Życie - m.wm.plm.wm.pl/2017/09/ycie-powiatu-ilawskiego-wrzesien-418303.pdf · ulubiona książka...

29 WRZEŚNIA 2017 r.

LUBAWA • str. 4-5 POWIAT • str. 12-13KIESIELICE • str. 7

Kolejny projekt Lubawskiego Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych zakończony powodzeniem.

Tym razem w ramach zadania publicznego „Cykl wycieczek oraz spotkań związanych z kulturą i historią Ziemi Lubawskiej”.

Ruszyły „Trzy oblicza Jezioraka”

Za nami wyprawa na półwysep Swale, Ponad 4 kilometry – taki odcinek leśnymi drogami musieli pokonać uczestnicy pierwszej z trzech wypraw z cyklu „Trzy oblicza Jezioraka”.

Placówka opiekuńczo-wychowawcza w Kisielicach

Staraniem Zarządu Powiatu Iław-skiego w 2018 roku w Kisielicach zacznie funkcjonować przy ul. Szkolnej 4, pierwsza w naszym powiecie Placówka Opiekuńczo--Wychowawcza – Dom dla Dzieci.

Indywidualna i kompleksowa aktywizacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnościami z woj. warmińsko-mazurskiego

ŻyciePOWIATU IŁAWSKIEGO

gazeta bezpłatna

W kwietniu br. ruszył projekt

Fundacji Aktywnej Rehabilitacji,

mający na celu wzrost kompetencji

społecznych i zawodowych,

podniesienie aktywacji zawodowej,

kwalifi kacji oraz podjęcie

zatrudnienia przez uczestników

projektu. O tym i o radzeniu

sobie z przeciwnościami losu

rozmawiamy z Barbarą Bukowską,

pełnomocnikiem regionalnym biura

regionalnego FAR w Iławie.

str. 2-3, 20

2 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO29.09.2017

Od kiedy jesteśmy dorośli? Niektórzy myślą, że dorosłość to przekroczenie magicznych 18 lat. Inni, że wtedy gdy po-dejmuje się pierwszą pracę lub zakłada rodzinę. W pew-nym znaczeniu to prawda, są to granice wyznaczające dorosłość człowieka. Jednak dorosłość pojmowana wielo-wymiarowo to również doj-rzałość psychiczna i fi zyczna. Dobrze jak dorosłość idzie w parze z dojrzałością. Doj-rzałość to wiele umiejętności nabytych w drodze doświad-czenia. To umiejętność kon-trolowania swoich emocji, umiejętność dostosowania się do życia w społeczeństwie, odpowiedzialność za siebie, a także za innych. To rzetel-na ocena swoich możliwo-ści. Kiedy jesteśmy gotowi podjąć decyzje przewidując

i ponosząc ich konsekwencje - jesteśmy dojrzali. Oczeki-wania społeczeństwa są ta-kie, że dorosłość i dojrzałość powinny iść w parze. Życie pokazuje, że coraz częściej tak nie jest. Wielu dorosłych nie jest dojrzałych i to w każ-dym pokoleniu, czy to np. trzydziestolatków, czy sześć-dziesięciolatków. Dorosłość jest stanem, np. granica 18 lat, natomiast dojrzałość to proces i jak to w życiu bywa u jednych przebiega szybciej, a inni nie przejdą go wcale. Nie wiem jak sprawić aby niedojrzały dorosły stał się dojrzały, ale wiem co robić, aby dzieci zostały dojrzały-mi dorosłymi. Po pierwsze muszą mieć dobry wzorzec. I właściwie na tym można za-kończyć, bo obserwacja i na-śladownictwo jest najlepszą

i najskuteczniejszą metodą wychowawczą. Nie na dar-mo przysłowia są mądrością narodu: „Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci”, czy „niedale-ko pada jabłko od jabłoni” i wiele innych. Dobry przy-kład dojrzałego i dorosłego człowieka można wesprzeć kilkoma zasadami. Zapadł mi w pamięć taki mem in-ternetowy „Nie usuwajmy wszystkich kamieni z drogi naszego dziecka, bo potem będzie potykało się o ziaren-ka piasku”. Czyli nie bądźmy nadopiekuńczy, dajmy pra-wo dziecku do nabywania własnych doświadczeń. Nie ingerujmy w kłótnie dzieci, przecież muszą nauczyć się same rozwiązywać problemy. Dorosły jest od nieprzeszka-dzania dziecku, dziecko ze

słów dorosłego nie nabierze doświadczenia i nie zbuduje relacji międzyludzkich. Wy-chowywanie pod kloszem bez stresów nie da w efekcie samodzielnego, dojrzałego, odpowiedzialnego człowieka. Nie wolno nam zapominać, że naszym obowiązkiem jest być, wspierać i czuwać z pew-nej odległości, a nie wyręczać, usuwać wszelkie przeszkody i zapewniać dziecko o swojej wyjątkowości. Aby człowiek mógł być szczęśliwy musi być dobrze przystosowany do ży-cia z ludźmi. Tego nauczy się tylko między ludźmi.

FELIETONY, ROZMOWA MIESIĄCA

Beata Lenartowicz

FELIETON

Czy warto propagować czytelnictwo?

Redakcja: Jest Pani bardzo aktywną działaczką, jest Pani osobą niezwykle dynamiczną, mimo pewnych uwarunkowań, które innym ludziom mogłyby znacznie przeszkadzać. Co powoduje, że radzi sobie Pani tak doskonale w życiu społecznym? — Myślę, że jest to bardzo

złożony proces. Nie można powiedzieć, że jedna rzecz spowodowała, że nagle to się zdarzyło. Na pewno dużą rolę w tym wszystkim odegrali moi rodzice, którzy mnie w tym wszystkim wspierali i wy-pchnęli do przodu. Nie ukry-wajmy, były wtedy lata 70./80, był to okres gdy szkoły nie były dostosowane do potrzeb uczniów niepełnosprawnych. Byłam wówczas zmuszona taką ogólną sytuacją, skończyć edukacje w miejscach, które były połączone z rehabilitacją. Proces leczniczy był oczywi-ście również bardzo ważny, co spowodowało, że byłam bar-dzo dużo poza domem. Wła-śnie ten fakt spowodował, ze musiałam się zmobilizować, aby być osobą bardziej samo-dzielną. A co za tym idzie, ko-lejne osoby jakie spotykałam na swojej drodze życia, były zawsze tymi osobami które pchały mnie jeszcze dalej, aby zobaczyć no nie wiem, choćby to kino, teatr, aby móc rozwijać swoje własne zainteresowania. Wzbudziło to na pewno moją ciekawość świata, ruszyło mnie do działania.

Ale to zapewne nie tylko cie-kawość świata, a pewne umie-jętności, które Pani posiada, umiejętności przezwyciężenia własnych ograniczeń? Wiele osób nie było by w stanie, bez tego co Pani ma w sobie

tak działać na niwie społecz-nej. Zawiaduje Pani dzisiaj fundacją obejmującą swoim działaniem całe województwo warmińsko-mazurskie.— Zaufano mi bardzo moc-

no, powierzono mi bardzo ważne stanowisko. Przygląda-jąc się sobie to naprawdę sama nie wiem co takiego mam w so-bie. Nigdy nie traktowałam siebie pod tym kątem: „Wózek! O Boże i co teraz?” Ja podcho-dzę do wózka, jak do narzędzia dzięki któremu mogę się po-ruszać, ze dzięki niemu mogę bywać wśród ludzi, pozwala mi się przemieszczać. I to też jest bardzo ważne. Ważny jest też fakt, że im więcej się przebywa z innymi ludźmi, tym bardziej zwiększa się komunikatywność ‘wózkowicza’, zmniejszają się pewne opory w nawiązywaniu kontaktów. Nie boję się prosić o pomoc, jeżeli np. są schody, nie ma tych wewnętrznych oporów. Każdy z nas jest inny. Sama też nie mogę powiedzieć, że lubię swój wózek, bo była by to nieprawda, ale wózek jest narzędziem, tak samo jak sa-mochód, który jeszcze szerzej powiększył moje możliwości przemieszczania się, jestem bardziej mobilna, co wpłynęło również na zmianę pracy. Od 2010 roku jestem przedsta-wicielem regionalnym FAR--u, którego biuro mieści się w Iławie.

Wiem z doświadczenia, że zu-pełnie inaczej jest, gdy osoba jest osobą niepełnosprawną od urodzenia, tak jak w moim przypadku. Inaczej jest gdy jest osoba niepełnosprawna w rodzinie i to najczęsciej ro-dzina zakłada się tzw. „klosz” nad nią, wyręcza się ją w wielu czynnościach chcąc wyna-

WAŻNE TEMATY

Dorosłość, a dojrzałość„Dojrzałość to coś co osiągam, kiedy nie potrzebuję już oceniać,

czy obwiniać niczego, ani nikogo za to co mi się przytrafi a.”

— Anthony de Mello

Utarł się taki pogląd, że czytanie rozwija intelekt, osobowość, u kryminali-stów zmniejsza agresję i że ludzie czytający są umysło-wo sprawniejsi, niż ci nie-czytający. Ostatnie badania czytelnictwa wśród Pola-ków wykazały, że czytamy kompromitująco mało i że jesteśmy na szarym koń-cu narodów należących do śródziemnomorskiego kręgu kulturowego. 63% naszych rodaków nie przeczytało w ubiegłym roku ani jednej książki i prawdopodobnie nie przeczyta już do końca swoich dni. Pojawia się py-tanie, co w zamian. Trudno sobie wyobrazić, że sięgają w zamian po prasę w formie elektronicznej lub papie-rowej, albo że poszerzają swoje horyzonty myślowe rekompensując defi cyt czy-telniczy innymi mediami z Internetem na czele, cho-ciaż nie można tego wyklu-czyć. Inne pytanie, czy to

źle, że nie czytamy książek. Są przecież pozycje, których nie powinniśmy czytać. Na wyprzedażach w kurortach często widzimy tytuły typu: „Jak rozpoznać żyda?”, „Jak leczyć masturbację?” itp., nastawione na szerzenie nienawiści i głupoty. Histo-ria piśmiennictwa, bo nie można tego nazwać litera-turą, odnotowuje całe dzie-sięciolecia, gdy wydawano prawie wyłącznie książki intelektualnie bezwarto-ściowe lub niebezpieczne. Kiczowate powieści o mar-tyrologii żołnierzy nie-mieckich w czasie I Wojny światowej tak wpłynęły na psychikę narodu niemiec-kiego i późniejszego führera, autora „Mein Kampf ”, że to oczytane społeczeństwo do-konało zagłady wielu milio-nów ludzi, nie wykluczając swoich obywateli. Obecnie dzięki mediom elektronicz-nym opublikowanie książki nie wymaga prawie żadnych

nakładów fi nansowych, nie mówiąc już o intelektual-nych. Książki pojawiają się lawinowo, a ich poziom, forma, ubóstwo języka wy-raźnie wskazują, że autor napisał więcej stron, niż przeczytał. W czasie mojego niekrótkiego już życia poja-wiały się książki poczytne na żenującym poziomie pod każdym względem, a jednak

cieszące się z niewiadomego powodu dużą popularnością łącznie z „Pięćdziesięcioma twarzami Greya”. Rosjanie, Amerykanie czytają więcej niż my, a nie są wcale mniej odporni na populizm. Tym bardziej stwierdzenie by-łego polityka, a obecnie prezesa TVP „ciemny lud to kupi” rozciąga się rów-nież na inne narody. Czy warto więc czytać, czy nie lepiej zająć się konkretnym działaniem, uprawą roślin, budowaniem altany? Na pewno nie będę nikogo do czytania namawiał, chociaż sam przeczytałem takie książki, wysłuchałem takiej muzyki, że warto było poja-wić się na tym świecie, aby tylko to uczynić, a gdybym miał do wyboru za sąsiada Donalda Trumpa lub Barac-ka Obamę wybrałbym tego ostatniego, w końcu jego ulubiona książka to „Sto lat samotności”, autora nie trze-ba wymieniać. Andrzej Buk

Andrzej Buk

GAZETA IŁAWSKA tel. 89 648 77 36REDAKCJA ul. Jana III Sobieskiego 1/1/k14-200 Iława

tel. 89 648 77 36www.ilawa.wm.ple-mail: [email protected] NACZELNAMagdalena Rogatty

Rozmowa miesiąca z Panią Barbarą

Bukowską, pełnomocnikiem

regionalnym biura regionalnego

Fundacji Aktywnej Rehabilitacji

w Iławie, działającym na terenie całego

województwa warmińsko-mazurskiego.

3 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 29.09.2017 ROZMOWA MIESIĄCA

Na wózek można usiąść w różnych okolicznościach — z powodu choroby, czy wypadku. Fundacja pomaga zorganizować życie od nowagrodzić jej jakby fakt, że jest osobą z niepełnosprawnością. Inna jest też sytuacja, gdy nie-pełnosprawność dosięga nas znienacka. O wiele trudniej jest się dostosować osobie pełnosprawnej do nowej sy-tuacji, do bycia osobą zależ-ną. Można usiąść na wózek w różnych okolicznościach, czy to z powodu choroby, czy wypadku. Zmienia to zupełnie życie takiej osoby, ale też i jej otoczenia. Bliscy mają często poczucie bezradności, jak to teraz ugryźć, gdzie się udać, do kogo zwrócić?

Iławskie biuro Fundacji Aktywnej Rehabilitacji jest oddziałem regionalnym Fundacji Aktywnej Rehabili-tacji z siedzibą w Warszawie, początki fundacji sięgają 1988 r. Proszę opowiedzieć naszym czytelnikom w ogólnym zarysie czym zajmuje się Fundusz Aktywnej Rehabilitacji?— Fundacja Aktywnej Re-

habilitacji Biuro Regionalne w Iławie to fundacja działająca na terenie całego wojewódz-twa warmińsko-mazurskiego, wspierająca rozwój osób nie-pełnosprawnych. FAR pro-wadzi kompleksowy program aktywizacji społecznej i zawo-dowej osób z trwałymi uszko-dzeniami rdzenia kręgowego poruszających się na wózkach inwalidzkich. Jest organiza-cją pozarządową powstałą z inicjatywy wózkowiczów dla wózkowiczów - a więc dosko-nale rozumiejącą ich potrzeby i możliwości. W naszym kraju wypadkom powodującym uszkodzenie rdzenia kręgowe-go ulegają 3-4 osoby dziennie. Najczęściej są to ludzie młodzi, mają od 15 do 30 lat. Trudno im wyobrazić sobie dalsze życie na wózku inwalidzkim. W szpitalu, po wypadku oso-ba z ciężkim uszkodzeniem rdzenia kręgowego znajduje się pod stałą opieką persone-lu. Po powrocie do domu nie potrafi wykonać samodziel-nie najprostszych codzien-nych czynności. Rodzina jest bezradna. Jeśli jest w stanie, zatrudnia pielęgniarkę, ale to nie rozwiązuje problemu. Oso-ba z trwałym uszkodzeniem rdzenia kręgowego nie po-trzebuje stałej opieki do końca

życia i zwolnienia z jakichkol-wiek obowiązków. Potrzebuje umiejętności, które pozwolą jej odzyskać samodzielność, poczucie własnej wartości oraz miejsce w społeczeństwie. Tu właśnie wkracza Fundacja Aktywnej Rehabilitacji. Uczy ludzi z uszkodzeniem rdzenia kręgowego, jak poruszając się na wózku prowadzić normal-ne życie, realizować marzenia i osiągać cele, do których dążyli przed wypadkiem. Fundacja skutecznie wypełnia lukę po-między szpitalem a domem umożliwiając wózkowiczom szybszy powrót do czynnego życia. Dla mnie takim wymier-nikiem tej fundacji jest to, że w przyszłym roku będziemy obchodzić jej 30-lecie. Jest to takie clou dla mnie, że „ od tylu lat robimy kawał dobrej roboty”, nie tylko w naszym województwie, ale i w całej Pol-sce. Współpracujemy z różny-mi środowiskami naukowymi, poznajemy rozwiązania, sys-temy, które należy wdrażać, które są szalenie istotne. To jest właśnie ta wielotorowość, o której wspomniałam. Robi-my szkolenia w szkołach wyż-szych, aby zaproponować fi zjo-terapeutom różnego rodzaju szkolenia, wyjazdy na obozy, aby pokazać jak wygląda pra-ca z osobą niepełnosprawną 24 h, że oprócz tego że jest osobą na wózku, może być świetnym kumplem. Takie doświadcze-nie może mieć wpływ na jego dalszą pracę, na jego podejście do osób niepełnosprawnych. Nie tylko osób na co dzień pracujących z niepełnospraw-nymi osobami, ale każdego z nas. Często spotykam się z sytuacjami, ze ludzie nie do końca wiedzą jak mogą takim osobom pomóc, czy to przy pokonywaniu barier archi-tektonicznych, czy w pociągu. Przede wszystkim musi odbyć się to w sposób bezpieczny, za-równo po jednej, jak i po dru-giej stronie. Co ważne nigdy nie spotkałam się z odmową, ludzie chcą pomagać.

Prowadzą Państwo działa-nia skierowane do dzieci i młodzieży z niepełnospraw-nościami. Czy prowadzone są również szkolenia dla rodziców tych dzieci?

