ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji...

205
ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW TURYSTYCZNYCH „KRAINY LESSOWYCH WĄWOZÓW” Realizacja : Lokalna Organizacja Turystyczna „Kraina Lessowych Wąwozów” al. Grabowa 6, 24-150 Nałęczów, tel./fax 081 501 61 01 e-mail: [email protected] , www.naleczow.org.pl Opracowanie dokumentu : Eliza Cieszko Konsultacje merytoryczne : Elżbieta Niedziejko – Suwalska Izba Rolniczo-Turystyczna Jacek Rosły – Starostwo Powiatowe w Opolu Lubelskim

Transcript of ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji...

Page 1: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW TURYSTYCZNYCH

„KRAINY LESSOWYCH WĄWOZÓW”

Realizacja : Lokalna Organizacja Turystyczna „Kraina Lessowych Wąwozów”al. Grabowa 6, 24-150 Nałęczów, tel./fax 081 501 61 01

e-mail: [email protected], www.naleczow.org.pl

Opracowanie dokumentu : Eliza CieszkoKonsultacje merytoryczne : Elżbieta Niedziejko – Suwalska Izba Rolniczo-Turystyczna

Jacek Rosły – Starostwo Powiatowe w Opolu Lubelskim

Page 2: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

2

Page 3: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Spis treści:

Część 1 – Generalna……………………………………………………...……….……31. Wstęp……………………………………………………………………………………………32. Znakowanie szlaków turystycznych…………………………………………………………….33. Istniejąca sieć szlaków turystycznych…………………………………………………….…….54. Projektowana sieć szlaków turystycznych…………………………………………………...….85. Co należy zrobić aby powstały nowe szlaki …………………………………………...……...106. Problemy związane z funkcjonowaniem szlaków……………………………………………..117. Analiza danych dotyczących infrastruktury turystycznej i około turystycznej………………..118. Możliwości finansowania rozwoju zintegrowanej sieci szlaków turystycznych ………..…....12

Część 2 – Inwentaryzacja usług i infrastruktury turystycznej………………....….141. Baza gastronomiczna i noclegowa gmin………………………………………………………142. Informacja Turystyczna………………………………………………………………….…….253. Baza sportowo – rekreacyjna……………………………………………………………..……274. Inne obiekty infrastruktury oraz usługi turystyczne…………..………………………….……32

Część 3 – Zasoby przyrodnicze i kulturowe……………………………..…….……351. Warunki klimatyczne regionu…………………………………………………………………352. Krajobraz i regiony naturalne………………………………………………………….………353. Formy ochrony przyrody…………………………………………………………….…...……364. Rys historyczny obszaru……………………………………………………………….………405. Walory przyrodnicze i kulturowe poszczególnych gmin………………………………..……..446. Oferta kulturalna gmin na 2008 rok……………………………………………………..……..50

Część 4 – Szlaki istniejące…………………………………………………………….531. Szlaki piesze………………………………………………………………………………..…..532. Szlaki spacerowe, ścieżki dydaktyczne i przyrodnicze…………………………………….…..623. Szlaki rowerowe…………………………………………………………………………..……794. Spływy kajakowe……………………………………………………………………………….98

Część 5 – Szlaki projektowane………………………………………………..…......1001. Szlaki rowerowe…………………………………………………………………………….…1002. Ścieżka dydaktyczna………………………………………………...……………………..….1093. Trasy turystyczne……………………………………………………………….…….…….…1104. Szlak Gmin Krainy Lessowych Wąwozów................................................................................123

Część 6 - Proponowane przez poszczególne samorządy inwestycje turystyczne…1301. Inwestycje związane z istniejącymi i projektowanymi szlakami……………………..........….1302. Inne inwestycje turystyczne związane ze strategiami rozwoju poszczególnych gmin……...…130

Źródła……………………………………………………………………………….…………….....133

Część 7 – Załączniki:1. Mapa istniejących i projektowanych szlaków turystycznych wraz z obiektami ujętymi w

opisach szlaków.2. Mapa istniejących i projektowanych szlaków turystycznych oraz potencjalnych miejsc

zainwestowania.3. Płyta CD zawierająca:

- część opisową w formacie Word doc, - 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9.

CZĘŚĆ 1 - GENERALNA3

Page 4: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

1. Wstęp

Lokalna Organizacja Turystyczna „Kraina Lessowych Wąwozów” skupia obecnie 8 gmin zachodniej części Lubelszczyzny: Janowiec, Kazimierz Dolny, Nałęczów, Poniatowa, Wąwolnica, Wojciechów, Opole Lubelskie i miasto Puławy,. Każda gmina jest inna, wyjątkowa, ale równie atrakcyjna turystycznie. Wszystkie przyciągają urokliwymi krajobrazami, niezwykłymi zabytkami i wspaniałą przyrodą. Szczególną unikalność tego regionu zapewnia największa gęstość wąwozów w całej Europie. Do ich powstania przyczyniły się silne procesy erozyjne na podłożu lessowym, a także działalność człowieka – wylesianie terenu czy też intensywny transport kołowy, którego efektem są liczne głębocznice.

Projekt Zintegrowanej Sieci Szlaków Turystycznych Krainy Lessowych Wąwozów powstał w celu jej promowania na polskim rynku turystycznym. Silne więzi przyrodnicze, kulturowe i historyczne stwarzają możliwość wygenerowania wspólnej przestrzeni, której walory warunkują rozmieszczenie gęstej sieci szlaków: rowerowych, pieszych, kajakowych, ścieżek dydaktycznych i spacerowych, a także tematycznych tras turystycznych.

2. Znakowanie szlaków turystycznych.

Prace znakarskie dokonywane są w Polsce zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi w szczególności:

a) Wytyczanie szlaków turystycznych następuje zgodnie z ustaleniami ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 707 z późn. zm.);

b) Znakowanie rowerowych szlaków turystycznych następuje zgodnie z ustaleniami ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. Dz.U. 2007 r. Nr 19, poz. 115) i ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.) oraz wydanych na jej podstawie: rozporządzenia ministra Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. Nr 170, poz.1993), rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz.U. Nr 220, poz. 2181) i rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz.U. Nr 177, poz. 1729);

c) W przypadku wytyczania i znakowania szlaków turystycznych na terenie parków narodowych i innych form ochrony przyrody zastosowanie znajduje ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.);

d) W przypadku wytyczania i znakowania szlaków turystycznych w lasach zastosowanie znajduje ustawa z 28 września 1991 r. o lasach (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435 z późn. zm.);

e) W przypadku wytyczania i znakowania szlaków wodnych zastosowanie znajduje ustawa z 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019);

f) Samowolne niszczenie, uszkadzanie, usuwanie lub ustawianie znaku turystycznego stanowi wykroczenie podlegające karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny zgodnie z ustaleniami art. 85 § 1 i 2 ustawy z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz.U. Nr 12, poz. 114 z późn. zm.) z jednoczesną możliwością orzeczenia przez sąd na podstawie § 3 powołanego artykułu obowiązku zapłaty równowartości zniszczonego lub uszkodzonego znaku turystycznego albo obowiązku przywrócenia stanu poprzedniego.

4

Page 5: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Oznakowanie szlaków pieszych i rowerowychWyróżnia się trzy grupy symboli stosowanych do oznakowania szlaków:

znaki określające przebieg szlaku, znaki określające przebieg szlaków specjalnych (dojściowych, dydaktycznych, spacerowych) znaki informacyjne i ostrzegawcze.

Szlaki są w kolorach: czerwonym, niebieskim, żółtym, zielonym, czarnym. Kolory te wbrew obiegowym opiniom nie wyznaczają stopnia trudności szlaku. Kolor czerwony oznacza natomiast zwykle szlak główny, zaś kolor niebieski jest zwykle wariantem szlaku głównego.

Początek lub koniec szlaku

Zmiana kierunku szlaku

Przebieg szlaku

Ostry skręt szlaku w prawo (zwykle przed skrzyżowaniem)

Alternatywny znak skrętu w prawo

Rozejście się szlaków

Dojście od szlaku do naturalnego źródła wody

Rozejście się szlaków (niebieski biegnie prosto)

Dojście od szlaku do punktu widokowego

Dojście od szlaku do interesującego obiektu

Dojście od szlaku do schroniska

Ścieżka dydaktyczna

Scieżka spacerowa

Drogowskaz

Początek lub koniec lokalnej trasy rowerowej

Znak przebiegu trasy lokalnej

Zmiana przebiegu trasy lokalnej

Początek lub koniec ogólnopolskiej trasy

Znak przebiegu trasy ogólnopolskiej

Zmiana przebiegu trasy ogólnopolskiej

Międzynarodowa trasa rowerowa nr 7

Zmiana przebiegu trasy międzynarodowej rowerowej

5

Page 6: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

3. Istniejąca sieć szlaków turystycznychPrzez teren Krainy przebiega gęsta sieć szlaków o charakterze lokalnym a także liczne szlaki

ponadregionalne łączące ją z sąsiednimi krainami przyrodniczymi. Największy udział (aż 20) stanowią szlaki o charakterze ścieżek dydaktycznych, spacerowych czy przyrodniczych, o długościach od 2,5 km do 12,8 km. Ich zarządzającymi są: oddziały PTTK Lublin i Puławy, Kazimierski Park Krajobrazowy oraz nadleśnictwa Puławy i Kraśnik. Ten typ szlaków przystosowany jest dla wycieczek jednodniowych o charakterze rekreacyjno-edukacynym. Ich lokalizacja związana jest z formami ochrony przyrody – rezerwatami, parkami krajobrazowymi oraz obszarami chronionego krajobrazu.

Kolejną grupę stanowią szlaki rowerowe (10). Ich dystans to przedział od 8,5 km do 107 km. Dominują szlaki o charakterze lokalnym i regionalnym. Są także dwa szlaki ponadregionalne: Lublin – Kazimierz Dolny oraz Kazimierz Dolny – Kraśnik zarządzane przez Urząd Marszałkowski w Lublinie. Pozostałe znajdują się pod nadzorem Starostwa w Opolu Lubelskim, PTTK w Lipsku, MOSiR w Puławach oraz Urzędu Gminy Garbów. Są to głównie trasy jedno- bądź dwudniowe, ale tak naprawdę czas ich przemierzania zależy przeważnie od kondycji rowerzysty. Ze względu na bezpieczeństwo podróżujących wytyczone są głównie drogami lokalnymi. Dominuje nawierzchnia utwardzona.

W następnej grupie znajduje się 7 szlaków pieszych – 2 ponadregionalne, 2 regionalne i 3 lokalne. Ich długości wahają się od 12,6 km aż do 114,2 km, więc są to już wycieczki kilkudniowe, w których bardzo ważną rolę odgrywa baza gastronomiczno – noclegowa. W wielu przypadkach przebiegają przez główne miasta regionu (ze względu na atrakcje turystyczne oraz ww. bazę): Nałęczów, Puławy, czy Kazimierz Dolny, ale poza tym wytyczone są drogami leśnymi i polnymi, co stwarza odpowiedni klimat dla piechura, który chce spędzić czas na łonie przyrody. Zarządcami tych szlaków są oddziały PTTK w Puławach i Lublinie. Pod względem tematycznym dominują tu szlaki przyrodnicze i historyczne.

Ostatnia grupa to szlaki o charakterze spływów kajakowych. Ich ilość uzależniona jest od liczby rzek o odpowiedniej przepustowości. Do tej pory wykorzystano 4 główne rzeki przepływające przez teren Krainy: Wisłę, Wieprz, Kurówkę i Chodelkę. Spływ na Wiśle ma charakter krajowy – 96 km od Annopola, przez Józefów, Kępę Gostecką, Janowiec, Kazimierz Dolny, Puławy do Dęblina. W naszym regionie organizowany jest na odcinku Janowiec – Dęblin (35 km). Spływ regionalny na rzece Wieprz ma długość aż 90 km ze względu na bardzo wysoki współczynnik meandrowania rzeki. Pozostałe spływy na Kurówce i Chodelce są krótkie (odpowiednio 16 i 11 km) mają charakter lokalny, ale z możliwością przedłużenia na krajowy szlak po Wiśle.

6

Page 7: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

ISTNIEJĄCE SZLAKI TURYSTYCZNE KRAINY LESSOWYCH WĄWOZÓWNr Kolor Ranga Nazwa szlaku, przebieg Km Zarządzający

SZLAKI PIESZE1 Czerwony

LU-0301-cponadregionalny Szlak Wyżynny Zachodni: Kazimierz Dolny –

Skowieszynek-Rąblów- Wąwolnica-Nałęczów- Wojciechów-Palikije-Dąbrowica-Lublin skansen

60,8 PTTK Lublin

2 NiebieskiTG/LU-0302-c

Ponadregionalny SZLAK NADWIŚLAŃSKI: Dęblin PKP – Gołąb – Puławy – Zbędowice – Kazimierz Dolny – Podgórz – Kępa Chotecka – Piotrawin – Józefów nad Wisłą – Annopol.

107,0 PTTK Lublin

3 ZielonyLU-5553-z

regionalny SZLAK NIEPODLEGŁOŚCIOWY: Bochotnica – Wierzchoniów – Kol. Celejów – Las Stocki – Okręglica – Pożóg – Końskowola – Osiny – Bałtów – Borysów – Żyrzyn – Łysa Góra – Baranów nad Wieprzem

50,7 PTTK Puławy

4 NiebieskiLU-0303-n

regionalny SZLAK PARTYZANCKI: RĄBLÓW – BARTŁOMIEJOWIE – ROGALÓW – BRONICE – MARKUSZÓW – SAMOKLĘSKI – ANIELIN – LUBARTÓW – OSTRÓW LUBELSKI. W TYM W OPRACOWANIU: RĄBLÓW – BARTŁOMIEJOWIE – ROGALÓW – BRONICE – MARKUSZÓW- WOLA PRZYBYSŁAWSKA - AMELIN - KOZŁÓWKA PAŁAC - LUBARTÓW PKS – SERNIKI - WÓLKA ZABŁOCKA - KAZNÓW - OSTRÓW LUBELSKI PKS

77,1 PTTK Lublin

5 ZielonyLU-5551-z

lokalny SZLAK IMIENIA WINCENTEGO POLA: Puławy Osada Pałacowa – Góra Puławska – Nasiłów – Wojszyn Stary – Janowiec.

18,2 PTTK Puławy

6 CzarnyLU-5552-s

lokalny SZLAK LESSOWYCH WĄWOZÓW: Puławy Osada Pałacowa – Włostowie – Zbędowice – Parchatka

12,6 PTTK Puławy

7 NiebieskiRA-151-n

lokalny Janowiec nad Wisłą - Janowiec Zamek -Ignaców - Piskorów kol. - Leokadiów - Zwola - Czarnolas - Gródek - Garbatka - Molendy - Kociołki - Stanisławice - Kozienice - Łuczynów - Wola Chodkowska - Ryczywół - Studzianki Pancerne - Łękawica - Rez. "Olszyny" - Trzebień - Magnuszew - Łatków - Kępa Skórecka - Mniszew.

114,2 PTTK Radom

ŚCIEŻKI, SZLAKI SPACEROWE1 Zielony

LU-5556-zlokalny KAZIMIERZ DOLNY- Rynek, droga między cmentarzami,

ul. Albrechtówka, Ośrodek Wypoczynkowy MSW, Dolina Wisły – kamieniołom, Dom Wycieczkowy PTTK „Spichlerz”, KAZIMIERZ DOLNY - Rynek

6,0 PTTK Puławy

2 ŻółtyLU-5555-y

lokalny Kazimierz Dolny Rynek – ul. Browarna – Wąwóz Małachowskiego – Miejskie Pola – Jeziorszczyzna – Doły – ul. Lubelska – Rynek.

5,7 PTTK Puławy

3 CzerwonyLU-5557-c

lokalny Kazimierz Dolny Rynek – ul. Puławska – Norowy Dół – ul. Zamkowa – Kazimierz Rynek

4,0 PTTK Puławy

4 ZielonyLU-5571-z

lokalny Ścieżka spacerowa po Wrzelowieckim Parku Krajobrazowym: Kluczkowice (ośrodek wczasowy) – Zgoda – Wólka Kolczyńska – Góry Kluczkowickie – Kluczkowice (ośrodek wczasowy)

9,8 PTTK Lublin

ŚCIEŻKI DYDAKTYCZNE 5 Czarny

(Ścieżka 5)lokalny KAZIMIERZ – MĘĆMIERZ – KAZIMIERZ: Kazimierz

Dolny Rynek – Męćmierz - Kazimierz Dolny Rynek7,5 Kazimierski

Park Krajobrazowy

6 Czarny(Ścieżka 6)

lokalny KORZENIOWY I NOROWY DÓŁ: Kazimierz Dolny Rynek – Korzeniowy Dół – Norowy Dół – Kazimierz Dolny Rynek

6,5 Kazimierski Park

Krajobrazowy7 Czarny

(Ścieżka 7)lokalny KAMIENNY DÓŁ – NA BRODNIEWICZA – NA

PIĄDŁOWSKIEGO – NADEDWORCE: Kazimierz ul. Puławska – Kamienny Dół – Góry I

2,5 Kazimierski Park

Krajobrazowy8 czerwona lokalny BOCHOTNICA. Dwie Pętle:

Bochotnica – Ścianka Pożaryskich – BochotnicaBochotnica – ruiny zamku Esterki - Bochotnica

5,0 Kazimierski Park

Krajobrazowy9 Zielona lokalny WŁOSTOWICE – ZBĘDOWICE: Włostowice – Zbędowice – 5,5 Kazimierski

7

Page 8: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Parchatka. Park Krajobrazowy

10 Żółta lokalny ŚCIEŻKA DYDAKTYCZNA „DOBRE-PODGÓRZ”: Podgórz – Dobre – Skarpa Dobrska – Podgórz.

6,5 Kazimierski Park

Krajobrazowy11 Czerwona lokalny ŚCIEŻKA DYDAKTYCZNA „ROGÓW”: ROGÓW (SZKOŁA

PODSTAWOWA) – ROGÓW (KONIEC MIEJSCOWOŚCI U ZBIEGU DWÓCH POTOKÓW JAWORZANKI) – „WĄWOZY ROGOWSKIE” – ROGÓW (KONIEC MIEJSCOWOŚCI U ZBIEGU DWÓCH POTOKÓW JAWORZANKI) – ROGÓW (SZKOŁA PODSTAWOWA).

6,0 Kazimierski Park

Krajobrazowy

12 Zielona lokalny ŚCIEŻKA W OKOLICACH RĄBLOWA. 4,0 Kazimierski Park

Krajobrazowy13 Brązowa lokalny JANOWIEC RYNEK – OBLASY – JANOWIEC RYNEK. 6,5 Kazimierski

Park Krajobrazowy

14 Żółta lokalny JANOWIEC RYNEK – JANOWICE – BRZEŚCE – JANOWIEC RYNEK

8,5 Kazimierski Park

Krajobrazowy15 Czerwona lokalny ŚCIEŻKA W OKOLICY KAMIENIOŁOMU NASIŁÓW. 4,5 Kazimierski

ParkKrajobrazowy

16 Zielona lokalny ŚCIEŻKA PRZYRODNICZA „KLENIEWO”: POMORZE POLE BIWAKOWE – ŚCIEŻKA WZDŁUŻ CHODELKI – ROZLEWISKO CHODELKI – ŚCIEŻKA WZDŁUŻ DROGI LEŚNEJ – DROGA LEŚNA – POMORZE POLE BIWAKOWE

3,0 Starostwo Opole

Lubelskie, Nadleśnictwo

KraśnikŚCIEŻKI PIESZE NADLEŚNICTWA PUŁAWY

17 Czerwona lokalny BORYSÓW - JEZIORO PISKORY - BORYSÓW 12 Nadleśnictwo Puławy

18 Niebieska lokalny GOŁĄB – NURY - GOŁĄB 7,9 Nadleśnictwo Puławy

19 Zielona lokalny GOŁĄB – JEZIORO PISKORY -LAS BONOWSKI-GOŁĄB (LEŚNICZÓWKA)

11,2 Nadleśnictwo Puławy

20 Żółta lokalny NIEBRZEGÓW 12,8 Nadleśnictwo Puławy

SZLAKI ROWEROWE1 Czerwony ponadregionalny LUBLIN – NAŁĘCZÓW – KAZIMIERZ DOLNY: KAZIMIERZ

DOLNY – RZECZYCA – RĄBLÓW – STANISŁAWKA – KĘBŁO – WĄWOLNICA – NAŁĘCZÓW – WOJCIECHÓW – MIŁOCIN – MOTYCZ – DĄBROWICA – LUBLIN (MUZEUM WSI LUBELSKIEJ).

62 Urząd Marszałko-wski

Lublin

2 Czerwony ponadregionalny KAZIMIERZ DOLNY – KRAŚNIK: KAZIMIERZ DOLNY – MĘĆMIERZ – PODGÓRZ – DOBRE – WILKÓW – SZCZEKARKÓW – KĘPA CHOTECKA – GŁODNO – JANISZÓW – WOJCIECHÓW – KAMIONKA – GÓRY KLUCZKOWICKIE – NIESIOŁOWICE – JÓZEFÓW NAD WISŁĄ – RYBITWY – BÓR – PRAWNO – MAZANÓW – KOL. BOISKA – IDALIN – CHRUŚLANKI JÓZEFOWSKIE – BĘCZYN – URZĘDÓW – DZIERZKOWICE – KRAŚNIK.

107,0 Urząd Marszałko-wski

Lublin

3 Żółty regionalny KAZIMIERZ DOLNY – OPOLE LUBELSKIE – BĘCZYN: KAZIMIERZ DOLNY – CHOLEWIANKA – ZAGAJDZIE – ROGÓW – POLANÓWKA – POMORZE – OPOLE LUBELSKIE (ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 1) – GRABÓWKA (MOST NA RZECE CHODELCE) – DĘBINY – SIEWALKA (SZKOŁA PODSTAWOWA) – RUDA GODOWSKA (PRZEPUST DROGOWY NA CIEKU WODNYM) – BUDZYŃ – WÓLKA KOMASZYCKA – PUSZNO GODOWSKIE – DĄBROWA GODOWSKA – ŚWIDNO – MAJDAN BOBOWSKI – KOL. BOBY – NATALIN – BĘCZYN.

68 Starostwo Opole

Lubelskie

4 Niebieski regionalny DOLINA CHODELKI: KOLONIA BORÓW – BORÓW – JEŻÓW – CHODEL – BUDZYŃ – WÓLKA KOMASZYCKA – EMILCIN – OPOLE LUBELSKIE (ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 1) – POMORZE – CHODLIK – ŻMIJOWISKA (MOST NA RZECE JANKÓWCE) – KOSIORÓW – POLANÓWKA – DOBRE – PODGÓRZ.

51 Starostwo Opole

Lubelskie

4a lokalny TRASA „GRODZISKA NAD CHODELKĄ” – W RAMACH 15 Muzeum

8

Page 9: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

SZLAKU DOLINA CHODELKI: CHODLIK – ŻMIJOWISKA – PODGÓRZ – KŁODNICA

Nadwiślańskie

5 Czarny regionalny GOŚCINIEC PIOTRAWIŃSKI: KOLONIA BORÓW – GRĄDY – RATOSZYN I – CHODEL – PUSZNO GODOWSKIE – KLUCZKOWICE – GÓRY KLUCZKOWICKIE – KOPANINA KALISZAŃSKA – KOLONIA KALISZANY – PIOTRAWIN.

46 Starostwo Opole

Lubelskie

6 Czarny regionalny NITKĄ KOLEJKI WĄSKOTOROWEJ: OPOLE LUBELSKIE (STACJA KOLEI WĄSKOTOROWEJ) – GRABÓWKA (MOST NA RZECE CHODELCE) – DAROWNE – PONIATOWA (OKOLICE STACJI WĄSKOTOROWEJ) – KRACZEWICE (KOŚCIÓŁ) – PONIATOWA (HENIN) – PONIATOWA (SPORNIAK) – ROZALIN (STACJA KOLEI WĄSKOTOROWEJ) – KAZIMIERZÓW (DROGA WOJEWÓDZKA) – BIELSKO (BYŁA SZKOŁA PODSTAWOWA) – KOLONIA KARCZMISKA PIERWSZE (OKOLICE STACJI KOLEI WĄSKOTOROWEJ) – KARCZMISKA PIERWSZE (ZESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY) – WYMYSŁÓW (STACJA KOLEI WĄSKOTOROWEJ) – OBLIŹNIAK (STACJA KOLEI WĄSKOTOROWEJ) – ZABORZE (SZKOŁA PODSTAWOWA) –ZOFIANKA (LAS) – KĘBŁO.

48 Starostwo Opole

Lubelskie

7 Czarny regionalny OPOLE LUBELSKIE – SOLEC NAD WISŁĄ: OPOLE LUBELSKIE (AL. 600-LECIA) – KOZIENIEC (LEŚNICZÓWKA LASÓW PAŃSTWOWYCH) – ŁAZISKA – JANISZÓW – KAMIEŃ – KĘPA GOSTECKA – RZEKA WISŁA – KŁUDZIE – SOLEC NAD WISŁĄ.

24 Starostwo Opole

Lubelskie

8 Zielony lokalny POWIŚLE: OPOLE LUBELSKIE(AL. 600-LECIA) – JANKOWA – LAS POWIŚLAŃSKI (MOST NA RZECE JANKÓWCE) – TRZCINIEC – WRZELÓW – MAJDANY.

15 Starostwo Opole

Lubelskie9 Niebieski regionalny SZLAK ŻÓŁWIA I DINOZAURA: BAŁTÓW – TARŁÓW –

SOLEC NAD WISŁĄ – KŁUDZIE – CHOTCZA – JANOWIEC. W TYM OPRACOWANIU ODCINEK: KŁUDZIE – CHOTCZA – JANOWIEC.

26,0 PTTK Lipsko

10 Niebieski lokalny NAŁĘCZÓW – CZESŁAWICE – GUTANÓW 8 UG GarbówSPŁYWY KAJAKOWE Organizator

1 Niebieski krajowy RZEKA WISŁA: JANOWIEC – KAZIMIERZ DOLNY – PUŁAWY – DĘBLIN

35 MOSiR Puławy

2 Niebieski regionalny RZEKA WIEPRZ NA ODCINKU: ZAWIEPRZYCE – JEZIORZANY – BARANÓW NAD WIEPRZEM – KOŚMIN – BOBROWNIKI – DĘBLIN.

90,0 MOSiR Puławy

3 Niebieski lokalny RZEKA KURÓWKA NA ODCINKU: CHRZĄCHÓWEK – MŁYNKI – PUŁAWY – OŚRODEK ZDUNG.

16,0 MOSiR Puławy

4 Niebieski lokalny RZEKA CHODELKA NA ODCINKU: JAZ W SZCZEKARKOWIE – PODGÓRZ. (DALEJ WISŁĄ DO KAZIMIERZA).

11,0 MOSiR Puławy

4. Projektowana sieć szlaków turystycznycha) Szlaki rowerowe mają bardzo dużą popularność na terenie Krainy Lessowych Wąwozów, ze względu na dużą mobilność i samodzielność turysty oraz szerszy zasięg czasowy w ciągu roku – w zasadzie tylko zima jest sezonem przestojowym dla tego typu turystów. Z tego też względu projektowanych jest aż 10 takich tras, o bardzo zróżnicowanych długościach: od 7,5 km do 49 km, a 2 z nich ma być przedłużeniem już istniejących (czarnego Nitką Kolei Wąskotorowej oraz niebieskiego szlaku UG Garbów). Wszystkie będą miały charakter lokalny. 4 szlaki puławskie – żółty (Puławy-Osiny-Puławy), zielony (Puławy-Janowiec-Puławy), czerwony (Puławy-Zbędowice-Puławy) i niebieski (Puławy-Piskory-Puławy) są już wytyczone w terenie i opracowane, ale wymagają zarejestrowania, ponownego oznakowania i niewielkich zmian w przebiegu.Osobliwością ma być Szlak Różany (planowany w przyszłości do realizacji przez Urząd Gminy Końskowola), który na odcinku Końskowola – Las Stocki ma być przystosowany dla osób niepełnosprawnych. Dla najbardziej wymagających i zaprawionych rowerzystów zaproponowany zostanie Szlak Lessowych Wąwozów przebiegający przez najbardziej atrakcyjne wąwozy Kazimierskiego Parku Krajobrazowego.b) Proponowana ścieżka dydaktyczna to Sacrum –Natura –Historia o charakterze przyrodniczo historycznym prowadząca przez miejscowości Zarzaka, Wąwolnica i Kębło.

9

Page 10: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

c) Osobną grupę stanowią trasy turystyczne:- Dotychczas proponowany pieszy szlak Kapliczek Ziemi Wojciechowskiej (przez GOK w Wojciechowie o długości 20 km) zostanie włączony w szlak Kultury Sakralnej Ziemi Nałęczowskiej przebiegający przez gminy Nałęczów, Wojciechów i Wąwolnicę.- Muzeów – o długości 120 km – jego przemierzanie łączy się z czasochłonnym zwiedzaniem obiektów muzealnych, został więc zaprojektowany tylko drogami asfaltowymi, raczej dla turystów zmotoryzowanych.- Szlak Młynów Wodnych Rzeki Bystrej - można zwiedzić pieszo, rowerem, czy też kajakiem (podczas wyższych stanów wód na rzece) – sposób przemieszczania się, podobnie jak i trasę oraz obiekty do zwiedzania, wybiera sobie sam turysta. Na mapie zaznaczone są miejsca zarówno istniejących jak i nieistniejących młynów (także ich pozostałości).

PROJEKTOWANE SZLAKI I TRASY TURYSTYCZNE KRAINY LESSOWYCH WĄWOZÓW:

Nr Kolor Rodzaj Ranga Nazwa szlaku, przebieg km

Pomysłodawca i/lub

proponowany opiekun szlaku

1 Żółty rowerowy lokalnyNAŁĘCZOWSKI SZLAK ROWEROWY: Puławy – Skowieszyn – Pożóg – Klementowice – Drzewce – Wąwolnica – Stary Gaj – Wojciechów

43 MOSiR Puławy

2 Zielony rowerowy lokalnyNADWIŚLAŃSKI SZLAK ROWEROWY: Puławy – Góra Puławska – Jaroszyn – Łęka – Opatkowice – Borek – Zajezierze – Dęblin – Bobrowniki – Niebrzegów.

49,0 MOSiR Puławy

3 Zielony rowerowy lokalny PUŁAWY – PARCHATKA – BOCHOTNICA – KAZIMIERZ DOLNY – JANOWIEC – WOJSZYN – NASIŁÓW – SADŁOWICE – GÓRA PUŁAWSKA – PUŁAWY

38 MOSiR Puławy

4 Czerwony rowerowy lokalny PUŁAWY – KOŃSKOWOLA – SKOWIESZYN – ZBĘDOWICE – PARCHATKA – WŁOSTOWIE – PUŁAWY.

29 MOSiR Puławy

5 Żółty rowerowy lokalny PUŁAWY – OSINY – SIELCE – KOŃSKOWOLA – MŁYNKI – PUŁAWY.

28 MOSiR Puławy

6 Niebieski rowerowy lokalny PUŁAWY – REZERWAT PISKORY – BAŁTÓW – PUŁAWY.

30 MOSiR Puławy

7 niebieski rowerowy regionalnyPoniatowa – Kraczewice – Szczuczki – Wojciechów – Nowy Gaj – Nałęczów. (Kontynuacja szlaku UG Garbów z Garbowa do Nałęczowa).

23,3 LOT w Nałęczowie

8 czarny rowerowy Regionalny Łącznik do Nitką Kolejki Wąskotorowej : Kębło – Wąwolnica – Zarzeka – Drzewce PKP 7,5 Starostwo Opole

Lubelskie

9 Niebieski rowerowy lokalny

SZLAK RÓŻANY: Końskowola – Stary Pożóg – Zażuk – Las Stocki – Stok – Celejów – Kolonia Celejów – Okręglica – Skowieszyn – Końskowola. (Z Końskowoli do Lasu Stockiego szlak ma szansę być przystosowany dla niepełnosprawnych).

20,0 UG Końskowola

10 ? rowerowy lokalny Szlak Lessowych Wąwozów ? ?

11 Niebieski Ścieżka spacerowa lokalna SACRUM- NATURA- HISTORIA: Zarzeka-

Wąwolnica- Kębło 6,0

Regionalne Towarzystwo

Przyjaciół Wąwolnicy

12 Niebieski Trasa turystyczna Lokalny Szlak Kultury Sakralnej Ziemi Nałęczowskiej:

gminy Nałęczów – Wojciechów – Wąwolnica ? LOT w Nałęczowie

13 Granatowy Trasa turystyczna Lokalna

MŁYNÓW WODNYCH rzeki Bystrej: Palikije – Nowy Gaj – Nałęczów – Wąwolnica – Bartłomiejowie – Celejów – Wierzchoniów – Bochotnica

? LOT w Nałęczowie

14 Brązowy Trasa turystyczna

Ponadlokalna MUZEÓW: Wojciechów – Nowy Gaj – Nałęczów – Wąwolnica – Karmanowice Kolonia – Celejów – Wierzchoniów – Bochotnica – Parchatka – Puławy – Gołąb – Puławy (nowy most) – Bronowice – Góra Puławska – Oblasy – Janowiec – Kazimierz Dolny – Uściąrz – Zagajdzie – Karczmiska – Głusko Duże – Wola Rudzka – Opole Lubelskie – Elżbieta –

120 LOT w Nałęczowie

10

Page 11: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Wrzelowiec – Kluczkowice

11

Page 12: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Na podstawie już istniejących i projektowanych szlaków rowerowych wyznaczono trasę integrującą gminy Krainy Lessowych Wąwozów o długości 126,5 km. Jej przebieg uwzględnia wszystkie miejscowości gminne Krainy Lessowych Wąwozów, najciekawsze krajobrazowo tereny Płaskowyżu Nałęczowskiego, Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, przełomowy odcinek Doliny Wisły, Chodelski Obszar Chronionego Krajobrazu. Trasa ta gwarantuje przemieszanie się turystów pomiędzy poszczególnymi gminami, daje możliwość zwiedzenia największych atrakcji przyrodniczych i kulturowych regionu. Uwzględnia także przeprawę promową na Wiśle. Z jednej strony stwarza szanse odpoczynku na łonie przyrody – nad wodą, czy w parku, a z drugiej zwiedzenia największych miast regionu – Puław, Kazimierza Dolnego, Nałęczowa czy Opola Lubelskiego.

Trasa integrująca gminy Krainy Lessowych Wąwozów przebiegająca szlakami turystycznymi:l. p. kolor status Nazwa szlaku odcinek Długość

odcinka1 Czerwony Istniejący Lublin – Kazimierz Dolny Nałęczów – Wąwolnica 62 Żółty Projektowany Wąwolnica -Puławy Wawolnica – Drzewce – Klementowice –

Pożóg – Skowieszyn - Puławy30

3 Zielony Projektowany Puławy – Janowiec – Kazimierz Dolny - Puławy

Puławy – Góra Puławska – Sadłowice – Nasiłów – Wojszyn – Oblasy – Janowiec –

prom – Kazimierz Dolny

24

4 Czerwony Istniejący Kazimierz Dolny - Kraśnik Kazimierz Dolny – Męćmierz – Podgórz 7,55 Niebieski Istniejący Doliną Chodelki (Podgórz –

Skrzyniec)Podgórz – Dobre – Polanówka, -

Kosiorów – Żmijowiska – Chodlik – Pomorze – Zajączków

25,6

6 Czarny Istniejący Nitką Kolejki Wąskotorowej (Opole

Lubelskie – Kębło)

Zajączków – Darowne - Poniatowa 10,1

7 Niebieski Projektowany Poniatowa - Nałęczów Poniatowa – Kraczewice – Szczuczki – Halinówka – Wojciechów – Nowy Gaj -

Nałęczów

23,3

5. Co należy zrobić aby powstały nowe szlaki?Powstawanie nowych szlaków na terenie Krainy Lessowych Wąwozów to jeden z priorytetów

regionu dla jego dalszego rozwoju i dekoncentracji ruchu turystycznego. Niewątpliwie wiąże się to z wieloma inwestycjami tworzenia infrastruktury turystycznej – wyznaczania i oznakowania szlaków, przygotowania miejsc postojowych, odpowiedniej bazy gastronomiczno – noclegowej, obiektów rekreacyjnych i innych elementów niezbędnych do ich prawidłowego funkcjonowania.

a) Uwagi praktyczne dotyczące wytyczania i znakowania szlaków rowerowychSzlaki turystyczne wytyczane są na podstawie istniejących już obiektów o wysokiej atrakcyjności

turystycznej: przyrodniczych jak i kulturowych. Jest to swoisty sposób ich promowania na rynku turystycznym, a dla wielu z nich jedyny sposób na ich uratowanie przed zapomnieniem (np. pozostałości po młynach wodnych). Wielość tych tras daje szanse wyboru dla turysty o zróżnicowanych wymaganiach oraz możliwościach. Ważne, aby każda z gmin uczestnicząca w projekcie, miała możliwość zaoferowania swoim mieszkańcom zarówno szlaków lokalnych, na krótkie wycieczki weekendowe, jak i ponadlokalnych tras z perspektywą poznawania i integracji sąsiednich regionów. Istotnym elementem przy wytyczaniu szlaku jest ustalenie jego przebiegu w zgodności z planami zagospodarowania przestrzeni gmin, w taki sposób, aby w przyszłości nie nastąpiła konieczność zmiany przebiegu szlaku.

b) Zapewnienie prawidłowego funkcjonowania szlakówNa funkcjonowanie szlaków w przestrzeni turystycznej składa się kilka zasadniczych elementów: Prawidłowe wytyczenie i oznakowanie szlaków zgodnie z ogólnie przyjętymi normami, Dbałość jednostki zarządzającej o stan oznakowania szlaku w kolejnych latach jego funkcjonowania, Współpraca z samorządami lokalnymi i regionalnymi w celu zapewniania prawidłowej infrastruktury drogowej oraz szerokiej gamy usług około turystycznych – bazy gastronomiczno-noclegowej, wypożyczalni i innych obiektów użyteczności turystycznej.

