2009-11-05
1
Filozofia i Teoria Opieki Położniczejmgr Katarzyna B. Głodowska
Katedra Nauk Społecznych
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Poznań, dnia 4/11/2009
Plan zajęć
wprowadzenie� sprawy organizacyjne� Teoria Opieki Położniczej
� proces pielęgnowania� słowa kluczowe� modele pielęgnowania
� zadanie do wykonania� dlaczego FiTOP? … porozmawiajmy!
� wejściówka
2
3
Organizacyjne i przydatne
• dyżury: KNS, ul. Dąbrowskiego 79, V piętro p. 502(po uprzedniej informacji)
• mail: [email protected]
• nieobecności /odrabianie zajęć
• szacunek czasu - punktualność
• Wyłączenie dźwięku w telefonach komórkowych
• jedzenie i picie
• imiona
Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1FiTOP 2009
2009-11-05
2
4
Organizacyjne i przydatnewarunki zaliczenia przedmiotu
Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
1. OBECNOŚĆ na wszystkich zajęciach + aktywność (system punktowy)
a. możliwość odrobienia zajęć z inną grupą po wcześniejszym ustaleniu
b. zaliczenie materiału w formie ustnej na dyżurze
2. TEST obejmujący zakresem zagadnienia poruszone na wykładach i seminariach
FiTOP 2009
5
100PUNKTÓW
System punktowy obowiązujący na zajęciach
Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1FiTOP 2009
� Możliwość uzyskania punktów za:� Prezentacja tematu 50pkt.
� Aktywność na zajęcia (3x10p.) 30pkt.
� Zaliczenie wejściówki 5pkt.
� Punkty na START 15pkt.
� Możliwość utraty punktów za:� Brak aktywności (3x10p.) 30pkt.
� Niezaliczenie wejściówki 5pkt.
� Spóźnienie (każde) 5pkt.
6
Literatura obowiązująca
Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
według załącznika:
� Górajek-Jóźwik J.: Wokół teorii pielęgnowania.Próba ukazanie dorobku rodzimego. Pielęgniarstwo 2000. 1995,6:7
� Szalczyńska K., Janus Opieka zdrowotna według modelu B. Neuman. Pielęgniarstwo 2000. 1999,1:40-41
� Ciechaniewicz W: Pielęgniarstwo ćwiczenia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.Warszawa 2001, 2002. s. 82
FiTOP 2009
2009-11-05
3
7Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Pytania…?
FiTOP 2009
8
wejściówka….
Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1FiTOP 2009
9
Poznajmy się, czyli kto jest kim….
Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1FiTOP 2009
2009-11-05
4
10
Kiedy pojawiły się modele pielęgnowanie?
Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Nowoczesne pielęgniarstwo/położnictwo
FiTOP 2009
11Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Kiedy pojawiły się modele pielęgnowanie?
Lata ‘50
tworzenie teorii pielęgniarskich
nauka odrębny zawód
FiTOP 2009
Kiedy pojawiły się modele pielęgnowanie?
Szalczyńska K., Janus B., Opieka zdrowotna według modelu B. Neuman. Pielęgniarstwo 2000. 1999,1:40-41
Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1 12
zjawiska
sytuacje dotyczące zdrowia
i związki zachodzące między nimi
przedmioty
2009-11-05
5
13Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Kiedy pojawiły się modele pielęgnowanie?
1986 rok 1986 rok
oparcie się na teoriach pielęgnowania w ramach praktyki pielęgniarskiej
Stało się tak dzięki poczynaniom Europejskiego Biura WHO, którestwierdziło, że wykonując czynności pielęgniarskie konieczne jestopieranie się na teoriach pielęgnowania.
Górajek-Jóźwik J., Wokół teorii pielęgnowania. Próba ukazanie dorobku rodzimego. Pielęgniarstwo 2000. 1995,6:8
FiTOP 2009
14Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Kiedy pojawiły się modele pielęgnowanie?
każda teoria pielęgnowania = wielkie przedsięwzięcie
grupa pojęć dotyczących tego samego zagadnienia, które opisane i połączone w logiczny sposób tworzą spójną całość
Górajek-Jóźwik J.: Teorie pielęgnowania-wprowadzenie. Pielęgniarstwo 2000. 1995,5:10-11
FiTOP 2009
15Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Kiedy pojawiły się modele pielęgnowanie?
Blak Teorie pielęgnowania. Pielęgniarstwo 2000. 1995,5:11-13
FiTOP 2009
niejednolita terminologia stosowana w fachowej literaturze
model
i inne
teoria koncepcyjna
modelkoncepcyjny
teoria
2009-11-05
6
16Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
teoria pielęgnowania - „wiedza tłumacząca jakąś dziedzinę zjawiska: zespół, system twierdzeń logicznych i rzeczowouporządkowanych, powiązanych określonymistosunkami logicznymi”.
W badaniach naukowych termin „teoria” odnosi się do grupy twierdzeń o wzajemnych relacjach pewnych pojęć.
Z twierdzeń tych można wnioskować o dużej liczbie obserwacji lub zjawisk.