— Gdy rodzi się niepełno-sprawne dziecko, rodzice rów-nież muszą przygotować się do tej sytuacji, nie zawsze mogą uczynić to przed narodzinami dziecka, nadal są przypadki gdy dowiadują się dopiero po narodzinach dziecka. Idealne by było gdyby rodzice dziecka niepełnosprawnego otrzymy-wali taki „pakiet startowy”: urodziło się niepełnosprawne dziecko, należy teraz to i to, pójść tam i tu, skontaktować się z tą czy inną instytucją. Sama forma przekazania nie-kiedy informacji, że urodzi się dziecko niepełnosprawne, jest daleka od ideału. Lekarze i pielęgniarki przy ogromie pracy jaką mają nie są w stanie poświęcić odpowiedniej ilości czasu bliskim osoby niepełno-sprawnej, powinny robić to wykwalifi kowane osoby z od-powiednim do tego przygoto-waniem, tak jak to ma miejsce na Zachodzie, że w szpitalach są do tego zatrudniani odpo-wiednio przeszkoleni pracow-nicy socjalni. Tu jest taka luka. Bliscy powinni mieć wsparcie i uzyskać wszelkie potrzebne informacje. Bo nie tylko nie-pełnosprawna osoba przecho-

dzi trauma, to dotyczy również jej otoczenia, jej najbliższych.

I tu właśnie wkracza nasza fundacja, wypełnia tę lukę. Współpracujemy z wieloma szpitalami. FAR zajmuje się głownie osobami po urazie rdzenia kręgowego, są to oso-by w różnym wieku, niepeł-nosprawne od urodzenia, lub po różnych wypadkach, czy to komunikacyjnych, czy w pracy. Jesteśmy pierwszymi osobami jakie trafi ają do tych ludzi jesz-cze na etapie rehabilitacji, na etapie poszpitalnym. Przygo-towujemy osobę do aktywne-go uczestniczenia w dalszym życiu, aby mógł się odnaleźć w nowej roli, zaktywizować się społecznie iz awodowo, założyć rodzinę, rozwijać swoje pasje, itp. Wszystko zależy od samej osoby od jej chęci do współ-działania w społeczeństwie. Niektórzy dosyć szybko, że tak powiem przysposabiają się do nowej sytuacji, inni potrzebują więcej czasu.

Mówimy o kompleksowej aktywizacji społecznej osób poruszających się na wózku in-walidzkim.— Do tej pory w dalszym

ciągu, pomimo tego że osoby niepełnosprawne są widocz-ne na mieście, jest mało kon-taktu z tymi osobami. Osobie, która nagle odnalazła się w tej sytuacji, jest niezwykle trudno to wszystko „sobie na nowo poukładać”. W naszej pracy takim wzorcem osobowym, są osoby które przeszły pew-ną ścieżkę, są osobami jeż-dżącymi na wózku, ale są też instruktorami, specjalistami aktywnej rehabilitacji. Potra-fi ą bardzo dobrze przekazać swoją wiedzę. Wychodzimy z założenia że należy najpierw przygotować osobę do wyjścia z domu, aby mogła sama się ubrać, przesiąść na wózek, korzystać z niego, itp. Potem idziemy o krok dalej, szukamy różnych rozwiązań aby daną osobę zaaktywizować, szuka-my np. dla tej osoby możliwo-ści skorzystania z przekwali-fi kowania, zdobycia nowych umiejętności zawodowych, uczymy wsiadania do samo-chodu, jak włożyć wózek do niego. Do każdego podcho-dzimy indywidualnie.Takim

wspólnym mianownikiem jest wózek inwalidzki, ale potrze-by każdej z tych osób zupełnie różne. Ważne jest jakie ma uwarunkowania środowi-skowe, gdzie mieszka, czy ma możliwość samodzielnie wyjść z domu. Co gdy osoba mieszka na 3 piętrze w bloku, nacho-dzą ją pytania, co teraz, nie mam windy, nie będę mógł sam wyjść z domu? Trudną sytuację mają też osoby z te-renów wiejskich, szczególnie pod względem komunikacji, to duża bariera. Szukamy rozwiązań dla wszystkich. Dbamy nie tylko o nabycie nie tylko tej kompleksowej samodzielności na niwie spo-łecznej, ale i zawodowej.

Nasze działania idą w trzech kierunkach, mamy trój-to-rowość: pierwszą grupą są dzieci w wieku 4-16 lat, 16 lat i więcej, po urazie rdzenia kręgowego oraz projekty za-wodowe. I ta ostatnia ścieżka jest trochę poszerzona, tu bio-rą udział osoby i na wózkach inwalidzkich ale i z innymi niepełnosprawnościami. Po-magamy się przekwalifi kować zawodowo, gdy np. ktoś do tej pory był murarzem, a uległ wypadkowi i nie jest możliwy jego powrót do dotychczas wykonywanego zawodu, po-magamy znaleźć jemu inne zajęcie, organizujemy rozmo-wę z doradcą zawodowym, który rysuje danej osobie taką ścieżkę zawodową. My na jej podstawie organizuje-my dalej szkolenia, szukamy możliwości stażu a w dalszej kolejności pracy. Staramy się przede wszystkim, aby oso-ba na wózku nie chowała się w domu, aby nie bała się kon-taktu ze społeczeństwem. My nie dajemy pieniędzy na za-kup sprzętu, my dajemy węd-kę i pokazujemy jak samemu działać. Pokazujemy, ze każda osoba ma w sobie potencjał i mocne strony. Pracujemy zarówno z osobą, jak i z jej najbliższym otoczeniem. Fun-dacja swego czasu prowadziła również szkolenie personelu medycznego, gdzie pracow-nicy medyczni z całej Polski brali udział w szkoleniach, na których osoby pełnosprawne siadały na wózek inwalidzki,

aby móc zobaczyć jak to jest. To samo robimy z rodzicami dzieci niepełnosprawnych, oni również na obozach mają możliwość usiąść na wózku i słyszymy nie raz „wydawało mi się, iż jest to prostsze…”. Nie koncentrujemy się tylko na samej jednostce, choć jest oczywiście dla nas bardzo ważna, ale również na jej oto-czeniu, na jej rodzinie.

Państwa fundacja jest wyjątko-wa, jakże ważna i niewątpliwie potrzebna dla funkcjonowa-nia życia społecznego. Co zmieniło się przez te ostanie niespełna 30 lat? — Na pewno nastawienie

społeczeństwa, to że osoby niepełnosprawne wychodzą z domu, są aktywne społecznie, wpisują się naturalnie w co-dzienny obraz życia. Zmienia się myślenie rodzin. Trafi amy do rodzin gdzie np. jest osoba niepełnosprawna w wieku 20 lat. Rodzina mówi, że nie jest w stanie nic robić, bo opiekują się niepełnosprawnym dziec-kiem. Mówi, że ta młoda ko-bieta nie może pójść do pracy, bo ma orzeczenia. My poka-zujemy, że może. Pokazujemy, że można wyjść z tego poukła-danego, często komfortowego świata i za pomocą kilku zmian doświadczyć czegoś nowego, urozmaicić swój świat. Poka-zujemy, że nie należy zadawać sobie pytania „dlaczego ja?” To jest ważne pytanie dla da-nego człowieka, owszem, ale jakby nic nie wnoszące. My pokazujemy że można dużo zmienić, dużo ułatwić w życiu osoby niepełnosprawnej, by żyła aktywnie. Pokazujemy całe spektrum nowego życia. Czy wnosimy jakąś zmianę? Na pewno i to dużą. Zmianę w życiu osoby niepełnospraw-nej i jej otoczenia. My skutecz-nie wypełniamy tę lukę między szpitalem, a domem.

Również podkreślamy jesz-cze jedną ważną kwestię aby osoba z niepełnosprawnością mogła uczestniczyć w pełni społecznie i zawodowo muszą być spełnione pewne warun-ki, a mianowicie, niwelowanie barier architektonicznych, mentalnych, społecznych i na poziomie instytucjonalnym.

Redakcja: Życie Powiatu Iławskiego

Fundacja skutecznie wypeł-nia lukę pomiędzy szpitalem a domem umożliwiając wózkowiczom szybszy powrót do czynnego życia - mówi Barbara Bukowska


Dużym zainteresowa-niem cieszyły się inicjaty-wy zorganizowane przez Lubawskie Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych, tym razem w ramach zadania publicznego „Cykl wycie-czek oraz spotkań zwią-zanych z kulturą i historią Ziemi Lubawskiej”, dofi-nansowanego przez Powiat Iławski.

Wernisaż i spotkanie autorskie W niedzielę, 27 sierpnia

o godz. 15.00 w obiektach poklasztornych znajdują-cych się przy Kościele św. Jana i Michała Archanioła, odbył się wernisaż i spo-tkanie autorskie „Ziemia Lubawska i Łążyńska w im-presjach Józefa Zbigniewa Polaka”. Prace, które można było oglądać podczas wysta-wy, zostały opublikowane w albumie „Święta Ziemia Lubawska” zainicjowanym i ufundowanym przez Piotra Rydla z Rumiana z okazji ubiegłorocznych obchodów 800-lecia Chrztu Ziemi Lubawskiej. To efekt wę-drówek artysty Józefa Zbi-gniewa Polaka po naszym

regionie, w czasie których uwiecznił najciekawsze obiekty architektoniczne. Całość wraz z opisami sta-nowi znakomitą wizytówkę Lubawy i okolic, mogącą z powodzeniem służyć jako przewodnik turystyczny.

Józef Zbigniew Polak to wybitny architekt i plastyk, żołnierz AK, uczestnik po-wstania warszawskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, którego życiorys i dokonania mogłyby z po-wodzeniem zapełnić nie-jedną książkę. Spotkanie było okazją do wysłuchania ciekawych opowieści arty-sty oraz otwartej dyskusji nie tylko o sztuce, ale także o historii m. in. powstania warszawskiego. Każdy z kil-kudziesięciu uczestników otrzymał prezent od Piotra Rydla - pamiątkowy album z dedykacją. Wystawa była dostępna dla mieszkańców przez ponad tydzień.

Rowerem do historii Ziemi LubawskiejNa wtorek, 29 sierpnia,

zaplanowaliśmy rowerową wycieczkę do historii Ziemi Lubawskiej. Po godz. 17 na parkingu przed Bankiem Spółdzielczym zaczęli poja-wiać się pierwsi uczestnicy. Pół godziny później parking był już wypełniony ponad setką rowerów i osób chęt-nych do aktywnego spędze-nia czasu i zgłębiania lokalnej historii. Każdy otrzymał bro-

szurkę z trasą wycieczki i po krótkim powitaniu peleton ruszył w kierunku Fijewa.

Tu uczestnicy mogli po-słuchać o historii bitwy pod Lubawą z 1263 r., którą Prusowie stoczyli z oddzia-łami krzyżackimi pomiędzy wsią Fijewo a wzniesie-niem Fiugajki. Prelekcja Marcina Deki zaciekawiła uczestników, którzy z uwa-gą słuchali wygłoszonego

wykładu. Następnie wszy-scy spacerem ruszyli w kie-runku oddalonego o kil-kaset metrów lasu, gdzie przedzierając się dzielnie przez chaszcze odnaleźli granitowe macewy (na-grobki), jakie ocalały na zapomnianym i bardzo za-niedbanym cmentarzu ży-dowskim, o którym miałem przyjemność opowiadać.

Następnie rowerzyści prze-

jechali najdłuższy, prawie sześciokilometrowy odcinek trasy do Sanktuarium Ma-ryjnego w Lipach. Prelekcję wygłosiła tu niezawodna Teresa Kłosowska, zaś cie-kawe opowieści kustosza Sanktuarium, ks. Probosz-cza Mieczysława Rozmary-nowicza, były dopełnieniem wycieczki. Dzielnych uczest-ników jak zawsze pożegnano słodką niespodzianką.

Śladami Żołnierzy WyklętychOstatnim wydarzeniem re-

alizowanym w ramach pro-jektu była wycieczka „Śla-dami Żołnierzy Wyklętych, która rozpoczęła się w piątek, 22 września o godzinie 16.30. Nasze rowerowe pożegnanie lata, pomimo kapryśnej po-gody, cieszyło się również dużym zainteresowaniem. Wycieczka edukacyjna była ponownie okazją by aktywnie spędzić czas i poznać historię niezłomnych mieszkańców Ziemi Lubawskiej, którzy po wojnie dołączyli do oddzia-łów zbrojnego podziemia antykomunistycznego i po-święcając własne życie do końca walczyli o prawdziwie niepodległą Ojczyznę. Po powitaniu uczestników przy Banku Spółdzielczym w Lu-bawie, kilka zdań wstępu wygłosili Teresa Kłosowska oraz Marcin Deka, po czym ruszyliśmy w drogę.

Miejsca, które odwiedzili-śmy są związane z działaniami oddziału Wacława Borożyń-skiego ps. „Icek” (urodzone-

LUBAWA

Mateusz Szauer

KOLEJNY PROJEKT LUBAWSKIEGO STOWARZYSZENIA INICJATYW SPOŁECZNYCH ZAKOŃCZONY POWODZENIEM

Ponad stu rowerzystów poznawało historię Ziemi Lubawskiej

Wernisaż z udziałem Józefa Zbigniewa Polaka zorganizowano w obiektach poklasztornych przy Kościele św. Jana i Michała Archanioła w Lubawie

5 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 29.09.2017

go w Kazanicach). Pierwszym przystankiem na trasie wy-cieczki był Byszwałd, a histo-rię związaną z tym miejscem opowiedział Dariusz Kaw-ka. 10 marca 1946 r. gdy mieszkańcy wsi wychodzili z kościoła, oddział Boro-żyńskiego przemaszerował przez miejscowość w pełnym umundurowaniu i uzbrojeniu. Efektem było wstąpienie w szeregi formacji czterech młodych mieszkańców Bysz-wałdu: Mieczysława Klimka, Wincentego Banaszka, Sta-nisława Krajzewicza i Zgliń-skiego. Wszyscy rozłożyli się następnie obozem pomiędzy Raczkiem a Rodzonem.

Most na Drwęcy w Raczku był kolejnym punktem naszej wycieczki. Marcin Deka przy-bliżył uczestnikom dalsze, tra-giczne wydarzenia z 10 marca

1946 r., kiedy to wieczorem oddział okrążyło nowomiej-skie UB. Zasadzka całkowicie ich zaskoczyła a jedyną drogą ucieczki była rzeka Drwęca, przez którą rzucili się wpław. Antoni Dusza, Wincenty Ba-naszek i Stanisław Krajzewicz nie zdążyli i zostali areszto-wani. Mieczysław Klimek zapłacił najwyższą cenę po zaledwie kilku godzinach by-cia partyzantem. Został zabity serią z automatu w plecy, gdy sięgał drugiego brzegu rzeki. Pozostałym członkom oddziału udało się uratować.

Wycieczkę zakończyliśmy przy leśniczówce w Papierni. Tu w drugiej połowie mar-ca 1946 r. oddział Borożyń-skiego znalazł schronienie i odpoczywał by przeczekać zły dla siebie czas. Spokój ten nie trwał jednak długo.

Najpierw funkcjonariusz UB ranił i aresztował w Sampła-wie jednego z kolegów - Zen-ka Kucharskiego. Ten pod naciskiem wyjawił, gdzie znajduje się reszta oddziału z dowódcą na czele. Wacław Borożyński, wraz z trzema kolegami, został areszto-wany 26 marca 1946 roku w leśniczówce u Bronisława Owczarzaka. 3 stycznia 1947 r. otrzymał wyrok – kara śmier-ci, utrata praw publicznych i obywatelskich na zawsze oraz przepadek mienia. 28 marca 1947 r. na mocy amne-stii zamieniono wyrok na 15 lat więzienia. Zginął jednak z rąk UB, a pochowany zo-stał w Lubawie na cmentarzu parafi alnym w bezimiennym grobie. Wszyscy uczestnicy naszej wycieczki stwierdzili zgodnie, że brakuje miejsca

upamiętniającego tragiczne losy tych dzielnych niezłom-nych „chłopców z Lubawy”, którzy w konfrontacji z bez-dusznym i bezwzględnym aparatem UB, otoczeni kon-fi dentami, nie mieli żadnych szans.

Kolejne społeczne inicjatywy przed namiNa zakończenie spotkania

nie mogło zabraknąć słod-kiego poczęstunku, a każdy rowerzysta otrzymał także pamiątkową broszurkę oraz mapę powiatu iławskiego. Wydarzenia organizowane przez nasze stowarzyszenie wciąż pokazują, że jest w Lu-bawie zapotrzebowanie na tego typu inicjatywy, dlate-go już dziś planujemy kolej-ne spotkania z kulturą oraz historią Ziemi Lubawskiej.

LUBAWA

Prelekcja Marcina Deki o krzyżackiej bitwie pod Lubawą z 1263 r

Trasa wycieczki Śladami Żołnierzy Wyklętych wiodła przez Byszwałd, most na Drwęcy w Raczku, a zakończyła się przy leśniczówce w Papierni

Aby odnaleźć granitowe macewy na starym cmentarzu żydowskim w Fijewie uczestnicy przedzierali się przez zarośla


W piątek, 15 września, w sali widowiskowej Miejskiego Ośrodka Kultury w Lubawie odbył się koncert charyta-tywny lubawskiego zespołu RENE oraz formacji REG-GAESIDE z Kurzętnika. Podczas koncertu zbierano pieniądze na zakup nowego busa dowożącego z terenu miasta i gminy podopiecz-nych Warsztatów Terapii Zajęciowej w Lubawie.