12

Page 13: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Troska o prawidłowe funkcjonowanie szlaków leży w gestii zarządzających, samorządów lokalnych, mieszkańców uwrażliwionych na dewastację oraz samych turystów, korzystających z walorów przyrodniczo-kulturowych regionu.

6. Problemy związane z funkcjonowaniem szlaków.

Głównym problemem związanym z funkcjonowaniem istniejących szlaków jest wandalizm. Przejawia się on poprzez:

usuwanie bądź niszczenie drzew z oznaczeniami szlaków, zamalowanie, graffiti na znakach, naklejanie reklam, różnego rodzaju ogłoszeń i naklejek, przekręcanie, wyginanie i łamanie znaków, kradzież znaków. Ponadto stan szlaków zależny jest od infrastruktury drogowej, której stan daje wiele do życzenia.

Nierzadko także zarządzający szlakami wykazują się brakiem dbałości o oznakowanie szlaków. Odnawianie oznaczeń następuje w zbyt długich, wieloletnich odstępach czasu, przez co tylko znawcy i stali bywalcy tychże szlaków nie mają problemów z ich przemierzaniem.

Jeszcze innym problemem jest wytyczanie szlaków przez gminy niezgodnie z instrukcją znakowania szlaków turystycznych. Wielokrotnie brak jest jakichkolwiek uzgodnień z organami czy zarządcami szlaków, do których dołączane są nowe szlaki. 7. Analiza danych dotyczących infrastruktury turystycznej i około turystycznej znajdującej się przy szlakach istniejących i projektowanych oraz rozpoznanie potrzeb samorządów lokalnych w dziedzinie infrastruktury turystycznej i możliwości jej rozwoju.

Stan infrastruktury turystycznej i około turystycznej Krainy Lessowych Wąwozów jest zróżnicowany jeżeli chodzi o poszczególne gminy. Dotychczasowa koncentracja ruchu turystycznego w obrębię największych ośrodków tj.: Puławy, Kazimierz Dolny i Nałęczów doprowadziła do przeciążenia turystycznego tych miast, szczególnie podczas sezonu, długich weekendów czy też imprez masowych. Efektem tego jest (ewentualnie może być):

• brak motywacji do podnoszenia jakości usług świadczących przez podmioty gospodarcze działające na rynku turystycznym tychże ośrodków,

• przeciążenie infrastruktury drogowej, niedostateczna liczba miejsc parkingowych,• wzrost cen w sklepach niewspółmierny do zarobków społeczności lokalnych,• niska opłacalność legalnego funkcjonowania na rynku turystycznym podmiotów działających poza

ww. miastami.Powstanie Sieci Zintegrowanych Szlaków Turystycznych to szansa na bardziej równomierne rozłożenie ruchu turystycznego na terenie Krainy Lessowych Wąwozów !!!

13

Page 14: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

8. Możliwości finansowania rozwoju zintegrowanej sieci szlaków turystycznych (fundusze unijne 2007-2013 - nowe perspektywy dla turystyki)

Dofinansowanie realizacji projektu ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013.

Oś Priorytetowa VII: KULTURA ,TURYSTYKA I WSPOŁPRACA MIĘDZYREGIONALNA

Cel Osi Priorytetowej VII zostanie osiągnięty poprzez:• zwiększenie dostępności do dóbr kultury i infrastruktury turystycznej;• wypromowanie wizerunku Lubelszczyzny jako regionu o dużej atrakcyjności kulturalnej i

turystycznej;• stworzenie efektywnych powiązań partnerskich w ramach współpracy międzyregionalnej (w

układzie sieciowym i dwustronnym).W ramach Osi Priorytetowej VII RPO WL przewiduje się następujące formy wsparcia:

• wsparcie projektów poprawiających dostępność do obiektów i dóbr kultury oraz miejsc atrakcyjnych turystycznie, a także służących rozwojowi aktywnych form turystyki;

• dotacje na przystosowanie zabytków do potrzeb turystyki i kultury oraz rozwijanie i wspieranie infrastruktury kultury o znaczeniu lokalnym, regionalnym i ponadregionalnym

• wsparcie finansowe projektów polegających na łączeniu funkcji turystycznych z rekreacyjnymi, edukacyjnymi, ekologicznymi i kulturalnymi;

• finansowanie tworzenia i rozwijania kompleksowego systemu informacji i promocji turystycznej i kulturalnej.

Rodzaj projektu: Kategoria III: Infrastruktura turystyki, czyli na jakie inwestycje można złożyć wniosek:1. Roboty budowlane, modernizacja i wyposażenie infrastruktury służącej rozwojowi aktywnych form turystyki oraz ułatwiającej dostęp do miejsc i obszarów atrakcyjnych turystycznie, w tym obiektów rekreacyjnych, np.: ścieżki rowerowe wraz z towarzyszącą infrastrukturą (nie związane z projektami budowy i modernizacji dróg), szlaki turystyczne, ścieżki przyrodnicze, kąpieliska, infrastruktura zlokalizowana wokół zbiorników wodnych (plaże, pomosty, mola, przystanie wodne dla jachtów), inne.2. Roboty budowlane i modernizacja zintegrowanych szlaków turystycznych i wyposażenie ich w infrastrukturę sanitarną, informacyjną i wypoczynkowo – rekreacyjną (wiaty, punkty postojowe, tablice informacyjne, śmietniki itp.)3. Roboty budowlane i modernizacja infrastruktury technicznej i sanitarnej (w tym z zakresu przystosowania obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych) – jako element realizacji powyższych typów projektów4. Roboty budowlane i modernizacja infrastruktury służącej promocji obszarów Natura 2000 (w tym ścieżki edukacyjne i przyrodnicze z uwzględnieniem niezbędnej infrastruktury turystycznej, ośrodki edukacji ekologicznej).5. Roboty budowlane, modernizacja i zakup wyposażenia w obiektach pełniących funkcję ośrodków informacji turystycznej i kulturalnej.

Program Operacyjny "Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013"

Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej skierowany jest do pięciu najbiedniejszych województw, tj.: warmińsko – mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, świętokrzyskiego i podkarpackiego. Podstawowym celem programu jest wsparcie słabiej rozwijających się województw wschodnich, stworzenie im warunków do rozwoju a w rezultacie zmniejszenie dysproporcji gospodarczych i społecznych, jakie występują między Polską wschodnią a resztą kraju. Projekt programu powstał w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego we współpracy z samorządami pięciu województw Polski Wschodniej. Poddany został szerokim konsultacjom społecznym, w których brały udział samorządy terytorialne, instytucje, organizacje gospodarcze i społeczne.

14

Page 15: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Projekty realizowane w ramach Programu będą współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Z puli środków przeznaczonych na Program wydzielono 68,21 mln euro, które posłużą realizacji działań wyznaczonych w Priorytecie IV „Pomoc Techniczna”. Pozostałe środki w kwocie 2205,58 mln euro podzielono (zgodnie z algorytmem przygotowanym przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego) pomiędzy poszczególne województwa w następujący sposób:

lubelskie - 508,57 mln euro podkarpackie - 487,48 mln euro podlaskie - 386,86 mln euro świętokrzyskie -  375,30 mln euro warmińsko-mazurskie - 447,37 mln euro

W ramach Programu realizowane będą 4 Priorytety:I Nowoczesna gospodarka.II Wojewódzkie ośrodki wzrostu.III Infrastruktura drogowa.IV Pomoc techniczna.W ramach Priorytetu I: „Nowoczesna gospodarka” realizowane będą 4 Działania:1.1. Infrastruktura uczelni wyższych1.2. Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego.1.3. Wspieranie innowacji.1.4. Promocja i współpraca.W ramach Priorytetu II: „Wojewódzkie ośrodki wzrostu” realizowane będą 2 Działania:2.1. Systemy miejskiego transportu zbiorowego.2.2. Infrastruktura turystyki kongresowej i targowej.W ramach Priorytetu III: „Infrastruktura drogowa” realizowane będą 2 Działania:3.1 Infrastruktura drogowa3.2 Trasy roweroweW ramach Priorytetu IV: „Pomoc techniczna” realizowane będą 2 Działania:4.1.Wsparcie procesu wdrażania programu.4.2. Działania informacyjne i promocyjne.Szczegółowe informacje dotyczące projektu Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej oraz Indykatywnego Planu Inwestycyjnego dla Programu można znaleźć na stronie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego: www.mrr.gov.pl/Aktualnosci/strona_glowna/plan+inwestycyjny+porpw.htm

15

Page 16: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Część 2 – Inwentaryzacja usług i infrastruktury turystycznej

1. Baza gastronomiczna i noclegowa gminRozwój turystyki w regionie przyczynia się do poszerzania jakości i ilości usług turystycznych.

Mnogość podmiotów gospodarczych o charakterze gastronomicznym i noclegowym gwarantuje turyście wybór lokalizacji miejsca wypoczynku zgodnie z własnymi zainteresowaniami oraz możliwościami finansowymi. Kraina Lessowych Wąwozów oferuje szeroką bazę noclegową – hotele, pensjonaty, wille, sanatoria, ośrodki wypoczynkowe, domki i pokoje do wynajęcia, kwatery agroturystyczne czy też schroniska młodzieżowe i pola kempingowe. Równie bogata jest oferta gastronomiczna, poczynając od ekskluzywnych restauracji, przez kawiarnie, pizzerie, stołówki, bary, naleśnikarnie po obiekty typu fast food.

Oferta gastronomiczno-noclegowa jest jednak zróżnicowana w poszczególnych gminach: W gminie Janowiec turysta ma możliwość przenocowania w zabytkowym Dworze z Moniak, na samym zamku, w Ośrodku Wypoczynkowym w Oblasach, wynajęcia pokoju gościnnego w prywatnej kwaterze lub gospodarstwie agroturystycznym (w Janowcu, Wojszynie i Oblasach) oraz popróbowania lokalnego jadła w janowieckich gospodach: „Manes”, „Quchni na podzamczu”, „Maćkowej Chacie” oraz w „Serokomli”. Gmina Kazimierz Dolny oferuje 3 hotele oraz liczne obiekty świadczące usługi hotelarskie, wille, ośrodki wypoczynkowe, domy wczasowe, gospodarstwa agroturystyczne, prywatne kwatery, a nawet szkolny internat. Baza gastronomiczna to nie tylko restauracje i kawiarnie, ale także liczne lokale serwujące obiady domowe, naleśnikarnie, gospody, oraz niewielkie obiekty gastronomiczne oferujące kebab czy grilla. Na terenie gminy Nałęczów znajdują się liczne obiekty noclegowe typu hotele, pensjonaty, wille, pokoje gościnne, gospodarstwa agroturystyczne oraz różnego rodzaju ośrodki wypoczynkowe, a obiekty gastronomiczne reprezentowane są przez restauracje, kawiarnie, stołówki, bary, puby i pizzerie. Na ofertę noclegową gminy Opole Lubelskie składają się: karczma, zajazdy, pokoje gościnne, domki kempingowe, ośrodek wypoczynkowy, pensjonat i gospodarstwa agroturystyczne w Górnej Owczarni i Dąbrowie Godowskiej. Lokale gastronomiczne to restauracje, karczma, piwiarnia, bary, pizzerie. Z noclegową i gastronomiczną baza turystyczną występuje także gmina Poniatowa – są tu: hotel, hotelik, kwatery prywatne, restauracje i bary. Miasto Puławy oferuje szczególnie bogatą jest ofertę noclegową: hotele, ośrodki wypoczynkowe, pensjonaty i prywatne pokoje gościnne oraz gastronomiczną - liczne restauracje, kawiarnie, bary, pizzerie, puby. W gminie Wąwolnica turysta może przenocować w licznych gospodarstwach agroturystycznych, a także w Domu Pielgrzyma w Wąwolnicy. Lokale gastronomiczne na terenie gminy to: bary, restauracja i oraz klubo-kawiarnia w Rąblowie.Doskonałą bazą noclegową na terenie gminy Wojciechów stanowią kwatery agroturystyczne usytuowane w samym Wojciechowie oraz okolicznych wsiach. Miejscowe lokale gastronomiczne to: karczma, zajazd oraz bary.

Gmina Janowiec:

Rodzaj usługi Typ Adres telefon Okres funkcjonowania właściciel

Baza noclegowa

"Andrzejówka" - agroturystyka, pokoje gościnne.

Oblasy 216, 24-123 Janowiec tel: (081) 8815401, e-mail: [email protected] , www.andrzejowka.pl Jonna i Andrzej Łyszczarz

Ośrodek Wypoczynkowy w Oblasach

Oblasy 12924-123 Janowiec

tel: (081) 8815209, e-mail: [email protected] , www.rewiblas.com.pl

Marek Bojanowski

Pokoje gościnne we dworze i na zamku w Janowcu.

ul. Lubelska 20, 24-123 Janowiec

tel: (081) 8815228, e-mail: [email protected] , www.muzeumnadwislanskie.pl

Oddział Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym

"Cichy zakątek" kwatera prywatna

Nowy Janowiec 2424-123 Janowiec

tel. 505 042 518 e-mail : [email protected] Agnieszka Sanecka

Pokoje gościnne Oś. Szkolne 13 24-123 Janowiec Telefon: (081) 881-50-08 Jadwiga Wrótniak

pokoje gościnne ul. Radomska 80, 24-123 Janowiec tel. (081) 8815284, 507113983, 507145499 Anna i Piotr Adamscy

pokoje gościnne ul. Młynarska 2324-123 Janowiec

Telefon: (081) 881-53-17 Bronisław Dybalski

16

Page 17: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

pokoje gościnne Oblasy 288A, 24-123 Janowiec tel (081) 7236888, 886715543 Grażyna i Robert Boronowscy

pokoje gościnne Osiedle Szkolne 12, 24-123 Janowiec tel (081) 8815393, 513653380 Renata Kuba

Agrokwatera Pod Różami ul. Radomska, Janowiec Tel. 081 881 50 76,

603 557 276 Maria Kołtun

Baza gastronomiczna

„Maćkowa chata” Janowiec Ul. Sandomierska 2

Tel. (0-81) 8815462, 0 507 194 720

Czynna od 10 do 22

„Quchnia na podzamczu” kawiarnia, restauracja

Ul. Plac Wolności 9 Tel. 0 504 100 266e-mail: [email protected]

Czynna od 11 do 18, w weekendy od 11 do 20

Jadwiga Anna Król

kawiarenka „Kazamata” Dziedziniec zamku w Janowcu tel: 81 881 50 86

Czynna w godzinach otwarcia zamku

„Manes” restauracja ul. Lubelska 3024-123 Janowiec

tel. (81) 723 87 90697 501 [email protected]

Małgorzata MAZURKIEWICZ

"SEROKOMLA"kawiarnia, restauracja, piekarnia

24 – 123 Janowiecul. Rynek 12

tel. 081 / 881 52 40janowiec.serokomla.com.pl

Gmina Kazimierz Dolny:

Rodzaj usługi Typ Adres telefon Okres funkcjonowania właściciel

Baza noclegowa Hotele:***Hotel Zajazd Piastowski ul. Słoneczna 3 tel. (0-81) 88 90 900, 88

90 901****Hotel Król Kazimierz ul. Puławska 86 tel. (0-81) 880 99 99**Hotel Wenus ul. Tyszkiewicza 25 a tel. (0-81) 8820-400

Inne obiekty świadczące usługi hotelarskie"Folwark WALENCJA" ul. Góry 16 tel. (0-81) 8821-165Willa Agnieszka ul. Krakowska 41 A tel. (0-81) 8820-411Ośrodek Oświatowo-Szkoleniowy "Arkadia" ul. Czerniawy 1 tel. (0-81) 8810-074

Ośrodek Wypoczynkowy Ministerstwa Sprawiedliwości "Albrechtówka"

ul. Albrechtówka 5 tel. (0-81) 8810-110; 8810-754

Spichlerz pod Żurawiem - Exploris ul. Puławska 100 tel. (0-81) 8810-273www.KWASKOWA.pl - DOM SZKOLENIOWO - REKREACYJNY

ul. Kwaskowa 3D tel. (0-81) 882 13 30(0) 602 793 882

Hotele PTTK SPICHLERZ, WILLA MURKA ul. Krakowska 59/61 tel. (0-81) 881-00-37,881-

00-36, 881-04-01

Hotel "Stara Łaźnia" ul. Senatorska 21 tel. (0-81) 8821-340(0) 505-442-649

Bankowy Ośrodek Konferencyjno-Szkoleniowy ul. Filtrowa 11 tel. (0-81) 888-92-00

Hotel "DWA KSIĘŻYCE" ul. Sadowa 15 tel. (0-81) 88-10-83388-10-725, 88-10-761

Dom Pracy Twórczej SDP - Dom Dziennikarza ul. Małachowskiego 17 tel. (0-81) 8810 162

Villa Bohema Spa & Wellness ul. Małachowskiego 12 tel. (0-81) 88-21-088; 88-10-756

Vincent –hotel, restauracja ul. Krakowska 11 tel. (0-81) 8810 876Berberys - Pensjonat&Restauracja ul. Szkolna 29 tel. (0-81) 88-100-10

Agroturystyka:Pokój gościnny ul. Szczypy 9 tel. (0-81) 887 92 73

(0) 509 286 837

"Jędrzejówka" Rzeczyca 77 tel. (0-81) 882 18 90 (0) 506 506 700

Maria i Andrzej Saranowie

Gospodarstwo agroturystyczne Dąbrówka 111 tel. (0-81) 8820-186 (0) 694-508-257 Barbara Całka

Gospodarstwo agroturystyczne Cholewianka 39 tel. (0-81) 8820-107 Zofia WitkowskaAgroturystyka - Pokoje Gościnne ul. Góry II 108 tel. (0-81) 8810 044

Gospodarstwo Agroturystyczne Cholewianka 23 tel. (0-81) 8820 097 (0) 513 187 300

Agroturystyka Dąbrówka 6 tel. (0-81) 8810 642 (0) 691 680 304

Pokoje gościnne Dąbrówka 5a tel. (0-81) 882-01-35Kwatera Agroturystyczna ul. Góry 91 (0) 504 281 860

Gospodarstwo agroturystyczne Cholewianka 65a tel. (0-81) 8820-194 (0) 512 187 330

Pokoje Gościnne "U Alex'a" Wierzchoniów 56 tel. (0-81) 882 80 79 (0) 697 501 635

Agroturystyka Dąbrówka 5 tel. (0-81) 8820 174 (0) 668 297 730

17

Page 18: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

"Niebieski Kąt" - domek Wierzchoniów 1tel. (0-81) 88-203-88 (0) 609-27-95-260607-160-611

Kwatera Agroturystyczna ul. Cholewianka 8b tel. (0-81) 8810 670 Maria MaterekWiatrakowo ul. Cholewianka 60 (0) 0602-249-235

Gospodarstwo Agroturystyczne "Zagaje" Rzeczyca 84

tel. (0-81) 88 21 854 (0) 694 254 006668-035-418

Gospodarstwo agroturystyczne Wylągi 32 tel. (0-81) 8810-011 (0) 660 801 927

Domek pod lasem "Asia" Mięćmierzul. Okale 8

tel. (0-81) 8810 617 (0) 500 100 647691 967 671

Dom na wsi Parchatka 179tel. (0-81) 882 80 97 (0) 602 778 020662 602 081

Agroturystyka, domek i pokoje ul. Puławska 20 tel. (0-81) 8828-425

"Ptasia Dolina" - pokoje ul. Wylągi 37 tel. (0-81) 8820-007 (0) 600-566-089

Dom Gościnny Lipowa Dolina Wylągi 48 tel. (0-81) 882 0066 (0) 502-582-797

Gospodarstwo agroturystyczne Jeziorszczyzna 7Atel. (0-81) 8810-963 (0) 506 140 059606 142 381

Urszula i Andrzej Giza

Dwór w Wylągach Wylągi 43 tel. (0-81) 8810-048 (0) 605-135-745

Gospodarstwo agroturystyczne Dąbrówka 20 tel. (0-81) 8820-132 Bożena Starek

Gospodarstwo Agroturystyczne Dąbrówka 1 E tel. (0-81) 882 02 68 (0) 889 987 107 Sławomir Siekaczyński

Kolorowe Domki ul. Góry 100 tel. (0-81) 88 10 844 (0) 693 144 971

"Za Dębem" - pokoje ul. Dębowe Góry 2a tel. (0-81) 88 10 334 (0) 602 554 644

Agroturystyka ul. Kazimierska 9 tel. (0-81) 8828-426 (0) 508-170-131

Lucyna i Andrzej Plewiccy

Kwatera prywatna ul. Puławska 2A tel. (0-81) 8828-367

Kwatera turystyczna Bochotnicaul. Puławska 29B

tel. (0-81) 8828-453 (0) 880-054-795

Gospodarstwo agroturystyczne Cholewianka 67a tel. (0-81) 8820-060

Pokoje gościnne ul. Puławska 44 tel. (0-81) 8828-418 (0) 694-067-460

Wille i obiekty o charakterze pensjonatów:"Folwark WALENCJA" ul. Góry 16 tel. (0-81) 8821-165Willa "VIOLA” ul. Lubelska 40A (0) 664 024 225

Apartamenty z kuchnią ul. Nadrzeczna 48a tel. (0-81) 8810-510 (0) 602-681-609

Pensjonacik "Pod Wietrzną Górą" ul. Krakowska 1 tel. (0-81) 8810-640, 8810-543

Pensjonat MONIKA ul. Lubelska 46 tel. (0-81) 8810-156 (0) 604263421

Pensjonat "MANDARYN" Ul. Senatorska 17 Tel. /081/ 88 10 220 Fax /081/ 88 10 229

"DOM MICHALSKIEGO" ul. Nadrzeczna 16tel. (0-81) 8810-580 (0) 604-096-109, 0 608-429-554

Komfortowe Pokoje ul. Senatorska 7a/13 (0) 606 246 183Berberys - Pensjonat i Restauracja ul. Szkolna 29 tel. (0-81) 88-10-010

Dom "POD KASZTANAMI" ul. Kwaskowa Góra 4a tel. (0-81) 8810-022 (0) 601 810 820

Pensjonat Vincent ul. Krakowska 11 tel. (0-81) 8810 876

Pensjonat WILLA SŁONECZNA ul. Szkolna 23A tel. (0-81) 88-103-88 (0) 880056740

Agharta - galeria sztuki etnicznej i pensjonat ul. Krakowska 2 tel. (0-81) 8820-421

(0) 601 960 026www.KWASKOWA.pl Dom Rekreacyjno - Szkoleniowy ul. Czerniawy 3D tel. (0-81) 8821-330

(0) 602-793-882

"MARS " Pokoje ul. Krzywe Koło 8 tel. (0-81) 8810-546 (0) 600-28-07-08

"Willa Cyprysowa" ul. Kwaskowa Góra 2A tel. (0-81) 8810-646 (0) 502369734

Willa "OSTOJA" ul. Czerniawy 39 tel. (0-81) 8810-410 (0) 505-541-054

Siedlisko LUBICZ - Stara Chata, Stara Mleczarnia ul. Doły 24 tel. (0-81) 882-10-49

(0) 510176721

Pensjonat "Pod Basztą" ul. Tyszkiewicza 26 tel. (0-81) 473 55 35 (0) 693 150 835

"Winnica" pensjonat Góry II 3 D (0) 601-272-266695-895-563 Hanna i Dariusz Mroczek

18

Page 19: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Pokoje gościnne ul. Nadwiślańska 6a tel. (0-81) 8810-690Pensjonat Góralski ul. Krakowska 47 tel. (0-81) 8810-263

Pensjonat "Casablanca" ul. Czerniawy 59E tel. (0-81) 8820-200 (0) 0602 488 545

Willa Kazimiera ul. Czerniawy 88 (0) 609 525 883APARTAMENTY "POD ANIOŁEM" ul. Puławska 72-76 (0) 503 192 955

„Zielona Dolina” ul. Kwaskowa Góra 17A (0) 691 111 373607 924 838

Dom Gościnny "IWONA" ul. Doły 8btel. (0-81) 8810765 (0) 505 123 125502 103 815

Apartament i pokoje gościnne ul. Krakowska 14 tel. (0-81) 8810-871 Marek Śliwa

Pokoje Gościnne „IZABELA” ul. Lubelska 31 tel. (0-81) 8810830 (0) 510 231 950

Pensjonat JOANNA ul. Sadowa 3 tel. (0-81) 8810-739 (0) 502-624-435

Pensjonacik Basia ul. Czerniawy 59F tel. (0-81) 8820-142

Dom Wypoczynkowy "PIAST" ul. Zbożowa 38 tel. (0-81) 8810 925 (0) 510 057 645

Willa "IRYS" ul. Cholewianka 1c tel. (0-81) 8810-261 (0) 602-666-241

Pensjonat „Pod Świerkami” ul. Nadrzeczna 48C tel. (0-81) 881-05-95"Dom Góreckich" ul. Krakowska 23 tel. (0-81) 8810-190Dom Pracy Twórczej Katolickiego Uniwesytetu Lubelskiego ul. Puławska 94 tel. (0-81) 8810 221

Pokoje gościnne:Dwupoziomowy domek "Il Fiore" ul. Nadrzeczna (0) 507-104-417

601-801-667Pokoje gościnne ul. Nadrzeczna 34 tel. (0-81) 8810-700 Teresa Górecka

Kwatery prywatne ul. Krakowska 32 tel. (0-81) 8810-121 (0) 663-416-719

Pokoje gościnne ul. Lubelska 18tel. (0-81) 8810-644882-84-42 (0) 694-326-028

Pokoje gościnne ul. Słoneczna 11 tel. (0-81) 8820-146 (0) 600-923-864 Alicja Rejmak

Pokoje gościnne "U Lusi" ul. Kwaskowa Góra 4 tel. (0-81) 8810-322 Lucyna SzymańskaPOKOJE GOŚCINNE w dawnej Synagodze ul. Lubelska 4 tel. (0-81) 8810894

(0) 692 578 677

Skansen na Słonecznej ul. Słoneczna 1tel. (0-81) (081) 479-88-62 (0) 601-442-571

"CHATA ZA WSIĄ - przy studni" Dąbrówka 85atel. (0-81) 8810-065 (0) 698-662-699, 697-078-674

Pokoje Gościnne Cholewianka 15 tel. (0-81) 8810-821(0) 506 658 527

Domek + pokoje gościnne Skowieszynek 70 tel. (0-81) 8810-940 Grzegorczyk Tadeusz

Pokoje DOMEK na "GÓRACH" ul. Filtrowa 3A tel. (0-81) 865-43-99 (0) 600 313-176

Pokoje gościnne i Centrum Medycyny Naturalnej - ARKADIA GISSA

ul. Krakowska 25 tel. (0-81) 8810-084 0) 0 885-562-841

Pokoje Gościnne ul. Doły 12 tel. (0-81) 882 0700 (0) 513-082-999

Aneta i Paweł Mokijewscy

Pokoje gościnne ul. Doły 51 tel. (0-81) 8820-009 (0) 603 624 126

Pokoje Gościnne ul. Kwaskowa Góra 12

tel. (0-81) 881-06-96 881-02-42 (0) 601 530 425; 665-510-242

Władysława Józefacka

Pokoje gościnne - "na Górach" ul. Góry 2G tel. (0-81) 8810-571 (0) 608-335-084

Pokoje w Centrum ul. Nadrzeczna 12 tel. (0-81) 8810 795 (0) 698 946 617 Leszek Kubiś

Pokoje gościnne „Pod Zamkiem” ul. Puławska 14 (0) 507 088 167

Apartament ul. Kwaskowa Góra 33c/1 tel. (0-81) 882-81-62 (0) 502 037 847

Pokój na poddaszu ul. Krakowska 35 tel. (0-81) 8820-348 (0) 694 812 152

Pokój-Studio ul. Tyszkiewicza 6 tel. (0-81) 8810 909 (0) 507 202 171

Pokoje gościnne ul. Tyszkiewicza 32 tel. (0-81) 8810-895 (0) 503-134-782

Pokoje gościnne ul. Krakowska 29 tel. (0-81) 8810-284 (0) 792 469 883

Pokoje gościnne ul. Bulwar 3 tel. (0-81) 8810 231 (0) 607-100-711

Janusz Kwieciński

19

Page 20: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Pokoje Gościnne ul. Nadrzeczna 1 tel. (0-81) 88-10-846 (0) 508-210-919 Jadwiga Janiak

Pokoje gościnne ul. Krakowska 4 B (0) 502 575 804

Pokój z łazienką ul. Plebanka 8 tel. (0-81) 8810 768 (0) 501 715 979

Pokoje gościnne ul. Czerniawy 8 tel. (0-81) 8810-755 Kiljańska Honorata" POD KASZTANAMI " Pokoje Gościnne ul. Kwaskowa Góra 4a tel. (0-81) 881-00-22

(0) 601 810 820Apartament z cegłą ul. Browarna 2 (0) 691 977 361

Apartamenty ul. Rynek 22/6 (0) 081 88 10 742501-060-977

Pokoje gościnne ul. Słoneczna 31a tel. (0-81) 8820-207 (0) 604-121-950

"Ptasia Dolina" ul. Wylągi 37 tel. (0-81) 8820-007 (0) 600-566-089

Apartament Esterki ul. Rynek 1/4 (0) 506 090 735, 510 057 309

Willa Kazimiera ul. Czerniawy 88 (0) 609 525 883

„DĘBOWA” Pokoje Gościnne ul. Mały Rynek 4 tel. (0-81) 8810071 (0) 500602012

Dwa domy Skowieszynek 4 tel. (0-81) 8810-751 (0) 887-595-692

Dom Gościnny „U GÓRECKICH” ul. Góry 32 (0) 502 306 233

Pokoje Anna ul. Nadrzeczna 22 tel. (0-81) 8810-545 (0) 607 049 985

Domek nad GRODARZEM ul. Szkolna 20 (0) 504-376-005

Pokoje Gościnne ul. Góry 25 tel. (0-81) 887 09 52 (0) 692 899 274

Zuzanna i Lucjan Lewandowscy

"U Pisulów" - Pokoje Gościnne ul. Filtrowa 3 tel. (0-81) 8810 - 835 (0) 603 522 874

Pokoje gościnne Skowieszynek 59a tel. (0-81) 8810-498 (0) 886-141-969 Jadwiga Grabczak

"Willa Julia" ul. Małachowskiego 5ctel. (0-81) 88-10-616 (0) 604-404-650,606-607-144

Pokoje Gościnne ul. Czerniawy 3 b tel. (0-81) 8810-667 Anna i Jan Żukowscy

Pokoje Gościnne ul. Puławska 42 (0) 607 160 900 607 160 826 Roman Gryglas

Duży pokój ul. Puławska 49 tel. (0-81) 8820-364 (0) 510 231 640

Pokoje Gościnne ul. Góry 23 tel. (0-81) 8810 - 235 (0) 605 787 505

Pokoje gościnne ul. Nadwiślańska 6a tel. (0-81) 8810-690

Pokoje Gościnne ul. Góry 24 tel. (0-81) 881 06 51 (0) 608 655 166

Kwatery prywatne ul. Puławska 138 tel. (0-81) 8820-257

Pokoje gościnne ul. Słoneczna 11a tel. (0-81) 8820-145 (0) 510-058-370

Mini Apartament - Łucja ul. Kwaskowa Góra 22Ftel. (0-81) 8810 565 (0) 602 287 925 ; 662 382 876

Pokoje gościnne ul. Kwaskowa Góra 24e tel. (0-81) 8820-089 (0) 698-681-881

Kwatery Prywatne ul. Doły 14 tel. (0-81) 8810-324

Pokoje gościnne ul. Krakowska 39 tel. (0-81) 8810-233 (0) 601 439 369 Barbara Górecka

Pokoje gościnne ul. Podgórna 2 tel. (0-81) 8810-125 (0) 697-148-277

Dom Pod Jaskółkami ul. Krakowska 20 tel. (0-81) 8810-032 (0) 721 151 228

POKOJE NA STATKU "DZIUNIA" ul. Nadwiślańskatel. (0-81) 723-50-06 (0) 603-668-778, 607-323-284

"Za Dębem" - pokoje ul. Dębowe Góry 2a tel. (0-81) 88 10 334 (0) 602 554 644

Dom Gościnny ul. Krakowska 3 tel. (0-81) 88 10 693Pokoje w Willi Irys ul. Cholewianka 1c (0) 663 203 223

Pokoje Gościnne "U Lecha" ul. Puławska 8 tel. (0-81) 8820-401 (0) 502-243-505

Pokoje gościnne ul. Nadrzeczna 54 tel. (0-81) 8810-241

pokój gościnny ul. Nadrzeczna 4 tel. (0-81) 8810-227, 8810-721

Pokoje Gościnne Cholewianka 1 tel. (0-81) 8821 130 Krzysztof WolskiPokoje Gościnne ul. Czerniawy 4 A tel. (0-81) 8810 797 Anna GoliszekPokoje gościnne ul. Lubelska 41 tel. (0-81) 8810-582

Pokoje gościnne ul. Puławska 52 tel. (0-81) 8810-636 Żaneta i Leszek Blicharscy

Pokoje gościnne ul. Kwaskowa Góra 22 tel. (0-81) 8810-424 (0) 664 667 978 Elżbieta Romańska

"DUNIA" - Pokoje gościnne ul. Doły 20 tel. (0-81) 8810-551 (0) 606-580-619

20

Page 21: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Pokoje Gościnne "W Kamienicy" ul. Lubelska 27 tel. (0-81) 8810-006 (0) 660 44 83 63

Pokój Gościnny ul. Krakowska 7 tel. (0-81) 8810-023 (0) 693 669 677

Strych do wynajęcia Męćmierz tel. (0-81) 881 0309 (0) 660 675 677

Pokoje gościnne ul. Czerniawy 63 tel. (0-81) 8810-923 Barbara Bartocha

Kwatery prywatne ul. Puławska 122 tel. (0-81) 8810-841(0) 511-147-478

Pokoje gościnne ul. Lubelska 40 tel. (0-81) 8810-659Pokoje Gościnne ul. Tyszkiewicza 21 tel. (0-81) 8810 858Pokoje gościnne Cholewianka 1 b tel. (0-81) 8820-309Pokoje do wynajęcia ul. Bulwar 5 tel. (0-81) 8810-840

Internaty, schroniska:

Pensjonacik Basia ul. Czerniawy 59F tel. (0-81) 081 882 01 42

Internat Zespołu Szkół ul. Nadwiślańska 9 tel. (0-81) 881-05-58 w. 41

Baza gastronomiczna

Restauracje:Knajpa "U FRYZJERA" ul. Witkiewicza 2 tel. (0-81) 8810-426"Folwark WALENCJA" restauracja ul. Góry 16 tel. (0-81) 8821-165

Restauracja "Pod Wietrzną Górą" ul. Krakowska 1 tel. (0-81) 8810-640, 8810-543

Restauracja KWADRANS ul. Sadowa 7a tel. (0-81) 8821-111 (0) 603-952-688

Restauracja w Villi Bohema ul. Małachowskiego 12 tel. (0-81) 88-21-088; 88-10-756

Restauracja Widok ul. Sadowa 8tel. (0-81) 8810 095 (0) 501-060-977 0 501-502-539

Naleśniki Francuskie ul. Krakowska 26 tel. (0-81) 8820-335 Restauracja Hotelu Król Kazimierz ul. Puławska 86 tel. (0-81) 882 08 08 Restauracja Vincent ul. Krakowska 11 tel. (0-81) 8810 876 "Kebab Pod Psem" ul. Rynek 3 (0) 607-854-104 Restauracja MANDARYN ul. Senatorska 17 tel. (0-81) 8810-220

Restauracja DWA KSIĘŻYCE ul. Sadowa 15 tel. (0-81) 88-10-833, 88-10-725, 88-10-761

Dom Restauracyjny ul. Nadrzeczna 6 tel. (0-81) 8810-643 (0) 609-609-661

Barbara i Cezary Sarzyńscy

Dom Michalaków - GRILL ul. Nadrzeczna 24 (0) 601186007

Restauracja Staropolska ul. Nadrzeczna 14 tel. (0-81) 8810-236, 8821125

GOSPODA W DOLINIE Wierzchoniów 43A (0) 601801087Restauracja "Zajazd Piastowski" ul. Słoneczna 3 tel. (0-81) 88 90 900

Domowe posiłki:

Obiady domowe ul. Nadwiślańska 7 tel. (0-81) 8810-325 (0) 602-271-654

Obiady Domowe ul. Tyszkiewicza 22 tel. (0-81) 8810 731 Obiady domowe - Pensjonat "Pod Basztą"

ul. Tyszkiewicza 2624-120 Kazimierz Dolny

tel. (0-81) 473 55 350 693 150 835

Bar Smakosz ul. Tyszkiewicza 18 tel. (0-81) 8820 462 (0) 601 253 064

Obiady Domowe "Na Bulwarze" ul. Bulwar 7 (0) 500 234 687

Na Tarasie – swojskie jadło ul. Nadrzeczna 3 tel. (0-81) 8810-701 (0) 600 998 050

Kawiarnie:Kawiarnia Rynkowa ul. Rynek 7 tel. (0-81) 8810 012 Kawiarnia "U Radka" ul. Rynek 9 tel. (0-81) 8810-516

Gmina Nałęczów:Rodzaj usługi Typ/Nazwa Adres Telefon/e-mail Okres

funkcjonowania właścicielBaza noclegowa Hotele:

Centrum Szkoleniowo-Wypoczynkowe ENERGETYK

Nałęczów ul. Paderewskiego 10

fax +48 81 50-14-047 kom. 605 243 022tel. całodobowy +48 81 50-14-604www.cswenergetyk.lublin.pl

całoroczne własność prywatna

PRZEPIÓRECZKA Sp. z o.o.

