Przygotowała Aleksandra Żak

ADAM MICKIEWICZPODRÓŻE I TWÓRCZOŚĆ

Muzeum Adama Mickiewicza w Nowogródku

Adam Mickiewicz ukończył studia i objął stanowisko nauczyciela w szkole kowieńskiej. Dzięki swemu przyjacielowi Tomaszowi Zanowi, poznał Marylę Wereszczakównę. Zakochał się w niej, jednak niestety nie była to szczęśliwa miłość.

To właśnie wtedy powstały utwory przepełnione smutkiem i żalem za utraconą miłością (np. wiersz Do M*** czy IV część Dziadów).

DO M...Wiersz napisany w roku 1823

Precz z moich oczu!... posłucham od razu,Precz z mego serca!... i serce posłucha,Precz z mej pamięci!... nie tego rozkazuMoja i twoja pamięć nie posłucha.

Jak cień tym dłuższy, gdy padnie z daleka,Tym szerzej koło żałobne roztoczy, -Tak moja postać, im dalej ucieka,Tym grubszym kirem twą pamięć pomroczy.(…)

Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu,Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi,Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi,Omijam koralowe ostrowy burzanu.(…)

Z Petersburga trasa prowadziła przez Hamburg, później przez Berlin, gdzie został ciepło przywitany przez liczne grono Polaków. Przez jakiś czas słuchał tu wykładów Hegla. Dalsze punkty jego podróży to Drezno i Praga. Kiedy wracał odwiedził Goethego, od którego w dowód uznania otrzymał autograf oraz gęsie pióro - na znak twórczości poetyckiej.

Johann Wolfgang von GoetheJohann Wolfgang von GoetheJohann Wolfgang von Goethe

Johann Wolfgang von Goethe

W Szwajcarskich Alpach powstał utwór pt. Do ***. Na Alpach w Splugen. Przypominał w nim Mickiewicz swoją wielką miłość do Maryli.

DO***NA ALPACH W SPLÜGEN 1829

Nigdy, więc nigdy z tobą rozstać się nie mogę!

Morzem płyniesz i lądem idziesz za mną w drogę,

Na lodowiskach widzę błyszczące twe ślady

I głos twój słyszę w szumie alpejskiej kaskady,

I włosy mi się jeżą, kiedy się oglądam,

I postać twoję widzieć lękam się i żądam.

29 listopada 1830 roku nieliczna grupa podchorążych zaatakowała Belweder w Warszawie, siedzibę księcia Konstantego. Wybucha powstanie listopadowe.

Mickiewicz zdecydował się wracać do ojczyzny z zamiarem przyłączenia sie do powstania. Po bezowocnych, okrytych tajemnicą oczekiwaniach przybył w czerwcu 1831 roku do Paryża. Brał udział w licznych inicjatywach naukowo - kulturalnych i patriotycznych.

Z początkiem sierpnia dociera do Wielkopolski, gdzie pozostaje do wiosny roku 1832. Mickiewicz przebywał na wielu dworach . W Śmiełowie po raz pierwszy "nawdychał się polszczyzny" i zebrał mnóstwo obserwacji, które następnie spożytkował w Panu Tadeuszu. Podczas pobytu poety w Wielkopolsce powstała Reduta Ordona i najprawdopodobniej dwa wiersze powstańcze: Nocleg i Śmierć pułkownika oraz ballada Ucieczka, może też pierwsza redakcja trzeciej części Dziadów.

Wyjeżdżając z gościnnej Wielkopolski do Drezna, poeta podzielił losy wielu rozbitków powstania i rozpoczął kolejny rozdział swojej biografii - przymusową wieloletnią emigrację.

Do Paryża wędrowała duża część emigracji polskiej po nieudanym powstaniu, tu poeta wydał Dziady III część. W tym roku wydane zostało również inne dzieło napisane już w Paryżu: Księgi narodu polskiego i Księgi pielgrzymstwa polskiego. Właśnie w Paryżu powstało jedno z największych dzieł Mickiewicza - epopeja narodowa Pan Tadeusz.

W 1834 roku w Kościele św.Ludwika w Paryżu odbył się ślub Adama Mickiewicza z Celiną Szymanowska. Pannę młodą,

do ołtarza prowadził Julian Ursyn Niemcewicz.

Jako mąż i ojciec musiał wyżywić rodzinę, toteż dowiedział sie o wolnej posadzie profesora literatury łacińskiej w Akademii Lozańskiej.W Lozannie stworzył poeta cykl wierszy lirycznych, dziś nazywanych lirykami lozańskimi. Mickiewicz pisał je w latach 1839 - 1840. Pobyt w Szwajcarii trwał bardzo krótko, już w październiku 1840 roku Mickiewicz zdecydował się na powrót do Paryża, gdzie zaoferowano mu pracę w College de France.

W Paryżu w roku 1841 Mickiewicz związał się z reprezentantem nurtu polskiego mesjanizmu - Andrzejem Towiańskim. W 1844 roku władze francuskie zawiesiły wieszcza w czynnościach profesora z powodu politycznej wymowy wykładów oraz propagowania towianizmu.

Towianizm głosił potrzebę autentycznego naśladowania Chrystusa, widzenia bliźniego nawet we wrogu politycznym. Dlatego Towiański był oskarżany o brak patriotyzmu, a nawet szpiegostwo.

Po Wiośnie Ludów, Mickiewicz w 1849 roku zajął się redagowaniem nowego pisma - Trybuna Ludów . Była to francuska gazeta propagująca ruchy narodowo -wyzwoleńcze, artykuły zamieszczane były przez redaktorów różnych narodowości, popierały one walki w regionach, w których jeszcze sie toczyły, jak np. na Węgrzech.

W numerze 134 z 16 października zamieszczono oświadczenie o wystąpieniu z pisma wszystkich Polaków, na znak protestu przeciwko ograniczaniu wolności słowa, było to równoznaczne z likwidacją pisma. Zaczął sie dla Mickiewicza ciężki okres w życiu. W międzyczasie dochował się sześciu dzieci, musiał jakoś wyżywić rodzinę.

Adam Mickiewicz, w roku 1852, w Bibliotece Arsenału, otrzymał posadę bibliotekarza. Pracował i mieszkał tu do 1855 roku.

W marcu 1855 roku zmarła żona poety . Mickiewicz nie zatracił jednak ducha wielkiego patrioty. W tym samym roku udał się do Konstantynopola, gdzie chciał spróbować zorganizować kolejny legion.

26 listopada Adam Mickiewicz zmarł w czasie epidemii cholery panującej wówczas w Konstantynopolu.

Jego zwłoki zostały przewiezione do Paryża, gdzie został pochowany na cmentarzu Montmorency. W 1890 prochy Mickiewicza spoczęły w katedrze na Wawelu. Śmierć wieszcza wywarła ogromne poruszenie i żałobę narodową.