Wiadomska-Czekajska T., Górajek-Jóżwik J.: Przewodnik encyklopedyczny dla pielęgniarek. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996.s. 618
FiTOP 2009
17Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Kiedy pojawiły się modele pielęgnowania?
McKay, 1969 teoria to
„logicznie wzajemnie powiązane zespoły hipotez”
Dickoff i Jamek, 1968 teoria to
„system koncepcyjny lub struktura określana dla
osiągnięcia pewnych celów”
Blak A.: Teorie pielęgnowania. Pielęgniarstwo 2000. 1995,5:11-13
FiTOP 2009
określają jak, w sposób optymalny, pomagaći sprawować opiekę nad pacjentem
pokazują, ze pacjencina każde zdarzenie reagują w sposób holistyczny
każdy model przedstawia pacjenta holistycznie
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
zdrowie człowieka składa się z wielu potrzeb, nie tylko fizjologicznych celem
społecznym jest poprawa stanu zdrowotnego ludzi zdrowie jest wartością pozytywna
założenia wspólnedla wszystkich teorii
z opieki pielęgniarskiej /położniczej człowiek odnosi korzyści
między ludźmi zachodzą wzajemne oddziaływania
wskazują postawy filozoficzne w pielęgniarstwie/położnictwie
człowiek za pomocą wewnętrznej siły może poprawić stan własnego zdrowia
ludzie znajdują się pod wpływem innych (np. ludzi, rodziny, środowiska naturalnego),
nie żyją w izolacji
Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1 18
2009-11-05
7
dzięki własnej wiedzy pielęgniarka/położna przyczynia się do przedstawiania związku, jaki zachodzi między ogólnym
stanem zdrowia człowieka a chorobą
przedstawiają, kto jest odbiorca świadczeń pielęgniarskich/
położniczych
celem pielęgnowania jest zaspokojenie potrzeb, które posiada pacjent
czynności pielęgniarski/ położnej są skuteczne tylko wtedy, gdy chory jest traktowany całościowi i holistycznie
pielęgnowanie to inny sposób dbania o zdrowie
z opieki pielęgniarskiej/położniczej człowiek odnosi korzyści
teorie pielęgnowania określają, kim jest pielęgniarka/położna, jaką pełni role i
czym jest pielęgniarstwo
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
Ciechaniewicz W: Pielęgniarstwo ćwiczenia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2002, s. 82.
Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
założenia wspólne dla wszystkich teorii
19
20Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
Ann Marriner-TomeyKlasyfikacja
„Nursing Theorists and Their Work” (1994)
Wyróżnia III kategorie
FiTOP 2009
21Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
„reprezentują ogólne znaczenie rzeczy i zjawisk, analizują je,
wskazują ich przyczyny i logicznie je argumentują”
A. filozofie -
FiTOP 2009
2009-11-05
8
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
FILOZOFIAFILOZOFIA
Wirginia Henderson
Faye Lenn Adbellach
Ernestine Wiedenbach
Lidia E. Hall
Florence Nightingale
Jean Watson
Klasyfikacja Klasyfikacja teoriiteorii
FILOZOFIAFILOZOFIA
FILOZOFIAFILOZOFIA
FILOZOFIAFILOZOFIA
FILOZOFIAFILOZOFIA
FILOZOFIAFILOZOFIA
Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1 22FiTOP 2009
23Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
Górajek-Jóźwik J: Teorie pielęgnowania-wprowadzenie. Pielęgniarstwo 2000. 1995,5:10-11
„umożliwiają zrozumienie pielęgniarstwa: wskazują profesjonalistom
kierunki rozwoju na polu nauki, przy ukierunkowaniu
na wszystkie aspekty życia ludzkiego, środowiska i życia”
B. modele koncepcyjne -
FiTOP 2009
Imogene King
Betty Neumann
siostra Callista Roy
Doroty E. Johnson
Martha E. Rogers
Martha E. Rogers
Myra Estrin Levine
Blak A: Teorie pielęgnowania. Pielęgniarstwo 2000. 1995,5:11-13
Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowaniaModele koncepcyjne
24FiTOP 2009
2009-11-05
9
25Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
klasyfikacja teoriiTerminologia powiązana z modelami pielęgnowania
Blak A: Teorie pielęgnowania. Pielęgniarstwo 2000. 1995,5:11-13
C. Średniej klasy teorie - „pochodzą z dyscyplin pokrewnych pielęgniarstwu
lub tez z wcześniejszych modeli koncepcyjnych”
FiTOP 2009
Hildegarda E. Peplau
Ida Jean Orlando
Joyce Travelbee
Joan Riehl-Sisca
Helen C. Erickson
Evelyn M. Tomlin
Mary Ann P. Swain
- Ramona T. Mercer
- Kathryn E. Bernard
- Madeleine Leininger
- Rosemarie Pizza Parse
- Jayce A. Newman
- Evelyn Adam
- Nola J. Pender
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
26
klasyfikacja teorii
27Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Opracowane teorie pozwalają określić pielęgniarstwo/położnictwo
jako dyscyplinę naukową.
