Zróżnicowanie ludności świata

Strona 1 z 7

ZRÓŻNICOWANIE LUDNOŚCI ŚWITA. KRĘGI

KULTUROWE. RELIGIE ŚWIATA.

Ludzie na świecie różnią się między sobą pod wieloma względami. Jest to na przykład kolor skóry,

który zależy od ilości zawartej w niej melatoniny. W warunkach częstego operowania silnych

promieni słonecznych, najkorzystniejsze są ścisłe skupiska komórek melanocytów, dzięki którym

pochłaniane są promienie ultrafioletowe - taką adoptacją do środowiska wykazuje się rasa czarna

(zdj 1).),kolor włosów, kształt ust, nosa, czy oczu, budowa ciała (Sama budowa ciała zależy od

temperatury panującej zazwyczaj na danym terenie, generalnie ludzie z gorących i suchych stref są

wysocy, szczupli, co zapewnia im szybką wymianę ciepła. Natomiast krępą budową ciała i krótkimi

kończynami charakteryzują się ludzie z zimnych stref klimatycznych, gdyż taka budowa ciała pozwala

na większą proporcje tkanki tłuszczowej, dzięki czemu ciepło jest dłużej zatrzymywane w organizmie).

Cechą charakterystyczną mieszkańców gór jest zwiększona klatka piersiowa (zdj. 3), co spowodowane

jest tym, że zawartość tlenu na tych terenach jest niska, więc należy wdychać i wydychać większe

porcje powietrza.), kształt twarzy (przykładem może być twarz mongoloidów, która została

zabezpieczona przed chłodem poprzez zmniejszenie jej wielkości, oczy zostały otoczone poduszkami

tłuszczu, co zapewnia ochronę gałki ocznej i zatok przed zimnem. (zdj.2)

Strona 2 z 7

Jest to tak zwane zróżnicowanie rasowe. Różnice te powstały w wyniku mutacji jako skutek

przystosowania organizmu człowieka do życia w określonych warunkach przyrodniczych. Niezależnie

od tych cech przedstawiciele wszystkich ras wykazują jednakowe możliwości intelektualne.

Występujące różnice w poziomie umysłowym poszczególnych grup są spowodowane warunkami

życia społecznego, a nie pochodzeniem i barwą skóry.

Wyróżniamy trzy rasy, które dzielą się na podtypy.

• Rasa biała (europeidalna, kaukaska) dzieli się na trzy podtypy:

europejską - ludy Europy i ludność pochodzenia europejskiego w obu Amerykach, Australii, Nowej

Zelandii, RPA oraz Rosjanie w Azji;

semicko-chamicką - głównie Arabowie w północnej Afryce i na Bliskim Wschodzie;

indyjsko-irańską - ludność Azji Południowo-Zachodniej (np. Turcy, Irańczycy) i północnych Indii.

• Rasa żółta (mongoloidalna) składa się z 2 podtypy:

azjatyckiej - Chińczycy, Mongołowie, Koreańczycy, ludy Syberii i Dalekiego Wschodu (np. Jakuci,

Ewenkowie) oraz Eskimosi;

amerykańskiej - są to Indianie obu Ameryk.

• Rasa czarna (negroidalna) dzieli się na 2 podtypy:

afrykańską - zamieszkującą tereny na południe od Sahary - są to Murzyni sudańscy, Murzyni Bantu,

Pigmeje, Buszmeni, Hotentoci, należą do niej również potomkowie murzyńskich niewolników w obu

Amerykach;

oceaniczną - są to aborygeni w Australii, Papuasi na Nowej Gwinei oraz ludy Melanezji.

Ciągłe migracje ludności spowodowały, że wyróżnia się także tzw. odmiany mieszane. Proces ich

tworzenia nazywamy metysażem.

Należą do nich Metysi ,czyli potomkowie odmiany europejskiej i amerykańskiej.

Strona 3 z 7 Źródła:

podręcznik Oblicza Geografii Nowa Era http://edudu.pl/print-sciaga-zroznicowanie-ludnosci-na-swiecie,64bfb90db9e32851ebf9

http://geografia.na6.pl/zroznicowanie-rasowe-ludnosci-swiata

http://www.planeta.bo.pl/geografia/lekcje/liceum/zakres_podstawowy/l6_liceum_p.htm

Rasizm

Rasizm to doktryna głosząca,

ze ludzie dzielą się na rasy nie

tylko ze względu na cechy

somatyczne (budowa ciała,

kolor skory) ale i psychiczne.

Rasy są nierówne, "wyższe",

"niższe". Mieszanie ras

prowadzi do degeneracji

ludzkości, upadku cywilizacji i

kultur. Według tego

przekonania konieczna jest troska

o czystość rasową i stosowanie segregacji rasowej. Jednakże

argumenty z dziedziny genetyki, antropologii, psychologii, czy

historii kultury, przytaczane na poparcie tych poglądów nie

znalazły potwierdzenia w wynikach wielu przeprowadzonych testów, i można bezspornie twierdzić,

że mają one podłoże społeczno-ekonomiczne, a nie genetyczne. Nie znalazły również poparcia próby

wykazania, że krzyżowanie się ras ma ujemne skutki biologiczne, czyli że potomstwo przedstawicieli

różnych ras jest umysłowo, lub fizycznie mniej sprawne, niż potomstwo pary tej samej rasy.

