ZPU od Damiana

5/14/2018 ZPU od Damiana - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/zpu-od-damiana 1/28

1. Poj cie i funkcje zarz dzania, koncepcja zarz dzania 5Pę ą ą

Zarz dzanie jest to rozporz dzanie zasobami, a szczególnie procesami ią ą informacjami, dla osi gni cia zamierzonych celów zgodnych z zasadamią ę gospodarowania w okre lonym otoczeniu i w warunkach zmianś

zachodz cych w tym otoczeniu.[paj k]ą ą Zarz dzanie to proces planowania, organizowania, przewodzenia ią kontrolowania działalno ci członków organizacji oraz wykorzystywaniaś wszystkich innych jej zasobów dla osi gni cia ustalonych celów w sposóbą ę sprawny i skuteczny. [stoner]Funkcje zarz dzania:ą

a) Planowanie wskazuje e kierownicy z góry obmy laj swoje cle iż ś ą działania. Działania te s zazwyczaj oparte na jakiej metodzie,ą ś planie czy logice, a nie na przeczuciu

b) Organizowanie oznacza, e kierownicy koordynuj ludzkie iż ą

materialne zasoby organizacji. Efektywno ć organizacji zale y odś ż jej umiej tno ci gospodarowania zasobami dla osi gni cia celów.ę ś ą ę Jest oczywiste, e im bardziej b dzie zintegrowana iż ę skoordynowana praca organizacji, tym wi ksze b d jej efekty.ę ę ą Cz ci pracy kierownika jest osi gni cie takiej koordynacjięś ą ą ę

c) Przewodzenie okre la, w jaki sposób kierownicy kierujś ą podwładnymi i wpływaj na nich, doprowadzaj c do tego, byą ą wykonywali potrzebne zadania. Przez wytworzenie odpowiedniejatmosfery ułatwiaj podwładnym pełne wykorzystanie ichą mo liwo ciż ś

d) Kontrolowanie oznacza, e kierownicy staraj si zapewnić to, byż ą ę organizacja zmierzała do swych celów. Je li jaka cz ć organizacjiś ś ęś pod a w złym kierunku, kierownicy staraj si wykryć tegoąż ą ę przyczyny i poprawić sytuacj .[stoner]ę

Koncepcja 5P to koncepcja pi ciu podstawowych czynników,ę zapewniaj cych sprawno ć działalno ci podstawowej(operacyjnej)ą ś ś przedsi biorstwa. Do elementów koncepcji nale :ę żą

a) Produkt – traktowany jako wyrób lub usługa; efekt powi zaniaą marketingu i produkcji. Okre lenie: charakterystyki, estetyki,ś niezawodno ci, ilo ci, ceny, terminu.ś ś

b) Przedsi biorstwo – składaj ce si z zakładów, obiektów ię ą ę wyposa enia. Okre lenie: popytu, zasobów(zdolno ć produkcyjna)ż ś śc) Procesy – organizowanie produkcji i pracy. Uwzgl dnienie:ę

wydajno ci, poziomu kosztów bezpiecze stwa serwisowego,ś ń rozmieszczenia

d) Programy – dotycz ce planowania alokacji i wykorzystaniaą zasobów. Utworzenie harmonogramów: zaopatrzenia, wytwarzania,rozlicze , transportuń

e) Personel – szczególnie polityka kadrowa i umiejscowienie człowiekaw procesie produkcji. Okre lenie warunków pracy, motywacji,ś kształcenia i szkolenia, zarobków.[furman][paj k]ą

1



2. Klasyfikacja usług wg Europejskiej klasyfikacji działalno ci, cechy usługś

Podział usług wg europejskiej klasyfikacji i działalno ci:ś

– Usługi dla konsumentów (materialne i niematerialne)

– Usługi dla producentów i biznesu

– Usługi ogólnospołeczne

Co jeszcze o usługachś

Czysty produkt – składa si z namacalnych produktów, takich jakę np. sól, mydło. Tym produktom nie towarzysz adne usługią ż

Produkt z usługami towarzysz cymi – oferta składa si zą ę namacalnego produktu, któremu towarzysz usługi podkre laj ceą ś ą trosk o klienta, np. sprzedawca samochodów musi sprzedawać coę ś wi cej ni tylko samochódę ż

Hybryda – oferta składa si w równej cz ci z towarów i usług, np.ę ęś oferta restauracyjna

Usługa podstawowa z towarzysz cymi jej produktami i usługami oą mniejszym znaczeniu, np. pasa erowie linii lotniczej nabywajż ą usług transportow , tj przelot samolotem wraz z pewnymię ą

rzeczami namacalnymi(np. jedzenie, napoje0

Czysta usługa – oferta składa si przede wszystkim z usług, np.ę masa .ż

Charakterystyczne cechy usług:

Nienamacalno ć – usługi s nienamacalne, gdy w przeciwie stwieś ą ż ń do produktów nie mo na ich dostrzec zanim si je kupiż ę

Nierozł czno ć i jednoczesno ć – zwi zana jest z tym, i usługi są ś ś ą ż ą

wytwarzane i konsumowane jednocze nie.ś

Ró norodno ć – usługi ró ni si w zale no ci od tego, kto jeż ś ż ą ę ż ś wykonuje, kiedy i gdzie. Z ró norodno ci usług s zwi zane dważ ś ą ą ą rodzaje korzy ci – bezpo rednio odczuwalne przez klienta iś ś odło one w czasież

Brak mo liwo ci przechowywaniaż ś

Koncepcja pierwsza linia-zaplecze – koncepcja ta jest zwi zana zą tym, e klient musi być obecny podczas wiadczenia usługi –ż ś

pierwsza linia – natomiast jego obecno ć nie zawsze jestś wymagana na tzw zapleczu.[furman]

2



3. Poj cia: produkt, funkcja produktu, struktura produktu, wyrób, usługa,ę jako ć, trwało ć, niezawodno ć.ś ś ś

Produkt – jest efektem twórczego lub odtwórczego my lenia człowieka, aś praca nad nim jest działaniem ci głym(twórczo ć wi e si z nowo cią ś ąż ę ś ą działania lub nowo cia dzieła b d cego wynikiem działania; odtwórczo ćś ę ą ś polega na na ladownictwie działa lub dzieł wcze niej wykonanych)ś ń śFunkcja produktu – funkcje maj realizować potrzeby przy spełnieniuą wymaga w stopniu mo liwym do akceptacji przez klienta. Funkcjeń ż produktu mo na podzielić na:ż

Funkcje podstawowe, tzn takie, które s niezb dne, aby produkt wą ę ogóle wytwarzać(uzasadniaj one istnienie produktu)ą

Funkcje podrz dne, tzn takie, które spełniane s przez produkt, aleę ą

nie s niezb dne do jego działaniaą ę Funkcje zb dne, tzn takie, które istniej ale których klient w ogóleę ą

nie oczekuje.(przykład dla produktu arówka: f.pod. – o wietlaż ś pomieszczenie, f.podrz. – umo liwia sygnalizacj ,f.zbed. – wydzielaż ę ciepło)[paj k]ą

Usługa – dowolne działanie, jakie jedna strona mo e zaoferować innej,ż które jest nienamacalne i nie prowadzi do jakiejkolwiek własno ci.ś[furman]Wyrób – to ko cowy efekt okre lonego procesu produkcyjnego.ń ś Charakterystyk konkretnego wyrobu stanowi cz sto mi dzy innymi:ę ą ę ę

–

jego stan fizyczny, – wła ciwo ci;ś ś – spełniane funkcje;

– wska niki techniczno – eksploatacyjne.[T1]źTrwało ć –ś czas odpowiadaj cy osi gni ciu okre lonej warto ci zu ycia;ą ą ę ś ś ż wła ciwo ć obiektu charakteryzuj ca si zachowaniem wymaganejś ś ą ę zdolno ci u ytkowej i obsługowej do chwili osi gni cia umownego stanuś ż ą ę granicznego, w którym dalsza jego eksploatacja nie jestwskazana(trwało ć eksploatacyjna).[legutko]śNiezawodno ć –ś jedna z najwa niejszych cech u ytkowych oznaczaj caż ż ą dla danej zbiorowo ci obiektów przewidywan liczb egzemplarzy, któreś ą ę b d pracować bez uszkodze przez zadany przedział czasu; albo inaczeję ą ń – czas bezawaryjnej pracy obiektu przy zało onym prawdopodobie stwie,ż ń np. obikt b dzie pracował bezawaryjnie przez okres t zę prawdopodobie stwem 90%.[legutko]ń

4. Jako ć wyrobu, jako ć usługi – cechy usługi i modele oceny jako ciś ś ś usług(model pi ciu luk, servqual)ę

Pi ć luk które powoduj dostarczenie usługi o niewła ciwej jako ci:ę ą ś ś

Luka pomi dzy oczekiwaniami klienta a percepcj kierownictwa –ę ą kierownictwo nie zawsze dokładnie wie, czego oczekuje klient