Zespoły stworzyły wyjątko-wy klimat prezentując swoje nowe jak i stare, sprawdzone utwory. Publiczność, w tym osoby niepełnosprawne wraz z rodzinami, świetnie się bawiła, choć trzeba przy-znać, że frekwencja podczas tak szczytnego wydarzenia, powinna być zdecydowanie wyższa. Imprezie towarzyszy-

ła sprzedaż prac wykonanych przez podopiecznych WTZ oraz płyt zespołu Reggaeside - fi nalisty telewizyjnego show „Must be the music”.

W przerwie między koncer-tami miałem przyjemność wręczyć tablet osobie, która wygrała licytację zorganizo-waną na profi lu społeczno-ściowym przez Lubawskie Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych. Pani Annie Giżyńskiej dziękujemy za pomoc i wielkie serce. Kie-rownikowi Warsztatów Te-rapii Zajęciowej Dariuszowi Ismerowi i wszystkim pra-cownikom należą się gratu-lacje za poświęcenie i wzo-rową organizację koncertu oraz zbiórki, która trwa od początku tego roku.

Codzienna pomoc niesiona przez ludzi z pasją i powo-łaniem osobom niepełno-sprawnym z pewnością za-sługuje na nasze wsparcie. Jak można pomóc?

1) Przekazując darowiznę na konto:

Stowarzyszenie na rzecz Ośrodka Aktywności w Lubawie,ul. Kupnera 18, 14-260 Lubawanr: 27 8832 0001 1001 0000 0521 0001 – z dopiskiem „WTZ – bus”

2) Przekazując darowizny rzeczowe, które będzie można spieniężyć, a uzyskane środki przeznaczyć na zakup busa – kontakt tel. 89 645 27 96.

Zatem do dzieła, gdyż każ-da złotówka ma znaczenie. Bus, z którego do tej pory korzystali podopieczni WTZ jest już wyeksploatowany (ponad 500 tys. km) i po prostu się rozpada. Bez na-

szej pomocy Stowarzyszenie nie będzie w stanie zapewnić wkładu własnego niezbęd-nego do uzyskania dofi nan-sowania. Pozostaje również mieć nadzieję, że pod koniec

roku uaktywnią się samorzą-dy, z których terenu dowoże-ni są podopieczni (miasto i gmina Lubawa), wspólnie dokładając brakującą kwotę.

Mateusz Szauer

LUBAWA

O G Ł O S Z E N I EZgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce

nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 2147 ze zm.)

ZARZĄD POWIATU IŁAWSKIEGO INFORMUJE,że na tablicy ogłoszeń w siedzibie Starostwa Powiatowego w Iławie,

wywieszony został wykaz niżej wymienionej nieruchomości gruntowej,

przeznaczonej do dzierżawy w trybie przetargowym:

– działki nr 214 i 216 o łącznej powierzchni 12,6200 ha,

obręb Sobiewola gm. Kisielice

LUBAWA DAWNIEJ I DZIŚ. ZAPROSZENIE NA WYSTAWĘW dniach 29-30 września

odbędzie się wystawa foto-graficzna „LUBAWA DAW-NIEJ I DZIŚ” organizowana przez Zespół Szkół w Luba-wie oraz Lubawskie Stowa-rzyszenie Inicjatyw Społecz-nych.

Tym wydarzeniem, wraz z trzydziestoma dwoma innymi miastami nasze-go województwa, Lubawa wpisuje się w obchody 25. Europejskich Dni Dziedzic-twa pod hasłem „Krajobraz dziedzictwa – dziedzictwo krajobrazu”, a patronat nad wydarzeniem objęli Mini-ster Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Marszałek Województwa Warmińsko--Mazurskiego.

Wystawa ukaże piękno kra-jobrazu historyczno-archi-tektonicznego Lubawy i obej-mie około 40 malowniczych zestawień przedstawiających zabytki, kościoły, kamienice, lubawski Rynek oraz ogólną panoramę miasta.

Przedwojenne zdjęcia udostępnili pasjonaci pro-wadzący portal Dawna Lu-bawa, którzy od wielu lat kolekcjonują nie tylko stare pocztówki, ale również inne przedmioty i dokumenty związane z historią naszego miasta. Fotografi e współ-

czesne oraz odpowiednie zestawienia zdjęć wykonała Aleksandra Zimnicka – na-uczyciel historii w Zespole Szkół w Lubawie.

W programie spotkania oprócz prezentacji zdjęć za-planowano również krótkie prelekcje o historii Lubawy,

a kolekcjonerzy pamiątek opowiedzą o swojej pasji oraz zademonstrują uczestnikom część zbiorów.

To wszystko już w następny piątek (o godz. 18.00) oraz sobotę (o godz. 10.00) w auli Zespołu Szkół w Lubawie. Serdecznie zapraszamy!

KONCERT CHARYTATYWNY „ZBIERAMY NA BUSA DLA WTZ”

Publiczności udzielał się wyjątkowy klimat koncertu Fot. M. Żuchowski

Anna Giżyńska odebrała tablet wylicytowany na aukcji Lubawskiego Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych Fot. Katarzyna Michalska

Lubawski zespół RENE Fot. M. Żuchowski


Obszary wiejskie w wojewódz-twie warmińsko-mazurskim zajmują największą część ob-szaru województwa, tj. 97,5%, co daje najwyższą lokatę w kra-ju. Nieco wyższy niż średnio w Polsce jest odsetek gruntów leśnych oraz zadrzewionych i zakrzewionych – wynosi on 32,9% ogółu powierzchni wo-jewództwa ( w kraju – 30,8%), większy jest również procent terenów znajdujących się pod wodami – 5,65% (w kraju – 2,06%), nieco niższy jest na-tomiast udział gruntów zabu-dowanych i zurbanizowanych, który wynosi 3,8% ogółu po-wierzchni (w kraju – 5,3%)

Ludność zamieszkująca ob-szary wiejskie liczy 0,5 mln osób, co stanowi 41% miesz-kańców województwa. Gę-stość zaludnienia na wsi jest w regionie najniższa w kraju i wynosi 25osób/km2 ( w kra-ju 52 osoby/km2)

Mało przekształcone i stosunkowo mało zanie-czyszczone środowisko naturalne predysponuje nasz region do produkcji żywności wysokiej jakości, która została wskazana jako inteligentna specja-

lizacja regionu. Żywność ta jest specjalizacja oparta m.in. na przemyśle rolno--spożywczym, lokalnym rolnictwie, tradycyjnych surowcach i krótkich łań-cuchach sprzedaży. Od-powiada ona na potrzeby

konsumentów związane ze zdrowym stylem życia. Wokół produkcji żywno-ści rozwinięto bardzo sil-ną specjalizację naukową, która jest zapleczem ba-dawczo-naukowym dla po-jedynczych firm i klastrów.

Produkcja regionalnej żywności wysokiej jakości opiera się na działalności 4 300 ekologicznych go-spodarstw rolnych o łącznej powierzchni 120 tys. ha, dostarczających żywność naturalną, tradycyjną i eko-logiczną na bazie własnych surowców. Udział regionu w liczbie i powierzchni eko-logicznych gospodarstw rolnych z certyfikatem wy-nosi odpowiednio 15,2% i 16,2% w skali kraju. Cer-tyfikat Europejskiej Sieci Dziedzictwa Kulinarne-go uzyskało dotychczas 170 przedsiębiorstw.

W ostatnich latach widocz-ny jest niewielki wzrost pro-dukcji zwierzęcej w regio-nie, w przypadku produkcji roślinnej zauważalny jest corocznie nieznaczny spa-dek. Powierzchnia zasie-wów zmalała do 560 tys. ha (9 lokata w kraju). Rów-nież udział województwa warmińsko-mazurskiego w zbiorach kraju obniżył się we wszystkich typach zie-miopłodów.

GOSPODARKA, KISIELICE

WIDZIANE OKIEM RADNEJ WOJEWÓDZKIEJ

Obszary wiejskie

Placówka opiekuńczo-wychowawcza w Kisielicach

Staraniem Zarządu Powia-tu Iławskiego w 2018 roku zacznie funkcjonować przy ul. Szkolnej 4 pierwsza w na-szym powiecie Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza – Dom dla Dzieci, która ma zapewnić dzieciom i młodzieży pozbawionym całkowicie lub częściowo opieki ciągłą lub okresową opiekę i wychowa-

nie, jak również ma wspierać działania rodziców w sprawo-waniu opieki.

Uruchomienie placówki, która docelowo ma sprawo-wać opiekę nad 14 dzieci, po-przedzone będzie generalnym remontem pomieszczeń, które przed laty służyły za pomiesz-czenia biurowe. W miarę moż-liwości fi nansowych Starostwo Powiatowe w Iławie planuje również uporządkować teren wokół budynku, który docelo-wo miałby być ogrodzony. Na utworzonym w ten sposób po-dwórzu mają być wybudowane plac zabaw oraz mini-boisko. Planuje się również montaż ławek oraz utworzenie ogro-du. Bezpośrednią opiekę nad dziećmi i młodzieżą będzie sprawowało 6 wykwalifi ko-wanych opiekunów, których

pracą będzie kierował ko-ordynator ośrodka. Oprócz nich w placówce będą praco-wać psycholog, pedagog oraz kadra pomocnicza.

Ta, jak i każda inna placówka opiekuńczo-wychowawcza ma szereg zadań do wykonania:

• ma zapewnić dziecku cało-dobową opiekę i wychowanie oraz zaspokoić jego niezbędne potrzeby, w szczególności emo-cjonalne, rozwojowe, zdrowot-ne, bytowe, społeczne i religijne;

• realizować przygotowany we współpracy z asystentem rodziny plan pomocy dziecku;

• umożliwić kontakt dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd posta-nowi inaczej;

• podejmować działania w celu powrotu dziecka do ro-dziny;

• zapewnić dziecku dostęp do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości rozwo-jowych;

• objąć dziecko działania-mi terapeutycznymi;

• zapewnić korzystanie z przysługujących świad-czeń zdrowotnych.

Skierowanie do całodobo-wej placówki opiekuńczo-wy-chowawczej może nastąpić po wyczerpaniu możliwości udzielenia pomocy w rodzinie naturalnej lub umieszczenia w rodzinie zastępczej. W pla-cówce umieszcza się dzieci powyżej 10 roku życia, wyma-gające szczególnej opieki lub mające trudności w przystoso-waniu się do życia w rodzinie. Dzieci młodsze umieszcza się w placówkach w wyjąt-kowych przypadkach. Pobyt

dziecka powinien mieć cha-rakter przejściowy – do czasu powrotu dziecka do rodziny naturalnej lub umieszczenia w rodzinie zastępczej.

Do placówki opiekuńczo-wy-chowawczej dziecko kieruje powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Do tej pory Powiat Iławski musiał zwracać się z wnioskiem do innych powia-

tów o skierowanie dziecka do odpowiedniej placówki opie-kuńczo-wychowawczej.

Przy kierowaniu do placów-ki nie rozdziela się rodzeństwa, chyba że okoliczności sprawy to uzasadniają.

Podstawą skierowania do placówki opiekuńczo-wycho-wawczej jest orzeczenie sądu o umieszczeniu dziecka w ta-kiej placówce.

Budynek, w którym powstanie placówka opiekuńczo-wychowawczaFot. Sławomir Ciszewski

Sławomir Ciszewski

Bernadeta Hordejuk, radna sejmiku województwawarmińsko-mazurskiegoFot. Arch. redakcji

Struktura użytków rolnych w województwie warmińsko-mazurskim

8 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO29.09.2017ZDROWIE

Depresja jest uleczalna, czyli kilka słów o zaburzeniach nastroju

Jesień i zima sprzyja ob-niżeniu nastroju, dominują wtedy choroby z kręgu de-presji, ale i też przejściowych zaburzeń adaptacyjnych. Dlatego też artykuł o zdro-wiu psychicznym nie zaczy-na się od prewencji i higieny psychicznej człowieka ale od tematu na dziś najważniej-szego - depresji.

Według Światowej Orga-nizacji Zdrowia depresją jest dotkniętych około 350 mln osób na całym świecie, a liczba ta wciąż rośnie.

CO TO JEST DEPRESJA?Już w marcu 1979 roku

Miron Białoszewski napisał -”Dawniej ludzie mieli zmar-twienia, teraz mają depresje. A powody są te same: pie-niądze, mieszkanie, chłop”.[ Miron Białoszewski.Tajny Dziennik. Znak, Kraków 2012..].

Najogólniej mówiąc jest to bardzo silny wszechmogący ciężar i przede wszystkim ból, którego nie da się zloka-lizować w żadnym kawałku ciała. Jest cichy i tępy. Nie da go się opisać fi zycznie, trwa miesiącami, latami, czasem do końca życia. Jedna trzecia osób chorych nie wie, że ma depresję i w niej trwa i cierpi.

Depresja objawia się głównie:• Spowolnieniem;• Lękiem, niepokojem, na-

pięciem, rozdrażnieniem;• Trudnościami w koncen-

tracji, myśleniu, wrażenie niesprawności intelektualnej i pogorszenia się pamięci;

• Niechęcią do wykonywa-nia czynności, które zwykle sprawiały radość

• Problemami ze snem--trudnościami w zasypianiu, płytkim snem, budzeniem się w nocy czy nad ranem, lub też nadmierną sennością, trudnością w zmobilizowaniu się do wstania z łóżka;

• Brakiem chęci do podej-mowania jakichkolwiek wy-zwań;

• Brakiem chęci do spo-tkań towarzyskich;

• Poczuciem małej warto-ści;

• Poczuciem winy i bezna-dziejności;

• Zmniejszenie apetytu po-wodujące spadek wagi lub czasem” zajadanie smutku” czyli zwiększeniem apetytu przyrostem masy ciała;

• Dolegliwościami fizycz-nymi- uczuciem ciągłe-go zmęczenia, suchością w ustach, bólem głowy, brzucha, kręgosłupa, uci-skiem w klatce piersiowej, zaparciami;

• Niechęcią do aktywności seksualnej- obniżeniem li-bido.

Depresja może dotknąć każdego, bez względu na wiek, wykształcenie czy sta-tus materialny.

PRZYCZYNYDEPRESJINajogólniej rzecz ujmując

są trzy grupy przyczyn:• biologiczne - (endogenne,

wewnątrzpochodne), a więc wrodzone, bywa, że dzie-dziczne;

• psychologiczne (reak-tywne) - związane z urazami emocjonalnymi, stratami, ży-ciem w długotrwałym stresie;

• somatyczne - związane z wpływem innych chorób, zwłaszcza przewlekłych, które same w sobie mogą być stresem, ale przede wszyst-kich zaburzają równowagę w naszym mózgu (np. cho-roby neurologiczne, krążenia, endogenne, nowotwory).

JAKIE BYWAJĄ POCZĄTKI DEPRESJI:— zmęczenie,— kłopoty ze snem,— bóle głowy,— zaburzenia koncentracji,

uwagi,— drażliwość.

Bez względu na to co wywo-łało depresję, powinno się ją leczyć. W lżejszych postaciach choroby wystarczą:

— rozmowy z psycholo-giem;

— zminimalizowanie stre-sów;

— zmiana trybu życia.

Kto częściej choruje na de-presję?Badania wykazują, że cierpi

na nią dwukrotnie więcej ko-biet niż mężczyzn. Depresji często towarzyszy lęk. Jest jej nieodłącznym składni-kiem występuje u około 70 procent osób z depresją. Jest przewlekły, o niezbyt dużym nasileniu do tego dołącza się ciągłe martwienie się. Obawy występują niezależnie od ja-kichkolwiek okoliczności ze-wnętrznych. Jak sobie można poradzić z lękiem?

Wiele leków przeciwdepre-syjnych ma działanie prze-ciwlękowe i po ich podaniu lęk stosunkowo szybko może się zmniejszyć.

Czy depresja może minąć sama?

Bywa, że nawet ciężka depresja przeminie bez le-czenia. Należy jednak zda-wać sobie sprawę z tego, że w tzw. międzyczasie może spustoszyć nasze życie. Naj-poważniejszą konsekwencją tej choroby jest samobójstwo. W tym kontekście depresja jest chorobą śmiertelną. Dla-tego nie powinno się czekać aż sama minie.

Jak szybko można wyjść z depresji?Jeśli leczenie jest dobrze

dobrane, to ostre objawy cho-roby ustępują zwykle w ciągu 4-6 tygodni. Przyjmowanie leków w niezmienionej dawce kontynuuje się jeszcze przez okres 6-12 miesięcy, czasem do 5 lat

Celem leczenia depresji jest bowiem nie tylko uzyskanie remisji, czyli ustąpienie ob-jawów, ale także nie dopusz-czenie do nawrotu choroby.

Na czym polega profi lakty-ka nawrotów depresji?[/b]

Najczęstszą przyczyną na-wrotu depresji jest przed-wczesne odstawienie leków lub zbyt szybkie zmniejszenie ich dawki.

Czy leki przeciwdepresyjneuzależniają?

To mit. Leki przeciwde-presyjne nie uzależniają, po-wstają ich coraz nowsze ge-neracje, które są coraz lepiej tolerowane. Podobnie zresztą jest z braniem leków w innych chorobach- nadciśnieniu, cu-krzycy.

Błędem jest leczenie depre-sji samymi lekami uspokaja-jąco- nasennymi, bo to jest leczenie objawu a nie choro-by. Do leczenia depresji służą leki przeciwdepresyjne.

Jakie mogą wystąpić dzia-łania niepożądane po le-kach przeciwdepresyjnych?

Często organizm potrzebu-je czasu na adaptację, musi niejako oswoić się z nowym lekiem, więc zdarza się, że przez pierwsze 3-4 dni pa-cjent nie czuje się komfor-towo:

— senność— suchość w ustach— niepokój.

