1

0,15

0,2

0,25

31-1

2-09

14-0

1-10

28-0

1-10

11-0

2-10

25-0

2-10

11-0

3-10

25-0

3-10

08-0

4-10

22-0

4-10

06-0

5-10

20-0

5-10

03-0

6-10

17-0

6-10

01-0

7-10

15-0

7-10

29-0

7-10

12-0

8-10

26-0

8-10

09-0

9-10

23-0

9-10

Bioton

BZWBK

Cyfrowy Polsat

CEZ

Getin

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •47

Odległość znormalizowanych ceny akcji spółek: GTC, Lotos, PBG,

PGE i PGNiG od WIGu20

-0,25

-0,2

-0,15

-0,1

-0,05

0

0,05

0,1

0,15

0,2

31-1

2-09

14-0

1-10

28-0

1-10

11-0

2-10

25-0

2-10

11-0

3-10

25-0

3-10

08-0

4-10

22-0

4-10

06-0

5-10

20-0

5-10

03-0

6-10

17-0

6-10

01-0

7-10

15-0

7-10

29-0

7-10

12-0

8-10

26-0

8-10

09-0

9-10

23-0

9-10

GTC

Lotos

PBG

PGE

PGNiG

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •48

Odległość znormalizowanych ceny akcji spółek: PKN Orlen, Polimex, TP S.A., TVN i PZU od WIGu20

-0,15

-0,1

-0,05

0

0,05

0,1

0,15

0,2

0,25

0,331

-12-

09

14-0

1-10

28-0

1-10

11-0

2-10

25-0

2-10

11-0

3-10

25-0

3-10

08-0

4-10

22-0

4-10

06-0

5-10

20-0

5-10

03-0

6-10

17-0

6-10

01-0

7-10

15-0

7-10

29-0

7-10

12-0

8-10

26-0

8-10

09-0

9-10

23-0

9-10

PKN Orlen

Polimex

TP S.A.

TVN

PZU

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •49

Metoda pairs trading - wprowadzenie

-0,4

-0,3

-0,2

-0,1

0

0,1

0,2

0,3

04-0

9-20

08

04-1

0-20

08

04-1

1-20

08

04-1

2-20

08

04-0

1-20

09

04-0

2-20

09

04-0

3-20

09

04-0

4-20

09

04-0

5-20

09

04-0

6-20

09

04-0

7-20

09

04-0

8-20

09

04-0

9-20

09

04-1

0-20

09

04-1

1-20

09

04-1

2-20

09

04-0

1-20

10

04-0

2-20

10

04-0

3-20

10

04-0

4-20

10

04-0

5-20

10

04-0

6-20

10

04-0

7-20

10

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •50

Odległość znormalizowanych cen wybranych spółek z wykorzystaniem średniej ruchomej 5 sesyjnej od

znormalizowanego WIGu20 (z wykorzystaniem średniej 5 sesyjnej).

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

07-0

1-10

21-0

1-10

04-0

2-10

18-0

2-10

04-0

3-10

18-0

3-10

01-0

4-10

15-0

4-10

29-0

4-10

13-0

5-10

27-0

5-10

10-0

6-10

24-0

6-10

08-0

7-10

22-0

7-10

05-0

8-10

19-0

8-10

02-0

9-10

16-0

9-10

BRE

PKO BP

Pekao S.A.

KGHM

Assecopol

•Krzysztof Borowski - Analiza techniczna •51

Odległość znormalizowanych cen akcji PKO BP z wykorzystaniem średniej ruchomej 5 sesyjnej od

znormalizowanych cen akcji Pekao S.A. (z wykorzystaniem średniej 5 sesyjnej).

-3

-2

-1

0

1

2

3

40

7-0

1-1

0

07

-02

-10

07

-03

-10

07

-04

-10

07

-05

-10

07

-06

-10

07

-07

-10

07

-08

-10

07

-09

-10

Pekao S.A.