3



Luka pomi dzy percepcj kierownictwa a okre leniem jako ci usługę ą ś ś – kierownictw mo e wła ciwie odczytywać wymagania klientów,ż ś lecz nie ustanawia wystarczaj cego standardu oferowanych usługą

Luka mi dzy okre leniem jako ci usług a poziomem dostarczancyhę ś ś usług – personel mo e być słabo przeszkolony lub przepracowany iż

dlatego mo e być niezdolny lub niech tny do zapewnieniaż ę odpowiedniego standardu wiadczenia usługś

Luka pomi dzy poziomem dostarczanych usług a formamię zewn trznej komunikacji – na oczekiwania klienta wpływaję ą o wiadczenia przedstawicieli firmy i ogłoszenia(reklama)ś

Luka pomi dzy usług otrzyman a oczekiwan – powstaje, gdyę ą ą ą klient stosuje inn miar w ocenie działa przedsi biorstwa ią ę ń ę inaczej postrzega jako ć usługi.[furman]ś

Metoda SERVQUAL polega na dokonaniu pomiaru różnic, jakie występują pomiędzy jakością postrzeganą przez klienta a jakością , której tenże

klient od danej usługi oczekuje. Aby określić wspomnianą różnicę należyzbadać jednocześnie oczekiwania klienta odnośnie poziomu jakiejś usługi

jak i ich realizację w przypadku konkretnej organizacji. Od swegopierwszego zastosowania, jakie miało miejsce w roku 1988 metodaSERVQUAL była używana do badania jakości usług w wielu sektorachtakich jak: medycyna czy bankowo ćś .W metodzie SERVQUAL należy zbadać pi ćę najważniejszych wymiarówusług, które są oceniane i wzajemnie porównywane. Na tej podstawieprzedsiębiorstwo może nie tylko określić swój ogólny poziom realizacjiusług wobec klienta, ale także może uzyskać dokładniejsze informacjedotyczą ce źródeł powstawania problemów zwią zanych z jakością

procesów usługowych. Do stosowanych w metodzie SERVQUAL pięciuwymiarów jakości usług zalicza się:1• namacalno ćś (tangibles) – wyglą d fizycznych udogodnień, sprzetu,

personelu, materiałów komunikacyjnych,2• niezawodno ćś (reliability) – zdolno ćś do dostarczania obiecanej

usługi akuratnie i w zaufany sposób,3• reagowanie (responsivenees) – ch ćę pomocy klientowi i

dostarczenia szybkiej usługi, szybkie reagowanie na wymogi stawianeprzez klientów,

4• pewno ćś (assurance) – wiedza i dobre wychowanie pracownikóworaz umiejętno ćś wzbudzania zaufania i pewności klientów,

5• empatia (empathy) – zindywidualizowana i dbała uwaga, którą

firma zapewnia klientom, utożsamianie się z potrzebami klientów.[int]

5. Uporz dkować przykładowe rodzaje usług z punktu widzenia ichą materialno ciś

Usługa materialna składa si z produktu oraz otoczenia, w którymę zachodzi usługa, a tak e systemów obsługi dostawy, które dostarczajż ą produkt do klienta. Składniki usługi materialnej posiadaj nast puj ceą ę ą cechy:

Produkt powinien być niezawodny i spełniać funkcje, do których jest przeznaczony

4



Otoczenie powinno odzwierciedlać jako ć przedsi biorstwa(dobrześ ę zorganizowany i zaprezentowany lokal stwarza korzystne pierwszewra enie)ż

System dostaw musi sprawnie działać

Usługa niematerialna zwi zana jest z obsług klienta. Wyra a ona stylą ą ż usługi i relacje pomi dzy klientem a personelem przedsi biorstwa.ę ę Podstawowymi elementami usługi niematerialnej s :ą

Postawa personelu wobec klientów, która mo e silnie wspierać lubż szkodliwie wpływać na strategi firmy; je li pracownicy nie maję ś ą przekonania i nie okazuj zainteresowania klientami, wówczasą usługa nie b dzie pasowała do promowanego wizerunkuę przedsi biorstwaę

Systemy kadrowe, które powinny być tak zaprojektowane, abymotywowały załog do wspierania strategii usług; sposób, w jakię ludzie s zorganizowani i jak s zarz dzani, musi być dostosowanyą ą ą do wiadczenia dobrych usługś

6. Proces produkcyjny (składowe)

Proces okre lić mo na jako kolejn zmian stanu w cyklu nast puj cychś ż ą ę ę ą po sobie działa . W przedsi biorstwie wykonywany jest przede wszystkimń ę proces produkcyjny, w wyniku którego powstaj produkty zaspokajaj ceą ą potrzeby ludzi; niesie z sob dynamik działania i wi e si zą ę ąż ę przekształcaniem zasobów przedsi biorstwa w produkty. Procesę produkcyjny nale y jednak traktować szeroko, gdy w jego składż ż wchodz : procesy bada i rozwoju, procesy dystrybucji i obsługi klientaą ń oraz proces wytwórczy.[paj k]ą Proces produkcyjny:- proces przygotowania produkcji- proces wytwórczy:a) p wytwórczy podstawowy ( p technologiczne, p kontrolimi dzyoperacyjnej, p transportu wewn trznego, p magazynowaniaę ę półfabrykatów)

b) p wytwórczy pomocniczy (gospodarowanie wyposa eniemż technologicznym, gosp. Narz dziowe, gosp. Energi , magazynowanieę ą surowców i gotowych wyrobów, transport zewn trzny)ęc) p obsługi wytwarzania (administracja, ochrona obiektów, bhp,utrzymanie czysto ci)ś- proces obsługi klienta i dystrybucji [wykład]

7. Otoczenie systemu produkcyjnego

Otoczenie bli sze: kapitał, marketing, wyposa enie techniczne,ż ż

wymagania jako ciowe, badania i rozwój, organizacja firmy, przepisyś prawne, misja i cele, handel, marketing.

5



Otoczenie dalsze: poziom techniki, kwalifikacje kadry, rodowiskoś społeczne, przyzwyczajenia ludzi, rodowisko polityczne, dost pno ćś ę ś materiałów i energii, ochrona rodowiska, regulacje pa stwowe iś ń mi dzynarodowe, sytuacja rynkowa, konkurencja.[paj k]ę ą Otoczenie bli sze: misje i cele, przepisy prawne, organizacja firmy,ż

badania i rozwój, wymagania jako ciowe, wyposa enie techniczne,ś ż kapitał, marketing i handel

Otoczenie dalsze: ochrona rodowiska, regulacje pa stwowe iś ń mi dzynarodowe, sytuacja rynkowa; konkurencja, poziom techniki;ę kwalifikacje kadry, rodowisko społeczne, przyzwyczajenia ludzi,ś rodowisko polityczne, dost pno ć materiałów i energii.ś ę ś

OTOCZENIE SYSTEMU PRODUKCYJNEGO

Wektor wej ciaś System wykonawczy Wektorwyj ciaś-przedmioty pracy Proces produkcyjny -wyroby- rodki pracyś -operacje technologiczne -usługi-praca ludzka -transport: zmiana przestrzeni -kapitał-energia -kontrola: zmiana statusu -informacje-kapitał -magazynowanie: zmiana czasu -odpady-informacje -operacje obsługowe WYNIKI-wiedza SYSTEM ZARZ DZAJ CYĄ Ą PRODUKCJICZYNNIKIPRODUKCJI

8. Proces wytwórczy (składowe)

Proces wytwórczy jest cz ci procesu produkcyjnego. W czasie jegoęś ą realizacji nast puj zmiany wynikaj ce z charakteru tego procesu. Takę ą ą wi c na przykład w procesach technologicznych nast pować b d zmianyę ę ę ą kształtu, wymiarów, poło enia, wła ciwo ci fizykochemicznych, wż ś ś procesach sprzeda y – zmiany własno ci, w procesach biurowych –ż ś wymiana informacji, a w procesach transportu – zmiana poło enia. Podziałż procesów wytwórczych przebiega według nast puj cych kryteriów:ę ą przebieg w czasie, technologia i rodki technologiczne stosowane podczasś wytwarzania oraz organizacja procesu wytwórczego. Proces wytwórczy

jest ci giem działa , których celem jest wytworzenie gotowego produktu.ą ń

Z tego punktu widzenia proces wytwórczy mo na podzielić na:ż podstawowy, a wi c zwi zany bezpo rednio z procesemę ą ś

