Download - Działanie 2.4 Optymalizacja polskiego prawa zamówień publicznych

Twinning Project“Strengthening of the process of implementation of the anticorruption activities”

Transition Facility 2004

Działanie 2.4 Optymalizacja polskiego

prawa zamówień publicznych

Anna-Henriette Herrmann, BerlinHenning Erbe, Monachium



Serdecznie witamy

● Sprawy organizacyjne

● Prezentacja uczestników



Zadanie

● Porównanie prawa zamówień publicznych Polski, Niemiec i innych państw członkowskich

● Ustalenie tzw. „Best Practice”

● Możliwości ulepszenia prawa polskiego

● Opracowanie propozycji ulepszenia



Porównanie prawa polskiego, niemieckiego i UE

● istotne postanowienia w zakresie unikania korupcji

○ polska ustawa Prawo zamówień publicznych z 29.01.2004

○ niemieckie prawo zamówień publicznych po reformie zakończonej 01.11.2006

○ europejskie dyrektywy w sprawie prawa zamówień publicznych



„Best Practice” – centralizacja zamówień

● elektroniczna platforma zamówień publicznych BMI - " - " – niemieckiej administracji celnej● Podobne systemy

○ Brazylia (COMPRASNET)○ Chile (CHILECOMPRA)○ Kanada (MERX)○ Korea (GePS)○ Meksyk(COMPRANET)○ Singapur (GEBIZ)○ USA (CBDnet)

● Czy potrzebne jest w Polsce 55.000 jednostek udzielających zamówienia publiczne?



Centralny i zdecentralizowany system jednostek udzielających zamówienia w Niemczech

● Co do zasady - samodzielność poszczególnych zamawiających

● Powstawanie od lat centralnych jednostek zamówień z przyczyn praktycznych

● Problematyka strukturalnego przyporządkowania centralnej jednostki zamówień publicznych przy premierze



Korupcja w praktyce zamówień w Niemczech- Zapobieganie i zwalczanie -

● Zasada niedyskryminowania i przejrzystości w prawiezamówień publicznych

● Wytyczne w zakresie prewencji korupcji● Ogólnoprewencyjne działanie

○ zespołu znamion czynu przestępczego○ prawa urzędniczego i dyscyplinarnego○ przepisów o wykroczeniach○ blokad zamówień, w szczególności „koordynowanych blokad zamówień“○ działań wewnątrzzakładowych (w oparciu o prawo pracy)



Szczegóły

● Strategie i działania w zakresie prewencji korupcyjnej

● Zapobieganie korupcji przy udzielaniu zamówień publicznych

● Jak można wykryć korupcję?



Ochrona prawna

● Porównanie ochrony prawnej w zamówieniach w Polsce i w Niemczech w oparciu o wytyczne Wspólnoty Europejskiej w tym zakresie

○ analiza polskiej ochrony prawnej w zamówieniach publicznych – streszczenie –

○ krótka prezentacja ochrony prawnej w Niemczech



○ PorównaniePatrz także materiał Bureau of Appeals of the PPO, Referat Remedies in the Polish Public Procurement System

○ Problem szczególny: zastąpienie sądu arbitrów przez sąd państwowy?



○ Sumaryczne porównanie z systemami ochrony prawnej np. Austrii i Czech

○ Perspektywy związane z przyszłą dyrektywą WE w sprawie zmian dyrektyw WE w sprawie środków ochrony prawnej



Doświadczenia w zakresie stosowania nowych wytycznych koordynacji zamówień publicznych

● Raporty niemieckich ekspertów z Departamentu Zamówień Publicznych Federalnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznychw szczególności o zamówieniach online

● Proces wdrażania do wewnętrznych przepisów prawnych dyrektyw UE w sprawie zamówień publicznych

● Dyrektywy UE w sprawie zamówień publicznych wdrożone do niemieckiego prawa zamówień publicznych



Umowy ramowe (tekst jednolity art. 99ff pzp)

● Uzgodnienie○ wielkości towaru i okresu dostawy○ odbioru towaru w partiach

● Zalety○ nabywca:

■ niższa cena■ prostszy odbiór

○ sprzedający:■ bezpieczeństwo zbytu i planowania produkcji



SugestieDziałania wewnątrz UZP

● Wzmocnienie funkcji i wydajności UZP○ Zwiększenie liczby kontroli następczych (art. 170

pzp)o Kontrole „na miejscu" (art. 161 pzp)o Przedkładanie oryginałów dokumentów (art. 163

pzp)o Instytucja jako centrum kompetencji




● Personalne wzmocnienie działu kontroli

○ 2005: 36 kontroli ex post (2004: 21)

