Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do...

50
Zjednoczeni w różnorodności Propozycja programowa na harcerskie lato 2011 Warszawa, maj 2011

Transcript of Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do...

Page 1: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

Zjednoczeni

w różnorodności

Propozycja programowa na harcerskie lato 2011

Warszawa, maj 2011

Page 2: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

2 Zjednoczeni w różnorodności

Mini spis treści

1. Wstęp 2. Podstawowe wiadomości o Unii Europejskiej i polskiej prezydencji 3. Ciekawostki o krajach członkowskich 4. Propozycje zajęć na kolonie i obozy

1. Wstęp

Już niebawem rozpoczną się wakacje – kolonie, obozy, Nieobozowa Akcja Letnia… Nasi

podopieczni będą cieszyć się wakacyjną wolnością a my będziemy kontynuować swoją

śródroczną pracę wychowawczą.

Jednym z celów jakie przed sobą stawia organizacja – to wychowanie członków

na osoby, o których w życiu codziennym będzie można powiedzieć, że są patriotami.

Patriotyzm to nie stanie pod pomnikami a codzienna postawa, zainteresowanie

sprawami kraju, a w szerszym kontekście Unii Europejskiej, której od kilku lat Polska

jest członkiem.

W tym roku 1 lipca Polska obejmie przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Wakacje są więc czasem, w którym warto przybliżyć kilka informacji o Unii

Europejskiej oraz jej krajach.

Zachęcam was wszystkich by na każdym naszym harcerskim wyjeździe poświęcić choć

chwilę tej tematyce. W opracowanym przez nas materiale znajdziecie zarówno

podstawową wiedzę o Unii, kilka ciekawostek o krajach członkowskich jak i propozycje

zajęć.

Miłej lektury i udanych wakacji ☺

hm. Emilia Kulczyk – Prus członkini GK ZHP ds. programu

Page 3: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

3 Zjednoczeni w różnorodności

2. Podstawowe wiadomości o Unii Europejskiej i polskiej prezydencji

Czym jest Unia Europejska?

Unia Europejska jest to gospodarczo-polityczna wspólnota, którą tworzą państwa członkowskie Podstawę do funkcjonowania UE stanowi traktat z Maastricht podpisany 7 lutego 1992, zwany też Traktatem o Unii Europejskiej. Kraje Unii Europejskiej składającej się z 27 państw mają łącznie produkt krajowy brutto drugi na świecie (po Stanach Zjednoczonych). Historia zjednoczenia Europy

U podstaw europejskich tendencji zjednoczeniowych leży wspólna w znacznej części historia i kultura narodów zamieszkujących ten kontynent.

Od I w. p.n.e. do V w. n.e. większość zachodniej Europy i część wschodniej znajdowała się w Imperium Rzymskim. Wyparcie Rzymu z południowych wybrzeży Morza Śródziemnego przez islam i ekspansja cywilizacji chrześcijańskiej na północ połączona z upadkiem Zachodniego Cesarstwa doprowadziły do wytworzenia się kulturowej i gospodarczej wspólnoty europejskiej. Wraz z ekspansją zamorską poszczególnych państw, zniknięciem zagrożenia ze strony cywilizacji pozaeuropejskich i rozbiciem kulturowym Europy Zachodniej (reformacja i kontrreformacja) tendencje zjednoczeniowe w okresie nowożytnym osłabły. W wieku XVIII i XIX porządek europejski opierał się na systemie sojuszy monarchii (polityka równowagi sił), w którym największą rolę odgrywały samowystarczalne mocarstwa kolonialne (Wielka Brytania, Francja, Rosja, później Niemcy). Odstępstwem od tego stanu rzeczy był okres dominacji napoleońskiej na kontynencie na pocz. XIX w., charakteryzujący się centralizmem władzy, która roztaczała się od Kanału La Manche po wschodnie granice Polski.

Jedną z koncepcji - Stanów Zjednoczonych Europy - głosił w latach 30-tych XIX w. polski działacz emigracyjny Wojciech Jastrzębowski.

W XX w. wobec znacznego osłabienia państw zachodnioeuropejskich na arenie światowej (dekolonializm, wojny światowe) i opanowaniu Europy Wschodniej przez komunizm, na nowo wzmocnieniu uległy tendencje zjednoczeniowe Europy Zachodniej w ramach wspólnoty atlantyckiej. W 1949 r. powstała pierwsza organizacja międzyrządowa integrująca kraje zachodnioeuropejskie – Rada Europy.

Zalążkiem Unii Europejskiej stała się powołana trzy lata później Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS). Z inicjatywą jej powołania wystąpił jeden z „ojców” integracji europejskiej - Robert Schuman, francuski minister spraw zagranicznych w tzw. Deklaracji Schumana. EWWiS powstała na mocy Traktatu Paryskiego z dnia 18 kwietnia 1951 r. W skład EWWiS weszło 6 państw: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Republika Federalna Niemiec (RFN) i Włochy. Celem było utrzymanie pokoju między krajami europejskimi poprzez międzynarodowe powiązanie przemysłu

Page 4: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

4

węglowego i stalowego, niezbędnych zacieśnić współpracę gospodarczą i objąć nią dodatkowo: energetykę (zwłaszcza atomową), surowce, transport i rolnictwo. holenderskiego ministra spraw zagranicznych. Plan zakładał integrację horyzontalną, obejmującą całą gospodarkę, nie zaś tylko poszczególne jej gałęzie. W efekcie w 1955na konferencji w Messynie (Włochy) zebrali państw "szóstki" tworzącej EWWiS i przyjęli tzw. merytoryczną rozbudowę wspólnych instytucji europejskich, stopniową fuzję gospodarki narodowej, stworzenie wspólnego rynku, harOd powyższych pomysłów odcięła się Francja. stanowiący podstawę przyjęcia dwóch1957 r. w Rzymie. Pierwszy ustanawiał Europejską Wspólnotę GospodarczEuropejską Wspólnotę Energii AtomowTrzy Wspólnoty już od 1958Sprawiedliwości. Pełne połączenie instytucjonalne nastąpiło w 1967w życie Traktat Fuzyjny.

Liczba członków Wspólnot zwiększyła się w 1973Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane pierwszą falą przyjęć. Kandydwówczas Norwegia nie przyłączyła się z powodDrugie i trzecie rozszerzenie nastąpiło w latach 80w 1981 r. Grecja, a w 1986 r. Hiszpania i Portugalia.

W 1985 r. miał miejsce jedyny przypaautonomiczna część Danii -(Luksemburg) utworzenie systemu wspólnej kontroli granic i zniesienie wizowych granic wewnętrznych w obrębie Hiszpanii, Francji, WłPortugalii i Niemiec, a rok później ustalono utworzenie korpusu wspólnych siwojskowych krajów Wspólnot. Wspólnego Jednolitego Rynku poprzez likwidację barier celnych, wprowadzanie wprawnych i technicznych oraz prowadzenie wspólnej polityki rolnej. Równolegle dochodziło też do zacieśniania więzi politycznych między krajami Wspólnot. W 1986 r. podpisano Europejski, zwiększający kompetencje EWG. W 1990 r. Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD) stała się częścią Unii w momencie przywrócenia jedności z RFN.

7 lutego 1992 r. został podpisany 1993 r. powstała Unia Europejska.

W Maastricht znacznie rozszerzono zaki opracowano harmonogram wprowadzenia Unii Gospodarczoefektem było m.in. wprowadzanie wspólnej waluty euro od 1999integracji formalnie wzmocniono politykę zagraniczną, dodano politykę

Zjednoczeni w różnorodności

węglowego i stalowego, niezbędnych wówczas do prowadzenia wojny. Pzacieśnić współpracę gospodarczą i objąć nią dodatkowo: energetykę (zwłaszcza

rowce, transport i rolnictwo. Koncepcja ta stworzyła tzw. holenderskiego ministra spraw zagranicznych. Plan zakładał integrację horyzontalną, obejmującą całą gospodarkę, nie zaś tylko poszczególne jej gałęzie. W efekcie w 1955na konferencji w Messynie (Włochy) zebrali się ministrowie spraw zagranicznych państw "szóstki" tworzącej EWWiS i przyjęli tzw. Rezolucję z Messynymerytoryczną rozbudowę wspólnych instytucji europejskich, stopniową fuzję gospodarki narodowej, stworzenie wspólnego rynku, harmonizację polityki socjalnej.Od powyższych pomysłów odcięła się Francja. W 1956 r. powstał tzw.

podstawę przyjęcia dwóch Traktatów Rzymskich podpisanych 25 marca r. w Rzymie. Pierwszy ustanawiał Europejską Wspólnotę Gospodarcz

Europejską Wspólnotę Energii Atomową. Traktaty weszły w życie 1 stycznia 1958już od 1958 r. miały wspólne Zgromadzenie Parlament

. Pełne połączenie instytucjonalne nastąpiło w 1967

Liczba członków Wspólnot zwiększyła się w 1973 r., gdy przyłączyły się do nich Wielka Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane pierwszą falą przyjęć. Kandydwówczas Norwegia nie przyłączyła się z powodu sprzeciwu swoich obywateli.Drugie i trzecie rozszerzenie nastąpiło w latach 80-tych, kiedy to do EWG przystąpiły

r. Hiszpania i Portugalia.

r. miał miejsce jedyny przypadek opuszczenia Wspólnot: wystąpiła z nich - Grenlandia. W 1985 r. uzgodniono w układzie z Schengen

(Luksemburg) utworzenie systemu wspólnej kontroli granic i zniesienie wizowych granic wewnętrznych w obrębie Hiszpanii, Francji, Włoch, krajów Beneluksu, Portugalii i Niemiec, a rok później ustalono utworzenie korpusu wspólnych siwojskowych krajów Wspólnot. W ramach Wspólnot stopniowo doszło do utworzenia Wspólnego Jednolitego Rynku poprzez likwidację barier celnych, wprowadzanie wspólnych norm prawnych i technicznych oraz prowadzenie wspólnej

Równolegle dochodziło też do zacieśniania więzi politycznych między krajami

r. podpisano Jednolity Akt zwiększający kompetencje EWG.

emiecka Republika Demokratyczna (NRD) stała się częścią Unii w momencie przywrócenia jedności z RFN.

r. został podpisany Traktat z Maastricht, na mocy którego r. powstała Unia Europejska.

W Maastricht znacznie rozszerzono zakres wspólnej polityki gospodarczej i opracowano harmonogram wprowadzenia Unii Gospodarczo-Walutowej, której efektem było m.in. wprowadzanie wspólnej waluty euro od 1999integracji formalnie wzmocniono politykę zagraniczną, dodano politykę

Zjednoczeni w różnorodności

wówczas do prowadzenia wojny. Postanowiono zacieśnić współpracę gospodarczą i objąć nią dodatkowo: energetykę (zwłaszcza

Koncepcja ta stworzyła tzw. Plan Beyena, holenderskiego ministra spraw zagranicznych. Plan zakładał integrację horyzontalną, obejmującą całą gospodarkę, nie zaś tylko poszczególne jej gałęzie. W efekcie w 1955 r.

się ministrowie spraw zagranicznych Rezolucję z Messyny. Zakładała ona:

merytoryczną rozbudowę wspólnych instytucji europejskich, stopniową fuzję ę polityki socjalnej.

r. powstał tzw. Raport Spaaka. podpisanych 25 marca

r. w Rzymie. Pierwszy ustanawiał Europejską Wspólnotę Gospodarczą, a drugi . Traktaty weszły w życie 1 stycznia 1958 r.

r. miały wspólne Zgromadzenie Parlamentarne i Trybunał . Pełne połączenie instytucjonalne nastąpiło w 1967 r., gdy wszedł

r., gdy przyłączyły się do nich Wielka Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane pierwszą falą przyjęć. Kandydująca

u sprzeciwu swoich obywateli. ych, kiedy to do EWG przystąpiły

dek opuszczenia Wspólnot: wystąpiła z nich r. uzgodniono w układzie z Schengen

(Luksemburg) utworzenie systemu wspólnej kontroli granic i zniesienie wizowych och, krajów Beneluksu,

Portugalii i Niemiec, a rok później ustalono utworzenie korpusu wspólnych sił W ramach Wspólnot stopniowo doszło do utworzenia

, na mocy którego 1 listopada

res wspólnej polityki gospodarczej Walutowej, której

efektem było m.in. wprowadzanie wspólnej waluty euro od 1999 r. Do procesu integracji formalnie wzmocniono politykę zagraniczną, dodano politykę

Page 5: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

5 Zjednoczeni w różnorodności

bezpieczeństwa militarnego oraz współpracę w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego i współpracy administracyjnej państw członkowskich.

W 1995 r. nastąpiło czwarte rozszerzenie Unii Europejskiej, kiedy to przyjęto Austrię, Szwecję i Finlandię, zaś Norwegia ponownie odmówiła wstąpienia. Kolejnym ważnym traktatem był też Traktat Amsterdamski z 1997 r., który częściowo zmienił i jednocześnie rozszerzył wcześniejsze ustalenia z Maastricht. Pod koniec 2000 r. parafowano Traktat Nicejski reformujący instytucje unijne w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania po kolejnym rozszerzeniu UE z 1995 r. Na szczycie w Nicei (Francja) proklamowano również Kartę Praw Podstawowych, mającą gwarantować prawa człowieka i swobody obywatelskie.

16 kwietnia 2003 r. przedstawiciele rządów 15 państw członkowskich i 10 kandydujących podpisali w Atenach Traktat Ateński rozszerzający Unię. 1 maja 2004 r. nastąpiło piąte rozszerzenie, największe w historii UE, kiedy wstąpiło do wspólnoty 10 krajów, czyli Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Malta oraz Cypr. Druga część piątego rozszerzenia miała miejsce 1 stycznia 2007 r., gdy do UE wstąpiły Bułgaria i Rumunia.

W 2007 r. Niemcy zaproponowały przyjęcie nowego traktatu. Ostateczny jego kształt został uzgodniony przez szefów państw i rządów podczas szczytu UE w Lizbonie (Portugalia) w dniach 18-19 października 2007 r. Po dopracowaniu techniczno-redakcyjnym i przetłumaczeniu na wszystkie języki urzędowe UE traktat reformujący UE został podpisany 13 grudnia 2007 r. w lizbońskim Klasztorze Hieronimitów. Ratyfikacja Traktatu Lizbońskiego (oficj. Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w wersji roboczej określany jako traktat reformujący) zakończyła się w 2009 r. Wszedł on w życie 1 grudnia 2009 r.

W TUE w artykule 2 wśród celów Unii wymienione są m.in.: • promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie

współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi,

• wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej,

• dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii,

• rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych,

• ujednolicenie struktury gospodarczej krajów członkowskich, wyrównanie rozwoju gospodarczego regionów,

Page 6: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

6

• polepszenie standardów życia.

Symbole Unii Europejskiej

Flaga europejskaJest to symbol nie tylko Unii Europejskiej, ale również w szerszym znaczeniu Krąg złotych gwiazd oznacza solidarność i harmonię między narodami Europy.

Liczba gwiazd nawiązuje do starożytnej symboliki liczby 12 oznaczającej doskonałość i całość. Odpowiada także liczbie miesięcy w roku, godzin na tarczy zegara, znaków zodiaku i apostołów. Liczba gwiazd nie zależy natomiast od liczby krajów członkowskich, dlatego też flaga pozostaje niezmieniona, niezależnie od kolejnych rozszerzeń UE.

Hymn Unii Europejskiej jest instrumentalnym opracowaniem chóralnej kantaty z IV części Symfonii d-moll op. 125 Ludwiga van zatwierdzonym przez Komitet MinistróEuropy 12 stycznia 1972 r. jako hymn europejsOd 1986 roku Oda do radości jest hymnem Unii Europejskiej.

Beethoven skomponował muzykę w latach 1817 do radości z 1785 r. Jednak oficjalnie hymn Unii Europejskiej nidoszło do sporów, w jakim języku powinien być śpiewany. Oda do radości zazwyczaj jest grana 9 maja w święto Unii Europejskiej, a także podczas oficjalnych uroczystości i szczytów Unii.

„Oda do Radości” muzyka: Ludwig van Beethoven, słow

O Radości, iskro bogów, Kwiecie Elizejskich PólŚwięta na twym świętym proguStaje nasz natchniony chór. Jasność twoja wszystko zaćmiZłączy co rozdzielił los Wszyscy ludzie będą braćmiTam gdzie twój przemówi głos.

Kto przyjaciel, ten niech zarazStanie tutaj pośród nas, I kto wielką miłość znalazł Ten niech z nami dzieli czas.

Zjednoczeni w różnorodności

polepszenie standardów życia.

Symbole Unii Europejskiej

Flaga europejska to krąg 12 złotych gwiazd na niebieskim tle. Jest to symbol nie tylko Unii Europejskiej, ale również w szerszym znaczeniu - symbol jedności i tożsamości Europy. Krąg złotych gwiazd oznacza solidarność i harmonię między narodami Europy.

Liczba gwiazd nawiązuje do starożytnej symboliki liczby 12 oznaczającej doskonałość i całość. Odpowiada także liczbie miesięcy w roku, godzin na tarczy zegara, znaków zodiaku i apostołów. Liczba gwiazd nie zależy natomiast od liczby krajów

latego też flaga pozostaje niezmieniona, niezależnie od kolejnych

jest instrumentalnym opracowaniem chóralnej kantaty z IV części IX

op. 125 Ludwiga van Beethovena Komitet Ministrów Rady

12 stycznia 1972 r. jako hymn europejski. Od 1986 roku Oda do radości jest hymnem Unii

Beethoven skomponował muzykę w latach 1817 - 1823 do wiersza Schillera z 1785 r. Jednak oficjalnie hymn Unii Europejskiej nie ma słów, aby nie

doszło do sporów, w jakim języku powinien być śpiewany. Oda do radości zazwyczaj jest grana 9 maja w święto Unii Europejskiej, a także podczas oficjalnych uroczystości

muzyka: Ludwig van Beethoven, słowa: Friedrich von Schiller, tłumaczenie: Konstanty Ildefons Gałczyński

O Radości, iskro bogów, Kwiecie Elizejskich Pól Święta na twym świętym progu

Jasność twoja wszystko zaćmi

Wszyscy ludzie będą braćmi Tam gdzie twój przemówi głos.