6

FILOZOFIA DZIAŁANIA

Informacje, marketing, jako ć, ekologia, bezpiecze stwo, logistykaś ń



technologicznym, pomocniczy, który spełnia wobec procesupodstawowego rol pomocnicz , lecz jest niezb dny do jegoę ą ę realizacji(proces utrzymania ruchu, transportu wewn trznego itd.) orazę proces obsługi zwi zany z procesem podstawowym(obsługaą administracyjna, utrzymanie czysto ci, bhp itd.). Ka dy proces mo naś ż ż

analizować dokonuj c jego podziału, najcz ciej na operacje lub zadania.ą ęś[paj k]ą

proces wytwórczy:a) p wytwórczy podstawowy ( p technologiczne, p kontrolimi dzyoperacyjnej, p transportu wewn trznego, p magazynowaniaę ę półfabrykatów)b) p wytwórczy pomocniczy (gospodarowanie wyposa eniemż technologicznym, gosp. Narz dziowe, gosp. Energi , magazynowanieę ą surowców i gotowych wyrobów, transport zewn trzny)ę

c) p obsługi wytwarzania (administracja, ochrona obiektów, bhp,utrzymanie czysto ci) [wykład]ś

9. Przedstawić map procesów w systemie produkcyjnym (zarz dzania,ę ą podstawowych, pomocniczych i obsługi)

PROCES PRODUKCYJNY

PROCES PROCES PROCES OBSŁUGI

PRZYGOTOWANIA WYTWÓRCZY KLIENTA I DYSTRYBUCJI

Proces wytwórczy Proces wytwórczy pomocniczy: Proces obsługi iwytwarzania:Podstawowy: -gospodarka wyposa eniemż -administracja-procesy technologiczne technologicznym -ochrona obiektów-procesy kontroli -gospodarka narz dziowaę -BHPmi dzyoperacyjneję -gospodarka energią -utrzymanieczysto ciś-procesy transportu -magazynowanie surowcówwewn trznegoę i gotowych wyrobów-magazynowanie -transport zewn trznyępółfabrykatów

7



10.Symboliczny zapis procesu produkcyjnego

[furman]

-projektowanie sekwencyjne-projektowanie równoległe-skrócenie czasu TPP

11.Istotne wska niki procesu produkcyjnego (OEE, produktywno ć, wydajno ć,ź ś ś wska nik zapasów, zysku, takt produkcji)ź

Produktywno ć –ś współzale no ć mi dzy nakładami czynnikówż ś ę

produkcji a efektami w postaci produktów.Wydajno ć –ś liczba sztuk wyrobów wyprodukowanych w ci gu jedneją godziny przez jednego zatrudnionego przy realizacji danego procesu.Takt produkcji – takt linii produkcyjnej – jest to czas mi dzyę wykonaniem dwóch kolejnych przedmiotów.[paj k]ą Wska nik wydolno ci procesu –ź ś matematyczne okre lenie zdolno ciś ś procesu do utrzymania si w okre lonych granicach tolerancji.[bozarth]ę śZysk – to nadwy ka przychodów płyn cych ze sprzedanej produkcji nadż ą

jej kosztami wytworzenia.[nasiłowski]

12.Rozmieszczenie urz dze (przedmiotowe, technologiczne) – nale y wskazaćą ń ż ró niceż

8



Technologiczne uporz dkowanie stanowisk ą oparte jest na zasadzieskupienia urz dze produkcyjnych i wyposa enia według ichą ń ż technologicznego podobie stwa. Na przykład w trakcie produkcji, w którejń dominuj operacje mechaniczno-monta owe, przy technologicznymą ż uporz dkowaniu stanowisk powstaj warsztaty z jednakowymią ą

stanowiskami wyposa onymi np. w szlifierki itp.ż Przedmiotoweuporz dkowanie stanowisk ą oparte jest na zasadzie takiego skupieniamaszyn i urz dze , które jest zgodne z przebiegiem produkcjią ń odpowiedniego przedmiotu produkcji. Istot organizowania stanowiską roboczych opart na zasadzie przedmiotowego uporz dkowania jestą ą dokładnie opracowany przebieg produkcji, który okre la rodzaj iś nast pstwo potrzebnych maszyn. Podstaw okre lania liczbyę ą ś poszczególnych rodzajów maszyn jest liczba wytwarzanych wyrobów.Pojedyncze maszyny i urz dzenia potrzebne do produkcji okre lonychą ś elementów, podzespołów lub gotowych wyrobów s nast pnieą ę

uszeregowane w chronologicznym porz dku, tak jak narzuca to produkcjią pojedynczych elementów wyrobu.[furman]

W rozmieszczeniu technologicznym wszystkie podobne elementywyposa enia s umieszczone we wspólnych lokalizacjach, np. wiertarkiż ą zajmuj jedno pomieszczenie, tokarki inne itd. Podobnie w szpitalu oddziałą chirurgiczny gromadzi jeden typ wyposa enia, oddział urologiczny innyż

W ramach rozmieszczenia przedmiotowego całe wyposa enie słu ce doż żą wytworzenia produktu, bez wzgl du na pełnione funkcje, jest gromadzoneę na jednej powierzchni. Przykładem rozmieszczenia przedmiotowego jestlinia produkcyjna.

9



13.Struktura organizacyjna przedsi biorstwa (wybór struktury, wady zalety –ę zadaniem b dzie wykonanie wyboru formy dla wskazanej organizacji)ę

1) Im bardziej zło ona technologia, od produkcji jednostkowej doż ci głej, tym wi ksza jest liczba kierowników i szczebli zarz dzania.ą ę ą Innymi słowy, zło one technologie powoduj smukło ć strukturż ą ś organizacyjnych i wymagaj wy szego stopnia nadzoru ią ż koordynacji.

2) Rozpi to ć kierowania kierowników najni szego szczeblaę ś ż wzrasta przy przej ciu od produkcji jednostkowej do masowej, aś nast pnie maleje – od produkcji masowej do ci głej. Pracownicyę ą ni szych szczebli zarówno w produkcji jednostkowej, jak i w ci głejż ą

na ogół wykonuj prace wymagaj ce wysokich umiej tno ci. Wą ą ę ś efekcie tworz niewielkie grupy robocze, z konieczno cią ś zmniejszaj ce rozpi to ć kierowania. Natomiast pracownicy przyą ę ś linii monta owej zazwyczaj wykonuj zadania nie wymagaj ceż ą ą du ych umiej tno ci. Jeden kierownik mo e nadzorować duż ę ś ż żą liczb takich pracowników.ę

3) Im wi ksza technologiczna zło ono ć firmy, tym liczniejszy jestę ż ś personel biurowy i administracyjny. Wi ksza liczba kierowników wę technologicznie zło onych firmach wymaga obsługi, na przykładż

do wykonywania dodatkowych prac biurowych czy prac niezwi zanych z produkcj , jak administrowanie zasobami ludzkimi.ą ą

10



Ponadto skomplikowane urz dzenia wymagaj wi kszej uwagią ą ę słu b konserwacyjno-remontowych i programowania produkcji dlaż zapewnienia ich funkcjonowania przez wi kszo ć czasu.[stoner]ę ś

STRUKTURY ORGANIZACYJNE

Hierarchiczne: Po rednie:śOrganiczne:

-liniowa -dywizjonalna -sieciowa-funkcjonalna -macierzowa-hipertekstowa-mieszana-organiczna(liniowo-sztabowa) -zadaniowa

14.Strategia lokalizacji (znaczenie poszczególnych czynników dla wyborulokalizacji – b dzie wskazany jeden czynnik)ę

- Blisko ć rynku zbytu – obni ka kosztów transportu, lepsza obsługaś ż rynku, łatwiej zorganizować terminowe dostawy, reagować na zmiany

popytu, na awari u klienta, łatwiej zapewnić odpowiedni serwis.ę- Integracja z innymi jednostkami organizacji – grupa zakładów obiektówusługowych musi być traktowana jako cało ć a nie jako liczba niezale nieś ż działaj cych obiektów.ą DRÓG TRANSPORTOWYCH

- Dost pno ć- łatwy dost p do dróg transportowych, lotniczych, kołowych,ę ś ę kolejowych, wodnych, ruroci gowych. Niemniej jednak wybór metodyą transportu, a przez to lokalizacji nale y od wzgl dnych kosztów, metody iż ę adekwatno ci warunków od potrzeb.ś- Dost pno ć Siły Roboczej o odpowiedni kwalifikacjach- łatwy dost p siłyę ś ę

roboczej (wykwalifikowana-zarz dzaj ca, techniczna i niewykwalifikowaną ą ą sił robocz ) tradycja zawodowa.ę ą - Dost pno ć udogodnie infrastruktury socjalnej – lokalizacja maj caę ś ń ą dobr infrastruktur miejsk – mieszkania, sklepy, usługi komunalne,ą ę ą systemy ł czno ci – jest cz sto bardziej atrakcyjna od tej, która znajdujeą ś ę si z dala od cywilizacji. Jednym z takich wa nych udogodnie jestę ż ń transport pasa erski, autobusowy i kolejowy.ż- Dost pno ć zasile – dobra sieć dróg transportowych, ułatwi wę ś ń znacznym stopniu pozyskiwanie i dostarczanie dóbr i usług. Lokalizacja wpobli u głównych dostawców pozwoli na obni k kosztów oraz na sprawneż ż ę wzajemne kontakty wa ne zasilenia, których transport jest drogi alboż trudny, powinny być tak e łatwo dost pne w miejscu lokalizacji.ż ę

