SZACHY
SZKOŁA MYŚLENIA
PODKARPACKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI
dr Jan Przewoźnik
Dlaczego warto wprowadzać
szachy do szkół
Królewska gra
WPROWADZENIE
R
D
Dz
Rodzic krytyczny
Rodzic opiekuńczy
Dorosły
Dziecko naturalne
Dziecko przystosowane
Dziecko zbuntowane
ZAKTYWIZUJ W SOBIE WEWNĘTRZNE DZIECKO
ZACZĄĆ LEKCJĘ
OD ZAGADKI?
Rytuał
ZAANGAŻUJ
UKŁAD LIMBICZNY UCZNIA !
AKADEMIA PLATOŃSKA
Niech nikt tu nie wchodzi, kto nie zna matematyki !
Doświadczenie…
5 + 5 + 5 = 550
TEST KREATYWNOŚCI
Jak włożyć żyrafę do lodówki ?
Jak włożyć słonia do lodówki ?
Lew zwołał zebranie wszystkich zwierząt.
Jak przebyć rzekę, w której mieszkają krokodyle ?
WARUNKOWANIE KLASYCZNE
BODZIEC WARUNKOWY
BODZIEC BEZWARUNKOWY
I.
II.
III.
ŚLINA
ŚLINA
ŚLINA
JEŚLI PATRZYSZ W OTCHŁAŃ, TO PAMIĘTAJ, ŻE OTCHŁAŃ TEŻ PATRZY NA CIEBIE !
Alexander Cockburn: Idle Passion: Chess and the Dance of Death
Plume 1975
Kamila Wojdyło, Sylwiusz Retowski: Kwestionariusz Celów związanych z Osiągnięciami (KCO) - konstrukcja i charakterystyka psychometryczna. Przegląd Psychologiczny, 2012, Tom 55, Nr 1, 9-28.
Zmienna
Mistrzostwo –
Dążenie
Mistrzostwo -
Unikanie
Wykazanie się -
Dążenie
Wykazanie się -
Unikanie
Dolegliwości
somatyczne 0,02 0,35 0,20 0,32
Satysfakcja
ze studiowania 0,40 0,09 0,21 -0,04
Przewidywanie
sukcesu – egzamin 0,17 0,04 0,31 0,07
W KWESTII MOTYWACJI…
Pytanie: Gdyby można było mieć w życiu jedno życzenie,
które na pewno się spełni,
to jakie byłoby Twoje ?
Odpowiedź: Ja to bym zjadła batona…
ZAANGAŻUJ
UKŁAD LIMBICZNY UCZNIA !
I. PARALELA - SZACHY I ŻYCIE
POSTULAT
SZACHY SZKOŁĄ MYŚLENIA
EKSPERYMENT: SKONTAKTUJ MNIE Z …
DZIEWIĘĆ WSKAŹNIKÓW
„BUDOWANIE NEUROSTRAD”
DRZEWO DECYZYJNE
Proponują
kartę
Payback
Przyjmuję
i otrzymuję
punkty
Za punkty
otrzymuję
zniżki
Widzę, że nieco
oszczędzam !
Oni
otrzymują
informacje
o mnie
Dopasowują
reklamy
do moich
nawyków
zakupowych
Reklama działa – wydaję więcej
pieniędzy !
W jaki sposób można zniszczyć guz żołądka za pomocą promieni rentgenowskich o pewnej mocy tak,
aby po drodze nie uszkodzić zdrowej tkanki, która znajduje się wokół guza?
skóra
guz
zdrowa tkanka
promień rentgenowski
ĆWICZENIE: Zgodnie z ustawą o ochronie zwierząt psy i koty można kupić tylko w
zarejestrowanej hodowli. Transakcji nie można już teraz dokonać na targu, w sklepie
zoologicznym, na wystawie psów i kotów. Jak próbują ominąć ten przepis pseudohodowcy,
którzy nie rejestrują hodowli, aby nie rozliczać się z hodowli? Poszerzcie przestrzeń
problemową o nowe przedmioty.
Problem: Nie możemy sprzedawać psów i kotów, bo ograniczają nas przepisy.
JAK
SPRZEDAĆ
PSA?
„Samoloty to interesujący wynalazek,
ale pod względem militarnym –
bezwartościowy.”
Ferdinand Foch, Marszałek Francji, 1911
„Nie ma żadnego powodu,
by ludzie używali komputerów
w domu.”
Kenneth Olsen
Prezes firmy Digital Equipment, 1977
ZMIERZAJ TAM GDZIE BĘDZIE KRĄŻEK
Christensen, C., Raynor, M., Verlinden, M. (2003). Zmierzaj tam, gdzie będą pieniądze. Harvard Business Review Polska, nr 6.
CZAS
KRZYWA „S” WZROST
DZIEWIĘĆ WSKAŹNIKÓW
LINIA CZASU
WCZORAJ – DZIŚ – JUTRO – POJUTRZE
POLICZ KONSEKWENCJE…
„EFEKT MOTYLA”
ZAWSZE MAMY PLAN A, B, C
Co zrobić?
Wybór
wariantu
i działanie
Wariant A
Wariant B
Wariant C
„BUDOWANIE NEUROSTRAD”
II. PROGRAM I CELE SZKOLENIA
I. PARALELA – SZACHY I ŻYCIE II. PROGRAM I CELE SZKOLENIA III. POZNANIE SIĘ UCZESTNIKÓW IV. KONTRAKT SZKOLENIOWY
PLAN SPOTKANIA
V. DĄŻENIE DO MISTRZOSTWA OSOBISTEGO VI. MEMENTO: „CYFROWA DEMENCJA” VII. ANTIDOTUM: MYŚLEĆ SZERZEJ I GŁĘBIEJ VIII. RODZAJE DRZEW DECYZYJNYCH IX. MODEL BADANIA MYŚLENIA - DZIEWIĘĆ WSKAŹNIKÓW X. JAK MYŚLI SZACHISTA W KRYTYCZNYCH POZYCJACH
PLAN SPOTKANIA
XI. POGŁĘBIĆ MYŚLENIE W SZACHACH I W ŻYCIU XII. CZAS NA REFLEKSJĘ I WNIOSKI XIII. MYŚLENIE ANALITYCZNE - SZACHY I ŻYCIE XIV. MYŚLENIE TWÓRCZE - SZACHY I ŻYCIE XV. MYŚLENIE PRAKTYCZNE - SZACHY I ŻYCIE XVI. PODSUMOWANIE
PLAN SPOTKANIA
Po ukończeniu szkolenia uczestnicy powinni umieć: I. Wymienić najważniejsze wyniki badań, wykazujących wartość nauczania gry w szachy w rozwoju myślenia dzieci i młodzieży. II. Zdefiniować podstawowe wskaźniki myślenia w złożonej sytuacji. III. Zastosować metodę dziewięciu wskaźników, dzięki której proces myślenia i podejmowania decyzji będzie bardziej pogłębiony. IV. Zastosować 10 metod prowadzenia kreatywnych zajęć szachowych.