Kto przyjaciel, ten niech zaraz

zieli czas.

Zjednoczeni w różnorodności

to krąg 12 złotych gwiazd na niebieskim tle. Jest to symbol nie tylko Unii Europejskiej, ale również -

symbol jedności i tożsamości Europy. Krąg złotych gwiazd oznacza solidarność i harmonię między

Liczba gwiazd nawiązuje do starożytnej symboliki liczby 12 oznaczającej doskonałość i całość. Odpowiada także liczbie miesięcy w roku, godzin na tarczy zegara, znaków zodiaku i apostołów. Liczba gwiazd nie zależy natomiast od liczby krajów

latego też flaga pozostaje niezmieniona, niezależnie od kolejnych

1823 do wiersza Schillera Oda e ma słów, aby nie

doszło do sporów, w jakim języku powinien być śpiewany. Oda do radości zazwyczaj jest grana 9 maja w święto Unii Europejskiej, a także podczas oficjalnych uroczystości

łumaczenie: Konstanty Ildefons Gałczyński

Page 7: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

7 Zjednoczeni w różnorodności

Z nami ten, kto choćby jedną Duszę rozpłomienić mógł. Ale kto miłości nie zna, Niech nie wchodzi tu na próg.

Patrz, patrz: wielkie słońce światem Biegnie sypiąc złote skry, Jak zwycięzca, jak bohater - Biegnij, bracie, tak i ty. Radość tryska z piersi ziemi, Radość pije cały świat. Dziś wchodzimy, wstępujemy Na radości złoty ślad.

Ona w sercu, w zbożu, w śpiewie, Ona w splocie ludzkich rąk, Z niej najlichszy robak czerpie, z niej - najwyższy niebios krąg. Bracie, miłość niezmierzona Mieszka pod namiotem gwiazd, całą ludzkość weź w ramiona I ucałuj jeszcze raz.

Wstańcie ludzie, wstańcie wszędzie, Ja nowinę niosę wam: Na gwiaździstym firmamencie Miłość, miłość mieszka tam. Wstańcie ludzie, wstańcie wszędzie, Ja nowinę niosę wam: Na gwiaździstym firmamencie Miłość, miłość mieszka tam!

Dzień Europy - dzień 9 maja jest oficjalnym dniem Unii Europejskiej. Został ustanowiony w rocznicę przedstawienia planu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali znanego jako Deklaracja Schumana 9 maja 1950 r. Dzień ten czasami nazywany jest Dniem Unii Europejskiej. Nie jest to jednak poprawna nazwa, gdyż według uchwały Parlamentu Europejskiego dzień ten jest nazywany Dniem Europy i taka jego nazwa figuruje we wszystkich oficjalnych dokumentach i materiałach UE.

Traktat o Unii Europejskiej określił realizację Unii Gospodarczej i Walutowej poprzez wprowadzenie wspólnej waluty. W grudniu 1995 r. Rada Europejska uzgodniła nazwę

Page 8: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

8

nowej waluty Euro i potwierdziła jej wprowadzenie z dniem 1 stycznia 1999pierwsze trzy lata była to waluta niematerialna, stosowana jedynie w transakcjach bezgotówkowych. W dniu 1 stycznia 2002zastępując banknoty i monety walut krajowych. grecka litera epsilon przecięta dwiema równoległymi liniami. Z jednej strony znak ten przypomina o antycznych korzeniach cywilizacji europejskiej, jest symbolem zintegrowania naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje do innych głównych walut świata (funta szterlinga, dolara amerykańskiego i japońskiego jenalitera „E” pochodzi od nazwy naszego kontynent

Jedno euro składa się ze 100 centów. Jest prawnym środkiem płatniczym w 16 państwach członkowskich Unii Europejskiej, a także w ich departamentach i terytoriach zamorskich oraz na wyspach należących do krajów strefy euro lub z nimi stowarzyszonych. Poficjalnej umowy ze Wspólnotą Europejską euro stosują też

Monako, San Marino i Watykan oraz nieformalnie i Kosowo.

Motto Unii Europejskiej -na język polski brzmi Zjednoczona w różnorodnościZostało ono ogłoszone na sesji Parlamentu Europejskiego w dniu 4 maja 2000Hasło powstało w wyniku konkursu ogłoszonego we Francji. Niesie ze sobą przesłanie, że poprzez Unię Europejską i dobrobytu oraz, że mnogość kultur, tradycji i języków w Europie jest jej ważnym atutem. Państwa członkowskie Unii Europejskiej Aktualnie UE składa się z 27 państw członkowskich, które przekazały jej część swojej suwerenności (uprawnień prawodawczych). Kilka krajów złożyło ponadto wniosek o członkostwo w UE.Kraje członkowskie: Austria, Belgia, Bułgaria, CyprDania, Estonia, Finlandia, FrancjaWęgry, Irlandia, WłochyLuksemburg, Malta, HolandiaRumunia, Słowacja, SłoweniaWielka Brytania.

Zjednoczeni w różnorodności

i potwierdziła jej wprowadzenie z dniem 1 stycznia 1999pierwsze trzy lata była to waluta niematerialna, stosowana jedynie w transakcjach bezgotówkowych. W dniu 1 stycznia 2002 r. euro pojawiło się w obrocie gotówkowym,

oty i monety walut krajowych. Symbolem euro jest grecka litera epsilon przecięta dwiema równoległymi liniami. Z jednej strony znak ten przypomina o antycznych korzeniach cywilizacji

t symbolem zintegrowania naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje do innych głównych walut świata (funta szterlinga, dolara amerykańskiego i japońskiego jena). Ukryta w piktogramie

pochodzi od nazwy naszego kontynentu.

Jedno euro składa się ze 100 centów. Jest prawnym środkiem płatniczym w 16 państwach członkowskich Unii Europejskiej, a także w ich departamentachi terytoriach zamorskich oraz na wyspach należących do krajów

strefy euro lub z nimi stowarzyszonych. Ponadto na podstawie oficjalnej umowy ze Wspólnotą Europejską euro stosują też

Monako, San Marino i Watykan oraz nieformalnie - Andora, Czarnogóra

- w wersji łacińskiej: In varietate ConcordiaZjednoczona w różnorodności lub Jedność w różnorodności

Zostało ono ogłoszone na sesji Parlamentu Europejskiego w dniu 4 maja 2000Hasło powstało w wyniku konkursu ogłoszonego we Francji. Niesie ze sobą przesłanie, że poprzez Unię Europejską Europejczycy są zjednoczeni w wysiłkach na rzecz pokoju i dobrobytu oraz, że mnogość kultur, tradycji i języków w Europie jest jej ważnym

Państwa członkowskie Unii Europejskiej

Aktualnie UE składa się z 27 państw członkowskich, jej część swojej suwerenności

(uprawnień prawodawczych). Kilka krajów złożyło ponadto wniosek o członkostwo w UE.

Cypr , Republika Czeska, Francja, Niemcy, Grecja,

Włochy, Łotwa, Litwa, Holandia, Polska, Portugalia,

Słowenia, Hiszpania, Szwecja,

Zjednoczeni w różnorodności

i potwierdziła jej wprowadzenie z dniem 1 stycznia 1999 r. Przez pierwsze trzy lata była to waluta niematerialna, stosowana jedynie w transakcjach

euro pojawiło się w obrocie gotówkowym, Symbolem euro jest

grecka litera epsilon przecięta dwiema równoległymi liniami. Z jednej strony znak ten przypomina o antycznych korzeniach cywilizacji

t symbolem zintegrowania naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje do innych głównych walut świata

). Ukryta w piktogramie

Jedno euro składa się ze 100 centów. Jest prawnym środkiem płatniczym w 16 państwach członkowskich Unii Europejskiej, a także w ich departamentach i terytoriach zamorskich oraz na wyspach należących do krajów

onadto na podstawie oficjalnej umowy ze Wspólnotą Europejską euro stosują też

Andora, Czarnogóra

In varietate Concordia - w tłumaczeniu Jedność w różnorodności.

Zostało ono ogłoszone na sesji Parlamentu Europejskiego w dniu 4 maja 2000 r. Hasło powstało w wyniku konkursu ogłoszonego we Francji. Niesie ze sobą przesłanie,

Europejczycy są zjednoczeni w wysiłkach na rzecz pokoju i dobrobytu oraz, że mnogość kultur, tradycji i języków w Europie jest jej ważnym

Page 9: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

9 Zjednoczeni w różnorodności

Instytucje UE

Rada Unii Europejskiej - Od 1 listopada 1993 r. Rada UE jest organem naczelnym Unii Europejskiej. Siedzibą jej jest Bruksela. Jest głównym organem prawodawczym. W skład Rady UE wchodzą przedstawiciele wszystkich państw członkowskich. Rządy państw członkowskich delegują do niej jednego ze swych ministrów. Delegatami do Rady są ministrowie, kierujący w swych krajach resortami odpowiedzialnymi za problemy rozpatrywane na forum Rady. Zdarza się, że jednocześnie odbywa się kilka posiedzeń Rady np. posiedzenia ministrów rolnictwa, posiedzenie ministrów finansów itp. Stąd też nie można mówić o stałych przedstawicielach tych państw w Radzie UE. 21-22 czerwca 2002 r. na sesji Rady Europejskiej w Sewilli ustalono konfiguracje, w jakich może zbierać się Rada UE, oraz ustalono zakres przedmiotowy obrad. Są nimi Rady UE do Spraw: 1. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych 2. Gospodarczych i Finansowych 3. Współpracy w dziedzinie Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych 4. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Polityki dotyczącej Konsumentów 5. Transportu, Telekomunikacji i Energii 6. Rolnictwa i Rybołówstwa 7. Ochrony Środowiska 8. Konkurencji 9. Edukacji, Młodzieży i Kultury Parlament Europejski - Początki istnienia Parlamentu Europejskiego sięgają lat 50. i traktatów założycielskich. Od 1979 roku deputowani wybierani są w wyborach powszechnych i bezpośrednich. Wybory parlamentarne odbywają się co pięć lat, do głosowania uprawniony jest każdy obywatel Unii Europejskiej zarejestrowany jako wyborca. Zatem Parlament wyraża demokratyczną wolę kilkuset milionów obywateli UE, a także reprezentuje ich interesy podczas dyskusji z innymi instytucjami UE. Parlament Europejski ma 3 siedziby: Bruksela, Luksemburg i Strasburg. Parlament Europejski liczy obecnie 732 członków (deputowanych), wybieranych na pięcioletnią kadencję. W Polsce w stosunku do członków PE używa się potocznie określenia „europarlamentarzysta”, „euro deputowany” lub „euro poseł”, natomiast oficjalne określenie brzmi: "poseł do Parlamentu Europejskiego". Komisja Europejska - jest politycznie niezależną instytucją, która reprezentuje i dba o interesy całej UE. Jest ona siłą napędzającą systemu instytucjonalnego UE: zgłasza projekty aktów prawnych, proponuje kierunki polityki i programy działania, a także jest odpowiedzialna za wykonanie decyzji Parlamentu i Rady. Członkami Komisji jest tyluż komisarzy, ile państw liczy Unia. Każdy z komisarzy jest odpowiedzialny za określony dział pracy, są więc oni odpowiednikami ministrów w zwykłym rządzie. Ich wyznaczenia dokonują rządy poszczególnych państw. Ich zadaniem jest nadzór nad przydzielonymi im dyrekcjami generalnymi.

Page 10: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

10 Zjednoczeni w różnorodności

Komitet Ekonomiczno-Społeczny został założony w 1957 roku na mocy Traktatu Rzymskiego, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny jest organem doradczym reprezentującym pracodawców, związki zawodowe, rolników, konsumentów i pozostałe grupy interesów, które razem tworzą zorganizowane społeczeństwo obywatelskie. Komitet przedstawia ich poglądy i broni ich interesów w politycznych debatach z Komisją, Radą i Parlamentem Europejskim. Jest pomostem łączącym Unię z jej obywatelami, promując bardziej uczestniczące, zaangażowane, a przez to bardziej demokratyczne społeczeństwo europejskie. Wprowadzono obowiązek konsultowania z Komitetem decyzji dotyczących polityki gospodarczej i społecznej przed ich podjęciem. Może on również wydawać opinie z własnej inicjatywy w innych sprawach, które uznaje za ważne. Składa się z 344 członków - liczba członków z każdego państwa UE odzwierciedla wielkość jego populacji. Polska ma 21 członków. Komitet obraduje na Zgromadzeniu Plenarnym. Debaty są przygotowywane przez sześć podkomitetów zwanych sekcjami, z których każda zajmuje się określonymi obszarami polityki.

Komitet Regionów - jest organem doradczym złożonym z przedstawicieli władz

regionalnych i lokalnych w Europie. Zapewnia on tym władzom możliwość wywierania

wpływu na określanie kierunków polityki Unii Europejskiej, a także dba

o poszanowanie regionalnej i lokalnej tożsamości oraz prerogatyw. Inne organa

są zobowiązane do konsultowania się z Komitetem w sprawach dotyczących władz

lokalnych i regionalnych, np. w odniesieniu do polityki regionalnej, ochrony

środowiska, edukacji i transportu.

Liczba członków z każdego państwa członkowskiego odzwierciedla wielkość jego populacji. Polska ma 21 członków. Członkami mogą zostać prezydenci regionów, regionalni parlamentarzyści, radni miejscy, burmistrzowie dużych miast itp.

Rolą Komitetu Regionów jest przedstawianie stanowisk władz lokalnych i regionalnych wobec legislacji UE. Komitet wykonuje to zadanie, wydając opinie na temat propozycji Komisji. Komisja i Rada są zobowiązane do konsultowania się z Komitetem Regionów w sprawach, które bezpośrednio dotyczą władz lokalnych i regionalnych, ale mogą również porozumiewać się z Komitetem, gdy uznają to za stosowne. Ze swojej strony, Komitet może wyrażać opinie z własnej inicjatywy i przedkładać je Komisji, Radzie i Parlamentowi. Trybunał Sprawiedliwości - jego zadaniem jest zapewnienie, by legislacja UE była interpretowana i stosowana w ten sam sposób w każdym państwie członkowskim. Trybunał jest uprawniony

do rozstrzygania sporów prawnych wynikłych między państwami członkowskimi, instytucjami UE, przedsiębiorstwami i osobami fizycznymi.

Page 11: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

11 Zjednoczeni w różnorodności

W skład Trybunału wchodzi jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego. Trybunał jest wspomagany przez ośmiu rzeczników generalnych „Advocates-General”. Ich rolą jest przedstawianie uzasadnionych opinii w sprawach wniesionych przed Trybunał. Muszą oni to czynić publicznie i bezstronnie.

Polska w Unii Europejskiej

Polska do 1989 r. należała do konkurencyjnej w stosunku do EWG Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Jeszcze przed jej rozwiązaniem, we wrześniu 1988 r., nawiązała stosunki dyplomatyczne ze Wspólnotami. 19 września 1989 r. podpisano umowę Polska - EWG.

26 lutego 1990 r. pierwszym ambasadorem Polski przy Komisji Wspólnot Europejskich został Jan Kułakowski. 25 maja 1990 r. Polska złożyła oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi. Umowa taka, znana pod nazwą Układu Europejskiego, została podpisana 16 grudnia 1991 r., a weszła w życie 1 lutego 1994 r. (część handlowa – 2 lata wcześniej). W 1993 r. na szczycie Rady Europejskiej w Kopenhadze ustalono kryteria, jakie musiały spełnić państwa Europy Środkowo-Wschodniej, aby mogły ubiegać się o przystąpienie do Unii. Oficjalny wniosek o członkostwo Polska złożyła 8 kwietnia 1994 r. w Atenach.

28 stycznia 1997 r. uchwalono Narodową Strategię Integracji. Podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Luksemburgu w grudniu 1997 r. zapadła decyzja o podjęciu negocjacji członkowskich z sześcioma państwami: Polską, Węgrami, Czechami, Słowenią, Estonią i Cyprem - tzw. grupa luksemburska. Polska rozpoczęła negocjacje 31 marca 1998 r. Na szczycie w Kopenhadze, zakończonym 13 grudnia 2002 r., ówczesny rząd Leszka Millera sfinalizował negocjacje. 16 kwietnia 2003 r. Polska podpisała traktat akcesyjny. Referendum w sprawie członkostwa odbyło się w dniach 7-8 czerwca 2003 r. W jego wyniku Polska, razem z pozostałymi dziewięcioma innymi krajami, wstąpiła do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r.

Przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej

Przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej zwane Prezydencją trwa 6 miesięcy (od 1 stycznia do 30 czerwca i od 1 lipca do 31 grudnia). Pełnią ją rotacyjnie państwa członkowskie Unii Europejskiej. Państwo przewodniczące Radzie Unii Europejskiej pełni również funkcję przewodniczącego Rady Europejskiej. Prezydencja ma zadanie m.in.: kierowanie sprawami bieżącymi Rady UE, wyznaczanie kierunków polityki UE, pełnienie funkcji mediatora w rokowaniach, a także reprezentowanie UE w stosunkach zewnętrznych.