Nałęczów ul. 1 Maja 6

tel. (081) 501 41 29 lub 501 61 65 e-mail: [email protected]

całoroczne własność prywatna

Pawilon Angielski - Uzdrowisko Nałęczów S.A.

Nałęczów Al. Małachowskiego 1

tel: (081) 501 43 56 w.308, fax: (081) 501 49 13 www.naleczow.org.pl/pawilonangielski, e-mail: [email protected]

całoroczne własność prywatna

Termy Pałacowe SPA Nałęczów ul.Paderewskiego 1

tel.: (081) 501 44 56 www.naleczow.org.pl/termy całoroczne własność prywatna

Pensjonaty:

21

Page 22: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Willa MONIKANałęczówul. Kolejowa 37

tel: (081) 501 51 25 www.naleczow.org.pl/monikawww.willamonika.pl, e-mail: [email protected]

całoroczny własność prywatna

WILLA ALBA Nałęczów ul. 1-go Maja 11

kom: 781 498 840www.naleczow.org.pl/alba, e-mail: [email protected]

całoroczny własność prywatna

Pokoje Gościnne w Domu Strażaka

Nałęczówul. Poniatowskiego 12

kom: 691 420 600www.naleczow.org.pl/domstrazaka całoroczny

Ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy Ochotniczej Straży Pożarnej

U Ryszarda Nałęczówul. Andriollego 14

tel: (081) 501 43 42 kom: 600 390 743www.naleczow.org.pl/[email protected]

całorocznyRyszard Wojtaś

PONIATÓWKA Nałęczówul. Poniatowskiego 24

tel: (081) 501 44 04 www.naleczow.org.pl/poniatowka Jadwiga Gorczyca

Willa Starówka Nałęczówul. Chmielewskiego 4

tel: (081) 501 41 34 kom: 506 436 119www.naleczow.org.pl/starowkae-mail: [email protected]

całoroczny Jerzy Psiuk

Willa JagódkaNałęczówul. Struga 6

tel: (081) 501 45 55 kom: 605 912 185www.naleczow.org.pl/willajagodkawww.jagodka-borowianka.com.pl

całoroczny Grażyna Targońska

WILLA BRZOZY Nałęczówul. Głębocznica 8 tel. (081) 501 48 51 własność prywatna

WILLA FENIKS Nałęczów ul. Poniatowskiego 23

tel. (081) 501 40 84tel/fax (081) 501 48 63, e-mail: [email protected]

własność prywatna

Willa Raj Nałęczów ul. Lipowa 15 tel. (081) 501 41 93 własność prywatna

Willa EWELINA Nałęczówul. Lipowa 16

tel: (81) 501 40 76 www.naleczow.org.pl/ewelinae-mail: [email protected]

całoroczny własność prywatna

Słowicza Dolina Nałęczówul. Graniczna 6

(081) 50 15 399 0 601 28 88 07 całoroczny Paweł Pochroń

Willa "UKRAINA" NałęczówUl. Armatnia Góra 10

tel. 601-911-666www.willaukraina.pl własność prywatna

ORLE GNIAZDO Nałęczówul. Kolejowa 17

tel. (081) 501 61 11 tel. kom. +48 601 911 666www.orlegniazdo.comemail: [email protected]

Denko Eryk

Willa SAMONIÓWKA Nałęczówul. 1 Maja 26

tel. (081) 501 47 470 607 507 879 Monika Samoń-Drzewicka

Willa „Kolorowa” Nałęczówul. Kolejowa 13

tel. (081) 501 43 42www.naleczow.org.pl/kolorowa [email protected]

Stylińska Małgorzata

U POLDKA Nałęczów ul. Bochotnica 32

tel. (081) 501 46 34http://www.naleczow.com.pl/u-poldka/ Wierzbicki Leopold

Pokoje sanatoryjne:Zakład Leczniczy Uzdrowisko Nałęczów S.A.

NałęczówAl. Małachowskiego 5

Zespół Marketingutel. (81) 501 43 56 wew. 289e-mail: [email protected]

własność prywatna

Sanatorium Uzdrowiskowe dla Rolników ROLNIK

Nałęczówul. Górskiego 14

tel. (81) 501 47 51e-mail: [email protected] www.sanatoria.com.pl

własność związkowa

Sanatorium Uzdrowiskowe Związku Zawodowego Pracowników Gospodarki Komunalnej i Terenowej

Nałęczówul. Głowackiego 12

tel. (81) 501 42 51e-mail: [email protected]

własność związkowa

Sanatorium Związku Nauczycielstwa Polskiego im. Władysława Petrykiewicza

Nałęczówul. Głowackiego 7 tel. (81) 501 47 05 całoroczne własność związkowa

Kolejowy Szpital Uzdrowiskowy

Nałęczówul. Górskiego 6

tel. (81) 501 42 08fax 0-81 501 43 02www.kolejowynaleczow.sanatoria.ple-mail: [email protected]

własność samorządu województwa

Inne obiekty świadczące usługi hotelarskieodnowa biologiczna:DWÓR NAŁĘCZOWSKI VITALIGS SPA

Nałęczów ul. Słoneczna 20

tel./fax.: 081 50-14-724kom.: 607 368 400kom.: 663 908 600e-mail: vitaligs@vitaligs

własność prywatna

Ośrodek Wypoczynku Natura

Nałęczów ul. Poniatowskiego 40

tel. (fax): (081) 501 52 52kom. 48 664-789-056 www.natura-naleczow.pl

pokoje gościnneNałęczówul. Powstańców 1863 r. tel. (081) 501 41 59 Boruch Joanna

pokoje gościnne Nałęczówul. Prusa 17a

tel. (081) 501 55 24 Datko Adam

pokoje gościnne Nałęczów tel. (081) 501 41 07 Godlewska Agnieszka

22

Page 23: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

ul. Powstańców 1863 r. 6

pokoje gościnne Nałęczówul. Powstańców 1863 r. 6 tel. (081) 501 41 07 Gramatyka Maria

pokoje gościnne Nałęczówul. A. Struga 7

tel. 081/5015694tel. kom. 0510131676 Jarzębowski Zdzisław

pokoje gościnne Nałęczówul. Partyzantów 7 tel. (081) 501 42 64 Ostrowski Bogusław

pokoje gościnne Nałęczówul. Spółdzielcza 1

tel. (081) 501 42 31www.poryroku.spanie.pl Paciorek Ewa

pokoje gościnne Strzelce 56, 24-150 Nałęczów

tel. (081) 50 14 136tel. kom. 605 232 242www.koralik.spanie.pl

Paciorek Wojciech

pokoje gościnne Nałęczówul. Różana 6 tel. (081) 501 42 09 Palej Maria

pokoje gościnnePOLESIE Nałęczówul. Prusa 3a

tel. (081) 501 41 72www.republika.pl/pensjonatpolesie własność prywatna

pokoje gościnne Nałęczówul. Spółdzielcza 4 Sawicki Andrzej

pokoje gościnne Strzelce 19A, 24-150 Nałęczów

tel: 0-81 50 14 363 www.naleczow.org.pl/e.sudzinski Sudziński Eugeniusz

pokoje gościnneWilla JANANałęczówul. Partyzantów 6

tel. (081) 501 45 72 Suryś Janina

pokoje gościnne Nałęczówul. Powstańców 14 tel. 0 665 896 154 Szewczyk Teresa

Willa BOROWIANKA -pokoje gościnne

Nałęczów ul. Armatnia Góra 6 tel. (081) 501 49 30 Targoński Michał

MAŁGORZATA -pokoje gościnne

Nałęczówul. Kolejowa 6 B tel. (081) 501 43 32 Tochman Konrad

QUO VADIS pokoje gościnne

Nałęczówul. Bochotnica 6 tel. (081) 501 43 86 Wegenke Bożena

pokoje gościnne Nałęczówul. Armatnia Góra 12 tel. (081) 501 47 38 Wołowik-Klaczyńska

Daniela

NIEZABUDKA pokoje gościnne

Nałęczówul. Partyzantów 4 tel. (081) 501 42 85

www.niezabudka.com.pl Wójcik Stanisława

Willa Uciecha pokoje gościnne

Nałęczówul. 1-go Maja 22

tel. 081/7187960, 602235583www.willauciecha.com własność prywatna

Kwatery agroturystyczne

Kol. Drzewce 144,24-150 Nałęczów 3 tel. (081) 503 72 94 Rzeszot Marta

Kwatery agroturystyczne Bronice 51a tel. (081) 503 71 36 Barbara i Henryk

PawłowscyKwatery agroturystyczne

Nałęczówul. Batalionów Chłopskich tel. (081) 501 53 20 Marta Sołdek

Kwatery agroturystyczne

Nałęczówul. Powstańców 1863 r. 10 tel. (081) 501 40 52 Lucjan Wziątek

Agroturystyczne biesiady Bronickie Bronice 1A (081) 741 23 12

tel.600 946 998 własność prywatna

23

Page 24: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Baza gastronomiczna

Restauracja Termy Pałacowe

Nałęczów Paderewskiego 1a (0-81) 50-14-456 w.113/114,

www.naleczow.org.pl/termy własność prywatna

Restauracja''Wołyń''

Nałęczówul. Paderewskiego 5

(81) 50 14 271, 0-502 036 431www.naleczow.org.pl/wolyn

własność prywatna

Restauracja Słowicza Dolina

Nałęczówul. Graniczna 6

(081) 50153990-601288807www.naleczow.org.pl/slowicza

własność prywatna

Kawiarnia ''Niezapominajka''

Nałęczówul. Leśna 1

0663 099 296www.naleczow.org.pl/niezapominajka własność prywatna

Kawiarnia ''Pałacowa''

NałęczówMałachowskiego

(81) 5014356, wew. 231www.naleczow.org.pl/palacowa własność prywatna

Kawiarnia "Jaśminowa",

Nałęczówul. Chmielewskiego 1b

tel/fax (081) 501-58-50e-mail: [email protected]/jasminowa

pn-pt od 14-tej do zmierzchusoboty, niedziele i dni świąteczne od 11-tej do zmierzchu

własność prywatna

Stołówka "Stara Apteka",

NałęczówAl. Lipowa 4

tel. (081) 501 43 56 wew. [email protected]/staraapteka

cały rok, od 9:00 do 17:00, w sezonie (od maja do października) do 20:00.

własność prywatna

Bar Klub „Atrium” NałęczówPark Zdrojowy (0-81) 50-14-456 w. 102

www.naleczow.org.pl/atriumcodziennie9.00 - 23.00 własność prywatna

Pizzeria ''Madejowa Chata''

Nałęczówul. 1 Maja 8

663-099-296www.naleczow.org.pl/madejowa własność prywatna

Pub ''Rufus Cafe'' Nałęczówul. 1 Maja 5

(081) 5014031e-mail:[email protected]/rufus

własność prywatna

Gmina Opole Lubelskie:

Rodzaj usługi Typ Adres telefon Okres funkcjonowania właściciel

Baza noclegowa

Hotel „KARCZMA OPOLSKA”

Ul. Kościuszki 624- 300 Opole Lubelskie 081 827 41 71 Marian Chęć

Baza noclegowo-wypoczynkowa ZSZim. S. Konarskiego

Kluczkowice – Osiedle24 – 300 Opole Lubelskie 081 827 12 40

Pensjonat „Bajka” Trzebiesza 424 – 300 Opole Lubelskie 081 827 52 87

Gospodarstwo agroturystyczne

Dąbrowa Godowska 2024-300 Opole Lubelskie tel. (081) 723 66 28 całoroczne Iwona i Ziemowit Fiuk

Gospodarstwo agroturystyczne

Górna Owczarnia 1624-300 Opole Lubelskie

Tel. (081) 827 36 49 całoroczne Anna Dziechciarz

Gospodarstwo agroturystyczne

Kazimierzów 37 a24-300 Opole Lubelskie

tel. (081) 827 54 54 maj-październik Jan Ptak

GospodarstwoAgroturystyczne„U Michasi”

Wieś Pomorze 37gm.Opole Lubelskie

tel. (081) 827 37 24, (081) 827 37 63,661 432 737, 502 422 073www.agroturystyka.turystyka.pl

e-mail : [email protected]

Maj-Październik Elżbieta i Eugeniusz Fijołek

Baza gastronomiczna

„RATUSZ CAFE” Ul. Nowy Rynek 624- 300 Opole Lubelskie Magdalena Teresińska

Hotel „KARCZMA OPOLSKA”

Ul. Kościuszki 624- 300 Opole Lub. 081 827 41 71 Marian Chęć

„Piwiarnia Marzycieli” Ul. Targowa 1, 24-300 Opole Lubelskie 081 827 39 45 Janusz Szychowski

„Corner Pub” Ul. Kraszewskiego 1 b24- 300 Opole Lubelskie Maria Bujanowska

„Pizzeria Capri” Ul. Puławska 1924 – 300 Opole Lubelskie 081 827 60 10 Jolanta Sobczuk, Karol

Jaszczyński

„Pizzeria Piramida” Ul. Fabryczna24- 300 Opole Lubelskie 081 827 62 97 Monika Misalska

Kebab bar „PODJADEK”

Ul. Strażacka 624- 300 Opole Lubelskie 691 624 688 całoroczny Wojciech Jarski

Bar „ALLADYN” Ul.Al.600 – lecia24 – 300 Opole Lubelskie Kazimierz Bucior

„Zajazd nad Młyńskim Stawem”

Kluczkowice Osiedle 1724 – 300 Opole Lubelskie 081 827 14 19

„Zajazd Rybacki” Wola Rudzka 3424 – 300 Opole Lubelskie 081 827 31 76

Gmina Poniatowa: Rodzaj usługi Typ Adres telefon Okres właściciel

24

Page 25: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

funkcjonowaniaBaza noclegowa "Hotel Słowik".

Restauracja.ul. Spacerowa 324-320 Poniatowa

tel./ fax /0-81/820 41 61www.hotel-slowik.pl

Hotelik "Olivia" ul. Kraczewicka 1524-320 Poniatowa

tel. /0-81/820 40 53 Rosiński Andrzej

Noclegi 24-320 Poniatowaul.Wojska Pojskiego 9

/081/ 820 43 55516 540 463

Wanda Pietras

Baza gastronomiczna

Restauracja „Pod Kogutem”

24-320 Poniatowa ul. Brzozowa 4

tel. /0-81/820 41 50http://pod.kogutem.w.interia.pl

Nieradka Tomasz i Jerzy

Bar restauracyjny „TUKAN”

24-320 Poniatowaul. 11 Listopada 3

tel. /0-81/820 37 90 Oleszczak Irena

Restauracja "KGBar"

ul. Nałęczowska 124-320 Poniatowa

tel. /0-81/820 55 26

Cafe-bar 24-320 PoniatowaKrokusowa 3/29

Plandowski Mirosław i Stefanek Sławomir

Restauracja "Arenda"

ul. Nałęczowska 124-320 Poniatowa

tel. /0-81/820 55 26

Miasto Puławy:

Rodzaj usługi Typ Adres telefon Okres funkcjonowania właściciel

Baza noclegowa

Hotel „Izabella” PuławyUl. Lubelska 1

Tel: (081) 886 30 41Tel/fax: (081) 886 39 56

e-mail: [email protected]łoroczny Obiekt prywatny

Hotel „Prima” PuławyUl. Partyzantów 44

Tel: (081) 886 38 24Fax: (081) 886 46 15 całoroczny Obiekt prywatny

Motel „Auto-Bimot” PuławyUl. Piłsudskiego 15 (081) 887 42 01 całoroczny Obiekt prywatny

Dom Nauczyciela PuławyUl. Kołłątaja 1 (081) 887 42 77 WODN

Szkolne Schronisko Młodzieżowe PTSM

PuławyUl. Włostowicka 17 (081) 886 33 67 całoroczny PTSM

Centrum Szkoleniowo – Kongresowe IUNG

PuławyUl królewska 17

(081) 888 58 87(081) 888 58 86 IUNG

Dom Turysty PTTK „Pod Żaglami”

PuławyUl Rybacka 7

(081) 887 40 49Tel/fax: (081) 887 40 48

e-mail: [email protected]

Regionalne Centrum Kształcenia Ustawicznego

Puławy Ul. Wojska Polskiego

7

Tel: (081) 886 37 05Tel/fax: (081) 886 39 36

e-mail: [email protected] Puławy

Usługi Hotelarskie „Wisła” PuławyUl. Wróblewskiego 1 (081) 886 27 37

Pokoje gościnne „Kameralna” Puławyul. Kochanowskiego 8 tel. (081) 888 27 02

Baza gastronomicznaRestauracje, kawiarnie

Kawiarnia „Łucja”(Willa Samotnia)

Puławy ul. Zielona 36 081 888 01 06

Kawiarnia „Grota Parkowa”

PuławyUl. 4-go Pułku Piechoty Wojska Polskiego 17b

501-688-625, 508-748-786

Herbaciarnia „Na Pięterku” Puławyul. Piłsudskiego 30 081 886 32 80 L. Wolski

Dom Turysty PTTK ul. Rybacka 7 tel. (081)  887 40 49

Kawiarnia „Smok” ul. Wojska Polskiego 4 tel. (081) 887 96 01 w. 127

Restauracja „PRIMA”(w hotelu)

Puławyul. Partyzantów 44 081 886 46 15 7-23

CodziennieRestauracja „WILLA CIENISTA”

Puławyul. Zielona 23

081 888 09 36(081)  888 30 88

Poniedziałek-Niedziela: 11-22

Restauracja „ALEKSANDRIA”Puławyul. Wróblewskiego 1

081 887 72 30

Restauracja „IZABELLA”(w hotelu)

Puławyul. Lubelska 1 081 886 30 41

Niedz.- czw.7-22, Piątek i sobota. 7-2

Izabella Sp. Z.o.o

Restauracja „SYBILLA” Puławy ul. Królewska 17 081 888 58 86 Codziennie

7-23

Restauracja „POD DĘBAMI”

Puławyul. Norwida 2 081 886 37 92 Poniedziałek-Niedziela:

10-22 Pod Dębami S.C. Gawenda Marian i Adela

Restauracja „KAMERALNA” Puławy, ul. Kochanowskiego8 081 886 36 23 Poniedziałek-Niedziela:

12-22 Krystyna Barszcz

Restauracja "SOFII CLUB"

Puławyul. Kołłątaja 24

0-501 361 095 081 887 45 46

Codziennie od 11 Beata Krzemińska- Pfeifer

25

Page 26: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Puby, kawiarnie, pizzeriePub K2 Puławy

ul. Centralna 2a 0 506 153 150081 888 98 000 500 555 865

Poniedziałek - Sobota: 12-24Niedziela: 12-24

Kamil Wałęga

CYKLADY Tawerna Grecka ul. Centralna 17 tel. (081) 887 00 05

Antykul. Kochanowskiego 17

tel. (081) 886 33 68

Bar Cafe BAaTis ul. Lubelska 2 tel. 0 609 300 587

Bar KS „Tęcza” ul. Sienkiewicza 13 tel. (081) 886 42 79

Cafe Vabank ul. Lubelska 2c tel. 0 505 064 064

„Chata pod dębem” ul. Sienkiewicza 21b

Corner Pub ul. Piłsudskiego 22

tel. (081) 886 73 63

„Czarny Piotruś” ul. Armii Krajowej 10c tel. (081) 887 06 90

Tawerna ul. 6 Sierpnia 43 tel. 0 606 587 225Remiza ul. Lubelska 10 tel. (081) 887 92 73

Pizzeria Quattro ul. Piaskowa 45/10 tel. (081) 887 43 32

Pizzeria „MUSTANG” Puławyul. Partyzantów 27 081 888 00 00

Pon-czw.13-23Piątek 13-1Sob.16-1Niedz.16-23

Krzysztof Szlendak

Pizzeria „ATMOSFERA” Puławy ul. Wojska Polskiego 7a

0 81 886 77 55

Poniedziałek - Piątek: 12-24Sobota: 12-24Niedziela:12-24

Pizzeria „Duo pizza”Puławy ul. Wojska Polskiego 7a

081 886 67 55509 931 166

Codziennie:11-24

Pizzeria „Pepe” Puławy ul. Piaskowa 45/10 081 887 43 32

Grota Parkowa ul. IV Pułku Piechoty WP 17b tel. 0 501 688 625

Oranżeria ul. Centralna 23d tel. (081) 888 98 30

Kasyno „Słoneczko” Puławyul. Wojska Polskiego 6

0 81 886 22 180506 030 933

Poniedziałek.- Piątek 9-17

„Club Oscar” ul. Wojska Polskiego 1 0 81 888 02 59 Codziennie

13-23

Gmina Wąwolnica:Rodzaj usługi Typ Adres telefon Okres

funkcjonowania właściciel

Baza noclegowa

DOM PIELGRZYMA ul. Zamkowa 24 24-160 Wąwolnica tel. (081) 8825004

gospodarstwo agroturystyczne Zawada 32, 24-160 Wąwolnica tel. 081 8825445 Renata i Andrzej Marczak

gospodarstwo agroturystyczne Zarzeka 90, 24-160 Wąwolnica tel. 081 882 50 74

0 693 398 238 Agnieszka Rutkowska

gospodarstwo agroturystyczne Kębło 30A, 24-160 Wąwolnica

tel. 0698664631 0695637307 e-mail: [email protected]

Urszula i Kazimierz Smaga

gospodarstwo agroturystyczne Bełżycka 2, 24-160 Wąwolnica tel. 081 8825400

kom.0 605 965 400 Anna Mańturz

gospodarstwo agroturystyczne Łąki, 24-160 Wąwolnica tel. 081 8825297 Bogusława i Krzysztof

Szewczykowiegospodarstwo agroturystyczne Zarzeka 63, 24-160 Wąwolnica tel. 081 882417 Bogusława Szyszkowska

gospodarstwo agroturystyczne Zawada 20a, 24-160 Wąwolnica tel. 081 8825417 Krystyna Dudek

gospodarstwo agroturystyczne ul. Bełżycka 28a, 24-160 Wąwolnica tel. 081 8825866 Agnieszka i Piotr Czapik

gospodarstwo agroturystyczne

Celejów 4524-120 Kazimierz Dolny tel. 081 7234160 Andrzej i Urszula Kurant

gospodarstwo agroturystyczne

Rąblów 524-160 Wąwolnica tel. 081 8825537 Halina Mazurek

CUDOWNY DOM Kębło 9 (0) 512-371-309Pensjonat "W dolinie Bystrej" Celejów 57B (0) 501 372 773

Baza gastronomiczna „Bis-Bar” ul. Rynek 3224-160 Wąwolnica Piotr Skowronek

Bar „Mexico-Club” ul. 3-go Maja 224-160 Wąwolnica tel. 081 882 50 09 Marek i Piotr Oprzańscy

Klub, kawiarnia Rąblów tel.: 081 5014357

26

Page 27: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

„Warownia”

Stanica wędkarska Karmanowice 131 24-160 Wąwolnica

tel. 081 8825332www.naleczow.org.pl/stanica Elwira i Ryszard Plewińscy

Restauracja Wąwolnica, ul. Dulęby 15 tel. 0 502 679 833 Kwiatkowski Zbigniew

Gmina Wojciechów:

Rodzaj usługi Typ Adres telefon Okres funkcjonowania

właściciel

Baza noclegowa Gospodarstwo agroturystyczne Wojciechów 153 (081) 5177305 całoroczny Danuta CzerniecGospodarstwo agroturystyczne Wojciechów151 (081) 5177202 całoroczny Barbara CzerniecGospodarstwo agroturystyczne Wojciechów 29 (081) 5177302 całoroczny Maria SapałaGospodarstwo agroturystyczne Nowy Gaj 18A (081) 7237572 całoroczny Anna BukowskaGospodarstwo agroturystyczne Palikije 93 sezonowy Mirosław BudoranGospodarstwo agroturystyczne Halinówka 14 całoroczny Teresa StachyraGospodarstwo agroturystyczne Palikije Drugie 88 całoroczny Anna PruśGospodarstwo agroturystyczne Palikije Drugie 100 sezonowy Krzysztof i Ewa Dybała

Baza gastronomicznaKarczma „Biesiada” Wojciechów 151 A (081) 5177202

e-mail: [email protected]łoroczny Włodzimierz Czerniec

„Bar Nad Bystrą” Wojciechów 148A całoroczny Tadeusz RumińskiBar „Knieja” Wojciechów 4/a całoroczny Jan MirosławKarczma „Maciejowa Chata” Miłocin całoroczny Dorota Maciejewska -

SikoraZajazd „Jamajka” Miłocin całoroczny Jacek Sągała

2. Informacja Turystyczna.

Punkty informacji turystycznej na terenie Krainy Lessowych Wąwozów znajdują się one w Nałęczowie, Kazimierzu Dolnym i Puławach. Można w nich zasięgnąć informacji o ofercie regionu, imprezach, atrakcjach turystycznych, czy też nabyć materiały informacyjno-promocyjne, pamiątki lub wynająć przewodnika. Ponadto informacji można zasięgnąć w wielu innych miejscach regionu: w oddziałach PTTK, biurach turystycznych, w gminnych ośrodkach kultury i innych instytucjach. Oto ich wykaz w poszczególnych gminach:

W Nałęczowie punkt prowadzony jest przez LOT Kraina Lessowych Wąwozów w Bramie Zachodniej Parku Zdrojowego. Obok świadczenia usług informacji turystycznej, prowadzi sprzedaż publikacji i pamiątek oraz pośredniczy w rezerwacji usług turystycznych. W Nałęczowie informacji udziela ponadto Zakład Leczniczy „Uzdrowisko Nałęczów”.

Punkt Informacji Turystycznejal. Grabowa 6,24-150 Nałęczó[email protected] 50-16-1010-81 50-14 - 311 Czynne poniedziałek-piątek  w godzinach: 9 - 17sobota  w godzinach 10 – 18 (także w niedziele od maja do października)

Zakład Leczniczy „Uzdrowisko Nałęczów”ul. Małachowskiego 5 tel. (081) 501 43 56

27

Page 28: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

W Wojciechowie podstawowe informacje na temat atrakcji turystycznych miejscowości i gminy można uzyskać w Gminnym Ośrodek Kultury.

Gminnym Ośrodku Kultury w Wojciechowietel. (081) 517 72 10e-mail: [email protected]

Na terenie miasta Puławy informacje udzielane są w PTTK Oddział Puławy oraz w Biurze Obsługi Ruchu Turystycznego, które oferuje również usługi przewodnickie na terenie Puław, Kazimierza Dolnego, Janowca i Nałęczowa, rezerwację noclegów, sprzedaż biletów na rejsy statkiem, sprzedaż wydawnictw, map, przewodników i folderów.

Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajobrazowe. Biuro Obsługi Ruchu Turystycznego w Puławach 24-100 Puławyul. Czartoryskich 8 Atel. (081) 886 47 56, (081) 887 86 74fax: (081) 886 47 56e-mail: [email protected] www.oddzial.pulawy.pttk.pl

W Opolu Lubelskim informacje można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej oraz w Wydziale Integracji Europejskiej i Promocji w Urzędzie Miejskim.

Punkt Informacji Turystycznej ul. Długa 12 24-300 Opole Lubleskie tel. (081) 827 21 [email protected]  Wydział Integracji Europejskiej i Promocji Urząd Miejski w Opolu Lubleskim Ul Lubleska 424-300 Opole Lubelskietel. (081) 827 72 16Izabela Czaja [email protected] Zarzycka [email protected]

Natomiast w Kazimierzu Dolnym informacji udziela Biuro Obsługi Ruchu Turystycznego PTTK, w którym można również zakupić foldery, mapy, pamiątki, bilety na rejsy statkiem, a także wynająć przewodnika i zarezerwować nocleg.

Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze Odział im. Sicińskiego, Biuro Obsługi Ruchu Turystycznego w Kazimierzu Dolnym ul. Rynek 27, 24-120 Kazimierz Dolnytel.: (081) 881 00 46fax: (081) 881 00 46e-mail: [email protected]

W Poniatowej podstawową informację turystyczną można uzyskać w Centrum Kultury, Promocji i Turystyki .

Centrum Kultury, Promocji i Turystyki w Poniatowejul. Fabryczna 1tel. (081) 820 40 55e-mail: [email protected]

28

Page 29: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

3. Baza sportowo – rekreacyjna

Gmina Janowiec

RODZAJ USŁUGI/INFRASTRUKTURY typ Adres Okres

funkcjonowania

Forma własności jednostka organizacyjna

Zakres świadczonych

usług

Obiekty sportowe (aerokluby, fitness club i inne, korty tenisowe, pola golfowe, ośrodki żeglarskie, stadiony (rodzaj), sale sportowe, OSiR, baseny kryte i pływalnie, boisko piłkarskie, sala widowiskowa

1,Boisko Piłkarskie, 2,Gminny Ośrodek Kultury; Gminna Biblioteka Publiczna

1,boisko - Janowiec, ul. Sandomierska; 2,GOK i Biblioteka - wspólny budynek, Janowiec ul. Plac Wolności 1; [email protected]

całorocznyJednostki organizacyjne Urzędu Gminy Janowiec

GOK- organizowanie imprez, praca z młodzieżą, wystawy itp.

zalew Janowice

Ośrodki jazdy konnej Ośrodek Jazdy Konnej Wojszyn, 24 - 123 Janowiec całoroczny własność prywatna nauka jazdy konnej dla

dorosłych, młodzieży i dzieci

Wypożyczalnie sprzętu turystycznego (podać przy każdej wypożyczalni rodzaj sprzętu, np. rowerów, kajaków, itp.) i samochodów

Wypożyczalnia rowerów i rolek

Gminny Ośrodek Kulturyul. Plac Wolności 124-123 [email protected]

całorocznyJednostka organizacyjna Urzędu Gminy Janowiec

Możliwość wypożyczenia sprzętu w okresie od wiosny do jesieni

Wypożyczalnia rowerów "Andrzejówka" pokoje gościnne

Oblasy 216,24-123 Janowiec(081) 881 54 01604 515 460www.andrzejówka.plandrzejó[email protected]

całoroczny własność prywatna

boiska do siatkówki i do kometki, plac ogniskowy z grillem i szałasem, plac zabaw dla dzieci, rowery do dyspozycji gości

Gmina Kazimierz DolnyRODZAJ USŁUGI/INFRASTRUKTURY typ Adres Okres

funkcjonowania

Forma własności jednostka organizacyjna

Zakres świadczonych usług

Obiekty sportowe (aerokluby, fitness club i inne, korty tenisowe, pola golfowe, ośrodki żeglarskie, stadiony (rodzaj), sale sportowe, OSiR, baseny kryte i pływalnie, boisko piłkarskie, sala widowiskowa

Boisko sportowe w Kazimierzu Dolnym przy wale wiślanym Gmina Kazimierz

Boisko sportowe w Bochotnicy Bochotnica Stowarzyszenie "Orły

Kazimierz"Kort tenisowy Kazimierz Dolny

Wyciąg narciarski Parchatka tel. 0 608 403 760

Zimą czynny codziennie w godz. 9.00 – 22.00

Dwa wyciągi o długości po 350 m, różnica wysokości 54 m, sztuczne oświetlenie i naśnieżnie, trasy ratrakowane, wyciągi talerzykowe

Ośrodki jazdy konnej

"Zajazd Piastowski"ul. Słoneczna 3Kazimierz Dolny tel. 081/881-03-51

Dwór w WylągachWylągi 4324-120 Kazimierz Dolny tel. 081 881-00-48

Obiekt prywatny

nauka na ujeżdżalni,wyjazdy w teren pod opieką instruktora,pensjonat dla koni

Wypożyczalnie sprzętu turystycznego (podać przy każdej wypożyczalni rodzaj sprzętu, np. rowerów, kajaków, itp.) i samochodów

Wypożyczalnia rowerów i skuterów Kazimierz Dolny

Gmina NałęczówRODZAJ USŁUGI/INFRASTRUKTURY typ Adres Okres

funkcjonowania

Forma własności jednostka organizacyjna

Zakres świadczonych usług

Obiekty sportowe (aerokluby, fitness club i inne, korty tenisowe, pola golfowe, ośrodki żeglarskie, stadiony (rodzaj), sale sportowe, OSiR, baseny kryte i pływalnie, boisko piłkarskie, sala widowiskowa

sale sportowew szkołach publicznych

w miejscowościach: Nałęczów, Sadurki, Piotrowice, Drzewce

jednostka organizacyjna gminy

boisko

przy szkołach publicznych w miejscowościach: Nałęczów

Piotrowice, Sadurki, Drzewce, Czesławice

jednostka organizacyjna gminy

boisko LKS Cisy – Nałęczów własność gminyboisko OSP – Drzewce własność gminy

''Atrium''

Spa NałęczówAl. Małachowskiego 524-150 Nałęczów +48(081) 50-14-456 wew. 101www.spanaleczow.plwww.naleczow.org.pl/atrium

całoroczny 9.00-23.00 obiekt prywatny

- wodny kompleks z basenem Aquatonic o powierzchni 300m2

- łóżka bąbelkowe, ławeczki perełkowe i jacuzzi.- masaż cząsteczkami powietrza - dotlenia ciało,

29

Page 30: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

poprawia ukrwienie i rozluźnia mięśnie. - gejzery, dysze masujące i łabędzia szyja - zapewniają głęboki masaż ciała, rozluźnienie mięśni, wzmocnienie i witalność. - tory do pływania i sztuczna rzeka, - sauny - sucha i mokra.-basen białej glinki.

Klub AtriumAl. Małachowskiego 524-150 Nałęczów (0-81) 50-14-456 w. 102

całoroczny 9.00-23.00 obiekt prywatny - cztery tory do gry w kręgle

- stół do snooker`a i pool

Basenul. Głowackiego 14 (Sanatorium dla Rolników), tel. 501 47 51

Ośrodki jazdy konnejOśrodek Jazdy Konnej Słowicza Dolina

ul. Graniczna 6, 24 - 150 Nałęczów tel: (081) 5015399 GSM: 601288807www.kraina.org.pl/slowiczadolina

całoroczny obiekt prywatny

Kompleksowa organizacja imprez jeździecko-plenerowych, przejażdżki konne, kucyki dla najmłodszych, jazda na ujeżdżalni pod okiem instruktora, hipoterapia. Dla gości również wypożyczalnia rowerów, staw rybny z możliwością wędkowania, plac zabaw dla dzieci. Organizacja ogniska, pieczenie barana, kuligi

Wypożyczalnie sprzętu turystycznego (podać przy każdej wypożyczalni rodzaj sprzętu, np. rowerów, kajaków, itp.) i samochodów

Wypożyczanie łodzi

Wypożyczalnia łodzi w Parku ZdrojowymAdres: Staw w Parku Zdrojowym w NałęczowieKontakt: 0-81 50 16 101www.naleczow.org.pl/lodzie

Wypożyczalnia

Wypożyczalnia rowerów

Sanatorium Uzdrowiskowe dla Rolników w Nałęczowie(081) 50-14-251www.naleczow.org.pl/gospodarkikomunalnej

czynna od 9.00 do 12.00 i od 16.30 do 21.30

Wypożyczalnia rowerów

Termy Pałacowe ul.Paderewskiego 1 Kontakt: (081) 50-14-456 www.naleczow.org.pl/termypalacowe

czynna cała dobęZakład Leczniczy Uzdrowisko Nałęczów S. A.

