Euorosieroctwo – konsekwencją migracji rodziców
Opracowały:mgr Joanna Białogłowymgr Katarzyna Milczarek
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO – PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
2009
Wstęp
Ideą tego opracowania jest przedstawienie „zjawiska eurosieroctwa”, jego uwarunkowań i cech charakterystycznych oraz propozycji działań pomocowych w zakresie pracy z doświadczającym sieroctwa migracyjnego dzieckiem i jego rodziną.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Otwarcie Unii Europejskiej na przybyszów z nowych krajów członkowskich zaowocowało wyjazdem z regionu środkowo-wschodniego kontynentu licznych grup osób młodych, relatywnie dobrze wykształconych oraz gotowych do podejmowania wyzwań w nowej rzeczywistości społeczno-ekonomicznej. Wśród nich znalazły się setki tysięcy Polaków.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Wg oficjalnych danych GUS w latach 2000 – 2007 wyjechało z kraju łącznie
219, 1 tysiąca osób, z czego 123,6 tysiąca w latach 2004 – 2007( po wstąpieniu Polski do
Unii Europejskiej)
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Wyjazdom przyświecały różne cele. Znaczna część Polaków wyjechała w poszukiwaniu ciekawszej i lepiej płatnej pracy oraz szans na podwyższenie standardu życiowego
inni - z zamiarem poznania nowej rzeczywistości
jeszcze inni – by do perfekcji oswoić się z obcym językiem i pogłębić wiedzę i umiejętności w dziedzinie stanowiącej przedmiot ich szczególnego zainteresowania.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Wśród emigrantów znalazły się liczne rodziny z dziećmi lub też wielu rodziców, którzy wyjechali powierzając nieletnie dzieci w kraju opiece dziadków, dalszych krewnych, sąsiadów
bądź też
pozostawiając je bez opieki w ogóle albo oddając do placówek opiekuńczo-wychowawczych.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Wśród emigrantów znalazły się liczne rodziny z dziećmi lub też wielu rodziców, którzy wyjechali powierzając nieletnie dzieci w kraju opiece dziadków, dalszych krewnych, sąsiadów
bądź też
pozostawiając je bez opieki w ogóle albo oddając do placówek opiekuńczo-wychowawczych.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Rozłąka dzieci z obojgiem rodziców lub jednym z nich na dłuższy okres owocuje pojawianiem się w wielu dzieciach znamion opuszczenia.
Dzieci pozbawione stałego kontaktu z rodzicami czują się jak sieroty.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Inne, nie mając stałego oparcia w rodzicach, którzy zwykle czuwają nad ich rozwojem i troszczą się o ich dobro, zaczynają mieć kłopoty w nauce, popadają w różnego rodzaju uzależnienia, stają się agresywne.
Sam fakt posiadania rodziców nie wystarczy do tego, by móc czuć się dzieckiem ważnym i kochanym w sytuacji braku codziennego kontaktu z ojcem lub matką, bądź – co najgorsze – z obojgiem z nich.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Nieprzewidziane „koszty”, które ponoszą dzieci w związku z wyjazdem rodziców za granicę, stają się przedmiotem zainteresowania zarówno nauczycieli i wychowawców, jak i służb społecznych oraz kuratorów społecznych i sądowych, którzy zetknęli się z negatywnymi skutkami emigracji.
W słowniku języka polskiego pojawia się nowe słowo „Eurosieroctwo”.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Z metodologicznego punktu widzenia termin „Euro-sieroctwo” nie w pełni odpowiada definicji sieroctwa, która wskazuje na zaburzenia relacji dziecko-rodzic w sensie kontaktu, więzi emocjonalnych czy też zaburzeń procesów socjalizacyjnych w rodzinie.
Podobne wątpliwości pojawiają się, gdy sięgamy do definicji formalnych.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Według nich przez pojęcie „sieroty” określa się zwykle dzieci znajdujące się pod opieką instytucji wychowawczo-opiekuńczych, kierowane tam w przypadku:
braku obojga rodziców lub jednego z nich, niewydolności rodziny z innych względów
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Stopień zaburzenia relacji dziecka z rodzicami stanowi podstawę do wyróżnienia trzech stopni sieroctwa.
najwyższy oznacza zupełny brak kontaktu z rodzicami, całkowite opuszczenie dziecka,
średni jest kojarzony ze sporadycznymi, rzadkimi kontaktami, mającymi miejsce w nieokreślonych w czasie i nierównych odstępach,
najniższy stopień sieroctwa odnosi się do stosunkowo częstych kontaktów i różnej częstości odwiedzin: w jego przypadku rodzice wykazują duże zainteresowanie zdrowiem dziecka i jego wychowaniem.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Dla dziecka czy dzieci ważne jest:
czy wyjeżdżają oboje rodzice, czy tylko jedno z nich, jak długo trwa rozłąka i jaki kontakt z ojcem czy
matką utrzymywany jest podczas ich nieobecności, jakie były motywy wyjazdu i czy decyzja o rozstaniu
była decyzją wspólną obojga rodziców, w jakich warunkach i pod czyją opieką znajduje się
dziecko podczas nieobecności rodziców, czy łączy je stały, mocny związek z opiekunami,
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Cd.
