Uprawnienie do wniesienia odwołania

Od decyzji w sprawie emerytury lub renty można wnieść odwołanie do sądu okręgowego- sądu pracy

i ubezpieczeń społecznych. Sądem właściwym jest sąd wybrany ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.

Odwołanie należy wnieść w ciągu miesiąca od dnia doręczenia odpisu decyzji.

Jeśli ZUS nie wydał decyzji w ciągu dwóch miesięcy od daty złożenia wniosku o świadczenie

albo o ponowne ustalenie jego wysokości, wniesienie odwołania możliwe jest w każdym czasie po upływie tych dwóch miesięcy.

Gdzie złożyć odwołanie

Odwołanie od decyzji w sprawie emerytury lub renty należy sporządzić na piśmie.

Odwołanie dostarcza

się lub wysyłaza pośrednictwem poczty do:

-jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzje.

Istnieje również możliwość ustnego złożenia odwołania do protokołu sporządzonego przez tę placówkę.

Ubezpieczony może również wnieść odwołanie do protokołu w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy albo w sądzie właściwym dla swojego miejsca zamieszkania.

W takiej sytuacji sąd niezwłocznie przekazuje protokół do właściwej placówki ZUS.

Treść odwołania

W treści odwołania należy wyraźnie określić:

decyzję jakiej dotyczy odwołanie- najlepiej podać jej numer nadany przez ZUS zarzutów i wniosków, uzasadnienie zarzutów i wniosków podpis ubezpieczonego lub podpis jego przedstawiciela ustawowego bądź pełnomocnika.

Odwołanie powinno również spełniać ogólne wymogi pisma procesowego określone w kodeksie postępowania cywilnego. Dodatkowo należy zawrzeć:

oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko oraz oznaczenie miejsca zamieszkania osoby odwołującej się, jej

przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika,

oznaczenie rodzaju pisma i przedmiotu sporu, wymienienie załączników.

Zmiana decyzji przez ZUS

Jeśli ZUS uzna

odwołanie za słuszne może w ciągu 30 dni od daty złożenia odwołania:

zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję.

W takiej sytuacji wydaje nową decyzję w sprawie świadczenia, nie nadając odwołaniu dalszego biegu.

ZUS może oczywiście uznać, że odwołanie od decyzji nie jest słuszne. W takim przypadku, nie później niż w ciągu 30 dni od daty złożenia odwołania, zobowiązany jest przekazać je do właściwego sądu okręgowego - sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Odwołanie ZUS przesyła wraz z aktami sprawy oraz uzasadnieniem.

Postępowanie przed sądem

Po złożeniu odwołania sąd sprawdza pismo pod względem formalnym. Jeśli występują w tym zakresie jakieś błędy lub braki, wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do jego poprawienia lub uzupełnienia.

Gdy wniesienie odwołania do sądu nastąpiło po terminie, sąd je odrzuca, nie nadając sprawie dalszego biegu.

Wyjątek !!!

W sytuacji, gdy przekroczenie terminu było niewielkie i nastąpiło z przyczyn, na które osoba odwołująca się nie miała wpływu.

Sąd rozpatrując odwołanie :

albo oddala odwołanie, jeśli nie ma podstaw do jego uwzględnienia, albo je uwzględnia, zmieniając zaskarżoną decyzję w całości lub w części

Sąd uwzględnia odwołanie

W przypadku gdy odwołanie zostało wniesione w związku z niewydaniem decyzji przez organ rentowy i zostało przez sąd uwzględnione, możliwe są dwa rozwiązania.

1. Sąd zobowiązuje organ rentowy do wydania decyzji w określonym terminie lub

2. Sąd sam orzeka co do istoty sprawy.

Od decyzji w sprawie emerytury odwołanie trzeba skierować do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby

starającej się o przyznanie świadczenia. Należy to zrobić w ciągu miesiąca od dnia doręczenia decyzji ZUS.

Jak złożyć odwołanie

Odwołanie od decyzji w sprawie emerytury należy złożyć na piśmie. Można je zanieść lub wysłać pocztą do oddziału ZUS, który odmówił przyznania świadczenia. Takie pismo musi zawierać informacje, do jakiego sądu jest kierowane, imię i nazwisko odwołującego się wraz z jego adresem zamieszkania. W odwołaniu trzeba wskazać numer decyzji, jakiej odwołanie dotyczy. Trzeba także określić wraz z uzasadnieniem, dlaczego decyzja jest niekorzystna. Odwołanie musi zawierać także odręczny podpis osoby, która nie zgadza się z rozstrzygnięciem ZUS.

Zmiana decyzji przez ZUS

Gdy odwołanie złożymy w oddziale ZUS, może on w ciągu 30 dni zmienić lub uchylić swoją decyzję. Wtedy wydaje nową decyzję. Jeśli zadowala ona osobę starającą się o świadczenie, to postępowanie na tym etapie się kończy. Jeśli ZUS nie zmieni swojej decyzji, to ma obowiązek w ciągu 30 dni od złożenia odwołania przesłać sprawę do sądu wraz z aktami i uzasadnieniem odmowy przyznania świadczenia.

