NIE JEST WCALE TAKA ZŁA
ORTOGRAFIA
„U”Literę u piszemy: w formach czasu teraźniejszego zakończonych na -
uję, -ujesz, -uje, np. maluję, malujesz, maluje, gotuję, gotujesz, gotuje,
w wielu przyrostkach, np.-un - zwiastun, opiekun,-ulec - hamulec, budulec,-uch - leniuch, dzieciuch,-uchna - matuchna, córuchna,-unek - pakunek, wizerunek,-utki - malutki, skromniutki,-us - dzikus, lizus,-uszek - garnuszek, maluszek,-uś - dzidziuś, synuś;
„Ó”Literę ó piszemy:gdy w innych formach tego wyrazu
lub w wyrazach pokrewnych wymienia się na o, e lub a np.: wóz- wozy, pióro - pierze,
mówić - mawiaćw cząstce -ów, -ówna, -ówka np.
projektów, Iłłakowiczówna, temperówkaw niewielu wyrazach na początku:
ósemka, ósmy, ów, ówczesny, ówdzie.
WYJĄTKI W PISOWNI „Ó”
Skuwka
Zasuwka
Wsuwka
„RZ”gdy w wyrazach pokrewnych
wymienia się na „r”, np. morze – morskiw zakończeniach -arz, -erz, np. malarz, pacierzpo spółgłoskach: p, b, t, d, k, g, ch, j, w, np. uprzykrzać, brzoza, trzon, drzewo, drzazga, wrzask, grzyb, chrzan, ujrzeć
WYJĄTKI W PISOWNI „RZ”
kształtpszczoła pszenicaPszczynawszystko, wszędzie, zawsze kształcić, kształtny,
wykształcenie,bukszpanOkszakszyk (ptak)
„Ż”gdy w innych formach tego wyrazu
lub w wyrazach pokrewnych wymienia się na g, dz, h, z, ź, s, np.
trwożnie - trwoga, pieniążek – pieniądz grożę - groza, obrażać - obraźliwy, drużyna – druh, boży – boskipo literach r, l, ł np. łże, rży, lżejw zakończeniach –aż,-eż np. bandaż, odzież
„CH”gdy w wyrazach i formach
pokrewnych wymienia się na sz, np.
dach - daszekblacha – blaszka
zawsze na końcu wyrazów, np. mech, Lech, duch,Wyjątek: druhpo literze s, np. schodzić, schizma, schlebiać
„H” gdy w innych formach tego wyrazu lub
w wyrazach pokrewnych wymienia się na g, ż, z, dz, np.
wahać - waga, druh - drużynabłahy - błazen,
w rozpoczynających wyraz cząstkach hiper-, hipo-, hekto-, homo-, np.
hiperbola, homonim, hipopotam, hektolitr po literze z, np. zhańbić, rozhuśtać „hałaśliwe wyrazy” np. huk, harmider, hop
Pisownia cząstek –bym, -by, -byś
Cząstki te piszemy łącznie: 1. Z osobowymi formami czasowników np.
przyszlibyśmy, zrobiłby, kupiłbyś
2. Ze spójnikami i partykułami oraz wyrazami pełniącymi rolę spójników i partykuł np.
aby, gdybym, jeżeliby, żebyś
piszemy rozdzielnie:
1. Po nieosobowych formach czasownika np.:zrobiono by, zalano by
2. Po innych częściach mowy np.:gdzie by, dlaczego bym, tam byś, tak by
Pisownia z przyimkami Przyimki piszemy łącznie:1. Z rzeczownikami, w połączeniach
przyimkowo - rzeczownikowych np. do szkoły, do siego roku, po omackuWyjątki: poniewczasie, nawzajem, 2. Z przymiotnikami i przysłówkami np. za niski, na oślepWyjątek: pomału3. Z liczebnikami np. do stu, na półWyjątek: wpół4. Z zaimkami np. beze mnie, po czym, od nas
Przyimki złożone przyimki złożone z dwóch, lub
trzech przyimków prostych piszemy łącznie np.
spoza, spomiędzy, zza, sprzed jeśli przyimek wraz z
następującym po nim wyrazem tworzy przysłówek to piszemy łącznie, np.
poniewczasie, natenczas, natychmiast
Pisownia rzeczowników zakończonych na –ia, -ja W dopełniaczu, celowniku,
miejscowniku liczby pojedynczej rzeczowników rodzaju
żeńskiego zakończonych na: „- cja”, „- sja”, „- zja” po „c”, „s”, „z” piszemy „- ji” przykłady:
Francja – Francjitelewizja – telewizjimisja – misji
Pisownia rzeczowników zakończonych na –ia, -ja W dopełniaczu, celowniku,
miejscowniku liczby pojedynczej
rzeczowników rodzaju żeńskiego zakończonych w mianowniku
na „- ia”, „- ja” piszemy „- i”, kiedy występuje po samogłosce
przykłady:knieja – kniei szyja – szyi kolej – kolei nadzieja - nadziei
Pisownia rzeczowników zakończonych na –ia, -ja Rzeczowniki rodzaju żeńskiego
zakończone na –ia o spółgłoskach w D, C i Msc. l.poj. mają zakończenie –ii po spółgłoskach:
t, d, r, l, k, g, ch.przykłady:
bestia – bestiikomedia – komediiawaria – awariizoologia - zoologii
Pisownia z „nie”1.„Nie" z czasownikami pisze się osobno: nie ma, nie pił, nie był wyjątki: niedomagać, niepokoić,
niecierpliwić, niedowidzieć, nienawidzieć
2.„Nie" z rzeczownikami pisze się razem:
niepogoda, niewypał, niepalenie
Pisownia z „nie”3. Z przymiotnikami i przysłówkami „nie”
piszemy:
oddzielnie – stopień wyższy i najwyższyprzykłady: nie brzydszy nie najbrzydszy
łącznie – stopień równyprzykłady: niebrzydki nieładny
4. „Nie" z liczebnikami piszemy oddzielnie: nie raz, nie dwoje wyjątki: niejeden (w sensie wielu), nie
jeden (hotel odwiedził)
Pisownia ą - om, on oraz ę - em, en ę wymienia się na ą (i na odwrót), np. wziąłem
- wzięłam, zacząłem zaczęłam w rzeczownikach l. poj. piszemy ą, w l .mn.
om, np. idę z kobietą, daję kobietom ę piszemy w B l. poj. rzeczowników rodzaju
żeńskiego, np. matkę, historię, mapę ę piszemy w 1 os. l. poj. czasu teraźniejszego,
np. myję, szyję, sprzedaję czasownik włączyć w formie wielokrotnej
brzmi włączać, a jego pochodnymi są: załączyć - załączać itp.
Pisownia ą - om, on oraz ę - em, en W wyrazach obcego pochodzenia,
nieprzyswojonych piszemy on, om, em, en, np.
kompromis, kontrola, kontrakt, kompas, prezent, stempel
Przed l i ł w formach osobowych cz. Przeszłego l.poj. r. żeńskiego i nijakiego oraz w l. mn piszemy ę, np.
wzięłam, spięłam, wydęły, klęły
I co? Takie trudne? Skoro znasz zasady, czas się
zabrać do ćwiczeń!
PAMIĘTAJ!!
Trening czyni mistrza
Top Related