Bez względu na te wszystkie podziały i różnice wśród ludzi każdy człowiek przedstawia tę samą

wartość ludzką. Wszyscy jesteśmy równi i mamy równe prawo do życia na Ziemi.

Mulaci – potomkowie rasy białej i czarnej

Zambosi – potomkowie rasy czarnej i żółtej

Strona 4 z 7

KRĘGI KULTUROWE.

Krąg kulturowy - jest to wspólnota posługująca się tym samym systemem wartości (religia oraz

tradycja), tym samym językiem, oraz o podobnej historii (przeszłości).





RELIGIE ŚWIATA.

Religia pomaga porządkować system wartości i pozwala wierzyć, np. że życie nie kończy się śmiercią. Spośród wielu tysięcy różnych religii, wyróżnia się kilka o charakterze globalnym:

Chrześcijaństwo

Religia monoteistyczna założona przez Jezusa Chrystusa. Najliczniejsza religia świata, która wiąże się ściśle z osobą i działalnością Jezusa Chrystusa. Podstawą tej religii jest wiara w bóstwo Chrystusa. Wyjątek stanowią arianie polscy, którzy nie uznają Trójcy Św. i bóstwa jezusowego, a także świadkowie Jehowy, którzy uważają Chrystusa nie za Boga, lecz anioła zamienionego w człowieka, który musiał się stopniowo doskonalić. Przejawem chrześcijańskiego kultu jest sprawowanie Eucharystii zgodnie z Ostatnią Wieczerzą Chrystusa. Są to również inne obrzędy religijne, np. przyjmowanie sakramentów.

Chrześcijaństwo uznaje istnienie osobowego Boga w Trójcy Świętej jedynego. Bóg jest stwórcą duchowego i materialnego świata. Szczególnym stworzeniem powołanym na obraz i Boże podobieństwo jest człowiek, jako istota cielesno-duchowa obdarzona nieśmiertelnością.

Buddyzm

Jego założycielem był Siddharth Gautama ok. V w p.n.e. po krótkim czasie życia dworskiego i małżeńskiego zdecydował się na życie bezdomne. Swoje oświecenie, przebudzenie do prawdziwej rzeczywistości znalazł w ćwiczeniu medytacji. Od tego czasu nazywał się Buddą, a ruch, któremu nadał początek – buddyzmem. Wywodzi się z Indii, ale został stamtąd wyparty w kierunku Tybetu. Budda występuje jedynie jako wzór człowieka, a nie wysłannik Boga, czy pośrednik zbawienia między Bogiem, a człowiekiem. Wg tej religii zbawienie zdobywa człowiek własnymi siłami. Bogowie nie mają wpływu na losy świata. Przedstawicielami tej religii są mnisi zachowujący celibat, jedzący tylko do południa użebrany pokarm, posiadający jedynie miskę żebraczą, brzytwę, igłę i sitko. Zbiór kazań Buddy ogłoszonych w Benares jest podstawową księgą w buddyzmie.

Celem buddyzmu jest uwolnienie się od cierpienia. Wtedy pragnienie zostaje stłumione, a przywiązanie zanika i istnieje możliwość osiągnięcia stanu nirwany – uwolnienia od cierpienia. Religia ta opiera się przede wszystkim na kontemplacji, ćwiczeniach duchowych, skupieniu i milczeniu. Medytację wspomaga wyrzeczenie. Szczególną odmianą buddyzmu jest Lamaizm. Wyznawcy mieszkają w Tybecie, państwie kapłańskim, rządzonym przez Dalaj Lamę. Od 1935 r. XIV Dalajlama to: Dzietsyn Dżambel Ngalang Losang Jeszie Tenzin Giatso, co oznacza: Najczcigodniejszy, doskonałej chwały, elokwentny, inteligentny dzierżawca nauk, ocean mądrości.

Strona 6 z 7

Islam

Islam wywodzi się od postaci założyciela Mahometa, który urodził się w VI w n.e. w mieście Mekka. Jego wyznawcy są nazywani mahometanami lub muzułmanami. Są to wyznawcy Boga Allaha, a Mahomet jest dla nich prorokiem. Islam dzieli się na dwa odłamy: większościowy, ortodoksyjny (sunnici – wszelkie objawienie zostało zawarte w Koranie) i mniejszościowy (szyici – możliwość dalszego objawienia po Mahomecie).

Główne cechy charakterystyczne islamu to: wyznanie wiary, modlitwa rytualna odprawiana pięć razy w ciągu dnia, jałmużna (czterdziesta część dochodu); post w (ramadan), pielgrzymka do Mekki przynajmniej raz w roku.