Po emeryturę do sądu

Postępowanie w sprawach o emeryturę jest w zasadzie bezpłatne. Tylko wtedy, gdy w procesie ZUS jest reprezentowany przez radcę prawnego, może on złożyć w czasie procesu wniosek o zwrot kosztów zastępstwa procesowego. W razie przegranej osoba starająca się o emeryturę musi liczyć się wówczas z wydatkiem kilkuset złotych. ZUS jednak rzadko wysyła radców na procesy. Najczęściej jego interesy reprezentują specjalnie wyszkoleni pracownicy. Wtedy nie ma mowy o dodatkowych kosztach.

Termin na złożenie apelacji od niekorzystnego wyroku upływa po dwóch tygodniach od daty doręczenia orzeczenia sądu okręgowego wraz z uzasadnieniem. Jeżeli niedoszły emeryt nie zażąda uzasadnienia wyroku w ciągu tygodnia od jego ogłoszenia, termin na wniesienie apelacji biegnie od dnia, w którym upłynął termin żądania uzasadnienia.

Osoba, która nie wygrała także w sądzie apelacyjnym, może wnieść skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Takie pismo musi jednak zostać sporządzone przez radcę prawnego lub adwokata. SN rozpatruje sprawy pod kątem błędnej interpretacji przepisów, jaka została zastosowana przez sądy w trakcie postępowania, lub błędów proceduralnych.

Sędzia nie pouczy

Po zmianach w procedurze cywilnej z 2005 r. sąd nie może już pouczać osób starających się o emerytury, jak mają walczyć o swoje prawa. W trudnych i precedensowych sprawach warto zwrócić się do profesjonalnego prawnika o pomoc w takim procesie.

Uwaga! Trybunał Konstytucyjny ostatnio uznał, że osoby walczące przed sądem o prawo do świadczenia mają prawo do ustawowych odsetek za zwłokę w wypłacie świadczenia od daty wydania niekorzystnej dla ubezpieczonego decyzji.

Gdzie szukać informacji

Informację o terminie i zasadach wniesienia odwołania znajdziesz na decyzji dostarczonej Ci przez ZUS. Uważnie przeczytaj decyzję, którą otrzymałeś, i postępuj zgodnie z pouczeniem (zamieszczonym zwykle na jej końcu).

Do kogo się odwołać

Jeśli jesteś niezadowolony z decyzji ZUS-u, nie zgadzasz się z nią i dysponujesz dowodami, które mogą przyczynić się do jej zmiany, odwołaj się. Odwołanie wnosisz do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Robisz to za pośrednictwem oddziału ZUS-u, który wydał niekorzystną dla Ciebie decyzję.

Zanim napiszesz odwołanie, zastanów się, jakie masz zarzuty i jakie wnioski oraz czy lepsza jest zmiana, czy uchylenie decyzji.

Z roszczeniem możesz wystąpić także bezpośrednio do sądu. Wyjątek stanowią tu odwołania dotyczące bezczynności ZUS-u. Pamiętaj jednak, że wydłuży to czas załatwienia sprawy — wymiar sprawiedliwości musi bowiem skierować dostarczone przez Ciebie dokumenty do właściwej placówki ZUS-u, gdzie zostaną one zaopiniowane.

Jak napisać odwołanie

Odwołanie powinieneś złożyć na piśmie. Zamiast wdawać się w niepotrzebne dyskusje z urzędnikami, przygotuj dokument. Każde odwołanie od decyzji ZUS-u jest pismem procesowym wszczynającym postępowanie i musi spełniać określone wymogi formalne.

Jeżeli napisanie odwołania z jakichś ważnych powodów nie jest jednak możliwe, masz prawo złożyć je ustnie do protokołu.

Odwołanie powinno zawierać:

oznaczenie sądu, do którego jest kierowane, imię i nazwisko oraz adres zamieszkania osoby ubezpieczonej, jej przedstawiciela

ustawowego lub pełnomocnika, oznaczenie zaskarżonej decyzji (numer decyzji nadany przez ZUS), określenie i uzasadnienie zarzutów i wniosków, dowody na poparcie przytoczonych okoliczności, żądania dotyczące sposobu rozwiązania sprawy, odręczny podpis ubezpieczonego, jego przedstawiciela ustawowego lub

pełnomocnika.

Ważne, byś sporządzony przez siebie dokument właściwie zaadresował. Jeśli skierujesz skargę nie do tej instytucji, do której powinieneś, możesz wydłużyć czas jej rozpatrzenia albo nie doczekać się sprawy.

Na wszystko musisz mieć dowody, bez nich nie uda Ci się niczego wskórać. Do odwołania dołącz więc odpowiednie pisma, np. nowe wyniki badań, zaświadczenia lekarskie, umowy, świadectwa pracy, angaże, legitymacje, zeznania świadków itp.

Gdzie i w jakim terminie złożyć odwołanie

Odwołanie dostarczasz (składasz osobiście lub wysyłasz pocztą) do oddziału ZUS-u, który wydał niekorzystną dla Ciebie decyzję.

Zwykle masz na to miesiąc od dnia doręczenia decyzji. Pismo wniesione po upływie tego czasu zostanie odrzucone, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od Ciebie (np. choroba, pobyt w szpitalu, śmierć bliskiej osoby).