11



- Dogodno ć warunków humanitarnych i wła ciwo ci terenu- nale y wzi ćś ś ś ż ą pod uwag geologiczn charakterystyk terenu, jaki równie warunkię ą ę ż klimatyczne (wilgotno ć, temperatura, atmosfera)ś- Przepisy lokalne – jest rzecz wa n aby we wczesnych stadiachą ż ą wytworu lokalizacji sprawdzić, czy ta, któr si proponuje nie naruszaą ę

jakich kolwiek przepisów lokalnych. Nale y wykonać stadiumż odpowiednich zarz dze czy szczegółowych rozporz dze i przepisówą ń ą ń dotycz cych usuwania odpadów ciekłych, dzier awy terenu itp.ą ż- Miejsce na rozbudow -zawsze nale y zarezerwować odpowiednię ż ą powierzchni na rozbudow zakładu.ę ę- Wymagania bezpiecze stwa- niektóre urz dzenia lub instalacje tworzń ą ą potencjalne zagro enie dla otoczenia np. s siedztwo elektrowniż ą

j drowych, fabryk chemicznych lub wytwórnie materiałów wybuchowychą cz sto uwa a si za niebezpieczne. Zaleca si zatem lokalizacj takichę ż ę ę ę

jednostek w miejscu odosobnionym.- Koszty parcel- najwcze niej ponoszone, maj swoj wag choćś ą ą ę osi gni cie natychmiastowych korzy ci nie powinno przesłaniaćą ę ś

powodzenia planów długoterminowych.- Sytuacja polityczna, kulturalna i ekonomiczna- znajomo ć nastawieniaś politycznego, tradycji kulturowych i uprzedze lokalnychń- Dotacje specjalne, podatki lokalne, bariery eksportowo – importowe –niektóre rz dy i władze lokalne cz sto oferuj specjalne dotacje, niskoą ę ą oprocentowane po yczki, niskie opłaty dzier awne lub podatki jak również ż ż inne zach ty w nadziei, e przyci gn okre lone rodzaje przemysłów doę ż ą ą ś konkretnie okre lonych regionów. [wykład]ś

15.Rozmieszczenie obiektów (technologiczne, przedmiotowe) – ró niceż

Patrz 12

16.Wybór wyposa enia produkcyjnego (czynniki)ż

Czynniki wpływaj ce na wybór wyposa enia produkcyjnegoą ż-łatwo ć obsługiś-zdolno ć naprawczaś-dost pno ć wyposa enia towarzysz cegoę ś ż ą -niezawodno ćś

-bezpiecze stwoń-ocena ekonomiczna-kompatybilno ćś

17.Zasady racjonalnej organizacji procesu produkcji (zdefiniowanieposzczególnych czynników – b dzie wskazany jeden z czynników)ę

Racjonalna organizacja pracy powstaje w wyniku zastosowania iprzestrzegania pewnych reguł i zasad organizowania. Zasady organizacji

procesu produkcyjnego cechuj si niezmienno ci i powszechno cią ę ś ą ś ą

12



zastosowania w ró nych rodzajach i typach procesów produkcyjnych. Doż głównych zasad nale :żą

Zasada proporcjonalno ciś zaleca podział zada procesuń produkcyjnego mi dzy poszczególne komórkię

produkcyjne(stanowiska, gniazda), aby były one wzgl dem siebie wę odpowiednich proporcjach(liczba stanowisk, zdolno ć produkcyjna),ś zapewniaj cych harmonijne wykonywanie planowanych zadaą ń produkcyjnych

Zasada liniowo ciś nakłada na realizacj poszczególnych cz cię ęś procesu produkcyjnego warunek jednokierunkowo ci przebiegu,ś bez nawrotów i skrzy owa . Oznacza to e drogi przemieszczaniaż ń ż przedmiotów pracy mi dzy poszczególnymi obiektamię produkcyjnymi, komórkami i stanowiskami produkcyjnymi powinny

być mo liwie najkrótszeż Zasada ci gło cią ś nakazuje eliminowanie z procesu produkcyjnego

wszelkiego rodzaju przerw wpływaj cych niekorzystnie naą kształtowanie si parametrów produkcyjno-organizacyjnych ię ekonomicznych, co zapewnia zwi kszenie stopnia wykorzystaniaę maszyn oraz skrócenie cyklu produkcyjnego

Zasada równoległo ciś przebiegu procesów cz stkowych zalecaą wytwarzanie poszczególnych wyrobów w tym samym czasie przez

jednoczesne wykonywanie w tym samym czasie operacji na kilku

przewidzianych do wykonywania zespołach, co pozwala skracaćcykl produkcyjny i obni ać koszty produkcjiż

Zasada koncentracji polega na skupieniu czynników produkcji wokre lonym obszarze produkcyjnym, w celu uzyskania wy szegoś ż stopnia wykorzystania tych czynników

Zasada specjalizacji(zasada podziału pracy) zaleca w procesieprodukcyjnym ograniczenie ró norodno ci zada produkcyjnych iż ś ń asortymentu produkcji, co ułatwia organizacj i planowanie orazę zwi ksza efektywno ć produkcjię ś

Zasada rytmiczno ci-równomierno ciś ś wskazuje na potrzebę planowania przebiegu produkcji w ustalonych rytmach, co dajeregularne powtarzanie si tych samych zjawisk w procesieę produkcyjnym, w odniesieniu do tego samego odcinkaczasu(rytmu). Równomierno ć produkcji oznacza tak eś ż równomierno ć przebiegu produkcji we wszystkich komórkachś przedsi biorstwaę

Zasada elastyczno ciś mówi o konieczno ci szybkiego i łatwegoś

przystosowania procesu produkcyjnego do nowych warunków,zmieniaj cych si w zale no ci od konkretnej sytuacji.[furman]ą ę ż ś

13



18.Formy organizacyjne produkcji (wady, zalety form – jedna z form doscharakteryzowania)

a)stacjonarne (dla realizacji danego przedsi wzi cia)ę ęb)potokowe (realizacja zada w sposób ci gły)ń ą c)niepotokowe (grupow. stanowisk wg. funkcji jakie wykonuj )ą d)gniazdowe (produkcje rodzin podobnych wyrobów)

a)polega na wykorzystaniu całkowitego zadania przez robotnika lubgrup . Cechy:ę-prosta organizacja-szybka realizacja zadań-łatwe do opracowania ró norodno c zadaż ś ń-wymagane ró norodne umiej tno ci pracownikówż ę ś- niskie wykorzystanie wyposa enia produkcyjnegożb)korzy ci z form potokowych:ś-zmniejszenie robocizny bezpo redniej – oszcz dno c czasuś ę ś-du a powtarzalno c, a przez to dokładno c, precyzja wykonania wyrobuż ś ś- na bie co wszelkie odst pstwa od norm s szybko wychwytywaneżą ę ą -brak przerw mi dzy operacjamię-organizowanie magazynów robót w toku staje si niepotrzebneę-zmniejszenie zakresu transportu wewn trznego i przeładunkówę materiałów-uproszczenie kontroli-natychmiastowe wykrywanie wszelkich wad materiałowych-inwestycje w maszyny i materiałyc)formy niepotokowe – proces jest podzielony na cz ci lub operacje.ęś Ka da operacja wykonywana jest na wszystkich elementach danej serii.żCel: skoncentrowanie kwalifikacji, osi gni cie wysokiego wykorzystaniaą ę maszyn i urz dzeą ńCechy:-trudne technologicznie- specjalistyczne kwalifikacje- powolne tempo realizacji prac

-powolny przyrost warto ci dodanejś-du y zakres bada w tokuż ńd) gniazdowe – szukanie podobie stw, grupowanie zada i wyrobów wń ń rodzinie. Cechy:-skrócony czas przygotowania gniazda do pracy-skrócony czas wykonywania-zwi kszanie wydajno ci pracyę ś-zwi kszanie wykorzystania urz dzeę ą ń-mniejszy zakres transportu-uproszczone procedury planowania

-zmniejszenie zakresu magazynowania [wykład]

14



19.Techniczne przygotowanie nowych wyrobów (fazy istnienia wyrobu – cyklycia produktu)ż

Fazy:

a)wst pna. Baz fazy wst pnej s wyniki długoterminowych prognozę ą ę ą marketingowych. Obejmuje:

-zapotrzebowanie na wyroby

-okre lenie potencjału producentaś

-okre lenie celowo ci uruchomienia produkcjiś ś

b)konstrukcyjnego przygotowania produkcji – realizowana jest wprzypadku uzyskania pozytywnych wyników fazy wst pnej. Obejmujeę nast puj ce etapy:ę ą

- opracowanie wymaga techniczno – eksploatacyjnych (opisń techniczny wyrobu, ci ar, zu ycie energii itd.)ęż ż

-opracowanie zało e konstrukcyjnych – wst pne koncepcje,ż ń ę dokładny dobór parametrów, koncepcje rozwoju produktów

-opracowanie projektu wst pnego – wst pne specyfikacje,ę ę podstawowe obliczenia wytrzymało cioweś

-opracowanie projektu techniczno –roboczego – kompletnadokumentacja konstrukcyjna i wst pna dokumentacjaę eksploatacyjna.

