Życiorys zawodowy inaczej zwany Curriculum Vitae lub CV - jest podstawowym dokumentem niezbędnym podczas poszukiwania pracy.

Jest dokumentem służącym przedstawieniu się pracodawcy oraz zawierającym najważniejsze wydarzenia z życia zawodowego.

Życiorys zawiera prawdziwe, zwięzłe i sprawdzalne informacje, jest prosty i przejrzysty w formie, ma estetyczny wygląd i dostosowany jest do potrzeb adresata.

Poszczególne elementy życiorysu powinny być oddzielone, a kluczowe hasła podkreślone lub wytłuszczone – by był bardziej przejrzysty i łatwy do odczytania dla pracodawcy.

Jest naszą wizytówką, dlatego powinien być bezbłędny, starannie estetycznie wykonany.

Informacje zawarte w życiorysie muszą być zgodne z prawdą, którą w każdej chwili pracodawca może zweryfikować.

Dane, które zamieszczamy powinny mieścić się na 1 stronie formatu A4. Jeśli ilość informacji przekracza stronę, pamiętać należy, że kontynuujemy maksymalnie na drugiej kartce, nigdy nie piszemy na obu stronach tej samej kartki.

Umieszczenie swojego zdjęcia nie jest konieczne. Dodajesz je obowiązkowo wtedy, gdy pracodawca wyraził taką prośbę. Jeżeli będzie one dołączone luźno najlepiej je także podpisać. Najlepsze wymiary to 5x4 cm, przedstawiające osobę w taki sposób, aby ukazywały głowę ustawioną w pozycji lewego półprofilu z widocznym lewym uchem, z zachowaniem równomiernego oświetlenia twarzy, bez nakrycia głowy i bez okularów z ciemnymi szkłami. Należy pamiętać o odpowiednim obrobieniu komputerowym zdjęcia, aby na wydruku było czytelne i wyraźne. Należy unikać kserowania CV ze skanowanym zdjęciem, gdyż ksero powoduje zniekształcenie zdjęcia oraz wyblaknięcie, co spowoduje, że Twoja podobizna stanie się nie do poznania.

Pisanie życiorysu zaczynamy od danych personalnych. Powinno z nich jasno wynikać, skąd jesteśmy i jak można się     z nami skontaktować. Dane kontaktowe powinny być zawsze aktualne.-  imię i nazwisko - aktualny adres zamieszkania, telefon (jeśli nie masz własnego numeru stacjonarnego  lub komórkowego, postaraj się o numer grzecznościowy. Pracodawca musi mieć z tobą łatwy kontakt, jest to bardzo ważne) - data urodzenia (np. 5 marca (nie "marzec") 1979 r.) - adres e-mail - możesz lecz nie musisz go podawać, ułatwi to kontakt z Tobą w przypadku problemów z telefonem - stan cywilny (w przypadku rozwodu lub wdowieństwa lepiej operować formą wolny/wolna lub kawaler / panna) w przypadku mężczyzn - stosunek do służby wojskowej (tylko jeżeli jest uregulowany).

Informacje na temat wykształcenia należy wpisać w odwrotnym porządku chronologicznym –zaczynając od tego, co miało miejsce ostatnio. Trzeba podać daty rozpoczęcia i zakończenia nauki, pełną nazwę szkoły lub uczelni, zawód lub kierunek. Nie umieszczamy w tym punkcie informacji o ukończonej szkole podstawowej – chyba że jest to jedyna ukończona szkoła.

Odwrócony porządek chronologiczny obowiązuje również także podczas prezentowania naszego doświadczenia zawodowego. Podajemy datę rozpoczęcia i zakończenia pracy, nazwę firmy, zajmowane stanowisko (lub stanowiska), a także zakres pełnionych obowiązków. Jeżeli nie posiadamy doświadczenia zawodowego, w tym miejscu wspominamy o odbytych stażach, praktykach zawodowych lub podejmowanych pracach dorywczych. Nie tyle istotny jest prawny aspekt pracy, ale liczy się doświadczenie i umiejętności, jakie dzięki niej się zdobyło.

Zamieszczamy tutaj osiągnięcia naukowe (np. publikacje, stypendia naukowe) sportowe, społeczne (np. funkcje            w organizacjach społecznych lub studenckich i innych). Osoby będące na początku kariery zawodowej powinny napisać o jakichkolwiek doświadczeniach, które udało im się zdobyć. Warto wspomnieć np. o działalności w harcerstwie, organizacjach studenckich lub charytatywnych. Są to cenne informacje zarówno dla pracodawców, jak i doradców personalnych. Mogą bowiem świadczyć o zaangażowaniu w pracy zespołowej, o umiejętności podejmowania samodzielnych decyzji.