Ważne:Wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji z wyłączeniem tych decyzji, z których treści wynika, że mają być wykonane natychmiast lub ich natychmiastowe wykonanie następuje z mocy ustawy.

Ile czasu ZUS ma na odpowiedź

ZUS ma 30 dni na ponowne zbadanie i przeanalizowanie sprawy. W tym czasie może zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję. Jeśli to zrobi, wydaje nową decyzję, nie nadając odwołaniu dalszego biegu. W przypadku gdy Zakład nie uwzględni Twojego odwołania, nie później niż w terminie 30 dni od daty jego złożenia zobowiązany jest przekazać sprawę do sądu wraz z aktami i uzasadnieniem.

Gdy w ciągu 60 dni od daty złożenia odwołania nie otrzymasz żadnej odpowiedzi z ZUS-u, możesz wnieść do sądu skargę na bezczynność organu.

Gdy odwołanie trafi do sądu

Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozpoznają okręgowe lub rejonowe sądy pracy i ubezpieczeń społecznych.

Sądowej kontroli podlegają wszystkie decyzje wydawane przez ZUS, a więc m.in. sprawy o:

ustalenie prawa do emerytury czy renty, zasiłek chorobowy, wyrównawczy, macierzyński, opiekuńczy, pogrzebowy i

rodzinny, świadczenie rehabilitacyjne, świadczenia wypadkowe lob odszkodowanie z tytułu choroby zawodowej.

Po złożeniu odwołania sąd przede wszystkim sprawdzi pismo pod względem formalnym. Jeśli wystąpią w nim jakieś błędy lub braki, wezwie Cię do jego poprawienia lub uzupełnienia.

Postępowanie przed sądem toczy się jak zwykły proces. Pamiętaj, że jako jedna ze stron sam musisz zadbać o dowody potwierdzające Twoje racje. Gdy ich nie dostarczysz, możesz przegrać.

Jeżeli sprawa jest skomplikowana i precedensowa, warto skorzystać z pomocy prawnika. Jeśli Cię na to nie stać, możesz złożyć do sądu wniosek o ustanowienie obrońcy z urzędu. Wraz z wnioskiem o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego składasz oświadczenie, z którego powinno wynikać, że nie jesteś w stanie ponieść kosztów pomocy prawnej.

O ustanowieniu adwokata decyduje sąd. Gdy uzna, że udział prawnika w procesie jest niezbędny, wówczas uwzględni Twój wniosek. Jeśli jednak świadomie podasz nieprawdziwe informacje, by uzyskać obrońcę z urzędu, sąd może ukarać Cię grzywną.

Postępowanie sądowe jest wolne od opłat. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy w procesie ZUS reprezentowany jest przez radcę prawnego. Zakład może wówczas wystąpić o zwrot kosztów zastępstwa procesowego. Jeśli przegrasz proces, poniesiesz koszty — zwykle kilkaset złotych. Na szczęście ZUS nie korzysta z usług radców zbyt często, a jego interesy na procesach reprezentują zwykle specjalnie wyszkoleni pracownicy.

Sąd może:

oddalić odwołanie, jeśli nie ma podstaw do jego uwzględnienia, lub uwzględnić odwołanie — zmienia wówczas zaskarżoną decyzję w całości lub w części

i orzeka co do istoty sprawy.

Ważne:Jeśli w trakcie procesu zgłosisz nowe roszczenie, którym dotąd nie zajmował się ZUS, sąd nie rozstrzygnie go na toczącej się rozprawie. Przyjmie je jednak do protokołu i prześle do odpowiedniego oddziału ZUS, który z kolei powinien wydać w tej sprawie stosowną decyzję.

Gdy odwołujesz się od decyzji lekarza orzecznika

W przypadku odwołania od decyzji lekarza orzecznika procedura jest dwustopniowa. Oznacza to, że najpierw występujesz do komisji lekarskiej ZUS-u, a potem dopiero do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Orzeczenie lekarza orzecznika jest m.in. podstawą do przyznania lub odmowy przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy. Jeśli nie zgadzasz się z orzeczeniem, możesz wnieść sprzeciw. Masz na to 14 dni od dnia doręczenia Ci decyzji. Odwołanie wnosisz za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS-u właściwej ze względu na Twoje miejsce zamieszkania.

Do odwołań od decyzji orzeczników są gotowe wnioski, które możesz pobrać i wypełnić w oddziale Zakładu.

Ważne:Przez dwa tygodnie od wydania orzeczenia prezes ZUS-u może wnieść tzw. zarzut wadliwości orzeczenia, czyli je podważyć i przekazać sprawę do rozpatrzenia komisji lekarskiej.

Twój sprzeciw zostanie rozpatrzony przez komisję lekarską. Jeśli komisja uzna sprzeciw za słuszny, zmieni postanowienie lub je uchyli. Komisja wyda orzeczenie dopiero wtedy, gdy Cię zbada i przeanalizuje Twoją dokumentację medyczną. Może się zdarzyć, że w odwołaniu

wskażesz nowe okoliczności, np. nowe wyniki badań, powstałe po dniu wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika ZUS-u.

Jeśli po wydaniu decyzji komisji nadal jesteś niezadowolony, skieruj odwołanie do sądu. Odwołanie wnosisz na piśmie za pośrednictwem oddziału ZUS-u, który wydał decyzję, w terminie miesiąca od dnia jej doręczenia.