Wypożyczalnia rowerów

Szpital Kardiologiczny (081) 50-14-356 w 200www.naleczow.org.pl/szpitalkardiologiczny

Zakład Leczniczy Uzdrowisko Nałęczów S.A.

Wypożyczalnia skuterów DUDIS

Parking Term Pałacowych - wypożyczalnia skuterów. www.dudis.org0-509-182-855 www.naleczow.org.pl/dudis

Godziny otwarcia od 9.00 do 19.00

Firma zajmuje się wypożyczaniem skuterów, quadów, oraz samochodów terenowych dla klientów indywidualnych oraz firm ( imprezy integracyjne, pikniki, festyny)

Gmina Opole LubelskieRODZAJ USŁUGI/INFRASTRUKTURY typ Adres Okres

funkcjonowania

Forma własności jednostka organizacyjna

Zakres świadczonych usług

Obiekty sportowe (aerokluby, fitness club i inne, korty tenisowe, pola golfowe, ośrodki żeglarskie, stadiony (rodzaj), sale sportowe, OSiR, baseny kryte i pływalnie, boisko piłkarskie, sala widowiskowa

kort tenisowy

ul. Fabryczna 28, 24-300 Opole Lubelskie, Zespół Szkół Nr 2 w Opolu Lubelskim, tel. 081 827 21 92,fax.081827 20 48,

całoroczny

jednostka organizacyjna gminy Zespół Szkół Nr 2 w Opolu Lubelskim

kort tenisowy

Hala sportowa ul. Szkolna 5,24-300 Opole Lubelskie tel.081827 21 77, całoroczny

jednostka organizacyjna gminy Zespół Szkół Nr 1 w Opolu Lubelskim

pełnowymiarowa sala z boiskami do piłki nożnej halowej, siatkówki, koszykówki, piłki ręcznej

stadion miejski w Opolu Lubelskim

ul. Kolejowa , 24-300 Opole Lubelskie tel. 081 827 całoroczny

jednostka organizacyjna Miejsko - Gminny Ośrodek Kultury w Opolu Lubelskim

obiekt sportowy, boisko do piłki nożnej, bieżnia lekkoatletyczna

Kąpielisko miejskie Opole LubelskieSala sportowa NiezdówSiłownie ul. Fabryczna w Opolu

Lubelskimprzy ZSZ w Opolu Lubelskim ul. Kolejowa 2

Zespół Szkół nr 1 w Opolu Lubelskim

30

Page 31: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Zespół Szkół nr 2 w Opolu Lubelskim

Siłowania WandalinHala sportowa, boisko wielofunkcyjne, kąpielisko

Kluczkowice

Ośrodki jazdy konnejGospodarstwo agroturystyczne - jazda konna Anna Dziechciarz

Górna Owczarnia maj - październik obiekt prywatny usługi hotelowe - z możliwością wyżywienia, jazda konna,

Wypożyczalnie sprzętu turystycznego (podać przy każdej wypożyczalni rodzaj sprzętu, np. rowerów, kajaków, itp.) i samochodów

wypożyczalnia kajaków wodnych i rowerów wodnych

ul. Rybacka 24-300 Opole Lubelskie Kąpielisko Miejskie czerwiec - sierpień

jednostka organizacyjna gminy Miejsko Gminny Ośrodek Kultury w Opolu Lubelskim

obiekt kąpieliska miejskiego, boisko do siatkówki plażowej, mała gastronomia, wypożyczalnia kajaków i rowerów wodnych

Wypożyczalnia sprzętu do sportów zimowych

MGOK w Opolu Lubelskim, ul. Ogrodowa 9

Gmina PoniatowaRODZAJ USŁUGI/INFRASTRUKTURY typ Adres Okres

funkcjonowania

Forma własności jednostka organizacyjna

Zakres świadczonych usług

Obiekty sportowe (aerokluby, fitness club i inne, korty tenisowe, pola golfowe, ośrodki żeglarskie, stadiony (rodzaj), sale sportowe, OSiR, baseny kryte i pływalnie, boisko piłkarskie, sala widowiskowa

kryta pływalnia

Ośrodek Sportu i Rekreacji ul. Kraczewicka 31 tel, fax, (081) 820-42-90www.osirponiatowa.pl

Własność gminy

basen główny z brodzikiem

zalew

pływalnia z brodzikiem; plac zabaw dla dzieci; plaża piaszczysta i trawiasta; boisko do siatkówki plażowej; w zimie lodowisko

stadion sportowy

boisko trawiaste do piłki nożnej, boisko treningowe do piłki nożnej, boiska do koszykówki i siatkówki oraz pawilon socjalny.

2 boiska przyszkolne z nawierzchnią asfaltową

Szkoła Podstawowa w Poniatowej Własność gminy

3 siłownie Poniatowaklub fitness Poniatowa

Ośrodki jazdy konnej

WKJ SEKCJA JEŹDZIECKA "PONIATOWA"

Kraczewice Rządowe 102 BTel. 0608 506 009

OŚRODEK JEŹDZIECKI

Poniatowaul. Młynki 9(081) 820-56-56

Wypożyczalnie sprzętu turystycznego (podać przy każdej wypożyczalni rodzaj sprzętu, np. rowerów, kajaków, itp.) i samochodów

wypożyczalnia sprzętu wodnego (rowery wodne)

Ośrodek Sportu i Rekreacji ul. Kraczewicka 31 tel, fax, (081) 820-42-90www.osirponiatowa.pl

Urząd Gminy Rowery wodne

Miasto PuławyRODZAJ USŁUGI/INFRASTRUKTURY typ Adres Okres

funkcjonowania

Forma własności jednostka organizacyjna

Zakres świadczonych usług

Obiekty sportowe (aerokluby, fitness club i inne, korty tenisowe, pola golfowe, ośrodki żeglarskie, stadiony (rodzaj), sale sportowe, OSiR, baseny kryte i pływalnie, boisko piłkarskie, sala widowiskowa

MOSiR - hala sportowa z trybunami, pływalnia kryta z trybunami, siłownia damska, męska, sauna, kawiarnia, korty tenisowe

ul. Partyzantów 11, 24-100 Puławy, tel./fax. (0-81) 886 27 31

całoroczne z wyłączeniem okresu zimowego w przypadku kortów tenisowych

UM Puławy

udostępnianie hali sportowej, pływalni krytej ze zjeżdżalnią, pływalni odkrytej, siłowni dla kobiet, siłowni dla mężczyzn, sauny, kawiarni, grilla z wiatą do organizacji okolicznościowych imprez, organizacja zawodów sportowych i imprez sportowo - turystycznych, prowadzenie wypożyczalni sprzętu wodnego, organizacja spływów kajakowych i rajdów rowerowych, kompleksowa organizacja zgrupowań sportowych.

MOSiR - stadion sportowy: arena lekkoatletyczna, trawiaste boisko piłkarskie, treningowe boisko boczne z nawierzchni sztucznej – trawa III generacji i oświetlenie sztuczne z trybunami; pływalnia otwarta z trybunami i z brodzikami, kawiarnia letnia

Ul. Hauke Bossaka 1 czerwiec, lipiec, sierpień UM Puławy

sala gimnastyczna (wielkości 3 boisk do piłki koszykowej); 6-torowa pływalnia kryta 25 metrowa, boiska przyszkolne – o

Szkoła Podstawowa Nr 10ul. 6 Sierpnia 3024-100 Puławytel. 0-81 887 83 00,e-mail: [email protected] www.sp10.net.pulawy.pl

31

Page 32: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

sztucznej nawierzchni i ze sztucznym oświetleniem: tartanowa bieżnia okólna, boisko do piłki ręcznej, 2 boiska do piłki koszykowej

sala gimnastyczna (wielkości 3 boisk do piłki koszykowej); 6-torowa pływalnia kryta 25 metrowa,

Szkoła Podstawowa Nr 11, ul. Legionu Puławskiego 8, 24-100 Puławytel. 0-81 887 12 02e-mail: [email protected]

2 sale gimnastyczne; boiska przyszkolne – wszystkie o sztucznej nawierzchni i ze sztucznym oświetleniem: tartanowa bieżnia lekkoatletyczna, boisko do piłki ręcznej, boisko do piłki koszykowej, boisko do piłki siatkowej

Zespół SzkółOgólnokształcących Nr 2 w Puławach, ul. Wróblewskiego 11, 24-100 Puławy, tel. 0-81 886 38 46e-mail: [email protected]

2 sale gimnastyczne; Przyszkolny kompleks sportowy

Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 1 w Puławachul. Kaniowczyków 924-100 Puławytel. 0-81 886 40 37e-mail: [email protected]

pełnowymiarowe boisko piłkarskie z trybunami, oddzielnym zapleczem, boisko wielofunkcyjne, boisko do piłki koszykowej, bieżnia lekkoatletyczna

Ośrodek wypoczynkowy Zakładów Azotowych „Puławy” SA

Wólka Profeska, Puławy, tel. 0-81227 55 67, 0-81 887 63 30, fax. 0-81 889 10 76

okres wakacyjny Zakłady Azotowe „Puławy” SA

Basen otwarty ze zjeżdżalnią rynnową, brodzikami, placem zabaw dla dzieci; 2 boiska do piłki siatkowej, boisko do piłki siatkowej; domki campingowe, restauracja

Skate park Ul. Niemcewicza całoroczny UM

Lodowisko na dachu FERIO GALERIA ZIELONA przy ul. Zielonej

Czynne w okresie od listopada do marca: od poniedziałku do piątku w godz. 11.00 – 21.00, w soboty w godz. 10.00 – 21.00 oraz w niedziele od 11.00 do 20.00

prywatny

Ośrodki jazdy konnej - - - - -

Wypożyczalnie sprzętu turystycznego (podać przy każdej wypożyczalni rodzaj sprzętu, np. rowerów, kajaków, itp.) i samochodów

Wypożyczalnia sprzętu sportowo – rekreacyjnego Puławskiego Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej

24-100 Puławyul. Wróblewskiego 15, tel. 0-81 888 28 10

Całoroczny. Czynne: poniedziałek 12.00 - 15.00, wtorki i piątki 14.00 - 17.0

stowarzyszenie

Ogólnodostępna wypożyczalnia sprzętu sportowo – rekreacyjnego: narty, łyżwy, sanki, namioty, sprzęt sportowo - rekreacyjny

Wypożyczalnia sprzętu sportowego Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji

Puławy, ul. 6 Sierpnia (Pobrzeże Wisły), tel. 0-81 886 27 31, www.mosir.pulawy.pl

Sezonowa. Czynne w godz. 10.00 – 18.00 w okresie wakacyjnym

Jednostka budżetowa Urzędu Miasta Puławy

Wypożyczalnia kajaków. (Planowane jest doposażenie wypożyczalni w rowery turystyczne, narty biegowe i sanki)

32

Page 33: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Gmina WąwolnicaRODZAJ USŁUGI/INFRASTRUKTURY typ Adres Okres

funkcjonowania

Forma własności jednostka organizacyjna

Zakres świadczonych usług

Obiekty sportowe (aerokluby, fitness club i inne, korty tenisowe, pola golfowe, ośrodki żeglarskie, stadiony (rodzaj), sale sportowe, OSiR, baseny kryte i pływalnie, boisko piłkarskie, sala widowiskowa

Hala sportowa Wąwolnica

Baseny, boisko do siatkówki, wyciąg narciarski

Wyciągi Narciarskie - Kazmierz Antoń Rąblów 2724-160 Wąwolnicatel. (081) 882 55 00(81) 440 60 10e-mail: [email protected] Konrad Antońul. Nowickiego 2/3724-150 Nałęczówtel. (81) 882 55 00(607) 560 460e-mail: konradanton@plusnet

Zima, lato

Baseny, siatkówka plażowa, plac zabaw dla dzieci grill, ognisko, bar,2 wyciągi narciarskie o długościach 160 i 300m

Wyciąg narciarski Celejówtel. 0 601 832 001

Dwa wyciągi o długości zjazdu 250 m i 300 m, sztuczne oświetlenie i naśnieżnie, trasa ratrakowana, wyciąg talerzykowy

Ośrodki jazdy konnej

Klub Jeździecki ŁąkiTel. (081) 882-52-97

Prywatne gospodarstwo agroturystyczne

Ośrodek hipoterapii przy Szkole Specjalnej w Kęble

Kębło 7(081) 882-50-11www.naleczow.org.pl/hipoterapia

letni wypoczynek dla dzieci i młodzieży, nauka jazdy konnej, hipoterapia, ogniska, biwaki, przejażdżki saniami po okolicy, skiring, siłownia, obozy jeździeckie, wesela, studniówki i bale.

Wypożyczalnie sprzętu turystycznego (podać przy każdej wypożyczalni rodzaj sprzętu, np. rowerów, kajaków, itp.) i samochodów

Wypożyczalnia sprzętu wodnego Karmanowice

Wypożyczalnia sprzętu sportowego

Nart-Sport Konrad Antońul. Nowickiego 2/3724-150 Nałęczówtel. (81) 882 55 00(607) 560 460e-mail: konradanton@plusnet

mountainboard -quad'y - do dyspozycji 8 szt. w tym 2 mini quad'y dla dzieci,rowery - 6 sztuk ,zimą sprzęt narciarski

Gmina WojciechówRODZAJ USŁUGI/INFRASTRUKTURY typ Adres Okres

funkcjonowania

Forma własności jednostka organizacyjna

Zakres świadczonych usług

Obiekty sportowe (aerokluby, fitness club i inne, korty tenisowe, pola golfowe, ośrodki żeglarskie, stadiony (rodzaj), sale sportowe, OSiR, baseny kryte i pływalnie, boisko piłkarskie, sala widowiskowa

kompleks boisksportowych

w Wojciechowie

Zespół Szkółw Wojciechowie

(081)5177240/5177317własność gminy

Sale gimnastyczne i boiska przy

szkołach publicznych

Szkoły Podstawowe w Palikijach, Łubkach,

Szczuczkach i Maszkachwłasność gminy

Ośrodki jazdy konnej - - - - -Wypożyczalnie sprzętu turystycznego (podać przy każdej wypożyczalni rodzaj sprzętu, np. rowerów, kajaków, itp.) i samochodów

- - - - -

5. Inne obiekty infrastruktury oraz usługi turystyczneREJSY PO WIŚLE:

33

Page 34: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Rejsy z Kazimierza Dolnego do Puław, przeprawy do Janowca. Do wyboru pięć różnych statków: małe łodzie rodzinne, duże jednostki pływające i statek wikingów. tel. (081) 881 01 35

Prom ‘Gelderland’ (samochodowo-osobowy)Prom kursuje pomiędzy Kazimierzem Dolnym a Janowcem od kwietnia do listopada w godz. 8:00 – 20:00 (w weekendy od 21:00). tel. 0 602 858 898

Prom samochodowo-osobowy między Nasiłowem a Bochotnicą

Rejsy łodziami w Małopolskim Przełomie Wisły - Kazimierz Dolny ul. Nadwiślańska24-120 Kazimierz Dolnytel. (0-81) 72350060 603 668 778

rejsy tradycyjnymi „Batami” – przystań – Hotel na wodzie „Dziunia”.

Rejsy statkami po Wiśle w Kazimierzu Dolnym i okolicach ul. Nadwiślańska 24-120 Kazimierz Dolnytel. (0-81) 8810-135

rejsy po Wiśle w Kazimierzu Dolnym. Statki kursują przez cały dzień zabierając indywidualnych turystów oraz zorganizowane grupy w górę Wisły, obok zamku w Janowcu, do Męćmierza i z powrotem. Istnieje również przeprawienia się statkiem do Janowca.

przejazd ciuchcią turystyczna. Ciuchcia kursuje codziennie, na trasie od janowieckiej przystani pasażerskiej do Zamku w Janowcu.

IMPREZY INTEGRACYJNE:

Spa NałęczówAl. Małachowskiego 524-140 Nałęczówtel. (0-81) 50 14 456www.spanaleczow.pl

www.KWASKOWA.plMOTYWACJA TEAMBUILDING INTEGRACJA ul. Czerniawy 3D24-120 Kazimierz Dolnytel. (0-81) 8821-330mobile 0 602-793-882e-mail:[email protected]

Oferta: bankiety i imprezy taneczne wieczory karaoke "kazimierskie opowieści" czyli wieczory kominkowe zwiedzanie miasta z zawodowym przewodnikiem wycieczkę statkiem po Wiśle zwiedzanie Zespołu Pałacowo - Muzealnego w Kozłówce wraz z Muzeum Socrealizmu przejazd bryczkami konnymi - zwiedzanie miasta i okolic "od kuchni" wycieczki odkrytymi samochodami terenowymi po kazimierskich wąwozach i kamieniołomach huczne kuligi

34

Page 35: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

wycieczka do uzdrowiska Nałęczów zwiedzanie zamku w Janowcu dowolnie uzgodnione scenariusze imprez plenery malarskie z opiekunami plenery fotograficzne wraz z profesjonalną obsługą i osprzętem degustacje

AKADEMIA PRZYGODA ul. Doły 22-2424-120 Kazimierz Dolnytel. (0-81) 441 5000mobile 0 501 095 831www.akademia-przygoda.plwww.mindball.com.pl

Oferta: Rajdy jeepami i quadami Symulator Rajdowy Spływy kajakowe Bankiety firmowe, imprezy okolicznościowe Grupy zorganizowane Konferencje, sala konferencyjna Wesela

BOBIK Aktywny wypoczynek - Imprezy Integracyjne ul. Kazimierska 12024-120 Kazimierz Dolnytel. (0-81) 882 85 15mobile 0 728 331 231 0 602 324 440 0 692 489 940

organizacja imprez integracyjnych, imprez plenerowych, pikników firmowych, team buildingiem dla grup zorganizowanych i osób indywidualnych na terenie Kazimierskiego Parku Krajobrazowego i jego okolicy.

Oferta aktywnego wypoczynku: samochody terenowe paintball spływy kajakowe tyrolka strzelnica pneumatyczna strzelnica do łuku quady boisko do siatkówki oraz mini piłki nożnej grill, ognisko i catering karaoke biesiady

Przejażdżki bryczką : ul. Słoneczna 31a24-120 Kazimierz Dolnytel. (0-81) 8820-2070 604-121-950W sezonie postój znajduje się przy obok Rynku na ulicy Nadwiślańskiej

35

Page 36: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

przejażdżki bryczką po Kazimierzu i okolicach. Możliwość przejażdżek do ślubu.

Wycieczki turystyczne po Kazimierzu i Lubelszczyźnie:ul. Rynek 24-120 Kazimierz DolnyTel. 0 602-734-293Taksówka osobowa Nr 2w Kazimierzu Dolnym

Przejazdy samochodem z klimatyzacją (max 6 osób) na trasach: Kazimierz Dolny i okolica: korzeniowy wąwóz, punkt widokowy - Albrechtówka, kamieniołomy,

zabytkowe kamienice i spichlerze Janowiec - Nałęczów Kozłówka Łańcut - Leżajsk Sandomierz - Baranów Sandomierski Wycieczki szlakiem Pamiątek Kultury Żydowskiej inne propozycje.

Małe ZOO24-150 Nałęczówul. Kamieniak 23 Btel. 665363262www.naleczow.org.pl/zoo

Nałęczowski Zwierzyniec funkcjonuje codziennie w godzinach: 10-19

Stanica wędkarska - rekreacjaAdres: Karmanowice 131 24-160 WąwolnicaKontakt: Elwira i Ryszard Plewińscy tel. 081 8825332www.naleczow.org.pl/stanica

Stowarzyszenie Kolejowych Przewozów LokalnychNałęczowska Kolej DojazdowaKarczmiska 7724-310 Karczmiskatel. (+48) 81 828 70 180 506 346 639e-mail: [email protected] www.waskotorowka.pl

Trasa kolei to 54km stalowych wąskotorowych szlaków wiodących przez urokliwe tereny Płaskowyżu Lubelskiego, doliny dzikiej rzeki Chodelki i Bystrej oraz lubelskiego Powiśla.

36

Page 37: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

CZĘŚĆ 3 – Zasoby przyrodnicze i kulturowe

1. Warunki klimatyczne regionu

Obszar Krainy Lessowych Wąwozów leży w strefie klimatu przejściowego pomiędzy klimatem morskim i kontynentalnym. Przeważają tu masy powietrza polarno-morskiego, a wiosną zwiększa się udział powietrza polarno-kontynentalnego i arktycznego. W bilansie rocznym dominują wiatry z kierunku zachodniego.

Średnia temperatura roczna osiąga tu + 7,8°C, przy czym średnia temperatura stycznia wynosi – 3,8°C, a średnia temperatura lipca + 18,9°C. Roczna suma opadów wynosi 550 mm. Czas zalegania pokrywy śnieżnej to 80-85 dni, dni letnich występuje ponad 100, a okres wegetacyjny, trwający 210-220 dni w roku, jest jednym z najdłuższych w Polsce. Klimat ma cechy kontynentalizmu: lata są wczesne i długie, a pory przejściowe, zwłaszcza przedwiośnie i przedzimie należą do najkrótszych w kraju. Jest to uprzywilejowana klimatycznie część Wyżyny Lubelskiej charakteryzująca się najwyższymi średnimi temperaturami powietrza, najdłuższym okresem wegetacji i największą liczbą dni z temperaturami optymalnymi dla człowieka. Położenie w obszarze o małym zachmurzeniu stwarza korzystne warunki insolacyjne, zwłaszcza latem. Obecność przełomowego odcinka Wisły wpływa na występowanie burz i opadów nawalnych.

Klimat ze względu na duże zróżnicowanie geomorfologiczne regionu odznacza się dużym zróżnicowaniem. Zauważa się występowanie swoistych mikroklimatów w wąwozach, dolinach rzecznych, skupiskach leśnych, obszarach zurbanizowanych czy też terenach o zróżnicowanej ekspozycji względem słońca. Występują tu odmienne warunki nie tylko w skali roku, ale i także wyraźne różnice dobowe.

2. Krajobraz i regiony naturalne obszaru

Kraina Lessowych Wąwozów położona jest w głównej mierze na Wyżynie Lubelskiej, jedynie zachodnią część stanowi Równina Radomska. Mezoregiony wchodzące w skład Wyżyny Lubelskiej to :

Płaskowyż Nałęczowski – to równoleżnikowy pas o szerokości ok. 15 km rozciągający się w PN – Zach części Wyżyny. Jego rzeźbę warunkują kredowe skały podłoża przykryte warstwą lessu o miąższości od 10 do 30 m. Płaskowyż wznosi się na wysokości 180-200 m n. p. m. i jednocześnie ok. 80 m nad dolinę Wisły. Sprzyja to pogłębianiu procesów erozyjnych i tworzeniu wąwozów. Region ten jest odwadniany przez rzekę Bystrą i jej dopływy, dzieląc go na liczne mikroregiony o zróżnicowanych walorach krajobrazowych.

Równina Bełżycka – graniczy od Pd z Płaskowyżem Nałęczowskim. Jej zachodnia część przykryta jest miąższą warstwą lessu, czego efektem są duże deniwelacje terenu, oraz dobrze rozwinięta sieć wąwozów i suchych dolin. Region ten obejmuje silnie podciętą krawędź kredową z doskonale rozwiniętymi zjawiskami erozji i spełzywania gleby. Wschodnia część równiny charakteryzuje się niewielkimi deniwelacjami i brakiem wąwozów. Stanowi swoisty węzeł działów wodnych.

Kotlina Chodelska – graniczy od PN – wsch. Z Równiną Bełżycką. Region jest obniżeniem wypreparowanym w mało odpornych marglach kredowych o łagodnie nachylonych stokach. Kotlina Chodelska osiąga wysokość od 130 do 180 m n.p.m. Dno kotliny wypełniają czwartorzędowe piaski (wydmy). Południową część regionu stanowi martwa zatorfiona dolina, oddzielona od rzeki Chodelki wałem. Zachodnia część kotliny jest zalesiona, z rozległymi stawami.

Dolina Przełomowa Środkowej Wisły (Małopolski Przełom Wisły) - wyraźnie wyodrębnia się na tle sąsiednich regionów. Region ten stanowi odcinek doliny pomiędzy Zastowem Polanowskim a Puławami. Najwyraźniejszy jest odcinek pomiędzy Janowcem a Parchatką Prawa (wschodnia) strona przełomu sięga aż 90 m wysokości względnej, natomiast lewa (zachodnia) – 50 m. Naturalnym odsłonięciom kredowym towarzyszą liczne kamieniołomy, dodatkowo podkreślające stromość zboczy.

Równina Radomska stanowi zachodnią część Krainy Lessowych Wąwozów. Jest płaska i monotonna, pokryta piaskami sandrowymi i glinami, częściowo porośnięta przez lasy sosnowe i mieszane.

37

Page 38: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Odwadniają ją niewielkie rzeki tj. Zwolenka czy Plewka o tzw. ujściach podpartych - z przewagą działalności erozyjnej rzek, czego efektem są częste zmiany nurtów. W nielicznych wąwozach, gdzie występują gliny zwałowe, występuje zjawisko spływania skał i tworzenia się stożków osuwiskowych.

3. Formy ochrony przyrody.

Szczególnie cenne przyrodniczo obszary terenu Krainy Lessowych Wąwozów chronione są w sposób prawny. Są to:- 2 Parki Krajobrazowe: Kazimierski i Wrzelowiecki,- 3 Obszary Chronionego Krajobrazu: Chodelski, „Kozi bór” i „Pradolina Wieprza”,- Rezerwaty: Czapliniec koło Gołębia, Piskory, Łęg na Kępie w Puławach, Krowia Wyspa i Skarpa

Dobrska.Ponadto występują liczne pomniki przyrody i inne cenne przyrodniczo obszary. Większość znajduje się na terenie gmin należących do Lokalnej Organizacji Turystycznej

Obszar administracyjny

Parki Krajobrazowe

Obszary chronionego krajobrazu

Rezerwaty Pomniki przyrody Inne cenne przyrodniczo obszary

Miasto i gmina Puławy

Kazimierski Park Krajobrazowy

Obszar Chronionego Krajobrazu Pradolina Wieprza

- Czapliniec k/Gołębia

- Łęg na Kępie

- Aleja topoli nadwislańskiej Włostowice – Parchatka,

- Park przyszkolny we wsi Bronowice o pow. 3.50 ha,- tereny przykościelne we wsi Gołąb- tereny przykościelne we wsi Góra Puławska.- Specjalna ochrona ptaków NATURA 2000 Dolina Środkowej Wisły na pow. 774,80 ha - teren międzywala od portu w miejscowości Gołąb do Dęblina

Gmina Janowiec Kazimierski Park Krajobrazowy

- Brzeście: dąb szypułkowy (530), - Janowiec: lipy drobnolistne

(550 i 364), wiąz (400) - park obok ruin zamku

- szczątkowy ogród o charakterze krajobrazowym w Brześcach Starych,- ogród folwarczny w Janowicach,- fragmenty parku zamkowego z przełomu XVIII i XIX wieku w Janowcu

Gmina Kazimierz Dolny

Kazimierski Park Krajobrazowy

- Wylągi: dęby szypułkowe (800, 600, 510, 390 ), buk pospolity (280), lipa drobnolistna (400),- Kazimierz Dln.: dąb

szypułkowy (620), stanowisko wawrzynka wilczełyko o pow. 1000 m², głębocznica lessowa o nazwie „Korzeniowy Dół”,- Zbędowice: lipa drobnolistna

(393),

- dolina rzeki Bystrej- zespół przyrodniczo-krajobrazowy z zadrzewieniami nadwodnymi i przyległymi łąkami.- nieczynny kamieniołom komorowy w Bochotnicy –miejsce zimowania nietoperzy.

Gmina Nałęczów Kazimierski Park Krajobrazowy

- Bronice: kasztanowiec zwyczajny (260), jesion wyniosły (430), surmia zwyczajna (250) w parku dworskim, 2 klony zwyczajne (270 i 315)- Drzewce: lipa drobnolistna

(850), Aleja Kasztanowa, Aleja Lipowa.- Bochotnica Kol: lipa

drobnolistna (530)Gmina Wąwolnica Kazimierski Park

Krajobrazowy- Celejów: wiąz szypułkowy (463), dwie topole białe (680

- dolina rzeki Bystrej- zespół przyrodniczo-krajobrazowy z

38

Page 39: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

i 760) – przy Zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym dla Psychicznie i Nerwowo Chorych- Mareczki: 2 dęby szypułkowe (334 i 390)- Kębło: 3 dęby szypułkowe (630, 570 i 370)- Wąwolnica: topola biała (450) na cmentarzu, parafialnym, 3 dęby szypułkowe (444, 420 i 380)

zadrzewieniami nadwodnymi i przyległymi łąkami.

Gmina Wojciechów - - - - Palikije - cztery pomniki

przyrody w zabytkowym parku- park zabytkowy ze starodrzewem w Palikijach

Gmina Poniatowa - - - -- Niezabitów - Zespół dworsko-parkowy z pozostałościami parku ze stawem i kanałem nawadniającym.

Gmina Opole Lubelskie

Wrzelowiecki Park Krajobrazowy

Chodelski Obszar Chronionego Krajobrazu

- Kluczkowice: 5 dębów szypułkowych (520, 490, 480, 390, ?), 3 brzozy czarne (169, 149, 183), jodła Kalifornijska (194), sosna zwyczajna (290), platan klonolistny (290), wiąz szypułkowy (483) w zespole dworsko-parkowym,

- Użytek ekologiczny w Emilcinie pow. 10 ha, obejmujący płat torfowiska niskiego z niewielkim oczkiem wodnym, jest siedliskiem wielu rzadkich gatunków ptaków oraz roślin

Parki Krajobrazowe:

Kazimierski Park Krajobrazowy - utworzono w 1979 r., powierzchnia parku : 14 961 ha, powierzchnia otuliny : 24 189 ha, lesistość : 20,9 %, 3 rezerwaty (Krowia Wyspa, Skarpa Dobrska i Łęg na Kępie w Puławach), 12 pomników przyrody.Osobliwości przyrodnicze KPK:

Szata roślinna: lasy liściaste - porastają głównie zbocza wąwozów i nie tworzą na ogół większych zwartych kompleksów, z wyjątkiem rejonu Góry Puławskiej i Wojszyna, gdzie znajduje się kompleks lasów mieszanych i borów. Na skutek osuszania na Polesiem Wojszyńskim pozostało tylko jedno, zanikające oczko wodne oraz resztki interesującej roślinności torfowiskowej i bagiennej (np. rosiczka okrągłolistna). Ponadto na terenie KPK występują takie rośliny jak: wisienka karłowata, wiciokrzew przewiercień, bez zielny, wawrzynek wilczełyko, obuwik pospolity, zawilec wielkokwiatowy, miłek wiosenny, ostnica włosowata, len złocisty, oman wąskolistny.

Zwierzęta: na szczególną uwagę zasługują owady stepowe, występujące na "Skarpie Dobrskiej" oraz ptaki doliny Wisły. Na Krowiej Wyspie utworzony jest rezerwat przyrody chroniący stanowiska lęgowe takich ptaków jak: ostrygoja, rybitwa białoczelna, mewa czarnogłowa, mewa czarnogłowa, sieweczka obrożna. W zatoczkach i na mieliznach koryta Wisły często spotkać można polujące czaple siwe. Podczas przelotów pojawia się też czapla biała. W dolinie rzeki Bystrej występuje zimorodek, a w dolinie Plewki można spotkać rzadkiego w Polsce żółwia błotnego (Emys orbicularis L).

unikalny profil geologiczny w Bochotnicy z widoczną granicą między erą mezozoiczną a kenozoiczną,

najgęstsza w Europie sieć wąwozów lessowych w zachodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego (ok.11 km/km2). Procesy erozyjne w większości wąwozów są nadal aktywne, przez co możemy obserwować różne formy rzeźby erozyjnej: głębocznice, wądoły, debrza, parowy.

Dolina Wisły - jeden z najważniejszych korytarzy ekologicznych, umożliwiających gniazdowanie i przeloty ptaków.

Krowia Wyspa - rezerwat faunistyczny na Wiśle, chroniący stanowiska lęgowe wielu rzadkich gatunków ptaków wodnych. Gnieżdżą się tutaj: krzyżówki, cyraneczki, płaskonosy, czernice, ostrygojady, sieweczki obrożne i rzeczne, czajki, śmieszki, mewy białogłowe, rybitwy rzeczne i białoczelne, skowronki, mewy pospolite, pliszki żółte.

Skarpa Dobrska - chroniący szczególne walory krajobrazowe, geologiczne i florystyczne stromej krawędzi między miejscowościami Dobre i Podgórz. Występują tu najgłębsze wąwozy w Polsce o

39

Page 40: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

głębokości do 40 metrów. Ochroną objęte są naturalne odsłonięcia skał oraz ciepłolubne murawy kserotermiczne. Występują tutaj rzadkie gatunki roślin: miłek wiosenny, oman wąskolistny, wężymord stepowy, ostnica włosowata, kosatka kielichowata, macierzanka Marschalla i goryczka orzęsiona.

Łęg na Kępie w Puławach - rezerwat chroni pozostałości typowego niegdyś w tym rejonie lasu łęgowego. Występują tutaj liczne gatunki obce: dąb błotny, topole włoska i kanadyjska, sosna wejmutka.

Stanowisko dokumentacyjne "Ścianka pożaryskich" - chroniące unikalny profil geologiczny w kamieniołomie komorowym w Bochotnicy

Zespół przyrodniczo - krajobrazowy "Dolina Bystrej" z zadrzewieniami nadwodnymi i przyległymi łąkami,

strefa źródliskowa rzeki Jaworzanki, wraz z malowniczym systemem wąwozów w rejonie Rogowa, zwanym "Ośmiornicą". Wrzelowiecki Park Krajobrazowy - utworzony w : 1990 r., powierzchnia parku : 4988,6 ha, otuliny : 13624,8 ha, lesistość : 38,4%, 8 pomników przyrody, 3 projektowane rezerwaty. Położony jest w granicach powiatu opolskiego na pograniczu 3 mezoregionów Wyżyny Lubelskiej: Małopolskiego Przełomu Wisły, Wzniesień Urzędowskich i Kotliny ChodelskiejFormy rzeźby terenu:- dolina Wisły z wyższym prawym zboczem zbudowanym z opoki (skały te odsłaniają się w

nieczynnym już kamieniołomie w Piotrawinie).- Kotlina Chodelska wypreparowana na mało odpornych skałach węglanowych typu margle i kreda

pisząca,- zagłębienia bezodpływowe utworzone w wyniku działania procesów krasowych w północno-

wschodniej części otuliny Wrzelowieckiego PK (okolice Stanisławowa, Leonina, Tarnin),- rzeźba lessowa ciągnąca się pasem między Potokiem Wrzelowieckim a Podlipiem - dopływem

Wyżnicy. Malownicze wąwozy sięgają 25 m głębokości i do kilku kilometrów długości. Występują tu wszystkie formy typowe dla wyżyn lessowych, czyli oprócz wąwozów także: parowy, suche doliny oraz formy antropogeniczne – głębocznice,

- rzeźba eoliczna z rozległymi, piaszczystymi powierzchniami urzeźbionymi formami wydmowymi i zagłębieniami deflacyjnymi. Formy eoliczne nadbudowują m.in. krawędź doliny Wisły w okolicach wsi Kolczyn i Wólka Kolczyńska w postaci wysokich na 10 m zespołów wydm (głównie podłużnych) .

Rezerwaty poza parkami krajobrazowymi: Czapliniec k / Gołębia - rezerwat faunistyczny, utworzony w 1987 roku, o powierzchni 19,04

ha. Rezerwat ustanowiono w celu ochrony koloni lęgowej czapli siwej. Piskory - rezerwat biocenotyczny, utworzony w 1998 roku, położony w leśnictwie Zagórki o

łącznej powierzchni 203.05 ha. Powstał w wyniku spiętrzenia wody na cieku Duży Pioter. Jezioro Piskory to jedno z najcenniejszych ostoi ptactwa wodno–błotnego na całej Lubelszczyźnie. Spotkać tu można bąka, bielika, orlika krzykliwego, zielonkę, rybitwę białoskrzydłą oraz perkoza zausznika. Lęgi wywodzą tu także żurawie i gęsi gęgawe, a w pobliskich olsach – puchacz. Z rzadszych roślin występuje: bagno zwyczajne, konwalia majowa, pajęcznica gałęzista, pływacz zwyczajny i jaskier wielki. Z roślinności wodnej występuje zespół rdestu ziemnowodnego i rogatka sztywnego.

Obszary chronionego Krajobrazu:Obszar Chronionego Krajobrazu „Kozi Bór” – utworzony w 1990 r., powierzchnia 12681 ha. Znajduje się na terenie gmin: Żyrzyn, Kurów, Markuszów, Abramów, Garbów i Kamionka. Przeważa tu krajobraz równinny. Ponad 40% powierzchni stanowią lasy, głównie bory mieszane i świeże z występującym w drzewostanie dębem bezszypułkowym, ale także bory bagienne, świetliste dąbrowy, zbiorowiska gradowe, olsy i łęgi. Obok kompleksów leśnych i zarostowych występują duże powierzchnie łąk, lokalnie niewielkie fragmenty torfowisk. W świecie zwierząt na szczególną uwagę zasługuje występowanie kilku rzadkich gatunków nietoperzy.