Prawo jazdy, znajomość języków obcych, umiejętność obsługi komputera, inne umiejętności np.: pracy w grupie, organizowania pracy, kierowania, komunikowania się, łatwość nawiązywania kontaktów – może być twoim atutem w staraniu się o pracę. Nawet gdy wydaje się nam, że oferowana praca nie będzie wymagać posługiwania się poszczególnymi umiejętnościami, należy o tych umiejętnościach napisać. W przypadku języków obcych trzeba podać w miarę dokładny stopień znajomości. Należy wspomnieć tez o kursach czy szkoleniach, a jeśli posiadamy certyfikaty potwierdzające nasze umiejętności, to również je wymienić

Mówi się, że zainteresowania kształtują charakter człowieka, a właśnie charakter przyszłego pracownika również pracodawca chce poznać. W tej części napisz o swoich zainteresowaniach. Dobrze gdyby wiązały się one ze stanowiskiem o który się ubiegasz, ale niekoniecznie. Jednak nie należy przesadzać i opisywać rozlegle swojej pasji, po prostu wymieniamy to, co lubimy robić w wolnych chwilach (ok. 2-4 zainteresowań).

Możesz tu podać kontakt do osób , które wyraziły zgodę na udzielenie nam referencji. Jeżeli dysponujemy np. pisemną opinią pracodawcy po odbyciu stażu lub przygotowania zawodowego lub referencjami, możemy dołączyć te dokumenty do życiorysu zawodowego lub poinformować, że referencje zostaną dostarczone na życzenie.

Pod tekstem CV powinien znaleźć się tekst następującej klauzuli:

„Wyrażam zgodę na przetwarzanie danych osobowych zawartych w przesłanych dokumentach,  zgodnie z ustawą z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002r. Nr 101, poz. 926 ze zmianami)

pomijania istotnych informacji takich jak wykształcenie, kluczowi pracodawcy itp.,

stosowania subiektywnej charakterystyki własnej osoby np. opisywania własnej charyzmy, zdolności przywódczych i interpersonalnych - zamiast zamieszczania takich stwierdzeń trzeba znaleźć fakty, które potwierdzą to same za siebie,

stosowania wyrażeń żargonowych,

podania błędnego nazwiska adresata, jego stanowiska, adresu lub kodu pocztowego,

pomyłki w nazwie stanowiska, o które się ubiegasz,

stosowania słownictwa negatywnego lub obniżającego własną wartość,

odnoszenia się do siebie w trzeciej osobie np. "Jan Kowalski jest charyzmatycznym liderem..."

używania następujących słów: charyzma/charyzmatyczny, lider, wyzwanie - szczególnie wtedy, gdy tak określasz to, czego poszukujesz,

opisywania siebie w sposób, w jaki pisze o sobie każdy np. "zorientowany na handel", "z dużymi umiejętnościami interpersonalnymi", "dobry członek zespołu", "z dużymi umiejętnościami komunikowania się".

Jest najbardziej popularny  wśród osób bezrobotnych i poszukujących pracy, jak również osób przeprowadzających rekrutacje.

Czytelnie prezentuje przebieg zatrudnienia i edukacji przy zastosowaniu  zasady odwrotnej chronologii tzn.: w pierwszej kolejności wymieniamy ostatnie miejsce naszej pracy/ ostatnio ukończone szkoły, stopniowo przechodząc do wcześniejszych doświadczeń.

Uwypukla stanowiska i nazwy zakładów pracy, zawiera informacje o obowiązkach i osiągnięciach.

Obrazuje dokładny przebieg   kariery, w związku z tym wskazany jest przede wszystkim dla osób konsekwentnie realizujących swoje cele zawodowe, pragnących podążać nadal w wybranym kierunku, bez długich przerw w zatrudnieniu czy  częstych zmian pracy.

Polecany, gdy: Posiadasz odpowiednie wykształcenie i

spójne doświadczenie zawodowe, układające się w ciągłość kariery

Masz listę osiągnięć podczas studiów, odbyłeś praktyki, wolontariat, staż czy wykonywałeś prace dorywcze.

Rozwijasz  się zawodowo w konkretnej dziedzinie.

Niekorzystny, gdy: Zatrudnienie jest przerywane okresami

choroby, bezrobociem. Często zmieniałeś pracodawcę (kariera

jumpera). Doświadczenia zawodowe są niespójne,

 może sugerować brak wizji kariery.

Eksponuje umiejętności i porządkuje doświadczenia zawodowe zgodnie z założonym celem zawodowym, obszarem zainteresowań (daty mogą być jedynie uzupełnieniem).

Podkreśla się w nim najważniejsze osiągnięcia i mocne strony kandydata, które pomocne będą przy wykonywaniu pracy o jaką się starasz. Nazwy stanowisk mają znaczenie drugorzędne, czasami są w ogóle pomijane.

W tej wersji życiorysu należy pamiętać, że kandydat może przeceniać lub umniejszać swoje doświadczenie zawodowe, umiejętności, zręcznie kamuflować luki w życiorysie. 