Warto pamiętać, wnosząc odwołanie do sądu, że jeśli kwestionujesz orzeczenie lekarza orzecznika ZUS-u, a nie zgłosiłeś wcześniej sprzeciwu do komisji lekarskiej, sąd odrzuci odwołanie.

Gdy nie jesteś zadowolony z wyroku sądu

Jeśli po ogłoszeniu wyroku sądu nie zgadzasz się z jego treścią, możesz wnieść apelację. Jak to zrobić? Najpierw powinieneś złożyć wniosek o doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem. Masz na to siedem dni od dnia ogłoszenia wyroku. Następnie w terminie do dwóch tygodni od daty doręczenia orzeczenia sądu okręgowego składasz apelację do sądu apelacyjnego.

Zastrzeżenie:Jeżeli nie zażądałeś uzasadnienia wyroku w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji, termin do wniesienia apelacji biegnie od dnia, w którym upłynął termin do żądania uzasadnienia.

Jeśli nie powiedzie Ci się w sądzie apelacyjnym, masz jeszcze możliwość wniesienia skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego. Robisz to za pośrednictwem sądu apelacyjnego, który wydał niekorzystny dla Ciebie wyrok, w ciągu dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem. Pamiętaj, że pismo do SN musi zostać przygotowane przez radcę prawnego lub adwokata.

Sąd Najwyższy rozpatruje sprawy pod kątem błędów proceduralnych lub błędnej interpretacji przepisów, jaka została zastosowana przez sądy w trakcie postępowania.

Kiedy odwołanie nie przysługuje

Zgodnie z przepisami nie przysługuje Ci odwołanie od decyzji:

przyznającej świadczenie w drodze wyjątku oraz odmawiającej przyznania takiego świadczenia.

W tych dwóch przypadkach, gdy nie jesteś zadowolony z wydanej decyzji, możesz jedynie wnieść wniosek do prezesa ZUS-u o ponowne rozpatrzenie sprawy. Masz na to 14 dni od daty dostarczenia Ci decyzji.

Ostateczną decyzję prezesa ZUS-u możesz zaskarżyć do wojewódzkiego sądu administracyjnego (za pośrednictwem prezesa ZUS-u, w terminie 30 dni od daty doręczenia decyzji). Od wyroku WSA przysługuje Ci natomiast skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wrocław, dnia 31 stycznia 2007 roku dot. decyzji: . ............

Sąd Okręgowy Wydział VIII Ubezpieczeń Społecznych ul. Joannitów 14 50-950 Wrocław

za pośrednictwem

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział Wojewódzki we Wrocławiu ul. Pretficza 11 50-930 Wrocław

Ubezpieczony: ......................................................................

Zakład rentowy: ZUS Oddział Wrocław, ul. Pretficza 11, 50-930 Wrocław

[center:64822e799d]Odwołanie Ubezpieczonego od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – Oddziału Wojewódzkiego we Wrocławiu

z dnia ................... (znak .........................) odmawiającej Ubezpieczonemu prawa do emerytury[/center:64822e799d]

Działając w imieniu własnym zaskarżam niniejszym w całości decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – Oddziału Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia .................... (znak ...................) i zarzucając organowi rentowemu naruszenie: 1) art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, 2) art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, 3) art. 32 ust. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, 4) art. 33 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, 5) art. 33 ust. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, 6) art. 6 ust. 1 pkt c) Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 86/378/EWG 7) art. 6 ust. 1 pkt e) Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 86/378/EWG, 8) art. 6 ust. 1 pkt f) Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 86/378/EWG, 9) art. 4 ust. 1 Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 79/7/EWG, 10) art. 5 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2006/54/WE, 11) art. 9 ust. 1 pkt c) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2006/54/WE, 12) art. 9 ust. 1 pkt e) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2006/54/WE,

13) art. 9 ust. 1 pkt f) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2006/54/WE, w zakresie w jakim powyżej wskazane przepisy zakazują dyskryminacji obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej ze względu na płeć lub wiek oraz w zakresie w jakim art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych sprzeczny jest w wyżej wymienionymi przepisami Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej oraz przepisami Unii Europejskiej, wnoszę o: 1) uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, 2) przyznanie prawa do świadczenia emerytalnego, 3) zobowiązanie organu rentowego do przedstawienia wszelkich dowodów i twierdzeń, z których wynikać będzie, iż Ubezpieczony nie był dyskryminowany w zakresie przyznania mu prawa do emerytury ze względu na płeć i wiek, zgodnie z dyspozycją art. 4 ust. 1 Dyrektywy Rady Unii Europejskiej nr 97/80/WE.

UZASADNIENIE

[center:64822e799d]I. Uwagi wstępne[/center:64822e799d] Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział Wojewódzki we Wrocławiu odmówił Ubezpieczonemu prawa do emerytury, argumentując w treści uzasadnienia rozstrzygnięcia, iż w myśl art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych mężczyźnie urodzonemu przed dniem 01.01.1949r. przysługuje emerytura w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków: - osiągnął on wiek emerytalny wynoszący co najmniej 65 lat, - ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat, zaś Ubezpieczony nie osiągnął wymaganego przepisami ustawy wieku emerytalnego pomimo ponad 40-letniego okresu składkowego i nieskładkowego.