CO TO JEST DEPRESJA SEZONOWAJedną z opisywanych form

depresji jest depresja zwią-zana z jesienno-zimową porą roku tzw. sezonowa. Nawroty mogą występować co roku jesienią lub zimą. Prawdopodobnie depresja sezonowa jest szczególnym

typem depresji endogennej. Patogeneza tego schorzenia jest wciąż niejasna.

LECZENIE DEPRESJI MUSI ODBYWAĆ SIĘ U PSYCHIATRY!Lekarz psychiatra jest spe-

cjalistą od problemów natu-ry psychicznej. Tak jak kar-diolog od serca, a okulista od oka.

Pamiętajmy, że depresja jest chorobą.

Do terapii depresji słu-żą leki przeciwdepresyjne. Leki przeciwdepresyjne są z reguły dobrze tolerowane i nie powodują uzależnienia. Przedwczesne odstawienie leków może spowodować nawrót choroby.

DEPRESJA JEST ULECZALNA GDY JEST LECZONA!Leki ziołowe a leczenie

depresji. Leków przeciwde-presyjnych nie wolno łączyć z ziołowymi!

GDZIE ZWRÓCIĆ SIĘ PO POMOC

1. Do Poradni Zdrowia Psy-chicznego. W Iławie znajdu-je się ona przy ul. Andersa 3 w Powiatowym Szpitalu im. Wł. Biegańskiego w Iławie, w Pawilonie Psychiatrycz-nym. Pacjentów obsługują najwyższej klasy specjali-ści w dziedzinie psychiatrii, wszyscy z drugim stopniem specjalizacji, bardzo do-świadczeni klinicyści a co najważniejsze skuteczni. Nie jest wymagane skierowanie.

2. Do Szpitalnego Oddzia-łu Psychiatrycznego - w razie bardzo nasilonych objawów depresyjnych, zwłaszcza któ-rym towarzyszą myśli i ten-dencje samobójcze.

Paweł Petrus, lekarz [email protected]; nr tel. 89 649 22 61, 668 773 677

Paweł Petrus, lekarz psychiatra Fot. Arch. szpitala

Wejście do Poradni Zdrowia Psychicznego przy iławskim szpitalu Fot. Arch. szpitala

9 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 29.09.2017 ZDROWIE

Kolorowe piżamki na poprawę humoruGrupa iławian wspólnie z To-warzystwem Przyjaciół Dzieci postanowiła jeszcze przed waka-cjami zorganizować akcję, która będzie skierowana do pacjentów Oddziału iławskiego szpitala. Tak zrodził się pomysł, aby kupić kolorowe piżamki.

W organizację akcji zaan-gażowanych było kilka osób z Iławy. – Pomysł powstał spontanicznie – mówi Kata-rzyna Szczypska, inicjatorka akcji. – Chciałam, żeby to była akcja skierowana do naj-młodszych pacjentów szpitala – wyjaśnia. Pani Kasia szybko skrzyknęła do pomocy w prze-prowadzeniu akcji kilku znajo-mych. – Od samego początku mocno zaangażowani byli Ka-mila Makowska, Karol Kowal-

ski, Paweł Jaworski – wylicza. Patronat prawny nad całością objęło iławskie Towarzystwo Przyjaciół Dzieci.

- Wydrukowaliśmy nieod-płatnie plakaty w fi rmie Art.- Studio Pani Beaty Ambroziak, projekt plakatów przygotowa-ło nam studio Bass Grafi ka, oczywiście także za darmo – mówi inicjatorka akcji.

Kiedy plakaty pojawiły się „na mieście” wszystko ruszyło lawinowo. Mieszkańcy przy-nosili piżamki we wskazane miejsca.

Na początku września kosz pełen piżamek trafi ł do iław-skiego szpitala.

- To bardzo ważne, że miesz-kańcy kreują tego typu akcje i angażują się w nie – mówiła podczas przekazania pre-

zentów Iwona Orkiszewska, dyrektor placówki. – Takie działania pokazują, że miesz-kańcy Iławy i całego powiatu identyfi kują się z naszym szpi-talem. Zadowolenia z prezen-tów nie kryła też ordynator Oddziału Pediatrycznego, Te-resa Wiechecka.

- Każda tego typu akcja spo-tyka się z naszym ogromnym uznaniem i wdzięcznością – mówiła ordynator „dziecięce-go”, i przypomniała, że to nie pierwszy raz, kiedy mieszkań-cy angażują się w życie oddzia-łu. - Mamy piękny „Bajkowy Kącik” przygotowany przez Fundację Orange, zabawki i mebelki dla dzieci od fi rmy IKEA, a uczniowie iławskich szkół średnich przychodzą czytać dzieciom bajki a przed

świętami wspólnie śpiewać kolędy – wyliczała Teresa Wie-checka.

Piżamki były zbierane także dla szpitala dziecię-cego w Olsztynie. Oto, co na swoim Facebook-u pisze o akcji Towarzystwo Przyja-ciół Dzieci: „Akcja dotyczyła zbiórki piżamek dla dzieci, których rodziny znajdują

się w trudnej sytuacji ma-terialnej w celu umilenia dziecku pobytu w szpitalu: Powiatowy Szpital im. Wła-dysława Biegańskiego w Iła-wie - oddział pediatryczny, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy w Olszty-nie. Akcji patronowało To-warzystwo Przyjaciół Dzie-ci w Iławie. Zebrano 154

sztuki piżamek w różnych rozmiarach i bardzo kolo-rowych. Pragniemy bardzo podziękować wszystkim, którym nie jest obojętny los dziecka chorego. Dziękuje-my zaangażowanym fi rmom i osobom prywatnym. Bez waszego udziału nie dałoby się zrealizować tak wspania-łego pomysłu.”

10 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO29.09.2017GMINA IŁAWA

Aktualności z Gminy Iława

Droga Gulb – Skarszewo już gotowaZakończono prace na drodze

gminnej Gulb-Skarszewo. Na tę inwestycje czekali miesz-kańcy Gulbia i Skarszewa. Nowa droga poprawi bez-pieczeństwo i komfort jazdy i przyczyni się do rozwoju tej części Gminy Iława.

7 marca br. Wójt Gminy Iława Krzysztof Harmaciński podpi-sał umowę z Prezesem Zarządu Przedsiębiorstwa Budowy Dróg i Mostów Sp. z o.o. ze Świecia Ryszardem Molusem dotyczą-cą przebudowy drogi gminnej Gulb-Skarszewo.

Przebudowano drogę o dłu-gości 4622 m. W jej ramach wykonano: nakładkę istnie-jącej jezdni, zjazdy asfaltowe, zjazdy z kostki brukowej, zato-ki autobusowe, chodniki, nowe

nasadzenia drzew oraz 41 lamp oświetlenia drogowego. Zada-nie zostało dofi nansowane z Programu Rozwoju Gminnej i Powiatowej Infrastruktury Drogowej na lata 2016-2019. Wyniosło ono 50% wartości inwestycji, reszta została sfi -nansowana z budżetu gminy. Wartość całej inwestycji to 3 309 970,48 zł.

Nowe drogi w Nowej WsiZakończyła się przebudowa

ulic Tęczowej i Saturna w No-wej Wsi. W ramach przebu-dowy zostało utwardzonych 205 i 426 mb dróg położonych w Nowej Wsi przy ul. Tęczowej i ul. Saturna. Powstała również sieć odwadniająca (kanaliza-cja deszczowa) oraz wzmoc-niono krawędzie jezdni.

Wykonawcą, wybranego w drodze przetargu nieograni-czonego była Firma Usługowa Jarosława Muzyki z Rudzienic.

Całkowity koszt inwestycji wyniósł 320.000 zł.

Siłownia w Ławicach, Mątyki z nową wiatą Przy świetlicy w Ławicach

zamontowano już elementy siłowni plenerowej, a Mątyki mają już nową wiatę. Sołec-twa otrzymały na realizację tych projektów 50% dofi -nansowania.

3 lipca, br. została podpisana umowa z Urzędem Marszał-kowskim dotycząca dofi nan-sowania na kolejne inwestycje w Ławicach i Mątykach. Obie miejscowości złożyły wnioski do konkursu pn.: „Aktywna Wieś Warmii, Mazur i Powiśla”

w 2017 roku. Projekt Ławic do-tyczył powstania siłowni plene-rowej przy świetlicy, natomiast mieszkańcy Mątyk wnioskowali o nową wiatę rekreacyjną.

Obie miejscowości otrzy-mały maksymalne dofi nan-sowanie w wysokości 10.000 zł na każdy projekt. Całkowita wartość każdego projektu wy-niosła 20.000 zł.

Należy podkreślić, że są to już kolejne zadania, które zostały realizowane z progra-mu „Aktywna Wieś Warmii, Mazur i Powiśla”. W poprzed-nich latach powstały: w Mą-tykach siłownia plenerowa, plac zabaw dla dzieci, boisko do siatkówki, ścieżka dydak-tyczna, a w Ławicach została wyremontowana przydroż-na kapliczka.

Stadion Osy Ząbrowo zmodernizowany!!!10 sierpnia zakończyła się

modernizacja stadionu Osy Ząbrowo – zespołu, który miniony sezon zakończył dużym sukcesem. Osa awan-sowała z A klasy do klasy okręgowej.

Aby sprostać wymogom wyż-szej klasy obiekt sportowy mu-siał przejść modernizację. W jej ramach została przebudowana widownia. Zostały wykonane 4 rzędy żelbetowej konstrukcji z plastikowymi krzesełkami, które pomieszczą 400 kibi-ców. Pojawiły się także dwie nowe 13-osobowe wiaty dla zawodników i trenerów oraz garaż blaszany. Wykonany zo-stał również piłkochwyt oraz ogrodzenie pomiędzy boiskiem a widownią.

Wykonawcą było Przedsię-biorstwo Remontowo-Bu-dowlane Sp. Z o.o. z Ostródy. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 108 240 zł i został pokryty z budżetu gminy.

Stadion Osy Ząbrowo po modernizacjiPozyskano nowe środki na

poprawę bezpieczeństwa29 sierpnia br. w Warmiń-

sko-Mazurskim Urzędzie Wojewódzkim w Olsztynie Wójt Gminy Iława Krzysztof Harmaciński podpisał umowę z Wicewojewodą Warmińsko--Mazurskim Sławomirem Sadowskim na dofi nansowa-nie dwóch zadań. W ramach programu ograniczania prze-stępczości i aspołecznych za-chowań razem bezpieczniej im. Władysława Stasiaka na lata 2016 i 2017” przyznano dofi nansowanie w wysokości 50.000 zł.

Pierwsze będzie dotyczyło wykonania przedmiotowego przejścia, które zminima-lizuje zagrożenia związane

11 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 29.09.2017 GMINA IŁAWA

z bezpieczeństwem wszyst-kich uczestników ruchu – po-przez wyniesienie, oświetlenie i oznakowanie przejścia z jed-noczesnym wyhamowaniem ruchu pojazdów we wnio-skowanej części miejscowości Frednowy. Wyniesienie przej-ścia zmusi pojazdy do zredu-kowania prędkości przejazdu, zapewni bezpieczeństwo osób korzystających z przejścia oraz wzrost świadomości dzieci i dorosłych w zakresie bez-piecznego korzystania z dróg. Przejście zostanie wykorzy-stane do edukowania dzieci szkolnych i przedszkolnych w zakresie prawidłowego za-chowania się na drodze. Za-stosowane oświetlenie drogo-we zapewni widoczność osób korzystających z przejścia w okresie jesienno – zimowym.

W zakresie drugiego zadania zostanie wykonane oświetle-nie przejść dla pieszych i ro-werzystów na drodze gminnej nr 146041n relacji Szałkowo – Makowo.

W ramach projektu zostanie wykonane oświetlenie drogo-we po obu stronach trzech przejść oraz oznakowanie pio-nowe.

Powyższe rozwiązania zwiększą znacząco poziom bezpieczeństwa pieszych i ro-werzystów oraz zminimalizują ryzyko wypadków drogowych.

Należy podkreślić, że woje-wództwo warmińsko-mazur-skie po raz kolejny znalazło się w krajowej czołówce jeśli chodzi o realizację „Progra-mu ograniczania przestęp-czości i aspołecznych zacho-wań Razem bezpieczniej im. Władysława Stasiaka na lata 2016-2017”. Na rządowe do-fi nansowanie może liczyć aż 12 projektów na łączną kwotę ponad pół miliona złotych.

Dożynki Gminne – Laseczno 2017Mimo zmiennej pogody

frekwencja podczas obcho-dzonych 10 września Dożynek Gminnych w Lasecznie była rekordowa. Wśród uczestni-ków uroczystości nie zabra-kło: Gustawa Marka Brzezi-na – Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Elżbiety Gelert – Posłanki na Sejm RP, Ewy Junkier – z-cy burmistrza miasta Iława, Woj-ciecha Szymańskiego – Prze-wodniczącego Rady Miejskiej miasta Iława, Marka Polań-skiego – Starosty Powiatu Iławskiego, Stanisława Ka-

strau – Wicestarosty, Micha-ła Młotka – Przewodniczącego Rady Powiatu Iławskiego, Bo-gusława Wylota – z-cy Wójta Gminy Iława. Na Dożynkach zjawili się również goście spe-cjalni: John P. Slette – Agri-cultural Attaché przy amba-sadzie USA, delegacja gminy partnerskiej Sovetsk, zespół „Karkonosze” z Mysłakowic.

Na uroczystości pojawili się również przedstawiciele służb mundurowych, insty-tucji publicznych, jednostek samorządowych, radni miej-scy i powiatowi, radni i sołtysi gminy Iława, księża, lokalni działacze oraz mieszkańcy Laseczna. Starościną Dożynek była Aleksandra Sepetowska, a starostą Sławomir Puciński.

Dożynki rozpoczęły się od polowej mszy świętej, po któ-rej zostały poświęcone wieńce dożynkowe. Licznie przyby-łych na Święto Plonów gości powitał wójt gminy Iława Krzysztof Harmaciński oraz sołtys sołectwa Laseczno Emi-lia Skolmowska.

Po części ofi cjalnej przyszedł czas na występy artystycz-ne. Na scenie w Lasecznie

wystąpił zespół „Gosposie”, zespół „Karkonosze” z gminy partnerskiej Mysłakowice, „Dzieci ziemi iławskiej”, dzie-ci z SSP w Lasecznie, zespół „Morawa”. Gwiazdą wieczoru był zespół Focus.

Tradycyjnie został rozstrzy-gnięty konkurs na „Najład-niejszy wieniec dożynkowy” oraz na „Najładniejszą posesję w sołectwie Laseczno”. W kon-kursie wieńców dożynkowych wystartowało aż 17 sołectw. Pierwsze miejsce zajęło sołec-two Wola Kamieńska (wieniec nr 2), drugie sołectwo Gulb (wieniec nr 4), trzecie so-łectwo Ząbrowo (wieniec nr 10). Ponadto jury wyróżniło sołectwo Dziarny (wieniec nr 13) i Laseczno (wieniec nr 8).

Do konkursu „Na najład-niejszą posesję w sołectwie Laseczno” zgłoszono 6 posesji. Pierwsze miejsce zajęli państwo Wanda i Marian Miłosz, drugie państwo Aleksandra i Roman Stępień, trzecie państwo Danu-ta i Jerzy Gubała. Wyróżnienia w konkursie otrzymali państwo Jolanta i Tadeusz Dąbrowscy, Anna i Marek Bądkowscy oraz Jolanta i Roman Taranowscy .

Niedzielne święto było również doskonałą okazją do wręczenia odznaczeń. Mini-ster Rolnictwa i Rozwoju Wsi przyznał odznaki honorowe „Zasłużony dla rolnictwa” następującym rolnikom:– Panu Sławomirowi Puciń-

skiemu– Panu Jerzemu Kolasiń-

skiemu– Pani Ewie Antolak– Pani Dorocie Bukowskiej– Pani Barbarze Robakie-

wicz– Pani Milenie Lewandow-

skiej– Panu Zenonowi Racibor-

skiemu– Panu Zbigniewowi Krige-

rowi

Statuetkę Wójta Gminy Iława „Za wybitne osiągnię-cia w produkcji rolniczej” otrzymali: 1. Państwo Krystyna i Jerzy

Kolasińscy2. Państwo Grażyna i Adam

Bulik3. Państwo Emilia i Sławo-

mir Skolmowscy4. Państwo Diana i Grzegorz

Jesionek5. Państwo Milena i Tomasz

Lewandowscy6. Państwo Małgorzata i Ra-

fał Maślany7. Państwo Wanda i Zbi-

gniew Włodarczyk8. Państwo Wioletta i An-

drzej Andrzejewscy9. Państwo Agnieszka i Ro-

man Andrzejewscy10. Państwo Katarzyna i Ma-

rek Nowak11. Państwo Anna i Wiesław

Mendik12. Pani Irena Wasiewska13. Państwo Irena i Witold

Socha14. Państwo Elżbieta i Maciej

Gula15. Państwo Alina i Włady-

sław Szalkowscy16. Państwo Andrzej Paw-

lucha

17. Państwo Gabriela i Jerzy Pileccy

Statuetkę Wójta Gminy Iła-wa „Za zasługi w rozwoju rol-nictwa gminnego” otrzymali:

1. Pani Irena Durlik – Dyrek-tor Spółdzielni Mleczarskiej Mlekovita Oddział w Lubawie

2. Krzysztof Zaniewski – Dy-rektor Zarządzający Animex Foods Sp. z o. o. sp. k. Oddział w Iławie

Order „Serca Matkom Wsi” otrzymały:1. Pani Bożena Rycharska2. Pani Krystyna Pisarczyk3. Pani Jadwiga Gołębiewska4. Pani Anna Buraś5. Pani Barbara Fafi ńska6. Pani Helena Cieślak7. Pani Teresa Bądkowska

Organizatorzy zadbali rów-nież o strawę dla ciała. Była pyszna grochówka(przygo-towana przez OSP Iława), kiełbaski i liczne stoiska z darmowymi poczęstunkami dla gości obsługiwane przez nieocenione panie z Kół Go-spodyń Wiejskich z terenu gminy Iława.