40

Page 41: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Obszar Chronionego Krajobrazu Pradolina Wieprza - utworzony w 1990 r., powierzchnia 33159 ha. Znajduje się na terenie gmin: Puławy, Żyrzyn, Ryki, Ułęż, Jeziorzany, Baranów, Michów, Kock i Firlej. Rzeka Wieprz płynie szeroką, porośniętą dobrze uwilgotnionymi łąkami doliną, z licznymi starorzeczami i zastoiskami wodnymi, a także fragmentami łęgów. Silnie zmeandrowane koryto sprzyja występowaniu wielu rzadkich i chronionych gatunków roślin. Ponadto stwierdzono tu m.in. występowanie żółwia błotnego oraz wielu ginących gatunków ptaków wodno - błotnych: derkacza, brodźca piskliwego, krwawodzioba, kilku gat. ptaków drapieżnych.

Chodelski Obszar Chronionego Krajobrazu utworzony został w 1990 roku, powierzchnia ok. 23 338 ha – równinne tereny Kotliny Chodelskiej i niewielkie fragmenty krain sąsiednich. Rozległe obszary malowniczej doliny rzeki Chodelki pokrywają zespoły mezotorficznych łąk, lasów i upraw rolnych z sadami owocowymi. Zbiorowiska leśne reprezentowane są przede wszystkim przez bory mieszane, lasy olszowe oraz łęgowe. Tutejszą przyrodę wyróżniają wilgotne tereny łąkowe i torfowiskowe ze stanowiskami rzadkich gatunków drzew: dąb szypułkowy, brzoza czarna, sosna zwyczajna, kasztanowiec biały. Występują tu także formy indywidualnej ochrony przyrody np.: użytek ekologiczny w Emilcinie. Kompleksy stawów rybnych w Woli Rudzkiej stanowią ostoje ptaków, a także lasy ze stanowiskami niezwykle rzadkich ptaków – bielik, czapla siwa, bocian czarny, bocian biały czy myszołów. Walory kulturowe Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu wzbogaca istnienie obiektów zabytkowych tj.: wczesnohistoryczne grodzisko we wsi Chodlik - zwane także Troją Północy, zabytkowe budowle w Chodlu, miejscowości, której układ urbanistyczny został włączony do urzędowego spisu zabytków: gotycko - renesansowy kościół z I połowy XVI wieku z obiektami towarzyszącymi (brama, kaplica) oraz stojące na wyspie wśród stawów ruiny kościoła pojezuickiego M. B. Loretańskiej.

41

Page 42: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

4. Rys historyczny obszaru

Czasy prehistoryczneJedno z pierwszych stanowisk osadniczych na ziemiach polskich odkryto na terenie Góry

Puławskiej Były to ślady ognisk i szałasów datowane na XXVII – XVII tysiąclecia p.n.e. i zakwalifikowane do tak zwanej kultury oryniackiej. Odkryte w Górze Puławskiej obozowisko „łowców mamutów” jest najdalej na północ wysuniętym, rozpoznanym jej stanowiskiem .

Ślady pierwszych neolitycznych ludów rolniczych znaleziono na przedmieściu Puław – Włostowicach, gdzie odkryto resztki osady kultury ceramiki wstęgowej rytej oraz eksponaty związane z tak zwaną kulturą trzciniecką. Jest to pierwszy wyrób metalowy z naszego terenu. Ludy tej kultury związane były najprawdopodobniej z formującą się wówczas słowiańską wspólnotą językową. Również na terenie wsi Karmanowice odnaleziono ślady dokumentujące rozkwit osadnictwa ludności kultury pucharów lejkowatych z końca IV tysiąclecia p.n.e.

Ze schyłku młodszej epoki kamiennej (koło Miłocina) znaleziono ślady grobowca kamienno-ziemnego, datowanego na ok. 3 tys. lat p.n.e.).

Z okresu epoki metali pochodzą przedmioty znalezione na stanowiskach archeologicznych w Lesie Stockim, Rąblowie, Wąwolnicy i Zgórzyńskiem oraz Celejowie-Iłkach.

Historia starożytna (do 966r.)Na III wiek naszej ery datuje się zbadane we Włostowicach cmentarzysko ludów kultury

wenedzkiej, które prof. Gurba zaliczył do zachodniosłowiańskiej grupy językowej. Inaczej te znaleziska z Włostowic interpretował Kazimierz Godłowski. Pierwszą fazę łączył z tak zwaną kulturą przeworską, a drugą z wielbarską. Pierwszą tworzyli według niego Wandale, drugą również germańscy Gutowie i nieco później Gepidzi.

W VII wieku w Lublinie istniał zespól osadniczy, a okolice zamieszkiwali Lędzianie, należący zapewne do państwa Wiślan. W Wojciechowie i Wąwolnicy pierwsze ślady osadnictwa sięgają VIII w.

Początki osadnictwa w gminie Opole Lubelskie Opola należy łączyć z rozwojem osadnictwa w VIII-IX w., dla którego "czołem opolnym" był gród w Chodliku. Na mapie osadnictwa zaznaczony jest też wówczas mikroregion osadniczy w rejonie Opola Lubelskiego i Niezdowa.

Średniowiecze (do 1492 r.)O zasiedleniu terenów naszego regionu po okresie wielkiej wędrówki ludów aż do XII w. niewiele

wiadomo. Najprawdopodobniej w latach 1273-1277 książę Kazimierz Sprawiedliwy nadał kompleks dóbr składający się ze wsi Skowiszyn, Wietrzna Góra, Wojszyn i innych zakonowi premonstratensów ze Zwierzyńca pod Krakowem. Na gruncie jednej z nich, Wietrznej Górze, wyrosła osada Kazimierz. Być może nadano jej nazwę dla uczczenia fundatora.

W XIII w. ziemie te nosiły charakter pograniczny. Były często pustoszone najazdami Tatarów z Rusinami, Litwinów, Prusów i Jadźwingów.

Po zjednoczeniu państwa przez Władysława Łokietka i po dobrowolnym wejściu w skład Polski części Rusi Halicko-Włodzimierskiej za Kazimierza Wielkiego, szczególnie wzrosła atrakcyjność Kazimierza Dolnego. Przyczyniły się do tego handel z Rusią i wytyczenie drogi handlowej z krzyżackiego Torunia przez Kazimierz i Wąwolnicę. Osady te zostały otoczone murami i wzniesiono w nich zamki. W tym czasie znaczną rolę w życiu gospodarczym regionu odgrywały także Kurów i Bochotnica. Wokół nich uformowała się wielka własność ziemska w ręku Śreniawity Piotra Kurowskiego - starosty i kasztelana lubelskiego. Skupił on w swoim ręku Kurów, Bochotnicę, Klementowice i liczne okoliczne wsie. W XIV w. istnieje już wieś Poniatowa, Serokomla (Janowiec) i rozwija się osada w Opolu, które prawa miejskie uzyskują już na pocz. XV w. W XV w. istnieje także niewielka osada handlowo-rybacka w Puławach.

Historia nowożytna (do 1918r.)Rozkwit gospodarczy państwa w tak zwanym „złotym wieku” Rzeczypospolitej opierał się na

handlu zbożem. Głównym szlakiem jakim ówcześnie odbywał się transport towarów była Wisła. Rzeka umożliwiała dostarczanie zboża do portu w Gdańsku, a stąd dalej do Europy zachodniej. Ta koniunktura przyczyniła się bezpośrednio do wzrostu znaczenia i dobrobytu Kazimierza Dolnego, który wyrósł na drugie miasto Lubelszczyzny. W jego cieniu rozwijała się nadrzeczna osada Puławy. Już wtedy istniały tu: magazyn solny, uczęszczana przeprawa przez Wisłę, port rzeczny oraz filia przedsiębiorstwa handlowego Samuela Edwardsa - kupca z Torunia. 42

Page 43: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

W XV wieku w Wąwolnicy odbywały się sądy kasztelańskie a w wieku XVI sądy wojewody lubelskiego nad szlachtą.

Na początku XVI w. Syrokomlę kupują Firlejowie, zmieniają nazwę na Janowiec i rozpoczynają budowę zamku. Dzięki staraniom Firlejów Janowiec zostaje wciągnięty do wielkiej wymiany towarowej. Głównymi zajęciami mieszkańców staje się obsługa handlu zbożowego rzemieślnictwo. W tym czasie w Wojciechowie działają arianie – Spinkowie herbu Prus – plądrując dobra kościelne. Ośrodkiem kalwinizmu jest także Opole. Przedstawicielami tego nurtu religijnego są z kolei Słupeccy.

Rozwój gospodarczy regionu został zahamowany najazdem szwedzkim zwanym potocznie „potopem”. W wyniku działań wojennych uległy zniszczeniu: Kazimierz, Janowiec (zamek), Włostowice (kościół i zabudowania) oraz okoliczne wsie. W czasie wojny północnej Lubelszczyzna została ponownie spustoszona przez wojska króla Szwecji Karola XII. Zaś szczególne represje dotknęły ówczesnego właściciela Puław Adama Mikołaja Sieniawskiego. Za opowiedzenie się po stronie Augusta II Sasa i przyjęcie z jego rąk buławy hetmana wielkiego koronnego, spalono pałac, okoliczne wsie i osiedla.

Dzieła odbudowy obiektów sakralnych i świeckich podjęły się Elżbieta z Lubomirskich Sieniawska i jej córka Zofia z Sieniawskich Denhoffowa. Odbudowano między innymi pałac i spichlerz w Puławach, właściwie wybudowano na nowo kościoły w Końskowoli i Włostowicach oraz przebudowano pałac w Przybysławicach koło Garbowa.

Do dalszego rozwoju przyczyniają się Izabela i Adam Czartoryscy. Puławy stały się wtedy ośrodkiem politycznej opozycji o charakterze antykrólewskim, oraz znanym centrum kulturalnym. Podczas insurekcji kościuszkowskiej spadły tu carskie represje. Puławy i okoliczne miejscowości zostały zniszczone i zdewastowane przez wojska rosyjskie.   

Ostatecznie po trzecim rozbiorze region Krainy Lessowych Wąwozów znalazł się w zaborze austriackim. Przez teren przetoczyły się działania wojenne końca XVIII i pierwszych lat XIX w. pustosząc je i degradując, aby w końcu znaleźć się pod zaborem rosyjskim. Przed powstaniem styczniowym ogniskami działalności spiskowej były miejscowości: Puławy, Kazimierz, Końskowola, Kurów, Opole, Pożóg, Puławska Wieś (dziś część miasta Puławy), Wąwolnica i Włostowice. W pierwszym okresie powstania oddział „Puławiaków”, złożony głównie ze studentów Instytutu z komisarzem cywilnym i wojskowym na województwo lubelskie Leonem Frankowskim, zajął miasteczko Kazimierz. Od 24 stycznia do 1 lutego istniała tu tak zwana „republika powstańcza”, jedyne tego rodzaju zjawisko. Przez tydzień funkcjonował tu wolny od zaborców skrawek Polski. Nieopodal Żyrzyna 8 sierpnia 1863 r. pułkownik Michał Heidenreich de Henig „Kruk” zadał największą w okresie powstania klęskę Rosjanom. Wydarzenie to odbiło się szerokim echem w całej Europie. Po upadku powstania odebrano prawa miejskie okolicznym miasteczkom. Utraciły je Baranów, Janowiec, Kazimierz, Kurów, Końskowola, Markuszów, Wąwolnica. Wydarzeniem, które wstrząsnęło imperium carów w początkach XX w. była rewolucja 1905 r. Dla większości Polaków nosiła ona charakter „czwartego powstania”, z którym wiązali realizację wielu postulatów, m.in. nauczania języka polskiego w szkołach. Do działań rewolucyjnych włączyło się radykalne środowisko studentów puławskiego Instytutu, mieszkańcy osiedli, wsi i folwarków. Zbuntował się także rosyjski garnizon w Puławach. Była to jedyna na terenie byłego Królestwa Polskiego próba powstania w carskiej armii.

I i II wojna światowa        Od samego początku działań wojennych Kraina znalazła się w centrum walk. Przeszła tędy ofensywa I armii austro-węgierskiej pod dowództwem generała Dankla posuwającej się na Lublin. Choć powstrzymano ją w dniach 23-25 sierpnia w wyniku bitwy pod Kraśnikiem, to długotrwałe walki spustoszyły Opole Lubelskie i okoliczne wsie i osiedla.

W wyniku ostrzału artyleryjskiego i pierwszych w historii bombardowań z powietrza ze strony wojsk państw centralnych bardzo ucierpiały Puławy i Dęblin wraz z twierdzą. Z Puławami związana była inicjatywa utworzenia u boku Rosji polskich oddziałów-Legionu Polskiego zwanych Legionem Puławskim. Stosując taktykę „spalonej ziemi”, specjalne oddziały carskie po przeprowadzeniu ewakuacji ludności cywilnej podpalały zabudowania opuszczonych miast, miasteczek, wsi i osiedli. Podpalono między innym Puławy, Dęblin z twierdzą oraz Kazimierz.

Po zajęciu regionu przez wojska austro-węgierskie znalazł się on pod ich okupacją w ramach Generalnego Gubernatorstwa Wojskowego z siedzibą w Lublinie. Po odzyskaniu niepodległości najpoważniejsze zagrożenie stanowił pochód Robotniczo - Chłopskiej Armii Czerwonej poprzez zniszczone działaniami wojennymi i wieloletnią niewolą ziemie polskie do zachodniej Europy. To z biblioteki puławskiego Instytutu 15 sierpnia 1920 r. wyszedł pamiętny rozkaz marszałka Józefa

43

Page 44: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Piłsudskiego rozpoczynający ofensywę znad Wieprza, która rozstrzygnęła losy tej wojny, państwa, a także Europy.

Pierwsze lata powojenne, a później kryzys lat trzydziestych nie sprzyjały rozwojowi życia gospodarczego. Przez wiele lat największym zakładem w Puławach była stocznia i warsztaty portowe należące do Państwowego Zakładu Dróg Wodnych. Wśród obiektów przemysłowych przeważały małe i średnie pod względem produkcji i zatrudnienia. Wśród większych wymienić należy cukrownie w Garbowie i Opolu Lubelskim. Przyszłość wiązano z włączeniem regionu w ramy Centralnego Okręgu Przemysłowego. Na przedmieściu Puław - Wólce Profeckiej rozpoczęto budowę fabryki żelatyny. Produkcję oparto na oryginalnej polskiej technologii. Rozpoczęto również przygotowania do budowy dużych zakładów przemysłu chemicznego. W Poniatowej wzniesiono zakład będący filią Państwowych zakładów Tele i Radiotechnicznych. Wyposażanie fabryki w park maszynowy przerwała wojna. W Nałęczowie zaczęto przygotowania do budowy przedsiębiorstwa produkcji samochodów na licencji francuskiej firmy „Renault”.

Mieszkańcy regionu o wybuchu wojny dowiedzieli się o godzinie 8:00 z komunikatu radiowego. Lotnictwo niemieckie spopielało miasta, miasteczka, osiedla i wsie. Z premedytacją niszczono zabytki historyczne, m.in. kościół parafialny (dawna kaplica Czartoryskich) oraz Pałac Marynki w Puławach. Od 5 września dowództwo świeżo powołanej Armii Lublin rozpoczęło organizację obrony środkowej Wisły. W związku ze sforsowaniem Wisły przez Niemców pod Maciejowicami i Annopolem broniące regionu oddziały polskie opuściły go bez walki.

Okupanci podporządkowali całe życie zajętych terenów potrzebom gospodarczym III Rzeszy. Nałożono na ludność wiejską obowiązek dostarczania żywności w ramach tak zwanych „kontyngentów”. Opornych więziono między innymi w Kazimierzu Dolnym, zsyłano do obozów koncentracyjnych na Majdanku, w Oświęcimiu i innych. Już 28 grudnia 1939 r. przestała istnieć żydowska społeczność Puław. Następnie zlikwidowano getta w pozostałych miejscowościach powiatu: w Kazimierzu Dolnym, Końskowoli, Opolu Lubelskim oraz obóz dla Żydów w Poniatowej.

Podobnie jak w innych rejonach okupowanej Polski podjęto nierówną walkę z Niemcami. Wkrótce powiat stał się prawdziwym ośrodkiem konspiracji. W samych Puławach dominował Związek Walki Zbrojnej, który potem przekształcił się w Armię Krajową. Na terenie powiatu bardzo silną pozycję obok Armii Krajowej miały Bataliony Chłopskie. 18 listopada 1942 r. na Powiślu miała miejsce pacyfikacja wsi leżących pomiędzy Puławami, a Kazimierzem. Data ta przeszła do historii jako „krwawa środa”. Zamordowano wtedy około 100 osób, w tym mieszkańców Kazimierza i Bochotnicy. 22 listopada tegoż roku wymordowano 84 mieszkańców Kolonii Zbędowice, w tym starców, kobiety i dzieci. 9 lipca 1943 r. spacyfikowano wieś Barłogi. Głęboko wbiła się w pamięć dokonana 17 stycznia 1944 r. na wale wiślanym w Puławach egzekucja 35 więźniów przywiezionych z zamku w Lublinie. Na przełomie lipca i sierpnia 44 r. nastąpiło wyzwolenie regionu z okupacji niemieckiej

Lata powojennePo wojnie skutecznie wprowadzaniem „nowego porządku” zajmował się cieszący się zasłużenie

złą sławą Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Puławach. Pierwszym po II wojnie starostą tego powiatu został Stefan Lewtak cieszący się bardzo złą sławą. Obwiniano go o udział w masakrze „akowców” pod Owczarnią oraz o inicjatywę spalenia Wąwolnicy. Pacyfikowali więc nie tylko Niemcy. Terrorowi próbowało się przeciwstawić podziemie niepodległościowe. Na terenie powiatu puławskiego działały dwa zgrupowania Wolności i Niepodległości, na południu „Zapory” Hieronima Dekutowskiego, a na północy „Orlika” Mariana Bernaciaka. Ten ostatni 24 kwietnia 1945 r. rozbił więzienie PUBP w Puławach, uwalniając 107 więźniów w tym 6 kobiet.

To samo zgrupowanie stoczyło miesiąc później, 24 maja, jedną z największych, jeśli nie największą, bitwę niepodległościowego podziemia z siłami „nowego porządku” składającymi się z jednostek NKWD, oddziałów wydzielonych z 4. Dywizji Piechoty, grup operacyjnych Urzędu Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej w Lesie Stockim w okolicach tragicznej Kolonii Zbędowice. Starcie to zakończyło się całkowitą klęską oddziałów „władzy ludowej”. „Orlik” uszedł z pułapki. W starciu zginęło 10 funkcjonariuszy UB i MO oraz 62 oficerów i żołnierzy NKWD.

W wyniku szeregu reform - „walk” przykładowo o handel i kolektywizację rolnictwa zniszczono w znacznym stopniu tradycyjne struktury gospodarki, a co za tym idzie także społeczne. Na te przemiany

44

Page 45: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

nakładała się dominująca dążność większości społeczeństwa do zwykłej normalności. Z niej, a nie z aprobaty „nowego porządku” wyrastały ofiarność i liczne lokalne sukcesy.

Przełomem w życiu gospodarczym powiatu puławskiego i terenów do niego przyległych było wybudowanie Zakładów Azotowych. W marcu 1966 r. uruchomiono pierwsze instalacje technologiczne. Zakłady wyszły obronną ręką z okresu burzliwych przemian ostatnich lat i do dzisiaj są miejscem pracy dla kilku tysięcy mieszkańców naszego regionu. W 1973 r. na skutek reformy administracyjnej wyodrębniono powiat opolski od powiatu puławskiego.

45

Page 46: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

5. Walory przyrodnicze i kulturowe poszczególnych gmin

Gmina Janowiec położona jest na skraju Małopolskiego Przełomu Wisły, w strefie ochronnej Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. We wsi Janowiec znajduje się zabytkowy kościół wybudowany ok. 1350 roku w stylu gotyckim, znacznie przebudowany w XVI w. w stylu renesansowym. Wewnątrz nagrobek Firlejów dłuta Santi Gucci Fiorentino. Ponad wsią na skarpie wznoszą się ruiny zamku Firlejów z początku XVI w. Początkowo miejscowość ta nosiła nazwę Serokomla, a jej właścicielami byli Janowscy. Na początku XVI w. Syrokomlę kupują Firlejowie, zmieniają nazwę na Janowiec i rozpoczynają budowę zamku. Dzięki staraniom Firlejów Janowiec zostaje wciągnięty do wielkiej wymiany towarowej. Głównymi zajęciami mieszkańców staje się obsługa handlu zbożowego rzemieślnictwo. Po 150 latach władania Firlejów zamek przechodzi w ręce Tarłów, później Lubomirskich i Piaskowskich. Pracowali przy nim światowej sławy architekci Santi Gucci Fiorentino czy Tylman z Gameren. W XIX w. często zmienia właścicieli i powoli popada w ruinę, dopełnienia zniszczeń dokonały bombardowania podczas II wojny światowej. W 1975 r. zamek wraz z parkiem zostaje zakupiony przez Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym, które dokonało tu częściowego remontu i zorganizowało wystawy muzealne: w Domu Północnym (część pałacowa, dobudowana w 1 poł. XVI w. do muru obronnego proj. Santi Gucci Fiorentini) - eksponaty poświęcone przeszłości zamku, kolejnym właścicielom, historii obiektu oraz dziejom jego konserwacji; w Budynku Bramnym we wschodnim skrzydle zamku (spełniał niegdyś, poza funkcją bramy, także rolę mieszkalną) - wystawą fotograficzną „PORTRET ZAMKU"; we dworze z Moniak - stała wystawa wnętrz domu ziemiańskiego (obiekt z lat 1760-1770 ze wsi Moniaki, k. Urzędowa, drewniany z mansardowym dachem, podbitym gontem); w drewnianej z XIX stodole z Wylągów pod Kazimierzem – organizuje się koncerty i spektakle teatralne; w spichlerzu z Podlodowa - drewnianym z XIX w. przeniesionym z Podlodowa nad Wieprzem - wystawę etnograficzną: sztuka ludowa, rzemiosła lokalne, transport wodny, rybołówstwo oraz w spichlerzu z Kurowa - drewnianym z przełomu XIX/XX w. z dachem naczółkowym krytym gontem. Jest on okazem dawnego zespołu budownictwa drewnianego.

Na południe od Janowca ciągnie się szeroki pas płaskich terenów równi zalewowej, na której mieszczą się stawy hodowlane. Kompleks stawów posiada ogromną wartość przyrodniczą. Wzdłuż grobli stawów w układzie pasowym porasta roślinność wodna i szuwarowa, wśród której spotkać można paproć chronioną – salwinę pływającą, a także łączeń baldaszkowaty oraz rzęsę garbatą. Pobliskie tereny stanowią prawdziwy raj dla ptactwa. Spotykane były tu między innymi: płaskonos, cyranka, czy siweczka rzeczna. Z kolei na północ od Janowca, na samej wysokiej krawędzi lewego zbocza doliny Wisły usytuowany jest Nasiłów. Tu znajduje się wyrobisko nieczynnego kamieniołomu, uważanego przez geologów za najlepsze odsłonięcie warstw pogranicza kredy i trzeciorzędu.

Gmina Kazimierz Dolny położona jest na styku Płaskowyżu Nałęczowskiego i Równiny Radomskiej, w dolinie Wisły. Teren ten porastają lasy z przewagą liściastych wiązów, dębów, grabów, olch i brzóz. Erozyjna działalność wody sprawiła, że teren o podłożu kredowym i  lessowym jest pełen stromych zboczy, głębokich jarów i cienistych wąwozów, których jest ponad 100 na terenie całej gminy.Ze względu na swe wartości przyrodnicze i kulturowe okolice Kazimierza zostały objęty ochroną i w 1979 r. utworzono tu Kazimierski Parek Krajobrazowy. Od 1994 r. miasteczko zostało uznane za Pomnik Historii Polski. Urodą tego miejsca są liczne zabytki architektury, najbogatsza w Polsce sieć wąwozów tworząca niezwykły labirynt, oraz najpiękniejszy przełom Wisły. Natura komponuje się idealnie z dziełem ludzi, jakim jest średniowieczno-renesansowy układ urbanistyczny Kazimierza, trafnie dostosowany do konfiguracji terenu. Poznawanie tej „naturalnej kompozycji” umożliwia sieć szlaków turystycznych oraz ścieżek dydaktycznychNajwiększe atrakcje Kazimierza Dolnego to m.in.: ruiny zamku dolnego z XVI w., baszta obronna – zachowana z zamku górnego z XIV w., kościół farny św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja – zbudowany w latach 1586-1589, z manierystycznym i barokowym wyposażeniem oraz z jednymi z najstarszych zachowanymi w Polsce organami w modrzewiowej oprawie (1620 r.), kościół św. Anny i szpital dla ubogich - zbudowane w XVII w., kościół Zwiastowania Najświętszej Marii Panny i klasztor Reformatów - zbudowane w XVII wieku, XVII-wieczne kamienice: Przybyłów, Gdańska, Biała i Celejowska, spichlerze nad Wisłą, drewniane domy z XVIII i XIX w. oraz synagoga.W Kazimierzu Dolnym istnieje Muzeum Nadwiślańskie, którego oddziały mieszczą się w kilku zabytkowych obiektach. Są to: Kamienica Celejowska - zawiera eksponaty przedstawiające historię 46

Page 47: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Kazimierza, a także muzealia sztuki ukazujące kolonię artystyczną Kazimierza; Dział Dokumentacji i Biblioteka - gromadzi księgozbiór z dziedziny historii sztuki, architektury, złotnictwa, nauk przyrodniczych oraz historii Kazimierza Dolnego; Muzeum Przyrodnicze - gromadzi i opracowuje zbiory przyrodnicze z zakresu geologii, paleontologii, botaniki i zoologii, pochodzące głównie z terenu Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, liczące obecnie ponad 12 000 okazów; Muzeum Sztuki Złotniczej - w skład kolekcji wchodzą zbiory artystyczne i historyczne oraz literatura specjalistyczna poświęcona złotnictwu dawnemu i współczesnemu; Galeria Letnia - organizuje wystawy poświęcone historii i sztuce; retrospektywne wystawy artystów związanych z miastem oraz prezentacje bieżącej twórczości miejscowego środowiska malarskiego; Dom Kuncewiczów - stanowi Muzeum Literackie wybitnej pisarki Marii oraz jej męża Jerzego, adwokata i polityka. Wystawa zawiera liczne pamiątki dokumentujące bogate życie gospodarzy.

Gmina Nałęczów położona jest na obszarze Płaskowyżu Nałęczowskiego poprzecinanego dolinami rzek Bystrej i Bochotniczanki. Bogate formy lessowe w postaci wąwozów, których istnienie zawdzięczamy samej przyrodzie, jak i głębocznic powstałych pod wpływem działalności człowieka, liczne parki leśne oraz zbiorniki wodne, bogactwo florystyczne, a także występowanie rzadkich gatunków zbiorowisk roślinnych przyczyniło się do włączenia gminy w strefę ochronną Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Początki Nałęczowa to początki osady Bochotnica, której dzieje sięgają nawet VIII-IX w., kiedy to powstał gród na dogodnym do obrony wzgórzu, dzisiaj nazywanym górą Poniatowskiego. W połowie XIV w. Bochotnica należała do Mikołaja Kazimierskiego herbu Rawa, później do rodziny Samborzeckich, a z początkiem XVII wieku do Gałęzowskich, którzy sprzedali majątek Stanisławowi Małachowskiemu herbu Nałęcz. W tej rodzinie pozostawała przez 150 lat. Stanisław Małachowski dla swej dla swej żony Marianny Potockiej w drugiej połowie XVIII wieku wzniósł tutaj pałac, a całą rezydencję nazwał Nałęczowem. W początkach XIX wieku odkryto tu wody lecznicze, lecz dopiero, gdy dobra zakupił Michał Górski i następnie wydzierżawił je spółce lekarzy Sybiraków: Konradowi Chmielewskiemu, Wacławowi Lasockiemu i Fortunatowi Nowickiemu, w Nałęczowie zorganizowano uzdrowisko.Sercem Nałęczowa jest dolina rzeki Bochotniczanki oraz położony w jej obrębie Park Zdrojowy z Sanatorium, Starymi Łazienkami, Pałacem Małachowskich (w nim - muzeum biograficzno-literackie poświęcone życiu i twórczości największego polskiego pozytywisty Bolesława Prusa) oraz palmiarnią i pijalnią wód. W pobliżu parku znajduje się kilkanaście willi w stylu szwajcarskim i secesji oraz obiektów w stylu zakopiańskim, m.in. kaplica pod wezwaniem św. Karola Boromeusza i muzeum Żeromskiego, które mieści się w dawnej pracowni pisarza. Jest to jedno z najstarszych muzeów literackich w Polsce. Wśród eksponatów znajduje się autentyczne wyposażenie z czasów działalności pisarza, jego pamiątki listy, pierwodruki, przekłady, portrety, a także osobiście namalowane obrazy. W okolicach Nałęczowa działa zabytkowa kolej wąskotorowa - Nałęczowska Kolej Dojazdowa. Samo miasto Nałęczów charakteryzuje się doskonałym zgraniem architektury z bogactwem przyrody, dzięki czemu zostało wpisane do rejestru zabytków Lubelszczyzny, jako zespół architektoniczno-krajobrazowy. To bogactwo przyrodnicze stwarza specyficzny mikroklimat o właściwościach terapeutycznych, uzupełniony występowaniem kredowych źródeł wód mineralnych – źródła Celińskiego, Miłości i Nadziei. Zapewnia to miastu Nałęczów status uzdrowiska.

Gmina Opole Lubelskie - położona jest w powiecie opolskim, w południowej części Kotliny Chodelskiej. Tutejszą przyrodę wyróżniają wilgotne tereny łąkowe i torfowiskowe ze stanowiskami rzadkich gatunków drzew: dąb szypułkowy, brzoza czarna, sosna zwyczajna, kasztanowiec biały. Zbiorowiska leśne reprezentowane są przede wszystkim przez bory mieszane, lasy olszowe oraz łęgowe. Występują tu także formy indywidualnej ochrony przyrody np.: torfowiskowo – wodny użytek ekologiczny w Emilcinie. Kompleksy stawów rybnych w Woli Rudzkiej stanowią ostoje ptaków, a także lasy ze stanowiskami niezwykle rzadkich ptaków – bielik, czapla siwa, bocian czarny, bocian biały czy myszołów.Miasto Opole Lubelskie swymi początkami sięga XII w. - była tu wtedy parafia pw. Wniebowzięcia NMP. Podczas XVI i XVII w Opole było ośrodkiem kalwinizmu, którego przedstawicielami byli m.in. Słupeccy. Natomiast w 1743 r. Jan Tarło – hrabia z Tęczyna, sprowadził pijarów, którzy wnieśli wielki wkład w rozwój oświaty i szkolnictwa.Wspaniałe zabytki są ważnym czynnikiem rozwoju turystycznego gminy. W samym Opolu są to m. in.: Kościół zbudowany w latach 1663-1675, posiada barokowy wystrój. Budowę klasztoru pijarów

47

Page 48: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

rozpoczęto przed 1740, ukończono w 1758 roku. Obok wieża, dawne ossuarium, z XVII wieku, przebudowana i dzwonnica-brama, ukończona w 1751 roku. Z dawnych zabudowań szkół pijarskich, w tym pierwszej w Polsce szkoły rzemieślniczej, pozostały dwa budynki przy ul. Kościuszki, wzniesione w latach 1758-1761, oraz bank, przy ul. Nowy Rynek 2, przebudowany dawny szpital, z lat 1748-1751, pałac, wniesiony przez Słupeckich prawdopodobnie w XV w,, rozbudowany w 1613 roku i ponownie w 1740 dla Tarłów, przekształcony w latach 1766-1773 w okazałą rezydencję Lubomirskich, wg projektów Jakuba Fontany, Dominika Merliniego i Franciszka Ferdynanda Naxa. Zniekształcony rozbudową II piętra i przebudową na koszary, obecnie jest siedzibą Liceum Ogólnokształcącego, ratusz na Nowym Rynku, wzniesiony w 1750 roku na miejscu starszego, zajazdy przy Nowym Rynku i przy Starym Rynku, z XVIII i pocz. XIX wieku, Kamienice przy Nowym Rynku, XVIII wiek, przebudowane, kaplica cmentarna w obecnej szacie z poł. XIX wieku, neogotycka - przebudowana z klasycystycznej kaplicy z 1790 roku. Cmentarz w Opolu Lubelskim jest najstarszym w Polsce cmentarzem zlokalizowanym zgodnie z zasadami higieny w czasach oświecenia, poza miastem, założony w 1772 roku, kilkanaście lat wcześniej niż warszawskie Powązki, cukrownia z 1884 r. Na terenie gminy znajdują się jeszcze inne godne zobaczenia obiekty: pałac w Niezdowie z lat 1785-1787 zbudowany przez Aleksandra Lubomirskiego jako wiejska rezydencja, pałac Kleniewskich w Kluczkowicach – klasycystyczny z XIX w. (obecnie siedziba Zespołu Szkół Rolniczych. Tworzone jest tu muzeum regionalne dotyczące życia Kluczkowic w XIX i XX wieku. Lokowane są również czasowe ekspozycje muzealne – np. wystawa archeologiczna Muzeum Nadwiślańskiego), młyn wodno-elektryczny we wsi Pomorze i młyn w Woli Rudzkiej z 1900 r. Warto wspomnieć, iż przy trasie Opole Lubelskie – Chodel, we wsi Emilcin znajduje się jedyny w Polsce pomnik UFO. Z relacji naocznego świadka, 10 maja 1978 r., wiemy o pojawieniu się dziwnych istot oraz o pojeździe unoszącym się nad leśną polaną. Na miejscu pozostały ślady, badane później przez ufologów. W sezonie turystycznym funkcjonuje zabytkowa Nałęczowska Kolej Dojazdowa.

Gmina Poniatowa położona jest na terenie zachodniego skraju Kotliny Chodelskiej. Część miasta oraz gminy wchodzi w skład Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Miasto i tereny północno-zachodnie gminy leżą w Opolskim Rejonie Rekreacyjnym. Poniatowa położona jest w lasach oraz otoczona lasam. Słynie także z leczniczego mikroklimatu, wykorzystywanego do leczenia dróg oddechowych, w szczególności płuc W centrum miasta jest kilka zbiorników wodnych z piaszczystymi plażami o łącznej powierzchni 14 ha. Dzieje wsi Poniatowa sięgają XIV w. Źródła historyczne podają, że była to wieś drobnoszlachecka, należąca do kilku rodzin niezamożnej szlachty zagrodowej natomiast miasto Poniatowa powstało w 1937 roku, jako osiedle przyfabryczne przy państwowych "Zakładach Tele i Radiotechnicznych-Filia nr 2" w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego. W pierwszym okresie okupacji były tu warsztaty naprawcze maszyn, później filia firmy Schneider. Od listopada 1941 roku Niemcy urządzili na terenie fabryki obóz dla jeńców radzieckich. W połowie następnego roku obóz został zlikwidowany, a prawie wszyscy jeńcy stracili życie (ok. 18 tys. osób). W październiku 1942 r. w miejscu niedawnego obozu jenieckiego oraz częściowo na terenie osiedla urządzono obóz pracy dla Żydów. Po roku przebywało ich tam już kilkanaście tysięcy. W listopadzie 1943 r. miała miejsce masowa egzekucja, w której zginęło ok. 15 tys. Żydów. Po wojnie, w 1949 r., rozpoczęły produkcję Zakłady Wytwórcze Sprzętu Instalacyjnego. Okres intensywnej rozbudowy zakładu i osiedla rozpoczął się w 1952 r. W roku 1953 oddano do użytku kolejową linię wąskotorową. Na terenie gminy istnieje kilka godnych polecenia zabytkowych obiektów: w Niezabitowie znajduje się zespół dworsko-parkowy z pozostałościami parku ze stawem i kanałem nawadniającym (10 km od Poniatowej), we wsi Kowala jest kaplica dworska pod wezwaniem NMP Królowej Świata (3 km od Poniatowej), natomiast w Kraczewicach mamy Kościół Parafialny pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz secesyjny pałac ziemiańskiej rodziny Gerliczów z początku XX wieku otoczony oświetlonym 5 ha parkiem (3 km od Poniatowej).