-wykonanie projektu i jego badania – sprawdzanie czy wyróbspełnia zało one funkcje, odpowiada wymaganiomż konstrukcyjnym, osi ga zało one parametryą ż

-wykonanie serii informatycznej – zweryfikowanie wszystkichzało e , zapoznanie przyszłych u ytkowników.ż ń ż

c) technologiczno – organizacyjnego przygotowania produkcji

-ustalanie zakresu kooperacji

-analizy technologiczno ci konstrukcjiś

15



-projektowanie procesów technologicznych

-projektowanie norm czasu pracy

-okre lenie surowców wyj ciowych, norm zu ycia surowcóś ś ż

-projektowanie narz dzi i pomocy warsztatów specjalist.ę

-rozruch nowej produkcji [wykład]

20.Istota planowania, podział, poziomy planowania, obszar planowania, głównerodzaje planów – charakterystyka, znaczenie cz stotliwo ć.ę ś

Planowanie – jest jedn z podstawowych funkcji zarz dzania i centralnymą ą procesem ka dego systemu zarz dzania produkcj . jest działaniemż ą ą polegaj cym na wcze niejszym ustaleniu rodzaju i wielko ci zada dlaą ś ś ń komórek produkcyjnych oraz okre lenie niezb dnych zasobówś ę potrzebnych do realizacji tych zada . [wykład]ń

Planowanie (podział ze wzgl du na):ę

a)poziom (strategiczny, taktyczny, operacyjny,)

b) czas (długookresowe, redniookresowe, krótkookresowe)ś

c)elementy planu (cel, program, efekt finansowy)

d)obszar (marketingowy, finansowy, produkcji, sprzeda y) [wykład]ż

Istniej trzy główne rodzaje planów (patrz wcze niej odno nie doą ś ś poziomów):

a. plany strategiczne – okre lone i prowadzone s dla osi gni ciaś ą ą ę głównych celów i misji przedsi biorstwa. Zakre la ramy zasadniczychę ś decyzji i działa . Przedmiotem planów s : misja i główne cel, wybór polań ą działalno ci biznesowej, podział zasobów mi dzy poszczególneś ę prowadzone dziedziny działalno ci oraz wytyczenie kluczowych strategii.ś Palny strategiczne dotycz horyzontu długoletniego.ą

b. Plany taktyczne – okre laj sposoby wcielania w ycie planówś ą ż strategicznych i s instrumentem realizacji celów ustalonych przez planą taktyczny. Stanowi wytyczna dla planów operacyjnych. Wprzedsi biorstwie produkcyjnym plan taki obejmuje: marketing, badania ię

rozwój.

16



c. Plany operacyjne – okre laj sposoby wcielania w ycie planówś ą ż taktycznych, s instrumentami realizacji celów ustalonych przez planą operacyjny. [wykład]

System tłocz cy – planowanie do przoduą

System ss cy – planowanie do tyłuą

21.Sterowanie produkcj (sterowanie wewn trzkomórkowe ią ą zewn trzkomórkowe)ą

-> wewn trzkomórkowe – obejmuje swym zakresem wyznaczenie ią kontrol przebiegu realizacji zada produkcyjnych wył cznie wę ń ą podstawowych komórkach.

-> zewn trzkomórkowe – dotyczy ka dej komórki produkcyjnej wą ż odniesieniu do wszystkich stopni zło ono ci w strukturze produkcjiż ś wyrobów.

22.Nowoczesne podej cie do planowania i sterowania produkcj (MRP, PFS,ś ą TOC, JIT, OPT – cechy, zasady, ró nice)ż

MRP – planowanie potrzeb materiałowych – proces planistycznypozwalaj cy przeło yć nadrz dny plan produkcji na planowaneą ż ę zamówienia cz ci i komponenty potrzebne do wyprodukowania wyrobów,ęś których uko czenie zostało uj te w planie nadrz dnym.[bozarth]ń ę ęMRP II – planowanie zasobów produkcyjnych – polega na zast pieniu wą przedsi biorstwie dotychczasowego niespójnego systemu planowaniaę przepływem materiałów systemem sformalizowanym – opartym na

jednolitym, krocz cym i stale aktualizowanym harmonogramieą wytwarzania.[majewski]; polega na logicznej procedurze okre leniaś planów produkcji wyrobów oraz obliczania zapotrzebowania na składniki izdolno ci produkcyjne do wytworzenia tych zasobów.[furman]śERP – planowanie zasobów przedsi biorstwa(czasem zwany MRP III) – toę rozbudowana metoda MRP II wzbogacona o obsług zasobówę finansowych, kontrolingowych i kadrowych.[majewski] JIT – Just-in-time- to filozofia produkcji oparta na planowanej eliminacjimarnotrawstwa i ci głym zwi kszaniu produktywno ci. Obejmujeą ę ś skuteczn realizacj wszystkich zada produkcyjnych potrzebnych doą ę ń

wytworzenia wyrobu ko cowego, pocz wszy od projektowania, a nań ą dostawie sko czywszy, i dotyczy wszystkich etapów przetwarzania, odń

17



surowca do gotowego produktu. Najwa niejsze zasady filozofii JIT toż utrzymywanie zapasów na minimalnym, niezb dnym poziomie, ci głeę ą podnoszenie jako ci w d eniu do całkowitego wyeliminowania defektów,ś ąż skracanie czasów realizacji poprzez redukcj czasów rozruchu, długo cię ś kolejek i rozmiarów partii, stopniowe doskonalenie samych operacji oraz

minimalizacja kosztów przestrzegania wymienionych zasad. Znajdujezastosowanie we wszystkich formach działalno ci produkcyjnej –ś

jednostkowej, seryjnej, powtarzalnej – oraz w wielu przedsi biorstwachę usługowych.[bozarth]

KANBAN – system sterowania produkcj (to jest japo ski pierwowzórą ń JIT)– jest zorientowany na realizacj niskich zapasów i krótkiego czasuę przebiegu, przy równoczesnym przestrzeganiu terminowo ci realizacjiś zada . Jest on zdecentralizowanym procesem sterowania produkcjń ą powtarzaln , przebiegaj cym na podstawie reguł samosteruj cych.ą ą ą Rozwój systemu KANBAN nawi zuje do do wiadcze japo skichą ś ń ń

przedsi biorców w zakresie zmniejszania stanu zapasów w sferzeę produkcji. W systemie tym informacje o zapotrzebowaniu są przekazywane za pomoc tzw. kart „kanban”, dzi ki którymą ę poł czone s poszczególne fazy produkcji. W kartach kanban są ą ą rejestrowane wszystkie istotne informacje, dotycz ce identyfikacjią cz ci, typów pojemników, liczby standardowych pojemników,ęś specyfikacji miejsc składowania i ródeł itp. Sterowanie ła cuchemź ń procesów w nast puj cych po sobie jednostkach produkcji nast pujeę ą ę przez wprowadzenie samosteruj cych reguł(układu regulacyjnego) zaą pomoc zapasów i kart zlece .[blaik]ą ń

OPT – technologia optymalnej produkcji – maksymalizacja wynikuprodukcyjnego przy okre lonych czynnikach produkcji. Działania teś polegaj szczególnie na eliminacji „w skich gardeł” produkcyjnych.ą ą Podej cie w systemie zoptymalizowanego przepływu produkcjiś charakteryzuje si pewnym podobie stwem do koncepcji zastosowaniaę ń techniki kanban w JIT, z tym e o ile wykorzystanie kanbanów jest wż istocie technik r czn , zoptymalizowany przepływ produkcji z zasadyą ę ą wymaga wspomagania odpowiednim oprogramowaniemkomputerowym(niezb dne jest wykorzystanie odpowiednio opracowanychę narz dzi informatycznych. Dane wej ciowe s podobne jak w systemachę ś ą

MRP. Ogólna charakterystyka OPT: Filozofia optymalizacji planowania i harmonogramowania

Narz dzie modelowania operacji produkcyjnychę

Oprogramowanie do planowania zdolno ci produkcyjnejś

Narz dzie do koordynacji wysiłków w marketingu, przygotowaniu ię realizacji produkcji dla osi gni cia korzy ci.ą ę ś

