Zespół wypaleniazawodowego wśródzespołów OIT
Dorota Merecz
Zakład Psychologii Pracy
Instytut Medycyny Pracy
28 grudnia godz. 6.58
„Przepełnienie, brak łóżek, nic się nie zmieniło. Piętnaście ciałw półmroku i góra badań do przeanalizowania. Wkraczam dokieratu OIT dźwigając młyński kamień zmęczenia. Mój termosz kawą wysechł przed południem więc dzwonię do żony po ratunek.Chyba mam hyperacuris: podskakuję na każdy najmniejszy dźwięk.Robota musi być zrobiona chociaż zdążyłem ją już znienawidzić.Ogarnia mnie pragnienie snu w jakimś cichym kącie. Znowuprzyjęcia i kolejna żonglerka łóżkami. Chociaż pacjenci mają różnediagnozy, zaczynam dostrzegać podobieństwa i ich równość wobecnadchodzącej śmierci. Mój OIT podnosi wrzawę: intubować,udrażniać, monitorować, czekać.Czekam. Czekam aż do następnego poranka i trwam. Tak jak moipacjenci, spieszę się by wydostać się stąd i odpocząć.”
Diary of ICU slaveShane Neilson
Długotrwała się reakcja na stres,która pojawia się szczególnie częstow zawodach, w których praca polegana kontakcie z ludźmi
Charakteryzuje się obecnością trzechstanów:1. wyczerpania emocjonalnego2. depersonalizacji3. obniżonej oceny osiągnięć
osobistych
To proces, który stopniowo się rozwija
Ważnym czynnikiem rozwoju wypalenia jestchroniczne doświadczanie niepowodzenia wzmaganiu się ze stresem zawodowym i powstaniuprzekonania o niemożliwości skutecznegoradzenia sobie z trudnościami, konfliktami,uciążliwościami obecnymi w życiu zawodowym(H. Sęk)
Kolejnym czynnikiem wpływającym na rozwójwypalenia zawodowego jest rażący rozziewpomiędzy ideałami, marzeniami a realiamiwykonywania zawodu i bolesne tracenie złudzeń
Brakpoczuciaosiągnięćosobistych
depersonalizacja
Wyczerpanie emocjonalne
To proces, który stopniowo się rozwijaEtap I to brak równowagi pomiędzy wymaganiami(stresem) a własnymi zasobami potrzebnymi doradzenia sobie z nimEtap II – rozwijają się negatywne postawy izachowania takie jak: skłonność do traktowaniainnych w obojętny, mechaniczny sposób czycyniczna koncentracja na zaspokajaniu własnychpotrzeb. W ten sposób rozwija się depersonalizacja.Jest ona próbą dystansowania się odniesprzyjającego otoczeniaEtap III – dystans od innych utrzymuje się i pogłębia,co utrudnia wykonywanie pracy i radzenie sobie ztzw. czynnikiem ludzkim. Zaczynają się pojawiaćmyśli, że jest się „do niczego”
Edelwich i Brodsky sądzą, że wypalenie topostępująca utrata idealizmu, energii i celudotykająca ludzi w zawodach, których istotąpracy jest kontakt z drugim człowiekiem,która pojawia się na skutek warunków wjakich pracują
Wyróżniają 4 stadia tego procesu:idealizmstagnacjafrustracjaapatia
Wypaleniezawodowe
Treści pracy
Warunki pracy
Konflikt roli
Konfliktyinterpersonalne
Czynnikiosobowościowe
Zmiennedemograficzne
Sytuacja rodzinna
CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE RYZKO WYPALENIA
Wypalenie zawodowe pociąga zasobą dalsze skutki w postaci:
braku zadowolenia z pracy,
pogorszenia funkcjonowania w pracy,
narastania problemów rodzinnych,
dolegliwości somatycznych i innychproblemów zdrowotnych,
obniżenia poziomu identyfikacji ze swojągrupą zawodową,
pasywnego i/lub pesymistycznegopodejścia do życia
zbyt autorytarnego stylu kierowania
liczb
apu
nktó
w
40
30
20
10
0
wyczerpanieemocjonalne
depersonalizacjaosiągnięcia
osobiste
19,4 19,8
11,5
6,1
36,2
33,2
mężczyźni
kobiety
WSKAŹNIKI WYPALENIA NA OIT
liczb
apu
nktó
w
40
30
20
10
0
wyczerpanieemocjonalne
depersonalizacjaosiągnięcia
osobiste
21,4
17,7