Nie zapomniano również o najmłodszych uczestni-kach dożynek. Był zamek dmuchany, przejażdżki na kucyku, trampoliny i wiele innych atrakcji. Specjalnie dla dzieci odbył się także

konkurs ekologiczny, pod-czas którego sprawdzana była wiedza najmłodszych o ekologii. Wszyscy uczest-nicy konkursu wykazali się bardzo dużą znajomością tematu za co otrzymali drob-ne upominki.

Atrakcją tegorocznych doży-nek był pokaz lotów balonem, którym chętni śmiałkowie mogli odbyć lot.

Na uwagę zasłużyły rów-nież „witacze”, które można było podziwiać w Lasecznie i okolicach.

Organizatorzy dziękują wszystkim, którzy zaan-gażowali się w organizację Dożynek oraz wszystkim ludziom dobrej woli za wsparcie i pomoc.

Organizatorami Dożynek Gminnych byli: Gmina Iława, Sołtys i Rada Sołecka Sołectwa Laseczno, GOK Laseczno, OSP Laseczno, Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Sołectwa La-seczno, SSP w Lasecznie.

Sierpniowe „Wyprawkidla Malucha” wręczoneWyprawki zostały wręczo-

ne przez pomysłodawcę pro-gramu- wójta gminy Iława Krzysztofa Harmacińskiego, w środę 30 sierpnia br.

Wyprawki zostały przyznane rodzinom: Joanny i Tomaszo-wi Kasprowicz (rodzicom An-toniego), Angeliki i Sebastiana Lorek (rodzicom Nataniela), Kamili i Rafała Ługiewiczów (rodzicom Jakuba), Pauli-ny Meller-Gondek i Daniela Gondek (rodzicom Hanny) oraz Emilii i Grzegorza War-szawskich (rodzicom Igi).

Serdecznie gratulujemy!Rodzicom z terenu gminy

Iława, spodziewających się dziecka przypominamy, że aby otrzymać świadczenie na-leży złożyć stosowny wniosek w Gminnym Ośrodku Pomo-cy Społecznej.

Na zdjęciu od lewej: Dyrektor Wydziału Bezpieczeństwa i Zarzą-dzania Kryzysowego Krzysztof Kuriata, Wójt Gminy Iława Krzysztof Harmaciński, Wicewojewoda Warmińsko-Mazurski Sławomir Sa-dowski.

Na zdjęciu rodzice wraz z dziećmi, kierownik GOPS Ewelina Tuchalska, Wójt Gminy Iława Krzysztof Harmaciński


Do końca października kil-kudziesięciu przedszkolaków, a docelowo – wszyscy chęt-ni będą mogli wziąć udział w nowej inicjatywie portu śródlądowego, której celem jest zwiększenie wśród naj-młodszych mieszkańców po-wiatu iławskiego świadomo-ści dotyczącej Jezioraka i roli, jaką odgrywa on w życiu nas wszystkich.

Projekt przeznaczony jest dla podopiecznych przedszkoli z terenu powiatu iławskiego – zarówno dla samorządowych, jak i prywatnych. Pierwsze zajęcia odbędą się w porcie już w październiku. Kolejne – wraz z wyrażeniem zainte-resowania przez przedszkola. Chętni mogą ustalać terminy zajęć pod numerem telefonu 602 744 083.

Zajęcia, które prowadzić będą wykwalifi kowani pra-cownicy portu śródlądowego z przygotowaniem pedago-gicznym, odbywać się będą w grupach do 30 osób każda. Będą one miały formę mini--wykładu i burzy mózgów, a kończyć się będą pokazem makiety Kanału Elbląskiego. Wszystkim dzieciom, które wezmą udział w zajęciach or-ganizowanych w porcie, nada-ne zostaną specjalne odznaki „Przyjaciel Jezioraka”.

Port, poza obsługą żeglarzy i ruchu turystycznego w tej części Jezioraka, od samego początku przykłada dużą wagę do edukacji mieszkańców po-wiatu iławskiego. Regularnie, samodzielnie lub we współ-pracy z innymi instytucjami, organizowane są na terenie portu otwarte spotkania, któ-rych celem jest upowszechnia-nie wiedzy o Jezioraku i Parku Krajobrazowym Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylew-skich. Po raz pierwszy jednak zrealizowane zostanie przed-sięwzięcie wyłącznie dla naj-młodszych mieszkańców po-wiatu. Organizatorzy liczą, że do połowy 2018 roku uda się spotkać z większością przed-szkolaków.

TURYSTYKA

Przyjaciele Jezioraka. Rusza nowy projekt portu śródlądowego

Alina Rodziewicz z Zespołu Parków Krajobrazowych Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich opowiada o „Grubej Sośnie” – jednym z ciekawszych pomników przyrody, znajdujących się na terenie parku. Obwód drzewa wynosi 310 cm, a ono samo liczy ponad 200 lat!

13 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 29.09.2017 TURYSTYKA

Ruszyły „Trzy oblicza Jezioraka”. Za nami wyprawa na półwysep Swale

Wyprawa, która odbyła się w pierwszy dzień astrono-micznej jesieni, czyli w sobo-tę 23 września, rozpoczynała cykl „Trzy oblicza Jezioraka” organizowany przez Port Śródlądowy w Iławie, Zespół Parków Krajobrazowych Po-jezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich oraz Nadleśnic-two Iława w ramach Dnia Krajobrazu. Celem przed-sięwzięcia jest pokazanie najdłuższego jeziora w Pol-sce z trzech różnych, często zaskakujących perspektyw.

Pierwsza wycieczka popro-wadziła uczestników na pół-wysep Swale. Rozpoczęła się ona w Porcie Śródlądowym, skąd ponad 25 osób prze-wiezionych zostało autoka-

rem w okolice leśniczówki Tłokowisko pod Siemiana-mi. Stamtąd wszyscy wyru-szyli na pieszą wędrówkę w kierunku brzegu Jeziora-ka. W rolę przewodników wcielili się Alina Rodziewicz z Zespołu Parków Krajobra-zowych Pojezierza Iławskie-go i Wzgórz Dylewskich oraz Michał Młotek z Portu Śród-lądowego w Iławie.

Gruba sosna i osada smolarzyNa trasie wycieczki cze-

kało na uczestników wiele przyrodniczych i historycz-nych ciekawostek. W trakcie wyprawy można było zoba-czyć „Grubą Sosnę” – jeden z najciekawszych pomników

przyrody, znajdujących się na terenie Parku Krajobrazowe-go Pojezierza Iławskiego czy pozostałości osady smola-rzy, którzy tuż nad brzegiem Jezioraka, w okolicy zatoki Zimny Kąt, produkowali węgiel drzewny. To zresztą od smolarzy wzięły swoje nazwy okoliczne wsie, jak Szwale-wo (niem. Alt Schwalge) czy Siemiany (niem. Schwalgen-dorf ). „Schwalge” oznacza w języku niemieckim „dym” lub „smugę”.

Celem wyprawy był jednak półwysep Swale, gdzie znaj-dowała się jedna z funkcjonu-jących nad Jeziorakiem bin-dug, czyli miejsc spławiania drewna. Tam też uczestnicy wyprawy oddali się krótkie-mu odpoczynkowi, który wy-korzystali na… grzybobranie. Do domu wrócili z koszami pełnymi podgrzybków, kań a nawet rydzów.

Wszyscy zwrócili jednak przede wszystkim uwagę na zróżnicowanie ukształ-towania terenu. Na odcinku niecałych dwustu metrów stromy brzeg jeziora (okoli-ce osady smolarzy – 110 m. n.p.m.) zamienił się w łagod-ne podejście do wody (półwy-sep – 100 m. n.p.m.). To jest właśnie urok Jezioraka.

Gardzień, Sarnówek i GubławkiKolejne wyprawy w ramach

cyklu „Trzy oblicza Jezioraka” odbędą się 7 i 14 październi-ka. 7 października uczestni-cy wyprawy dotrą do jednego z najwyższych wzniesień na terenie Parku Krajobrazo-wego Pojezierza Iławskiego,

które znajduje się w okoli-cach Sarnówka, a także do tzw. „przepływów” – progu piętrzącego na jeziorze Gar-dzień Mały. Na zakończenie cyklu odbędzie się wyciecz-ka do Gubławek, skąd roz-pościera się widok na Zato-kę Kraga.

Ze względów organiza-cyjnych liczba uczestni-

ków każdej z wycieczek jest ograniczona. Zgłoszenia przyjmowane są w Powia-towym Centrum Informa-cji Turystycznej w Porcie Śródlądowym oraz pod numerem telefonu 602 744 083 w terminach: Gardzień i Sarnówek – do 3 paździer-nika, Gubławki – do 10 paź-dziernika.

Uczestnicy wycieczek po-winni zadbać o prowiant, odpowiednie obuwie oraz odzież, dostosowaną do pa-nujących w danym dniu wa-runków atmosferycznych. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do odwołania poszczególnych wypraw w przypadku niekorzystnych warunków atmosferycznych.

Uczestnicy wyprawy na wzgórzu niedaleko osady smolarzy. W okolicy udało się dostrzec pozostałości po czterech mielerzach. Ze wzgórza, które stromo opadało do jeziora, roztaczał się widok na zatokę Zimny Kąt oraz wyspy Mały i Duży Gierczak.

Ponad 4 kilometry – taki odcinek leśnymi drogami musieli

pokonać uczestnicy pierwszej z trzech wypraw z cyklu „Trzy oblicza

Jezioraka”, by dotrzeć do brzegu najdłuższego jeziora w Polsce.

Po drodze czekało na nich wiele przyrodniczych i historycznych

ciekawostek. Pogoda – co najważniejsze – dopisała.

14 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO29.09.2017SUSZ

GMINA SUSZ

Dożynki Gminne, czyli piękno tradycji

Na jeden niedzielny dzień stolicą Gminy Susz stało się Ulno-

wo, w którym 3 września br. odbyły się Dożynki Gminne 2017. Starościną Dożynek była pani Barbara Toma-szewska z Różnowa, a Staro-stą – pan Stanisław Szpanel z Chełmżycy. Ozdobą uroczy-stości, w których udział wzię-ło wielu mieszkańców gminy, były oczywiście tradycyjne wieńce dożynkowe, przygo-towane przez mieszkańców 10 sołectw.

Dożynki Gminne 2017 roz-poczęła msza święta w kościele w Ulnowie. Przed rozpoczęciem liturgii księża koncelebru-jący mszę poświęcili wieńce dożynkowe, których dziesięć zdobiło teren bezpośrednio przed wejściem do świątyni. Po zakończeniu mszy korowód dożynkowy wraz z wieńcami przeniósł się na stadion. Tam odbyła się pozostała część uro-czystości, w której wzięło udział wielu szacownych gości, m.in.: Starosta Powiatu Iławskiego Marek Polański i Wicestaro-sta Stanisław Kastrau, radni powiatowi: Grażyna Taborek, Regina Szpindler, Wiesław Ol-szewski i Jarosław Piechotka, radni Rady Miejskiej w Suszu na czele z przewodniczącym Zbigniewem Skolimowskim, proboszczowie parafi i z terenu Gminy Susz, delegat Warmiń-sko-Mazurskiej izby Rolniczej Zenon Sugalski, przedstawiciel Ośrodka Doradztwa Rolnicze-go w Suszu Bogusław Śliżew-ski oraz dyrektorzy jednostek organizacyjnych Urzędu Miej-

skiego i suskich instytucji pu-blicznych.

Dożynki, których na szczę-ście nie zdołała zepsuć pogo-da, przebiegły w bardzo sym-patycznej atmosferze i zgodnie z założonym harmonogramem. Wzięło w nich udział kilkuset mieszkańców gminy. Impre-za była znakomitą okazją aby docenić wyróżniających się rolników z terenu gminy. Wy-różnienia i statuetki z rąk Bur-mistrza Susza, jego Zastępcy oraz Przewodniczącego Rady Miejskiej otrzymało 29 osób, nagrodzonych w 5 kategoriach (pełna lista obok).

W konkursie wieńców do-żynkowych zwyciężyło sołec-two Ulnowo, których wieniec będzie reprezentował naszą gminę na Dożynkach Woje-wódzkich, przed Jakubowem Kisielickim i Redakami. Jednak gratulacja i podziękowania za ogromny trud należą się twór-com wszystkich 10 wieńców, które stanęły do konkursu. Podkreślił to Burmistrz Su-sza, Krzysztof Pietrzykowski: Bardzo dziękuję wszystkim osobom, zaangażowanym w po-wstanie tych symboli dożynek. Dziękuję za Wasze starania, które przypominają nam, jak wiele zawdzięczamy polskiej wsi i pozwalają pielęgnować ważne polskie tradycje.

W swoim wystąpieniu bur-mistrz potwierdził także, że kolejne imprezy dożynkowe będą odbywały się nie w mie-ście Susz, ale w kolejnych so-łectwach gminy: Podjąłem taka decyzję już jakiś czas temu i dziś tu, w obecności tak

wielu mieszkańców gminy i przy wspaniałej atmosferze oraz pięknej oprawie dzisiej-szej uroczystości, otrzymuję najlepsze potwierdzenie, że była to dobra decyzja.

Część ofi cjalną zakończyło przekazanie przez Polski Czer-wony Krzyż, reprezentowany przez dyrektora Oddziału Wojewódzkiego PCK w Olsz-tynie, dwóch specjalnych, trój-kołowych rowerów dla osób niepełnosprawnych na rzecz

suskich instytucji: Środowi-skowego Domu Samopomo-cy oraz Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.

W części artystycznej impre-zy z ludowym repertuarem wystąpił zespół Suse. Imprezę zakończyły koncerty zespołów zespoły: Non Stop i Boyfriend. Organizatorzy – Suski Ośro-dek Kultury oraz Gmina Susz serdecznie dziękują wszyst-kim osobom, zaangażowa-nym w organizację Dożynek

Gminnych 2017, w szczegól-ności paniom z Koła Gospo-dyń Wiejskich w Ulnowie.

ROLNICY GMINY SUSZ, WYRÓŻNIENI PODCZAS DOŻYNEK GMINNYCH 2017:

1. KATEGORIA „MŁODY ROLNIK” - Marcin Litwiniuk, - Da-wid Ziętarski, - Dariusz Tulin, - Emilia i Piotr Łaszkiewicz, - Beata Stępień, - Paweł Śliżewski, - Jarosław Blunkowski.

2. KATEGORIA „DZIAŁALNOŚĆ NA RZECZ ROLNICTWA” - „MELO-DREN” Zbigniew Więcek

3. KATEGORIA „GOSPODARSTWO EKOLOGICZNE”: - Sabina i Marek Nickel

4. KATEGORIA „GOSPODARSTWO ROLNE”: - Gospodarstwo Rolne Dominik i Wiesława Pawlikowscy

5. KATEGORIA „NAJBARDZIEJ AKTYWNY MIESZKANIEC WSI”: -

Sołectwo: Bronowo - Jolanta Celanowicz, - Sylwia Ko-chalska, - Teresa Bubiec, - Sabi-na Balkiewicz, - Sebastian Balkiewicz.Sołectwo: Jakubowo Kisielickie - Teresa Biazik, - Hanna Rogowska, - Władysława Garnek, -Halina Witkow-ska, - Jolanta Kowalska, - Agnieszka Michałowicz, - Elżbieta Sobociń-ska, - Krystyna Maksimik, -Teresa Ba-rańska, - Marianna Kowalska,

Sołectwo: Ulnowo— Jadwiga Budzińska.Cezary Oracki, Urząd Miejski w Suszu

Starościna i Starosta dożynek Fot. Cezary Oracki,Urząd Miejski w Suszu

Poświęcenie wieńców

Swoje wieńce przygotowało 10 sołectw Gminy Susz

W konkursie wieńców zwyciężyło Ulnowo, przed Jakubowem Kisielickim i Redakami

Występy artystyczne przypadły do gustu publiczności

Dożynki rozpoczęła uroczysta msza święta Fot. Urząd Miejski w Suszu

15 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 29.09.2017 SUSZ

Nowy rok szkolny pełen zmian

Wytrwali w przysiędze dziesiątki lat

Zakończenie działalno-ści gimnazjum, brak pierwszej klasy gim-

nazjum, pierwszy rok klasy siódmej szkoły podstawowej – zainaugurowany 4 września nowy rok szkolny przynosi uczniom, rodzicom i nauczy-cielom szkół w Gminie Susz wiele zmian organizacyjnych, będących efektem ministe-rialnej reformy szkolnictwa.

Po 18 latach działalności z dniem 31 sierpnia 2017 roku zakończyło działalność Publiczne Gimnazjum im. Ka-walerii Polskiej w Suszu. Kla-sy drugie i trzecie tej placówki

(po 6 oddziałów na każdym poziomie) prowadzi od tego dnia Szkoła Podstawowa im. gen. Józefa Bema. Zamiast klasy pierwszej gimnazjum dzieci po raz pierwszy od lat rozpoczęły naukę w 7 klasie szkoły podstawowej.