CELE SPOTKANIA
III. POZNANIE SIĘ UCZESTNIKÓW
DOŚWIADCZENIA
Psychologia biznesu i sportu – trener
23 (35) lat na rynku szkoleniowym
13.000 uczestników kursów
Psychologia szachów
Podejście: „mistrzostwo osobiste”
Autor: „Strategie myślenia w złożonych sytuacjach gry w szachy”
„Sprawdź swoją fantazję szachową”
„Kreatywne rozwiązywanie problemów”.
IV. KONTRAKT SZKOLENIOWY
JAKIE SĄ PANI / PANA OCZEKIWANIA ?
POTRZEBY RODZICÓW ?
POTRZEBY DZIECI ?
INSPIRACJA
Potrzeby kobiety Waga
Zaspokojenie
potrzeby
Możliwość
poprawienia
sytuacji
P W ZP M
Zarobki partnera 7 5 9
Opiekuńczość 9 4 14
Empatia 10 5 15
Seks 6 10 2
Wspólny czas 7 5 9
Wspólne zakupy 6 4 8
Pomoc w pracach domowych 7 2 12
Uczciwość 10 8 12
Dbanie o dzieci 9 3 15
Wyjazdy 9 3 15
POŻĄDANE
REZULTATY WAGA
ZASPO-
KOJENIE
POTRZEBY MOŻLIWOŚĆ
R W ZP M
Atrakcyjność zajęć 8 5 11
Kompetencje 10 9 11
Przydatność wiedzy 10 3 17
Słowność 6 7 5
Punktualność 4 5 3
Dopasowalność wymagań 8 6 10
Gradacja zadań 5 6 4
Udostępnienie materiałów 7 8 6
Przystępność 7 7 7
Planowanie rozwoju 10 3 17
V. DĄŻENIE DO MISTRZOSTWA OSOBISTEGO
MŁODY WIEK – SZANSĄ
MISTRZOSTWO
10.000 – 50.000 godzin
Chase, W. G., Simon, H. A. (1973). Perception in chess. Cognitive Psychology, 4, 55-81.
A Multilevel Model Analysis of Expertise in Chess Across the Life Span.
Roy W. Roring and Neil Charness, na podstawie Elo 1986.
N. Krogius
Średnia
rozpoczęcia
nauki: Start
Osiągnięcie
poziomu
GM
Czas do
poziomu
GM
Wcześniej zaczynający naukę: 6,5 22,8 16,3
Później zaczynający naukę: 13,6 25,3 11,7
Im szybciej dziecko zaczyna naukę, tym więcej czasu spędzi do momentu osiągnięcia poziomu arcymistrzowskiego``.
N. Krogius: Psychology in chess. New York 1976.
SZACHY I CZAS TRENINGU
Osiągnięcie
poziomu mistrzowskiego:
3.016
11.053
godziny 23.608
34 argentyńskich szachistów
Fernand Gobet, Guillermo Campitelli: The Role of Domain-Specific Practice, Handedness, and Starting Age in Chess. Developmental Psychology, 2007, Vol. 43, No. 1, 159–172.
KRYTYCZNY OKRES STARTU
Warto zaczynać wcześniej !
Czas rozpoczęcia poważnej gry
N Wiek
Arcymistrzowie 3 11,3
Mistrzowie międzynarodowi 9 10,3
Mistrzowie FIDE 13 11,6
Szachiści sklasyfikowani 39 14,2
Szachiści nie sklasyfikowani 36 18,6
100 Argentyńskich szachistów
Fernand Gobet, Guillermo Campitelli: The Role of Domain-Specific Practice, Handedness, and Starting Age in Chess. Developmental Psychology, 2007, Vol. 43, No. 1, 159–172.
KRYTYCZNY OKRES STARTU
Warto zaczynać wcześniej !
Prawdopodobieństwo osiągnięcia poziomu
GM lub IM
Szachiści rozpoczynający naukę przed 12 r. ż. 1 do 4
Szachiści rozpoczynający naukę po 12 r. ż. 1 do 55
100 argentyńskich szachistów
Fernand Gobet, Guillermo Campitelli: The Role of Domain-Specific Practice, Handedness, and Starting Age in Chess. Developmental Psychology, 2007, Vol. 43, No. 1, 159–172.
KRYTYCZNY OKRES STARTU
Warto zaczynać wcześniej !
100 argentyńskich szachistów
Fernand Gobet, Guillermo Campitelli: The Role of Domain-Specific Practice, Handedness, and Starting Age in Chess. Developmental Psychology, 2007, Vol. 43, No. 1, 159–172.
Poziom mistrzowski
Szachiści rozpoczynający naukę przed 12 r. ż. 75,60 %
Szachiści rozpoczynający naukę po 12 r. ż. 54,50 %
1. Grupa specjalistyczna – 4 szkoły muzyczne
2. Grupa, która nie zdała egzaminu do Gr. 1.
3. Nauka w szkołach ogólnokształcących
4. Nauka w szkołach ogólnokształcących
5. Uczniowie, przerywający naukę po 2 latach
GRUPY MUZYCZNE
CZAS NAUKI
Wiek w latach Średni czas nauki dziennie (minuty)
Grupa 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
I. 17,3 22,8 26,7 34,5 46,6 65,9 85,3 107,0 123,1 130,1 172,1 191,8 208,7
II. 22,5 14,7 15,6 24,4 32,3 40,5 55,4 55,6 66,3 74,9 95,4 125,7 167,1
III. 10,0 8,7 13,1 19,5 27,1 33,3 43,0 49,6 66,8 78,5 81,1 72,7 49,7
IV. 5,0 9,7 10,1 17,3 20,8 22,6 24,2 25,7 31,1 25,3 29,5 29,2 24,8
V. 10,0 8,7 7,2 17,5 15,9 15,5 16,2 14,3 16,8 14,7 15,0 31,3
John Sloboda (2008). Wykłady z psychologii muzyki. Warszawa: Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina.
60
KUMULACYJNY EFEKT... DZIEŃ TYDZIEŃ ROK 5’ 35’ 30 GODZ. 10’ 70’ 60 GODZ. 30’ 210’ 182 GODZ. 60’ 420’ 365 GODZ. (45 DNI NAUKI)
Zwycięzca 6000
1500
1500
1500
Happy Looser 1500
CEL
2016
2015
2014
2013
PLAN PN WT ŚR CZ P S N SUMA
Debiuty - Białymi 1 1
Debiuty - Czarnymi 1 1
Analiza własnych partii 1 1
Partie Mistrza 1 1
Rozwiązywanie kombinacji 1 1
Strategia 5 5
Końcówki 5 5
SUMA 15
REALIZACJA PN WT ŚR CZ P S N SUMA
Debiuty - Białymi 1 1
Debiuty - Czarnymi 1 1
Analiza własnych partii 1 1
Partie Mistrza 1 1
Rozwiązywanie kombinacji 1 1
Strategia 6 6
Końcówki 5 5
SUMA 16
UMIEJĘTNOŚĆ GODZINY
Harmonijka 50
Czytanie nut 150
Gitara 150
Trąbka 300
Fortepian 450
Puzon 600
Saksofon altowy 600
Kung Fu 600
Śpiew 900
Wioloczela 900
Flet 1200
Skrzypce 1900
SZACUNKI NOWOJORSKICH NAUCZYCIELI MUZYKI
Unikaj złych nawyków ...