Puławy – to miasto powiatowe leżące nad Wisłą na pograniczu Wyżyny Lubelskiej, Niziny Mazowieckiej i Małopolskiego przełomu Wisły. Znajdują się ono na północno-zachodniej granicy Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. To graniczne położenie warunkuje różnorodność krajobrazu. Mamy tu dolinę rzeczną, wzniesienia, skarpy, a także rozległe równiny i wąwozy lessowe. Na południe od miasta istnieje rezerwat przyrodniczy „Łęg na Kępie” o powierzchni 4,5 ha, chroniący pozostałości typowego niegdyś w

48

Page 49: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

tym rejonie lasu łęgowego. Występują tutaj liczne gatunki obce: dąb błotny, topole włoska i kanadyjska, sosna wejmutka.Początki dziejów Puław sięgają XV w. Była to mała osada handlowo-rybacka, której rozkwit nastąpił w XVII w. Powstał wtedy prom, magazyn solny, port rzeczny oraz filia toruńskiego przedsiębiorstwa kupca Samuela Edwardsa z pochodzenia Szkota. Marszałek wielki koronny Stanisław Herakliusz Lubomirski wzniósł tu pałac, który został spalony w 1706 r. podczas wojny północnej. Jego odbudową zajęli się kolejni właściciele - Sieniawscy, a następnie Czartoryscy. Dzięki temu ostatniemu rodowi Puławy stały się na przełomie XVIII i XIX w. wielkim ośrodkiem politycznym i kulturalnym, a zwłaszcza Izabeli z Flemingów Czartoryskiej i Adamowi Kazimierzowi Czartoryskiemu. Mecenat znaleźli tu wybitni malarze, pisarze i uczeni epoki oświecenia: Julian Ursyn Niemcewicz, Grzegorz Piramowicz, Franciszek Dionizy Kniaźnin, Jan Paweł Woronicz, Franciszek Zabłocki, Piotr Norblin, Aleksander Orłowski, kompozytor Franciszek Lessel. Obecnie Puławy stanowią znaczący ośrodek przemysłowy, naukowy i turystyczny. Miasto posiada liczne zabytki m. in. Pałac Czartoryskich, wzniesiony pierwotnie przez Lubomirskich według barokowego projektu Tylmana z Gameren w latach 1676-1679. Pałac otacza osiemnastowieczny park krajobrazowy w stylu angielskim z wieloma obiektami światowej architektury: Świątynia Sybilli w stylu rzymskim, wybudowana w latach 1798-1801 według projektu Aignera na wzór świątyni w Tivoli k. Rzymu, powstała na polecenie księżnej Izabeli Czartoryskiej, jako PIERWSZE W POLSCE MUZEUM, Domek Gotycki, wybudowany w latach 1800-09 również według projektu Aignera, kościół Wniebowzięcia NMP, wzniesiony w latach 1800-03 na wzór rzymskiego Panteonu, Pałac Marynki, zbudowany w latach 1790-94 dla Marii Wirtemberskiej, córki Czartoryskich, Brama Rzymska wybudowana 1829 r. jako trwała ruina, wzorowana na Łuku Tytusa w Rzymie, Domek Grecki, zbudowany w latach 1778-1791, niegdyś oranżeria, obecnie biblioteka miejska, Domek Żółty z początku XIX wieku, zwany również Aleksandryjskim, gdyż zamieszkiwał w nim car Aleksander II podczas pobytu w Puławach, Altana Chińska z połowy XVIII wieku, marmurowy Sarkofag wykonany w Rzymie, rzeźba przedstawiająca Tankreda i Kloryndę, wykonana ok. 1790 na zlecenie Stanisława Augusta Poniatowskiego. Ponadto w podmiejskich Włostowicach jest barokowy kościół pod wezwaniem św. Józefa z pocz. XVIII w. wg projektu Franciszka Magiera, a na pobliskim cmentarzu, jednym z najstarszych w Polsce, znajduje się wiele pomników o historycznej i artystycznej wartości. Na terenie miasta istnieją dwa muzea. Muzeum Oświatowe – mieści się w zabytkowej szkole wybudowanej prawdopodobnie z fundacji Izabeli Czartoryskiej. Gromadzi się w nim archiwalia i muzealia związane z oświatą i szkolnictwem oraz pracą i egzystencją nauczycieli. Muzeum Regionalne – mieści się w trzech zabytkowych obiektach - Świątyni Sybilli, domu Gotyckim i dawnym Szpitalu św. Karola. Zbiory muzeum puławskiego liczą ok. 5000 muzealiów z dziedziny archeologii, etnografii, historii, przyrody i sztuki. Większość muzealiów uzyskano drogą zakupów, część to depozyty z Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Zbiory najstarsze pochodzą z odkrywek archeologicznych we Włostowicach, Puławach i innych.

Gmina Wąwolnica – położona jest na Płaskowyżu Nałęczowskim w dolinie meandrującej rzeki Bystrej. Jest gminą o charakterze typowo rolniczym i znajduje się na drodze dawnego szlaku handlu bursztynem między Bałtykiem a Morzem Czarnym. Znaczna część obszaru gminy leży na terenie Kazimierskiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny i charakteryzuje się bogatą rzeźbą terenu. Uwarunkowały ją głównie pokrywy lessowe podatne na procesy erozyjne. Na bardzo ciekawym i urozmaiconym krajobrazowo terenie rozwinęły się przepiękne wąwozy i parowy. Szczególnie możemy je podziwiać spacerując ścieżką edukacyjną w okolicy Rąblowa. Wieś Wąwolnica ma bardzo bogatą przeszłość historyczną. Legenda głosi, iż założył ją sam król Krak w VIII w. Do rangi miasta podniósł Wawelnicę król Kazimierz Wielki. Otoczył je murami obronnymi, wybudował murowany zamek i nowy kościół. W XV wieku odbywały się tu sądy kasztelańskie a w wieku XVI sądy wojewody lubelskiego nad szlachtą. Podczas dążeń niepodległościowych kraju Wąwolnica aktywnie uczestniczyła w działaniach na rzecz wyzwolenia, czego skutkiem była utrata praw miejskich w 1870 r. po powstaniu styczniowym. Dodatkowo w 1946r. została spacyfikowana przez UB za sprzyjanie podziemiu.  Wąwolnica znana jest jako miejsce kultu Matki Boskiej Kębelskiej. Jej Sanktuarium znajduje się w neogotyckim kościele (bazylika mniejsza) z początku XX wieku z XIV-wieczną gotycką rzeźbą Matki

49

Page 50: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Bożej. W bocznym ołtarzu są relikwie Św. Faustyny. W dolnej kondygnacji gotyckiej kaplicy przykościelnej z XV wieku znajduje się Muzeum Historyczne. Stała ekspozycja muzealna dokumentuje bogatą przeszłość Wąwolnicy. Można tu m. in. zobaczyć eksponaty archeologiczne, prace artystów związanych z Wąwolnicą, makietę XV-wiecznej Wąwolnicy, zbiory liturgiczne, a także zbiór wyrobów szklanych (datowany na XVII wiek).została przeniesiona tutaj w 1700 r. z miejsca objawień Matki Bożej z 1278 roku. Inne warte zwiedzenia zabytkowe obiekty na terenie gminy to: w Celejowie: zespół pałacowo-parkowy z XVIII w., przebudowany w końcu XIX wieku (eklektyczny). Obecnie dom opieki społecznej, ruiny papierni Czartoryskich z XIX w., mogiła Powstańców Styczniowych; dwór Rostworowskich z XIX w. w Kęble; w Wąwolnicy: kapliczka w miejscu objawień Matki Boskiej, organistówka – budynek dawnego szpitala parafialnego, pełniącego również funkcję schroniska dla ubogich z 1783 r., krzyż z 1906 roku – napisy wyryte na tym stuletnim krzyżu świadczą o ówczesnych nadziejach na odzyskanie niepodległości a także cmentarz z XIX-wiecznymi nagrobkami (m.in.: burmistrza Aleksandra Majewskiego, żołnierza powstania kościuszkowskiego oraz wojsk Księstwa Warszawskiego z 1839 roku; nagrobki z pradawną nazwą miejscowości: Michała Kośmiderskiego z 1882 roku – burmistrza miasta Wawelnicy oraz proboszcza wawelnickiego ks. Kacpra Tuszewskiego z 1891 roku; na cmentarzu pochowane są również inne zasłużone dla środowiska lokalnego i Lubelszczyzny osoby).

Gmina Wojciechów położona jest na terenie Płaskowyżu Nałęczowskiego w dolinie rzeki Bystrej. Północna część gminy leży w strefie otuliny Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Dolina Bystrej stanowi korytarz ekologiczny pomiędzy obszarami chronionego krajobrazu dolin Wisły, Bystrzycy i Wieprza, ponieważ stabilizuje warunki termiczno – wilgotnościowe regionu. Wyklarował się tu specyficzny mikroklimat dolinny a różnorodności rzeźby terenu dopełniają wąwozy i wzgórza. Wieś Wojciechów szczyci się również bogatą przeszłością historyczną. Istniało tu osadnictwo już w VIII w. Pierwszym znanym właścicielem Wojciechowa był kasztelan lubelski Jan ze Szczekockich herbu Odrowąż. W połowie XIV w. pobudowano murowane fortyfikacje obronne o strategicznym znaczeniu. W 1481 r. klucz Wojciechowski przejęła wnuczka Jana, Zofia. Poślubiła ona wojewodę Pileckiego Jana herbu Leliwa. Pileccy ufundowali fortalicjum z murowaną wieżą mieszkalną. Ta siedziba stanowiła jak na ówczesne czasy bardzo wygodny obiekt mieszkalny. Miała obszerną klatką schodową, duże zdobione otwory okienne, trzon kominowy i latrynę. Niestety na początku XV w. rozebrano pierwotną wieżę i uformowano nowe wały obronne oraz nową (obecną) wieżę. Później Wojciechów przechodzi do rąk Firlejów herbu Lewart, a następnie arian Spinków herbu Prus. Pod koniec XVI w. zajmują oni dobra kościelne i burzą pierwotny, drewniany XIV–wieczny kościół. Kolejnymi właścicielami są Orzechowscy herbu Rogala z Chełma. W 1632 r. Paweł Orzechowski buduje rezydencję pałacową a wieżę przeznacza na cele gospodarcze. Teodor – jeden z potomków Orzechowskich - pod wpływem oo. Jezuitów nawraca się i w 1725 r buduję nowy, późnobarokowy, drewniany kościół oraz drewnianą, oszalowaną dzwonnicę na pobliskim cmentarzu. Kolejnymi właścicielami byli Morscy, Ostrowscy, Grodziccy, Świeżawscy i Popławscy. Po uwłaszczeniu w 1884 r. miejscowi chłopi przejmują część dóbr wojciechowskich, a w 1909 r. Popławscy wyprzedają resztę gruntów i budynków dworskich chłopom, którzy doprowadzają do ich rozbiórki. Pozostaje tylko wieża i fragment budynku dworskiego stanowiący własność Urzędu Gminy. Dwie wojny światowe przerywają próby renowacji wieży. Udaje się to dopiero w latach 1972-73. Obecnie stanowi ona Gminny Ośrodek kultury, najwyższą kondygnację zajmuje jedyne w Polsce Muzeum Kowalstwa, w którym zgromadzonych jest ponad tysiąc eksponatów. Wspaniałe wyroby mistrzów z Polski i zagranicy, m.in. kolekcje krzyży nagrobnych, pięknych krat, kutych wystrój starej kuźni. Piętro niżej zlokalizowane jest Muzeum Regionalne, w którym zgromadzone są eksponaty dokumentują dawne życie codzienne mieszkańców. Uzupełnieniem zbiorów jest minigaleria, gdzie można nabyć wyroby kowalskie, ceramiczne, szydełkowe, hafciarskie czy też malarskie wykonane przez miejscowych twórców. Inne zabytki Wojciechowa to późnobarokowy drewniany kościół św. Teodora i drewniana dzwonnica z 1725 r. oraz grobowiec Felicjana Grodzickiego, dawnego właściciela wsi, znajdujący się na miejscowym cmentarzu. Unikalnym elementem wystroju kościoła są kurdybany – obrazy malowane na skórach zwierząt. Na terenie gminy warto zwrócić mogiłę upamiętniającą zamordowanych mieszkańców Szczuczek  przez hitlerowców w 1939 r. oraz na dobrze zachowany pałac w Łubkach wraz z leciwymi pięknymi dębami.

50

Page 51: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Wojciechów to współczesna stolica kowalstwa polskiego. Nieopodal zabytkowej szesnastowiecznej wieży, znajduje się kuźnia, jedna z nielicznych na Lubelszczyźnie. To nie tylko warsztat pracy, ale również autorska galeria prac kowala – właściciela. We wsi Nowy Gaj istnieje Młyn Hipolit zbudowany w 1937 r., w którym mieści się Muzeum Minerałów. Kolekcja liczy ok. 2 tysięcy eksponatów i zawiera: odmiany soli niebieskiej, bryłę węgla brunatnego o masie ok. 40 kg z widoczną korą drzewa i słojami, skamieniałą rybę z przed 250 mln lat pochodzącą z Brazylii, z wyraźnie zachowaną skórą i łuskami. Bogata jest również wystawa meteorytów z różnych części świata, tzw. "jagody marsjańskie", mikroskopowe zdjęcia powierzchni pyłu księżycowego, który był przywieziony przez amerykańską załogową misję na Księżyc -Apollo 11, ruchome piaski z Tanzanii poruszające się pod wpływem zmian pola magnetycznego Ziemi, a także fulguryt z Arizony, czyli stopiona krzemionka pod wpływem uderzenia pioruna.

51

Page 52: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

6. Oferta kulturalna gmin „Krainy Lessowych Wąwozów” na 2008 rok:

Janowiec- maj, Majówka teatralno-muzyczna w Janowcu- 07. 06 Festyn Rodzinny przy Dworze z Moniak o charakterze folklorystycznym- 06.07. - 24.08. Festiwal Organowy- Kościół Parafialny w Janowcu- 26-27.07. Turniej Rycerski na Zamku - 02-09.08. Festiwal Filmu i Sztuki „Dwa Brzegi” Kazimierz Dolny – Janowiec- 16-26. 08 „Janowieckie Interpretacje Muzyki” Międzynarodowy kurs interpretacji muzyki dla skrzypków,

altowiolistów i zespołów kameralnych na Wzgórzu Zamkowym- 31. 08 Dożynki - festyn na boisku gminnym.- 27.09. Spotkania z żywą muzyką do filmów w Janowcu – Stodoła z Wylągów - 13-14. 10. Konferencja Naukowa na temat sztuki XVI w. Muzeum Zamek w Janowcu

Ośrodki kultury w Janowcu: Gminny Ośrodek Kultury - Plac Wolności 1, 24-123 Janowiec, tel.(081) 88-15-289, e-mail: [email protected] Muzeum Zamek w Janowcu - ul. Lubelska 20,24-123 Janowiec tel.(081) 881-52-28 Gminna Biblioteka Publiczna - ul. Plac Wolności, tel.(081) 88-15-599

Kazimierz Dolny - maj- Festiwal Smaku- Grill Party Festiwal,- 8-15. 06. Muzeum Przyrodnicze „Dni Wisły” impreza plenerowa- 27-29. 06 42 Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych- 27-29. 06 Ogólnopolskie Targi Sztuki Ludowej- Lipiec – sierpień: soboty godz 19:30 w kościele farnym – XXIV Wieczory Muzyczne- 14-19. 07 III Festiwal Muzyki i Tradycji Klezmerskiej „klezmerzy.pl warsztaty & koncerty”- 02-09.08. Festiwal Filmu i Sztuki „Dwa Brzegi” Kazimierz Dolny – Janowiec www.dwabrzegi.pl- 04-16.08. Warsztaty Archeologii Doświadczalnej na grodzisku w Żmijowiskach - 10. 08 koncert Poznańskich Słowików- 21.09. Muzeum Przyrodnicze „Święto Jesieni” - 26-29.10. Kamienica Celejowska Kongres Sztuki Żydowskiej (XIX w. – pocz. II wojny światowej)

Ośrodki kultury w Kazimierzu Dolnym: Kazimierski Dom Kultury - ul. Lubelska 12, 24-120 Kazimierz Dolny czynne od poniedziałku do piątku w godz.

10:00-19:00 w sobotę od 10:00 do 18:00 tel. (081) 88-10-040, e-mail: [email protected] Muzeum Nadwiślańskie - 24-120 Kazimierz Dolny, ul. Podzamcze 20, tel. (0-81) 8810288 fax (0-81) 8810277,

www.muzeumnadwislanskie.pl, Biura czynne w dni robocze w godz. 7.30-15.30 Miejska Biblioteka Publiczna - ul. Lubelska 32/34 24-120 Kazimierz Dolny tel.(081) 88-10-305. Zespół Parków Krajobrazowych Wyżyny Lubelskiej - Oddział w Kazimierzy Dolnym ul. Lubelska 4a, 24-120

Kazimierz Dolny, tel.(081) 88-10-807. Towarzystwo Ochrony Dziedzictwa Kulturowego "Kazimierska Fara" ul. Zamkowa 6,24-120 Kazimierz Dolny tel.

(081) 88-10-870. Towarzystwo Przyjaciół Kazimierza - ul. Małachowskiego 1B, 24-120 Kazimierz Dolny, tel.(081) 88-10-533. Zespół Pieśni i Tańca " Kazimierz" - ul. Lubelska 12,24-120 Kazimierz Dolny, tel.(081) 88-10-040.

Nałęczów- maj, VIII MAJÓWKA Z PANEM PRUSEM w Nałęczowie, Impreza o zasięgu ogólnopolskim- maj – czerwiec, Nałęczowska Wiosna Kulturalna, NOK w Nałęczowie- 01. 05 – 31. 10 Wystawy: „W kręgu nałęczowskich ziemianek” obok Urzędu Gminy oraz „Przed stu laty w

Nałęczowie. Szkoła Ziemianek w latach 1908-1936”- 17. 05 -03. 08 „Nałęczowskie Divertimento” Impreza coroczna. - 31. 05 – 01. 06 Piąta edycja Międzynarodowego Wyścigu w Kolarstwie Górskim Skoda Auto Grand Prix MTB- 15-30. 07 Międzynarodowy Festiwal Pianistyczny - 02. 08 koncert Poznańskich Słowików- 14-17. 08 VI Festiwal Wokalny w Nałęczowie "Nałęczowskie Belcanto" Impreza plenerowa,

www.fundacjaproarte.pl- 18. 09 Tour de Pologne - start do najdłuższego etapu kolarskiego. - 19-21. 09 Zawody Balonowe o Puchar SPA Nałęczów

52

Page 53: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

- 18. 10 Koncert Chóru Chłopięcego i Męskiego Filharmonii Poznańskiej "Poznańskie Słowiki"

Ośrodki kultury w Nałęczowie: Nałęczowski Ośrodek Kultury - Aleja Lipowa 6, 24-120 Nałęczów

tel/fax (081) 50 14 069 e-mail: [email protected] Kino "Cisy" - Aleja Lipowa 6, 24-120 Nałęczów, tel. (081) 501 40 69 Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna im. Faustyny Morzyckiej - 24-120 Nałęczów, Aleja Lipowa 6, tel.(081)

501 42 98 e-mail: [email protected] Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie - ul. S. Żeromskiego 8, 24-140 Nałęczów, tel. (081) 501-47-80, e-

mail: [email protected] Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie - al. Małachowskiego 2, 24-140 Nałęczów, tel. (081) 501-45-52, e-mail:

[email protected]

Opole Lubelskie- 19 - 20. 01 FESTIWAL KOLĘD I PASTORAŁEK „KOLĘDA POLSKA”, Opole Lubelskie- marzec POWIATOWY PRZEGLĄD TEATRÓW DZIECIĘCYCH I MŁODZIEŻOWYCH , Opole Lubelskie- marzec TURNIEJ POWIATOWY OGÓLNOPOLSKIEGO KONKURSU RECYTATORSKIEGO, Opole Lubelskie- 10. 05 PIKNIK UFOLOGICZNY, Emilcin- Opole Lubelskie- 01. 06 Festyn z okazji Dnia Dziecka- 28-29. 06 „Jarmark Opolski” „Opolskie spotkania z przeszłością” na stadionie w Opolu Lubelskim- 27. 07 „Biesiada Filmowa” festyn w Parku Miejskim- 31. 08 „Pożegnanie lata” festyn- wrzesień Biesiada Ziemniaczana

Ośrodki kultury w Opolu Lubelskim: Miejsko Gminny Ośrodek Kultury - ul. Ogrodowa 9,24-300 Opole Lubelskie tel.(081) 827-25-67, e-mail:

[email protected] Kino " Opolanka " - ul. Lubelska 32, 24-300 Opole Lubelskie tel.(081) 827-25-71 Powiatowa Biblioteka Publiczna - Stary Rynek, 24-300 Opole Lubelskie, tel.(081) 827-20-61

Poniatowa- 3-4. 05 „PONIATOWIANKI” Poniatowa, Doroczna impreza plenerowa o zasięgu wojewódzkim, popularyzująca tradycje

Nocy Świętojańskiej- 01. 06 Festyn „O Godność Osoby Niepełnosprawnej Intelektualnie” na placu przy ul. Browarnej- 27. 07 „FAMILY PIKNIK” – festyn na placu przy Centrum Kultury w Poniatowej - 07. 09 i 19. 10 Zawody Spinningowe na Wiśle organizowane przez Koło PZW Poniatowa- 13. 09 „BYCZA IMPREZA” Ogólnopolskie Święto Jednośladu - zlot motocykli różnych marek i parada ulicami

miasta.- 18. 10 „PONIATOWA CONCERTANS” Wojewódzkie Spotkania Młodych Instrumentalistów w Auli

Gimnazjum im. Jana Pawła II w Poniatowej

Ośrodki kultury w Poniatowej: Kino " Czyn " - ul.11 listopada 4 , 24-320 Poniatowa, tel.(081) 820-45-50 Centrum Kultury Promocji i Turystyki - ul. Fabryczna 1, 24-320 Poniatowa, tel. (081) 820 40 55 e-mail:

[email protected]

Puławy- 8 -13. 01 XIII FESTIWAL KOLĘD – PREZENTACJE, KONKURSY , POK „Dom Chemika” - 26 – 27. 01 I FESTIWAL BLUESOWY, POK „Dom Chemika” - styczeń - maj, październik - grudzień CYKL: ,,SPOTKANIA ZE SZTUKĄ LUDOWĄ” POK „Dom Chemika” - 16 -17. 02 OGÓLNOPOLSKI KONKURS TAŃCÓW POLSKICH „O PIERŚCIEŃ KSIĘŻNEJ IZABELLI”,

POK „DOM CHEMIKA”- 22 – 23. 02, STUDENCKIE ETIUDY FILMOWE. KONFRONTACJE XII, POK „Dom Chemika” - 14 – 15. 04 POWIATOWY PRZEGLĄD TEATRÓW DZIECIĘCYCH I MŁODZIEŻOWYCH, POK „Dom

Chemika” - 24 i 25. 04 IV PUŁAWSKI TURNIEJ KRASOMÓWSTWA, RECYTACJI I TAŃCÓW NARODOWYCH

„WITAJ MAJOWA JUTRZENKO”POK „Dom Chemika” Regionalna impreza o charakterze konkursowym.- 10. 05 – 8. 06 WYSTAWA ZWIĄZANA Z 40-LECIEM OGÓLNOPOLSKICH PUŁAWSKICH SPOTKAŃ

LALKARZY, POK „Dom Chemika” 53

Page 54: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

- 15 – 16. 05 TURNIEJ POWIATOWY XXVI MAŁEGO KONKURSU RECYTATORSKIEGO POK „Dom Chemika” Regionalna impreza konkursowa.

- 29. 05 – 01. 06 40 Ogólnopolskie Puławskie Spotkania Lalkarzy- przegląd spektakli, warsztaty tematyczne, pokazy metodyczne, seminaria oraz imprezy towarzyszące.

- 14-15. 06 IZABELIADA- tradycyjny puławski korowód w ramach Dni Puław na terenie osady pałacowo-parkowej.

- 10-20. 07 Międzynarodowe Warsztaty Jazzowe - 03. 08 koncert Poznańskich Słowików- 15-16. 08 Warsztaty Bluesowe w Puławskim Ośrodku Kultury - 14. 09 – 05. 10 ,,KRZYSZTOF KIEŚLOWSKI - ŚLADY I PAMIĘĆ" wystawa w „Domu Chemika” z Muzeum

Kinematografii w Łodzi - 11-31. 10 „Artystyczna Twórczość Wsi” konkurs sztuki ludowej i pokonkursowa wystawa w „Domu Chemika”- 11. 11 V PRZEGLĄD POEZJI, PROZY I PIEŚNI NIEPODLEGŁOŚCIOWEJ „ŻEBY POLSKA BYŁA

POLSKĄ”, POK „Dom Chemika”- 13. 12. 08 – 31. 01. 09 r. ,,JAROCIN W OBIEKTYWIE BEZPIEKI" - WYSTAWA Z BIURA EDUKACJI

PUBLICZNEJ INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ ODDZIAŁ W ŁODZI, POK „Dom Chemika”- 13 – 15. 12 KIERMASZ BOŻONARODZENIOWY KLUBU TWÓRCÓW LUDOWYCH, POK „Dom

Chemika”

Ośrodki kultury w Puławach: Puławski Ośrodek Kultury Dom Chemika - ul. Wojska Polskiego 4, 24-100 Puławy, tel.(081)887- 96-01, e-mail:

[email protected] Biblioteka Miejska w Puławach - ul. Głęboka 7a, 24-100 Puławy, czynne poniedziałek 8-15 wtorek-piątek 10-18,

sobota 8-15, tel.(081) 886-44-61. PTTK Muzeum Regionalne - ul. Czartoryskich 6, 24-100 Puławy, tel.(081) 887-86-74 Kino Sybilla - ul Partyzantów 6, 24-100 Puławy, tel.(081) 886-33-88

Wąwolnica- 29-30. 06 Dni Wąwolnicy- 06. 08 koncert Poznańskich Słowików- 23. 08 Festiwal Piosenki Pielgrzymkowej- 06. 09 Rocznica Koronacji Matki Bożej Kębelskiej- Wrzesień Festyn Ekologiczny

Ośrodki kultury w Wąwolnicy: Gminny Dom Kultury - 24-160 Wąwolnica, ul. Rynek 35, tel. (081) 882 50 30, e-mail:

[email protected] Biblioteka Gminna - 24-160 Wąwolnica, ul. Rynek 35, tel. (081) 882 50 14

Wojciechów- Majowy Piknik Agroturystyczny, GOK w Wojciechowie- 1-13. 07 XIV Ogólnopolskie Warsztaty Kowalskie - 11-13. 07 XII Ogólnopolskie Spotkania Kowali i Ogólnopolskie Targi Sztuki Kowalskiej - impreza prezentująca

dorobek artystyczny kowali z całej Polski i zagranicy, - wrzesień Dożynki Gminno-Parafialne - uroczystość lokalna, której celem jest pielęgnowanie tradycji

związanych ze zbieraniem plonów rolnych oraz dziękczynienie za nie.

Ośrodki kultury w Wojciechowie: Gminny Ośrodek Kultury - 24-204 Wojciechów, Wieża Ariańska, tel/fax (081) 51772 10, 51776 22,

czynne od Pn-Pt w godz.8.00-18.00 e-mail: [email protected] Gminna Biblioteka Publiczna - 24-204 Wojciechów, Wieża Ariańska, tel/fax (081) 517 72 10, 517 76 22, czynne od

Pn-Pt w godz. 10.00-18.00 Kawiarenka Internetowa - 24-204 Wojciechów, Wieża Ariańska, tel/fax (081) 517 72 10, 517 76 22,

czynne od Pn-Pt w godz. 10.00-18.00

54

Page 55: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Część 4 – Szlaki istniejące1. Szlaki piesze:

1. Szlak Wyżynny ZachodniKolor: czerwony - szlak pieszy oznaczony w terenie piktogramami na drzewach – prostokąt składający się z trzech poziomych pasków - paski zewnętrzne są koloru białego, a pasek środkowy w kolorze niebieskim. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności.Nazwa: Szlak Wyżynny ZachodniNr szlaku: LU-0301-cRanga: ponadregionalnyDystans: 60,8 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: Kazimierz Dln. - rynekKoniec: Lublin - skansenPrzebieg trasy: KAZIMIERZ DLN.– Rynek (0,0 km), Wylągi (2,8 km), Skowieszynek (4,2 km), Rzeczyca (7,3 km), Rąblów – Pomnik (12,1 km), Stanisławka (14,6 km), Wąwolnica – Rynek, PKS (18,7 km), Nałęczów PKS (24,0 km) - Wojciechów PKS (30,6 km), Motycz (49,1 km), Dąbrowica (56,8), LBLIN Al. Warszawska Skansen (60,8 km). Krótka charakterystyka:Szlak prowadzi dolinami Czechówki, Bystrej i Grodarza aż nad Wisłę, przecinając Płaskowyż Nałęczowski. Żywy, zmieniający się krajobraz lessowy oraz historyczne miejscowości stanowią o dużej atrakcyjności trasy, szczególnie na obszarze Kazimierskiego Parku Krajobrazowego.W Dąbrowicy i Wojciechowie można zwiedzić wieże zamkowe. W Nałęczowie - pięknej miejscowości uzdrowiskowej - pałac Małachowskich z XVII w. w parku zdrojowym. Mieści się w nim Muzeum Bolesława Prusa. W drewnianej Chacie na Armatniej Górze znajduje się Muzeum Stefana Żeromskiego. Wąwolnica jest znanym sanktuarium maryjnym. Kazimierz Dolny - miasto o niepowtarzalnym krajobrazie, przyrodzie i zabytkach jest mekką turystów. Zwiedzić tu można: basztę, ruiny zamku, trzy zabytkowe kościoły i klasztor, d. synagogę, rynek z renesansowymi kamienicami, spichlerze nadwiślańskie z XVI-XVII w.

2. Szlak nadwiślańskiKolor: niebieski - szlak pieszy oznaczony w terenie piktogramami na drzewach – prostokąt składający się z trzech poziomych pasków - paski zewnętrzne są koloru białego, a pasek środkowy w kolorze niebieskim. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności.Nazwa: „Szlak Nadwiślański”Nr szlaku: TG/LU-302-cRanga: ponadlokalnaDystans: 107 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: Annopol – rynekKoniec: Dęblin – stacja PKP

Przebieg trasy: Annopol – Jakubowice – Kopiec – Popów – Wałowice – Basonia – Rybitwy - Józefów nad Wisłą – Kolczyn – Kopanina Kaliszańska – Zgoda – Piotrawina – Kępa Solecka – Kępa Gostecka – Zakrzów – Las Dębowy – Kępa Chotecka – Zastów Karczmiski – Podgórz – Męćmierz – Albrechtówka – Kazimierz Dolny – Góry – Bochotnica – Zbędowice – Kol. Zbędowice – Włostowie – Puławy – Wólka Profecka – Wólka Gołembska – Gołąb – Borowa – Dęblin PKP.

Krótka charakterystyka:Szlak jest jedną z najpiękniejszych pod względem krajobrazowym tras pieszych województwa lubelskiego. Rozpoczyna swój bieg na rynku w Annopolu, a kończy obok stacji PKP w Dęblinie. Szlak

Page 56: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

podąża wzdłuż ostoi ptasiej „Małopolski Przełom Wisły” wchodzącej w skład sieci NATURA 2000, przez teren Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, Wrzelowieckiego Parku Krajobrazowego, Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, łącząc 3 powiaty – kraśnicki, opolski i puławski. Trasa w kilku miejscowościach pokrywa się z przebiegiem szlaków rowerowych: zielonym - „Małopolski Przełom Wisły”, czarnym - projektowany „Gościniec Piotrawiński”, czarnym „Opole Lubelskie-Solec nad Wisłą”, czerwonym - „Kazimierz Dolny- Kraśnik”, niebieskim - „Dolina Chodelki”, zielonym „Puławy-Kazimierz Dolny-Janowiec-Puławy”, czerwonym „Puławy-Końskowola-Skowieszyn-Zbędowice-Parchatka-Włostowice-Puławy” i żółtym „Puławy-Osiny-Sielce-Końskowola-Młynki-Puławy”.

Najciekawsze miejsca na szlaku:Józefów nad Wisłą - osada miejska przepięknie umiejscowiona na wysokim, prawym brzegu Wisły, która przyjmuje tu trzy dopływy: potok Wrzelowiecki, Wyżnicę oraz Kamienną. Na urwistym zboczu doliny Wisły dominują zabudowania zespołu klasztornego pobernardyński, który obejmuje barokowy kościół pw. Bożego Ciała z lat 1730-1743 fundacji Józefa Potockiego, klasztor pobernardyński, dzwonnicę oraz bramę reprezentacyjną. W północnej części Józefowa znajduje sie zespół pałacowo-parkowy z murowanym pałacem z XVIII w. oraz kamienną ławką parkową z rzeźbą Chrystusa. Z parku podziwiać można wspaniały pejzaż na dolinę Wisły. W Józefowie zlokalizowany jest także wiatrak holenderski z II poł. XVIII w lub XIX w.

Kaliszany - duży kamieniołom wapieni i opok kredowych. Odsłonięcie geologiczne coraz młodszych skał, kończących erę mezozoiczną uznawane są za jedną z najpiękniejszych w Europie.

Kazimierski Park Krajobrazowy został powołany w 1979 r. Zajmuje on obszar 13670 ha, zaś otulina 25000 ha. Na terenie Powiatu Opolskiego znajduje się tylko fragment parku o powierzchni 1690 ha i 4560 ha otuliny. Pod względem administracyjnym fragment ten występuje na terenie gminy Karczmiska i gminy Wilków. Kazimierski Park Krajobrazowy obejmuje fragment Płaskowyżu Nałęczowskiego i Równiny Bełżyckiej oraz piękny przełom Środkowej Wisły i wschodni skraj Równiny Radomskiej. Różnice wysokości między dnem doliny Wisły a krawędzią płaskowyżu dochodzą do 90 m. Na stromych zboczach przełomu odsłonięte zostały białe, wapienne skały podłoża. Sam płaskowyż pocięty jest gęstą siecią lessowych wąwozów, dochodzących do 30 m głębokości. Szczególną osobliwością geomorfologiczną parku jest wspaniała, 90-metrowej wysokości, niemal pionowa skarpa nadbudowana lessem, wznosząca się ponad ujściem rzeki Chodelki do Wisły, w rejonie wsi Dobre. Skarpa jest objęta szczególną ochroną jako rezerwat przyrody. Kazimierski Park Krajobrazowy jest rejonem występowania wielu źródeł wód powierzchniowych. Najpiękniejsze z nich znajdują się w dnach wąwozów w rejonie wsi Rogów. Szata leśna pokrywa ok. 20% powierzchni parku. Lasy liściaste porastają przede wszystkim zbocza wąwozów i nie tworzą na ogół większych zwartych kompleksów. Najcenniejsze florystycznie są niewielkie fragmenty muraw stepowych, które zachowały się na skarpie w Dobrem, w rejonie Męćmierza, na wzgórzu Albrechtówka, na Górze Trzech Krzyży i na skarpie w rejonie Janowca. Gdzieniegdzie można tam jeszcze spotkać tak rzadkie i ciekawe rośliny jak: wisienka stepowa, zawilec wielkokwiatowy, miłek wiosenny, oman wąskolistny, ostnica włosowata. W świecie zwierząt Kazimierskiego Parku Krajobrazowego na szczególną uwagę zasługują owady stepowe, występujące na skarpie w Dobrem oraz ptaki doliny Wisły. Na jednej z piaszczystotrawiastych wysp wiślanych utworzono rezerwat przyrody chroniący stanowiska lęgowe takich ptaków jak: ostrygojad, rybitwa białoczelna, mewa czarnogłowa, sieweczka obrożna.

Kępa Gostecka – w przeszłości była to wyspa na Wiśle. Wschodnie ramię rzeki prowadziło małe ilości wody i z czasem zostało odcięte od głównego nurtu Wisły . Po zbudowaniu ostróg w celu odepchnięcia nurtu i zatrzymaniu erozji brzegu od połowy XX w. Kępa przestała być wyspą, łącząc sie z wschodnim brzegiem. Przeprawa promowa.

Piotrawin – miejscowość usytuowana bardzo malowniczo na wysokim zboczu doliny, opadającym stromo ku Wiśle. Znajduje sie tutaj gotycki kościół wybudowany w latach 1440-41z fundacji bpa Zbigniewa Oleśnickiego. Położony na wysokim brzegu Wisły, jest z daleka widoczny dzięki czerwonym, ceglastym murom. W kościele znajduje się dużo zabytków sakralnych – tablica erekcyjna z 1440 r., liczne 56

Page 57: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

obrazy, ołtarz główny późnorenesansowy z 1 połowy XVII w., dwa ołtarze boczne XVIII/XIX, ambona XVII w., chrzcielnica rokokowa XVIII w .

Podgórz - funkcjonowało tu wczesnośredniowieczne grodzisko słowiańskie (VIII-IX w.); Rezerwat przyrody „Skarpa Dobrska” z przepięknym widokiem na Małopolski Przełom Wisły, Kotlinę Chodelską oraz na rezerwat „Krowią Wyspę”na której gnieżdżą się rzadkie gatunki ptaków.