Państwo członkowskie obejmujące urząd prezydencji w Radzie przedstawia program działań który z założenia ma zostać zrealizowany w czasie trwania ich kadencji. W związku z tym iż w czasie pełnienia prezydencji nie wszystkie sprawy udaje się zakończyć, powstała nieformalna instytucja, TRÓJKA, której zadaniem jest zachowanie ciągłości prac w Radzie Unii Europejskiej. W jej skład wchodzą: przewodniczący Rady

Page 12: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

12 Zjednoczeni w różnorodności

UE, która zakończyła swoją sześciomiesięczną kadencję, przewodniczący sprawujący kierownictwo w danym czasie oraz przewodniczący przyszłej prezydencji.

Prezydencja pozostaje również w ścisłych kontaktach z innymi instytucjami Wspólnot Europejskich: Komisją Europejską oraz Parlamentem Europejskim.

1 lipca 2011 r. Polska obejmie przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. W tym czasie rozpocznie się decydująca faza debaty nad kształtem polityki spójności w budżecie unijnym na lata 2014-2020.

Sprawowanie prezydencji będzie szansą na ukierunkowanie dyskusji na wybrane

aspekty polityki spójności oraz promowanie jej jako kluczowego elementu polityki

rozwoju Unii Europejskiej. W tym celu Ministerstwo Rozwoju Regionalnego określiło

najważniejsze cele polskiej prezydencji w obszarze polityki spójności:

1. Zapewnienie sprawnego przebiegu negocjacji pakietu rozporządzeń dla polityki

spójności po 2013 r. oraz doprowadzenie do możliwie najdalszego konsensusu

w wybranych obszarach.

2. Wzmocnienie atrybutów polityki spójności (zintegrowane podejście do rozwoju

i zorientowanie na rezultaty) jako terytorialnej polityki rozwoju w ramach nowego

unijnego systemu zarządzania gospodarczego i strategii Europa 2020.

3. Podniesienie rangi politycznej polityki spójności.

Program polskiej prezydencji w zakresie polityki spójności opierać się będzie na dwóch

tematach przewodnich:

• Zintegrowane podejście do rozwoju - w ramach tego tematu omawiane będą kwestie dotyczące programowania strategicznego, instrumentów wspierających rozwój terytorialny (m.in. specjalne rozwiązania dla miast, funkcjonowanie Europejskiej Współpracy Terytorialnej i Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej, włączenie Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa do polityki spójności, terytorialny wymiar EFS), Agendy Terytorialnej, wyzwań dla wielopoziomowego systemu zarządzania w polityce spójności oraz warunkowości opartej na mechanizmie tzw. warunków wstępnych.

• Zorientowanie polityki spójności na rezultaty - sprawą kluczową będą zagadnienia warunkowości opartej na rezultatach (system nagród i kar powiązanych z realizacją wyznaczonych wcześniej celów), koncentracji tematycznej funduszy europejskich (przy zachowaniu elastyczności), wzmocnienia narzędzi ewaluacji

Page 13: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

13 Zjednoczeni w różnorodności

(ewaluacja jako podstawa podejmowania decyzji strategicznych) oraz wypracowania jednolitego systemu wskaźników.

3. Ciekawostki o krajach członkowskich

Austria

koniec karnawału jest chyba najciekawszy w Tyrolu, bo wtedy odbywają się dwa święta z przebieraniem, ulicami przechodzą barwne postacie: niedźwiedzie, czarownice, diabeł, dziewice, żebracy,

ustawianie drzewka majowego wprowadza element rywalizacji między sąsiednimi miejscowościami,

w wielki czwartek, w tyrolskiej dolinie Brixental, wspomina się zwycięstwo miejscowych chłopów nad szwedzką jazdą konną podczas wojny trzydziestoletniej, wtedy można podziwiać procesję konną mężczyzn, niosących flagi,

zielonoświątkowe walki „Ranggeln“ odbywają się w Tyrolu, Salzburgu, Karyntii i Styrii, wyglądają jak zapasy na ringu - zwycięża ten, kto pierwszy rozłoży przeciwnika na łopatki; walczy się boso, zawodnicy ubrani są w prostą, lnianą tunikę,

Austriacka kuchnia to – Sznycel na kilka sposobów: Backhendl - kurczaki krojone w kawałki, panierowane w bułce tartej i jajku, a na koniec idealnie wysmażane, Tafelspitz - kawałki wołowiny o najwyższej jakości, gotowane w specjalnym wywarze warzywnym. Podawane z gotowanymi warzywami, sosem szczypiorkowym i chrzanem z jabłkami, Wiener Schnitzel - cieniutko rozbity kotlet cielęcy, wieprzowy lub drobiowy, frytowany w panierce, przy czym panierka nie może przylegać do mięsa. Ziemniaki i kluski - Erdäpfel - Pierwsze ziemniaki przybyły do Wiednia w 1588 roku i opanowały austriacką kuchnię: od puree, przez knedle, placki ziemniaczane, aż po słynną sałatkę ziemniaczaną. Nockerln - Austriacko-węgiersko-czeski odpowiednich włoskich gnocchi, czyli kluski ziemniaczano-serowe, wypełnione na słodko lub mięsem, serem czy warzywami. Frankfurterki - Wiedeńska kiełbaska. Kawa - Wiener Melange - Melanż wiedeński to kawa złożona z 3 składników, dodanych do siebie w tych samych proporcjach: lekko przedłużona mokka, gorące mleko i spienione mleko. Melange może przypominać cappuccino, różnic między tymi dwoma jest jednak wiele: do cappuccino używa się mocniejszej mokki i jedynie spienionego mleka, którego w Melange jest dużo więcej. Kaiserschmarren - Jeden z najsłynniejszych deserów, to lekkie, puszyste kawałki naleśników (lub, jak kto woli omletów), podawane z powidłami śliwkowymi i cukrem pudrem. Deser może być serwowany z innymi

Page 14: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

14 Zjednoczeni w różnorodności

konfiturami, naleśniczki mogą być dodatkowo karmelizowane i doprawione rodzynkami. Apfelstrudel - Kawałki jabłek przyprawione cynamonem i rodzynkami, zawinięte w cieniutkie płatki ciasta,

w Klosterneuburg koło Wiednia, w dniu św. Leopolda w pełnym przepychu klasztorze Klosterneuburg uczestnicy zabawy wspinają się i zjeżdżają z wielkiej beczki,

Belgia

granica języka niderlandzkiego i francuskiego jest tak samo wyraźna i trwała jak nasza granica polskiego i niemieckiego,

Flamandczycy są przekonani, nie bez podstaw, że pracują na leniwych darmozjadów z Walonii, Flamandczycy nie wiedzą nic o Walończykach i odwrotnie - jedynie kolarstwo ich łączy,

Belgia jest państwem stworzonym przez polityków gdy tymczasem jego mieszkańcy żyją swoim życiem nie interesując się „federalną Belgią”, w walońskim mieście Liege (obchodzi się 14 lipca francuskie święto narodowe a nie 21 lipca gdy to przypada święto narodowe Belgii),

„Każdy Belg rodzi się z cegłą w brzuchu” - tak mówią o sobie Belgowie, przez co chcą powiedzieć, że gdy Belg się rodzi to zaczyna zbierać cegły na swój dom - ambicją Belga jest mieć swój własny dom,

na Wielkanoc z braku tradycji kupuje się czekoladowe jajka, które następnie ukrywają dorośli w ogródku i dzieci je szukają,

Boże Narodzenie świętuje się już od listopada - zamiast tradycyjnych potraw indyk z supermarketu, albo stolik w restauracji, nie ma w wigilię postu - je się także homara, pasztet z gęsich wątróbek, ostrygi, a na deser ciasto polane (bo przypomina drewno, polano do kominka), słodką bułkę w kształcie becika z lukrową figurką Jezuska, wciąż uważaną przez dzieci za wymarzony rarytas,

w wigilię przychodzi, po francusku Pere Noel, czyli Ojciec Bożonarodzeniowy i wkłada pod choinkę prezenty, które w zasadzie wolno rozpakować dopiero o północy.

Bułgaria

1 marca na powitanie wiosny podarowują

sobie Martenice - biało-czerwone lalki z włóczki, by przekonać się o gościnności Bułgarów

wystarczy udać się na tradycyjny wieczór bułgarski - już przy wejściu goście witani są chlebem,

posiłki odgrywają znaczącą rolę w życiu Bułgarów, często są spożywane w szerszym gronie i trwają naprawdę długo,

temperament Bułgarów można określić

Page 15: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

15 Zjednoczeni w różnorodności

słowami: muzyka, otwartość, tolerancja… lubią biesiadować, słuchać muzyki i dobrze się bawić. Ich osobliwością jest przyjazna atmosfera w relacjach międzyludzkich, niski stres, zdrowe odżywienie, uprawianie sportów i długowieczność,

przyciągają turystów także trudno dostępne skały w miejscowości Belintasz w Rodopach, będące miejscem różnych kultów religijnych od tysięcy lat - magia tego miejsca jest bardzo silna, jedni odczuwają tu przypływ energii, inni boją się klątwy jaka panuje nad tym miejscem, naukowcy zaś są pewni, że jest to miejsce lądowania przybyszów z kosmosu,

Bułgaria to jedno wielkie handlowisko - bazary są nieodłączną częścią krajobrazu bułgarskiego,

Bułgaria to kraj, gdzie setki ulic mają jednakowe nazwy (np. w Sofii aż 558 ulic), to kraj gdzie rodzice są karani za wagary swoich dzieci, to kraj gdzie nasycenie aut wyprzedziło Nowy Jork.

Cypr

na Cyprze występują jedynie rzeki okresowe, które uaktywniają się wraz z nadejściem zimowych opadów,

jednym z często odwiedzanych przez turystów miejsc jest znajdujący się niedaleko miejscowości Vouni azyl dla emerytowanych osłów,

jest rajem dla ornitologów – tu przystanek robi sobie migrujące ptactwo, noworocznym zwyczajem cypryjskim jest Vasilopitta – ciasto, do którego wkłada się monetę. Znalezienie jej w porcji gwarantuje szczęście przez cały rok.

Republika Czeska

Dzielny Wojak Szwejk – fikcyjna filmowa postać i nieoficjalny symbol narodowy Czechów,

czeski hymn Kde domov můj? (Gdzie jest mój dom?), pochodzi z … satyrycznej sztuki teatralnej z 1834 roku,

mówią, że Czeski naród jest muzykalny "Co Čech, to muzikant",

na wielkanocnych stołach w Czechach nie może zabraknąć tzw. oseni, tj. zdobnych doniczek ze świeżo wzeszłym zbożem (z reguły pszenicą), w które wbija się przybrane kolorowymi wstążkami patyczki z przymocowanymi do nich pisankami, zajączkami, kurczaczkami, tradycyjnie piecze się również słodkie bułki w formie wielkanocnego baranka,

pomlazka - obyczaj (symbolicznego) bicia kobiet w Wielki Poniedziałek wierzbowymi witkami, ozdobionymi wstążkami i splecionymi w warkocz - wierzy się, że uderzenie pomlazką dodaje kobiecie urody i witalności, stąd pominięcie którejś z dam traktowane jest wręcz jako obraza,

barborki - gałązki czereśni, ścinane i wkładane do wody na Świętej Barbary na 4 grudnia, które miały zakwitnąć na Boże Narodzenie,

Page 16: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

16 Zjednoczeni w różnorodności

Dzień Wszystkich Świętych obchodzi się nie w listopadzie jak w Polsce, groby odwiedza się w Wigilię Bożego Narodzenia,

na grobach pali się tak zwane frantiszki - tlące stożki z mieszanki drzewa węglowego, trocin, drewna sandałowego i kadzidła,

dwa Święta Zakochanych 14 lutego i 1 maja - jego patronem jest największy czeski poeta romantyczny Karel Hynek Mácha, który w słynnym poemacie Maj pisał „Był późny wieczór – pierwszy maja, wieczorny maj – był miłości czas“,

Rumcajs i Krecik – znane wszystkim dzieciom.

Dania

sprawnie działa tu sieć połączeń drogowych, kolejowych, lotniczych i promowych, sortują śmieci, a około 60 proc. odpadów podlega powtórnemu przetworzeniu, od kilku lat zamiast elektrowni buduje się tu farmy wiatrowe (w 2002 r. w Danii utworzona została największa farma wiatrowa na świecie),

Duńczycy cenią sobie ciepło domowego ogniska, czego symbolem jest palenie świeczek podczas posiłków - ciekawostką jest, że zużycie świeczek w tym kraju (na jednego mieszkańca) jest prawdopodobnie najwyższe na całej Ziemi,

Dania to także kraj rowerzystów. Na rowerach jeżdżą wszyscy niezależnie od wieku i zamożności - wszędzie są wytyczone ciekawe trasy rowerowe, a rowerzyści (szczególnie w dużych miastach) mają pierwszeństwo na drogach, sieć dróg rowerowych w Danii wynosi 10 000 km,

Duńczycy są narodem spokojnym, punktualnym i uczciwym, ulubione ich sporty to: piłka ręczna, piłka nożna, wyścigi motocyklowe i żużel oraz biegi maratońskie, które ściągają rzesze zawodników z całej Europy,

język duński jest niepodobny do żadnego innego, pozostali Skandynawowie nazywają go po prostu „chorobą gardła” - ciekawostką jest, że duńskie słowo „tak” oznacza po polsku „dziękuję”, mają także magiczne słowo „hygge”, które oznacza miłą i przytulną atmosferę (jest ono trudne do przetłumaczenia na język polski),

Dania to kraj z fascynującą historią, sięgającą czasów Wikingów, nazwa tego państwa pojawiła się po raz pierwszy w 955 r. w formie ośmiu kresek, co symbolizowało graniczny las Duńczyków,

to kraj ojczysty Hansa Christiana Andersena, który napisał prawie 160 baśni oraz Legoland’u (park rozrywki dla dzieci i dorosłych),

najwyższe wzniesienie w tym kraju liczy 173 m n.p.m. (Yding Skovhoj), a najniższe: Lammefjord - 7 m n.p.m.,

Grenlandia należąca do Danii jest największą wyspą świata z powierzchnią ponad 2 mln km2,

Dania składa się z 406 wysp, z których część jest niezamieszkana,

Page 17: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

17 Zjednoczeni w różnorodności

jest najstarszą monarchią europejską z zachowaną ciągłością dziedzicznej władzy monarszej,

według rankingu „Forbesa” to właśnie Dania jest najlepszym miejscem do biznesu, duński rynek napojów chroniony jest zakazem sprzedaży napojów w puszkach.

Estonia

niektóre estońskie miejscowości noszą nazwy historycznych miejsc, jak choćby: Atika, Kapri, Borodino, Soodoma, Kosova, Pariis.

co łączy KaZaA, Skype i Hotmail? oczywiście Estonia! to tu powstały te technologie. Estonia jest krajem, który ma najwięcej kraterów po uderzeniach meteorytów (na jednostkę powierzchni) na świecie,

estońskim ewenementem jest bardzo niska średnia wieku osób tworzących partyjne i rządowe elity (można spotykać się ze stwierdzeniami, że jest to jedna z głównych przyczyn sukcesu radykalnych estońskich reform),

Estończycy mogą zgłaszać własne projekty ustaw, płacić podatki głosować przez Internet,

od 2003 roku Estończycy za pomocą elektronicznych dowodów osobistych mogą przeprowadzać transakcje bankowe, płacić za jazdę autobusem czy w restauracjach,

dzięki informatyzacji posłowie mogą brać udział w posiedzeniach parlamentu z najdalszych zakątków świata - potrzebny jest jedynie komputer z dostępem do Internetu,

podróż po Estonii nie może się obejść bez wizyty w „Studni Czarownicy” - to jedno z najbardziej unikatowych zjawisk w Europie - po obfitych opadach koryta podziemnych rzeki napełniają się wodą, wówczas studnia, o głębokości 2,4 metra, zaczyna „kipieć”, tworzy się gejzer, który wyrzuca 100 litrów wody na sekundę - lokalne podania głoszą, że woda bulgocze, gdy czarownice chłostają się gałęziami drzew.

Finlandia

na dalekiej północy słońce nie wschodzi przez kilka tygodni, w innym okresie roku (latem) nie zachodzi,

mnóstwo jezior, główne zajęcie leśnictwo oraz obróbka drewna oraz ryboustwo,

sauna narodowy fiński symbol - sauna odgrywa szczególną rolę w życiu Finów - zazwyczaj przebywa się w niej w towarzystwie rodziny lub przyjaciół, ale również bardziej nieformalne spotkania zawodowe mogą się tam odbywać, w kraju jest ponad 2 miliony saun, podczas gdy samych Finów jest około 5,2 milionów,

w Finlandii istnieje długa tradycja utrzymywania równości płci, uczestnictwo kobiet w polityce i życiu publicznym jest tu zawsze dobrze widziane, Finlandia była pierwszym krajem, który zagwarantował kobietom prawo do głosowania (1906) - rok później 9% składu parlamentu stanowiły kobiety (obecnie jest ich około jednej trzeciej),

Page 18: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

18 Zjednoczeni w różnorodności

dla Finów istotne są naukowe i zawodowe tytuły, których należy używać w bardziej formalnych okolicznościach, ważne jest również zwracanie się wówczas do rozmówców w drugiej osobie liczby mnogiej, mówienie sobie po imieniu jest postrzegane za przejaw dużej bliskości,

zwyczajowe powitanie składa się z uścisku dłoni i bezpośredniego spojrzenia w oczy, ale rzadko z całowania i przytulania,

narodowy charakter Finów często opisuje się jako połączenie germańskiej pracowitości ze słowiańską melancholią,

Finowie znani są ze swej bezpośredniości i upartości (po fińsku taka postawa nazywana jest 'sisu'),

we współczesnej Finlandii panuje poszanowanie dla równości, liberalizmu i oddanie idei państwa opiekuńczego, któremu obcy jest podział na klasy społeczne, ważny jest również protestancki etos pracy i wiara w istotność powszechnej edukacji,

Finlandia jest jednorodnym etnicznie krajem - Finowie stanowią 97% populacji, większość Finów należy do kościoła ewangelicko-luterańskiego (82%), pozostali wyznają inne odłamy protestantyzmu oraz prawosławie, około 15% populacji nie deklaruje żadnej wiary,

oficjalnymi językami kraju jest fiński i szwedzki -pierwszym posługuje się 93% populacji, drugim 5%, ponadto na terenie Finlandii przez kilka tysięcy osób używany jest język lapoński.