NASZE MISTRZOWSKIE NAWYKI
W MŁODZIEŻOWEJ AKADEMII SZACHOWEJ
1. Zawsze jesteśmy przygotowani do zajęć –
mamy czyste zeszyty, dwa długopisy.
2. Przychodzimy na zajęcia pięć minut wcześniej,
aby przygotować się mentalnie do wykonywania zadań.
3. Pytani – odpowiadamy, sami zadajemy przygotowane
wcześniej pytania, bo jesteśmy otwarci na świat.
4. Mówimy dzień dobry, do widzenia, dziękuję, proszę.
5. Nie mówimy wszyscy naraz, tylko pojedynczo.
6. Nie obrażamy się, gdy coś nie idzie po naszej myśli.
7. Szanujemy własność innych osób.
8. Szanujemy opinie innych.
9. Ćwiczymy nawyki koncentracji przy każdej okazji.
10. Po zajęciach sprzątamy salę.
NASZE MISTRZOWSKIE NAWYKI
W MŁODZIEŻOWEJ AKADEMII SZACHOWEJ
NASZE MISTRZOWSKIE NAWYKI
W MŁODZIEŻOWEJ AKADEMII SZACHOWEJ
11. Przed zajęciami sportowymi mamy do dyspozycji
więcej czasu na przygotowanie się.
12. Kiedy jest zimno i mokro, to na zaprawę idziemy na halę.
13. Zachowujemy ciszę po godzinie 22.00 i zbieramy energię
na następny dzień.
14. Jako mistrzowie mamy możliwość oglądania wybitnych
wydarzeń sportowych po godzinie 22.30.
15. Mamy okazję zmierzyć się podczas symultan
z silnymi arcymistrzami, także zagranicznymi.
NASZE MISTRZOWSKIE NAWYKI
W MŁODZIEŻOWEJ AKADEMII SZACHOWEJ
16. Konsultacje trwają po 45 minut,
aby więcej osób mogło z nich skorzystać.
17. Komentujemy obowiązkowo dwie partie, ale jeśli ktoś chce
więcej, to może skorzystać z tego przywileju.
18. Mamy możliwość mieszkania z osobami,
z którymi chcielibyśmy mieszkać.
19. Mamy wiele zabaw grupowych, integracyjnych.
20. Mamy ciekawe wycieczki w okolice zgrupowania.
NAWYKI…
www.janprzewoznik.pl:
Kwestionariusz mistrza
Plan tygodniowy – Excel
Zarządzanie karierą przez role – Excel
Savoir vivre !
Szacunek !
Wrażliwość !
MISTRZOWSKA STRATEGIA
11 rund
OSOBISTA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW
ROLE REALIA CZASOWE
OSOBISTA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW
SZACHISTA TRENING I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII.
TURNIEJE 0
DEBIUTY 0
GRA ŚRODKOWA 0
STRATEGIA 0
KOŃCÓWKI 0
TAKTYKA 0
ANALIZA WŁASNYCH PARTII 0
PARTIE "MISTRZÓW" 0
PARTIE TRENINGOWE 0
ZARZĄDZANIE INFORMACJĄ 0
TRENING MENTALNY 0
OSOBISTA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW
CZŁOWIEK ROK RUCHU! I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII.
ASANY 0
ĆWICZENIA ODDECHOWE 0
GIMASTYKA 0
BIEGI 0
PŁYWANIE 0
SPORTY ZESPOŁOWE 0
KARATE 0
GŁODÓWKA 0
OSOBISTA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW
BADACZ ODKRYWANIE I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII.
DZIENNIK SPORTOWCA 0
BUDOWANIE FORMY 0
TEORIA SPORTU 0
PUBLIKACJE WŁASNE 0
JĘZYK OBCY 0
LITERATURA SZACHOWA 0
LITERATURA SPORTOWA 0
OSOBISTA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW
UCZEŃ UCZENIE SIĘ I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII.
CZAS W SZKOLE 0
NAUKA WŁASNA 0
KOREPETYCJE 0
KOŁA ZAINTERESOWAŃ 0
HOBBYSTA ROZWÓJ ZAINTERESOWAŃ I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII.
LITERATURA PIĘKNA 0
FILM 0
MUZYKA 0
OSOBISTA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW
CZŁOWIEK
W RODZINIE AKCJE BUDUJĄCE WIĘZI I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII.
0
0
0
0
0
PRZYJACIEL BUDOWANIE WIĘZI I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII.
SPOTKANIA 0
0
OSOBISTA STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW
HARMONOGRAM GANTTA
W Y D A J N O Ś Ć zrobić dużo
S K U T E C Z N O Ś Ć osiągnąć cel
E F E K T Y W N O Ś Ć Małym nakładem dużo zrobić
VI. MEMENTO: CYFROWA DEMENCJA
MEMENTO W CYFROWEJ ERZE
NICOLAS CARR: Płytki umysł. Jak Internet wpływa na nasz mózg? MANFRED SPITZER: Cyfrowa demencja. GARY SMALL, GIGI VORGAN: iMózg. Jak przetrwać technologiczną przemianę współczesnej umysłowości. SZYMON WÓJCIK: Problem nadużywania Internetu. W: Nadmierne korzystanie z komputera i Internetu przez dzieci i młodzież.
KŁOPOTY Z KONCENTRACJĄ
CORAZ KRÓTSZE I UBOŻSZE WYPOWIEDZI
PROBLEMY Z PRZYSWAJANIEM DŁUGICH TEKSTÓW
PŁYTKIE MYŚLENIE
MEMENTO W CYFROWEJ ERZE
Komórki, komputery, TV, video,
surfowanie
7 godzin
dziennie
Jaki wpływ będzie wywierało nadmierne korzystanie z komputerów, ultrabooków, konsoli, smartfonów na umiejętność koncentracji ludzi dorosłych, a zwłaszcza dzieci i młodzieży?
Efekt Flynna (Flynn 2008) Czy rzeczywiście jakość komunikacji interpersonalnej jest zagrożona, jak sugerują badacze (Wójcik 2012)? Czy „wielozadaniowcy” mogą mieć problemy z oddzieleniem spraw istotnych od drugorzędnych?