Wskazać równocześnie należy, iż ten sam przepis przyznaje kobiecie prawo do emerytury w wypadku łącznego spełnienia warunków: wiek co najmniej 60 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat.

Stanowisko organu rentowego, o ile zgodne z dyspozycją powołanego powyżej art. 27 ustawy, pozostaje w sprzeczności z przepisami nadrzędnymi wobec ustawy, a w szczególności: art. 2, art. 32 ust. 1 i 2, art. 33 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, art. 6 ust. 1 pkt c), e) i f) Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 86/378/EWG, art. 4 ust. 1 Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 79/7/EWG, art. 5, art. 9 ust. 1 pkt c), e) i f) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2006/54/WE, w tym zakresie, w jakim przepis ustawy dopuszcza dyskryminację Ubezpieczonego w prawie dostępu do emerytury ze względu na wiek oraz płeć, co w konsekwencji czyni zaskarżoną decyzję sprzeczną z prawem i nie zasługującą na uwzględnienie.

[center:64822e799d]II. Sprzeczność art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z art. 2, art. 32 ust. 1 i 2, art. 33 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej[/center:64822e799d]

Na wstępie wskazać należy, iż w opinii Ubezpieczonego w niniejszej sprawie występują podstawy do zastosowania wprost nie tylko przepisów Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, która w myśl art. 8 ust. 2 winna być stosowana bezpośrednio, co oznacza iż tak organ orzekający w indywidualnej sprawie dotyczącej obywatela, jak i Sąd rozstrzygający indywidualną sprawę obywatela, winny brać pod uwagę nie tylko podstawy prawne rozstrzygnięcia danej sprawy – w tym przypadku art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS – ale także powinny w pierwszej kolejności rozważyć, czy przepis ustawy nie stoi w sprzeczności z przepisami nadrzędnymi. Hierarchia źródeł prawa Rzeczypospolitej Polskiej na pierwszym miejscu wymienia Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, jako akt nadrzędny wobec ustaw i rozporządzeń. Nadrzędność tego aktu w powiązaniu z postanowieniem art. 8 ust. 2 Konstytucji musi prowadzić do wniosku, iż w przypadku wystąpienia konfliktu między przepisem ustawy a przepisem Konstytucji, organ lub Sąd związane są koniecznością zastosowania reguły kolizyjnej lex superior derogat legi inferiori, wyprowadzając z niej wniosek, iż przepis ustawowy, który nie jest zgodny z ogólną normą konstytucyjną nie może stanowić podstawy do rozstrzygnięcia indywidualnej sprawy obywatela. Odnosząc się do przedmiotu niniejszego odwołania, stwierdzić zatem należy, czy powołany już wcześniej przepis art. 27 ustawy w zakresie w jakim różnicuje dostęp do prawa do emerytury w odniesieniu do wieku i płci osoby starającej się o jej przyznanie nie stoi w sprzeczności z nadrzędnymi przepisami Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej zakazującymi jakiejkolwiek formy dyskryminacji, w tym ze względu na płeć lub wiek. Zdaniem ubezpieczonego art. 27 ustawy różnicując prawo dostępu do emerytury stoi w sprzeczności z postanowieniami art. 2, art. 32 ust. 1 i 2, art. 33 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Artykuł 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej wprowadza zasadę demokratycznego państwa prawa urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej. Zasada ta, w opinii uzpieczonego, przejawiać się powinna m.in. w ten sposób, iż organy i Sądy muszą dochować w toku prowadzonego postępowania wymogu działania niesprzecznego z prawem, rozumianym jako zespół norm prawnych o różnej hierarchii, jeżeli z treści normy bądź zawierającej ją aktu prawnego wynika obowiązek stosowania tej normy wprost na każdym etapie postępowania. Ponadto wskazany przepis Konstytucji statuuje również, iż państwo nie może działać niesprawiedliwie wobec swoich obywateli, bądź to wszystkich, bądź też poszczególnych, dających się wyodrębnić grup społecznych, tworzonych ze względu na płeć, wiek, wyznanie czy rasę. Skoro zatem przepis art. 2 Konstytucji należy stosować na mocy art. 8 ust. 2 Konstytucji wprost, to w opinii skarżącego, organ rentowy rozstrzygając jego indywidualną sprawę naruszył postanowienia tegoż art. 2, a to nie tylko poprzez jego niezastosowanie wprost (do czego był zobowiązany), ale przede wszystkim poprzez zastosowanie art. 27 ustawy, który dopuszczając zróżnicowanie wiekowo-płciowe w zakresie prawa do emerytury stoi w sprzeczności z nadrzędnymi postanowieniami Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej głoszącymi zasadę sprawiedliwego (a co za tymi idzie także równego) i niesprzecznego z prawem traktowania obywateli. W przedmiotowej sprawie organ rentowy w sposób oczywisty zaś dopuścił się niesprawiedliwego i sprzecznego z prawem potraktowania obywatela w ten sposób, iż dał pierwszeństwo przepisowi ustawy, który zezwala na nierówne i dyskryminujące traktowanie obywateli Rzeczpospolitej Polskiej tylko ze względu na ich płeć w powiązaniu z wiekiem. Organ