Rezerwat „Krowia Wyspa” - został utworzony Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa dnia 9 IX 1991r. jako rezerwat częściowy typu faunistycznego. Celem ochrony jest zachowanie stanowisk lęgowych wielu gatunków ptaków wodno - błotnych. Obejmuje on wyspę położoną w nurcie rozszerzonego koryta Wisły na 353-354 km. biegu rzeki, w granicach Małopolskiego Przełomu Wisły. Obszar rezerwatu poza wyspą, której powierzchnia wynosi 29,96 ha, obejmuje piaszczyste ławice i pas nurtu rzeki o szerokości 50-120 m., przylegający ze wszystkich stron do wyspy. Całkowita powierzchnia rezerwatu wynosi 62,3 ha. „Krowia Wyspa” użytkowana jest jako pastwisko, prowadzony na niej ekstensywny wypas bydła i koni decyduje o zachowaniu zbiorowisk roślinnych, stanowiących siedliska lęgowe ptaków. Dalsze zachowanie tego sposobu gospodarowania może warunkować występowanie tu bogatego zgrupowania ptactwa. Na wyspie gnieżdżą się następujące gatunki ptaków: krzyżówka, cyranka, cyraneczka, płaskonos, czernica, ostrygojad, sieweczka obrożna, sieweczka rzeczna, czajka, krwawodziób, rycyk, śmieszka, mewa białogłowa, mewa czarnogłowa, mewa pospolita, rybitwa zwyczajna, rybitwa białoczelna, skowronek polny, pliszka żółta, brzegówka, nurogęś. Poza tymi gatunkami zaobserwowano kilkadziesiąt innych gatunków ptaków, zatrzymujących się tu podczas wiosennych lub jesiennych wędrówek, albo będących gośćmi zimowymi. Spośród gatunków ptaków zasiedlających „Krowią Wyspę” na szczególną uwagę zasługuje ostrygojad. Ptak ten w głębi kraju gnieździ się bardzo rzadko na wyspach śródlądowych – jego stałe lęgowisko w Polsce to wybrzeże Bałtyku. „Krowia Wyspa” jest jedną z nielicznych wysp na obszarze Małopolskiego Przełomu Wisły zasiedloną przez ten gatunek.

Rezerwat „Skarpa Dobrska” - utworzony został zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 8 lipca 1991 r jako rezerwat krajobrazowy częściowy. Ma on na celu ochronę i zachowanie wychodni i odsłonięć różnowiekowych osadów czwartorzędowych, różnorodnych form rzeźby oraz ciepłolubnych muraw z licznymi rzadkimi gatunkami roślin. Rezerwat położony jest w północnej części gminy Wilków na nieużytkach rolnych i pastwiskach wsi Podgórz i Dobre. Jego powierzchnia wynosi 39,7 ha. Pod względem fizjograficznym obejmuje on zachodnią krawędź Równiny Bełżyckiej stromo opadającą ku Kotlinie Chodelskiej. Krawędź ta ma założenia tektoniczne i związana jest z wychodniami skał węglanowych wieku kredowego. Dodatkowo nadbudowana została w czasie ostatniego zlodowacenia kilkumetrowej miąższości płatem lessowym, co spowodowało, że wysokość względna krawędzi w jej zachodniej części dochodzi do 90 m. Rezerwat „Skarpa Dobrska” słynie z wąwozów, które są jednymi z najgłębszych tego typu form w Polsce. Ich głębokość dochodzi do 40 metrów. Mogły się one rozwinąć dzięki zalegającej tu dużej miąższości skał lessowych. Osobliwością tego rezerwatu są również występujące na stromych, wapiennych i lessowych zboczach murawy kserotermiczne. Spośród roślin na szczególną uwagę zasługują tu miłek wiosenny, oman wąskolistny, wężymord stepowy, ostnica włosowata, kosatka kielichowata, turzyca delikatna, wisienka karłowata, ożota zwyczajna, macierzanka Marschalla, goryczka orzęsiona.

Wrzelowiecki Park Krajobrazowy utworzony został w 1990 roku. Jego powierzchnia wynosi 4998 ha, zaś otuliny 13625 ha. Pod względem administracyjnym rozpościera się na terenie gminy Józefów i Opole Lubelskie, w całości znajduje się na terenie Powiatu Opolskiego. Park położony jest na pograniczu 3 jednostek fizjograficznych: Doliny Wisły, Wzniesień Urzędowskich i Kotliny Chodelskiej. Posiada bardzo urozmaiconą rzeźbę terenu: stromą krawędź doliny Wisły, liczne wąwozy lessowe, suche doliny, zagłębienia bezodpływowe o charakterze krasowym lub sufozyjnym, wreszcie pola wydmowe i równiny. Przyrodniczą i krajobrazową oś parku stanowi dolina potoku Wrzelowieckiego, głęboko wcięta w pokrywę lessową i skały węglanowe. Uchodzi ona do doliny Wisły, której zbocze na odcinku od Józefowa do Piotrawina stanowi fragment jednego z najpiękniejszych w Europie profili geologicznych odsłaniających utwory górnej kredy. W ujściowym odcinku Potoku Wrzelowieckiego oraz w dolinie Wisły występują zespoły wydm osiągających 10-15 m wysokości. Obszarom wydmowym towarzyszą

57

Page 58: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

podmokłe, wypełnione torfem niecki o średnicach 200-400 m. Lasy Wrzelowieckiego Parku Krajobrazowego cechuje duży stopień naturalności, wysoki udział płatów leśnych o cennych przyrodniczo, starych drzewostanach oraz występowanie wielu rzadkich gatunków roślin zielnych. Przeważają bory sosnowo-dębowe oraz grądy grabowo-dębowe. Z roślin rzadkich na uwagę zasługują: wawrzynek wilcze łyko, lilia złotogłów, parzydło leśne, bluszcz pospolity, tojad mołdawski, tojad dzióbaty, turówka wonna oraz storczyki: podkolan biały i gnieźnik leśny. Na nasłonecznionych zboczach doliny Wisły występują interesujące zbiorowiska roślin stepowych z wisienką stepową, omanem wąskolistnym, miłkiem wiosennym, powojnikiem prostym. Na wydmach spotykany jest pięknie pachnący goździk piaskowy.

3. Szlak NiepodległościowyKolor: zielony - szlak pieszy oznaczony w terenie piktogramami na drzewach – prostokąt składający się z trzech poziomych pasków - paski zewnętrzne są koloru białego, a pasek środkowy w kolorze zielonym. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Nazwa: Szlak NiepodległościowyNr szlaku: LU – 5553-zRanga: lokalnaDystans: 50,7 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: Bochotnica PKSKoniec: Baranów cmentarzPrzebieg trasy: Bochotnica (0,0) – Wierzchoniów (6,0) – Kol. Celejów (8,5)– Las Stocki (11,8) – Kol. Zbędowice (13,0) – Pożóg (17,7) – Końskowola (19,5) – Bałtów (30,5) – Borysów (33,6) – Żyrzyn (41,0) – Łysa Góra (45,3) – Baranów (50,7)Krótka charakterystyka:Szlak zaczyna się w miejscowości Bochotnica położonej w Kazimierskim Parku Krajobrazowym. Niepowtarzalne walory przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe Janowca, Kazimierza i Puław były znane i doceniane od lat. Dzięki podatności lessów na erozję wodną krajobraz parku podlega ciągłym przemianom. Lessowe i wapienne zbocza doliny Wisły porastają murawy i zarośla kserotermiczne z wieloma rzadkimi i chronionymi gatunkami. Dolina Wisły jest jednym z najważniejszych w Europie korytarzy ekologicznych umożliwiających gniazdowanie i przeloty ptaków.Bochotnica – wieś między Puławami a Kazimierzem, nad rz. Bystrą. Jej nazwa wywodzi się od nazwy rzeki. Faktem – również historycznym jest geneza jej powstania przypadająca na wiek XIV-ty, kiedy to po obydwu stronach koryta rzeki, przy wlocie do królowej polskich rzek Wisły, rozsiadły się pierwsze chaty rybaków, kupców, wieśniaków i najnormalniejszych rozbójników rabujących przetaczające się karawany kupców szlakiem handlowym wschód – zachód. Wieś stanowiła własność rycerską, którą w 1317 r. król Władysław Łokietek nadał Ostafiemu herbu „Lewart” protoplaście rodu Firlejów. Nie ulega prawie wątpliwości, że osadnictwo w Bochotnicy nastąpiło znacznie wcześniej niż powstało miasteczko Kazimierz, bowiem archeolodzy odkryli relikty budowli na kulminacji wzgórza, co poczytywać należy jako ślady baszty obronnej na szlaku handlowym biegnącym z Rusi do Prus przez Bochotnicę, Wąwolnicę i Lublin.Z wysokiego na 130 m wzgórza zamkowego rozciąga się wspaniały widok na Wisłę, na Puławy, Kazimierski Park Krajobrazowy od strony zachodniej, a przede wszystkim na malowniczo posadowione zabudowania Bochotnicy jak i Nasiłowa z lewej strony Wisły, z wijącą się meandrami rzeczką. Erozyjne wąwozy i jary odsłaniają białe skały kredowe, a w kilku miejscach do niedawna eksploatowane pokłady twardej opoki krzemionkowej pokrywanej przez wieki lessowym nalotem dochodzącym nawet do 30 m. W Bochotnicy warto odnaleźć również kamieniołomy, w których wapienny budulec pozyskiwano metodą komorową. Kamieniołomy znajdują się na tzw. ścianie Pożaryskich. Ze względu na niebezpieczeństwo oderwania się bloków skalnych nie należy wchodzić do wnętrza kamiennych grot. Można tam zauważyć granicę między erą mezozoiczną, a kenozoiczną. W dolnej części odsłonięcia znajdują się mezozoiczne twarde białe skały – opoki kazimierskie. Wyżej – znajdują się kenozoiczne żółtawe i bardziej kruche niż opoki skały zwane gezami. Podczas pacyfikacji Powiśla 18 XI 1942 r. hitlerowcy w obecności ok. 600

58

Page 59: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

osób spędzonych do osady rozstrzelali 45 członków organizacji konspiracyjnych. Ponadto liczną grupę osób wówczas aresztowanych wywieziono do Oświęcimia.Na miejscu zbrodni zbiorowa mogiła oraz pomnik.W lesie pod ruinami zamku znajduje się płyta upamiętniająca ofiary wydarzeń z 1942 roku znanymi pod nazwą Krwawej Środy, kiedy to hitlerowcy dokonali krwawej pacyfikacji wsi. W lewo ścieżka prowadzi do ruin zamku Esterki (ok. 2 min.).  Dalej poprzez lasy i liczne wąwozy kierujemy się do Wierzchoniowa. Tu znajduję się pomnik upamiętniający mieszkańców tej miejscowości, którzy polegli na różnych odcinkach frontu w walce z nawałą bolszewicką w l920 r. Na niewielkim kopcu stoi krzyż a u jego podstawy umieszczona jest płyta i płaskorzeźba Józefa Piłsudskiego. Wierzchoniów należy do najstarszych miejscowości w dolinie rzeki Bystrej i jest wymieniany już w dokumentach z roku 1317. Do wybuchu II wojny światowej w Wierzchoniowie w pobliżu mostu funkcjonował młyn wodny a kilkadziesiąt metrów dalej na zachód – folusz-urządzenie do spilśniania tkanin. Kierujemy się w kierunku Celejowa. Z lewej strony jest rzeka Bystra, która zaliczana była kiedyś do najbardziej pracowitych rzek na Lubelszczyźnie. Jej wody płynące ze znacznym spadkiem na odcinku 34 km napędzały 26 młynów wodnych. W Bystrej, zaliczanej do niedawna do rzek górskich, występuje pstrąg potokowy. Odcinek rzeki od Wierzchoniowa do Celejowa jest wyjątkowo ciekawy, a ostatnio zadomowiły się tu bobry. Prosto wiedzie droga wzdłuż lasu, którą za znakami można dojść do mogiły powstańczej (ok. 15-20 min w jedną stronę) - poświęcony uczestnikom powstań narodowych i stary drewniany krzyż. Za rzeką znajduje się park i jeden z najładniejszych na ziemi puławskiej pałaców dworskich. Pałac wystawiony zapewne ok. poł. XVIII w. Otaczały go niegdyś oficyny, oranżeria i zabudowania gospodarcze (dziś mieści się tam dom opieki społecznej). Dalej droga wiedzie pomiędzy stawami, za ok. 100 m po lewej stronie mijamy ruiny papierni w Celejowie. Mijamy papiernię i kierujemy się na Las Stocki. Po lewej stronie drogi mijamy zabudowanie pamiętające wydarzenia związane z walkami oddziału Mariana Bernaciaka z 1945 r. Tu można dojść do samotnej mogiły partyzanta poległego cekaemisty WiN, który jako pierwszy zaczął walczyć z oddziałami NKWD i UB i MO. Las Stocki – to wieś w gminie Końskowola położona wśród dołów i wąwozów Płaskowyżu Nałęczowskiego. Miejscowość jest znana w kraju dzięki archeologom, którzy odkryli tu liczne ślady ludności z czasów neolitu. około 3000 lat p. n. e. a więc w czasach gdy w Egipcie budowano piramidy na tym terenie swe osady zakładała między innymi ludność kultury pucharów lejkowatych i amfor kulistych. W czasie ostatniej wojny położone nad dołami i wąwozami gospodarstwa Lasu Stockiego czysto nawiedzane byty przez różnych ludzi ukrywających się przed okupantem. Na tym terenie kwaterował między innymi Jan Płatek ps. „Kmicic”. Na skraju lasu znajduje się mogiła poświęcona poległym w maju 1945 r. żołnierzom AK i WiN.Dalej idziemy drogą do wsi Kolonia Zbędowice.– 22 listopada 1942 roku hitlerowscy oprawcy zamordowali tu 88 osób – mieszkańców wsi, w tym kobiety, dzieci i niemowlęta. Była to część prowadzonej na szerszą skalę akcji o charakterze odwetowo-pacyfikacyjnym, która rozpoczęła się w „Krwawą Środę” 18 listopada masowymi aresztowaniami i egzekucjami w całej okolicy – od Włostowic przez Parchatkę, Kazimierz Dolny aż po Regów. W sumie podczas akcji stracono na miejscu, co najmniej 140 osób, a ponad 300 aresztowano i wywieziono. Sprawcami masakry byli żandarmi I Zmotoryzowanego Batalionu Żandarmerii SS oraz 791 Batalionu Ostlegionów rekrutowanego z więzionych w obozach żołnierzy Armii Czerwonej. Dziś we wsi stoi monument upamiętniający te tragiczne wydarzenia, a za nim – nieco w dole – znajduje się cmentarz pomordowanych mieszkańców. Kierujemy się do miejscowości Końskowola. Tu przy ul. Pożowskiej mijamy stary cmentarz żydowski, dziś cmentarz parafialny, a na nim mogiła nieznanych żołnierzy W.P. poległych 17.IX.1945 r. pod Witowicami. Końskowola – miejscowość pierwotnie nosiła nazwę Witowska Wola, zaś od poł. XV w., gdy właścicielami jej stali się Końscy, występuje również nawa Konińska Wola. Pierwsze wzmianki o Końskowoli można znaleźć w opisach Długosza z roku 1442. W 1942 r. wywieziono stąd ponad 4 tys. Żydów na zagładę do Sobiboru i Treblinki. W latach 1940-43 istniał tu obóz pracy, w którym przebywało ok. 400 więźniów zatrudnionych przy budowie dróg. 25 VII 1944 r. połączone oddziały AL, AK-BCh opanowały osadę zmuszając znajdujących się tam Niemców do kapitulacji. 40 Hitlerowców wzięto do niewoli. Z czasów minionej świetności Końskowoli do dziś zachowały się: Kościół parafialny z XVII w. Autorem jego był architekt Tylman z Gameren działający w tym czasie w Puławach oraz ok. 1730 r. architekt Józef Mayer, fundatorką zaś Elżbieta z Sieniawskich Lubomirska. Zachował się również szpitalny kościół pod

59

Page 60: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

wezwaniem Św. Anny Samotrzeciej wystawiony przed 1613 r., w stylu renesansu lubelskiego. Po przeciwnej stronie szosy stoi zabytkowa plebania z 1 poł. XVII w należąca do zespołu szpitalnego. Stojący pośrodku rynku ratusz z 1775 r. oraz zespół folwarczny (przy ulicy Pożarskiej).Po zwiedzeniu Końskowoli kierujemy się nad rzekę Kurówkę - to prawobrzeżny dopływ Wisły, długość 45 km. Obecnie rzeka posiada dwa ujścia, znajdujące się w północnej części Puław w dzielnicy Wólka Profecka oraz sztuczne – przez kanał zrzutowy Zakładów Azotowych.Dalej kierujemy się do wsi Osiny – we wsi do niedawna można było zobaczyć pozostałości zespołu dworskiego z XVIII w. Niestety zniszczeniu uległy: okazały drewniany spichlerz (przebudowany), kapliczka i resztki parku ze stawami. Dziś z dawnej świetności pozostały tylko stawy. Od wielu lat folwark pełni funkcję doświadczalnego gospodarstwa Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach (IUNG).Kolejnym punktem jest wieś Bałtów. W czasie okupacji młodzież wiejska skupiała się w szeregach Batalionów Chłopskich, a Jan Pasiak ps. „Wiater”, został komendantem obwodu BCh. Chłopi z Bałtowa udzielali chętnie pomocy zbiegłym z niewoli niemieckiej żołnierzom [...]. Za tę pomoc wieś zapłaciła życiem 33 osób. Stało się to wieczorem 12 lipca 1943 roku około godziny 22. Tej nocy spłonęło 12 zabudowań, zamordowano 33 osoby, w tym 5 całych rodzin. Zginęli: 26-letni Dionizy Bernat, żołnierz BCh, i jego 14-letnia siostra Helena; Antoni Cebula, lat 71, jego córka Maria, lat 21, i syn Stanisław, lat 26; Katarzyna Furtak, lat 52, i jej syn Ignacy, lat 24; Feliksa Furtak, lat 34, i Tomasz Furtak, lat 34; Piotr Góra, lat 79, jego żona Antonina, lat 62, i córka Niewiadomska, lat 40; Katarzyna Góra, lat 64, i dwie jej córki: Maria i Wanda; Jan Koziej, lat 23. Zginęła 4-osobowa rodzina Józefa Kopcia: żona Maria, córka Anna i syn Stanisław. Zginęli Józef i Kazimierz Namiętowie. Wymordowano rodzinę Przepiórków – córeczka miała 2 lata, a synowie: jeden 4, drugi 6 lat. Zginęła cała rodzina Jana Szczerbatki wraz z roczną córeczką Marysią. Zginęli gajowy Rogala i Rosjanin Mikołaj. Dalej szlak prowadzi do wsi Borysów. Następnym punktem jest pomnik upamiętniający bitwę pod Żyrzynem w 1863 r - znajduje się on przy ruchliwej drodze krajowej nr 17 Warszawa – Lublin – Terespol. Bitwa pod Żyrzynem – Wydarzenia miały się rozegrać 8 sierpnia 1863 r. Powstańcy styczniowi dokonali zasadzki na transport pieniędzy. Według urzędowych danych w bitwie żyrzyńskiej Rosjanie mieli stracić 84 zabitych, 140 rannych i 108 wziętych do niewoli. W raporcie „Kruka” mówiło się o 181 zabitych, 132 rannych i 150 wziętych do niewoli. Straty powstańcze były wielokrotnie mniejsze i wynosiły 10 zabitych i 50 rannych. W ręce Polaków dostało się również 400 karabinów i dwa zagwożdżone działa. Najważniejszą zdobyczą były pieniądze. Po bitwie przekazano gen. Heydenreichowi sumę 140 tysięcy z 201 przewożonych rubli.Dalej mijamy miejscowość  Żyrzyn –  była ona pierwotnie dziedzictwem Zerzyńskich h. Janina, w 1 poł. XVII w. nabyta przez jezuitów krakowskich, a w 1833 r. przez Adama Wessla h. Rogala i w posiadaniu tej rodziny znajdowała się do XX w. Zwiedzamy tu klasycystyczny rotundowy kościół parafialny fundacji Adama Wessla, z 1804 r. wg projektu architekta Piotra Aignera. Za kościołem po lewej stronie warta zobaczenia, kaplica grobowa rodziny Wesslów. Po zwiedzeniu kościoła udajemy się na cmentarz parafialny, na którym są dwie mogiły związane z walkami o niepodległą Polskę: powstańców z 1863 r., oraz poległych w czasie II wojny światowej żołnierzy AK. We wsi znajdował się do niedawna piękny drewniany dwór, nakryty mansardowym, gontowym dachem z 2 poł. XVIII w. Został on przeniesiony w 1973 r. do skansenu w Lublinie

Ostatni punkt na szlaku to wieś Baranów z pierwotnym rynkiem, przy którym zlokalizowany został kościół parafialny. Wystawiony w latach 1764-81 zapewne przez architekta Józefa Gringenberga, jest interesującą budowlą późnobarokową o bogato malowanej elewacji. Ta niewielka osada nad Wieprzem, siedziba gminy, była niegdyś prężnie rozwijającym się miasteczkiem o historii sięgającej XIV wieku, chociaż oficjalna data aktu erekcyjnego to 13 listopad 1544 r. Akt ten nadał miastu Piotr Firlej – starosta kazimierski (na surowym korzeniu) za panowania Zygmunta I.Podczas II wojny światowej Baranów należał do aktywnych ośrodków działalności partyzanckiej (GL, AL.) w byłym powiecie puławskim. Jesienią 1942 r. powstała tu grupa partyzancka pod dowództwem Władysława Sienkiewicza ps. „Wilk”. Oddział ten w latach następnych dokonał wielu akcji bojowych na transporty wroga, urzędy itp. W lipcu 1944 r. brał udział w wyzwoleniu Baranowa i okolicznych wsi. W osadzie prowadził także działalność oddział AK „Zagon”. Okres wojny zaznaczył się i tu masową eksterminacją ludności żydowskiej. Po wojnie ludność zmalała do 1000 mieszkańców. Szlak 60

Page 61: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Niepodległościowy kończy się na cmentarzu parafialnym gdzie znajduje się mogiła – pomnik poległych w 1863 r. w bitwie pod Żyrzynem powstańców.

4. Szlak PartyzanckiKolor: niebieski - szlak pieszy oznaczony w terenie piktogramami na drzewach – prostokąt składający się z trzech poziomych pasków - paski zewnętrzne są koloru białego, a pasek środkowy w kolorze niebieskim. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Nazwa: Szlak PartyzanckiNr szlaku: LU – 0303-nRanga: lokalnaDystans: 77,1 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: RąblówKoniec: Ostrów LubelskiPrzebieg trasy: RĄBLÓW (0,0 km), Bartłomiejowice (3,9 km), Łopatki PKP (9,2 km), Buchałowice (13,0 km), Bronice (14,7 km), Płonki (16,3 km), Michałówka (19,9 km), Markuszów (20,9 km), Wola Przybysławska (27,8 km), Amelin (33,4 km), Kozłówka Pałac (42,4 km), Lubartów PKS (52,8 km), Serniki (58,3 km), Wólka Zabłocka (66,1 km), Kaznów (69,5 km), OSTRÓW LUBELSKI PKS (77,1 km).

Miejsca działań partyzanckich na szlaku:

Rąblów - 14 maja 1944 r. Rąblów był miejscem jednej z największych bitew partyzanckich stoczonych do tego czasu w okupowanej Europie. Była to bitwa wynikła z zaplanowanej przez Niemców operacji militarnej o kryptonimie "Maigewitter" - (Burza Majowa), której celem było zlikwidowanie wszelkich oddziałów partyzanckich działających na terenie Lubelszczyzny. W ramach Operacji "Maigewitter" uczestniczyło po stronie niemieckiej : 2000 żołnierzy z doborowych oddziałów Wehrmacht oraz ze zmotoryzowanej piechoty z 5 Dywizji Pancernej SS Wiking dowodzonych całościowo przez SS-Gruppenführera Jakoba Sporrenberga. Jednostki te dokonały okrążenia przybyłych pod Rąblów z Lasów Parczewskich oddziałów - 600 partyzantów Armii Ludowej - dowodzonej przez dowódcę II Obwodu AL ppłk. Mieczysława Moczara "Mietka" i 200 przyłączonych do nich partyzantów radzieckich pod dowództwem kpt. Czepigi. Bitwa między SS wspieranym przez czołgi artylerię i lotnictwo a partyzantami trwała cały dzień. Partyzanci zdołali wyjść z okrążenia i przedostać się do Lasów Parczewskich i Lasów Janowskich. Zginęło lub zostało rannych ok. 300 hitlerowców, poległo 40 partyzantów polskich i 26 radzieckich.Łopatki - w kwietniu 45 r. - kilku akowców z Pragi, zbiegłych z aresztu UB ukrywało się we wsi. Przewodził im Tadeusz Orłowski "Szatan". Tam powstawał niewielki oddział partyzancki do którego dołączyła grupa miejscowej ludności.Buchałowice – 16 maja 1945 r. odbyła się tu przegrana przez akowców walka oddziałów „Szatana” z pepeerowcami, w wyniku której zginął jeden z dowódców Tadusz Frydrych "Kłos".Markuszów – pomnik partyzantów poległych podczas II wojny światowej – żołnierzy AK, BCh i GL.Kozłówka - W okresie od 1 sierpnia 1940 roku do początku września 1941 ukrywający się przed Niemcami ksiądz Stefan Wyszyński przebywał w majątku kozłowieckim na zaproszenie Aleksandra i Jadwigi Zamoyskich jako kapelan sióstr franciszkanek z Zakładu dla Ociemniałych w Laskach, które wraz z grupą podopiecznych także znalazły tutaj schronienie. Wykłady księdza Wyszyńskiego dla sióstr oraz dyskusje, w których brali udział także inni ukrywający się u Zamoyskich goście, nazywane były "Akademią Kozłowiecką". Spełniając także posługę duszpasterską, ksiądz Stefan Wyszyński odprawiał Msze św. i nabożeństwa w Kozłówce oraz w innych pobliskich miejscowościach. Był również zaangażowany w tajne nauczanie. Lubartów - W Lubartowie, wyzwolonym przez 27 Wołyńską Dywizję Piechoty AK miało miejsce dziwne zdarzenie. Do zajętego przez Akowców miasta wszedł ze swoim sztabem płk Grzegorz Korczyński z komunistycznej Armii Ludowej (w PRL-u Korczyński został generałem LWP, a w 1970 r. brał udział w pacyfikacji robotniczych protestów na Wybrzeżu). Nakazał on oficerom Armii Krajowej natychmiastowe opuszczenie Lubartowa. Dowodzący 27 Dywizją Wołyńską odpowiedział, że zna swe

61

Page 62: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

zadania, które nakazują mu bić uciekających Niemców. Wtedy oburzony Korczyński krzyknął, że "inaczej z nim się rozprawi". Dwa dni później oddziały dywizji zostały otoczone przez wojska sowieckie i rozbrojone. Do łagrów trafili płk Franciszek Studziński, płk Stefan Czerwiński, gen. Ludwik Bitter, mjr Władysław Kaufman ... Za nimi do Związku Sowieckiego wywieziono ponad 50 tyś. żołnierzy Armii Krajowej.Serniki - Zasadzka w lesie sernickim bywała przedstawiana przez propagandę jako dokonana przez "bandytów" z WiN masakra niewinnych młodzianków wracających z pierwszomajowego pochodu, z Lubartowa. Przebieg tej akcji do dziś nie został całkowicie wyjaśniony. UB schwytała w okolicy zupełnie przypadkowych ludzi, z których torturami wymusiła zeznania, iż zasadzkę przygotowywał "Uskok" Kpt. Zdzisław Broński (dowódca AK Lubartów i następca mjr. Hieronima Dekutowskiego "Zapory"), a żołnierzy rozprowadzał jego zastępca "Babinicz" (Zygmunt Libera). W rzeczywistości żaden z tych dwóch dowódców o planowanej akcji nie wiedział. To ppor. cz. w. - Stanisław Kuchcewicz "Wiktor" - postanowił ukarać chłostą szczególnie zasłużonych aktywistów ORMO i ZWM; zasadzkę przygotował na drodze, którą mieli powracać z obchodów "święta pracy" z Lubartowa. Prawdopodobnie jednak któryś z nadchodzących ormowców zauważył jakiś podejrzany ruch w lesie koło drogi i po prostu ze strachu wystrzelił. Rozpoczęła się bezładna strzelanina, w wyniku której padło 7 ormowców (niektórzy z nich byli jednocześnie w ZWM). Według innej wersji w wyniku strzelaniny zabitych zostało dwóch ORMO-wców - pozostali próbowali ucieczki, lecz zostali schwytani. Partyzanci wyselekcjonowali pięciu najbardziej gorliwych kolaborantów i wykonali na nich wyroki śmierci, spośród pozostałych - kilku poddano chłoście, kilku innym udzielono ostrzeżeń. Nie była to więc żadna "masakra", a wyrok sądu polowego.Kaznów - Tragiczny epizod wojenny rozegrał się w Kaznowie 3 marca 1944 r. W potyczce z Niemcami zginęli partyzanci: Jan Sławiński pseudonim "Tyfus", Bolesław Kwiatek "Lech" i Józef Ozon "Kubuś". Zginęła również Stanisława Fiutka z synem Marianem, w której domu często odbywały się konspiracyjne spotkania.Ostrów Lubelski - W latach okupacji hitlerowskiej Ostrów i okolice określane były mianem Rzeczypospolitej Partyzanckiej. Ożywioną działalność prowadziły wszystkie ugrupowania partyzanckie, które współpracowały ze sobą. To odosobnienie miasteczka położonego jak wysepka (w języku starosłowiańskim "ostrów" znaczy "wyspa") wśród bagien i lasów stało się atutem dla Ostrowa. Partyzanci z GL, AL, i BCh obrali sobie okoliczne wsie (Jamy, Bójki, Rudka, Jedlanka, Babianka i inne) za swoje siedziby i bazy wypadowe. Za aktywny udział mieszkańców miasteczko zostało odznaczone Krzyżem Grunwaldzkim III klasy.

5. Szlak im. Wincentego PolaKolor: zielony - szlak pieszy oznaczony w terenie piktogramami na drzewach – prostokąt składający się z trzech poziomych pasków - paski zewnętrzne są koloru białego, a pasek środkowy w kolorze zielonym. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Nazwa: Szlak im. Wincentego PolaNr szlaku: LU – 5551-zRanga: lokalnaDystans: 18,2 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: Janowiec PKSKoniec: Puławy Pałac

Przebieg trasy: JANOWIEC PKS - ruiny zamku Janowiec - Nasiłów - Góra Puławska - PUŁAWY – Pałac. Krótka charakterystyka:Szlak ma swój początek w janowieckim rynku, po schodach wiedzie na wzgórze zamkowe. Dalej szlak biegnie wzdłuż krawędzi skarpy wiślanej, porośniętej unikalna roślinnością kserotermiczna, z której roztaczają się wspaniałe widoki na Małopolski Przełom Wisły i położony na przeciwległym brzegu - Kazimierz Dolny. Dostrzeżemy także rezerwat faunistyczny "Krowia Wyspa", rezerwat krajobrazowo-geologiczny "Skarpa Dobrska" oraz rozmieszczoną w wąwozie na lewo od wiatraka wieś Mięćmierz. Docierając do miejscowości Nasiłów, droga wcina się w węglanowe podłoże zbiegające po zboczu 62

Page 63: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

wąwozu uchodzącego do doliny Wisły. Na północny wschód od wąwozu znajduje się tarasowane wyrobisko nieczynnego kamieniołomu w Nasiłowie. Z Nasiłowa do Bochotnicy kursuje prom Serokomla, którym można się przeprawić na drugi brzeg Wisły. Aż do Góry Puławskiej szlak wiedzie wzdłuż Wisły. Po drodze mijamy rezerwat Łęg na Kępie w Puławach - chroni on pozostałości typowego niegdyś w tym rejonie lasu łęgowego. Występują tutaj liczne gatunki obce tj.: dąb błotny, topole włoska i kanadyjska czy sosna wejmutka. Wisłę przekraczamy starym mostem w Puławach. Szlak ma swój koniec pod pałacem Lubomirskich.

6. Szlak Lessowych WąwozówKolor: czarny - szlak pieszy oznaczony w terenie piktogramami na drzewach – prostokąt składający się z trzech poziomych pasków - paski zewnętrzne są koloru białego, a pasek środkowy w kolorze czarnym. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Nazwa: Szlak Lessowych WąwozówNr szlaku: LU – 5552-sRanga: lokalnaDystans: 12,6 kmStopień trudności: trasa średnio trudnaPunkty startowe:Początek: Puławy PałacKoniec: Parchatka PKS

Przebieg trasy: Puławy Pałac (0,0), Maćkowy Dół (5,0), Dębniak (10,8), PARCHATKA PKS (12,6). Krótka charakterystyka:Szlak ten zaczyna się przy wejściu do osady pałacowej na ul. Czartoryskich (przy fosie) i dalej biegnie ulicami: Głęboką, Skowieszynską do Ceglanej (ok. 1,6 km). Dalsza trasa wiedzie przez sosnowy zagajnik następnie skręcamy w prawo w piękny wąwóz, którym schodzimy do Piasecznicy, która w lewo wiedzie do Skowieszyna a w prawo na Włostowie. My skręcamy w prawo do Włostowie. Po kilkunastu metrach skręcamy mijając w oddali przydrożny krzyż "W tym rejonie w dniu 12 lutego 1656 r. Stefan Czarniecki stoczył bitwę z wojskami szwedzkimi Karola Gustawa, które nacierały od strony Parchatki. Pomimo zwycięskiej walki, Szwedów nie udało się powstrzymać. Włostowie zostały wówczas spalone. Po raz drugi Szwedzi zniszczyli wieś pół wieku później w czasie wojny północnej. Następnie wchodzimy w przepiekaną głębocznicę, której droga wije się ku górze stromym podejściem. Po wyjściu na wierzchowinę po prawej stronie naszej trasy mijamy kapliczkę wzniesiona dla uczczenia pontyfikatu Jana Pawła II przez Prezesa Oddziału Puławskiego PTTK Jerzego Jabłonkę. Idziemy wierzchowiną Płaskowyżu Nałęczowskiego aż do skraju lasu tu wchodzimy w prawo w wąwóz do Olszowego Dołu, na końcu którego skręcamy w lewo gdzie napotykamy na znaki szlaku niebieskiego Nadwiślańskiego. Idąc w lewo można dojść do wyciągu narciarskiego. My zaś wchodzimy w wąwóz, którym dochodzimy do Góry Pod Winnicą Parchatka (188,7 m n.p.m.). Po wyjściu na wierzchowinę schodzimy w dół by za chwile skręcić w lewo i wspiąć się na kolejna górę. Po prawej stronie drogi mijamy przydrożny krzyż; jesteśmy na wysokości ok. 202,7 m n.p.m. Polna droga doprowadza nas na skraj lasu skąd widać zabudowania Kolonii Zbedowice. Warto pójść w lewo za znakami szlaku niebieskiego by dojść do pomnika i cmentarza ofiar Krwawej środy. 22 listopada 1942 roku we wsi Kolonia Zbedowice hitlerowscy oprawcy zamordowali 88 osób mieszkańców wsi, w tym kobiety, dzieci i niemowlęta. Była to cześć prowadzonej na szersza skale akcji o charakterze odwetowo-pacyfikacyjnym, która rozpoczęła się w Krwawą Środę18 listopada masowymi aresztowaniami i egzekucjami w całej okolicy od Włostowic przez Parchatkę, Kazimierz Dolny aż po Rogów. W sumie podczas akcji stracono na miejscu, co najmniej 140 osób, a ponad 300 aresztowano i wywieziono. Sprawcami masakry byli żandarmi I Zmotoryzowanego Batalionu żandarmerii SS oraz 791 Batalionu Ostlegionów rekrutowanego z więzionych w obozach żołnierzy Armii Czerwonej. Dziś we wsi stoi monument upamiętniający te tragiczne wydarzenia, a za nim nieco w dole znajduje się cmentarz pomordowanych mieszkańców. Szlak po dojściu do drogi żwirowej skręca w prawo i doprowadza do skrzyżowania dróg, które wiodą razem ze znakami szlaku niebieskiego do Zbędowic. Na skrzyżowaniu skręcamy w prawo do Parchatki, ale po przejściu kilku metrów schodzimy z asfaltowej drogi w prawo pod górę. Dochodzimy do zabudowań gdzie znajduje się gospodarstwo agroturystyczne.

63

Page 64: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Droga wije się polami i dochodzimy po krótkim podejściu do wzniesienia, na którym wzniesiono na nowo trzy krzyże, które znajdowały się tu za czasów Czartoryskich. Zachwycona pięknem miejsca księżna Izabela Czartoryska, zbudowała przedłużenie puławskiego parku poprzez urządzenie wzdłuż lessowych wąwozów tras spacerowych i punktów widokowych. Z góry schodzimy w dół zarośniętym wąwozem. Wąwóz skręca w prawo i wychodzimy miedzy zabudowaniami na drogę Puławy - Lublin nr 824. Idąc 20m. w prawo dojdziemy do przystanku PKS i MZK tu znajduje się końcowy znak szlaku lessowych wąwozów.