Francja

wieża Eiffla, zamki nad Loarą, Francuzi na ogół nie lubią obcych języków i często

nawet, jeśli potrafią się w danym języku porozumiewać, nie zrobią tego,

specjały kuchni francuskiej -polecane są z pewnością żabie udka, sery, ślimaki czy crepes – czyli naleśniki francuskie,

w większości francuskich miast istnieje ulica Republiki lub aleja de Gaulle’a, Francuzi o wiele bardziej rygorystycznie, niż Polacy, przestrzegają przepisów ruchu drogowego, szczególnie tych dotyczących prędkości - za ich złamanie grozi wysoka kara pieniężna, która może wynieść nawet 750 euro,

Francuzi, przeciwnie do naszego narodu, uważają, że każdy z nich ma wpływ na to, co dzieje się w polityce, a frekwencje na wyborach przekraczają 85%,

„świętością” we Francji jest tzw. przerwa na drugie śniadanie - ciężko cokolwiek załatwić w tym czasie w urzędzie, banku czy biurze, gdyż mało kto wtedy pracuje,

Francuzi kochają zwierzęta domowe - połowa z nich ma w domu przynajmniej jedno zwierzę,

podczas spożywania posiłku w miejscu publicznym, np. w restauracji, w dobrym guście jest trzymanie dłoni na stole.

Page 19: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

19 Zjednoczeni w różnorodności

Niemcy

niemiecka kuchnia - tradycyjne niemieckie śniadanie to najczęściej biała kiełbasa, w Niemczech jest ponad 300 gatunków chleba,

Niemcy są kawoszami - kawa cieszy się u nich znacznie większym uznaniem niż herbata,

Niemcy są krajem mającym największe zagęszczenie teatrów operowych, z Niemiec właśnie wywodzi się zwyczaj strojenia choinki, Niemcy bardzo intensywnie świętują karnawał, ponad 20 mln mieszkańców Niemiec (ok. 25%) to emeryci i renciści, słowo "Niemcy" pochodzi ze słowiańskiego określenia "niemi", gdyż z przyczyn oczywistych Słowianie nie rozumieli co mówią do nich ludy germańskie,

na całym świecie znane SA niemieckie ośrodki sportowe min. Garmisch – Partenkirchen.

Grecja

igrzyska olimpijskie, bogowie, wyspy, uczty, teatr, kuchnia grecka – sałatki, oliwki, to w Grecji tworzyła się myśl o Demokracji, czyli rządach ludu, kuchnia grecka słynie z tego, że prawie do wszystkiego dodaje się tam oliwy z oliwek, fundamentalne składniki kuchni greckiej to duża ilość warzyw, owoców morza, ryb i jagnięcina, słynna grecka sałatka choriatiki, to po prostu sałatka wiejska i choć w Polsce święci triumfy na stołach, to jest modyfikowana na różne sposoby i odbiega od rzeczywistości. W prawdziwej choriatiki nie ma ani sałaty, ani ogórków kiszonych czy tym bardziej całkiem nie-greckiej kukurydzy - podstawą jest ser feta, papryka, pomidory i oliwki, czasami dodawana jest też cebula, zielony ogórek czy kapary, obowiązkowo przyprawia się ją oliwą z oliwek i oregano,

dla przeciętnego greka bardzo istotny jest czas wolny. - prace w Grecji w większości zaczyna się o godzinie 9, pracuje do 13, później jest tak zwana sjesta, która trwa do godziny 15, w większości pracę kończy się o godzinie 17 (potrzeba dwugodzinnej przerwy nie jest wynikiem lenistwa, po prostu w gorącej Grecji miedzy pierwsza a trzecia godzina zwykle jest tak gorąco, że nie można pracować).

po pracy ogląda się telewizję, koniecznie z sąsiadami i na powietrzu, przesiaduje w kawiarniach pijąc mrożona kawę.

Węgry Balaton, - Jezioro Balaton jest największym w kraju

i jednym z większych akwenów słodkowodnych w Europie, ma ono aż 77 km długości, a w najszerszym miejscu jego szerokość przekracza 14 km,

Węgrzy uznali rosół z indyka à la Újházy (rosół złamany przez pomidorowy przecier, paprykę i grzyby) za swoje ulubione danie, w kategorii dań głównych wygrała faszerowana kapusta, a wśród deserów – ptasie mleczko,

Page 20: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

20 Zjednoczeni w różnorodności

wody termalne to dar natury, którego można Węgrom tylko pozazdrościć, naturalnie gorąca woda wypływa z ziemi w tak wielu miejscach, że gdziekolwiek staniemy na pewno znajdziemy w pobliżu ciepłe kąpielisko, na Węgrzech jest ponad 1000 kąpielisk termalnych, a tylko stolica może poszczycić się aż 123 ujęciami ciepłej źródlanej wody i 50 kąpieliskami,

mało kto zdaje sobie sprawę, że codziennie używane przez nas narzędzie jakim jest długopis zostało wynalezione przez Węgra László Bíró,

na Węgrzech istnieje ponad 1000 odmian papryki, najostrzejsza z nich jest 100 razy mocniejsza niż papryczka chili, a zaledwie 1/100 łyżeczki jest w stanie tak mocno zapiec w gardle że litr mleka tego nie zneutralizuje,

Wigilia uznawana jest za Dzień Miłości -wszyscy tego dnia są dla siebie życzliwi, w większości węgierskich domów, kultywuje się stare, wiejskie zwyczaje - stół posypuje się soczewicą, która jest symbolem dobrobytu, dania i ciasta z makiem mają zapewnić miłość w rodzinie, w wielu wsiach, przez całą noc, palone są pnie drzew, tradycyjną potrawą jest indyk nadziewany kasztanami i owocami.

Irlandia

Irlandczycy są mistrzami opowieści, świetnie śpiewają, brzdąkają na wielu instrumentach,

chcąc nabyć wiedzę udaj się do zamku Blarney – jest tam połowa kamienia koronacyjnego, który ma ponoć niezwykłą moc – jak się go pocałuje – dostaje się dar elokwencji,

na tablicy rejestracyjnej samochodu, dwie pierwsze liczby to rok produkcji, Dzień św. Patryka to najważniejsze święto w Irlandii, odbywają się wtedy koncerty, parady, wszyscy bawią się przy muzyce i tańcu,

jedna z sieci hotelowych oferuje podczas świąt darmowy nocleg w swych hotelach dla małżeństw, w których osoby noszą imię Maria i Józef,

Przed świętami ofiarowuje się podarunki ludziom, z których usług korzystało się w mijającym roku: mleczarzom, listonoszom,

Irlandia to kraj zmiennej pogody –raz pada raz świeci słońce, taki urok tego kraju, reprezentacja Irlandii w 85-letniej historii rozegrała aż 705 meczów z Polską, w tym 233 mecze wygrała, a 304 przegrała - pozostałe spotkania zakończyły się remisem,

w tańcu irlandzkim ręce zawsze trzymane są blisko ciała - jest to pozostałość po czasach, kiedy tańce były zabronione i odbywały się w ciasnych pomieszczeniach piwnicznych, inna przypowieść mówi, że ręce są trzymane na pamiątkę buntu przeciwko najeźdźcom brytyjskim, a symbolizują spętanie,

z Irlandii wywodzi się święto Halloween, początkowo nazywało sie ono Samhain, w wyniku emigracji do Ameryki święto zostało zaszczepione na amerykańskim gruncie i zmienione powróciło do Europy, w Irlandii obchodzone jest bardzo hucznie,

większość okien w Irlandzkich domach otwiera się na zewnątrz - ma to plusy i minusy: zwiększa się powierzchnia użytkowa mieszkania, ale znacznie trudniej takie okno umyć,

Page 21: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

21 Zjednoczeni w różnorodności

Irlandczycy nie używają banknotów o dużych nominałach - najwyższy tolerowany w handlu to banknot o wartości 50 euro, 100 i wyższe nominały budzą wręcz popłoch i sprzedawców,

Irlandczycy kupują w sklepach wyłącznie produkty rodzime, stąd na wszystkim można znaleźć naklejkę "Buy me, I'm Irish",

Irlandczycy kochają konie, a wyścigi są tu organizowane często i przyciągają tłumy, pierwszy dzień wiosny przypada w Irlandii 1 lutego - według kalendarza pory roku zbiegają się dokładnie z początkiem miesięcy: lutego, maja, sierpnia i listopada,

w ostatni dzień karnawału Irlandczycy świętują Pancake Day czyli Dzień Naleśnika - odpowiada on naszym ostatkom, a w tym dniu serwuje się naleśniki pod każdą postacią, są one symbolem dawnej tradycji, nakazującej zużyć wszystkie resztki przez Wielkim Postem,

jedną z najbardziej charakterystycznych gier irlandzkich jest hurling - do gry używane są charakterystyczne kije (nazywane hurleys) i piłka podobna do tej jaka używana jest w krykiecie (sliotar), hurling jest jedną z najszybszych i najbardziej kontaktowych gier boiskowych na świecie,

Harfa jest symbolem Irlandii, a jej wizerunek znajduje się na walucie, harfa, która stała się wzorem dla symbolu państwowego istnieje naprawdę - obecnie przechowywana jest w Trinity College w Dublinie.

Włochy

wulkany, najstarszy uniwersytet w Bolonii, Wenecja, Koloseum w Rzymie, Monte Casino,

w wielu językach europejskich nazwa tego państwa brzmi Italia, a dla nas – Polaków to po prostu Włochy - etymologia tego określenia wywodzi się z czasów słowiańskich, na grunt polski przyjęta została od Niemców, którzy ludy celtyckie i romańskie nazywali Walahami, wśród Słowian rozprzestrzeniła się nazwa „Wołch”, a po przestawieniu liter „o” i „ł” otrzymaliśmy wyraz używany do dziś, czyli „Włoch” (tak nazywano mieszkańców Półwyspu Apenińskiego),

Włosi kochają malowane domki, małe miasteczka, bezproblemowe wesołe życie, najpopularniejszym daniem Włochów jest pasta, czyli makaron oraz pizza, Włosi lubią też słodkie desery, a jednym z najpopularniejszych jest tiramisu i panna cotta,

Włosi mają gorący temperament, są awanturniczy, głośni ale też weseli i kochliwi, mają również opinię romantycznych i namiętnych kochanków,

często zdarza się, że swoje zainteresowanie płcią przeciwną okazują poprzez gwizdanie na ulicy, co jest szczególnie źle postrzegane przez obcokrajowców,

z Włoch wywodzi się tradycja obchodzenia Święta Zakochanych, czyli Walentynek, już w starożytności świętowano ten dzień jako święto Luparkalia,

Page 22: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

22 Zjednoczeni w różnorodności

pechowym dniem dla Włochów nie jest piątek 13, ale wtorek 17 dnia miesiąca - zwyczaj ten wywodzi się od tego, że dawniej na nagrobkach pisano „VIXI” co oznaczało „On żył”, po przestawieniu tych cyfr otrzymujemy liczbę 17, która uważana jest za symbol nieszczęścia,

we Włoszech podobnie jak w innych krajach obchodzone są Mikołajki, z tą różnicą, że do włoskich dzieci nie przychodzi Mikołaj tylko czarownica Bufona -we Florencji czarownica ta przypomina wyglądem Harleyowca.

Łotwa w Kuldiga znajduje się most wzniesiony z czerwonej cegły na kilku kamiennych

przęsłach, który uległ podczas I wojny światowej zniszczeniu, odbudowany zgodnie z pierwowzorem w 1926 r., ma dziś 165 m długości i należy tym samym do jednych z większych ceglanych mostów w Europie,

w Kuldiga znajduje się wodospad Venta, który jest najszerszym wodospadem w Europie (250 m.),

na Łotwie wykorzystuje się wiele potraw mącznych i chleba, szczególnie żytniego i ciemnego razowca, biały lub ciemny chleb to obowiązkowy dodatek do każdego dania, często z dodatkiem kminku, popularne są również wypieki, m.in. bułeczki z serem, marmoladą lub makiem, rogaliki czy lukrowane pączki,

z resztek wyczarowuje się sałatki i zapiekanki, tak, aby nic się nie zmarnowało,

jeżeli do przyrządzania dań wykorzystuje się mięso to najczęściej jest ono wędzone,

najbardziej znana to zupa z chleba kukurydzianego i śmietany, lubiane są warzywa strączkowe, zwłaszcza tzw. szary groch - podaje się go

ze słoniną i cebulą, zapija się kefirem lub tzw. skabputrą, czyli schłodzonym zsiadłym mlekiem z ziarnem jęczmienia - szary groch to symbol łez, dlatego jest jednym z bożonarodzeniowych dań, ma zapobiec ronieniu łez w przyszłym roku,

ulubionym mięsnym daniem Łotyszów jest smażona golonka wieprzowa oraz galareta wieprzowa, popularne są również pieczone pierożki nadziewane słoniną lub bardzo tłustym boczkiem,

przed Bożym Narodzeniem trzeba wlec drewnianą belkę przed domem, a potem ją spalić jako symbol starego roku,

w dniu Świętego Jana obchodzone jest święto nazywane „Ligo” lub „Jani” - trwa ono dwa dni, w tym czasie domy przystraja się kwiatami, trawami, wiankami z liści dębów, w nocy palone są ogniska, które mają nawiązywać do kultu ognia, goście świętojańscy wędrują od domu do domu, tańcząc i śpiewając, gospodarze częstują ich tradycyjnym serem janowym (ser topiony z kminkiem) i piwem, rzadziej zaś mlekiem i mięsem, zgodnie z tradycją drzwi do domu, stajni, obory i stodoły ozdabia się gałązkami jarzębiny, pokrzywy i łopuchem, gdyż kiedyś wierzono, że obroni to gospodarzy przed czarownikami i niedźwiedziami, święto to jest obchodzone w dniach 23 i 24 czerwca i drugiego dnia magiczne znaczenie ma rosa, strumienie i źródła - mycie się poranną rosą w dniu Jana ma zagwarantować zdrowie, tradycyjnie święto janowe wymagało wróżb, jedną z tradycji jest

Page 23: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

23 Zjednoczeni w różnorodności

poszukiwanie kwiatu paproci, którego znalezienie zapewnia szczęście na całe życie, święto Jana połączone jest z kultem płodności i cechuje go (także obecnie) swoboda w stosunkach płciowych,

29 września, a więc w dniu Św. Michała przypada święto plonów, czyli łotewskie dożynki, po zakończeniu żniw, kiedy spiżarnie w gospodarstwach były pełne, za sprawą pomyślnych zbiorów, ubijano prosiaka lub owcę i hucznie świętowano, przywiązywano również dużą wagę do chleba wypiekanego z pierwszych zbiorów, wierzono, że osoba która spożywa taki chleb, powinna być pewna spełnienia najskrytszych swoich pragnień i marzeń - do dnia dzisiejszego dożynki są obchodzone właśnie w ten dzień.

Litwa stąd pochodził Jagiełło, cmentarz na Rosie – tam obok matki spoczywa serce Piłsudskiego, „Vienybė težydi” ( Niech jedność rozkwita) – to główne motto narodu litewskiego,

o Litwinach można powiedzieć, że są narodem dostojnym, dumnym, pracowitym i gospodarnym - cechy te oddaje flaga tego państwa, która jest żółto – zielono – czerwona: żółty kolor symbolizuje życie i szlachetność, zieleń to kolor nadziei, ale też ziemi, pól i lasów, czerwień natomiast symbolizuje krew przelaną w obronie Ojczyzny. o dumie Litwinów świadczy fakt, że

niezwykle dużą uwagę przywiązują do swojego ojczystego języka, kultury i folkloru - Litwini bardzo dbają o czystość języka, dlatego niechętnie przyjmują różnorodne terminy międzynarodowe, oraz zapożyczenia, dziennikarzom grozi kara za używanie w telewizji czy radiu obcojęzycznych zwrotów - oto jedne z ciekawszych zwrotów w języku litewskim: - vieszbutis (w dosłownym tłumaczeniu to dom publiczny) - hotel - pedkelnes (dosł. tłumacz. - stopospodnie) – rajstopy - surainis (serownik) – cheeseburger - deszrainis (kiełbaśnik) – hot dog,

Litwini są narodem niezwykle powściągliwym w okazywaniu uczuć - zarzuca im się brak temperamentu, oziębłość, brak humoru i taktu w postępowaniu z kobietami, rzadko zaobserwujemy głośne rozmowy, śmiech w pubach czy w barach oraz spontaniczne powitania na ulicy,

jedyne w swoim rodzaju chrześcijańskie sanktuarium podniebne – czyli tak zwana Góra Krzyży - jest to wysokie na 10 m grodzisko, na którym znajdują się miliony przeróżnych krzyży, małych i dużych, profesjonalnych i zbitych z dwóch desek, do krzyży przypięte są kartki z błaganiami o pomoc, prośbami o pokój, zdrowie i innymi modlitwami.