Wójcik, S. (2012). Problem nadużywania Internetu. W: Nadmierne korzystanie z komputera i Internetu przez dzieci i młodzież. Fundacja Dzieci Niczyje: Warszawa, s. 5-13. [dostęp: 15 marca 2013] Dostępny w internecie: http://fdn.pl/materialy-do-pobrania-przeglad?cat1=445&cat2=674&cat3=742
„Z czcicieli wiedzy i mądrości staliśmy się na powrót myśliwymi i zbieraczami, tym razem w elektronicznym lesie pełnym informacji.” (Carr) Zagrożenia: – pobieżne czytanie – chaotyczna nauka – byle jakie rozumowanie. Za dużo jest informacji, za mało interpretacji. Szybka reakcja staje się ważniejsza od głębokiej refleksji… Przed psychologią poznawczą zorientowaną na treść – content-oriented cognitive psychology – stoją ogromne i odpowiedzialne zadania. Na miarę XXI wieku. Carr (2012, 2013a, 2013b) Nass (Nass, Corina 2010)
A. Umiejętność zorganizowanego strukturyzowania ogromnej ilości danych i informacji, czyli porządkowania ich w ramach większych jednostek znaczeniowych, wokół wybranych, ważnych alternatyw, idei, wartości.
B. Umiejętność układania danych i informacji w pewne sekwencje i tak dalekiego ich badania w przód, aby odnajdywać najdalsze ważne konsekwencje.
C. Umiejętność znajdywania właściwej intensywności zachowań eksploracyjnych: od szerokiego i dalekiego przeszukiwania przestrzeni problemowej (odpowiednik empirycznego stylu przetwarzania danych), aż po mocno ograniczone kalkulacje, obliczania, a bazowanie na myśleniu dedukcyjnym (dedukcyjny styl przetwarzania danych).
JAKIE ASPEKTY MYŚLENIA KSZTAŁCIĆ ?
VII. ANTIDOTUM: MYŚLEĆ SZERZEJ I DALEJ
DZIEWIĘĆ WSKAŹNIKÓW
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 L.p. Opcje
Psychologia Lubię tę dziedzinę Mam do niej
predyspozycje
Byłabym zadowolona z pracy
nawet długofalowo
1 A
Psychologia Przy braku satysfakcji w tym zawodzie można zmieniać branże Mogłabym pracować w psychologii
Klinicznej
Do wyboru praca zarówno z dziećmi,
jak i dorosłymi
2 A
Psychologia Mogłabym pracować
z dziećmi w normie, jak i upośledzonymi
3 A
Psychologia Mogłabym pracować w psychologii pracy (HR) To ciągle
rozwojowa dziedzina
4 A
Psychologia Mogłabym dokształcać się w psychologii zdrowia To daje szansę połączenia moich dwóch ulubionych dziedzin:
psychologii i dietetyki
Miałabym wtedy okazję realizować coś naprawdę ważnego
dla ludzi
Miałabym okazję realizować coś własnego, kreatywnego Jeśli byłabym w tym bardzo dobra mogłabym zyskać zupełną
niezależność
finansową
Pasja byłaby połączona z możliwością rozwoju i godziwego
zarabiania
5 A
Psychologia Wszystkie te możliwości dają szansę
na realizację
własnych pomysłów
6 A
Psychologia Wszystkie te możliwości dają szansę
na przejawienie
kreatywności
7 A
Psychologia Przejawienie kreatywności jest dla mnie bardzo ważne 8 A
Psychologia Możliwość bezpośredniego pomagania
ludziom jest dla mnie bardzo ważna
9 A
Psychologia Lubię kontakt
z ludźmi
W psychologii
jest wiele obszarów
na zaspokojenie
tej potrzeby
10 A
Psychologia Ważne są zarobki
w pracy
Praca w charakterze psychologa daje dobre zarobki w biznesie 11 A
Psychologia W psychologii klinicznej mogłabym łączyć etaty Miałabym szanse
na niezłe zarobki
Ale wystąpiłoby
przeciążenie pracą
W życiu mogłabym ograniczyć potrzeby Iść przez życie drogą minimalistki ma sens Ale nie wiem, czy za daleko już nie błądzę w tych rozmyślaniach 12 A
Technologia
żywności
Też lubię tę dziedzinę Ale mniej,
niż psychologię
Po latach mogłabym mieć poczucie, że się nie spełniam w życiu Trudniej byłoby zmienić wtedy zawód,
w porównaniu
z psychologią
13 C
Psychologia W psychologii jest łatwiej o zmiany
miejsca pracy –
jest więcej możliwości
14 A
Technologia
żywności
Zarobki są ważne Ten zawód daje duże możliwości zarobkowe Można mieć pewne miejsce pracy
i dobrze żyć
Groziłaby mi nuda
po latach
15 C
Technologia
żywności
Dużo w tej branży opiera się
na technologii
Kreatywność
jest tu chyba
ograniczona
Poza tym z matematyki jestem słabsza, niż z przedmiotów
humanistycznych
Musiałabym
na studiach wziąć się bardziej za matematykę, chemię
16 C
Technologia
żywności
Mniej kontaktów
z ludźmi
Gorzej się czuję
w zamkniętych
grupach, „skazanych” na siebie przez lata
Wolę zmiany Brak zmian
może zaowocować stagnacją życiową
17 C
Technologia
żywności
Bezpieczeństwo
też jest
dla mnie ważne
Ten zawód dałby mi raczej pewność pracy po studiach Mogłabym
szybko się
uniezależnić
To ułatwiłoby mi podjęcie ewentualnej nauki na kursach
psychologicznych
18 C
Technologia
żywności
Mogłabym połączyć
te dwie dziedziny
i poszukać możliwości pracy
interdyscyplinarnej
19 C
Technologia
żywności
Na przykład w psychologii zdrowia. 20 C
Technologia
żywności
Czyli obydwie możliwości są atrakcyjne 21 C
Psychologia Wchodzi w rachubę 22 A
Technologia
żywności
Wchodzi w rachubę 23 C
Archiwista W sumie średnio
tym się fascynuję
24 E
Archiwista Zarobki niskie 25 E
Archiwista Możliwość przejawienia kreatywności raczej bardzo niska Po latach
wypaliłabym się
zawodowo
Być może trzeba by się było
przekwalifikować
A to trudniejsze
w przypadku zawodu archiwisty
26 E
Archiwista Z drugiej strony – stabilna praca też może dawać poczucie
bezpieczeństwa
Ale czy mnie tak bardzo zależy na poczuciu bezpieczeństwa? Chyba nie! 27 E
Archiwista Z drugiej strony, stabilna praca mogłaby mi dawać satysfakcję, że
robię
coś pożytecznego
28 E
Archiwista Ale pewnie też mały kontakt z ludźmi 29 E
Archiwista I te zarobki
takie niskie!