Wakacje były dla dyrekcji i grona pedagogicznego su-skiej podstawówki czasem na przygotowanie się do wpro-wadzenia w życie reformy minister Zalewskiej. W tym samym czasie władze gmi-ny znalazły w budżecie do-datkowe pieniądze i podjęły decyzję o dokonaniu na te-

renie szkoły kilku inwestycji i szeregu prac remontowych - ułożono polbruk na prowa-dzącej do sekretariatu drodze wewnętrznej w sąsiedztwie „czerwonej szkoły”, odnowio-no szkolne klatki schodowe i korytarze, na części których wymieniono także oświetle-nie. Uczniowie najbardziej do-cenią zapewne modernizację pracowni komputerowej, któ-ra wzbogaciła się o 25 nowych zestawów komputerowych.

W sumie w Szkole Podsta-wowej w Suszu naukę rozpo-częło 913 uczniów i 82 nauczy-cieli. Dla 95 maluchów był to

pierwszy szkolny dzień w ży-ciu. Z kolei w podstawówce w Jawtach Wielkich uczniów klas pierwszych jest ośmio-ro, a w całej szkole pracuje 19 nauczycieli i uczy się 78 dzie-ci. W Szkole Podstawowej w Babiętach Wielkich pierw-szy dzwonek usłyszało dziś 24 nauczycieli i 84 uczniów wszystkich klas, z których 11 to pierwszaki.

W odniesieniu do ostatniej z wymienionych szkół warto również odnotować zorgani-zowanie Dni Adaptacyjnych dla dzieci z oddziału przed-szkolnego, czyli wspólne

spotkania w ostatnich dniach wakacji dzieci w wieku 3 - 5 lat, ich rodziców i nauczycie-lek. - Włączenie najbliższych w poznawanie przez dziecko nowego środowiska wycho-wawczego, ułatwia mu nawią-zanie kontaktu z nauczycielką, rówieśnikami, poznanie oto-czenia materialnego, funkcji sprzętów, pomieszczeń w wa-runkach komfortu psychicz-nego i tym samym poszerza jego możliwości rozwojowe. Dziecko zyskuje poczucie bezpieczeństwa nie tylko po-przez obecność osoby bliskiej w przedszkolu, ale także po-

przez zdobywanie wiedzy. Do-wiaduje się między innymi kto jest za nie odpowiedzialny, do kogo może się zwrócić o ewen-tualną pomoc - mówi dyrektor SP w Babiętach Wielkich Gra-żyna Taborek.

Łącznie w trzech publicz-nych szkołach, których orga-nem prowadzącym jest Gmina Susz, uroczystymi apelami rok szkolny 2017/2018 rozpoczęło 1075 uczniów. Pierwszą klasę - 114 z nich. Im szczególnie życzymy dziś powodzenia i samych „szóstek”. Dziećmi w szkołach opiekuje się w su-mie 122 nauczycieli.

„Ślubuję ci miłość, wierność i uczciwość małżeńską ...„ - mimo, że minęły dziesiątki lat, dla nich przysięga, którą sobie złożyli, wciąż pozosta-je aktualna. Burmistrz Su-sza Krzysztof Pietrzykowski uhonorował 11 par małżeń-skich z Gminy Susz medalami Prezydenta Rzeczypospolitej „Za długoletnie pożycie mał-

żeńskie” z okazji jubileuszów 60-lecia i 50-lecia zawarcia związków małżeńskich.

Podczas uroczystości, która odbyła się 15 września w su-skiej restauracji Warmianka, medale Prezydenta RP otrzymali:Z okazji jubileuszu 60-lat pożycia małżeńskiego (Diamentowe Gody),

Państwo:1. Henryka i Jan Belka, 2. Maria i Jan Budzelewscy , 3. Genowefa i Tadeusz Sokołowscy.

Z okazji jubileuszu 50-lecia pożycia małżeńskiego (Złote Gody)Państwo:1. Zofi a i Jan Maciąg, 2. Halina i Jerzy Michałowscy,

3. Natalia i Henryk Brzezińscy, 4. Stefania i Adam Kowalscy, 5. Apolonia i Stanisław Pyza, 6. Irena i Kazimierz Cieślak, 7. Danuta i Józef Mikołajków, 8. Jadwiga i Eugeniusz Sylwanowicz.Wszystkim parom małżeń-

skim serdecznie gratulujemy i życzymy zdrowia oraz kolej-nych szczęśliwych, wspólnie spędzonych lat.

Święto Patronki Miasta — św. Rozalii

SUSZ. Uroczystą mszą świę-tą z udziałem władz miasta i pocztów sztandarowych miejskich instytucji oraz w ar-

tystycznej oprawie iławskiego chóru Gospel Singers, Susz świętował 4 września święto Patronki Miasta – św. Rozalii.

Naukę w SP Susz rozpoczęło 95 pierwszaków Fot. Cezary Oracki, Urząd Miejski w SuszuUroczysty apel prowadziła dyrektor SP Jolanta Gierynowicz

16 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO29.09.2017POLICJA

Policja sprawdziła, jak działa system powoływania rezerw

Ćwiczenia pod kryptonimem EGIDA — 17 w komendzie powiatowej policji w IławieW osiemdziesięciu dwóch

jednostkach policji na terenie całego kraju w tym również w Komendzie Powiatowej Policji w Iławie odbyły się ćwiczenia pod kryptonimem EGIDA-17. To praktyczna weryfi kacja tego, jak działa system powoływania rezerw, bowiem Policja obok wojska jest drugą co do wielkości formacją dysponującą takimi siłami. Całość koordynował Główny Sztab Policji KGP.

Ćwiczenia zrealizowane zo-stały zgodnie z zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów pani Beaty Szydło. Odbyły się na terenie osiemdziesię-ciu dwóch jednostek policji szczebla powiatowego w tym w Komendzie Powiatowej Policji w Iławie. Na ćwiczenia stawiło się ponad 1550 osób, co stanowi 97% wszystkich, którzy zostali powołani. Do naszej jednostki przybyło 19 rezerwistów. To tzw. re-zerwy osobowe. Rezerwiści posiadali nadane przydziały organizacyjno - mobilizacyj-ne do służby w jednostkach zmilitaryzowanych Policji.

Było to pierwsze powoła-nie w Komendzie Powiato-wej Policji w Iławie. Należy dodać, że Policja w zakresie liczby corocznych powołań osób (rezerw osobowych) do odbycia ćwiczeń jest drugą, po Siłach Zbrojnych RP, for-macją w kraju.

Obserwatorami ćwiczeń, poza przedstawicielami Ko-mendy Głównej Policji, byli przedstawiciele Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych, Departamen-tu Strategii i Planowania Obronnego MON, Mini-sterstwa Spraw Wewnętrz-nych i Administracji oraz przedstawiciele terenowej administracji publicznej i wojskowej.

Głównymi założeniami ćwiczeń było praktyczne sprawdzenie przyjętych założeń i rozwiązań plani-stycznych związanych z po-woływaniem osób (rezerw osobowych) do jednostek organizacyjnych Policji przewidzianych do milita-

ryzacji, organizacji proce-su szkolenia teoretycznego oraz płynności przepływu informacji pomiędzy ko-mendami powiatowymi, miejskimi, rejonowymi

a komendami wojewódz-kimi i komendą stołeczną policji i dalej z Komendą Główną Policji.

Źródłem fi nansowania ćwiczeń są środki Ministra Obrony Narodowej przy-dzielone Komendantowi Głównemu Policji w ramach Programu pozamilitarnych przygotowań obronnych działu administracji rzą-dowej sprawy wewnętrzne w latach 2017 – 2026.

17 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 29.09.2017 STRAŻ POŻARNA

Wojewódzkie Zawody Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych w Iławie

W sobotę 16 września 2017 roku na Stadionie Miejskim w Iławie odbyły się Woje-wódzkie Zawody Młodzie-żowych Drużyn Pożarniczych według regulaminu CTIF.

Uroczystość rozpoczęła się od wprowadzenia repre-zentacji na murawę stadio-nu oraz złożenia meldunku przez Młodzieżowego Ko-mendanta Zawodów dzie-sięcioletnią druhnę Zuzannę Woś z OSP Mątyki. Ofi cjalne-go otwarcia dokonał Prezes Zarządu Oddziału Woje-wódzkiego Związku Ochot-niczych Straży Pożarnych

RP w Olsztynie Druh Gustaw Marek Brzezin.

Do rywalizacji o tytuł Mi-strza Województwa War-mińsko-Mazurskiego stanęli obrońcy tytułu mistrzowskie-go poprzedniej edycji zawo-dów oraz najlepsi zawodnicy i zawodniczki reprezentujący poszczególne powiaty War-mii i Mazur. Łącznie w rywa-lizacji uczestniczyło 19 dru-żyn młodzieżowych drużyn pożarniczych w dwóch ka-tegoriach – 8 dziewczęcych i 11 chłopięcych.

Nad prawidłowym prze-biegiem zawodów czuwała

komisja sędziowska powo-łana przez Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Olsztynie, a sędzią głównym był kpt. Mirosław Ochlak.

Jako pierwsze zostało ro-zegrane ćwiczenie bojowe - najbardziej widowiskowa konkurencja sportu pożar-niczego. Następnie zawod-nicy rywalizowali z sztafecie pożarniczej. W każdej z tych konkurencji walka była nie-zwykle zacięta i do samego końca Mistrzostw nie było wiadomo, kto stanie na naj-wyższym stopniu podium.

Po zakończeniu startów i pod-sumowaniu wyników wprowa-dzono drużyny na uroczyste podsumowanie. Sędzia główny Mistrzostw podkreślił, że zawo-dy zostały rozegrane w sporto-wej i przyjaznej atmosferze, a następnie odczytał wyniki:

• Grupa Dziewcząt:– Miejsce I - Młodzieżowa

Drużyna Pożarnicza Brzo-zie Lubawskie.

– Miejsce II - Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza Rogóż,

– Miejsce III - Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza Biała Pi-ska.

• Grupa Chłopców– Miejsce I - Młodzieżowa

Drużyna Pożarnicza Kalino-wo.

– Miejsce II - Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza Lenarty.

– Miejsce III - Młodzieżo-wa Drużyna Pożarnicza Brzo-zie Lubawskie.

Zwycięzcy otrzymali pucha-ry i medale, nagrody rzeczowe oraz wysokie nagrody fi nanso-we ufundowane przez licznych sponsorów. Wręczenia trofeów dokonali Prezesi Zarządu Od-działu Wojewódzkiego ZOSP RP dh Gustaw Marek Brzezin

i Powiatowego dh Stanisław Kastrau, Zastępca Warmiń-sko Mazurskiego Komendanta wojewódzkiego PSP w Olszty-nie bryg. Robert Fliciński oraz przedstawiciele samorządów i Nadleśnictwa Iława.

Na zakończenie głos zabrał Prezes Zarządu Oddziału Wojewódzkiego Związku OSP w Olsztynie, który ser-decznie podziękował startu-jącym drużynom oraz orga-nizatorom zawodów, a także życzył dalszych sportowych sukcesów i bezpiecznego powrotu drużyn do swo-ich miejscowości.

BĄDŹ CZUJNY!!! Rozpoczął się sezon grzewczy, a wraz z nim wzrasta zagrożenie zatrucia czadem!!! OSTRZEGAMY!!

Uszkodzone lub niedrożne kominy, niesprawna wentyla-cja czy urządzenia grzewcze, a także wadliwe podłączenie do komina lub jego brak to najczęstsze przyczyny zacza-dzeń i pożarów. O to, by nasz dom był bezpieczny powin-niśmy zadbać gdy rozpoczy-na się sezon grzewczy. Se-zon grzewczy każdego roku związany jest ze zwiększoną ilością pożarów spowodowa-nych nieprawidłową eksplo-atacją urządzeń grzewczych na paliwa stałe, elektryczne i gazowe. Pożary te stwarzają poważne zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, tym bardziej, że część z nich związanych jest z eksploatacją urządzeń grzewczych w porze nocnej lub też pozostawionych bez nadzoru osób dorosłych.

Przed sezonem grzewczym należy dokonać przeglądu stanu technicznego urządzeń grzewczych i przewodów dy-mowych zwracając szczegól-ną uwagę, czy:

• przewód kominowy jest drożny,

• nie występują uszkodze-nia komina,

• do komina nie zostały wprowadzone drewniane konstrukcje dachowe lub inne palne części konstruk-cji budowlanych,

• rury dymowe nie są prze-prowadzone bez zabezpiecze-nia prze palne stropy, ściany lub dachy,

• paleniska zostały odpo-wiednio zainstalowane do przewodów kominowych i wentylacyjnych,

Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów, w któ-rych odbywa się proces spa-lania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego są zobowiązani

do usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych:

• paleniska opalane pali-wem stałym (drewno, wę-giel, itp.) – co najmniej raz na 3 miesiące,

• paleniska opalane pali-wem płynnym i gazowym – co najmniej raz na 6 mie-sięcy,

• paleniska zakładów zbio-rowego żywienia i usług gastronomicznych – co naj-mniej raz w miesiącu.

Zanieczyszczenia z przewo-dów wentylacyjnych w wyżej wymienionych obiektach na-leży usuwać co najmniej raz w roku jeżeli większa często-tliwość nie wynika z warun-ków użytkowych.

Państwowa Straż Pożarna każdego roku od-notowuje kilkanaście tysięcy pożarów spowodowanych wadami lub nieprawidło-wą eksploatacja urządzeń grzewczych. W roku 2016

odnotowano 14266 pożarów od urządzeń grzewczych na paliwo stałe, 238 pożarów od urządzeń na paliwa ciekłe i 638 pożarów od urządzeń na paliwo gazowe.

Oprócz pożarów, nieprawi-dłowa eksploatacja przewo-dów kominowych grozi także zatruciem tlenkiem węgla, popularnie zwanym czadem. W sezonie grzewczym od 1 września 2015r. do 31 mar-ca 2016r. Państwowa Straż Pożarna odnotowała 4685 zdarzeń związanych z tlen-kiem węgla, w tym 2903 osób zostało poszkodowanych a 61 osób straciło życie.

PAMIĘTAJ !!! Tlenek węgla CO, w temperaturze pokojowej jest bezbarwnym i bezwonnym gazem. Ma silne własności toksyczne. Gromadzi się głównie pod sufi tem, ponieważ ma nieco mniejszą gęstość od powie-trza.

Opracował: asp. Linkner Łukasz


W minionym tygo-dniu na Politech-nice Warszawskiej

odbył się Dzień Populary-zacji Matematyki, w któ-rym aktywnie uczestniczyli uczniowie Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. S. Żeromskiego w Iławie.

Miłośnicy matematyki z Że-romka, czyli klasy pierwsze, drugie i trzecie o profi lu ma-tematyczno-fi zycznym już w drugim tygodniu roku szkolnego skorzystali ze współpracy jaką szkoła pro-wadzi z Wydziałem Matema-tyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej.

To trzecia, udana, edycja imprezy. Uczniowie wzięli udział w warsztatach i wy-kładach, które miały poka-zać matematykę z ciekawej, praktycznej i inspirującej strony.

Tytuły wykładów brzmiały zachęcająco: „Niewymier-ność i ułamki łańcuchowe”, „Modelowanie matematycz-ne czyli jak opisać rzeczywi-

stość”, „Po co informatykowi kalkulator?”,”Zakazane ra-chunki”, a uczniowie zgodnie twierdzą, że matematyka po-dana w taki sposób może być fascynująca.

Koło dziennikarskie Zespołu

Szkół Ogólnokształcących

im. S. Żeromskiego w Iławie

EDUKACJA

Uczniowie z Żeromka na Dniach Popularyzacji Matematyki

OGŁOSZENIE

Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia

1997 r. o gospodarce nieruchomościami

(t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 2147 ze zm.)

ZARZĄD POWIATU IŁAWSKIEGO INFORMUJE,

że na tablicy ogłoszeń w siedzibie Starostwa

Powiatowego w Iławie, wywieszony został

wykaz niżej wymienionej nieruchomości

gruntowej, której prawo użytkowania wieczystego

przysługujące Powiatowi Iławskiemu, jest

przedmiotem sprzedaży trybie bezprzetargowym

• udział wynoszący 1/2 części w działce nr 256/36

o powierzchni 0,0130 ha, obręb nr 10 m. Iławy,

• działka nr 256/37 o powierzchni 0,0439 ha,

obręb nr 10 m. Iławy


Sprzyjało nam szczęścieNasz konwój przebijał się

przez śnieg. Miejscowość Miastko było naszym na-stępnym celem, następnie Szczecinek. Tam planowali-śmy pierwszy postój. Piękne, zaśnieżone miasto, samotnie pośrodku głuszy. Tak bynaj-mniej to z wtedy pamiętam. Nie poruszaliśmy się bo-wiem głównymi drogami, na których, zgodnie z tym co re-lacjonowało nam wojsko, pa-nował gęsty ruch. Stąd decy-zja o wykorzystaniu bocznych dróg. Oczywiście nikt ich nie odśnieżał, nie były one rów-nież zadbane pod względem technicznym. Nie było wzdłuż tych dróg miejsc na dłuższy postój. Jak daleko oko sięgnę-ło nic tylko Pomorze i nic poza tym: bezkres pól i łąk, śnieg, aleje drzew i zasypane śnie-giem drogi polne, prowadzące do pojedynczych gospodarstw. Sporadycznie znajdowaliśmy miejsce, które pozwalało na odpoczynek i mieściło nasz konwój. Rzucano wtedy za-wsze hasło: wszyscy wycho-dzić do odśnieżania. Przerzu-caliśmy śnieg przy ogromnym mrozie. Zakopane koła ledwo ruszały z miejsca, część ludzi kopało dalej, a część z nas pchała sam pojazd. W jakiś sposób udawało nam się za każdym razem ruszyć na-przód. Mieliśmy też szczęście jeśli chodzi o paliwo. Na du-żych gospodarstwach rolnych przy bocznych drogach, olej napędowy był dostępny, czę-sto darmowy. To samo jeśli chodzi o żywność. Napotkani ludzie dawali nam to, czym dysponowali. Czasami wy-glądało to tak, jakby oddawali nam wszystko, gdyż sami czu-li, że niedługo nie będą tego wszystkiego potrzebowali.