rentowy miał obowiązek w pierwszej kolejności zastosować nadrzędny akt prawny, czyli Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej i w powiązaniu z nim dopiero rozstrzygać, czy może odmówić przyznania prawa do emerytury patrząc przez pryzmat potencjalnej sprzeczności art. 27 ustawy z nadrzędnym wobec niego art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Skoro bowiem art. 2 Konstytucji zakazuje niesprawiedliwego i nierównego traktowania obywateli, to mając na względzie art. 8 ust. 2 Konstytucji organ rentowy w przedmiotowej sprawie nie mógł odmówić przyznania emerytury, gdyż nie może on działać w sprzeczności z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej, nawet jeśli takie działanie nakazuje mu przepis ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Biorąc zatem powyższe pod uwagę, uznać należy, iż decyzja ZUS odmawiając prawa do emerytury jako sprzeczna z art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej winna zostać uchylona. Artykuł 32 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej stanowi, iż wszyscy są wobec prawa równi, a co za tym idzie mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne, a nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Oznacza to prawo do równego traktowania przez władze publiczne, której to zasady władze muszą przestrzegać. Jednakże z tej generalnej zasady wynika także zakaz stosowania dyskryminacji w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym. Dyskryminacji tego rodzaju nie mogą usprawiedliwiać żadne przepisy i żadne przyczyny. Od zasady równości Konstytucja nie zna żadnych odstępstw i wyjątków. Nie ulega wątpliwości, iż ten przepis konstytucyjny zakazuje organom i Sądom dyskryminowania obywateli na jakimkolwiek gruncie, a zatem także na gruncie prawa do emerytury. W ujęciu formalnym (por. Paweł Sarnecki (red.), Prawo konstytucyjne RP, Warszawa 1999, s. 106) oznacza to takie same traktowanie przez prawo wszystkich adresatów norm. Niedopuszczalna jest zatem sytuacja, na gruncie art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, by akt prawny niższego rzędu różnicował obywateli w zakresie przysługujących im praw. W sytuacji, w której powszechnie obowiązujące przepisy przyznają prawo do emerytury zarówno kobietom, jak i mężczyznom, to w opinii Ubezpieczonego, nie ma podstaw, by odmawiać mężczyźnie prawa do emerytury w sytuacji, w której kobiecie takie prawo przysługuje. Równość obywateli wynikająca bowiem z art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej nie pozwala na różnicowanie obywateli i dyskryminowanie ich z jakichkolwiek powodów. Odwołując się zatem w świetle powyższych rozważań do reguł kolizyjnych, uznać należy, iż zasada lex superior derogat legi inferiori zobowiązuje tak organ rentowy, jak i Sąd do niestosowania przepisu art. 27 ustawy w takim zakresie, w jakim dopuszcza on nierówne i dyskryminujące traktowanie mężczyzn w zakresie prawa do emerytury. Skoro bowiem art. 32 Konstytucji zakazuje nierównego traktowania obywateli, to mając na względzie art. 8 ust. 2 Konstytucji organ rentowy w przedmiotowej sprawie nie mógł odmówić przyznania emerytury, gdyż nie może on działać w sprzeczności z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej, nawet jeśli takie działanie nakazuje mu przepis ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wskazać także należy, iż w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości naruszeniem zasady równości jest sytuacja, kiedy mężczyźni muszą dłużej pracować niż kobiety, aby zdobyć takie samo prawo do emerytury – por. wyrok z dnia 17.05.1990r. w sprawie nr C-262/88, Douglas Henry Barber p-ko Guardian Royal Exchange Assurance Group; publ. European Court Reports 1990, s. I-1889. Biorąc zatem powyższe pod