Nie – odpada! 30 E
Pracownik
ochrony kultury
Lubię mieć
do czynienia
z wytworami kultury
Praca może być bardzo satysfakcjonująca 31 D
Pracownik
ochrony kultury
Zarobki będą niskie Trzeba by się pożegnać z ambitnymi planami finansowymi 32 D
Pracownik
ochrony kultury
Kontakt z ludźmi, ciekawymi, nie zrekompensuje kłopotów
finansowych
33 D
Pracownik
ochrony kultury
Poza tym stabilność pracy nie jest
taka pewna
To kolejne napięcie związane z tą pracą 34 D
Pracownik
ochrony kultury
Czy te niedogodności zrekompensuje
satysfakcja z pracy?
To już lepiej z kulturą będę miała do czynienia chodząc do
muzeum, kina, teatru
i filharmonii!
Odpada! 35 D
Dietetyk Bardzo mnie
fascynuje ten zawód!
Mogłabym realizować pasję, a jeszcze
by mi za to płacili!
36 B
Dietetyk Mam w tym kierunku predyspozycje,
ponieważ znam
kilka diet z autopsji
Dieta Ewy Dąbrowskiej, dieta South Beach, dieta
śródziemnomorska, dieta kopenhaska…
Mogę być
szybko ekspertem, nawet na studiach!
Mogłabym szybko robić karierę
w tym kierunku!
37 B
Dietetyk Byłabym bardzo
zadowolona, wykonując ten zawód
38 B
Dietetyk Społeczeństwo
generalnie średnio dobrze się odżywia
Rośnie też świadomość ekologii żywienia Miałabym pewność pracy na lata Mogłabym bardzo pomagać ludziom 39 B
Dietetyk Zarobki byłyby
duże z czasem
Tylko początki mogą być trudne –
mój młody wiek może być przeszkodą
40 B
Dietetyk Możliwość przejawienia kreatywności jest bardzo duża 41 B
Dietetyk Można połączyć
z psychologią?
Tak! Specjalistka
od psychologii zdrowego odżywiania się!
Można rozwinąć
w kierunku
psychologii życia
Life – coaching
to przyszłość
42 B
Dietetyk To bardzo poważna kandydatura 43 B
Psychologia Wchodzi w rachubę 44 A
Technologia
żywności
Wchodzi w rachubę 45 C
Dietetyk Wchodzi w rachubę 46 B
Archiwista Odpada 47 E
Pracownik
ochrony kultury
Odpada 48 D
Psychologia Jednak
ta psychologia…
Daje możliwość
łączenia w przyszłości z innym zawodem
Psycholog i dietetyk 49 A
Psychologia Psychologia z technologią żywności
już takich możliwości nie daje
50 A
Psychologia Czyli
składam dokumenty na psychologię…
51 A
Średni poziom inteligencji wśród belgijskich szachistów. Pełna skala Werbalna Wykonawcza Grupa N IQ IQ IQ 1 11 122 110 131 2 11 123 110 132 3 11 117 107 124 Ogółem 33 121 109 129
Frydman, Marcel, Lynn, Richard: The general intelligence and spatial abilities of gifted young Belgian chess players. British Journal of Psychology, May 1992, Vol. 83, No. 2.
Średni poziom inteligencji wśród belgijskich szachistów
(WISC) Wiek w latach: 8,10 – 13,2
Halsband, U., Kaller, C., Rahm, B., Unterrainer, J. (2006). Planning abilities and chess: A comparison of chess and nonchess players on the Tower of London task. British Journal of Psychology, 97.3 (Aug. 2006), p.299.
SZACHIŚCI VS. NIE-SZACHIŚCI Lepsze planowanie działania, przy czym różnice zwiększały się wraz ze wzrostem trudności zadania.
Więcej czasu poświęconego na rozwiązywanie zadań w sytuacjach
trudnych, po odkryciu błędów;.
Większe wysiłki w kierunku rozwiązania zadania.
Mniej niepotrzebnych kroków w analizie w sytuacjach trudnych.
Koncentracja na przeplanowaniu problemu, stąd dłuższy czas namysłu.
[Brak różnic między grupami w testach inteligencji i pamięci roboczej!]
Frydman i Lynn (1992), oraz Horgan i Morgan (1990): Przewagi w zakresie rozwoju intelektualnego wśród dzieci grających w szachy, w porównaniu z dziećmi nie grającymi. Doll i Mayr (1987): Przewaga szachistów w testach inteligencji nad grupą osób nie grających w szachy.
BADANIA
Frydman, M., Lynn, R. (1992). The general intelligence and spatial abilities of gifted young Belgian chess players. British Journal of Psychology, 83, 233-235. Doll, J., Mayr, U. (1987). Intelligenz und Schachleistung – eine Untersuchung an Schachexperten. Psychologische Beiträge, 29, 270-289.
Można postawić hipotezę, że szachiści, jako doświadczeni w planowaniu kolejnych posunięć na szachownicy, będą też skuteczniejsi od nie-szachistów w planowaniu kolejnych kroków w innych dziedzinach życia (Holding 1985a, Holding, Pfau 1985b).
BADANIA
Holding, D. (1985). The psychology of chess skill. Hillsdale, NJ: Erlbaum. Holding, D., Pfau, H. (1985). Thinking ahead in chess. The American Journal of Psychology, Vol. 98, No. 2 (Summer), 271-282.
ANDRZEJ MODZELAN:
OSIĄGNIĘCIA SZKOLNE UCZNIÓW
OBJĘTYCH PROGRAMEM NAUKI GRY W SZACHY
W TRZECH PIERWSZYCH LATACH NAUCZANIA
W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 13
W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM
1. Rozwój zainteresowań 2. Aktywność twórcza 3. Rozwijanie pamięci i uwagi 4. Rozwój wyobraźni wzrokowej i koncentracji 5. Myślenie logiczno-wyobrażeniowe 6. Rozwój pozytywnych sfer osobowości 7. Konsekwencja i wytrwałość w działaniu 8. Aspekty wychowawcze
Szachy, to narzędzie stymulujące
rozwój emocjonalny i intelektualny dziecka,
kształtujące jego osobowość
i pozwalające na rozwój twórczego potencjału,
który drzemie w każdym młodym człowieku.
Dzieci objęte programem szachowym Grupa kontrolna
N % N %
Wysokie 6 60 11 31
Średnie 3 30 17 49
Niskie 1 10 7 20
0
20
40
60
80
100
Wysokie Średnie Niskie
E %
K %
A. Modzelan: Osiągnięcia szkolne uczniów objętych programem nauki gry w szachy w trzech pierwszych latach nauczania. Gorzów 2002.
WYNIKI TESTÓW LOGICZNEGO MYŚLENIA
Test I Test II Test III
E 70 % 100 % 70 %
K 37 % 63 % 46 %
0
20
40
60
80
100
120
Test I Test II Test III
E
K
A. Modzelan: Osiągnięcia szkolne uczniów objętych programem nauki gry w szachy w trzech pierwszych latach nauczania. Gorzów 2002.
Pierwszy w historii Afroamerykanin, który otrzymał tytuł arcymistrza (w 1999 roku).