SzczecinekW Szczecinku zrobiliśmy

zatem następny postój. Był już wieczór. Nasz pojazd zatrzymał się w pierwszym możliwym miejscu. Zatrzy-mujemy się, proszę wysia-dać. Ale dokąd pójść? Gdzie moglibyśmy się ogrzać, gdzie

przespać? Gdzie moglibyśmy coś zjeść, gdzie znajdziemy ja-kiś kąt do spania? Coś jednak w okolicy się znalazło, zawsze coś było. Podczas każdej nocy naszej ucieczki przez Pomo-rze. Za każdym razem w innej miejscowości. Za każdym ra-zem u innych, obcych osób. Jednak mimo ich różnorod-ności, różnej zamożności ich domostw – wszędzie spotyka-liśmy się z tą samą gościnno-ścią, z tą samą serdecznością, z jaką przyjmowano nas, czyli mnie, moją mamę i mojego tatę. Ciepła kuchnia, przytul-nie urządzony duży pokój, je-dzenie, pocieszające rozmowy – a zdarzało się nawet i tak, że gospodarze udostępniali nam swoje własne sypialnie. Nigdy nie napotkaliśmy na żaden problem, nigdy nam nie od-mówiono, nie było żadnych wymówek, gdy mój tata pukał o różnych porach dnia i nocy do drzwi obcych nam ludzi i pytał o możliwość noclegu. Zapewne kosztowało to go nie raz pewnego pokonania stra-chu, czy wstydu. Zawsze go po cichu podziwiałem, z jaką oczywistością noc w noc starał się o namiastkę wygody dla nas. Niestety nazwisk osób, które nam pomagały już nie pamiętam. Często po tym jak nam pomogli, sami musieli podzielić nasz los i uciekać ze swoim dobytkiem. Pamiętam

rodzinę rzeźników, częstują-cych nas pysznymi kiełbasa-mi, rodzina piekarzy, którzy dali nam na drogę ciepłe pie-czywo i inne potrzebne rze-czy. I młoda kobieta, która od dawna nie miała kontaktu ze swoim mężem, a teraz sama starała się podołać wszyst-kiemu z trójką małych dzie-ci. Ona też szykowała się do ewentualnej ucieczki. Tylko dokąd? I jak?

Tak jak gorzki był tamten czas, tak pełni niepokoju i nie mając żadnego pojęcie co będzie dalej przeżywaliśmy kolejne dni ucieczki: gościn-ność, serdeczność, ludzkie ciepło jakie otrzymywaliśmy po drodze, nigdy tego nie za-pomnę. Te wartości należą do najszczęśliwszych doświad-czeń w moim życiu, przy jakże nieszczęśliwym jego okresie. Pokazują na co stać człowie-ka. To nas wzmacniało i da-wało nadzieję i siłę do dzia-łania. Szczecinek. Już rano następnego dnia musieliśmy ruszać dalej. Przesiadaliśmy się z naszego wozu do auto-busu. Pomalowany był na maskujący siwy kolor, był bez własnego silnika, byliśmy te-raz ciągnięci przez ciężarów-kę na przodzie. Bez silnika, nie mieliśmy więc własnego ogrzewania. Jednak udało się stworzyć trochę ciepła. Po środku autobusu umiejsco-

wiony był mały piecyk, jakich wykorzystywano w bunkrach. Dokładano intensywnie do ognia, piecyk robił co mógł, by dać jak najwięcej ciepła. Ale patrząc na zimno za oknami – była to najbardziej sroga zima jaką pamiętam -, na dość duże wnętrze pojazdu i małej pojemności piecyka, wszystko było na granicy wy-trzymałości. Jednak nie było to jakimś wielkim problemem dla nas, my cieszyliśmy się że mamy możliwość ucieczki, że jedziemy do przodu, byliśmy wdzięczni za każdy kilometr jaki robiliśmy do przodu, w kierunku zachodu.

W autobusie było dwóch żołnierzy i my uchodźcy. Pa-nowała ogólna cisza, mało kiedy ktoś ze sobą rozmawiał. Każdy zajęty był sobą, swoim strachem. Czy uda nam się uciec? Co chwila groziło nam, ze utkniemy gdzieś na drodze, ze przewróci się pojazd. Do jakiej miejscowości się teraz udamy, gdzie odpoczniemy? Czy znajdziemy nocleg?

Czy opuściło nas szczęście?Wieczorem dotarliśmy do

następnej miejscowości: Szczecinek. Znowu Szczeci-nek! Praktycznie zrobiliśmy jedno wielkie koło. Oczy-wiście nie celowo, czy nie-wiedzy. Ale przez zatory na

drogach, objazdy, zawiane odcinki drogi. A więc znów Szczecinek. Nasz ostatni punkt, gdzie znaleźliśmy dach nad głową, był niestety zajęty. Inni uciekinierzy tym razem tam dobrze trafi li. Mój tata udał się na poszukiwania i znalazł. Inni ludzie, ta sama gościnność. Było prawie jak w domu- prawie. Światełko w ciemności. Następnego dnia dotarliśmy do Połczy-na – Zdroju, następnie do Świdwina. Podróż objazdo-wa po Pomorzu przy zimie i w śnieżycy. Podróż w do-czepionym autobusie, a do naszego pojazdu doczepiona kolejna ciężarówka. Przez za-wieje śnieżne i poprzez polne drogi. Z wioski do wioski. Ale i tak udawało nam się prze-mieszczać na przód, dalej na zachód, tam gdzie chcie-liśmy ostatecznie się udać. Jednak rosyjskie czołgi też tam zmierzały. Przebijały się przez Bydgoszcz, Piłę, Wałcz, w kierunku Szczecina i prze-mierzały każdego dnia 30 kilometrów, czasami nawet więcej. Obydwie strony, i my i oni, zmierzaliśmy w tym sa-mym kierunku. Jechaliśmy praktycznie równolegle do siebie – Rosjanie bardziej na południe, my w północnym kierunku. Czasowo dzieliło

nas od nich jakieś 30-40 km. Mała zmiana kierunku i na-potkały by nas w okolicach Piły czy Wałcza. Wizja jak z najgorszego koszmaru. Dla wielu innych, którzy uciekali tak jak my, stała się jednak rzeczywistością. Przedarcie się na północ, w końcu uda-ło się to rosyjskim oddzia-łom. Miliony bezbronnych ludzi było im wystawionych na łaskę i niełaskę. Droga na wschód, do pewnego spokoju i bezpieczeństwa, w pewnym momencie się kończyła. Nie-zliczona rzesza ludzi musiała zawrócić i szukać nowej dro-gi ucieczki, a jeszcze chwile temu pełni nadziei, jecha-li ku wolności. Wyglądało to tak, jakby ktoś na górze zadecydował i rozkazał: Całość, stop! Zawracamy! Z powrotem! Uciekinierzy ze wschodniej części Pomorza, z Prus Wschodnich i Zachod-nich – oddzieleni i zamknięci na własnej ojczyźnie. Niezli-czona ilość wozów i pojazdów nagle poruszała się w prze-ciwnym kierunku, znów na wschód. W drodze do dużych portów przy największych zbiornikach wodnych w za-toce gdańskiej.

Ale my, my mogliśmy się przebić. Gryfów, Wolin no i w końcu Świnoujście, cel na-szej ucieczki przez Pomorze. Dotarliśmy!

HISTORIA

Wspomnienia pochodzą

z książki „Ucieczka”

(oryginalna nazwa

„Entkommen”)

WYRWANI Z RZECZYWISTOŚCI - Rozdział VII

Wyścig z czołgami wroga

Oddziały wojsk rosyjskich zmuszały niejednokrotnie uciekających do przepraw po zamarzniętych zbiornikach wodnych. Kończyło się to często tragicznie

Ciepły posiłek należał podczas ostatnich miesięcy wojny do rzadkości, co w szczególności boleśnie dotykało nas, dzieci


Fundacja Aktywnej Rehabilitacji zaprasza osoby z niepełnospraw-nościami do udziału w projekcie „Indywidualna i kompleksowa aktywizacja społeczna i zawo-dowa osób z niepełnosprawno-ściami z woj. warmińsko-mazur-skiego”.

Celem projektu jest wzrost kompetencji społecznych i za-wodowych 120 osób z niepełno-sprawnościami oraz podniesie-nie aktywności zawodowej 96 osób z niepełnosprawnościami z obszaru woj. warmińsko-ma-zurskiego, a także podniesienie kwalifi kacji 80 osób z niepeł-nosprawnościami i podjęcia zatrudnienia przez minimum 30 uczestników projektu.

Benefi cjent: Fundacja Aktyw-nej Rehabilitacji „FAR” Czas realizacji projektu: 2017.04.01-2019.10.31 Wartość projektu: 1 962 081,60 zł Wysokość wkła-du Europejskiego Funduszu Społecznego w projekt: 1 667 769,36 zł

Etapy rekrutacji: I etap do 15.06.2017 II etap do 15.07.2017 III etap do 15.08.2017 IV etap do 15.09.2017 V etap do 15.10.2018 VI etap do 15.11.2017 VII etap do 15.12.2017 VIII etap do 15.10.2017 IX etap do 15.01.2017 X etap do 15.02.2018

Kryteria przyjęcia do projektu: • Wiek od 15 r. życia do osią-

gnięcia wieku emerytalnego, • Miejsce zamieszkania na tere-

nie woj. warmińsko-mazurskie-go (z wyłączeniem Miasta Olsz-tyn, gminy Barczewo, Dywity, Gietrzwałd, Jonkowo, Purda i Stawiguda), • Bez zatrudnie-nia (bierne zawodowo, nieza-rejestrowane w urzędzie pracy w chwili przystąpienia do pro-jektu), • Posiadanie aktualnego orzeczenie o niepełnosprawno-ści w stopniu znacznym, umiar-kowanym lub lekkim (I, II, III grupa niepełnosprawności) • Niekorzystające w ciągu min.4 tyg. przed przystąpieniem do projektu z żadnej formy akty-wizacji, w której kompleksowe formy wsparcia są/były zbliżo-ne ze wsparciem planowanym w ramach projektu.

Oferowane formy wsparcia czyli z czego możesz skorzystać przystępując do projektu:•• Opracowane indywidualne-

go planu działania dla każdego uczestnika/czki projektu: Po-lega na spotkaniu się z doradcą zawodowym w swoim miejscu zamieszkania lub innym wska-zanym przez uczestnika projek-tu. Podczas takiego spotkania doradca pomoże Ci zaplanować swoją ścieżkę zawodową oraz wspólnie określicie, jaką pomoc potrzebujesz, aby znaleźć pracę.

•• Wsparcie psychologiczne: Indywidualne spotkania z psy-chologiem w miejscu zamiesz-kania lub w gabinecie psycho-loga, ilość spotkań zależna od indywidualnych potrzeb.

•• Indywidualne konsultacje ze specjalistami coach, media-tor i inne: Indywidualne spo-

tkania ze specjalistą w miejscu zamieszkania lub w gabinecie specjalisty; ilość spotkań oraz rodzaj specjalisty zależne od indywidualnych potrzeb.

•• Wyjazdowe i stacjonarne Warsztaty Aktywizacji Spo-łecznej: Wyjazdowy warsztat: sześciodniowy wyjazd z za-pewnionym zakwaterowaniem i wyżywieniem dla grupy 10- osobowej. Podczas warsztatu odbywają się zajęcia grupowe z doradcą zawodowym i psycho-logiem, w których określisz swo-je mocne i słaby strony, poznasz techniki walczenia ze stresem, nabierzesz umiejętności pisania CV i listu motywacyjnego, po-szukiwania ofert pracy i wiele innych przydatnych umiejęt-ności.

•• Stacjonarny warsztat: trwa 4 dni, zajęcia odbywają się w pobliżu miejsca zamieszkania po 7 godzin dziennie. Podczas warsztatu odbywają się zajęcia grupowe z doradcą zawodowym i psychologiem, w których okre-ślisz swoje mocne i słaby stro-ny, poznasz techniki radzenia sobie ze stresem, nabierzesz umiejętności pisania CV i listu motywacyjnego, poszukiwania ofert pracy i wiele innych przy-datnych umiejętności.

•• Szkolenia podnoszące kwa-lifi kacje zawodowe zakończone egzaminem potwierdzającym nabycie kompetencji, stypen-dium szkoleniowe: Indywi-dualnie dobierane szkolenie lub kurs; między innymi kur-sy prawa jazdy, magazynier, komputerowe ECDL, Auto-

CAD, operator obrabiarki CNC, kursy językowe, palacz kotłów centralnego ogrzewania i wie-le innych. Dodatkowo osoby uczestniczące w szkoleniach otrzymują stypendium szko-leniowe.

•• Płatne staże zawodowe: Uczestnik ma możliwość od-bycia 3- miesięcznego stażu na wybranym przez siebie stano-wisku pracy. Miejsce i termin odbywania stażu jest wspólnie ustalone z trenerem pracy. Wy-sokość stypendium stażowego wynosi 1410 zł. netto. Staż w przypadkach uzasadnionych można wydłużyć do 6 miesięcy.

•• Pośrednictwo pracy: Pod-czas całego trwania projektu pracownicy projektu wyszukują oferty pracy oraz pracodawców, którzy chcą nawiązać współpra-cę. Trenerzy pracy mogą spo-tkać się z każdym pracodawcą i wytłumaczyć system dofi nan-sowań do wynagrodzenia oso-by niepełnosprawnej, pomóc dostosować miejsce pracy pod potrzeby osoby z niepełno-sprawnością.

Poprzez realizację form wsparcia planowane jest osią-gnięcie poniższych efektów: • zniesienie barier psycho-spo-łecznych, • zwiększenie zatrud-nienia, • podniesienie kwalifi ka-cji zawodowych, • kształtowanie kompetencji społecznych, • zdobycie kompetencji umiejęt-ności zawodowych, • zdobycie umiejętności wykonywania obowiązków pracowniczych.

Aby wziąć udział w projek-cie można umówić się na spo-

tkanie rekrutacyjne w swoim miejscu zamieszkania pod nr telefonu 89 642 12 30 lub po-brać dokumenty rekrutacyjne z www.far.org.pl/projekty-re-gionalne/projekt-warm-maz i przekazać je : • osobiście w Biurze Projektu Fundacji

Aktywnej Rehabilitacji, ul. Jagiellończyka 16, 14-200 Iława • drogą elektroniczną na adres e-mailem: [email protected] • drogą pocztową na adres korespondencyjny Biu-ra Projektu.

REKLAMA

Zapraszamy osoby niepełnosprawne do udziału w projekcie

Firma Czajkowskich z kolejną dotacją unijną. Umowa z marszałkiem już podpisanaFirma Czajkowskich ze Smolnik z kolejną dotacją unijną na szkolenia. Tym razem skorzy-stają uczniowie z Kurzętnika, którzy szkolić się będą w zawo-dzie m.in. spawacza. Umowę z Mieczysławem Czajkowskim podpisali marszałek Gustaw Marek Brzezin i wicemarszałek Miron Sycz.

W piątek 8 września w Urzędzie Marszałkowskim w Olsztynie została podpisa-na umowa między zarządem województwa i Firmą Szkole-niowo-Usługową Mieczysław Czajkowski ze Smolnik, o do-fi nansowanie projektu unij-

nego, z którego skorzystają uczniowie z Zespołu Szkół Zawodowych w Kurzętniku w powiecie nowomiejskim.

W ramach projektu „Sta-wiamy na lepsze jutro”, bo o nim mowa, uczniowie będą szkolić się z zawo-dach: spawacz, kierowca wózka jezdniowego i ope-rator koparko-ładowarki. Są to aktualnie bardzo po-pularne i perspektywiczne zawody dla młodych ludzi, o czym wie kadra szkół za-wodowych. Realizowany przez firmę Czajkowskich projekt unijny rozwija kształcenie i szkolenie za-

wodowe wśród młodzieży z naszego regionu.

Jak doszło do przyznania dotacji i podpisania umowy? Firma ze Smolnik złożyła od-powiedni wniosek do Urzędu Marszałkowskiego i ubiega-ła się o tę dotację, działając w porozumieniu ze Staro-stwem Powiatowym w No-wym Mieście Lubawskim. Firma Czajkowskich jest w trakcie realizacji dwóch podobnych projektów unij-nych – w Zespole Szkół im. Bohaterów Września 1939 roku w Iławie oraz Zespołu Szkół im. Konstytucji 3 Maja w Iławie.