Page 24: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

24 Zjednoczeni w różnorodności

Luksemburg Luksemburg rozciąga się na długość 82 km i szerokość 57 km, posiada tylko jeden chroniony obszar o randze parku narodowego - Park Narodowy

Oewersauer (Uewersauer), Luksemburg posiada wraz z Belgią wspólny Bank Centralny, Luksemburg ma najniższą stawkę podatku VAT spośród państw Unii Europejskiej, Święto narodowe przypada 23 czerwca - jest to dzień urodzin Wielkiego Księcia, w Luksemburgu (w stolicy) urodził się ojciec Unii Europejskiej Robert Schuman, 86% ludności kraju mieszka w miastach, których jest 12.

Malta Malta jest położona w centrum Morza Śródziemnego i obejmująca swym obszarem

wyspy Archipelagu Maltańskiego: Malta, Gozo, Comino, Cominotto, Wyspy św. Pawła (dwie wysepki obok siebie) i Filfla, największą wyspą archipelagu jest Malta. Zamieszkane są tylko trzy wyspy archipelagu: Malta, Gozo i Comino,

powierzchnia Malty (316 km2 ) jest mniejsza od powierzchni Warszawy (517 km2), stolica - Valletta jest najdalej wysuniętą na południe europejską stolicą, Malta jest rajem dla płetwonurków - podziwiać można nie tylko śródziemnomorską

florę i faunę, ale także wraki zbombardowanych w czasie II wojny światowej okrętów alianckich,

w 60 roku n.e. u wybrzeży Malty rozbił się statek, na którym św. Paweł przewożony był z Jerozolimy do Rzymu, na proces, tradycja mówi, że miejscem, w którym święty przebywał podczas pobytu na wyspie, była znajdująca się w Rabacie grota - w niej znajduje się figura św. Pawła, święty Paweł pozostał na wyspie trzy miesiące, z rąk apostoła maltańczycy przyjęli chrześcijaństwo,

wyspa usiana jest wieżami kościołów, których jest tu dokładnie tyle, ile dni w roku – 365,

na murach domów, drzwiach wejściowych - widoczne są figurki świętych, latem można przekonać się o religijności, wtedy bowiem w parafiach odbywają się tradycyjne fest - przez ostatnie 200 lat przekształciły się one z prostych, wiejskich świąt w wyszukane spektakle, każda wieś ma swoją festa, poświęconą zwykle świętemu patronowi okolicy - ulice toną w kwiatach i dekoracjach, wieczorami miasta rozbłyskują tysiącami świateł i sztucznych ogni, ludzie tłumnie biorą udział w procesjach,

8 września - zbiegają się trzy najważniejsze dla Maltańczyków daty: rocznica wielkiego zwycięstwa nad Turkami, zakończenie oblężenia w czasie II wojny światowej, święto szczególnie tu czczonej Matki Bożej - miasto wówczas udekorowane jest morzem flag,

z Maltą związani są Kawalerowie Maltańscy - zakon ten powstał w XI w aby zapewnić wiernym przybywającym do Grobu Pańskiego w Ziemi Świętej pomoc i opiekę, zakon przekształcił się w regularny zakon rycerski o nazwie Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalny Świętego Jana z Jerozolimy, symbolem zakonu został

Page 25: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

25 Zjednoczeni w różnorodności

przyjęty ośmioramienny krzyż, nazywany dziś krzyżem maltańskim. Kawalerowie Maltańscy poświecili się działalności charytatywnej i szpitalnej,

atrakcją jest Błękitna Grota - woda jest tak przezroczysta, że z łódki widać każdy kamyczek leżący na głębokości 8-10 metrów.

Holandia Niderlandy, potocznie zwane Holandia jest jednym

z mniejszych obszarowo krajów na świecie z jednocześnie największym zaludnieniem - właściwie to... Holandia nie jest gęsto zaludnionym państwem lecz rzadko zaludnionym miastem,

Holendrzy są narodem bardzo pragmatycznym, trzeźwo myślącym, nie ukazującym łatwo swych emocji,

są pracowici, punktualni i maja duże poczucie obowiązku, przywiązują dużą wagę do słowa, są narodem raczej zadowolonym z siebie, bez kompleksów i frustracji - narzekają tylko na jedno: pogodę, narzekanie na pogodę jest ulubionym tematem rozmów: narzeka się, że jest mokro, narzeka się, że jest sucho, że jest gorąco i ze zimno,

wolny czas spędzają najchętniej na majsterkowaniu w domu i wokół domu, renowacji swego domu i pielęgnacji ogródka,

większość Holendrów ma przyczepę kampingową i w wakacje masowo opuszczają kraj kierując sie w poszukiwaniu słońca na kampingi na południu Francji lub wybrzeżu hiszpańskim (głównie Costa Brava),

wakacje letnie są ruchome i na ogól przypadają na przełom lipca – sierpnia, statystycznie wypija sie 165 l kawy rocznie na głowę mieszkańca - to jest więcej niż

lemoniad i herbaty, kawę pije sie cały dzień a juz na pewno o godz.: 11, 16, i 20, niemal cały obszar Holandii leży poniżej poziomu morza (średnio ok. -5 m), co w

wielu miejscach łatwo zauważyć jadąc groblą (wałem) gdy się zwraca uwagę na poziom wody w kanałach, można zobaczyć niezwykły obrazek gdy statek czy żaglówka płynie wyżej niż obok kanału jadący samochód, lub zobaczyć sznur samochodów wjeżdżający pod rzekę lub kanał po którym akurat płynie statek pełnomorski,

Holandia ma najgęstszą siec autostrad w świecie, wzdłuż każdej ulicy i drogi jest wyasfaltowana droga rowerowa używana tez chętnie

przez wciąż modne in-line skaters, zimową porą, gdy mróz skuje kanały - naród masowo wylega na łyżwy - jeżdżą

malutkie dzieci i staruszki w sędziwym wieku, kanały zamieniają sie w tory łyżwiarskie,

Holendrzy są pomarańczowi - dynastia Oranska panująca w Holandii, a są nimi już od paru pokoleń kobiety, jak sama nazwa wskazuje pochodzą z francuskiego miasta Orange czyli pomarańcz - stąd ten królewski kolor pomarańczowy,

ponieważ Holandia leży na zachodnim „skraju” centralnoeuropejskiej strefy czasowej, słońce zachodzi tu ok. godzinę później niż w Polsce - w czerwcu i lipcu jest (przy ładnej pogodzie) widno do 23.00.

Page 26: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

26 Zjednoczeni w różnorodności

Portugalia w Lizbonie co cztery lata odbywa się trwające pięć dni Święto Koszy, które ma swoje

korzenie w XIV wieku, punktem kulminacyjnym obchodów jest dzień ostatni, w którym 400 dziewcząt ubranych na biało wraz z partnerami ubranymi równie odświętnie bierze udział w procesji -dziewczęta mają głowy ozdobione wieńcami z liści, kwiatów i trzciny, ozdoby te osiągają rozmiary dorosłej osoby, a ważyć mogą nawet 15 kilogramów. Zgodnie z obowiązującą tradycją przekazuje się w tym czasie żywność dla ubogich. Podczas Święta Koszów jada się mięso byków, które na początku festiwalu mają własna paradę,

w restaurację Chamito (w Lizbonie), można zobaczyć latające trapezy i liny - mieści się tam szkoła clownów,

punktem centralnym, w którym skupia się życie rodzinne jest kuchnia, poza nią nie istnieje podział na prace kobiece i męskie,

Rumunia

w Rumunii zamiast święta zmarłych każdy pamięta o swoich najbliższych, w tym dniu w którym sobie sam wybiera – może być to data pochówku czy inna ważna data związana ze zmarłym, rodzina spotyka się w kościele na nabożeństwie, gdzie święci się jedzenie, następnie na cmentarzu jest ono dzielone, zwłaszcza wśród biedniejszej części rodziny,

1 marca w Rumunii obchodzi się gdzie indziej nie spotykane Martisor – święto wiosny - symbolem jego jest kokardka – biało czerwony kotylion, organizuje się w tym czasie różne ludowe zabawy i wzajemnie wręcza sobie małe prezenty,

Hucznie obchodzi się w Rumunii Nowy Rok , który w tym kraju jest symbolem odradzającego się życia,

Rumunia to kraj gdzie obchodzi się różne nietypowe nieznane gdzie indziej święta - Tanjaua – święto pierwszego oracza roku, Sâmbra Oilor to uroczystość z okazji wyjścia pasterzy ze stadami owiec w góry, na odległe hale czy organizowane latem spotkania, na których panny dowiadują się jaką mają szanse na zamążpójście,

W niektórych miejscach możemy spotkać jeszcze mieszkańców w tradycyjnych strojach - kobiety noszą chusty na głowach, spódnice do kolan i przewieszone przez ramię torby, a panowie kapelusze,

Rumuni to naród praktyczny, pomysłowy i bezkonfliktowy - Rumun poradzi sobie w każdej sytuacji,

Hrabia Drakula - legendarny wampir i literacka postać, której pierwowzorem stał się rumuński Vlad Dracolya, piętnastowieczny książę, znany również jako Vlad Palownik.

Page 27: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

27 Zjednoczeni w różnorodności

Słowacja ponad 40% obszaru kraju stanowią lasy, niektóre obliczenia wskazują, że to właśnie na Słowacji znajduje się geograficzny

środek Europy, położony jest on koło rzymskokatolickiego Kościoła św. Jana Chrzciciela, znajdującego się w miejscowości Kremnické Bane,

Słowak, Štefan Banič, wynalazł w roku 1914 w USA spadochron - sam zresztą wypróbowywał swój wynalazek skacząc z wysokiego budynku na oczach komisji patentowej,

Tesco to bez dwóch zdań najpopularniejszy hipermarket na Słowacji -jako jeden z nielicznych otwarty całą dobę (chociaż nie wszystkie obiekty), podczas gdy większość sklepów jest zamykana już o 21,

Złote Piaski to największy zbiornik wodny w Bratysławie, jezioro rekreacyjne Jest to miejsce wypoczynku mieszkańców miasta i turystów w sezonie letnim, , z plażą, kempingiem, wyciągiem dla nart wodnych, boiskami do siatkówki plażowej i wieloma knajpami. A zarazem chyba jedyne w Europie tego typu miejsce, w którym obowiązuje… zakaz windsurfingu – władze Bratysławy postanowiły być oryginalne i uprawianie tego sportu zabroniły, choć nikt nie wie z jakiego powodu.

Słowenia ten mały kraj, wielkością porównywalny do województwa podlaskiego, posiada

wszystkie formy ukształtowania terenu - znaleźć tam można zarówno wysokie góry – Alpy, jak i pogórza pokryte winnicami, posiada także dostęp do morza – Adriatyk.

Konstytucja Republiki Słowenii gwarantuje mniejszości węgierskiej i włoskiej prawo do nauki i publikacji w ich języku narodowym, kraje te mają również zagwarantowane przedstawicielstwo w Zgromadzeniu Narodowym poprzez jednego deputowanego wybranego spośród każdej grupy etnicznej,

na terenie kraju występują też liczne zjawiska krasowe, m.in. jaskinie, których jest tam około 7000!

najstarszym miastem jest Ptuj, którego historia sięga epoki kamienia, a pierwsza pisemna wzmianka o mieście pochodzi z roku 69 kiedy to Wespazjan był tam wybrany na cesarza Rzymu,

rząd ma w planach wybudowanie do 2023 roku sztucznej wyspy o powierzchni 30 tys. metrów kwadratowych na Adriatyku, aby powiększyć w ten sposób swoje niewielkie wybrzeże, którego długość wynosi zaledwie 47 kilometrów,

w Słowenii obowiązuje zakaz sprzedaży fajerwerków - zakaz obejmuje ich sprzedaż, posiadanie i odpalanie (za złamanie prawa grozi wysoka grzywna - najniższa kara to 400 euro, ale za odpalenie fajerwerków kara może sięgnąć nawet 1,2 tys. euro, jeżeli jakaś firma złamie zakaz sprzedaży tych produktów, może spodziewać się kary sięgającej nawet 50 tysięcy euro), wprowadzenie zakazu władze tłumaczą troską o bezpieczeństwo mieszkańców i turystów,

Page 28: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

28 Zjednoczeni w różnorodności

Hiszpania

uchodzi w Unii Europejskiej za najbardziej suche i gorące państwo, latem zajęcia w szkole, z powodu wysokich temperatur powietrza, kończą się już przed godziną 13:00, jednak uczniowie muszą wrócić do szkoły po południu, gdy robi się chłodniej,

prawdziwe nazwisko słynnego malarza Pabla Picasso brzmiało: Pablo Diego Jose Francisco de Paula Juan Nepomuceno Maria de los Remedios Cipriano de la Santisma Trnidad Ruiz Picasso,

niezwykle osobliwym świętem w Hiszpanii jest La Tomatina, podczas którego uczestnicy obrzucają się nawzajem tonami pomidorów - bitwa na pomidory odbywa się w ostatnią środę sierpnia, stanowiąc główny punkt trwającej cały tydzień fiesty, która co roku przyciąga tysiące turystów z całego świata,

Kościół Santa Isabel de Hungria w Maladze jest najmniejszą budowlą sakralną na świecie - cztery, leżące osoby zajęłyby całą jego powierzchnię,

za najpopularniejszy sport w Hiszpanii uznaje się piłkę nożną i… walkę byków (corrida),

najbardziej charakterystycznymi drzewami rosnącymi w Hiszpanii są: migdałowce; drzewa pomarańczowe; drzewa oliwne; figowce; chleb świętojański czy dąb korkowy, z którego wytwarza się korki do butelek,

pomysłodawcą flagi Unii Europejskiej, obok francuskiego plastyka Arsena Heitza, jest hiszpański dyplomata Salvadore de Madariaga y Rojo.

Szwecja

Szwecji urodził się Alfred Bhernard Nobel - część swojego majątku przeznaczył na nagrody, jak sam napisał w swoim testamencie: „Pieniądze mają być podzielone na pięć różnych części i przyznawane następująco: pierwsza część - osobie, która dokona najważniejszego odkrycia lub wynalazku w fizyce; druga - osobie, która dokona najważniejszego odkrycia lub ulepszenia w chemii; trzecia - osobie, która dokona najważniejszego odkrycia w dziedzinie fizjologii, lub medycyny; czwarta - osobie która w dziedzinie literatury napisze najwybitniejsze dzieło o tendencjach idealistycznych i piąta część osobie, która będzie najlepiej na rzecz braterstwa narodów, likwidacji, lub ograniczenia stałych armii i zwoływania oraz popierania kongresów pokojowych.”,

Gotlandia - jest to wyspa należąca do Szwecji i największa wyspa na Morzu Bałtyckim - na owej wyspie rosną… trufle,

w Szwecji można łowić ryby w wielkich jeziorach i wodach morskich bez zezwoleń - pozwala na to obowiązujące w tym kraju prawo użyteczności publicznej

w skład prawa wchodzi przypis idealny dla harcerzy tzw. „Stare Prawo”, który zezwala na czasowe użytkowanie gruntu - w rzeczywistości znaczy to tyle, że możemy na obcym terenie np. łące rozbić namiot i przemieszkać powiedzmy

Page 29: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

29 Zjednoczeni w różnorodności

weekend, warunkiem jest jednak pozostawienie owego terenu w stanie nie gorszym niż przed użytkowaniem oraz o ile teren nie jest odgrodzony),

w latach 1936-1975 w ramach programu eugenicznego (selektywna metoda rozmnażania ludzi lub zwierząt) prowadzono na masową skalę przymusową sterylizację osób uważanych za „niepełnowartościowe”,

jednym z najbardziej rozpoznawalnych na świecie symboli Szwecji jest konik z Dalarna - ręcznie malowana i strugana z drewna sosnowego figurka, tradycją stało się też darowanie jej w prezencie,

surstrÖmming - kulinarną niespodzianka - marynowany śledź - jego fenomen polega na tym, że marynuje się go przez rok w zwykłej puszce, jednak po tym okresie gazy znajdujące się wewnątrz wypychają denko pojemnika do góry - puszka jest tak nabrzmiała, że wygląda jakby miała za chwilę eksplodować, zapach tego specjału jest dla nieprzyzwyczajonego człowieka nie do zniesienia,

w 1943 roku powstała – IKEA, założył ją Ingvar Kamprad z Elmtaryd w Agunnaryd, ze Szwecji pochodzi również określenie „stół szwedzki”, na którym podawano

ogromnej ilości przekąsek i dań głównych, w XIX w. owe stoły dochodziły nawet do 15 metrów kwadratowych swej objętości,

ciekawą nowinką a zarazem tradycją jest sposób obchodzenia Świąt Bożego Narodzenia - nie przestrzeganie owej tradycji równa się z zepsuciem sobie a także rodzinie całego okresu świątecznego - mowa tu o gromadzeniu się w okresie wigilijnym przed odbiornikami telewizyjnymi by obejrzeć emitowane co rok te same – bajki,

w języku szwedzkim nie istnieje słowo „proszę” - w zamian stosuje się przy każdej okazji słowo „dziękuję”, jest ono używane wręcz nagminnie,

w Szwecji wszyscy mówią do siebie na „ty”, jest to rzadko spotykany przejaw równości społecznej, z której sami Szwedzi są bardzo dumni.