○ fakultatywne kontrole ex ante: brak




● Rozwój personalny pracowników działu kontroli ○ wzmocnienie kompetencji technicznych, ekonomicznych i finansowych ○ trening praktyczny w jednostce zamówień publicznych ○ aktywne doradztwo i szkolenia dla personelu jednostek zamówień




● Stworzenie systemu wymiany informacji z innymi instytucjami kontrolnymi w kraju

○ wymiana informacji o rozpoznaniach z izbami obrachunkowymi w kraju

○ utworzenie prewencyjnej sieci kontrolnej




● Opracowanie i wprowadzenie oznak korupcji np.,○ włączenie agenta, doradcy, pośrednika przez wykonawcę○ podejrzenie naruszenia zasad konkurencji i preferowanie jednego lub kilku wykonawców○ podejrzenie przestępczej współpracy kilku wykonawców (tworzenie karteli)




● Wzmocnienie roli obserwatorów i arbitrów

○ skreślenie art.177 i 178 pzp (obserwator)złym posunięciem

o udostępnić arbitrom oznaki korupcji




● Wprowadzenie zasady wielu par oczu i rotacji personelu

○ w jednostkach udzielających zamówienia

○ w UZP




● Przestrzeganie jasnych zasad procedur i zachowania, np.○ zawężone zakresy uznaniowości○ uregulowanie przyjmowania nagród i prezentów○ ujawnienie kapitału i dochodów ○ natychmiastowe piętnowanie naruszeń regulacji




● Reagowanie na oznaki korupcji

○ wewnętrzne dochodzenia wstępne

○ przekazywanie spraw organom ścigania




● Badanie umów zawieranych z doradcami○ w fazie ustalania zapotrzebowania i przygotowywania większych inwestycji○ identyfikowanie projektów niepotrzebnych lub nieekonomicznych




● Kontrola na etapie realizacji projektu ○ znaczące pole dla korupcji○ często niewystarczające kontrole○ właściwość UZP?○ kontrole NIKu często za późno



SugestieDziałania zewnętrzne UZP

● Internetowa platforma zamówień na potrzeby wszystkich procedur zamówień publicznych w kraju

○ pozytywne przykłady międzynarodoweo pozwala rozpoznać oznaki korupcji○ patrz także slajd 6




● Rejestr korupcji■ wykluczenie przedsiębiorstw wręczających łapówki■ zobowiązanie do wglądu w rejestr■ przetargu nie wygrywa przedsiębiorstwo „z listy"■ wystarczy „wystarczające podejrzenie popełnienia

przestępstwa "■ okres wykluczenia




● Whistleblowing○ zachęcić informatorów○ zorganizować ochronę○ szkolić pracowników




● Poufny system dla informatorów ○ osoba pierwszego kontaktu wywodząca się z zakładu○ zewnętrzny adwokat zaufania/ombudsman○ internetowa wirtualna skrzynka pocztowa




● Rozdzielenie funkcji między○ ustaleniem zapotrzebowania i przygotowaniem projektu○ wyborem partnera i zawarciem umowy ○ nadzorowaniem wykonania umowy○ rozliczeniem końcowym




● Policentralne jednostki zamówień○ zespolenie działań w zakresie zamówień publicznych○ połączenie zleceń w ramach zamówienia○ zwiększenie wpływu ekonomicznego○ właściwość powyżej określonej wartości○ zmniejszenie ryzyka korupcji




● Dokumentacja i informacja o powodach wyboru

○ sugestywny protokół z wyboru wykonawcy

○ zmiana art. 96 pzp



Zmiany prawa i stosowanych praktyk

● art. 177, 178 pzp○ obserwatorów nie powinno się usuwać, ale raczej wzmocnić

● nieujawnianie budżetu projektu przed otwarciem ofert● niewykluczanie ofert alternatywnych● zmiana kompetencji przy przekroczeniu ceny

(np. o więcej niż 15%)● art. 24 nr 4 pzp

○ zamiast „prawomocnego skazania" powodem powinno być „wystarczające podejrzenie popełnienia

przestępstwa"



Zmiany prawa i stosowanych praktyk

● art. 24 nr 8 pzp○ jak wyżej

● pakt o prawości○ w szczególności dla dużych projektów (np. o wartości powyżej 50 mln €)

● niezależny organ antykorupcyjny○ odpowiadający tylko przed parlamentem○ właściwy do prewencji, prowadzenia dochodzeń i ścigania

● kontrola udzielania licencji i koncesji● późniejsze ujawnienie kosztów oraz analizy nakładów i

wyników