Maurice Ashley. Chess for Success: Using an Old Game to Build New Strengths in Children and Teens (Broadway Books, 2005)
SZACHY: Rozwijają myślenie logiczne
Doskonalą umiejętność rozwiązywania problemów
Poprawiają koncentrację
Poszerzają wyobraźnię i kreatywność
Rozwijają zdolność do przewidywania konsekwencji
Wspierają wykształcenie się samodzielności
Wspierają procesy pamięciowe
Wzmacniają obraz siebie
Wzmacniają umiejętność odraczania gratyfikacji
Maurice Ashley. Chess for Success: Using an Old Game to Build New Strengths in Children and Teens (Broadway Books, 2005)
RECEPTA GARRI KASPAROWA Kształtować w sobie poczucie dyscypliny (czas!) Rozkoszować się przygotowaniami debiutowymi Rozwijać samoświadomość i konsekwencję Zadawać pytanie „Dlaczego” Mistyczna korelacja pomiędzy pracą a wynikami „Daremny wysiłek” (nowinki, które nie ujrzały
światła dziennego) dawały poczucie pewności (jak u prawników, jak u Thomasa Edisona)
T. Edison: „Szansa umyka uwadze większości osób, ponieważ jest ubrana w roboczy kombinezon i wygląda jak praca”.
Garri Kasparow: Jak życie naśladuje szachy. Fijorr Publishing, Warszawa 2009.
RECEPTA GARRI KASPAROWA Przekształcić grę w naukę (rygorystyczna analiza
własnych partii i publikowanie ich) Planować i kontrolować organizację dnia ! Wiedzieć, co nas motywuje
„Do moich nowych zajęć zastosowałem stary
szachowy program, zachowując wzorce zapewniające sprawność i poczucie komfortu.”
Garri Kasparow: Jak życie naśladuje szachy. Fijorr Publishing, Warszawa 2009.
PODEJMOWANIE DECYZJI
RECEPTA GARRI KASPAROWA
MATERIAŁ – „Pieniądze to nie wszystko”
CZAS – Liczba kroków niezbędnych do osiągnięcia celu
Czas można dostać w zamian za aktywa materialne
JAKOŚĆ – Wartość figur jest płynna
Wartość najwyżej położonego obszaru w bitwie Rozmieszczenie zasobów - np. torów kolejowych
Garri Kasparow: Jak życie naśladuje szachy. Fijorr Publishing, Warszawa 2009.
Kasparow – Karpow, Londyn 1986
Kasparow – Karpow, Nowy Jork – Lyon 1990 (4 partia)
TEORIA
WIĘKSZYCH JEDNOSTEK
ZNACZENIOWYCH
KRÓL
HETMAN
SKOCZEK
PIONEK
PIONEK
ĆWICZENIE PAMIĘCIOWE
Gobet, Fernand, Waters, Andrew J. The Role of Constraints in Expert Memory. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 2003, Vol. 29, No. 6.
Partia
1/3
2/3
Przypadkowa
W pełni przypadkowa
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-zP-+-+-+$ 3zPQ+PvLNzP-# 2-+RsNPzPLzP" 1+-tR-+-mK-! xabcdefghy
PEŁNA STRUKTURA ODCZYTANA
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-zP-# 2-+-+-zPLzP" 1+-+-+RmK-! xabcdefghy
STRUKTURA: FINANCHETTO GOŃCA
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+PvLNzP-# 2-+-sNPzPLzP" 1+-+-+-mK-! xabcdefghy
STRUKTURA: ANGIELSKA
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+R+-+-+" 1+-tR-+-+-! xabcdefghy
STRUKTURA: ZDUBLOWANE WIEŻE
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-zP-+-+-+$ 3zPQ+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
STRUKTURA: UKŁAD SYCYLIJSKI
XABCDEFGHY 8r+lwqr+k+( 7zpp+nvlpzpp' 6-+p+-sn-+& 5+-+p+-vL-% 4-+-zP-+-+$ 3+-sNLzPN+-# 2PzP-+-zPPzP" 1tR-+Q+RmK-! xabcdefghy
STRUKTURA: KARLSBADZKA
I. Nowikow – J. Przewoźnik, Poznań 1987 Posunięcie czarnych
36…f3 37.H:c5 f:e2 38.Sf7+ H:f7 39.W:f7 e1H+ 40.Kg2 He4+ 41.Kf1 Hb1+ 0 - 1
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-zP-+-+-+$ 3zPQ+PvLNzP-# 2-+RsNPzPLzP" 1+-tR-+-mK-! xabcdefghy
MISTRZOSTWO
50.000 – 100.000 JEDNOSTEK ZNACZENIOWYCH
CHUNK
Chase, W. G., Simon, H. A. (1973). Perception in chess. Cognitive Psychology, 4, 55-81.
POWIĄZANIA !
KRÓL
HETMAN
SKOCZEK
PIONEK
PIONEK
Reti 1922, posunięcie białych
Rinck 1935, posunięcie białych
Liburkin 1933, posunięcie białych
Rinck 1927, posunięcie białych
Alechin – Junge, Polska 1942, posunięcie białych
Alechin – Roselli, Zurich 1934, posunięcie białych
Krasenkow – Szieberth, 2007, posunięcie białych
ĆWICZENIA !
POWIĄZANIA !
AGRO
TURYSTYKA
BASEN
AGROTURYSTYKA
HOTEL
HOTEL
VIII. RODZAJE DRZEW DECYZYJNYCH
DRZEWA DECYZYJNE
DRZEWA DECYZYJNE
DRZEWA DECYZYJNE
IX. MODEL BADANIA MYŚLENIA DZIEWIĘĆ WSKAŹNIKÓW
ADRIAAN DE GROOT
PSYCHOLOGIA MYŚLENIA
Thought and Choice in Chess (1965)
1914 - 2006
JAN PRZEWOŹNIK
STRATEGIE MYŚLENIA
W ZŁOŻONYCH SYTUACJACH
GRY W SZACHY
Badania eksperymentalne nad wnioskowaniem przez analogię
PROMOTOR:
PROF. DR HAB. ADAM BIELA KATOLICKI UNIWERSYTET LUBELSKI
Gr. kontrolna = 16 osób 4 zadania 64 protokoły
Gr. eksperymentalna = 16 osób 4 zadania 64 protokoły
32 OSOBY BADANE
Arcymistrzowie, mistrzowie międzynarodowi, mistrzowie, kandydaci na mistrzów
1 000 stron protokołów
NAGRYWANIE
GŁOŚNEGO MYŚLENIA
Sprawozdania słowne
GŁÓWNA METODA:
PROTOKOŁY GŁOŚNEGO MYŚLENIA
1.H:h8 Wb5 2.b4 W:b4+ 3.a:b4 H:b4+ 4.Ka1 Ha3+ 5.Kb1 Ha2 mat
2.Ka1 W:b2 3.c4 Hb3 i czarne wygrywają
1.H:h8 Wb5 2.Wce1 W:b2+ 3.Kc1 Wb1+ 4.Kd2 Ha5 i przegrywam
1.H:h8 Wb5 i znowu czarne wygrywają
1 000
Strategia poznawcza to charakterystyczny dla osoby badanej sposób przetwarzania danych i docierania do takich informacji, których poznanie ostatecznie warunkuje, zdaniem decydenta, wykonanie złożonego zadania lub rozwiązanie aktualnie stojącego przed nim problemu. Zamiennie używany był termin strategia myślenia.