Wielka Brytania

Anglia bywa nazywana „Albion” od czas gdy Rzymscy najeźdźcy zobaczyli białe klify w Denwer,

John Doe to polski Jan Kowalski, symboliczny ktoś lub nikt,

stolica Anglii zawdzięcza swą nazwę „Londinium” – Rzymianom,

południowe wybrzeże GB jest nazywane angielską rivierą, ludzie zamieszkują tam po przejściu na emeryturę ze względu na ciepły klimat i brak przemysłu ciężkiego

w Walii żyje 3 miliony ludzi i 11 milionów owiec, język walijski jest najstarszym językiem w Europie, Rugby jest narodowym sportem w Walii, herbatę w Anglii pije sie tylko z mlekiem, wyższa klasa średnia nadal celebruje zwyczaj picia herbaty o godzinie 5 po południu,

Page 30: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

30 Zjednoczeni w różnorodności

Wielka Brytania nie posiada napisanej konstytucji! -jest jedynym takim krajem w Europie -posiada za to zbiór historycznych dokumentów, takich jak „Magnacarta” z 1215 roku które są podstawą konstytucyjną,

Królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej jest ponad prawem, jest głową Kościoła Narodowego Anglii, przywódcą Sił Zbrojnych oraz atrakcją turystyczną,

Tony Blair i David Beckham są „trendy” na Wyspach ze względu na odmienny od tradycyjnego „image” polityka i piłkarza - obaj są oddanymi ojcami, Becks reprezentuje popularnego, młodego Brytyjczyka- jest wysportowany, modnie się ubiera i jest fanem MTV, Blair nienawidzi nosić garniturów i mówi biegle w obcym języku (francuskim)

postacie ze świata rozrywki o międzynarodowej sławie to: James Bond, Sherlok Holms, Robin Hood i Mr. Bean ( Jaś Fasola)

Polka była królową Anglii? –w 1722 roku po sekretnych negocjacjach pomiędzy Hiszpanią, Watykanem i Polską, 16 letnia Klementyna Sobieska poślubiła 30 lat starszego Jamesa Stuarta – niekoronowanego króla Anglii, Szkocji, Walii i Irlandii dla wzmocnienia wpływów katolickich, w protestanckim kraju, ale nigdy nie zasiadła na tronie ani nie była w Londynie, urodziła dwóch synów, zmarła w wieku 29 lat chora na szkorbut,

Modelowego angielskiego uczonego w szkołach używa tylko 4% Britów (Brytyjczyków), głównie Londyńczycy,

Anglicy są miłośnikami zwierząt! ulubione zwierzątko domowe to papużka falista! Pomimo, że mają blisko do wybrzeża z każdej strony, większość Britów nie umie pływać!

Anglicy nie całują się na powitanie, podają sobie ręce, jeśli ktoś odpisuje na egzaminie, brytyjski student zgłasza to nauczycielowi! Brytyjczycy są zdyscyplinowani i ustawiają się w kolejce do autobusu, wejście poza kolejką jest niewyobrażalne.

większość zlewów posiada osobny kran do zimnej i osobny do ciepłej wody, ciepła woda ma przeważnie temperaturę wrzątku, dlatego też w niektórych miejscach niemożliwe jest umycie rąk pod bieżącą wodą (oprócz zimnej oczywiście) - należy najpierw napuścić wody do umywalki i dopiero wówczas umyć ręce,

w niektórych dzielnicach Londynu ciężko spotkać białych ludzi, są dzielnice w których ciężko znaleźć kogoś kto mówi po angielsku.

Page 31: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

31 Zjednoczeni w różnorodności

3. Propozycje zajęć na kolonie i obozy.

Propozycje na kolonię zuchową

sprawności poszerzające wiedzę zuchów, o krajach skandynawskich:

DUŃCZYK

1. Spotkaliśmy się z osobą znającą kulturę i tradycje Danii/ekspertem/Duńczykiem/studentem skandynawistyki lub nawiązaliśmy korespondencję ze scoutami z Danii. Zapoznaliśmy się z kulturą tego kraju.

2. Dowiedzieliśmy się gdzie leży Dania, jakie miasto jest jej stolicą i sporządziliśmy jej mapę; wykonaliśmy flagę Danii.

3. Poznaliśmy legendę o syrence warszawskiej i kopenhaskiej. 4. Poznaliśmy baśnie H. CH Andersena. 5. Urządziliśmy inscenizację wybranej baśni lub konkurs wycinanek wg projektów

H. CH. Andersena. Na inscenizację/wystawę swoich prac zaprosiliśmy zaprzyjaźnioną gromadę lub rodziców.

6. Nauczyliśmy się kilku podstawowych słów w j. duńskim. 7. Zorganizowaliśmy konkurs projektów z klocków LEGO. 8. Zorganizowaliśmy quiz wiedzy o Danii, na który zaprosiliśmy rodziców

lub zaprzyjaźnioną gromadę.

Uwagi:

• Sprawność przeznaczona dla starszych zuchów (klasa II i III) SZWED

1. Spotkaliśmy się z osobą znającą kulturę i tradycje Szwecji/ekspertem/Szwedem mieszkającym w Polsce/ studentem skandynawistyki lub nawiązaliśmy korespondencję ze scoutami ze Szwecji.

2. Nauczyliśmy się kilku podstawowych słów w j. szwedzkim. 3. Wykonaliśmy Konika z Dalarna lub Kozę Jul. 4. Poznaliśmy bohaterów i autorów szwedzkiej literatury dziecięcej. 9. Zorganizowaliśmy pokaz filmów na podstawie książek Astrid Lindgren, na który

zaprosiliśmy zaprzyjaźnioną gromadę lub rodziców. 5. Zorganizowaliśmy Dzień Świętej Łucji - święto światła. 6. Upiekliśmy tradycyjne szwedzkie ciasteczka oraz przygotowaliśmy szwedzką ucztę

i dowiedzieliśmy się co oznacza sformułowanie „szwedzki stół” (smörgåsbord). 7. Nauczyliśmy się segregować odpady. 8. Urządziliśmy wystawę prac plastycznych wykonanych ze „śmieci”.

Page 32: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

32 Zjednoczeni w różnorodności

9. Poznaliśmy sylwetkę Alfreda Nobla oraz polskich laureatów nagrody Nobla.

Uwagi:

• Sprawność przeznaczona dla starszych zuchów (klasa II i III)

• Szwedzkie zabawy urodzinowe dostępne są pod poniższym adresem internetowym http://www.swedenabroad.com/Page____57683.aspx

PODRÓŻNIK PO SKANDYNAWII (sprawność indywidualna)

1. Wiem jakie kraje wymienia się jako państwa skandynawskie, umiem je wymienić (Dania, Szwecja, Norwegia)

2. Umiem wskazać te kraje na mapie, wymienić ich stolice oraz opisać flagi. 3. Opowiem młodszym zuchom o wybranym bohaterze literatury skandynawskiej. 4. Zorganizuję zabawę sportową, która jest typowa dla krajów skandynawskich

lub poznam zasady gry plenerowej KUBB i rozpropaguje ją w gromadzie. 5. Byłem na wycieczce w muzeum lub przeczytałem książkę/obejrzałem album

o Wikingach. 6. Wykonałem prostą ozdobę na wzór tych, które wykonywali Wikingowie.

Zuchowa wędrówka po Europie:

Propozycje zajęć do sprawności Europejczyka, podróżnika po… itp. do wykorzystania

podczas zajęć na koloni:

1. Podróż po Europie

Gawęda: W dniu dzisiejszym wybieramy się w niezwykłą podróż po Europie, którą będziemy odbywać samolotem. Słuchajcie uważnie i zachowujcie się jak podróżnicy. Naśladujcie ruchami i gestami to, co mówię. Wsiadamy do samolotu, witamy się tak jak to się robi u każdego w domu. Samolot zaraz wystartuje i „przeniesie nas" do różnych krajów. Chcemy poznać ludzi w tych krajach, ich zwyczaje. Samolot podnosi się wolno, kołysze się. Spoglądamy w dół, widzimy coraz mniejszych ludzi, domy, samochody. Płyniemy ponad polami, łąkami, lasami i górami, nagle wyłania się pod nami Morze Śródziemne. Samolot obniża lot i ląduje w pierwszym miejscu. W różnych miejscach rozmieszone są kartoniki z wypisanymi na nich nazwami państw (mogą być też flagi, zaszyfrowane nazwy krajów, nazwy zapisane w języku urzędowym danego kraju itp.) przy których zuchy lądują.

• Grecja Lądujemy w pobliżu Olimpu, w małym miasteczku. Mieszkańcy są życzliwi i tańczą z nami na powitanie sirtaki. Drużynowy pokazuje zuchom krok tańca. Wszyscy wspólnie tańczą w kregu.

Page 33: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

33 Zjednoczeni w różnorodności

• Włochy W pobliżu naszego miejsca lądowania leży mała miejscowość, której mieszkańcy właśnie świętują. Udajemy się tam i pozdrawiamy się „Bon giorno" oraz ujmujemy dłoń partnera między swoje dłonie. Z magnetofonu słychać hymn polski (zuchy śpiewają wraz z nagraniem. Druzynowa wyjaśnia krótko historię powstania hymnu – Legiony Polskie we Włoszech, które miały dotrzeć „z ziemi włoskiej do Polski”, aby pomóc w odzyskaniu niepodległości. Okazuje się że wylądowaliśmy nieopodal Wenecji, po której najłatwiej poruszać się drogą wodną, gdyż miasto to jest zbudowane na wyspie, a zamiast ulic są kanały z wodą (160 kanałów), nad którymi jest w całym mieście 400 mostów (prezentacje zdjęć). Po weneckich kanałach podróżuje się więc łódkami – gondolami (jeśli kolonia jest nad jeziorem można zabrać tu zuchy na łódki) lub Lądujemy nieopodal Pizy: Tu najważniejszym zabytkiem do zobaczenia jest kampanila – krzywa wieża, która ma wysokość 55 m i odchylenie od pionu prawie 5m. Zuchy budują ze zwiniętych w rulon gazet wieżę. lub na włoskiej zabawie gotujemy spaghetti – w okolicy znajdują się kawałki różnorodnych sznurków, wstążek, tasiemek, itp. Zadaniem szóstek jest powiązanie jak największej ilości sznurka, by powstał jak najdłuższy makaron . Grupy mają tyle czasu ile np. trwa jakiś włoski utwór, gotuje się woda w menażce itp. Po skończonej piosence mierzymy wszystkie makarony i porównujemy, która szóstka zrobiła najdłuższy. Potem możemy np. próbować wspólnie skakać przez nasz makaron itp.

• Austria Wylądowaliśmy w zaśnieżonych Alpach. Świeci słońce, ludzie siedzą na zewnątrz obok chat i uśmiechają się do nas przyjaźnie. Na powitanie skłaniamy nisko głowy i machamy prawą ręką. Możemy tu zuchom pokazać sprzęt alpinistyczny, zaproponować przeciąganie lub podciąganie się na linie.

• Hiszpania Samolot ląduje w pięknej stolicy Hiszpanii - Madrycie. Wszyscy witają się słowami „Buenos dias" oraz całują w oba policzki trzymając ręce na ramionach partnera.

• Francja O mały włos zahaczylibyśmy o wieżę Eiffla. Wylądowaliśmy tuż pod Paryżem w Ogrodach Wersalskich. Wszystkim spotkanym mówimy „Bon jour", a młodym "Salut". Później podajemy sobie dłonie i całujemy w oba policzki.

Spacerkiem po Paryżu Grażyna Lech

Dziś we Francji gościmy, zaraz Paryż zwiedzimy.

Page 34: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

34 Zjednoczeni w różnorodności

Wjeżdżamy na wieżę Eiffla, popatrzymy na Paryż z góry. Widzicie Montmartre! Gdzie? Tam, gdzie te białe chmury! Teraz, kto chce, coś francuskiego zje: jakieś danie z truflami i ciastko francuskie z owocami. Mniam, mniam! Pospacerujemy i pozwiedzamy. W Luwrze obrazy podziwiamy. Posłuchamy, popatrzymy... I Sorbone odwiedzimy. Potem, kto chce, coś francuskiego zje: Ser, sałatę, bagietkę Lub pieczone kasztany. O rany! Popatrzcie, dorośli panowie, a grają w kule, jak my! Może z nimi zagramy? Raz ja, a raz ty! Teraz, kto chce, coś francuskiego zje: żabie udka, ślimaki lub małże, Francuzi to lubią, a jakże. A wy?! Skończył się spacer po Paryżu? Nie szkodzi. Wsiadamy do TGV, niech po Francji nas wozi.

Zuchy mogą wybudować wieże z klocków (która szóstka wybuduje najwyższą), nauczyć się kilku słówek (,,bonjour’’- dzień dobry, ,,merci’’- dziękuję, ,,salut’’ (salu) – cześć). Czy wiecie o tym, że Paryż to także stolicą mody? To znaczy, że to właśnie w Paryżu mają miejsce liczne pokazy mody. W związku z tym zuchy mogą przygotować pokaz mody. Francja to ulubione miejsce malarzy – możecie zabawić się w van Gogha i Picassa, narysować swoje obrazy. Z Francji pochodzi również bajkopisarz Charles Perrault (Szarl Pero) znany ze słynnych zbiorów bajek, np. „Czerwony Kapturek“ i „Kot w butach“ -cienie postaci z bajek, zuchy odgadują, jaka to postać i z jakiej bajki pochodzi.

Page 35: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

35 Zjednoczeni w różnorodności

Francja to także kraj perfum – zuchy zostają testerami zapachów, rozpoznawanie zapachów.

• Wielka Brytania Tym razem lądujemy tuż przy najbardziej charakterystycznym obiekcie Londynu, czyli Big Benie. Przyglądającym się nam chłodno Anglikom mówimy „Hello" i podajemy prawe dłonie. O piątej po południu pijemy filiżankę herbaty.

• Niemcy Tym razem lądujemy w Bawarii - krainie bogatej w lasy, góry i zamki. Wiele razy powtarzamy słowa „Guten Tag", którymi witamy się z naszymi zachodnimi sąsiadami.

• Dania Podczas gdy samolot się obniża, widzimy podobną do warszawskiej syrenki słynną kopenhaską Syrenkę witającą wpływające do portu statki. Kłaniamy się królowej Danii i mówimy „Goddag".

• Finlandia Nasz samolot kierujemy w stronę Finlandii, gdzie spotykamy się ze Świętym Mikołajem. Pozdrawiamy go słowami „Hyvaa paivaa". Wspólnie z Mikołajem możemy przygotować upominki.

• Polska Naszą podróż kończymy w Polsce, w której czujemy się najlepiej. Spotkanym ludziom mówimy „cześć" i przybijamy „piątkę"! Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej! Gawęda rozmowa: Co to jest Unia Europejska? Zuchy podają swoje pomysły - burza

mózgów. Unia Europejska jest to związek 27 państw europejskich, które postanowiły

ściśle ze sobą współpracować.

Gra: Układanie nazw państw członkowskich Unii Europejskiej z rozsypanki literowej. Każda szóstka otrzymuje w kopertach rozsypanki literowe, z których ma za zadanie ułożyć nazwy państw Europy. Szóstka, która pierwsza wykona zadanie podchodzi do mapy, odszukuje na mapie odgadnięte państwa. Gdy wszyscy wykonają zadanie drużynowy przypomina, że wskazane państwa są członkami Unii Europejskiej. Gawęda rozmowa: Drużynowy przeprowadza dyskusję na temat języków, które są używane w Europie. Prosi o wymienienie kilku z nich. Następnie informuje, że w Europie używane są 62 języki, z których każdym mówi przynajmniej 1 000 osób. Większość języków należy do trzech dużych rodzin językowych. Gra: Na ziemi leżą cztery koła w różnych kolorach z napisami rodzin językowych (języki germańskie, romańskie, słowiańskie, celtyckie) oraz szereg kartoników z napisami języków w kolorach odpowiadających kołom (koła mogą być rozmieszczone w różnych miejscach a kartoniki poukrywane, można też przydzielić każdej szóstce inny kolor karteczek – inną rodzinę języków). Zadaniem zuchów jest skojarzenie kartoników z odpowiednimi kołami. W ten sposób zuchy poznają języki europejskie i rodziny, do których one należą. - języki germańskie np.: niemiecki, angielski, niderlandzki, duński i szwedzki, - języki romańskie np.: francuski, włoski, hiszpański, portugalski i rumuński,

Page 36: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

36 Zjednoczeni w różnorodności

- języki słowiańskie np.: polski, rosyjski, czeski i bułgarski, - języki celtyckie np.: irlandzki, szkocki i walijski. Ćwiczenie: Układanie flagi Unii Europejskiej z puzzli (każdy swoją lub w szóstkach), omówienie flagi.

Ćwiczenie: Gwiaździsty krąg. Spośród zuchów wybieramy jedną osobę będącą łowcą gwiazd. Pozostali tworzą wokół niej koło podrzucając 27 piłeczkami. Na komendę wszyscy rzucają swoje piłki do góry tak, aby znalazły się nad łowcą, który próbuje złapać jak najwięcej do worka. Można wybrać więcej łowców gwiazd (np. po jednym z każdej szóstki i wprowadzić element współzawodnictwa) w zależności od liczby zuchów.

Piosenki i pląsy: „Oda do radości” – można nauczyć zuchy, puścić melodię z magnetofonu itp. Warto też powiedzieć zuchom kto jest autorem itp.

Malowanie flag państw należących do Unii

Założenie Zuchowego Parlamentu - ustanawiamy Kodeks Praw Dziecka, przypominamy również nasze obowiązki. Spisanie naszych praw i zatwierdzenie podczas głosowania. Pod nim wszyscy podpisują się odciskiem palca zamaczanym w farbie o ulubionym kolorze lub w kolorze flagi kraju, który dany zuch reprezentuje w parlamencie. Wybór zuchowego obrońcy praw dziecka który będzie odtąd na kolonii stał na straży praw i obowiązków. Przedstawiciele poszczególnych państw mogą namalować sobie flagi na twarzy itp. Zuchowy Parlament może poruszać wiele tematów – Prawa Dziecka, system edukacji, służba zdrowia, architektura przestrzenna – projektowanie placów zabaw, parków, osiedli, ścieżek rowerowych… W zależności od obrzędowości koloni.