Zastosowanie teorii w praktyce
Na niektórych oddziałach niektóre teorie bardzo dobrze się sprawdziły i są już w
pełni wykorzystywane przez personel
autonomia zawodu- pielęgniarki/położnej
Blak A: Teorie pielęgnowania. Pielęgniarstwo 2000. 1995,5:11-12
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
FiTOP 2009
klasyfikacja teorii
2009-11-05
10
28Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
nauka zajmująca sie ogólnymi rozważaniami na temat istoty i struktury bytu,
ludzkiego poznania, zasad wartościowania, miejsca człowieka w świecie i jego
poglądu na świat
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
filozofia-
FiTOP 2009
29Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
-proces-
przebieg następujących po sobie i powiązanych ze sobą przyczynowo
określonych zmian.
Zmiany te stanowią kolejno stadia, fazy i etapy rozwoju czegoś (przesuwanie się z
jednego punktu do drugiego w miarę rozwijania, przeobrażania się)
[
Yura H, Walsh M: The nursing process. Appleton-century-Crofts, 1988: 7-23
FiTOP 2009
30Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
pielęgnowanie-wg ICN
pomaganie, asystowanie, wspieranie człowieka w rozwiązywaniu problemów
dotyczących jego zdrowia i życia, kształtowanie zdolności do samoopieki
i samopielęgnacji w zdrowiu, w chorobie chorobie niepełnosprawności,
w możliwie jak najwyższym stopniu, jaki można osiągnąć w danej sytuacji.
Jeżeli nie jest to możliwe to pomoc lub zapewnienie odpowiednich warunków
godnego umierania i śmierci.
Szewczyk M.T: Współczesne koncepcje opieki pielęgniarskie. Przewodnik Lekarza 2005,1:88-92
FiTOP 2009
2009-11-05
11
31Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
proces pielęgnowania-
model opieki prowadzący do określenia i rozwiązania problemów człowieka,
oparty na indywidualnej i w pełni udokumentowanej diagnozie pielęgniarskiej.
FiTOP 2009
32Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
4-etapowa struktura procesu pielęgnowania
rozpoznawanie
realizowanie planu
ocenianie
planowanie
FiTOP 2009
33Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
POTENCJALNI DAWCY OPIEKI
pielęgniarka, położna
rodzina,
sąsiedzi, bliscy jak i sam pacjent,
indywidualizacja
podstawowe założenia
samodzielność
FiTOP 2009
2009-11-05
12
34Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
Są to wnioski z danych o pacjencie szacujące jego stan pod względem zakresu i
charakteru wymaganego pielęgnowania wraz z uwzględnieniem genezy
prognozy jego stanu.
diagnoza pielęgniarska –
FiTOP 2009
DIAGNOZA
PIELĘGNIARSKA
społeczności
lokalnej
Indywidualna
(inaczej
kazuistyczna)
grupy społecznej
(np. rodzinna)
Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
35FiTOP 2009
36Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
„element teorii stanowiący symboliczne przedstawienie zjawisk lub
rzeczy”
koncepcja-
FiTOP 2009
2009-11-05
13
37Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
„graficzne lud symboliczne przedstawienie zjawiska lub zjawisk przy minimalnym
użyciu słów.
model-
FiTOP 2009
38Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
„Stąd model lub diagram schematyczny jest takim rodzajem prezentacji
zastosowanej przez autora, który pomaga wyrazić to, co abstrakcyjne w sposób
jak najbardziej obrazowy”.
model-
FiTOP 2009
39Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowaniamodel-
4 kategorie modeli
Środowiskowzajemne
oddziaływanie
Systemy Potrzeby
FiTOP 2009
2009-11-05
14
40Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
pielęgniarstwo/ położnictwo potrójne znaczenie
zawód o charakterze
opiekuńczym
Przedmiot wykładany w
szkołach
Młoda dyscyplina naukowa
FiTOP 2009
41Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
-pielęgniarka/ położna-
„osoba, która ma dyplom ukończenia szkoły pielęgniarskiej.
Jest to równoznaczne z zaliczeniem obowiązującego w danym kraju
programu nauczania.(...)
pielęgniarka/ położna-
FiTOP 2009
42Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
pielęgniarka/ położna
Zmiana w kompetencjach zawodowych, społeczeństwa,
przedstawicieli zawodów medycznychZmiana w uprawnieniach
= współpraca
FiTOP 2009
2009-11-05
15
43Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
-pacjent –
Pacjent (z ang. to człowiek cierpiący)
„klient”
FiTOP 2009
44Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Terminologia powiązana z modelami pielęgnowania
ocena efektów opieki pielęgnacyjnej
współpraca w zespołach
pielęgniarskich i interdyscyplinarnych
Organizacja pracy; próba oceny stopnia
przygotowania zawodowego ucznia (słuchaczy) do pracy
w zawodzie pielęgniarki”
doboru i stosowania metod pielęgnowania
Praktyka zawodowa
FiTOP 2009
45Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Przygotowanie do kolejnych zajęć
Procesy pielęgnowania
2009-11-05
16
46
Dziękuję za uwagę, zapraszam na kolejne zajęcia!
Filozofia i Teoria Opieki Położniczej - zajęcia 1
Top Related