11,5
7,2
34,536,0
lekarze
pielęgniarki
WSKAŹNIKI WYPALENIA NA OIT
liczb
apu
nktó
w
40
30
20
10
0
wyczerpanieemocjonalne
depersonalizacjaosiągnięcia
osobiste
18,0
28,6
14,4
5,2
34,5 34,5
mężczyźni
kobiety
Lekarze:
WSKAŹNIKI WYPALENIA NA OIT
Wysoki poziom wyczerpaniaemocjonalnego (pow. 24. punktów) uzyskało
36% lekarzy
28% pielęgniarek/pielęgniarzy
30% mężczyzn
35% kobiet
Wysoki poziom depersonalizacji(pow. 9. punktów) uzyskało
56% lekarzy
48% pielęgniarek/pielęgniarzy
70% mężczyzn
25% kobiet
Niski poziom poczucia osiągnięćosobistych (pow. 29. punktów) uzyskało:
28% lekarzy
20% pielęgniarek/pielęgniarzy
17% mężczyzn
35% kobiet
Źródła dyskomfortu i stresu w OIT
podejmowanie decyzji w wielkim pośpiechu,
duża częstość nieprzewidywalnych zdarzeń,wymagających szybkich reakcji (brak kontroli),
częste przypadki zgonów negatywniewpływające na poczucie zawodowejskuteczności,
dylematy etyczne w związku z podejmowanymidecyzjami,
kontakty z rodzinami pacjentów,
problemy organizacyjne
Najpowszechniejsze stresory
2.731.931.19Negatywny wpływ stresu na życieprywatne
2.762.051.10Konieczność kompromisów
2.301.591.39Zaprzestanie leczenia
2.241.411.51Dokształcanie się
2.041.321.53Podejmowanie decyzji wpojedynkę
2.451.461.60Rozmowy z rodzinami pacjentów
3.382.021.52Negatywny wpływ czasu pracy nażycie rodzinne
3.522.271.46Wzmożone napięcie
4.082.401.59Brak łóżek/ich rozmieszczenie
PRODUKTSIŁACZĘSTOŚĆSTRESOR
Najpowszechniejsze stresory
1.971.691.06Nadgorliwe/niewłaściwe leczenie
1.721.291.23Problemy z zarządzającymi
1.440.931.51Zespołowe podejmowanie decyzji
1.751.311.01Brak uznania dla własnej pracy
1.611.300.91Konflikty pomiędzy OIT a pracąoperatorów
2.051.781.04Trudne relacje ze starszymikolegami
2.071.711.09Lęk przed popełnieniem błędu
2.261.701.16Brak snu
2.011.251.58Kontakt ze śmiercią
PRODUKTSIŁACZĘSTOŚĆSTRESOR
CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE RYZYKOWYPALENIA
Skłonność doreagowania
agresją
Płeć męska
Depersonalizacja
Napięcie/lęk
Stosowanierozwiązań siłowych
Osiągnięciaosobiste
Zmęczenie
Depresyjność
Wyczerpanieemocjonalne
Wyczerpujące badania środowiskalekarskiego pod kątem stresu, zaburzeństanu zdrowia i wypalenia zawodowego niesą częste,
Metaanalizy tych badań wskazują, że ok. 22-46% lekarzy zatrudnionych w szpitalachprzynajmniej raz w życiu doświadczałoobjawów spełniających kryteria zaburzeńzdrowia psychicznego
Praca na OIT uznawana jest za jedną znajbardziej obciążających psychicznie (ok.12% lekarzy brytyjskich zatrudnionych natych oddziałach cierpi na zaburzeniadepresyjne, prawie 30% jest takzestresowanych, że utrudnia im to codziennefunkcjonowanie, 3% ma myśli samobójcze.
Stosowanie używek i środkówpsychogennych
18% przyznaje się do częstego picia większych ilościalkoholu,
53% przyznaje się do regularnego picia niewielkichilości alkoholu,
4% deklaruje całkowitą abstynencję,
5% zarówno dużo pije jak i dużo pali,
12% stosuje środki ułatwiające zasypianie,
4% przyjmuje antydepresanty,
4% przyjmuje leki przeciwlękowe,
5% przyznaje się do używania miękkich narkotyków.
Udzielone objawy wypalenia
Pielęgniarki z tendencją do porównańspołecznych miały silniejsze objawywypalenia jeśli ich współpracownicy skarżylisię lub manifestowali takie objawy(Groenestjn, 1992),
jeśli jesteś w środowisku „zarażonymwypaleniem” masz większe szanse na to bysamemu doświadczać wypalenia,
im więcej i im częściej słyszysz narzekanietym większe prawdopodobieństwo, że samwkrótce zaczniesz narzekać.
Top Related