Temat 1 : Ballada o pannie z jeziora – Adam Mickiewicz „Świtezianka”.

Temat 2 : Czy natura może wymierzad karę? 17.02.21r.

Na dzisiejszej lekcji poznacie utwór Adama Mickiewicza pt. „Świtezianka”, który znajduje się

na liście lektur obowiązkowych dla klas VII i VIII. Znajomośd jego treści i budowy będzie Was

obowiązywała na egzaminie po klasie ósmej!

1. Przypomnienie wiadomości o życiu i twórczości wieszcza. Podręcznik s. 204.

2. Odsłuchanie wzorcowej recytacji utworu.

https://epodreczniki.pl/a/switezianka---adam-mickiewicz/D12q5Bdf0

3. Odczytanie tekstu ballady przez uczniów.

4. Praca z tekstem lektury.

5.

Ballada jest

6.

DZIEWCZYNA STRZELEC

Adam Mickiewicz

„Świtezianka”

TEMAT

Czas i miejsce akcji

Ballada jest oparta na ludowym

podaniu związanym ze Świtezią.

Opowiada o miłości, zdradzie i

karze.

Akcja utworu rozgrywa się w

nieokreślonym czasie, nad

brzegami jeziora Świteź, na Litwie.

BOHATEROWIE

7. Charakterystyka bohaterów.

Dziewczyna - Świtezianka Strzelec

Cechy fizyczne przybiera postad pięknej dziewczyny o niezwykłej urodzie, aby poddad strzelca próbie

nimfa wodna posiada nadprzyrodzone moce

piękny, młody człowiek myśliwy z boru,

Cechy charakteru tajemnicza, skrywająca prawdę o swoim pochodzeniu, nieufna, niedowierzająca kochankowi, oczekująca stałości w uczuciach i wierności, wystawiająca kochanka na próby

okazuje przywiązanie do dziewczyny, brak mu silnego charakteru, łatwo ulega wpływom, daje się zwieśd obietnicy tajemniczej nimfy, niestały w uczuciach, rzucający słowa na wiatr, nie umie zwalczyd pokus

Powody podejmowanych działao

strach przed niewiernością, obawa przed zdradą, nieufnośd

uleganie nastrojowi chwili, lekkomyślnośd, nieumiejętnośd przewidywania konsekwencji

8.

9.

Cechy ballady

przenikanie się świata rzeczywistego ( postad strzelca) i fantastycznego ( postad

rusałki);

akcja skoncentrowana wokół gwałtownych zdarzeo ( miłosne uniesienia, zdrada,

zemsta);

Najważniejsze motywy Wina i kara

Odrzucona miłośd

Natura

Gatunek ballada

nastrój grozy i tajemniczości ( ukazanie wydarzeo na tle budzącej niepokój przyrody

– ciemny las, noc, wzburzona woda, mgły i tajemnicze błyski na tafli jeziora);

ludowośd ( ludowe wyobrażenia – w jeziorze mieszkają nimfy: ludowośd moralna –

nie ma winy bez kary);

melodyjnośd ( regularna budowa utworu- czterowersowe zwrotki, wersy złożone na

przemian z ośmiu i dziesięciu sylab, stały układ rymów:

abab np. młody- wody , dziewica – księżyca

liczne powtórzenia ( anafory) np. Bieży i patrzy, patrzy i bieży);

połączenie elementów epiki ( opowieśd narratora o losach strzelca),

liryki (podział na strofy, podkreślenie atmosfery niezwykłości

i oddanie emocji bohaterów poprzez nagromadzenie środków stylistycznych: pytao,

wykrzyknieo, powtórzeo, porównao, przenośni i epitetów);

dramatu ( występowanie dialogów).

Notatka

Natura jest jednym z głównych bohaterów, obok dziewczyny i strzelca. Jej obecnośd nie tylko tworzy nastrój

panujący w utworze (noc, światło księżyca, bór, brzeg jeziora), lecz także wskazuje na upływ czasu (np. mijające

lato i oznaki zbliżającej się jesieni). Przyroda ma siłę sprawczą, wymierza karę, jest strażnikiem moralności. Duże

znaczenie ma też zmienny charakter natury – dzięki niemu przyroda może na bieżąco reagowad na

poszczególne wydarzenia. Jej działania są ściśle związane z opowiadaną historią, np. zrywający się wiatr

wywołujący fale na jeziorze to zapowiedź próby, burząca się woda to kara wymierzona przez dziewczynę.

Natura z milczącego świadka uczucia, które rodzi się pomiędzy strzelcem i dziewczyną, przeobraża się niemal

w bestię pożerającą niewiernego kochanka.

Środki wykorzystane przy opisie natury to przede wszystkim epitety (gęsty las, wodne przestworza, srebrzyste

błonie), onomatopeje (zaszumiał), wyliczenia (wietrzyk świsnął, obłoczek pryska) czy hiperbola (roztwiera

paszczę otchłao podwodna).

• Ballada to wierszowany utwór o niesamowitych, często fantastycznych, wydarzeniach, które mogą budzid

grozę. Nawiązuje do legend, wierzeo ludowych i moralności ludowej. Istotną rolę odgrywa w niej przyroda,

która jest ukazana jako świadek zdarzeo.

• Ballada łączy elementy liryki (podział na strofy, bogaty w środki stylistyczne język: powtórzenia, epitety,

metafory, porównania), epiki (m.in.: fabuła, narrator, bohaterowie), i dramatu (dialogi).

Zadanie domowe

1. Uzupełnijcie karty pracy . Uczniowie z numerami od 1-7 wysyłają mi uzupełnioną kartę pracy

nr 1, uczniowie z nr od 8 -14 kartę pracy nr 2, a uczniowie z nr od 15-21 kartę pracy nr 3.

Termin nadsyłania prac do 18. 02.21r.

Dla chętnych – przesyłam link do strony e – podręczniki pl. Tam znajdziecie ciekawe propozycje

dwiczeo, które możecie wykonad samodzielnie i które pozwolą Wam utrwalid zdobytą na lekcji

wiedzę nt. utworu A. Mickiewicza „Świtezianka”

https://epodreczniki.pl/a/ballada-o-pannie-z-jeziora/DWL4x6W36

Nr 1

Nr 2

Nr 3