Przy stosowaniu metody OPT nale y kierować si trzema wskazówkami:ż ę

Równowa yć przepływ, a nie moce wytwórczeż

Straty powstaj ce w w skich gardłach s nie do odrobieniaą ą ą

Nale y ró nicować wielko ć partiiż ż śKorzy ci ze stosowania OPT:ś

18



Skrócenie cyklu produkcyjnego

Uproszczenie techniki harmonogramowania produkcji

Usprawnienie przepływów pieni nych oraz znaczne oszcz dno cięż ę ś finansowe

Wzrost wydajno ciś

Obni k poziomu zapasów produkcyjnychż ę

Umo liwienie symulacji rozwi za oraz ich korekty podczasż ą ń realizacji produkcji

[furman]TOC – theory of constraints – teoria ogranicze – podej cie do wizualizacjiń ś mocy produkcyjnej i zarz dzania ni oparte na spostrze eniu, e niemalą ą ż ż wszystkie produkty i usługi s tworzone w ramach serii poł czonych zeą ą sob procesów i e w ka dym przypadku istnieje przynajmniej jednoą ż ż ogniwo, które limituje wydajno ć całego ła cucha procesów.[bozarth]ś ń

PFS - najlepiej funkcjonuje w warunkach stabilnej produkcji na liniach,gdzie wymagane s informacje o dost pno ci materiałów i zdolno cią ę ś ś produkcyjnych na wszystkich etapach produkcji. Niezb dne s zapasyę ą prac w toku, aby umo liwić pochłanianie zaburze w realizacji produkcji wż ń warunkach wyst powania wielu w skich gardeł.ę ą

Specyfikacja MRP JiT TOC PFS

Rodzaj

produktu

Du aż ró norodno ćż ś

Stały, niezbytliczny zestaw



Organizacja

produkcji

Organizacjatechnologiczna

Liniaprodukcyjna owymuszonymprzepływie

Liniaprodukcyjnaluborganizacjatechnologiczna

Liniaprodukcyjna owymuszonymprzepływie

W skieą

gardła

Obsługa wieluzmiennych

Brak obsługi Jedno stałe Obsługa wielu

Przedmiotplanowania

Materiał Materiał Wykorzystaniew skiegoą gardła

Materiał lubwykorzystaniezdolno ciś produkcyjnych

Strategia

planowania

Sterowanieprzepływem ,,do tyłu”

Sterowanieprzepływem ,,do tyłu”

Sterowanieprzepływemmieszanym

Sterowanieprzepływem ,,do tyłu” ,,doprzodu” lubmieszane

Zezwoleniena

Zwolnieniezlecenia

Na sygnał Według planuwykorzystania

Według planu

19



wytwarzanie produkcyjnego zdolno ciś

Wymagane

dane

podstawowe

O wyrobie iprocesiewytwarzania

adneŻ Danew skiegoą gardła

O wyrobie iprocesiewytwarzania

23.Poj cie w skiego gardła, zasób krytyczny, zasób niekrytycznyę ą

W skie gardło procesu produkcyjnego – oznacza stopie przerobu, gdzieą ń czas realizacji zadanej wielko ci produkcji jest najdłu szy. W skimś ż ą gardłem jest element procesu produkcyjnego, który mimo ze jestwykorzystywany i zu ywany w stu procentach, nie zapewnia maksymalnejż produkcji.[furman]

W skie gardło to element zasobów niezb dnych do realizacji procesuą ę produkcyjnego, który aby uzyskać optymaln produkcj , jest w procesieą ę zu ywany w 100%. W skie gardła determinuj działanie całego systemuż ą ą produkcyjnego. Takie zasoby systemu nazywane s krytycznymi – CRą (critical resources), w odró nieniu od pozostałych zasobów zwanychż niekrytycznymi. Zwi kszenie produktywno ci polega na wyeliminowaniuę ś w skich gardeł, wykorzystuj c ogólne zasady OPT:ą ą

1) Równowa enie przepływu a nie zdolno ci produkcyjnejż ś

stanowisk produkcyjnych;w tradycyjnym podej ciu zmierza siś ę głównie do wyrównywania zdolno ci produkcyjnej, w mniejszymś

stopniu zwracaj c uwag na ci gło ć – strumie przepływuą ę ą ś ń

2) Poziom wykorzystania zasobów niekrytycznych powinien

odpowiadać zapotrzebowaniu na zasoby krytyczne; godzinastracona w w skim gardle jest godzin stracon dla całegoą ą ą systemu, godzina oszcz dzona poza w skim gardłem nie maę ą istotnego znaczenia dla systemu produkcyjnego

3) Cykl produkcyjny determinowany jest przez w skie gardłoą ;zwi kszenie produkcji przez zasoby niekrytyczne powodujeę powstawanie zapasów, gdy zasoby krytyczne nie s w stanież ą wykorzystać tej produkcji

4) Zró nicowanie wielko ci partii;ż ś partia transportowa nie musibyć równa partii produkcyjnej, wieko ć partii produkcyjnej nieś

musi być wcale stała, mo e si zmieniać w poszczególnychż ę fazach procesu technologicznego jak i w zale no ci odż ś harmonogramu produkcji

5) Harmonogramowanie prowadzone jest dynamicznie –budowane s harmonogramy dynamiczne, które uwzgl dniaj naą ę ą

bie co wszystkie wyst puj ce ograniczeniażą ę ą

20



6) Optymalizacji pracy poszczególnych stanowisk(optymalizacjalokalna) dokonuje si , pami taj c jednak, eę ę ą ż sumowanie

optymalnych warunków pracy poszczególnych stanowisk

wcale nie musi w efekcie dawać optymalnych warunków

pracy całego systemu.[paj k]ą

24.Jak poprawić wydajno ć w skich gardełś ą

Patrz 23

W zale no ci od tego, jaki czynnik stanowi ograniczenie w procesie, mamyż ś ró ne mo liwo ci poprawy eksploatacji: w skiego gardła.ż ż ś ą Mo emy m.in.:ż-wykorzystać inne urz dzenieą -zlecić wykonanie pewnych zada na zewn trzń ą -zmienić technologię

-zmienić materiały-zakupić now wydajniejsz maszyną ą ę

25.Poj cie zdolno ci produkcyjnej, czynniki kształtuj ce zdolno ć produkcyjn ,ę ś ą ś ą ograniczenia zdolno ć produkcyjnej, czynniki poprawiaj ce zdolno ciś ą ś produkcyjne.

Wielko ć produkcji urz dzenia produkcyjnego lub wydziału produkcyjnegoś ą w optymalnych warunkach dostaw materiału, ci gło ci pracy, odbioruą ś produktu przy zachowaniu obowi zuj cych norm jako ciowych. Wą ą ś

zale no ci od szczebla zarz dzania i czasu wyró nia si trzy poziomyż ś ą ż ę zdolno ci produkcyjnej:ś

1) Potencjaln , która okre la, co mo e udost pnić w ramach swychą ś ż ę kompetencji najwy sze kierownictwo przedsi biorstważ ę

2) Aktualn , która okre la, co mo na udost pnić w ramach bud etuą ś ż ę ż bie cego okresu planistycznegożą

3) Efektywn , która okre la, co jest faktycznie wykorzystywane wą ś bie cym okresie planistycznymżą

Czynniki wewn trzne determinuj ce zdolno ć produkcyjn :ę ą ś ą

Czynniki produkcji ( rodki pracy, przedmioty pracy, siła robocza) –ś zainstalowane maszyny i urz dzenia produkcyjne, ich rodzaj, liczbą ę i charakterystyki techniczne oraz wielko ć powierzchni pracyś

Struktura asortymentowa produkcji – program asortymentowyprodukcji oraz stosowane surowce, materiały i paliwo techniczne

Organizacja produkcji – optymalne normy techniczne

odzwierciedlaj ce nowoczesn technologi produkcji, mo liwe doą ą ę ż uzyskania na posiadanych maszynach, optymalny czas eksploatacji

21



maszyn i urz dze oraz powierzchni produkcyjnej w ci gu roku ią ń ą typ produkcji i wła ciwy poziom organizacji pracy.ś

Podstawowymi czynnikami zewn trznymi determinuj cymi zdolno ćę ą ś produkcyjn s czynniki: polityczne, makroekonomiczne oraz popytą ą

wyra ony ilo ci , asortymentem i jako ci potrzebnych wyrobów.[furman]ż ś ą ś ą

26.Harmonogramowanie (harmonogram Gannta, programowanie sieciowe CPM,PERT)

Harmonogramowanie produkcji jest najcz ciej kojarzone z planowaniemęś operacyjnym, gdy na tym etapie planowanie jest ono najcz ciejż ęś wykorzystywane. Harmonogram jest to wykres lub opis poszczególnychoperacji(zada ) uwzgl dniaj cy jednostki terminowania, w których teń ę ą

operacje(zadania) b d wykonywane. Przebieg procesuę ą harmonogramowania rozpoczyna si od utworzenia rocznego planuę produkcji na podstawie zamówie odbiorców. Z utworzonych w tenń sposób pozycji planu powstaj partie wyrobów finalnych, których zbiórą mo e podlegać aktualizacji przez wprowadzenie nowych zamówie .ż ń Wykres Gannta jest graficznym sposobem planowania i kontroli. Projektrozkłada si na odr bne zadania, a dla ka dego zadania oszacowuje się ę ż ę czas realizacji i okre la termin jego wykonania, niezb dny do zako czeniaś ę ń w ustalonym czasie całego projektu. Wykresy te s przydatne doą planowania wielu niezale nych odsiewie działa , takich jak odr bne partież ń ę

produkcyjne w zakładzie wytwórczym. Układ zdarze w wykresie Ganntań przedstawia si w dwóch wersjach:ę

Planowanej – przed rozpocz ciem działania i ewentualnieę modyfikowanej w toku realizacji

Rzeczywistej – nanoszonej na wykres wraz z upływem czasu.