Moment podpisania umowy: od lewej : Mieczysław Czajkowski – właściciel fi rmy, Gustaw Marek Brzezin – marszałek województwa oraz wicemarszałek Miron Sycz Fot. Arch. fi rmy

Biuro projektu czynne jest od poniedziałku do piątku w godzinach 7:00-16:00. Biuro Regionalne „FAR” ul. Jagiellończyka 16 14-200 Iława

Tel. 89 642 12 30 [email protected] działania realizowane w ramach projektu są bezpłatne.

www.far.org.pl/projekty-regionalne/projekt-warm-maz

21 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 29.09.2017 REKLAMA

18617ilzi-d -P

W� dniu 9 września 2017 r. w� iławskim kinote-atrze „Pasja” zespół folklorystyczny „Dzieci Zie-mi Iławskiej” wystąpił na uroczystej gali z�okazji jubileuszu 50-lecia regionalnego zespołu „Iła-wianie”. Dziecięcy zespół wykonał pieśni ludowe Warmii i�Mazur i� innych regionów Polski, takie jak „Lasecznianka” (autor – Grażyna Piękos), „Zasiali górale”, „Lipka”, „Maciek”, „W� moim ogródeczku”.

Zespół istnieje od 2009 r. Od chwili założenia dzieci występują na imprezach organizowanych na terenie gminy Iława, np. „Spotkania z� Folk-lorem w� Szałkowie”, „Laseczniada”, „Dożynki Gminne”, „ Ząbrowiada”, jak i�na imprezach poza terenem gminy Iława, np. „Wojewódzki Przegląd Spotkań z�Folklorem” w�Kurzętniku, „Warmiński Przegląd Chórów i� Zespołów Śpiewaczych Kur-lantka” w� Stawigudzie, „Wiosenne Sprzątanie Warmii i�Mazur” w�Giżycku. Zespół posiada war-mińskie stroje ludowe, uszyte zgodnie z�kanonem wiedzy na temat strojów folklorystycznych.Szefem artystycznym zespołu i� jego instruk-torem jest pani Grażyna Piękos. Pod jej okiem dzieci opracowują program składający się z�pie-śni i�tańców, uczą się podstaw ruchu, fi gur tańca folklorystycznego i�jednocześnie gwary warmiń-skiej. Akompaniatorem zespołu jest pan Jerzy E. Piotrowski. Zajęcia mają bardzo dynamiczny cha-rakter i�zwykle przyciągają cały zespół. Uczest-nicy wychodzą po zajęciach zmęczeni, ale też ra-dośni. W�repertuarze zespołu znajdują się utwory folklorystyczne Warmii i�Mazur oraz innych re-gionów kraju. W�przyszłości planujemy zatrudnić choreografa tańca ludowego. Próby odbywają się w�Gminnym Ośrodku Kultury w�Lasecznie.

Gminny Ośrodek Kultury w�Lasecznie ogłasza nowy nabór do zespołu folklorystycznego „Dzieci Ziemi Iławskiej”. Dzieci zainteresowane występowaniem w� zespole mogą kontaktować się z�Grażyną Piękos – dyrektorem GOK Laseczno i� założycielką zespołu „Dzieci Ziemi Iławskiej” – tel. (89) 648 44 23 lub 784 036 020. Zapraszamy dzieci z�obszaru gminy Iława i�powiatu iławskiego w�wieku 7-14 lat do udziału w�tworzeniu i�rozwija-niu dziecięcego zespołu folklorystycznego.

Dzieci Ziemi Iławskiej w Kinoteatrze Pasja fot. Andrzej Musiński

Gminny Ośrodek Kultury w Lasecznie

NA ZAJĘCIA:• gry na gitarze• gry na instrumentach klawiszowych

(keyboard, pianino)• plastyczne• rzeźbiarskie (prowadzi Marek Kałuża)• wokalne

GOK Laseczno, Laseczno 39Atel. 89 648 44 23, 784 036 020

od października zaprasza wszystkich chętnych:

DZIECI, MŁODZIEŻ I OSOBY DOROSŁE

Informacje:

Dzieci Ziemi Iławskiej w Kinoteatrze Pasja fot. Andrzej Musiński

22 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO29.09.2017EDUKACJA

OGŁOSZENIEZgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce

nieruchomościami (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r. poz. 2147 ze zm.)

STAROSTA POWIATU IŁAWSKIEGOinformuje, że na tablicy ogłoszeń w siedzibie Starostwa

Powiatowego w Iławie został wywieszony wykaz nieruchomości

Skarbu Państwa oznaczonej numerem działki 160/2

o pow. 0,0400 ha, położonej w obrębie Siemiany, gmina Iława,

przeznaczonej do sprzedaży w trybie przetargu ograniczonego

do właścicieli nieruchomości bezpośrednio graniczących

z przedmiotową działką.

MATURY W POWIECIE IŁAWSKIM PO EGZAMINACH POPRAWKOWYCH

Znamy już ostateczne wyniki matur w tym roku. Czy poprawiła się zdawal-ność w powiecie iławskim po przeprowadzonych w sierpniu egzaminach poprawkowych? W po-wiecie iławskim 82,03% młodzieży przystępującej do egzaminu dojrzałości, może się pochwalić jego pozytywnym wynikiem. W województwie tym samym osiągnięciem może po-chwalić się 81% uczniów zaś w kraju 84,05%. Wśród dorosłych tegoroczny egza-min zakończył się sukce-sem dla 13,6% w powiecie iławskim. W porównaniu do maja ogólny wynik zdawalności polepszył się o 7,3%. Poszczególne wyni-ki z uwzględnieniem poprawek znajdą Państwo w tabelach.

Dyżury Aptek – PAŹDZIERNIK 2017

23 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO 29.09.2017 REKLAMA

Co z materiałem do palenia?

Najczęściej kominki przysto-sowane są do spalania drew-na. Wybierając drewno do

opału, zwróć uwagę na zawartość żywicy. Im większa jej ilość w�drewnie, tym bardziej będzie strzelać pod-czas palenia. Najlepszym wyborem będzie brzoza, buk, jesion lub akacja. Unikaj węgla drzewnego i� kamien-nego, ponieważ podczas spalania wytwarza się dużo sadzy i�niebezpiecznych związków.

Kiedy wybrać nowoczesny kominek?

Przede wszystkim jest to rozwiązanie dla osób niepo-siadających dużej przestrzeni do zagospodarowania. Poza tym:- to pomysł na aranżację salonu niskim kosztem,- kominek może pełnić funkcję urządzenia grzewczego,- w�ten sposób nawet już w�istniejącym domu można

zamontować kominek, bez potrzeby generalnego re-montu,

- to bardzo szybkie i�proste w�instalacji rozwiązanie.

Jak wygląda instalacja kominka wolno stojącego?

Niezbędne będzie podłączenie go do przewodu komi-nowego, aby bez problemu odprowadzać dym oraz po-wstające spaliny. Bardzo ważne! Jeśli już masz zainsta-lowany ten rodzaj kominka dokładnie sprawdzaj stan i�szczelność podłączenia.

1. Przewód dymowy obiera się na podstawie wielkości paleniska oraz jego rodzaju – za duży przewód po-woduje ryzyko uszkodzenia kozy, z�kolei zbyt mały będzie utrudniał rozpalenie ognia. I�tak: dla paleni-ska z�otworem o�powierzchni 0,25 m2 i�mniejszym wybiera się przewód o�średnicy 15 cm, dla pozosta-łych wybiera się większe rozmiary.

2. Przewód dymowy nie może się z� niczym stykać, a� odprowadzenie spalin musi przebiegać bez żad-nych utrudnień.

3. Należy zabezpieczyć podłogę, na której będzie stać kominek – dobrym rozwiązaniem będzie wykończe-nie miejsca pod kominkiem terakotą, kamieniem lub ceramiką.

4. Kominek nie może znajdować się w�bliskiej odległo-ści od ściany, jeśli nie jest ona odpowiednio zabez-pieczona przed działaniem wysokiej temperatury.5. W� pomieszczeniu, gdzie znajduje się kominek,

należy zamontować dodatkowy kanał wywiewny.

Ciekawą propozycją są kominki na pellet. Pellet jest ekologicznym paliwem otrzymywanym z�trocin drzew-nych. Takie kominki są bezpieczne, eleganckie, a� do-datkowo wyposażone w�automatyczne podajniki opału, dzięki czemu ogień może być podtrzymywany nawet przez 50 godzin.

Jeśli zawsze marzyłeś o�kominku, ale Twoje mieszkanie nie było dla niego odpowiednie, rozwiązaniem może być nowoczesny kominek wolno stojący, który wcale nie ustępuje tradycyjnym kominkom. Jeśli chciałbyś porozmawiać o� montażu lub doborze odpowiedniego opału, eksperci Bricomarché czekają na Ciebie w�na-szym sklepie.

Zapraszamy od poniedziałku do soboty w� godzinach 8.00-20.00 oraz w� niedzielę w� godz. 10.00-18.00, ul. Dąbrowskiego 23, Iława.

Więcej na www.facebook/Bricomarche Iława

36217ilzi-a-M

Czym jest kominek wolno stojący?

Nowoczesny kominek wolno stojący, nazywany rów-nież, kozą to prosty sposób na podniesienie walorów estetycznych wnętrza oraz ocieplenie domu. W� zasa-dzie wygląd, montaż i� sposób użytkowania piecyków typu koza przypomina tradycyjne kominki. Z� jedną znaczącą różnicą, jaką jest łatwość ich przenoszenia.Gdy decydujemy się na tradycyjny kominek, po wy-braniu miejsca i� instalacji już nie będzie możliwości zmiany na inną lokalizację w�domu. Kominkom wolno stojącym potrzebne jest tylko podłączenie do przewodu kominowego. W� porównaniu do tradycyjnych komin-ków nie ma potrzeby tworzenia specjalnej obudowy, ponieważ korpus kozy jest wykonany z�bezpiecznych i�wytrzymałych materiałów.

W większości modeli urządzenie przypomina on nie-obudowany wkład zwykłego kominka, a�zamiast szyby może mieć zdobione, otwierane drzwiczki. Dodatkowo wyposaża się je w�system podwójnego spalania spalin. Jeśli celem montażu jest ogrzewanie pomieszczenia, le-piej wybrać modele żeliwne, co prawda będą się dłużej nagrzewać, ale automatycznie wydłuża się czas odda-wania ciepła po tym, jak ogień na palenisku zgaśnie.

Pamiętaj! Do dużych pomieszczeń wybieraj żeliwne pie-cyki, a�do mniejszych konstrukcje wykonane ze stali.

Wiąże się to ze sposobem prze-kazywania ciepła do otoczenia. Piecyk żeliwny może wytwa-rzać zbyt dużo ciepła w�ma-łym pomieszczeniu i�cięż-ko będzie przyjemniej spędzać obok niego czas.

Nowoczesne kominkitylko z IŁAWA

Zbliżają się święta, a�siedzenie z�cie-płą herbatą przy kominku z�całą ro-dziną z� pewnością pozwoli poczuć wyjątkową atmosferę tego okresu. Co więcej, kominki wolno stojące to rozwiązanie dla osób, które nie mogą pozwolić sobie na budowę tra-dycyjnego kominka.

wolno stojące

24 ŻYCIE POWIATU IŁAWSKIEGO29.09.2017ORGANIZACJE POZARZĄDOWE

Powiatowy Szkolny Związek Sportowy w IławieWrześniowy dzwonek szkolny już zabrzmiał, zatem w tym wydaniu opisujemy stowarzyszenie stricte związane ze szkołą oraz sportem. Od kilku lat widzi się tendencję do coraz mniej aktywnego i rzadszego uczestnictwa szkół i uczniów w rozgrywkach spor-towych, dlatego tak istotne jest działanie tego typu organiza-cji pozarządowych.

Powiatowy Szkolny Związek Sportowy w Iławie działa ak-tywnie już 18 lat. 17 grudnia 1999 r. miało miejsce zebra-nie założycielskie PSZS Iła-wa. W skład komitetu założy-cielskiego weszły cztery kluby oraz jedno stowarzyszenie:

• Miejski Międzyszkolny Klub Sportowy w Iławie, któ-ry reprezentował Pan Romu-ald Jakubiak,

• Uczniowski Klub Sporto-wy „Znicz” w Kisielicach, re-prezentowany wówczas przez Pana Janusza Więcka,

• Uczniowski Klub Sportowy „Pionier” w Łęgowie, tu obecny był Pan Henryk Blinkiewicz

• Uczniowski Klub Sporto-wy „Zryw – Volley” w Iławie, reprezentowany przez Pana Mieczysława Pietroczuka,

• Stowarzyszenie Sportów Wodnych w Iławie, z Panem Markiem Karbowskim na cze-le.

Zostały opracowane założe-nia oraz statut PSZS.Głównym zadaniem tego związku była i jest do dziś popularyzacja różnych dyscyplin sportowych wśród młodzieży szkolnej z po-wiatu iławskiego poprzez: organizowanie imprez i za-

wodów sportowych, stwarza-nie utalentowanej sportowo młodzieży możliwości osiąga-nia mistrzostwa sportowego, współdziałanie w dziedzinie kultury zdrowotnej i fi zycznej młodzieży szkolnej z innymi stowarzyszeniami i organi-zacjami, jak również ogólne popularyzowanie kultury zdrowotnej i fi zycznej oraz hi-gienicznego trybu życia

W kolejnych latach prowa-dzone było współzawodnictwo szkół na różnych poziomach i w różnych dyscyplinach oraz konkurencjach. Powiatowy SZS w Iławie jest organiza-torem i współorganizatorem wielu zawodów dla dzieci i młodzieży z powiatu iławskie-go, tworzonych również przy udziale różnych lokalnych sto-warzyszeń, organizacji, szkół czy klubów sportowych. Wie-lu znakomitych zawodników, którzy reprezentowali powiat iławski na wyższych szcze-blach, pierwszy kontakt z ulu-bioną dyscypliną sportową miało podczas zawodów PSZS.

Od 2012 roku przewodni-czącym stowarzyszenia jest Pan Grzegorz Grabski, w skład zarządu wchodzą jeszcze:

- Samoszuk Andrzej – koor-dynator sportu,

- Więcek Janusz,- Zawadzki Robert,- Wrzesiński Robert. Powiatowy SZS zorganizo-

wał do tej pory zawody w na-stępujących dyscyplinach sportowych: piłka nożna, koszykówka, siatkówka, pił-ka ręczna, lekkoatletyka, te-nis stołowy, biegi przełajowe.

W ostatnich latach regularnie odbywają się takie wydarze-nia jak: mieszane sztafetowe biegi przełajowe, piłka nożna halowa dziewcząt i chłopców, tenis stołowy zarówno indy-widualny jak i drużynowy czy piłka siatkowa w różnej ka-tegorii wiekowej. Wszystkie zawody powiatowe fi nanso-wane są ze środków powiatu iławskiego, w ramach realizacji zadania publicznego.

W ubiegłym roku od kwiet-nia do grudnia w ramach „Cyklu powiatowych imprez z zakresu sportu szkolnego” zorganizowano 40 różnych imprez sportowych, w któ-rych udział wzięło blisko 1700 uczniów szkół pod-stawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych. Powiatowy Szkolny Związek Sportowy w Iławie organizuje imprezy sportowe dla dzieci i młodzieży z terenu całego po-wiatu iławskiego, zachęcając każdego młodego mieszkań-ca powiatu do aktywności i prosportowego stylu życia. Wszystkie imprezy są fi nan-sowane w ramach wsparcia dotacją celową o którą PSZS w Iławie ubiega się corocz-nie. Ze środków Starostwa Powiatowego w Iławie orga-nizowane są m.in.: drużyno-we zawody w pływaniu, piłka ręczna chłopców i dziewcząt, trójbój lekkoatletyczny, dru-żynowy tenis stołowy dziew-cząt i chłopców, indywidualne biegi przełajowe, piłka siat-kowa dziewcząt i chłopców, piłka nożna halowa chłop-ców i dziewcząt, koszykówka.

Wyłoniono na nich Mistrzów Powiatu Iławskiego, repre-zentujących powiat w zawo-dach wyższego szczebla przy współpracy z Warmińsko-Ma-zurskim Szkolnym Związkiem Sportowym w Olsztynie. Nie-rzadko reprezentanci powia-tu iławskiego dochodzili do fi nałów wojewódzkich. PSZS niewątpliwie przyczynia się do popularyzowania sportu wśród dzieci i młodzieży, za-chęcenia do aktywnego udzia-łu w zajęciach sportowych w szkole, przestrzegania zasad „fair play” i ogólnego aktywne-go spędzania czasu wolnego.

W roku szkolnym 2014/2015 Zespół Szkół Ogólnokształcą-cych w Iławie zajął V miejsce w systemie współzawodnic-

twa sportowego warmiń-sko-mazurskiego SZS szkół ponadgimnazjalnych, zaś w kolejnym zajął ostatecznie IV miejsce. Ponadto, w po-przednim roku szkolnym IX miejsce zajął Zespół Szkół im. Bohaterów Września 1939 Roku w Iławie, a XIII Zespół Szkół w Lubawie.

Sam Powiat Iławski jako jednostka samorządu tery-torialnego systematycznie awansuje w rankingu woje-wódzkim Szkolnego Związ-ku Sportowego w Olsz-tynie, uzyskując w roku szkolnym 2016/2017 ostatecznie IV miejsce na 21 powiatów.

Życie - m.wm.plm.wm.pl/2017/09/ycie-powiatu-ilawskiego-wrzesien-418303.pdf · ulubiona książka...

Documents

Transcript of Życie - m.wm.plm.wm.pl/2017/09/ycie-powiatu-ilawskiego-wrzesien-418303.pdf · ulubiona książka...