Zuchowa olimpiada - gawęda na temat igrzysk sportowych, olimpiad. Grecja- kolebka sportu itp. Zasady gry fair play. Uroczyste wkroczenie na boisko niektórych zuchów wraz z flagami państw i rozpalenie pochodni (znicza olimpijskiego)… Należy pamiętać by nagrodzić wysiłek wszystkich zuchów.

Zuchowa Eurowizja - otwarcie festiwalu w różnych językach- nauka zwrotów: dziękuję, przepraszam, proszę. Przypomnienie zuchom jak zachowuje się widownia podczas występów artystów. Wskazane okrzyki pozytywne. Każdy zuch musi mieć możliwość zaśpiewania jakiejś piosenki (może być w szóstce w grupie). Każdy zuch,

Page 37: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

37 Zjednoczeni w różnorodności

któremu się spodoba piosenka w danym wykonaniu będzie mógł zagłosować na nią na tablicy głosów (oczywiście nie wolno głosować na siebie, swoją grupę (swój kraj). W trakcie festiwalu zuchy można nauczyć nowych pląsów – najlepiej z różnych krajów.

Piosenki:

Słońce, słońce, słońce Słowa: Wanda Chotomska, muzyka: Włodzimierz Korcz

Halo - mówi Warszawa, Halo - słyszycie nas? Dzieci ze wszystkich krajów, Dzieci ze wszystkich miast! O ważną sprawę chodzi, O radość naszych lat, Niech każdy głos zabierze, Wezwanie rzućmy w świat. Słońce, słońce ,słońce, Wszystkim dzieciom świata Słońca blask. Ziemia, ziemia, ziemia, Cała ziemia w kwiatach Cały świat. Żeby było spokojnie pod niebem, Żeby ziemia kwitła zielona, Żeby domy pachniały chlebem, Żeby matki nie bały się o nas. Żeby nikt nam nie zabrał radości Naszych pierwszych, wiosennych dni, Żeby wszystko było piosenką, Żeby każdy śpiewał jak my. Słońce, słońce, słońce, Wszystkim dzieciom świata Słońca blask. Ziemia, ziemia, ziemia, Cała ziemia w kwiatach, Cały świat! Halo - tu mówią dzieci, Halo - słyszycie nas? Ludzie ze wszystkich krajów, Ludzie ze wszystkich miast! Jesteście już dorośli I ważny macie głos, A to jest wielka sprawa,

Page 38: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

38 Zjednoczeni w różnorodności

Tu chodzi o nasz los. Słońce, słońce ,słońce,...

Wycieczka do Holandii Gdy pojedziesz do Holandii, To zobaczysz wiatraki, Sery żółte i pleśniowe, Wnet zawrócą twoją głowę. Pokochajcie tę Holandię, On piękna, jest zadbana, Tam zobaczysz tulipana. Są tam góry i doliny, A ty wznieś się na wyżyny. Oczywiście, jeśli chcesz, I jedź do Holandii też.

Kto stworzył Holandię Ref. Rowerem jeździ babcia, Rowerem jeździ dziadek, Rowerem jeżdżą dzieci I mój kolega Tadek. Bóg stworzył świat, A Holendrzy Holandię, To hasło znane jest na świecie, Nie ma tam gór, nie ma lasów, Lecz to już pewnie wiecie, W Holandii wszędzie są wiatraki, Co mokrą ziemie osuszają, Dawniej tam było morze, Dziś tulipany rozkwitają. Ref. Rowerem jeździ babcia, Rowerem jeździ ... Nie jeżdżą tam na nartach, Nie skaczą, jak nasz Małysz, Jest bardzo dużo kanałów, Do sportów doskonałych, Można popływać na jachcie,

Page 39: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

39 Zjednoczeni w różnorodności

W kajaku, algo żaglówce, Można serfować na desce, Albo poszaleć na łódce. Ref. Rowerem...

Wizyta Stasia w Londynie Londyńskie autobusy, piętrowe, czerwone, Wożą pasażerów w tę i w tamtą stronę, Dookoła mgliście, słońce dziś nie świeci, To londyńska, zła pogoda, znana jest na świecie. Staszek coś zauważył, jest bardzo zdziwiony, Bo autobus, zamiast prawą, jedzie lewą stroną, Więc się trochę zdenerwował, lecz zaraz ochłonął, Już pamięta, przecież w Anglii, wszyscy jeżdżą lewą stroną. Z czym ci się kojarzy, Stasiu, kraj Wielka Brytania? Mnie z księciem Karolem oraz księżną Dianą, Z rodziną królewską, z królową Elżbietą, Ze świetnymi piłkarzami i ligą angielską. Stacja BBC jest znana dziś na całym świecie, Oglądając jej dzienniki wiele się dowiecie, Wszyscy kulturalni ludzie, Znają też Shakespeare’a, Dzieła tego dramaturga,podobają się nad wyraz. Staś wszedł do kawiarni, był bardzo zmęczony, Zamówił herbatę, minę miał zdziwioną, To herbata „Lipton”! O tym chyba wiecie, mama lubi ją najbardziej, Ze wszystkich na świecie.

Page 40: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

40 Zjednoczeni w różnorodności

Propozycje na obozy

Konkursu wiedzy o Unii Europejskiej Tematyka konkursu dotyczy ogólnej wiedzy o krajach Unii Europejskiej, ich zabytków, instytucjach unii i zakresie jej działania. W zależności od wieku i wiedzy uczestników można wybrać odpowiednie pytania i zadania. Konkurs obejmuje zadania praktyczne i teoretyczne. Wygrywa zastęp, który w konkursie zdobędzie najwięcej punktów. Konkurs wiedzy może również przebiegać w formie gry terenowej, gdzie na poszczególnych punktach harcerze odnajdą zadania. Zadanie 1 – I jak tu się przywitać? Drużynowy odczytuje kolejne powitania. Zastępy zapisują na kartce nazwę państwa z jakiego pochodzą.

Bonjour Good morning Bongiorno Guten tag Buenos dias

Zadanie 2 – Zagadkowe państwa. Zastępy wybierają nr zagadki, której rozwiązaniem jest podanie państwa. Drużynowy odczytuje zagadkę

Szwecja Ongiś z "potopem" do nas przybyli, Lecz Częstochowy...nie! Nie zdobyli... Dali nam królów spod znaku Wazy - Dziś nie czujemy do nich urazy.. O jakie państwo z "Piętnastki" chodzi? Odpowiadajcie, geniusz młodzi...

Niemcy Po zjednoczeniu - wielka potęga, Po dobrobytu trofea sięga I pierwsze miejsce na olimpiadzie... Znacie Goethego? Choćby w przekładzie... Tego bliskiego Polski sąsiada Wnet odgadniecie... Kto odpowiada?

Finlandia Jest ponoć krajem jezior tysiąca I choć nie parzy tu nadmiar słońca Możesz przebywać w florze, przy faunie, A ciepło znajdziesz w gościnnej saunie - Lub się ogrzejesz przy reniferze... Jakie to państwo? Śmiało i szczerze...

Page 41: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

41 Zjednoczeni w różnorodności

Hiszpania W rytmie flamenco napięcie rośnie, A kastaniety klaszczą donośnie... Korrida wabi żądnych tych wrażeń, Innych Majorka - ten przedmiot marzeń... I Costa Brava cudne wybrzeże... Jakie to państwo? Śmiało i szczerze!

Luksemburg Małe państewko - lecz Księstwo Wielkie, Na mapie widzisz jakby kropelkę Pomiędzy Belgią, Francją, Niemcami... Jakie to państwo? Zgadnijcie sami...

Włochy Na mapie - jakby wielkie bucisko - Jest tam Wezuwiusz, Pompei blisko... I Wieczne Miasto, które zachwyca Oraz Piotrowa święta stolica... Że mądrej głowie - to dość dwie słowie - Jakie to państwo? Któż mi odpowie?

Austria Piękna stolica - miasto walczyka! Tańca i pieśni tu nie unikaj... Nasz król Jan Trzeci - wodzowska głowa Od Turków dzielnie je uratował... A góry jakie w tym pięknym kraju - Polscy narciarze dobrze je znają! Sam Adaś Małysz - nad skoczki skoczek Nie raz trenował na tamtych zboczach. Mówcie - by zyskać gromkie oklaski - Jakie to państwo z naszej "Piętnastki"?

Holandia Część tego kraju to są poldery - Wydarty morzu grunt żyzny, szczery... Wiatrak tam stoi blisko wiatraka I tulipanów obfitość taka... Co to za państwo? Odgadnąć łatwo... A więc odpowiedz - szanowna dziatwo!

Wielka Brytania Big Ben wydzwania swoją piosenkę, Elżbiecie drugiej czyniąc podziękę, Że już pół wieku włada wzorowo Wyspiarskim krajem. Więc ruszcie głową - I pociągnąwszy łyczek herbatki - Jakie to państwo? Powiedzcie, dziatki!

Page 42: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

42 Zjednoczeni w różnorodności

Belgia Państwo bogate, chociaż nieduże - W Europejskiej Unii "na górze". Jego stolica - Unii stolicą! Jakie to państwo? Bystrzy wnet chwycą...

Irlandia Zieloną Wyspą często jest zwana, Z Anglią przez wiele wieków związana - Dziś protestanci i katolicy Nie lubią innych w swej okolicy... Na kobzie grają melodie żwawe - Jakie to państwo? Bardzo ciekawe...

Dania Tam się wykluło brzydkie kaczątko... Tam z zapałkami marzło dziewczątko - Snuł pan Andersen swych baśni wątek... I klocków "lego" tam był początek! Jakie to państwo? - zgadniecie łatwo - A więc do dzieła, roztropna dziatwo!

Grecja Pod Akropolem - stare kamienie, Amfiteatry, chóry na scenie... Gaje oliwne, Korynt, Pireus, Z wyżyn Olimpu spogląda Zeus... Morze Egejskie z wodą wspaniałą... Jakie to państwo? Szczerze i śmiało!

Portugalia Kraina piękna, ciepła, szczęśliwa, Atlantyk plaż jej stopy obmywa... Do Sanktuarium w cichej Fatimie Co roku strumień pielgrzymów płynie... Żeglarze żyją tu i górale... Co to za państwo? Nietrudno wcale...

Francja Płynie Sekwana u stóp Notre Damu, W Luwrze naczelnym punktem programu Jest Mony Lizy uśmiech przesławny... A nad Loarą czar zamków dawnych.. I Lazurowe kusi Wybrzeże... Jakie to państwo? - śmiało i szczerze... Przedstawienie punktacji przez komisję.

Zagadki można podzielić i zadawać je zastępom pomiędzy innymi zadaniami.

Page 43: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

43 Zjednoczeni w różnorodności

Zadanie 3 – Stolice państw Unii Podaj stolicę danego państwa. Zastępy wybierają numery państw (mogą losować koperty, gwiazdki z nazwami krajów), można oczywiście wybrać inne państwa.

1. Szwecja 2. Łotwa 3. Finlandia 4. Słowacja 5. Wielka Brytania 6. Włochy 7. Dania 8. Irlandia

Zadanie 4 – Flagi narodowe Zastępy wybierają koperty i muszą rozpoznać państwo, które kryje się pod prezentowaną flagą.

Np. 1. Słowacja 2. Belgia 3. Dania 4. Finlandia 5. Francja 6. Grecja 7. Hiszpania 8. Holandia 9. Irlandia 10. Litwa 11. Niemcy 12. Portugalia 13. Szwecja 14. Łotwa.

Zadanie 5 -Kto pierwszy i dokładniejszy ten lepszy. Drużynowy czyta pytanie, na które prawo odpowiedzi uzyskuje zastęp, która jako pierwszy wceluje np. kulką papieru w wyznaczone miejsce. Przykładowe pytania:

1. Jak nazywa się waluta Unii Europejskiej? (Euro) 2. Jak nazywa się hymn Unii Europejskiej? (Oda do radości) 3. W którym roku powstała Europejska Wspólnota Gospodarcza? (1958) 4. Kto jest kompozytorem hymnu Unii? ( Beethoven) 5. Ile jest obecnie państw w Unii Europejskiej? (27) 6. Które z wymienionych państw nie jest członkiem UE? (Norwegia)

Belgia Niemcy Norwegia 7. Która ze stolic europejskich była przez 34 lata podzielona na 2 części

słynnym murem? (Berlin) 8. Jak wygląda flaga UE ? (12 żółtych gwiazd na niebieskim tle)

Zadanie 6 – Muzyka nie zna granic Zastępy słuchają czterech fragmentów dzieł wybitnych kompozytorów europejskich. Zapisują na kartkach tytuły utworów, nazwiska muzyków lub kraj z którego pochodzili. Np.:

1) Walc Strauss Austria 2) Bolero Ravel Francja 3)Carmen Bizet Hiszpania 4)V symfonia Beethoven Niemcy

Zadanie 7 – Kuchnia Zastępy z różnorodnych produktów przygotowują potrawy kuchni Europejskiej.

Page 44: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

44 Zjednoczeni w różnorodności

Zadanie 8 - Sławni Europejczycy Drużynowy czyta pytanie, na które prawo odpowiedzi uzyskuje zastęp, którego przedstawiciel jako pierwszy dobiegnie w wyznaczone miejsce. Zła odpowiedź - 1 pkt. Przykładowe pytania:

1. Jak nazywa się austriacki aktor znany ze swej muskulatury i filmów akcji? Zdobył sławę dzięki filmom nakręconym w Hollywood. Arnold Schwarzenegger

2. Jak nazywa się wybitny śpiewak operowy pochodzący z Włoch? Luciano Pavarotti

3. Jak nazywa się urodzony w Danii najsłynniejszy autor baśni, które zostały przetłumaczone na ponad 80 języków? Hans Christian Andersen.

4. Z jakiego kraju pochodzą wybitni artyści Leonardo da Vinci i Michał Anioł. Włochy.

5. Z jakiego kraju pochodzi gwiazda kina akcji Jean Claude van Damme? Belgia. 6. Z jakiego kraju pochodzi malarz Vincent van Gogh - autor „Słoneczników"?

Holandia 7. Jak nazywa się kapitan piłkarskiej reprezentacji Francji, mistrz świata z 1998,

podpora Realu Madryt? Zinedine Zidane. Zadanie 9 -Historia i instytucje unii. Pytania dla wszystkich. Drużynowy czyta kolejno pytanie. Zastępy zapisują odpowiedzi na kartkach. Po ostatnim pytaniu komisja sprawdza odpowiedzi.

1. Podaj nazwę miasta, w którym podpisano traktat o Unii Europejskiej. Maastricht, Holandia.

2. Podaj datę podpisania traktatu o UE. 7 II 1992 r. 3. Wymień kraje założycielskie EWG - poprzedniczki Unii. Belgia, Holandia,

Luksemburg, Włochy, Francja, Niemcy (RFN) 4. Wymień przynajmniej 5 państw, które przystąpiły do Unii podczas ostatniego

rozszerzenia. Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Litwa, Łotwa, Estonia, Słowenia, Cypr, Malta.

5. Podaj nazwę miasta, w którym obraduje Parlament Europejski. Strasburg 6. Jak nazywa się miasto - siedziba władz unii Europejskiej? Bruksela 7. Ilu parlamentarzystów zasiada w Parlamencie Europejskim? Można pomylić się

o 20. 732 8. Ile lat trwa kadencja PE? 5 lat 9. Jak nazywa się organ, do którego mogą się odwoływać obywatele, w przypadku

krzywdzącego wyroku sądu w swoim kraju? Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS)

10. Wymień przynajmniej jedno państwo członkowskie, które nie wprowadziło euro jako waluty. Wlk. Brytania, Dania, Szwecja, Polska

Zadanie 1o - Polska w Unii 1. Podaj datę przystąpienia Polski do UE. 1.05.2004 2. W którym roku Polska rozpoczęła oficjalne negocjacje z krajami UE? 1998 3. Jakie znasz programy pomocowe Unii europejskiej, z których korzystała Polska.

PHARE, SAPARD 4. Jakim płatnikiem składek członkowskich jest Polska? płatnikiem netto 5. Kto jest komisarzem w Komisji Europejskiej z ramienia Polski? Danuta Huebner 6. Podaj datę polskiego referendum akcesyjnego. 7 i 8 czerwca 2003

Page 45: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

45 Zjednoczeni w różnorodności

Inne zadania: - Podaj nazwiska polityków, których uważa się za ideologów zjednoczenia Europy.

Robert Schumann, Jean Monnet, - Zastępy wykonują piosenki zespołów z poszczególnych krajów, - Zastępy odgadują na podstawie zdjęć – co to za budowla? - Marki samochodów – na podstawie „loga” – odgadnięcie marki i kraju produkcji, - Tabelka (najlepiej duże – na szarym papierze) do uzupełnienia podanymi wyrazami: spożywanie ślimaków, Berlin, Ateny, flamenco, Wenecja, Rzym, Octoberfest, Sewilla, Glasgow, Insbruck, narciarstwo, Paryż, potwór z Lochnes, bogowie, Luwr

PAŃSTWO STOLICA INNE MIASTO CIEKAWOSTKA

Francja

Niemcy Monachium

Hiszpania Madryt

Włochy Mafia

Wielka Brytania Londyn

Grecja Saloniki

Austria Wiedeń

- łączenie nazw słynnego miejsca z nazwą państwa, w którym się znajduje:

Brama Brandeburska Włochy Wieża Ejffla Austria Tower Bridge Niemcy Krzywa wieża w Pizie Wielka Brytania Tyrol Francja

Kreta Grecja

Na podstawie konkursu opracowanego przez Z. Szumańską i M. Lejman

Page 46: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

46

Obozowa olimpiada – znicza olimpijskiego, defilada zawodników itpsię dyscypliny olimpijskie (oczywiście mogą być w uproszczonej wersji 4 km., rzut oszczepem plastikowym talerzykiem; oczywiście jeśli macie do dyspozycji odsportowy to jak najbardziej należy go używać).