Wymagania islamu są opisane w Koranie – islamskim piśmie świętym. Księga zawiera objawienia proroka z czasu pobytu w Mekce i Medynie. Wg Mahometa ojcem wszystkich jest Abraham, Mojżesz i Chrystus to kolejni prorocy. Muzułmanin ma prawo posiadania jednocześnie czterech żon i licznych niewolnic-nałożnic. Kobieta może się pokazywać publicznie tylko z zakrytą twarzą. Wyznawcom islamu nie wolno spożywać wieprzowiny i wina.

Hinduizm

Cechy odróżniające hinduizm od innych religii: brak postaci założyciela, a więc brak możliwości ustalenia pochodzenia religii; wyznawcą religii jest się przez urodzenie. Do tego muszą być spełnione jeszcze inne dwa warunki: uznanie Wed jako kanonicznego zbioru zasadniczych hinduistycznych pism objawionych, uznanie porządku społecznego określonego przez kasty (inaczej stan, ranga): bramini (kasta kapłanów), kszatrija (kasta wojowników), wajsja (kasta chłopskiego i mieszczańskiego stanu średniego), sindra (kasta stanu służebnego). Poniżej ostatniej kasty istnieje jeszcze bardzo liczna warstwa społeczna (ponad 50 mln.) pariasów (nietykalnych), którzy są uważani za nieczystych i mogą wykonywać jedynie nieczyste posługi: zamiataczy ulic, czyścicieli ustępów. Spośród wymienionych kast tylko wojownicy mogą polować i jeść mięso, inni mogą spożywać jedynie jarskie posiłki. Wierzy się w reinkarnację i przeznaczenie, a kąpiel w wodach Gangesu oczyszcza z grzechów.

W Indiach czci się Trójcę:

Brahma – stwórcę i pana wszechświata;

Wisznu – tego, który podtrzymuje i chroni wszechświat;

Siwę – wielkiego przeobraziciela wszystkich rzeczy, boga zniszczenia i narodzin.





Judaizm

Twórcą narodu i założycielem religii izraelskiej był Mojżesz w XIII w p.n.e. Mojżesz zawarł z Bogiem przymierze otrzymując tablice z wypisanymi dziesięcioma przykazaniami. Święta księga to Tora – księgi Mojżeszowe. Żydzi obchodzą szabat – siódmy dzień tygodnia, dzień wypoczynku, spotkanie w synagodze, czytanie Tory, zapalanie siedmioramiennego świecznika – menory. Znakiem przynależności Izraelitów do przymierza z Bogiem zawartego na Górze Synaj przez Mojżesza było obrzezanie. W ósmym dniu życia podlegały obrzezaniu wszystkie niemowlęta płci męskiej. Judaizm odrzuca przekonanie o dziedziczeniu grzechu pierworodnego.

Nowe religie (sekty)

Oryginalność nowych religii nie polega na tworzeniu czegoś do tej pory całkowicie nieznanego. Oryginalność polega często na wyborze religijnych form i wypowiedzi (eklektyzm) i zmieszaniu zapożyczeń z różnych religijnych tradycji (synkretyzm; kulty synkretyczne - łączenie w jedną całość różnych, często sprzecznych poglądów filozoficznych, religijnych, społecznych; zespolenie się, skrzyżowanie się jakichkolwiek elementów), które dla określonych grup ludzkich czy też określonego regionu i kultury uzyskują aktualne znaczenie.

Chrześcijaństwo Hinduizm Buddyzm Islam Judaizm

monoteistyczna politeistyczna nie uznaje bogów monoteistyczna monoteistyczna

J. Chrystus brak Gautama (Budda) Mahomet Mojżesz

0 w n.e. XII w p.n.e. V w p.n.e VI w n.e. XIII w p.n.e.

chrzest urodzenie podporządkowanie

się prawdom

buddyzmu

decyzja nawrócenia obrzezanie

Pismo św. Wedy,

Mahabhabarata,

Ramajana,

Zbiór kazań

ogłoszonych w

Benares

Koran Tora

Eucharystia,

Trójca św., bóg

stwórcą świata;

różne odłamy:

prawosławie,

protestantyzm,

kalwinizm,

autokefaliczny,

anglikański,

jehowy

Kasty, brak

dogmatów, czyli

tolerancja

sprzecznych

informacji, drogi

wyzwolenia,

kolejne

wcielenia: ciało

boskie, ludzkie

lub zwierzęce,

reinkarnacja

Ubóstwo, asceza,

doświadczanie

cierpienia,

medytacja,

nirwana, odmiana

Lamaizm

Gihad, modlitwa 5

razy dziennie w

stronę Mekki,

pielgrzymka do

Mekki przynajmniej

raz w roku,

jałmużna (40 część

dochodu), prawo do

posiadania

jednocześnie 4 żon i

wielu nałożnic.

Szabat,

spotkania przy

modlitwie w

synagodze,

obrzezanie

Zróżnicowanie ludności świata

Documents

Transcript of Zróżnicowanie ludności świata