w jakim wieku jest dziecko, jak nieobecność traktowana jest w rodzinie, czy wyjazd spełnia oczekiwania rodziny i przynosi
oczekiwane rezultaty, jakie są perspektywy powrotu i ponownego
połączenia z rodziną.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Wyodrębnia się następujące przedziały czasowe emigracji rodzica/ rodziców:
1. nieobecność do dwóch miesięcy: nieznacząca,
2. nieobecność od dwóch do sześciu miesięcy: niewielki wpływ na proces socjalizacji, brak zaburzenia struktury ról w rodzinie, możliwość nieznacznego osłabienia więzi pomiędzy rodzicem a dzieckiem,
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
3. nieobecność od sześciu miesięcy do roku: w zależności od wieku dziecka możliwość istotnego wpływu na socjalizację, możliwość przejęcia kulturowej roli rodzica migranta przez rodzica pozostającego w domu, wyraźne zaburzenie więzi, możliwość wystąpienia traumatyzującego efektu odrzucenia;
4. nieobecność powyżej roku: znacząca restrukturyzacja rodziny i relacji z otoczeniem społecznym, przejęcie funkcji przez rodzica pozostającego w domu, znaczące zaburzenie więzi – wysoce prawdopodobny efekt odrzucenia u dziecka.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Wychowawcze i edukacyjne konsekwencje czasowej migracji zarobkowej rodziców
1. Problemy z nauką : • obniżona lub brak motywacji do nauki, • obniżone wyniki nauczania, • nieprzygotowanie do zajęć, • lekceważenie obowiązków szkolnych • nieregularne uczęszczanie uczniów na zajęcia.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
2. Problemy wychowawcze: • arogancja, • używanie wulgarnego słownictwa, • oszukiwanie, • wysoka absencja, • niesystematyczne uczestnictwo w zajęciach szkolnych, • ucieczki z lekcji, • wagary, • duża liczba godzin nieusprawiedliwionych.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
3. Zmiany stanu emocjonalnego: • uczuciowa pustka, • uczucie osamotnienia, • tęsknota, • smutek, • zaburzenia w relacjach z rówieśnikami, • nadpobudliwość, • agresywność, • problemy z koncentracją.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
4. Skłonność do zachowań ryzykownych : • sięganie po nikotynę, alkohol, narkotyki, • obniżenie wieku inicjacji seksualnej, • wandalizm, • kradzieże, • itp..
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Nie ma wystarczających podstaw do obarczania jedynie rodziców winą za istniejący stan rzeczy, ale w wielu przypadkach to ich brak odpowiedzialności, wyrażający się w pozostawieniu w kraju dzieci bez właściwej opieki jest źródłem negatywnych reakcji i zachowań oraz pogłębiających się dziecięcych kłopotów emocjonalnych. Starsze rodzeństwo, dziadkowie lub dalsi krewni, a nierzadko również domy dziecka nie są w stanie zastąpić rodziców w pełnieniu funkcji opiekuńczo-wychowawczej.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Formy pomocy udzielanej rodzinom migrantów
Poradnictwo rodzinne Terapia rodzinna Praca socjalna Pomoc udzielana w szkołach i pozaszkolnych formach
opieki wychowawczej Opieka i pomoc społeczna Pomoc instytucji profilaktycznych i wczesnej
interwencji Pomoc kuratora sądowego
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Kierunki działań podejmowanych przez profesjonalistów
Współpraca z rodzicem/opiekunem dziecka - przeprowadzanie rozmów, udzielanie wsparcia
psychologiczno – pedagogicznego, mające na celu uzmysłowienie skali problemu, spowodowanie wzrostu zainteresowania dzieckiem u rodzica/opiekuna, wzrost aktywności rodzica/ opiekuna, uzyskanie wzmożonej opieki i kontroli nad dzieckiem (wyrażające się między innymi w systematycznym uczęszczaniu na zajęcia przez dziecko, odrabianiu zadań domowych)
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Praca z dzieckiem - działania opiekuńczo – terapeutyczne i dydaktyczne
mające na celu wyrównanie braków i zaległości programowych, poprawę wyników nauczania, wzrost frekwencji poprzez zminimalizowanie zjawiska wagarów, pomaganie uczniom w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych, uświadomienie uczniom konieczności i potrzeby uczestniczenia w zajęciach szkolnych, kształcenie umiejętności radzenia sobie z sytuacją stresową, wzrost wiary we własne siły, kształtowanie świadomości, że dziecko
ma z kim porozmawiać o problemach.PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA SKIERNIEWICE
Top Related