STRATEGIA
DRZEWO DECYZYJNE
Proponują
kartę
Payback
Przyjmuję
i otrzymuję
punkty
Za punkty
otrzymuję
zniżki
Widzę, że nieco
oszczędzam !
Oni
otrzymują
informacje
o mnie
Dopasowują
reklamy
do moich
nawyków
zakupowych
Reklama działa – wydaję więcej
pieniędzy !
X. JAK MYŚLI SZACHISTA W KRYTYCZNYCH POZYCJACH
1.H:h8 Wb5
1.H:h8 Wb5 2.b4 W:b4+ 3.a:b4 H:b4+ 4.Ka1 Ha3+ 5.Kb1 Ha2 mat
1.H:h8 2.Ka1 W:b2 3.c4 Hb3 – +
1.H:h8 Wb5 2.Wce1 W:b2+ 3.Kc1 Wb1+ 4.Kd2 Ha5 – +
1.H:h8 Wb5 – +
1.H:h8 Wb5 – +
1.H:h8 Wb5 2.Wce1 W:b2+ 3.Kc1 Wb1+ 4.Kd2 – +
1.He5
1.Hf4
1.Hg3
1.W:f7 DRZEWO DECYZYJNE
M
ILOŚĆ POSUNIĘĆ
d ——— 1.H:h8 Wb5
d ——— 1.H:h8 Wb5 2.b4 W:b4+ 3.a:b4 H:b4+ 4.Ka1 Ha3+ 5.Kb1 Ha2 mat
d ——— 1.H:h8 2.Ka1 W:b2 3.c4 Hb3 – +
d ——— 1.H:h8 Wb5 2.Wce1 W:b2+ 3.Kc1 Wb1+ 4.Kd2 Ha5 – +
d ——— 1.H:h8 Wb5 – +
d ——— 1.H:h8 Wb5 – +
d ——— 1.H:h8 Wb5 2.Wce1 W:b2+ 3.Kc1 Wb1+ 4.Kd2 – +
b ——— 1.He5
e ——— 1.Hf4
f ——— 1.Hg3
a ——— 1.W:f7
Dmax = 10 pół-posunięć = najdłuższy wariant
d ——— 1.H:h8 Wb5
d ——— 1.H:h8 Wb5 2.b4 W:b4+ 3.a:b4 H:b4+ 4.Ka1 Ha3+ 5.Kb1 Ha2 mat
d ——— 1.H:h8 2.Ka1 W:b2 3.c4 Hb3 – +
d ——— 1.H:h8 Wb5 2.Wce1 W:b2+ 3.Kc1 Wb1+ 4.Kd2 Ha5 – +
d ——— 1.H:h8 Wb5 – +
d ——— 1.H:h8 Wb5 – +
d ——— 1.H:h8 Wb5 2.Wce1 W:b2+ 3.Kc1 Wb1+ 4.Kd2 – +
b ——— 1.He5
e ——— 1.Hf4
f ——— 1.Hg3
a ——— 1.W:f7
N = 11 GAŁĘZIE DRZEWA DECYZYJNEGO
FORMUŁA SUKCESYWNYCH
PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA
PRZYKŁAD
d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-
a-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a
A = 5 OPCJE
d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-
a-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a
FORMUŁA SUKCESYWNYCH
PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA
N = 53
GAŁĘZIE DRZEWA DECYZYJNEGO
d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-
a-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a
FORMUŁA SUKCESYWNYCH
PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA
Pmax = 29
NAJCZĘŚCIEJ ROZPATRYWANA OPCJA
d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-
a-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a
FORMUŁA SUKCESYWNYCH
PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA
d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-
a-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a
P ser = 25
OPCJA ROZPATRYWANA W JEDNEJ, NAJDŁUŻSZEJ SERII
FORMUŁA SUKCESYWNYCH
PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA
nn = 8
PRZEJŚCIA OD JEDNEJ OPCJI DO DRUGIEJ
d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-
a-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a
FORMUŁA SUKCESYWNYCH
PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA
T = 320’’ CZAS
d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-
a-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a
FORMUŁA SUKCESYWNYCH
PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA
W = 0 lub 1
WARTOŚĆ POSUNIĘCIA
d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-
a-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a
FORMUŁA SUKCESYWNYCH
PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA
PODSUMOWANIE WSKAŹNIKÓW M nn N Pmax A Pser Dmax T W
d-d-d-d-d-d-d-d-b-e-f-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-a-
a-a-a-a-a-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-b-a-b-a-a-a
FORMUŁA SUKCESYWNYCH
PROPOZYCJI ROZWIĄZANIA
XI. POGŁĘBIĆ MYŚLENIE W SZACHACH I W ŻYCIU
WYNIKI:
Sekwencja trzech posunięć
1. 2. 3.
Przewoźnik, J. (2014). Strategie myślenia w złożonych sytuacjach gry w szachy. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
0,00
10,00
20,00
30,00
40,00
50,00
60,00
70,00
N1 N2 N3
Mężczyźni
Kobiety
M
N
Dmax
T
GENERALNA STRATEGIA „GRADIENT CELU”
Gradient celu.
Wzmożona aktywność eksploracyjna 1. posunięcie
3. posunięcie
Wzmożona aktywność eksploracyjna
Obniżona aktywność eksploracyjna 2. posunięcie
WYNIKI:
KATEGORIE SZACHOWE
ARCYMIMISTRZOWIE
MISTRZOWIE
MIĘDZYNARODOWI
vs.
KANDYDACI NA MISTRZÓW
KATEGORIE SZACHOWE
Wskaźnik A –
rozważane opcje
Grupa Średnia Odchylenie
standardowe
Błąd
standardowy
średniej
Silniejsza
AM + MM 5,00 2,140 ,378
Słabsza
KM 3,97 1,787 ,316
Mężczyźni. Porównanie grupy silniejszej (AM + MM) i słabszej (KM). F = 0,493; istotność = 0,485; t = 2,092; df = 62; poziom istotności = 0,041. W grupie kobiet brak różnic.