Eurowizja – konkurs piosenki obozowej, jeśli się uda to warto by widownia mogła wysłuchać piosenki w różnych językach (np. szanty) i aby każdy z widowni mógł zagłosować na wybraną przez siebie

Eurokuchnia – warto na obozie zorganizować dzień kuchni europejskiej każdy zastęp mógł przygotować jakąś potrawę,

Europejskie Świętowanieposzczególnych państw i zorganizoJana itp.

Jarmark Europejski – na którym każdy zastęp zaprezentuje wybrany kraj unii jego flagę, kuchnię, zabytki, kulturę, muzykę itp.

Harcerski Parlament Europejski

na tematy najbliższe waszej drużynie miejsc pracy, systemu szkolnictwa… Wspólnie poszukajcie rozwiązań najbardziej nurtujących was problemów. Pomyślcie co dalej możecie zrobić ze swoimi rozwiązaniami?

„Brytyjczyk, czyli kto ? ”Kilka informacji o Brytyjczykach:Czy Brytyjczyków łączy język? Tak, jest nim angielski. Tylkow każdej części samej Angliiodmiany angielskiego: walijska, szkodnaleźć pozostałości nie używanych juższkockiego,(galeickiego), kornińskiegoBrytyjska flaga zwana jest popularnie Union Jack. Tworzą ją trzy krzyże patronów Zjednoczonego Królestwa. Centralny, czerwony krzyż to syAnglii. Szkocję obrazuje krzyż z białych przekątnychtło. Czerwone krzyżujące się przekątne na białym tle znak patrona Irlandii, św. Patryka. Nie ma natomiast symbolu Walii, która w momencie tworzenia flagi była zjednoczona z Anglią. (B. Węgliński, Brytyjczyk czyli kto ? „Poznaj świat” 2002 Jako podkładu do zapisu można użyć mapy WB. dla mieszkańców dowolnego kraju A następnie na bazie mapy przeprowadzić dyskusję, kuźnicę itp.

Zjednoczeni w różnorodności

nawiązująca do dawnych olimpiad w Grecji, odpalenie znicza olimpijskiego, defilada zawodników itp. Najlepiej by na olimpiadzie znalazły się dyscypliny olimpijskie (oczywiście mogą być w uproszczonej wersji 4 km., rzut oszczepem -zapałką od namiotu, rzut dyskiem –plastikowym talerzykiem; oczywiście jeśli macie do dyspozycji odsportowy to jak najbardziej należy go używać).

konkurs piosenki obozowej, jeśli się uda to warto by widownia mogła wysłuchać piosenki w różnych językach (np. szanty) i aby każdy z widowni mógł zagłosować na wybraną przez siebie piosenkę.

warto na obozie zorganizować dzień kuchni europejskiej każdy zastęp mógł przygotować jakąś potrawę, opowiedzieć o nim…

Europejskie Świętowanie – warto zapoznać się z różnymi tradycjami poszczególnych państw i zorganizować np. La Tomatina, święto koszy, noc Świętego

na którym każdy zastęp zaprezentuje wybrany kraj unii jego flagę, kuchnię, zabytki, kulturę, muzykę itp.

Harcerski Parlament Europejski – zorganizujcie obrady parlamentu, na tematy najbliższe waszej drużynie – mogą one dotyczyć ochrony środowiska, miejsc pracy, systemu szkolnictwa… Wspólnie poszukajcie rozwiązań najbardziej nurtujących was problemów. Pomyślcie co dalej możecie zrobić ze swoimi

jczyk, czyli kto ? ” - tworzymy mapę mentalną Kilka informacji o Brytyjczykach: Czy Brytyjczyków łączy język? Tak, jest nim angielski. Tylko, że jest on nieco inny w każdej części samej Anglii, a jeszcze bardziej różni się w całym Królestwie

walijska, szkocka, irlandzka, kornińska w których można odnaleźć pozostałości nie używanych już na co dzień języków celtyckich: walijskiego, szkockiego,(galeickiego), kornińskiego, irlandzkiego, manx (na wyspie Man ).(…)

laga zwana jest popularnie Union Jack. Tworzą ją trzy krzyże patronów Zjednoczonego Królestwa. Centralny, czerwony krzyż to symbol św. Jerzego

. Szkocję obrazuje krzyż z białych przekątnych- znak św. Andrzeja ujące się przekątne na białym tle znak patrona Irlandii, św.

Patryka. Nie ma natomiast symbolu Walii, która w momencie tworzenia flagi była

B. Węgliński, Brytyjczyk czyli kto ? „Poznaj świat” 2002

Jako podkładu do zapisu można użyć mapy WB. Można stworzyć taką mapę dla mieszkańców dowolnego kraju – a może też wszystkich mieszkańców Europy.A następnie na bazie mapy przeprowadzić dyskusję, kuźnicę itp.

Zjednoczeni w różnorodności

nawiązująca do dawnych olimpiad w Grecji, odpalenie . Najlepiej by na olimpiadzie znalazły

się dyscypliny olimpijskie (oczywiście mogą być w uproszczonej wersji – maraton – metalowym lub

plastikowym talerzykiem; oczywiście jeśli macie do dyspozycji odpowiedni sprzęt

konkurs piosenki obozowej, jeśli się uda to warto by widownia mogła wysłuchać piosenki w różnych językach (np. szanty) i aby każdy z widowni mógł

warto na obozie zorganizować dzień kuchni europejskiej – tak by opowiedzieć o nim…

warto zapoznać się z różnymi tradycjami wać np. La Tomatina, święto koszy, noc Świętego

na którym każdy zastęp zaprezentuje wybrany kraj unii –

zorganizujcie obrady parlamentu, debatę mogą one dotyczyć ochrony środowiska,

miejsc pracy, systemu szkolnictwa… Wspólnie poszukajcie rozwiązań najbardziej nurtujących was problemów. Pomyślcie co dalej możecie zrobić ze swoimi

że jest on nieco inny ej różni się w całym Królestwie. Istnieją

w których można na co dzień języków celtyckich: walijskiego,

manx (na wyspie Man ).(…) laga zwana jest popularnie Union Jack. Tworzą ją trzy krzyże patronów

mbol św. Jerzego-patrona znak św. Andrzeja – oraz białe

ujące się przekątne na białym tle znak patrona Irlandii, św. Patryka. Nie ma natomiast symbolu Walii, która w momencie tworzenia flagi była

B. Węgliński, Brytyjczyk czyli kto ? „Poznaj świat” 2002, nr 6)

Można stworzyć taką mapę a może też wszystkich mieszkańców Europy.

Page 47: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

47 Zjednoczeni w różnorodności

Wspólne parzenie angielskiej herbaty - kilka informacji o angielskiej herbacie i jej przygotowaniu: A wydawałoby się, że herbata towarzyszy Anglikom od niepamiętnych czasów! Jednakże w drugiej połowie XVII wieku wyższe sfery miasta, które za kilka dekad stanie się stolicą imperium, dopiero poznają smak napoju, co pokrzepia, a nie upija, choć podobno herbatę przywieziono do Anglii już pod koniec XVI wieku. O tym, jak szybko herbata stała się nieodzownym elementem życia w Anglii, świadczy jeden z najbardziej znanych obrazów malarstwa angielskiego, datowany na 1730 rok, a przedstawiający rodzinę przy herbatce. (…) Angielska Ćwierczakiewiczowa, pani Beeton, która mając 26 lat, skomponowała księgę kucharską zawierającą ponadto różne porady życiowe, od wywabiania plam i obowiązków pokojówki po sporządzanie testamentu, pisze: „Przyrządzanie dobrej herbaty nie wymaga sztuki, wystarczy mieć wrzącą wodę i nie poskąpić pachnącego liścia ,a napój będzie niemal nieodmiennie smaczny. Nadal praktykuje się staromodna zasadę po jednej łyżeczce herbaty na osobę i jednej ponadto. Czajnik ogrzać wrzątkiem, pozostawiając go na dwie –trzy minuty ;aby naczynie stało się dobrze gorące, po czym wylać . Wsypać herbatę, zalać ,gotująca wodą przykryć przykrywkę i odstawić na 5-10 minut ,potem dopełnić wodą .Herbatę całkiem można popsuć , dodając wody , która nie wrze ,ponieważ liście się nie pootwierają i nie wyjdzie z nich smak, a w konsekwencji napar będzie blady i niesmaczny-właściwie będzie to ciepła woda ” .(…) Tradycyjnie Anglicy piją herbatę o 11 rano i wówczas niemal wszędzie everything stops for tea (co w wolnym tłumaczeniu oznacza „stać herbata”). Natomiast w okolicach piątej po południu nadchodzi pora na podwieczorek (tea oznacza zarówno herbatę jak i podwieczorek ) o międzynarodowej sławie. Wówczas Ci, którzy mają na to czas ,do swojej herbaty podają sandwicze, Stones - rodzaj pieczywa podawanego z pieca ,przełożonego dżemem i gęstą śmietaną, oraz biszkopt.

(E. Krajewska. O angielskiej herbacie, „Poznaj świat” 1995, nr 10)

Sąd nad poglądem - „Warto wyjechać z Polski i pracować w Londynie”.

Cały świat zamieszkał w Londynie. Przejdźcie się po Oxford Street, a zobaczycie Hindusów i Kolumbijczyków, ludzi z Bangladeszu i Etiopii, Pakistańczyków i Rosjan, Melanezyjczyków i Malajów. 50 narodów ma tu swoją reprezentację przekraczającą pięć tysięcy ludzi . W Londynie mówi się 300 językami. Szacuje się, że do roku 2010 prawie 30% mieszkańców stanowią mniejszości etniczne. Większość londyńczyków to dzieci, a czasem wnuki ludzi, którzy przybyli tu - po zapaści Imperium Brytyjskiego - z Karaibów i subkontynentu indyjskiego .(…) W tej radosnej mieszance ras nie tylko jej różnorodność jest dla Londynu tak szczególna. Tu jest ogromna liczba małżeństw mieszanych –mówi Sunand Prasad, architekt

Page 48: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

48 Zjednoczeni w różnorodności

pochodzenia indyjskiego, którego rodzina wyemigrowała do Londynu 30 lat temu. Rasy były niegdyś całkiem odrębne, ale granice pomiędzy nimi, zamiast stawać się coraz

ostrzejsze, tak jak we Francji czy w Stanach, zaczynają się zamazywać. Geograficznie i politycznie Wielka Brytania, być może, leży na obrzeżach Europy, ale pod względem ekonomicznym i kulturalnym Londyn stał się de facto stolicą kontynentu. (…) Zanim tu przyjechałem ,moje wyobrażenie Londynu było bardzo staroświeckie. Myślałem, że ludzie piją tam herbatę o piątej po południu i wszyscy są bardzo uprzejmi - powiedziała Xymena Cordoba, 24- latka

z Boliwii. Ale Londyn jest miejscem pełnym wolności. Wcześniej mieszkałam w Barcelonie. Londyn jest znacznie bardziej tolerancyjny, bardziej kosmopolityczny. (…) Kosmopolityzm i tolerancja oraz szybko rozwijająca się gospodarka Londynu przyciąga nową falę migracji - nie z Karaibów czy Afryki, lecz z przeciwległego brzegu kanału La Manche. Londyn jest w tej chwili bardzo atrakcyjny dla Francuzów. (…) W Wielkiej Brytanii legalnie pracuje i mieszka ponad 65 tysięcy obywateli Francji. Liczbę Francuzów w Londynie szacuje się nieoficjalnie na 100 tysięcy, każdego tygodnia przybywają nowi. Francuzi często pracują w hotelarstwie, cateringu i gastronomii. Kilka francuskich firm, przygniecionych w swoim kraju wysokimi podatkami i kosztami pracy, przeniosło się do Londyn . Nawet linie lotnicze - Air France - swoją europejską centrale telefoniczną ulokowały w Londynie. Za nimi przeniosły się worki pieniędzy.

(S. Worral, Londyn na fali , „National Geographic “ 2000, nr 6)

Można również przeprowadzić na ten temat z wędrownikami kuźnice, porozmawiać o migrowaniu za granicę w celu pracy ☺.

Czy w Polsce chcemy Euro - dyskusja, debata, sąd nad poglądem itp.

Zastanówcie się wspólnie, czy Polska powinna pozostawić swoją złotówkę, czy może jednak powinniśmy przyjąć euro jako nasz środek płatniczy? Jakie rozwiązanie dla Polski będzie lepsze?

Karta Praw Podstawowych Europejczyków – nasze Prawa.

Karta Praw Podstawowych składa się z preambuły oraz 54 artykułów rozdzielonych między 7 rozdziałów:

I. Godność człowieka (art. 1-5): ochrona godności ludzkiej; prawo do życia (w tym zakaz orzekania i wykonywania kary śmierci); prawo do integralności cielesnej

Page 49: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

49 Zjednoczeni w różnorodności

(w tym zakaz praktyk eugenicznych, zakaz czerpania zysków z ciała ludzkiego jako takiego i jego części, zakaz klonowania w celach reprodukcyjnych); zakaz tortur i poniżającego traktowania lub karania; zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej.

II. Wolność (art. 6-19): prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego; prawo do poszanowania prywatności i życia rodzinnego; ochrona danych osobowych; prawo do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny; wolność myśli, sumienia i religii; wolność przepływu informacji i wyrażania opinii; wolność zgromadzania się i stowarzyszania się; wolność sztuki i badań naukowych; prawo do edukacji; wolność wyboru zawodu i prawo do zatrudniania się w każdym państwie UE; wolność prowadzenia działalności gospodarczej; prawo własności (w tym własności intelektualnej); prawo do azylu; ochrona na wypadek wydalenia i ekstradycji.

III. Równość (art. 20-26): równość wobec prawa; zakaz wszelkiej dyskryminacji; poszanowanie różnorodności kulturowej, religijnej i językowej; równość płci ale przy dopuszczeniu „specyficznych korzyści dla płci niedostatecznie reprezentowanych"; prawa dziecka; prawa osób starszych; integracja osób niepełnosprawnych.

IV. Solidarność (art. 27-38); prawo pracowników do informacji i konsultacji; prawo do układów zbiorowych i wspólnych działań; prawo do pomocy społecznej i mieszkaniowej; prawo do ochrony przed nieuzasadnionym zwolnieniem; prawo do dobrych warunków pracy; zakaz pracy dzieci i ochrona pracującej młodzieży; zakaz zwolnień z powodu macierzyństwa, prawo do zasiłku macierzyńskiego i opiekuńczego; prawo do pomocy socjalnej; prawo dostępu do służby zdrowia; ochrona środowiska; ochrona konsumenta.

V. Prawa obywatelskie (art. 39-46): prawo do głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego; prawo do głosowania i kandydowania w wyborach samorządowych; prawo do dobrej administracji; prawo dostępu do dokumentów unijnych; prawo składania skarg do Rzecznika Praw Obywatelskich; prawo składania petycji do Parlamentu; prawo przemieszczania się i osiedlania; prawo do ochrony dyplomatycznej i konsularnej.

VI. Wymiar sprawiedliwości (art. 47-50): prawo do rzetelnego procesu sądowego; domniemanie niewinności i prawo do obrony; zasada legalizmu i proporcjonalności w procesie karnym; ne bis in idem procedatur (nikt nie może być ścigany lub skazywany z powodu faktów, co do których został już uniewinniony lub skazany; nie może być sądzony dwa razy o to samo).

VII. Postanowienia ogólne (art. 51-54): zakres stosowania Karty (podczas implementacji prawa wspólnotowego przez ciała unijne); zakres gwarantowanych praw (mogą być ograniczone tylko, jeśli jest to konieczne dla ochrony dobra publicznego lub innego z praw, przy uwzględnieniu zasady proporcjonalności); zakaz interpretacji Karty w sposób uszczuplający prawa człowieka gwarantowane przez inne akty prawa międzynarodowego; zakaz nadużycia praw (nie mogą być interpretowane jako uprawnienie do wydania aktu prawnego niweczącego którekolwiek z praw i wolności).

Powyższe informacje mogą harcerze otrzymać w kopertach, zdobyć je wykonując

różne zadania podczas gry terenowej. Mogą otrzymać tytuły rozdziałów, a następnie

wykonując zadania otrzymywać poszczególne prawa i dopasowywać je do właściwego

tematu.

Page 50: Zjednoczeni w r |norodno [ci w... · Brytania, Dania i Irlandia, co zostało nazwane ... się do nich Wielka ... naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością. Z drugiej nawiązuje

50 Zjednoczeni w różnorodności

W ramach podsumowania można wspólnie zastanowić się nad ty czy nie należało by

rozszerzyć katalogu Praw ? Jak wygląda stan poszanowania tych praw w Polsce a może

w całej Europie?

Wszystko inne co przyjdzie wam do głowy po zapoznaniu się z częścią dotyczącą ciekawostek ☺

Udanych wakacji!

Bibliografia: Iwona Kienzler „Leksykon Unii Europejskiej" Z.M. Doliwa-Klepacki „Integracja europejska", Białystok 2005 „Dokumentacja europejska", Luksemburg: Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich 2004 r. www.mrr.gov.pl www.wikipedia.pl

Autorzy: Teresa Zawadzka, Agnieszka Buraczyńska, Emilia Kulczyk - Prus