o pokonaniu armii białych generałow wiosną 1920 roku bolszewicy mogli rzucic

przeciwPolscewiększosc swojej armii.Wmaju naBiałorusi odziałyArmii Czerwonej

podwodząmłodegoiutalentowanegoMichaiłaTuchaczewskiegorozpoczęłykontratak.

Chcącpowstrzymacbolszewickąkontrofensywę,Polacysformowaliprzeciwoddziałom

nieprzyjacielaArmięRezerwową,naczelektorejstanąłdoswiadczonygenerałKazimierz

Sosnkowski. JakosamodzielnyzwiązekoperacyjnyArmiaRezerwowaistniałazaledwie

trzy tygodnie, od 25maja do 15 czerwca 1920 roku. Jednak formacja Sosnkowskiego

odniosła duzy sukceswwalkach z nieprzyjacielem.Największą zasługą tej armii było

powstrzymanie bolszewickiej ofensywy majowej, nazywanej tez pierwszą ofensywą

MichaiłaTuchaczewskiego.

Wmaju1920rokudziałaniaprzeciwpolskimoddziałomrozpoczęła1ArmiaKonnapod

dowodztwem Siemiona Budionnego. Rozpoznania tej bolszewickiej formacji na froncie

polskimdokonał25majaamerykanskipilotochotnikz7EskadryMysliwskiejim.Tadeusza

Kosciuszki. Chcąc wziąc udział w wojnie przeciw Polsce, Budionny musiał najpierw

pokonac trasę liczącą ponad tysiąc dwiescie kilometrow. 1 Armia Konna wyruszyła

zMajkopunaKaukazie. Jejmarszruta prowadziła przezRostownadDonem, Pawłograd,

Dniepropawłowsk, Jelizawedgrad. 25 maja 1920 roku 1 Armia dotarła do Humania na

Ukrainie. Cztery dni pozniej sowiecka kawaleria nawiązała pierwszy bojowy kontakt

z oddziałami Wojska Polskiego. Na przełomie maja i czerwca 1920 roku formacja

Budionnego liczyła blisko trzydziesci pięc tysięcy zołnierzy. Działania bolszewickiej

kawalerii odznaczały się duzą dynamiką. 5 czerwca 1 Armia Konna przerwała linię

frontunaUkrainie,zmuszającPolakowdoodwrotu.

Napoczątkulipca1920rokubolszewicyprzystąpilidodziałanofensywnychnacałym

odcinku frontu polskiego. Dowodztwo Armii Czerwonej rzuciło do rozstrzygającego

natarcia przeciw Polakom dwa fronty. Front Zachodni dowodzony przez Michaiła

Tuchaczewskiego kierował się na Warszawę, celem Frontu Południowo-Zachodniego

pod dowodztwem Aleksandra Jegorowa, ktorego głowną siłę napędową stanowiła

1ArmiaKonna,byłLwow.Polskaarmiaznalazłasięwodwrocie,spychananazachod.

W ciągu dwoch tygodni bolszewicy opanowali Wilno oraz znaczną częsc Białorusi,

m. in.Minsk, Grodno i Pinsk. Szala zwycięstwa zaczęła przechylac się na stronęRosji

bolszewickiej.PodkonieclipcaArmiaCzerwonaprzekroczyłaBug.Napoczątkusierpnia

1920rokukorpusywchodzącewskładFrontuZachodniegopojawiłysięnadsrodkową

Wisłą,stwarzającrealnezagrozeniedlaWarszawy.

Michaił Tuchaczewski, dowódca sowieckiego Frontu Zachodniego

Generał Kazimierz Sosnkowski,

dowódca Armii Rezerwowej w 1920 roku

1. Armia Konna w czasie marszu przez Ukrainę w 1920 roku (Centralne Archiwum Wojskowe)

Aleksander Jegorow, dowódca sowieckiego Frontu

Południowo-Zachodniego

Bolszewicki plakat propagandowy z 1920 roku

ziałaniaofensywneArmiiCzerwonejD