ZAKŁAD RACHUNKOWOŚCI ROLNEJ

Przyczyny zróżnicowania wyników działalności produkcji roślinnej

prowadzonych metodami konwencjonalnymi

mgr inż. Izabela Ziętek

Plan wystąpienia

1. Czynniki różnicujące poziom nadwyżki bezpośredniej

2. Działalności produkcji roślinnej badane w 2006 r.

3. Czynniki różnicujące nadwyżkę bezpośrednią w 2006 r. na przykładach

4. Rola płatności uzupełniających w tworzeniu nadwyżki bezpośredniej

5. Struktura kosztów bezpośrednich

6. Wnioski

Czynniki różnicujące poziom nadwyżki bezpośredniej

dla działalności produkcji roślinnej

plony ceny sprzedaży koszty bezpośrednie płatności uzupełniające

wartość produkcji

Działalności produkcji roślinnej objęte badaniami w 2006 r.

Sposób prezentacji wyników: średnio w gospodarstwach prowadzących poszczególne działalności

produkcji roślinnej, 3 grupy gospodarstw wyodrębnione na podstawie poziomu kosztów

bezpośrednich ogółem/1 ha (KB) (najniższe KB, średnie KB, najwyższe KB).

ZBOŻA: OLEISTE

pszenica ozima

żyto ozime

pszenżyto ozime

gryka

rzepak ozimy

Czynniki różnicujące nadwyżkę bezpośrednią (2006 r.)

1020,37936,41

631,96

338,07

597,3

858,67

311,37309,78

311,29

309,14

304,37

312,63

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

najniższe KB średnie KB najwyższe KB najniższe KB średnie KB najwyższe KB

PSZENŻYTO OZIME GRYKA

zł /

ha

nadwyżka bezpośrednia bez płatności uzupełniającej płatność uzupełniająca

WyszczególnienieGospodarstwa, w których poziom kosztów

bezpośrednich ogółem/1 ha był:najniższy średni najwyższy

PSZENŻYTO OZIMEPlon dt/ha 28,3 33,5 36,9Cena sprzedaży zł/dt 43,27 43,05 40,80Wartość produkcji

zł/ha

1275 1457 1531Koszty bezpośrednie 255 521 899Nadwyżka bezpośrednia bez płatności uzupeł.

1020 936 632

GRYKA

Plon dt/ha 4,1 7,6 11,4

Cena sprzedaży zł/dt 113,17 109,57 115,90

Wartość produkcji

zł/ha

462 835 1321

Koszty bezpośrednie 124 238 462Nadwyżka bezpośrednia bez płatności uzupeł.

338 597 859

Czynniki różnicujące nadwyżkę bezpośrednią (2006 r.)

Gospodarstwa, w których poziom kosztów bezpośrednich ogółem/1 ha był: Przyrosty między

grupami gospodarstw:

najniższy średni najwyższy

PSZENŻYTO OZIME

Wartość produkcji 1275 1457 1531 182 74

Koszty bezpośrednie 255 521 899 266 378

Nadwyżka bezp. bez płatności uzupełniającej 1020 936 632 -84 -304

GRYKA

Wartość produkcji 462 835 1321 373 486

Koszty bezpośrednie 124 238 462 114 224

Nadwyżka bezp. bez płatności uzupełniającej 338 597 859 259 262

Czynniki różnicujące nadwyżkę bezpośrednią (2006 r.)

1352,09 1270,56 1337,321571,13

1886,97

1247,60

292,93304,02

304,70

313,28

305,98

311,89

0

500

1000

1500

2000

2500

najniższe KB średnie KB najwyższe KB najniższe KB średnie KB najwyższe KB

PSZENICA OZIMA RZEPAK OZIMY

zł /

ha

nadwyżka bezpośrednia bez płatności uzupełniającej płatność uzupełniająca

Czynniki różnicujące nadwyżkę bezpośrednią (2006 r.)

WyszczególnienieGospodarstwa, w których poziom kosztów

bezpośrednich ogółem/1 ha był:najniższy średni najwyższy

PSZENICA OZIMAPlon dt/ha 37,4 42,3 50,2Cena sprzedaży zł/dt 48,05 47,92 49,70Wartość produkcji

zł/ha

1813 2060 2499Koszty bezpośrednie 461 790 1162

Nadwyżka bezpośrednia bez płatności uzupeł.

1352 1270 1337

RZEPAK OZIMY

Plon dt/ha 24,6 32,6 31,3

Cena sprzedaży zł/dt 93,22 90,85 92,83

Wartość produkcji

zł/ha

2292 2965 2909

Koszty bezpośrednie 721 1078 1661Nadwyżka bezpośrednia bez płatności uzupeł.

1571 1887 1248

Czynniki różnicujące nadwyżkę bezpośrednią (2006 r.)

Rola płatności uzupełniających w tworzeniu nadwyżki bezpośredniej (2006 r.)

1307,89

542,19843,19

456,56

1592,81

302,93

303,42

310,64

307,95

309,49

0

400

800

1200

1600

2000

PSZENICAOZIMA

ŻYTO OZIME PSZENŻYTOOZIME

GRYKA RZEPAK OZIMY

zł/h

a

nadwyżka bezpośrednia bez płatności uzupełniającej płatności uzupełniające

23,2% 56,0% 36,8% 67,5% 19,4%

Struktura kosztów bezpośrednich ogółem w 2006 r.

13,3%

53,6%

29,1%

4,0%

18,1%

66,9%

12,2%

2,8%

16,9%

61,1%

20,5%

1,5%

42,5%

36,1%

9,2%

12,2%

8,5%

56,3%

31,5%

3,7%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

PSZENICA OZIMA ŻYTO OZIME PSZENŻYTO OZIME GRYKA RZEPAK OZIMY

materiał siewny nawozy mineralne ogółemśrodki ochrony roślin pozostałe

W przypadku pszenżyta ozimego wystąpiła wyraźna zależność, że wraz ze wzrostem kosztów bezpośrednich malała nadwyżka bezpośrednia na jednostkę powierzchni. Odwrotna tendencja zachodziła przy uprawie gryki – o wielkości nadwyżki zadecydowała wartość produkcji.

W przypadku pszenicy ozimej to najniższy poziom kosztów bezpośrednich zadecydował o najwyższym dochodzie w postaci nadwyżki bezpośredniej.

Uprawa rzepaku w gospodarstwach ponoszących najwyższe koszty bezpośrednie była najmniej dochodowa biorąc pod uwagę poziom nadwyżki bezpośredniej.

Wnioski

Płatności uzupełniające są bardzo istotnym wsparciem dochodów rolników.

O ile w przypadku pszenicy, pszenżyta i rzepaku czołowe miejsce w strukturze kosztów bezpośrednich zajmował koszt nawozów mineralnych i środków ochrony roślin, o tyle obie te pozycje kosztów przy uprawie gryki tracą na znaczeniu na konto kosztu materiału siewnego.

Wnioski cd.

Dziękuję za uwagę