KATEGORIE SZACHOWE
Strategia silniejszych szachistów:
Patrzeć szerzej
A1
WYNIKI:
GRUPA EKSPERYMENTALNA
GRUPA KONTROLNA
163,58
112,92
0,00
20,00
40,00
60,00
80,00
100,00
120,00
140,00
160,00
180,00
200,00
Grupa eksperymentalna Grupa kontrolna
M - Ilość wszystkich rozpatrywanych posunięć (średnia)
57,94
44,05
0,00
10,00
20,00
30,00
40,00
50,00
60,00
70,00
Grupa eksperymentalna Grupa kontrolna
N - Ilość gałęzi w drzewie decyzyjnym (średnia)
13,14
10,95
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
24
Grupa eksperymentalna Grupa kontrolna
Dmax - Nadłuższy rozpatrywany wariant (średnia)
41,17
26,66
0,00
5,00
10,00
15,00
20,00
25,00
30,00
35,00
40,00
45,00
Grupa eksperymentalna Grupa kontrolna
Pmax - Najczęściej rozpatrywana opcja (średnia)
29,17
18,50
0,00
5,00
10,00
15,00
20,00
25,00
30,00
35,00
Grupa eksperymentalna Grupa kontrolna
Pser - Najdłużej rozpatrywana opcja (średnia)
864,05
608,41
0,00
100,00
200,00
300,00
400,00
500,00
600,00
700,00
800,00
900,00
1 000,00
Grupa eksperymentalna Grupa kontrolna
Czas1 - Średnia (sek.)
Statystyki dla wskaźników myślenia w grupie eksperymentalnej (E) i kontrolnej (K)
w pierwszym posunięciu – ogółem, mężczyźni i kobiety, N = 32.
Test t równości średnich
Wskaźniki t df Istotność (dwustronna)
M1 3,214 126 ,002
N1 2,599 126 ,010
Pmax1 3,589 126 ,000
Pser1 3,556 126 ,001
Dmax1 2,687 126 ,008
Czas1* 3,561 121,185 ,001
Grupa E: rozpatrywała więcej posunięć (M1), analizowała więcej „gałązek” drzewa gry (N1), potrafiła dalej policzyć wariant (Dmax1), dłużej i częściej koncentrowała się nad wybranym posunięciem (Pser1, Pmax1), dłużej zastanawiała się na wyborem (Czas1).
Strategia grupy eksperymentalnej oparta jest na większej ilości
przetwarzanych danych.
W trzecim posunięciu pracowitsza staje się grupa kontrolna –
we wszystkich ośmiu wskaźnikach przewyższa grupę eksperymentalną!
Większa aktywizacja grupy kontrolnej
przy wyborze trzeciego posunięcia
REGUŁA WZAJEMNOŚCI ?
WYNIKI:
SKUTECZNOŚĆ
0 1
Dmax
Najdłuższy obliczony wariant
ŚREDNIA DŁUGOŚĆ NAJDŁUŻSZEGO OBLICZANEGO WARIANTU GRUPA NIESKUTECZNA (0) 12,73 pos. GRUPA SKUTECZNA (1) 10,98 pos.
Wskaźnik myślenia Dmax1 a wartość posunięcia (0 lub 1).
Dmax1 – Test t równości średnich
t df Istotność (dwustronna, założono równość wariancji)
2,075 126 ,040
Dla skuteczności myślenia w złożonej sytuacji gry w szachy nie jest istotna umiejętność dalekiego obliczania wariantów (Dmax).
Mogę być sprawny w dalekim liczeniu wariantu,
ale kierunek może być mylny.
Wskaźnik myślenia Dmax1 a wartość posunięcia (0 lub 1). N = 32.
WYNIKI:
MĘŻCZYŹNI KOBIETY
♂ ♀
Statystyczna istotność różnic pomiędzy wskaźnikami myślenia
mężczyzn i kobiet przy wyborze pierwszego posunięcia –
ogółem. N = 32.
Wskaźniki t df Istotność (dwustronna)
M1 3,048 126 ,003
N1 2,866 126 ,005
A1 -1,962 126 ,052
Pmax1 2,981 126 ,003
Pser1 2,701 126 ,008
Dmax1 4,003 126 ,001
Statystycznie istotne różnice pomiędzy mężczyznami i kobietami
przy wyborze trzeciego posunięcia. N = 32.
Wskaźniki t df Istotność
(dwustronna)
A3 -2,109 126 ,037
nn3 -2,912 126 ,004
Ranking: Kobiety 2248 Mężczyźni 2213 Kobiety A = 5,28 Mężczyźni A = 4,00 F (jednorodność wariancji) = 0,319, p.i. (F) = 0,576, t=2,71, df=62, p0,009.
MĘŻCZYŹNI KOBIETY
MĘŻCZYŹNI Dmax
STRATEGIE
KOBIETY A
MĘŻCZYŹNI - KOBIETY
Mężczyźni: zmiana trendu – od wstępnej aktywności do wyciszenia informacyjnego.
Wzmożona aktywność eksploracyjna 1. posunięcie
3. posunięcie
Obniżona aktywność eksploracyjna 2. posunięcie
Kobiety: Aktywność eksploracyjna w kształcie litery „U”.
Wzmożona aktywność eksploracyjna 1. posunięcie
3. posunięcie
Wzmożona aktywność eksploracyjna
Obniżona aktywność eksploracyjna 2. posunięcie
MUHAMMAD YUNUS ?
ĆWICZENIA !
XII. CZAS NA REFLEKSJĘ I WNIOSKI
XIII. MYŚLENIE ANALITYCZNE SZACHY I ŻYCIE
Mało informacji zbieranych Wiele informacji zbieranych
Jedna rozważana opcja STYL STANOWCZY STYL
HIERARCHICZNY
Kilka rozważanych opcji STYL ELASTYCZNY STYL INTEGRUJĄCY
JAK PODEJMUJEMY DECYZJE
Wg: K. Brousseau, M. Driver, G. Hourihan, R. Larsson, 2006
DZIEWIĘĆ WSKAŹNIKÓW
XIV. MYŚLENIE TWÓRCZE SZACHY I ŻYCIE
TWOJA KARIERA
=
+ WIEDZA
+ INTELIGENCJA EMOCJONALNA
+ INNOWACYJNOŚĆ
Nie chcemy robić niczego w ten sam, stary sposób. Dlatego mam nadzieję, że przybywasz do nas, reprezentując postawę sprawiającą, iż zmiana będzie dla ciebie sposobem na życie. W dniu jutrzejszym będziesz robił różne rzeczy inaczej niż dzisiaj. Joseph Wilson, Xerox, do nowo przyjmowanych pracowników
Szirow – Kasparow, Tilburg 1997
Czy nie byłoby miło, gdyby…? Co się stanie jeśli…? A dlaczego nie?
WAŻNE PYTANIA
Pańczyk – Schurade, Zakopane
XV. MYŚLENIE PRAKTYCZNE SZACHY I ŻYCIE
XVI. PODSUMOWANIE
DZIEWIĘĆ WSKAŹNIKÓW
POWIĄZANIA !
KRÓL
HETMAN
SKOCZEK
PIONEK
PIONEK
DZIĘKUJĘ I
DO WIDZENIA !
www.janprzewoznik.pl
Top Related