Tworzymy kategorie umiejętności:  np : finansowe, negocjacji, komunikowania się itp. oraz warto też określić swoje doświadczenie zawodowe, np. w budowaniu zespołów, sprawowaniu przywództwa itp.

Polecany, gdy: Poszukujesz  pracy w zawodzie niezgodnym z

wykształceniem. Nie chciałbyś  ukazywać przerw w zatrudnieniu. Doświadczyłeś  degradacji zawodowej. Decydujesz się na zmianę ścieżki kariery

zawodowej. Masz bogate doświadczenie zawodowe, ale w

ostatniej pracy nie wykonywałeś obowiązków charakterystycznych dla pożądanego stanowiska pracy.

Jeżeli natomiast nie zachodzi żadna z powyższych sytuacji,  stosowanie  tej formy życiorysu  może wzbudzić  niepotrzebną „podejrzliwość” pracodawcy.

Mając wykształcenie i doświadczenie zawodowe układające się w ciągłość linii kariery przedstaw się pracodawcy poprzez życiorys chronologiczny, który jest bardziej przejrzysty i czytelny.

Kandydat przedstawia swoją ofertę mając na względzie jasny, ściśle sprecyzowany cel zawodowy. Wymienia w nim te zdolności, umiejętności, które świadczą o jego dopasowaniu do danego stanowiska oraz stanowią podbudowę osiągnięć, pozostających w ścisłym związku z celem zawodowym.

Posługiwanie się tą wersją  życiorysu świadczy o strategicznym myśleniu kandydata o własnej karierze oraz o dobrej znajomości wymagań i charakteru stanowiska o jakie się ubiega.

Ten rodzaj życiorysu powinien być stosowany jedynie w uzasadnionych przypadkach, gdy zainteresowany jesteś  konkretnym stanowiskiem pracy i w twojej  biografii można odnaleźć wiele elementów świadczących o twoim dopasowaniu do danego stanowiska.

Korzystny, gdy: Masz wiele różnorodnych doświadczeń zawodowych, ale

nie układających się w uporządkowany plan kariery zawodowej, natomiast teraz  chciałbyś  zorientować się na konkretną branżę

Nie masz  długotrwałych, czy niepokojących zmian w karierze zawodowej.

Często zmieniałeś  stanowisko pracy lub miejsce zamieszkania,

Potrafisz udowodnić deklarowane kompetencje poprzez listę osiągnięć i doświadczeń,

Nie masz  doświadczenia zawodowego, ale posiadasz  umiejętności zdobyte podczas studiów, dzięki przynależności do kół naukowych, organizacji studenckich czy wolontariacie.

Masz  bogate doświadczenie zawodowe w konkretnej dziedzinie i chcesz podnieść jeszcze bardziej swoją pozycję.

Jest prezentacją umiejętności i oczekiwań kandydata w formie listu skierowanego do konkretnego pracodawcy i składany zamiast CV. Kandydat określa dziedziny, które go interesują, stanowiska, na których chciałby pracować.

Wersja ta zawiera na tyle pełny opis faktów z dotychczasowej kariery zawodowej kandydata, że zbędne staje się pisanie życiorysu w standardowej formie.

Zawierają się tu wszelkie inne, ponadstandardowe formy prezentacji, charakterystyczne dla przedstawicieli wolnych  zawodów,  osób z branży artystycznej czy reklamowej ( portfolio, prezentacje na płycie CD itp.)

Różni się znacznie od zwyczajowo przyjętych form, w tym bowiem przypadku zasadą jest, że niema żadnych zasad, gdyż chodzi o zademonstrowanie indywidualnego podejścia kandydata.

Nie jest to forma, którą mogą posługiwać się wszyscy – wskazana jest w aplikacjach na stanowiska wymagające szczególnego rodzaju kreatywności. Najczęściej takie życiorysy piszą literaci, dziennikarze, artyści, projektanci, specjaliści ds. public relations, specjaliści ds. mediów etc.

pomijanie dat, brak chronologii, przesadne akcentowanie swojej

odpowiedzialności w pracy zbyt dużo detali w opisie powierzonych

obowiązków, w części „Doświadczenie zawodowe”

opisywanie typu pracy, zamiast wpisania firm i wykonywanych w nich zajęć,

bezpodstawne opisy własnych umiejętności,

brak wypisanych osiągnięć, tylko stanowiska i powierzone obowiązki,

oddzielenie prezentowanych osiągnięć od historii pracy – wyszczególnione osiągnięcia bez podania informacji, gdzie i kiedy były dokonane.

ekstrawagancki wygląd, dołączone rysunki i grafika, w sytuacji konieczności załączenia

zdjęcia – zamieszczanie zdjęć okazyjnych (zamiast legitymacyjnych).

brak liter w wyrazach, udziwnione słownictwo, błędy ortograficzne, błędy gramatyczne, niedokończone zdania.

nieuporządkowane CV, zbyt długie, brak określonego kierunku i celu, ukrywanie braków lub kłamstw w

historii pracy i wykształcenia.