uwagę, uznać należy, iż decyzja ZUS odmawiając prawa do emerytury jako sprzeczna z art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczpospolitej winna zostać uchylona. Artykuł 33 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej stanowi, iż kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym, mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do ednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń. Treść tego artykułu stanowi rozwinięcie i konkretyzację postanowień zawartych w art. 32, choć przedmiotem tej regulacji jest szczególna materia, ma on zapewniać równość kobiet i mężczyzn. Wspomniany w art. 32 zakaz dyskryminacji z jakichkolwiek przyczyn dotyczy także zakazu dyskryminacji ze względu na płeć. Konstytucja nie akceptuje tego rodzaju zjawisk i praktyk, dlatego też podkreśla z całą stanowczością, że w Polsce kobieta i mężczyzna "mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym". To zrównanie w sensie formalnym, a więc prawnym, powinno znaleźć pełny wyraz w praktyce życia, stąd Konstytucja podkreśla różne aspekty równości, które powinny oznaczać jej obowiązywanie nie tylko w sensie formalnym, ale i faktycznym. Równość prawa w zakresie prawa do szeroko rozumianego zabezpieczenia społecznego oznacza m.in. równość w dostępie do świadczenia emerytalnego. Sytuacja prawna, w której mężczyzna nie tylko musi przepracować więcej lat niż kobieta, ale także musi być starszy jest efektem tego, iż ustawodawca błędnie uznał, iż chodzi tu o tzw. uprzywilejowanie wyrównawcze kobiet, co różnicuje w sposób niedopuszczalny sytuację prawną kobiet i mężczyzn ze względu na płeć, co w efekcie jest sprzeczne z art. 33 Konstytucji. Rozstrzygnięcie zatem indywidualnej sprawy obywatela w zakresie uprawnień emerytalnorentowych, podobnie jak rozstrzygnięcie w każdej innej indywidualnej sprawie, by urzeczywistniało zasady równości i sprawiedliwości społecznej musi równocześnie być tak ukształtowane w oparciu o przepisy prawa materialnego, by nie stanowiło przypadku niedopuszczalnej dyskryminacji w rozumieniu art. 33 ust. 2 Konstytucji. Prymat bowiem przepisów konstytucyjnych nie dopuszcza w opinii Ubezpieczonego takiego stosowania przepisów prawa materialnego, jak i procesowego, których zastosowanie różnicuje prawa i obowiązki obywatela, równocześnie zaprzeczając nadrzędnym zasadom konstytucyjnym. Wskazać należy również, iż Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 23.10.2007r. rozstrzygając sprawę uprawnień emerytalnych (co prawda na gruncie art. 29 ust. 1 ustawy) uznał, iż gorsze traktowanie mężczyzn w zakresie dostępu do praw emerytalnych stanowi niedopuszczalną dyskryminację (sygn. akt P 10/07; publ. Zbiór Urzędowy A, nr 9, poz. 107). Zasada lex superior derogat legi inferiori zobowiązuje tak organ rentowy, jak i Sąd do niestosowania przepisu art. 27 ustawy w takim zakresie, w jakim dopuszcza dyskryminujące traktowanie mężczyzn w zakresie prawa do emerytury. Skoro bowiem art. 33 Konstytucji zakazuje dyskryminacji kobiet lub mężczyzn, to mając na względzie art. 8 ust. 2 Konstytucji organ rentowy w przedmiotowej sprawie nie mógł odmówić przyznania emerytury, gdyż nie może on działać w sprzeczności z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej, nawet jeśli takie działanie nakazuje mu przepis ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

[center:64822e799d]III. Sprzeczność art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS

z art. 6 ust. 1 pkt c), e) i f) Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 86/378/EWG[/center:64822e799d]

W myśl art. 6 ust. 1 pkt c), e) i f) Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 86/378/EWG do przepisów sprzecznych z zasadą równego traktowania należą przepisy posługujące się pojęciem płci, bądź bezpośrednio, bądź pośrednio poprzez odniesienie zwłaszcza do stanu cywilnego lub rodzinnego, jeżeli chodzi o ustanowienie różnych reguł w odniesieniu do wieku objęcia systemem lub minimalnej długości okresu zatrudnienia lub podlegania systemowi w celu uzyskania świadczeń; ustalenie różnych warunków przyznania świadczeń lub ograniczenie ich do pracowników jednej płci; ustanowienie różnego wieku emerytalnego.

[center:64822e799d]IV. Sprzeczność art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z art. 4 ust. 1 Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 79/7/EWG[/center:64822e799d]

Zasada równego traktowania oznacza brak jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na płeć, bądź bezpośrednio, bądź pośrednio poprzez odwołanie, zwłaszcza do stanu cywilnego lub rodzinnego, w szczególności jeżeli chodzi o zakres stosowania systemów i warunki objęcia systemami.

[center:64822e799d]V. Sprzeczność art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z art. 5, art. 9 ust. 1 pkt c), e) i f) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2006/54/WE[/center:64822e799d]

W systemach zabezpieczenia społecznego pracowników nie może występować jakakolwiek bezpośrednia lub pośrednia dyskryminacja ze względu na płeć, w szczególności w stosunku do zakresu zastosowania takich systemów i warunków przystępowania do nich. Do przepisów sprzecznych z zasadą równego traktowania należą przepisy, które posługują się pojęciem płci bezpośrednio lub pośrednio, jeżeli chodzi o ustanowienie różnych reguł dotyczących wieku przystąpienia do systemu lub minimalnego okresu zatrudnienia lub członkostwa w systemie, który jest niezbędny do uzyskania wynikających z niego świadczeń; ustalenie różnych warunków przyznania świadczeń lub ograniczenie takich świadczeń do pracowników jednej płci; ustanowienie różnego wieku emerytalnego.

[center:64822e799d]VI. Obowiązek stosowania art. 4 ust. 1 Dyrektywy Rady Unii Europejskiej nr 97/80/WE[/center:64822e799d]

W opinii Ubezpieczonego w przedmiotowej sprawie zgodnie z postanowieniem art. 4 ust. 1 Dyrektywy Rady Unii Europejskiej nr 97/80/WE to na organie rentowym, tj. Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych – Oddziale Wojewódzkim we Wrocławiu spoczywa obowiązek wykazania ponad wszelką wątpliwość, iż w przypadku rozstrzygania wniosku o przyznanie emerytury organ rentowy nie dopuścił się dyskryminacji naruszając przepisy art. 2, art. 32 ust. 1 i 2, art. 33 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, art. 6 ust. 1 pkt c), e) i f) Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 86/378/EWG, art. 4 ust. 1 Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 79/7/EWG, art. 5, art. 9 ust. 1 pkt c), e) i f) Dyrektywy Parlamentu

Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2006/54/WE. Zgodnie z postanowieniem powołanego powyżej art. 4 ust. 1 „Państwa Członkowskie podejmą takie działania, jakie są niezbędne, zgodnie z ich systemami prawnymi, w celu zapewnienia, że jeśli osoby, które uznają się za skrzywdzone, ponieważ nie została do nich zastosowana zasada równości traktowania, przedstawią przed sądem lub innym właściwym organem fakty, z których można domniemywać istnienie bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji, zadaniem strony pozwanej będzie udowodnienie, że zasada równości traktowania nie została naruszona”. Tym samym, biorąc pod uwagę fakt, iż przepisy dyrektyw mają pierwszeństwo przed przepisami państw członkowskich, co podkreślono m.in. w wyrokach Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości: 1) z dnia 23.11.1977r. w sprawie nr 38/77, Enka BV p-ko Inspecteur der Invoerrechten en Accijnzen Arnhem; publ. European Court Reports 1977, s. 2203, 2) z dnia 15.07.1964r. w sprawie nr 6/64, Flaminio Costa p-ko E.N.E.L.; publ. European Court Reports 1964, s. 1251, 3) z dnia 17.12.1970r. w sprawie nr 11/70, Internationale Handelgesellschaft mbH p-ko Einfuhr- und Vorratsstelle für Getreide und Futtermittel; publ. European Court Reports 1970, s. 1125, uznać należy, iż wobec braku stosownych przepisów k.p.c. nakładających na organ rentowy ciężar dowodu w sprawach o dyskryminację, pierwszeństwo mieć będzie zapis art. 4 ust. 1 powołanej powyżej Dyrektywy, wobec czego Ubezpieczony wnosi, by Sąd zobowiązał organ rentowy do przedstawienia wszelkich twierdzeń oraz dowodów na ich poparcie, iż podczas rozpoznawania indywidualnej sprawy Ubezpieczonego organ rentowy stosując art. 27 ustawy w żadnym jego aspekcie nie dopuścił się dyskryminacji Ubezpieczonego ze względu na jego płeć i wiek w zakresie prawa dostępu do zabezpieczenia społecznego.

[center:64822e799d]VII. Bezpośrednie stosowanie przepisów unijnych z ich pierwszeństwem przed prawem narodowym[/center:64822e799d]

Wskazać należy, iż przepisy prawa unijnego winny być stosowane nie tylko z pierwszeństwem wobec prawa narodowego, co zostało wskazane w części VI odwołania, ale także winny być stosowane w sposób nieograniczony, polegający na niestosowaniu sprzecznych z nim postanowień praw narodowych, co wynika z jednego z wyroków Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w myśl którego „sędzia państwowy powołany w ramach swoich kompetencji, zobowiązany jest do nieograniczonego stosowania prawa wspólnotowego i ochrony praw przydzielonych przez nie jednostce, poprzez niestosowanie żadnego przeciwstawnego postanowienia prawa narodowego” – por. wyrok z dnia 09.03.1978r. w sprawie nr 106/77, Amministrazione delle Finanze dello Stato p-ko Simmenthal SpA; publ. European Court Reports 1978, s. 629. Ponadto wskazać należy, iż „jasne i sformułowane bezwarunkowo normy wspólnotowe mogą określać bezpośrednie prawa i obowiązki osób fizycznych i prawnych w państwach członkowskich” – por. wyrok z dnia 05.02.1963r. w sprawie nr 26/62, NV Algemene Transport- en Expeditie Onderneming van Gend & Loos p-ko Netherlands Inland Revenue Administration; publ. European Court Reports 1963, s. 1.

[center:64822e799d]VIII. Podsumowanie[/center:64822e799d]

Niezależnie od treści jakiegokolwiek przepisu prawnego i charakteru normy prawnej, nie może ulegać wątpliwości, iż nie mogą one stać w rażącej sprzeczności z nadrzędnymi przepisami Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, która jest najwyższym aktem normatywnym w demokratycznym państwie prawa jakim jest Rzeczpospolita Polska. Przepisy te, będąc przepisami rangi konstytucyjnej, pozwalają nie tylko na konstruowanie na ich podstawie dalszych norm prawnych, ale także wyznaczają zakres, w jakim normy te mogą się poruszać. Każdorazowe zatem naruszenie tego zakresu podczas rozstrzygnięcia indywidualnej sprawy musi skutkować przyjęciem, iż rozstrzygnięcie to jest wadliwe nie na tle przepisów prawa materialnego, lecz na tle nadrzędnych zasad Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, na których opiera się państwo polskie. Biorąc pod uwagę naruszenie szeregu zasad Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej oraz szeregu dyrektyw unijnych, które powinny być stosowane bezpośrednio w konkretnej i indywidualnej sprawie, zaskarżona decyzja odmawiająca przyznania prawa do emerytury jest wadliwa na gruncie konstytucyjnym, więc nie może istnieć w obrocie prawnym, co czyni wniosek o jej uchylenie i przyznanie prawa do emerytury zasadnym i zasługującym na uwzględnienie.

Zważywszy powyższe wnoszę jak we wstępie.