Wykres Gannta ukazuje, kiedy rozpoczn si i zako cz poszczególneą ę ń ą etapy danego zadania, jak i całe zadanie. Jest to jedna z najlepszychtechnik prawidłowego obci ania prac stanowisk roboczych wąż ą

komórkach produkcyjnych systemu produkcji nierytmicznej.[furman]

W zało eniuż metody PERT proces traktowany jest stochastycznie, tzn.nie mo na wyznaczyć jednej ci le okre lonej(deterministycznej) warto ciż ś ś ś ś rzeczywistego czasu wykonania operacji, natomiast bardzo wa nymż problemem jest odpowied na pytanie: kiedy wykonanie procesu zostanieź zako czone. W zwi zku z tym metoda PERT przewiduje mo liwo ćń ą ż ś wyznaczenia przedziału czasu, w którym powinny być wykonywaneposzczególne operacje procesu. Metoda ta pozwala na wyznaczenie:

Najwcze niejszego terminu rozpocz cia wykonywania operacjiś ę

ESD(earliest start date)

22



Najwcze niejszego terminu zako czenia wykonywania operacjiś ń EFD(earliest finisz date)

Najpó niejszego terminu rozpocz cia operacji LSD(latest start date)ź ę

Najpó niejszego terminu zako czenia operacji LFD(latest finishź ń date)

EFD = ESD + t oraz LSD = LFD – t

, gdzie t jest obliczeniowym czasem wykonywania operacji.

Metoda cie ki krytycznej CPMś ż (critical path method)pozwala nadokonanie analizy wielu wariantów procesu, ich ocen oraz w efekcieę wybór takiego wariantu, który jest najkorzystniejszy z punktu widzeniaokre lonego kryterium. Kryterium tym mog być koszty procesu, czasś ą

jego realizacji i inne.[paj k]ą

27.Zasady konstruowania wykresów sieciowych

1) Całe działanie musi być rozbite na poszczególne zadania. Zadaniate z kolei umieszcza si w sieci w postaci zdarze i działa .ę ń ń Zdarzenia przedstawiane s zazwyczaj na wykresie w formie kółek;ą okre laj one zako czenie w danym momencie niektórych zada .ś ą ń ń Działania oznaczaj czas lub zasoby potrzebne na przej cie odą ś

jednego do drugiego zdarzenia; zwykle ilustruje si je na wykresieę w postaci strzałki. Na przykład, oficjalne rozpocz cie pracy nadę projektem oznaczone zostanie jako pierwsze zdarzenie wykresusieciowego; pi ć tygodni za potrzebnych na opracowanieę ś wst pnych szkiców – jako pierwsze działanie wykresu.ę

2) Zdarzenia i działania umieszcza si na wykresie w sposób logiczny,ę sekwencyjny i zintegrowany. Na przykład, ka de działanież rozpoczyna si i ko czy odpowiednim zdarzeniem; adne działanieę ń ż nie mo e si rozpocz ć przed wyst pieniem poprzedzaj cego jeż ę ą ą ą zdarzenia(lub zdarze ).ń

3) Do sieci wpisuje si oszacowany czas potrzebny na ka de działanie.ę ż W metodzie CPM ustala si jeden szacunek czasu trwania ka degoę ż działania. W metodzie PERT ka demu działaniu przypisuje siż ę cztery szacunki czasu:

Optymistyczny – okre laj cy ile trwać musi daneś ą działanie w warunkach idealnych

Najbardziej prawdopodobny – odpowiadaj cy temu ileą dane działanie powinno trwać w warunkach normalnych

23



Pesymistyczny – zakładaj cy e wła ciwie wszystkoą ż ś b dzie przebiegać leę ź

Oczekiwany – ustalaj cy czas trwania działania naą podstawie analizy prawdopodobie stwa poprzednichń

trzech szacunków.

Na wykresie przedstawia si te czasy nast puj co: optymistyczny,ę ę ą najbardziej prawdopodobny, pesymistyczny, oczekiwany.

4) Musi si ustalić krytyczn cie k przebiegaj c przez sieć.[stoner]ę ą ś ż ę ą ą

28.Metody normowania czasu pracy

• Statystyczne (metoda chronometra u, obserwacji migawkowych,ż wizualizacji)

• Analityczne[not]

W zale no ci od techniki ich wyznaczania mo na wyodr bnić dwie grupyż ś ż ę metod normowania: sumaryczne i analityczne.

Metody sumaryczne ustalaj normy pracy bez analizy pra¬cy, nie dziel cą ą okre lonych operacji na mniejsze elementy. W ród tych metod nale yś ś ż

wyró nić:ż

- metod statystyczn , polegaj c na obliczeniu normy na podstawieę ą ą ą danych statystycznych dotycz cych rzeczywistego zu ycia czasu wą ż poprzednich okresach;

- metod szacunkow , polegaj c na szacowaniu czasu pracyę ą ą ą potrzebnego do wykonania okre lonej pracy, opieraj c si na intuicji iś ą ę do wiadczeniu osoby wyznaczaj cej norm ;ś ą ę

- metod porównawcz , polegaj c na ustaleniu normy w opar¬ciu oę ą ą ą

obliczon ju norm podobnej pracy.ą ż ę

Metody analityczne, wymagaj o wiele wi kszego nakładu pracy, s te oą ę ą ż wiele bardziej dokładne i powinny być stosowane zawsze przypowtarzaj cych si czynno ciach. Mo na rozró nić dwie podstawoweą ę ś ż ż metody analityczne a mianowicie: analityczno-do wiadczaln iś ą analityczno-obliczeniow .ą

Metoda analityczno-do wiadczalna, opiera¬j c si na analizie pracyś ą ę pozwala obliczyć wszystkie elementy norm do wiadczalnie, na podstawieś pomiarów czasu pracy.

24



Metoda analityczno-obliczeniowa wykorzystuje gotowe normatywyczasowe dotycz ce zwykle czasu przygotowawczo-zako czeniowego ią ń obsłu¬gi, przez co zmniejsza si pracochłonno ć normowania.ę ś

29.Struktura czasu procesu technologicznego

Czas jednostkowy

powtarzalne tj*n

Norma czasu na zadanie

Czas przygotowawczo-

Zako czeniowy t pzń

Nt= n*tj*tpz

30.Mankamenty zarz dzania funkcjonalnegoą

W warunkach zaostrzaj cej si konkurencji rynkowej, przyspieszenia rozwojuą ę technologii, przeobra e na rynku pracy oraz przekształce produktów,ż ń ń zmian na rynku kapitałowym i w innych strefach potrzeba nowych podej ć,ś

koncepcji i metod zarz dzania przedsi biorstwem przemysłowym produkcj .ą ę ą

31.Współczesne metody i systemy zarz dzania produkcj i usługami (5S,ą ą koncepcja Just-in-time, system kanban, reengineering, benchmarking,outsourcing, Lean manufacturing)

Outsourcing - wykorzystywanie zasobów zewn trznych, zlecanieę wyspecjalizowanym podmiotom zewn trznym procesów niezb dnych dlaę ę funkcjonowania własnego przedsi biorstwa, które zostan tamę ą zrealizowane efektywniej ni byłoby to mo liwe we własnym zakresież ż

Lean manufacturing (produkcja odchudzona) - to okre lenie systemuś zarz dzania produkcj . Celem jest ograniczenie marnotrawstwa, metod –ą ą ą zarz dzanie od surowców po produkt ko cowy płynnym przepływemą ń warto ci produktu.śOczekiwane korzy ci to: wysoka jako ć produktu, terminowe dostawy,ś ś racjonalne wykorzystanie zasobów przedsi biorstwa, redukcja zapasówę magazynowych.Reengineering - wprowadzanie radykalnych zmian w procesy biznesowew celu osi gni cia maksymalnej efektywno ci wraz z redukcją ę ś ą kosztów.Reengineering nie podaje gotowych recept post powania. Jest toę metoda kosztowna, wi c zmian nale y dokonywać tylko wtedy, gdyę ż wskazuje na to rachunek ekonomiczny.Benchmarking polega na porównywaniu procesów i praktykstosowanych przez własne przedsi biorstwo, ze stosowanymi wę

