Źródła i bariery innowacyjności w turystyce – wprowadzenie do debaty

Magdalena Kachniewska

Rzeszów 27 maja 2014 r.

2

Innowacyjność jako wymóg rynkowyFunkcjonowanie dóbr turystycznych na rynku oznacza poddanie się logice konkurencji i konkurencyjności.

• pragnienie nowości i „zmiany dla zmiany”• kult prędkości i przyspieszenia• eskapizm w świat przygody• chaos i turbulencje

3

Rodzaje innowacji:produktowa - wprowadzenie na rynek nowego towaru lub usługi albo znaczące ulepszenie oferowanych uprzednio produktów w zakresie ich cech lub przeznaczenia

procesowa (technologiczna) – wdrożenie nowych lub znacząco ulepszonych metod produkcji lub dostaw

marketingowa - zastosowanie nowej metody marketingowej obejmującej znaczące zmiany w wyglądzie produktu, jego opakowaniu, pozycjonowaniu, promocji, polityce cenowej lub modelu biznesowym, wynikającej z nowej strategii marketingowej przedsiębiorstwa

organizacyjna - zastosowanie nowej metody organizacji działalności biznesowej przedsiębiorstwa, nowej organizacji miejsc pracy lub nowej organizacji relacji zewnętrznych

4

Innowacje w turystyce:• Powstanie usług pośrednictwa turystycznego (XIX w.)• Rozdzielenie funkcji touroperatora i agenta turystycznego• Systemy rezerwacji komputerowej (następnie rezerwacji on-line)• Globalne systemy dystrybucji (GDS)• OTA (w tym systemy rezerwacji hotelowej)• Programy marketingowe typu miles&more• Produkty sieciowe i systemowe (fly&drive)• Dynamiczne pakietowanie• Przesunięcie uwagi z poziomu oferty przedsiębiorstwa na poziom

miejscowości/miasta/regionu/państwa• Low-cost (także w wersji hotelowej)

Innowacje spoza branży:• Lotnictwo cywilne• Czeki podróżne i karty płatnicze• Bilety elektroniczne• Geolokalizacja i AR (wielość zastosowań w turystyce)

5

W ujęciu restrykcyjnym...należałoby wykluczyć z grona firm innowacyjnych przedsiębiorstwa, w których proces wprowadzania innowacji jest odpowiedzią na zmiany pojawiające się na rynku

… tymczasem pojawienie się nowej konkurencji, spadek popytu na oferowane produkty, czy pogarszająca się sytuacja finansowa są główną siłą sprawczą procesów innowacyjnych w sektorze MMSP.

6

Fundamentalne i systemowe bariery innowacyjności w polskiej turystyce:• istniejący system kształcenia kadr, abstrahujący od

zmieniających się uwarunkowań rynku turystycznego, rynku pracy i oczekiwań pokolenia Y

• niski poziom wiedzy przedsiębiorców (głównie w grupie MMSP), brak środków na pozyskanie wiedzy i słabe opanowanie umiejętności decydujących o sukcesie rynkowym

• tempo zmian w obszarze ICT• dominacja relacji konkurencyjnych nad kooperacyjnymi• brak dyfuzji wiedzy (przy jednoczesnej silnej rotacji personelu)• uwarunkowania prawno-organizacyjne zbyt silnie rzutujące na

wewnętrzne procesy decyzyjne przedsiębiorstw a zarazem zbyt wolno dostosowywane do uwarunkowań rynkowych (biurokracja i przerośnięta administracja, a także niedostrzeganie konkurencji ze strony nowych podmiotów, formalnie pozostających poza rynkiem turystycznym)

• problem finansowania i pomiaru innowacji

Booking.com 2005 vs. 2013

Hotels.com 2005 vs. 2013

Expedia.com 2005 vs. 2013

Koszmar formularzy

Miejsce i termin65% podróżujących i 70% zamożnych turystów rozpoczyna poszukiwania w Internecie zanim zdecydują gdzie i jak podróżować: • nie mają wybranego docelowego kierunku podróży• nie mają wybranego docelowego trybu podróży

Źródło: Google, The 2012 Traveller, Sierpień 2012

Trend cenowy

Kayak.com

Momondo.com

Trend cenowy

Google.com: Hotel Finder Dealangel.com

16

Źródła innowacyjności w polskiej turystyce:• presja oczekiwań i rosnącą samodzielność w pozyskiwaniu

niezbędnych umiejętności przez pokolenie Y• rosnąca świadomość znaczenia współpracy• holistyczne postrzegania rynku i uwarunkowań funkcjonowania

przedsiębiorstw• wzrost digital literacy polskiego społeczeństwa• edukacyjna działalność organizacji turystycznych, lokalnych grup

działania (np. w obszarze tworzenia produktów sieciowych i klastrów turystycznych)

Postulaty?• większa aktywność państwa w zakresie wzmacniania dyfuzji

wiedzy• tworzenie platform wymiany wiedzy• poprawa jakości kształcenia (nie tylko w obszarze turystyki) i

aktywne zaangażowanie przedsiębiorców w tym obszarze

17

Uczestnicy debaty:

• Łukasz Dąbrowski, Dyrektor Generalny na Polskę, Czechy, Węgry i Słowację, HRS

• Michał Jaworski, Dyrektor ds. e-commerce, Rainbow Tours

• Janusz Mitulski, Wiceprezes Izby Gospodarczej Hotelarstwa Polskiego, Partner w Horwath HTL

• Paweł Rek, Dyrektor Generalny Amadeus Polska

• dr Bartłomiej Walas, Wiceprezes Polskiej Organizacji Turystycznej

• Bogumił Zięba, Wiceprezes, MobileMS Inovatica sp. z o.o.

Prowadząca

dr hab. Magdalena Kachniewska, prof. SGH, Katedra Turystyki