25



przedsi biorstwach uwa anych za najlepsze w analizowanej dziedzinie.ę ż Wynik takiej analizy słu y jako podstawa doskonalenia.ż Just in time – strategia zarz dzania zapasami stosowana w celuą usprawnienia zwrotu inwestycji poprzez redukcj poziomu zapasów wę całym procesie produkcyjno-magazynowym i zwi zanymi z nim kosztami.ą

Ta strategia stymuluje pewne symptomy, lub tzw. Kanban (widoczny spis),który wyznacza kiedy procesy produkcyjne powinny zostać uruchomione.Kanban zazwyczaj stanowi bardzo wyra ne sygnały, takie jak dost pno ćą ź ę ś lub brak jakiego asortymentu. Kiedy jest wła ciwie wdro ona, JIT mo eś ś ż ż przynie ć bardzo du e osi gni cia przy zwrocie kosztów inwestycyjnychś ż ą ę

jakie poniosła firma, ale równie podnie ć jako ć i wydajno ć.ż ś ś śKanban - Metoda ta opiera si na poszczególnych kartach wyrobów ichę cyrkulacji i analizie. Oznacza tak e system informacyjny, systemż planowania, rozdziału oraz kontroli czynno ci i zadaś ń produkcyjnych.Polega na takim organizowaniu procesu wytwórczego, abyka da komórka organizacyjna produkowała dokładnie tyle, ile w danejż chwili jest potrzebne. W metodzie tej, za czynnik krytyczny zarz dzaniaą

materiałami uznano sterowanie zapasami.Najkrócej ide KANBAN oddaje hasło "7 x adnych":ę ż• adnych braków,ż• adnych opó nie ,ż ź ń• adnych zapasów,ż• adnych kolejek - gdziekolwiek i po cokolwiek,ż• adnych bezczynno ci,ż ś• adnych zb dnych operacji technologicznych i kontrolnych,ż ę• adnych przemieszcze .ż ń

5S - organizacja miejsca pracy, hali produkcyjnej i całego

przedsi biorstwa składa si z pi ciu etapów, okre lanych w kazein jakoę ę ę ś metoda 5S, s to:ą 1) SEIRI=selekcja 2) SEITON= systematyka 3)SEISO= sprz tanieą 4) SEIKETSU=schludno ćś 5) SHITSUKE=samodyscyplina

SMED - zespołowy czas przezbrojenia maszyny, co zwi ksza czasę przeznaczony na produkcj i jednocze nie umo liwia zmniejszenieę ś ż wielko ci partii produkcyjnych, ilo ci zapasów i w efekcie powodujeś ś obni enie kosztów produkcji.ż

Kaizen - ci głe doskonalenie lub ulepszanie. aden dzie nie powinieną Ż ń przej ć bez jakiego ulepszenia dokonanego w jakiej cz ciś ś ś ęś przedsi biorstwa.ęWyró nia si pi ć podstawowych reguł działania obowi zuj cych w gembaż ę ę ą ą kazein, których nale y przestrzegać i według nich post pować:ż ę-gdy pojawia si problem, zacznij od wizyty w miejscu pracy, nie próbuję tego problemu rozwi zać zza biurka, id do hali fabrycznej i bacznieą ź obserwuj.-sprawd gembutsu, czyli przedmioty, materialne obiekty znajduj ce si wź ą ę miejscu pracy- zepsute maszyny, odpady i odrzuty, zwrócone wyroby.

Kiedy zepsuje si maszyna, poszukaj przyczyny awariię-podejmij na miejscu tymczasowe rodki zaradcześ

26



-poszukaj bezpo redniej przyczyny problemu i zbierz wszelkie informacje iś dane, które pomog Ci ustalić bezpo redni przyczyn awariią ś ą ę-okre l wła ciwe standardy zapobiegaj ce powtórzeniu si problemu.ś ś ą ę

32.Struktura informacyjna systemu produkcyjnego

Cech systemu produkcyjnego jest jego polistrukturalno ć, co oznaczaą ś równoczesne istnienie powi zanych ze sob wielu struktur, z którychą ą ka da ma swoje własne cz ci i powi zania mi dzy nimi. W systemież ęś ą ę produkcyjnym mo na wyró nić:ż ż

Struktur organizacyjn – na przykład poł czenie obrabiarek wę ą ą gniazda przedmiotowe lub technologiczne, organizacja kadrypoprzez tworzenie zespołów, sekcji itp.

Struktur społeczn – dotycz c tylko osób, a zbudowan wedługę ą ą ą ą

ró nych kryteriów, np. przynale no ci do zwi zków zawodowych,ż ż ś ą wykształcenia

Struktur techniczn – obejmuje rodzaje technicznej ię ą technologicznej infrastruktury

Struktur informacyjn – obejmuje sieć przepływów informacyjnychę ą mi dzy lud mi, ale tak e mi dzy elementami systemuę ź ż ę produkcyjnego.

Wobec coraz wi kszej zło ono ci systemu produkcyjnego wynikaj cej zę ż ś ą

ch ci zaspokojenia potrzeb i wymaga klienta, coraz bardzieję ń rozbudowane staj si struktury informacyjne. Ilo ć informacji jak ią ę ś konieczno ć ich szybkiego przetwarzania wymaga zastosowaniaś komputerowych systemów wspomagaj cych zarz dzanie produkcj –ą ą ą informatycznych systemów zarz dzania. ISZ wyposa ony w technologią ż ę komputerow stanowi poł czenie mi dzy ró nymi podsystemami,ą ą ę ż szczególnie mi dzy podsystemem zarz dzania a podsystemem produkcji.ę ą Struktura ISZ:

Struktura informacyjna - okre la czego ma dotyczyć zbieranaś

informacja, po co jest zbierana, z jak cz stotliwo ci , gdzie maą ę ś ą być przesłana

Struktura przestrzenna - okre la miejsca powstawania informacjiś oraz miejsce jej przeznaczenia

Struktura technologiczna – odpowiada za sposób zbierania,utrzymywania i przetwarzania informacji

Struktura techniczna – okre la architektur stosowanego sprz tuś ę ę komputerowego

27



Struktura organizacyjna – jej zadaniem jest poł czenie ią zapewnienie spójno ci przedstawionych struktur.ś

Efektem pracy ISZ s : opis stanu i przyczyn, które spowodowały dany staną wraz z okre leniem skutków, jakie ten stan mo e wywołać w przyszło ci.ś ż ś

Jest to przesłank do podj cia decyzji w celu sprawnego zarz dzaniaą ę ą systemem produkcyjnym.[paj k]ą

33.Komputerowa integracja wytwarzania.

Komputerowo zintegrowane wytwarzanie CIM polega na zastosowaniukomputerów we wszystkich zwi zanych z produkcj obszarachą ą przedsi biorstwa. Systemy CIM składaj si z systemów technicznych CAxę ą ę oraz systemu planowania i sterowania produkcj PPC. Istnieje kilkaą

generacji systemów PPC; przykładem pierwszej generacji jest system MRPI, drugiej generacji MRP II, a trzeciej generacji system ERP dotycz cyą zasobów przedsi biorstwa, jego taktyki i strategii. Warunkiemę komputerowej integracji jest zastosowanie sieci komputerowych imo liwo ci konwersji danych. Bardzo wa nym zagadnieniem jestż ś ż zachowanie bezpiecze stwa pracy w sieci, uchybienia w tym wzgl dzień ę mog być przyczyn olbrzymich strat przedsi biorstwa. Konwersja danychą ą ę w systemie CIM mo liwa jest dzi ki znormalizowanym sprz tom IGES orazż ę ę STEP. Nieumiej tne wprowadzenie sieci komputerowej do firmy lubę nieodpowiednie okre lenie własnych potrzeb i oczekiwa mo eś ń ż

doprowadzić, je li nie do kompletnej dezorganizacji, to do sporegoś zamieszania. Patrz c na korzy ci, trzeba ci gle pami tać o ograniczeniachą ś ą ę i niebezpiecze stwach, bowiem sieć komputerowa, jak mało któryń element informatycznej infrastruktury firmy, wymaga ci głego dozoru,ą konserwacji i zdrowego rozs dku podczas korzystania z jej dobrodziejstw.ą Aktualnie w skim gardłem sieci komputerowych jest ichą przepustowo ć(ilo ć bitów/s). Przepustowo ć stosowanych aktualnieś ś ś modemów wynosi około 150 kB/s – dane na rok 2002. Zastosowanielaserów i wiatłowodów spowoduje zwi kszenie przepustowo ci doś ę ś 100mld bitów/s. Przewiduje si dynamiczny rozwój sztucznej inteligencjię

zmierzaj cy do konstrukcji „my l cych maszyn”. W tym celu alboą ś ą wyposa a si komputery w reguły logiki formalnej(systemy ekspertowe),ż ę albo te w sieci neuronowe.[paj k]ż ą

28

ZPU od Damiana

Documents

Transcript of ZPU od Damiana