7. Szlak Janowiec – MniszewKolor: niebieski - szlak pieszy oznaczony w terenie piktogramami na drzewach – prostokąt składający się z trzech poziomych pasków - paski zewnętrzne są koloru białego, a pasek środkowy w kolorze niebieskim. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Nazwa: Szlak Janowiec – MniszewNr szlaku: MZ/LU – 151nRanga: lokalnaDystans: 114,2 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: Janowiec rynekKoniec: Mniszew PKS

Przebieg trasy: 0,0 Janowiec nad Wisłą, rynek - 0,5 Janowiec nad Wisłą, zamek - 1,9 Oblasy - 12,5 Szosa Radom – Lublin - 15,3 Leokadiów - 18,9 Zwola - 23,4 Czarnolas - 29,0 Grudek Stary, kościół - 35,2 Garbatka-Letnisko - 37,7 Molendy, rez. Krupiec - 38,6 Pomnik AK i BCh - 42,6 Szosa Kozienice – Zwoleń - 44,8 Cmentarz z I wojny światowej - 47,5 Ośrodek Leśniczówka - 51,4 Szosa Kozienice – Radom - 57,1 Kozienice, ul. Kochanowskiego - 58,7 Kozienice, ul. Warszawska - 66,5 Szosa Brzóza – Kozienice - 75,6 Wola Chodkowska - 76,4 Chodków , rzeka Radomka - 82,2 Studzianki Pancerne, pomnik - 83,0 Studzianki Pancerne, kościół - 88,1 Łękawica, kościół - 90,0 Rez. Olszyny - 93,4 Wilczowola - 97,7 Magnuszew - 100,1 Latków - 111,0 rzeka Wisła wał - 113,9 Mniszew , skansen - 114,2 Mniszew I, PKS

Krótka charakterystyka:Trasa bardzo malownicza i urozmaicona - pierwsza jej część przebiega od Janowca przez lasy Polesia Wojszyńskiego, druga wiedzie polami w okolicach Czarnolasu i Garbatki, trzecia prowadzi poprzez Puszczę Kozienicką oraz Stromiecką, a ostatni odcinek pozwala poznać dolinę Wisły. Na trasie spotykamy prawdziwy przegląd środowisk przyrodniczych: przełom Wisły w rejonie Janowca (rezerwat stepowy "Janowiec"), bagienne oraz leśne zbiorowiska Puszczy Kozienickiej i Stromieckiej (rezerwat leśny "Olszyny") a także rolniczy krajobraz doliny Wisły. Poza atrakcjami przyrodniczymi na trasie spotykamy liczne, interesujące zabytki architektury: w Janowcu, Gródku, Kozienicach, Trzebieniu i Magnuszewie.

2. Ścieżki, szlaki spacerowe, ścieżki dydaktyczne i przyrodnicze:

1. Szlak spacerowy Kazimierz Dolny - zielonyKolor: zielony - szlak pieszy oznaczony w terenie piktogramami na drzewach – prostokąt składający się z trzech poziomych pasków - paski zewnętrzne są koloru białego, a pasek środkowy w kolorze zielonym. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności.Nazwa: - Nr szlaku: LU-5556-zPunkty startowe:Początek: KAZIMIERZ DOLNY- Rynek Koniec: KAZIMIERZ DOLNY- Rynek Ranga: lokalnaDystans: 6,0 kmStopień trudności: trasa łatwa64

Page 65: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Przebieg trasy: KAZIMIERZ DOLNY- Rynek (0 km), droga między cmentarzami (1 km), ul. Albrechtówka (2 km), Ośrodek Wypoczynkowy MSW (3 km), Dolina Wisły – kamieniołom (4 km), Dom Wycieczkowy PTTK „Spichlerz” (5km), KAZIMIERZ DOLNY - Rynek (6 km).

Krótka charakterystyka: Szlak z centrum wiedzie poprzez atrakcyjne przyrodniczo i kulturowo tereny podkazimierskie. Daje możliwość zaobserwowania zabytkowych obiektów architektury, prowadzi do zadumy drogą między cmentarzami, obserwacji krain geograficznych z punktu widokowego i skorzystania z atrakcji turystycznej jaką jest rejs po Wiśle.

Ciekawe miejsca na szlaku:Klasztor oo Reformatów położony jest na wzgórzu nazywanym dawniej Plebanią Górą. Warto wspomnieć, że z tym też miejscem kojarzona jest Wietrzna Góra – miejscowość stanowiąca prapoczątek Kazimierza. Fundatorami byli w 1591 r. Mikołaj Przybyła, jego ojciec Bartłomiej i szwagier Albert Bugnerowic. W roku 1627 nastąpiła introdukcja reformatów, którzy przystąpili do budowy klasztoru i rozbudowy kościoła. Klasztor powstawał etapami w latach 1639-1668. W latach 1762-66 nastąpiła przebudowa kościoła.Po upadku powstania styczniowego, w 1867 roku Kazimierz traci prawa miejskie oraz następuje kasata klasztoru. Dopiero w 1928 r. reformaci powrócili do kazimierskiego klasztoru. Druga wojna światowa to kolejny dramatyczny okres w historii miasta i klasztoru. W 1942 roku zakonnicy musieli opuścić klasztor, w którym Niemcy urządzili katownię. Cmentarz parafialny w Kazimierzu Dolnym znajduje się tuż za Klasztorem Reformatów, pod Wietrzną Górą. W 1798 roku dokonano wyboru tego miejsca, jednak na realizację projektu mieszkańcom Kazimierza przyszło czekać jeszcze 70 lat. Miejsce to jest szczególnie piękne, idealnie komponuje się z kazimierskim krajobrazem. 28 października 1924 roku został poświęcony kolejny teren na miejsce wiecznego spoczynku. Znajduje się on tuż za starym cmentarzem, oddzielony początkowo głębokim wąwozem, połączony później murowanym kamiennym mostem arkadowym. Na tym cmentarzu spoczywają ważne dla Miasteczka osobistości: Tadeusz Feliks Tyszkiewicz, ksiądz Andrzej Kamiński, Michał Krzesiński, rodzina Berensów - twórców słynnego „Hotelu Polskiego” – późniejszej „Esterki”, Antoni Michalak, Maria Kuńcewiczowa, Cezary Sarzyński czy Józef Miłosz. Albrechtówka punkt widokowy - z wapiennego stoku roztacza się urzekająca panorama na letniskową wieś Męćmierz z dominującym w jej krajobrazie wiatrakiem, Małopolski Przełom Wisły i Równinę Radomską na przeciwległym brzegu „królowej polskich rzek”:

Małopolski Przełom Wisły - właśnie tutaj, od Janowca aż do Parchatki przełom Wisły nabiera niemal cech kanionu. Zbocza doliny są strome i wysokie, a dno jest wąskie, szerokości zaledwie około 1 km.

Męćmierz - żywy skansen - W suchej dolince leży letniskowa wieś, stary przysiółek flisacki. Męćmierz można nazwać „żywym skansenem”, gdyż wiele wiekowych chłopskich chałup zostało tutaj przeniesionych z innych miejsc, gdzie groziło im unicestwienie. A stało się to za przyczyną nowych właścicieli posesji - artystów, inteligencji głównie z Warszawy i Lublina, którym dzisiaj stare domostwa służą jako domy letniskowe i miejsce swoistego azylu.

Rezerwat przyrody „Krowia Wyspa” –wyspa położona na południo-zachód od Męćmierza - częściowy rezerwat faunistyczny, utworzony w 1991 roku. Celem objęcia ochroną rezerwatową wyspy jest zachowanie stanowisk lęgowych wielu gatunków ptaków. Na wyspie gnieżdżą się między innymi: ostrygojad, sieweczka obrożna, sieweczka rzeczna, czajka, mewa białogłowa, mewa czarnogłowa, mewa pospolita, rybitwa zwyczajna, rybitwa białoczelna.

Janowiec - na zachodniej stronie Wisły rozciąga się Równina Radomska o monotonnym krajobrazie będąca subregionem Niziny Mazowieckiej. Na stromej krawędzi zwracają naszą uwagę ruiny potężnej rezydencji magnackiej, która przed wiekami należała do Firlejów, następnie Dulskich, Tarłów i Lubomirskich. To zamek w Janowcu.

65

Page 66: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Kamieniołom miejski - odsłaniają się tu krzemionkowo-węglanowe skały wieku kredowego zwane opokami kazimierskimi. Zbudowane są one ze szczątków organizmów, jakie żyły w morzu kredowym, zalewającym obszar Polski około 70 milionów lat temu. Spichlerz Kobiałki - przy ulicy Krakowskiej frontową ścianą zwrócony jest ku Wiśle. Stał w grupie około czterech spichlerzy u tzw. Przewozu janowieckiego. Dwukomorowy i dwupiętrowy. Wybudowany w roku 1636 reprezentuje typ spichlerza z 1 połowy XVII wieku, manierystycznego, z loggią jednopiętrową zajmującą całą szerokość elewacji i pełniącą funkcję komunikacji i transportu zboża na pierwsze piętro. Dalej transport odbywał się schodami wewnętrznymi, drewnianymi. Spichlerz pozostawał w ruinie, bez dachu i stropów, od ok. połowy XIX w. W latach 1949-51 odbudowany i adaptowany wg projektu K.Sicińskiego na schronisko turystyczne PTTK. Spalony w r. 1972, ponownie odbudowany na ten sam cel w latach 1975-76 wg projektu arch. B.Kulawczuka. Antoni Kobiałko (ur.1825; zm.1863) był właścicielem SPICHLERZA. Zginął walcząc w powstaniu styczniowym w 1863r. Konsekwencją tego było wywłaszczenie i konfiskata SPICHLERZA przez rządzącego wówczas cara. Przystań rzeczna – tu obserwować można, lub skorzystać z rejsu Flotą Kazimierską złożoną z tradycyjnych „batów” i nowoczesnych statków turystycznych

2. Szlak spacerowy Kazimierz Dolny - żółty

Kolor: żółty - szlak pieszy oznaczony w terenie piktogramami na drzewach – prostokąt składający się z trzech poziomych pasków - paski zewnętrzne są koloru białego, a pasek środkowy w kolorze żółtym. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Nazwa: - Nr szlaku: LU-5555-yPunkty startowe:Początek: KAZIMIERZ DOLNY- Rynek Koniec: KAZIMIERZ DOLNY- Rynek Ranga: lokalnaDystans: 5,7 kmStopień trudności: trasa łatwa

Przebieg trasy: KAZIMIERZ DLN.. Rynek (0,0), "Arkadia" (0,8), Łysa Góra (2,8), KAZIMIERZ DLN. Rynek (5,7).

Krótka charakterystyka: Szlak żółty ukazuje miejsca pamięci – nekropolie żydowską i radziecką, obiekty upamiętniające ludzi związanych z Kazimierzem – hrabiego Juliusza Małachowskiego oraz Jerzego i Marię Kuncewiczów. Wszystko to wkomponowane w różnorodność przyrody – wyniesienia, wąwozy i dolinę rzeczną.

Ciekawe miejsca na szlaku:Potok Grodarz jest prawym dopływem Wisły. Potok zasilany jest przez źródła bijące na Dołach - około 3 km na wschód. Część zlewni Grodarza stanowią obszary lessowe urzeźbione gęstą plątaniną wąwozów. Po nawalnych opadach wody spływają całą szerokością koryta, a niekiedy zdarza się, że nie mieszczą się w nim, mimo wysokiego murku. Potok posiada wówczas mętno-żółte zabarwienie.Łysa Góra z widokiem na Chałajowy Dół i wąwóz Czerniawy, na zboczu którego znajduje się cmentarz żydowski - Nowy kirkut znajduje się przy ulicy Czerniawy, na wzgórzu po lewej stronie. Powstał on w połowie XIX stulecia, jednak w czasach okupacji hitlerowskiej uległ dewastacji, a macewami hitlerowcy wybrukowali dziedziniec klasztorny – siedzibę gestapo. W latach 1940 – 1944 ten cmentarz był miejscem straceń. W 1984 roku kirkut na Czerniawach został odtworzony. Z całego Miasteczka ściągano macewy, czasem tylko ich szczątki, z których inżynier Tadeusz Augustynek utworzył pomnik - Ścianę Płaczu.Cmentarz Żołnierzy Armii Czerwonej znajduje się przy drodze do Opola Lubelskiego. To tu spoczywają ciała 8537 żołnierzy radzieckich poległych w 1944 roku podczas walk na Lubelszczyźnie. Ciała żołnierzy sprowadzono w latach 1950 – 1953 do Kazimierza z różnych, odległych miejsc: Kozienic, Puław, Łukowa, Lubartowa, Lublina, Kraśnika i Poniatowej. Cmentarz ten zaprojektowali inżynier Iwona Dworakowska i inżynier Kazimierz Kotowski. Projekt wykonano w Centralnym Biurze Studiów i Projektów Budownictwa Komunalnego w Warszawie, ukończono go 24 listopada 1951 roku. Został wkomponowany w krajobraz, tworząc „park – cmentarz”. Część grzebalną zaprojektowano na 66

Page 67: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

powierzchni 0,7 ha, pozostały teren to kompozycja zieleni: drzew, krzewów, którą opracował inżynier W. Chojnacki, oraz przecinające się dróżki. Centralnym miejscem na cmentarzu jest „głaz – pomnik”. Kazimierski cmentarz żołnierzy Armii Czerwonej jest jednym z najpiękniej położonych i zaprojektowanych cmentarzy wojennych z czasów II wojny światowej w całej Polsce.Pomnik hrabiego Juliusza Małachowskiego - Podczas powstania listopadowego, 18 kwietnia 1831 roku doszło pod Kazimierzem do bitwy między wojskami polskimi dowodzonymi przez generała Juliana Sierawskiego, a rosyjskim korpusem generała Kreutza. Dzień wcześniej Polacy, po starciu pod Wronowem, niedaleko Bełżyc, wycofali się do Kazimierza z zamiarem przeprawienia się na lewy brzeg Wisły. Wokół miasta rozmieszczone zostały doborowe oddziały, które miały za zadanie ubezpieczać przeprawiające się przez rzekę wojsko polskie. Po południu 18 kwietnia, od strony Opola nadeszły w dużej sile wojska generała Kreutza rozpoczynając natarcie na linię wzgórz rozciągających się na południe od Kazimierza. Kiedy polskiej piechocie zabrakło amunicji młody, 29-letni podpułkownik Małachowski z kosą w ręku poprowadził swój batalion strzelców celnych do walki wręcz. Kiedy już wychodził z wąwozu dosięgły go rosyjskie kule i padł w miejscu, gdzie dzisiaj znajduje się płyta. Hrabia Juliusz Małachowski, żołnierz-ochotnik powstania listopadowego pochowany został w grobowcu rodzinnym w Końskich (woj. kieleckie). Niektórzy miejsce śmierci bohaterskiego podpułkownika widzieli na Górze Trzech Krzyży.Kuncewiczówka - Dom Kuncewiczów wystawiony został przed drugą wojną światową, w 1936 roku, według projektu Karola Sicińskiego, architekta związanego z Kazimierzem Dolnym. Willa zbudowana z drewna i pokryta drewnianym gontem ma białą podmurówkę, wykonaną z miejscowego kamienia. Maria Kuncewiczowa życzyła sobie, aby po jej śmierci dom służył celom społecznym. Od 1989 roku, dzięki działalności Fundacji Kuncewiczów, willa jest miejscem spotkań pisarzy, poetów, aktorów, malarzy, polityków. W domowej atmosferze odbywają się tutaj wernisaże, koncerty muzyczne i wieczorki poetyckie.

3. Szlak spacerowy Kazimierz Dolny - czerwonyKolor: czerwony - szlak pieszy oznaczony w terenie piktogramami na drzewach – prostokąt składający się z trzech poziomych pasków - paski zewnętrzne są koloru białego, a pasek środkowy w kolorze czerwonym. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Nazwa: - Nr szlaku: LU-5557-cPunkty startowe:Początek: KAZIMIERZ DOLNY - RynekKoniec: KAZIMIERZ DOLNY- Rynek Ranga: lokalnaDystans: 4,0 kmStopień trudności: trasa łatwa

Przebieg trasy: KAZIMIERZ DOLNY (0,0 km), ul. Góry – stacja przekaźnikowa ( 1,8 km), Norowym Dołem do ul. Puławskiej (3,0 km), KAZIMIERZ DOLNY Rynek (4,0 km).

Krótka charakterystyka: Szlak prezentuje najwspanialsze zabytki architektury Kazimierza Dolnego, zarówno sakralne jak i świeckie. Powszechnie znany układ urbanistyczny Kazimierza z rynkiem, zamkiem i kamienicami przepięknie wplata się w przyrodnicze bogactwo Kazimierskiego Parku Krajobrazowego i charakterystyczne dlań wąwozy.

Ciekawe miejsca na szlaku:Kościół farny - Pierwsze wzmianki dotyczące parafii odnajdujemy w Aktach Kamery Apostolskiej z lat 1325-1328. Kościół był wówczas znacznie mniejszy, wykonany z kamienia wapiennego. Na przełomie XIV i XV wieku powiększono nawę, a od zachodu dobudowano wieżę. W 1561 roku ogromny pożar miasta zniszczył gotycką Farę. Następne 25 lat pozostawała ona w ruinie. Prawdopodobnie przyczynili się do tego Firlejowie, wyznawcy protestantyzmu, w których rękach znajdowało się starostwo kazimierskie. Odbudowę w duchu renesansu rozpoczął w 1586 roku proboszcz ks. Mateusz Bech. Główne zmiany konstrukcyjne polegały na podwyższeniu ścian i zmniejszeniu dachu oraz przykryciu wnętrza sklepieniem

67

Page 68: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

kolebkowym z lunetami. Przebudowano chór. Ściany wewnątrz budynku otrzymały podziały z pilastrów i architrawów, skarpy za pomocą nastawek ucharakteryzowano na pilastry, dawne szczyty gotyckie zamieniono na renesansowe. Położono posadzkę z marmuru czarnego, niebieskawego i różowego. Kościół otynkowano naśladując okładzinę kamienną. Do odbudowy prezbiterium zatrudniono znanego, osiadłego w Polsce Włocha Jakuba Balina. Prace zakończono w 1613 roku.Zamek - Zamek kazimierski ma dzieje większości polskich zamków. Wzniesiony przez Kazimierza Wielkiego wraz z upływem czasu podupadł. W epoce późnego renesansu został odbudowany już bardziej jako pałac a nie budowla obronna. Zniszczono go ponownie w okresie wojen ze Szwedami. Początkowo naprawiany, został wkrótce pozostawiony własnemu losowi i powoli zamienił się w romantyczną ruinę.Baszta - Na szczycie wzgórza zamkowego wznosi się okrągła wieża z przełomu XIII i XIV wieku. Baszta jako tzw. górny zamek pełniła funkcje obronne zanim wybudowano zamek. Niektórzy badacze twierdzą, iż była ona również siedzibą straży celnej, a w nocy służyła jako latarnia rzeczna. W każdym bądź razie, z jej szczytu rozciąga się piękny widok na Kazimierz i dolinę Wisły.Norowy Dół - Nazwa wąwozu pochodzi od rodziny Norów lub Nurów, która posiadała te tereny w latach 30-tych XVIIw. Dno wąwozu, przy wejściu wyłożone jest żelbetowymi płytami, kostką granitową. Jest to pozostałość po drodze, która budowana w latach 80-tych miała przebiegać dnem wąwozu. Katastrofalna w skutkach ulewa z czerwca 1981 r. zmieniła dno wąwozu w rwącą rzekę i doszczętnie zniszczyła drogę, która już nigdy nie została odbudowana. Dno wąwozu jest tutaj dość szerokie, przyjmuje formę parowu.Muzeum Przyrodnicze znajduje się w XVI wiecznym spichlerzu należącym niegdyś do Mikołaja Przybyły. Ten magazyn zbożowy jak i inne zgromadzone na przedmieściach Kazimierza są pamiątką po latach świetności miasteczka, które zajmowało się handlem zbożem. Od pocz. XVI w. aż do "potopu szwedzkiego" miasteczko rozkwitało i wzbogaciło się dzięki spławianiu Wisłą zboża do Gdańska. Wewnątrz muzeum możemy zapoznać się z architekturą spichrza, poznać florę i fauną Kazimierskiego Parku Krajobrazowego oraz jego osobliwości a także zaznajomić się z najdawniejszą, sięgającą 65 milionów lat wstecz historią tego terenu, kiedy ziemie te zalane były przez morze kredowe, możemy poznać też jego mieszkańców.

4. Szlak spacerowy po Wrzelowieckim Parku KrajobrazowymKolor: zielony - szlak pieszy oznaczony w terenie piktogramami na drzewach – prostokąt składający się z trzech poziomych pasków - paski zewnętrzne są koloru białego, a pasek środkowy w kolorze zielonym. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Punkty startowe:Początek: Kluczkowice - ośrodek wczasowyKoniec: Kluczkowice - ośrodek wczasowyRanga: lokalnaDystans: 9,8 kmStopień trudności: trasa łatwaRodzaj nawierzchni: gruntowa 9,8 km

Przebieg trasy: Kluczkowice (ośrodek wczasowy) - 2,4 km - Zgoda - 3,1 km - Wólka Kolczyńska - 3,2 km - Góry Kluczkowickie - 1,1 km - Kluczkowice (ośrodek wczasowy)

Krótka charakterystyka: Szlak spacerowy przebiega przez teren Wrzelowieckiego Parku Krajobrazowego. Na trasie występują bardzo malownicze wąwozy, nie ustępujące pięknem wąwozom w okolicach Kazimierza Dolnego. Na leśnych odcinkach szlaku można spotkać rzadkie chronione gatunki roślin.

5. Ścieżka do MęćmierzaKolor: ścieżka biegnie żółtym (LU-5555-y) i zielonym (LU-5556-z) szlakiem spacerowym. Na mapie zaznaczono kolorem czarnym „Ścieżka 5”Nazwa: Ścieżka do MęćmierzaRanga: lokalnaDystans: 7,5 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:68

Page 69: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Początek: Kazimierz Dolny - rynekKoniec: Kazimierz Dolny - rynek

Przebieg trasy: Kazimierz Dolny – rynek – Wąwóz Małachowskiego – ul. Czerniawy – ul. Słoneczna – Męćmierz – Albrechtówka – kamieniołom – ul. Krakowska - rynek

Krótka charakterystyka ścieżki:Na ścieżce poznamy krajobrazy, aż czterech subregionów: Płaskowyżu Nałęczowskiego, Równiny Bełżyckiej, Małopolskiego Przełomu Wisły i Równiny Radomskiej, a także less i wąwozy lessowe, zagadnienia związane z Wisłą, skały wieku kredowego odsłaniające się w kamieniołomie, rezerwat faunistyczny „Krowia Wyspa”. Nie brakuje również zagadnień historyczno-kulturowych. Podczas spaceru obserwuje się dom Marii i Jerzego Kuncewiczów oraz ruiny zamku w Janowcu, poznje wydarzenia z okresu powstania listopadowego, wioskę Męćmierz - żywy skansen i ślady świetności „Małego Gdańska".

Ciekawe miejsca na ścieżce:Kamienice Przybyłów - Kamienice powstały w XVII wieku. Ich właścicielami byli bracia Mikołaj i Krzysztof Przybyłowie, którzy przyozdobili je wizerunkami swoich świętych patronów (stąd nazwy). Obie mają identyczny układ fasad: przyziemie z podcieniem o trzech arkadach i piętro z trzema oknami. Fasady przyozdobiono płaskorzeźbami postaci ludzkich i zwierzęcych a także ornamentami roślinnymi. Tutaj mieszają się chrześcijaństwo i mitologia, średniowieczne fantazje i renesansowe groteski. Jednym słowem cała epopeja wykuta w wapniaku i wymodelowana w zaprawie tynkowej. Dach budynków zamaskowano wysokimi attykami. Składają się one z dwóch kondygnacji oddzielonych od siebie potężnym gzymsem. Prawdopodobnie ich duże rozmiary miały sprawiać wrażanie, że domy są wyższe niż w rzeczywistości.Potok Grodarz jest prawym dopływem Wisły. Potok zasilany jest przez źródła bijące na Dołach - około 3 km na wschód. Część zlewni Grodarza stanowią obszary lessowe urzeźbione gęstą plątaniną wąwozów. Po nawalnych opadach wody spływają całą szerokością koryta, a niekiedy zdarza się, że nie mieszczą się w nim, mimo wysokiego murku. Potok posiada wówczas mętno-żółte zabarwienie.Wąwóz Małachowskiego - Wąwóz jest formą erozyjną o stromych, niekiedy pionowych zboczach i wąskim dnie. Przekrój poprzeczny wąwozu posiada kształt litery V. W dnie wąwozu panuje swoisty chłodny mikroklimat, co szczególnie odczuć można latem, gdy po zejściu z nagrzanej promieniami słońca wierzchowiny.Kuncewiczówka - Dom Kuncewiczów wystawiony został przed drugą wojną światową, w 1936 roku, według projektu Karola Sicińskiego, architekta związanego z Kazimierzem Dolnym. Willa zbudowana z drewna i pokryta drewnianym gontem ma białą podmurówkę, wykonaną z miejscowego kamienia. Maria Kuncewiczowa życzyła sobie, aby po jej śmierci dom służył celom społecznym. Od 1989 roku, dzięki działalności Fundacji Kuncewiczów, willa jest miejscem spotkań pisarzy, poetów, aktorów, malarzy, polityków. W domowej atmosferze odbywają się tutaj wernisaże, koncerty muzyczne i wieczorki poetyckie. Pomnik hrabiego Juliusza Małachowskiego - Podczas powstania listopadowego, 18 kwietnia 1831 roku doszło pod Kazimierzem do bitwy między wojskami polskimi dowodzonymi przez generała Juliana Sierawskiego, a rosyjskim korpusem generała Kreutza. Dzień wcześniej Polacy, po starciu pod Wronowem, niedaleko Bełżyc, wycofali się do Kazimierza z zamiarem przeprawienia się na lewy brzeg Wisły. Wokół miasta rozmieszczone zostały doborowe oddziały, które miały za zadanie ubezpieczać przeprawiające się przez rzekę wojsko polskie. Po południu 18 kwietnia, od strony Opola nadeszły w dużej sile wojska generała Kreutza rozpoczynając natarcie na linię wzgórz rozciągających się na południe od Kazimierza. Kiedy polskiej piechocie zabrakło amunicji młody, 29-letni podpułkownik Małachowski z kosą w ręku poprowadził swój batalion strzelców celnych do walki wręcz. Kiedy już wychodził z wąwozu dosięgły go rosyjskie kule i padł w miejscu, gdzie dzisiaj znajduje się płyta. Hrabia Juliusz Małachowski, żołnierz-ochotnik powstania listopadowego pochowany został w grobowcu rodzinnym w Końskich (woj. kieleckie). Niektórzy miejsce śmierci bohaterskiego podpułkownika widzieli na Górze Trzech Krzyży. Albrechtówka punkt widokowy - z wapiennego stoku roztacza się urzekająca panorama na letniskową wieś Męćmierz z dominującym w jej krajobrazie wiatrakiem, Małopolski Przełom Wisły i Równinę Radomską na przeciwległym brzegu „królowej polskich rzek”.

69

Page 70: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Małopolski Przełom Wisły - właśnie tutaj, od Janowca aż do Parchatki przełom Wisły nabiera niemal cech kanionu. Zbocza doliny są strome i wysokie, a dno jest wąskie, szerokości zaledwie około 1 km. Męćmierz - żywy skansen - W suchej dolince leży letniskowa wieś, stary przysiółek flisacki. Męćmierz można nazwać „żywym skansenem”, gdyż wiele wiekowych chłopskich chałup zostało tutaj przeniesionych z innych miejsc, gdzie groziło im unicestwienie. A stało się to za przyczyną nowych właścicieli posesji - artystów, inteligencji głównie z Warszawy i Lublina, którym dzisiaj stare domostwa służą jako domy letniskowe i miejsce swoistego azylu. Rezerwat przyrody „Krowia Wyspa” –wyspa położona na południo-zachód od Męćmierza - częściowy rezerwat faunistyczny, utworzony w 1991 roku. Celem objęcia ochroną rezerwatową wyspy jest zachowanie stanowisk lęgowych wielu gatunków ptaków. Na wyspie gnieżdżą się między innymi: ostrygojad, sieweczka obrożna, sieweczka rzeczna, czajka, mewa białogłowa, mewa czarnogłowa, mewa pospolita, rybitwa zwyczajna, rybitwa białoczelna. Janowiec - na zachodniej stronie Wisły rozciąga się Równina Radomska o monotonnym krajobrazie będąca subregionem Niziny Mazowieckiej. Na stromej krawędzi zwracają naszą uwagę ruiny potężnej rezydencji magnackiej, która przed wiekami należała do Firlejów, następnie Dulskich, Tarłów i Lubomirskich. To zamek w Janowcu.Kamieniołom miejski - odsłaniają się tu krzemionkowo-węglanowe skały wieku kredowego zwane opokami kazimierskimi. Zbudowane są one ze szczątków organizmów, jakie żyły w morzu kredowym, zalewającym obszar Polski około 70 milionów lat temu.

6. Ścieżka Korzeniowy i Norowy DółKolor: ścieżka biegnie czerwonym szlakiem Wyżynnym oraz czerwonym szlakiem spacerowym (LU-5557-c). W Korzeniowym Dole zielone oznaczenia ścieżki. W Norowym Dole czarne oznaczenia ścieżki. Na mapie zaznaczono kolorem czarnym „Ścieżka 6”

Nazwa: Ścieżka Korzeniowy i Norowy Dół Ranga: lokalnaDystans: 6,5 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: Kazimierz Dolny rynekKoniec: Kazimierz Dolny rynek

Przebieg trasy: Kazimierz Dolny rynek – ul. Lubelska – ul. Szkolna – Doły – Korzeniowy Dół – Norowy Dół – ul. Puławska - Kazimierz Dolny rynek

Krótka charakterystyka ścieżki:Na ścieżce poznaje się dolinę Grodarza, jedną z najpiękniejszych głębocznic o baśniowej scenerii - Korzeniowy Dół, formy sufozyjne, roślinność grądu, efekty nieprzemyślanych inwestycji drogowych i procesów erozji. Można zobaczyć także miejsce, gdzie przed wiekami znajdował się port rzeczny oraz stare spichlerze zbożowe. Na trasie znajduje się także zabytkowy obiekt kultury - Muzeum Przyrodnicze.

Ciekawe miejsca na ścieżce:dolina Grodarza - potok ten jest prawym dopływem Wisły. Potok zasilany jest przez źródła bijące na Dołach - około 3 km na wschód. Część zlewni Grodarza stanowią obszary lessowe urzeźbione gęstą plątaniną wąwozów. Po nawalnych opadach wody spływają całą szerokością koryta, a niekiedy zdarza się, że nie mieszczą się w nim, mimo wysokiego murku. Potok posiada wówczas mętno-żółte zabarwienie.budynek dawnej synagogi (bożnicy), zniszczony podczas II wojny i odbudowany według projektu Karola Sicińskiego na początku lat 50-tych. Kazimierski Ośrodek Kultury – Budowla ta, z pierwszej połowy XVII wieku, z pięknie opracowaną ścianą szczytową, służyła jako szpital a właściwie przytułek dla osób starych i kalekich.kościół przyszpitalny Świętej Anny (wcześniej też pod wezwaniem Świętego Ducha) zamykający od wschodu bardziej zwartą zabudowę śródmieścia miasteczka. W krypcie kościoła znajdują się kości i zmumifikowane zwłoki zmarłych.70

Page 71: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

kapliczka słupowa z roku 1588 z rzeźbą Chrystusa Frasobliwego (oryginał w Muzeum Nadwiślańskim w Kamienicy Celejowskiej). Wiek kapliczki w latach 70-tych precyzyjnie określił, a właściwie odkrył, jeden ze znawców dziejów Kazimierza Dolnego - historyk sztuki Kazimierz Parfianowicz.Szkoła Podstawowa im. Kazimierza Wielkiego i Liceum Ogólnokształcące. Budynek Szkoły Publicznej (prawe skrzydło), który wzniesiono w latach 1930-1933 (600-lecie wstąpienia na tron ostatniego z dynastii Piastów), projektował architekt Karol Siciński.drewniana willa z 1935 roku słynnego okulisty, profesora Tadeusza Krwawicza, również projektowana przez Karola Sicińskiego. Profesor, wynalazca przyrządu do usuwania zaćmy, spoczywa na miejscowym cmentarzu.Chałupa Niezabitowskich - jedną z najstarszych chałup na Lubelszczyźnie. Pochodzi ona z początku XVIII wieku.Korzeniowy Dół – wąwóz pochodzenia antropogenicznego nazywany głębocznicąNorowy Dół - Nazwa wąwozu pochodzi od rodziny Norów lub Nurów, która posiadała te tereny w latach 30-tych XVIIw. Dno wąwozu, przy wejściu wyłożone jest żelbetowymi płytami, kostką granitową. Jest to pozostałość po drodze, która budowana w latach 80-tych miała przebiegać dnem wąwozu. Katastrofalna w skutkach ulewa z czerwca 1981 r. zmieniła dno wąwozu w rwącą rzekę i doszczętnie zniszczyła drogę, która już nigdy nie została odbudowana. Dno wąwozu jest tutaj dość szerokie, przyjmuje formę parowu.Muzeum Przyrodnicze znajduje się w XVI wiecznym spichlerzu należącym niegdyś do Mikołaja Przybyły. Ten magazyn zbożowy jak i inne zgromadzone na przedmieściach Kazimierza są pamiątką po latach świetności miasteczka, które zajmowało się handlem zbożem. Od pocz. XVI w. aż do "potopu szwedzkiego" miasteczko rozkwitało i wzbogaciło się dzięki spławianiu Wisłą zboża do Gdańska. Wewnątrz muzeum możemy zapoznać się z architekturą spichrza, poznać florę i fauną Kazimierskiego Parku Krajobrazowego oraz jego osobliwości a także zaznajomić się z najdawniejszą, sięgającą 65 milionów lat wstecz historią tego terenu, kiedy ziemie te zalane były przez morze kredowe, możemy poznać też jego mieszkańców.

7. Ścieżka Kamienny DółKolor: ścieżka oznaczona jest czarnymi piktogramami. Na mapie zaznaczono kolorem czarnym „Ścieżka 7”Nazwa: Ścieżka Kamienny Dół Ranga: lokalnaDystans: 2,5 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: wylot Kamiennego DółuKoniec: wylot Kamiennego Dółu

Przebieg trasy: Kamienny Dół – Na Broniewicza – Na Piądłowskiego / Nadedworce

Krótka charakterystyka ścieżki:Trasa przebiega nieznakowanym szlakiem, poprzez mało znane i niemal nie odwiedzane przez turystów miejsca. Na trasie zetkniemy się z interesującymi zagadnieniami hydrograficznymi. Prześledzimy granicę geologiczną między erą mezozoiczną a kenozoiczną w wyrobisku nieczynnego kamieniołomu. Będziemy mogli poszukać skamieniałości organizmów morskich sprzed 65 - 70 milionów lat. Poznamy też miejsca związane z wydarzeniami okresu powstania styczniowego.

Ciekawe miejsca na ścieżce:

Źródełko - u wylotu wąwozu, w wyraźnym rozcięciu stożka napływowego, bije jedno z obfitszych w Kazimierzu źródeł, zasilanych wodami z piętra kredowego. Obudowane źródło wypływa spod lewego zbocza. Ciekawostką jest to, że wody podziemne zanim wypłyną na powierzchnię przepływają w dnie studni usytuowanej w pobliżu (na linii wypływu). Kamieniołom - mniej więcej w połowie wysokości ściany wyrobiska przebiega granica geologiczna między erą mezozoiczną a kenozoiczną, między kredą a trzeciorzędem, a ściślej między górnym

71

Page 72: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

mastrychtem a danem. Kreda reprezentowana jest przez grube serie białych opok kazimierskich. Zaś dan buduje seria siwaka, to jest żółtej, bardziej kruchej, gezy przedzielonej rytmicznie warstwami twardego wapienia. W skałach możemy znaleźć wiele pięknych skamieniałości. Odsłonięcie to ma ważne znaczenie, gdyż jako jedno z trzech, obok kamieniołomu w Bochotnicy (2 km na północo-wschód) i w Nasiłowie (1,5 km na północo-zachód), dokumentuje przełom er i może być wykorzystane do analizy porównawczej z pozostałymi. Broniewszczyzna - podczas okresu powstania styczniowego w Kazimierzu działał jeden z lepiej zorganizowanych w województwie oddziałów powstańczych zwany partią frankowskiego. Niespełna dwudziestoletni Leon Frankowski pełnił funkcję komisarza cywilnego i organizatora wojskowego województwa lubelskiego. Peryferyjne położenie Kazimierza Dolnego utrudniało organizację sił na terenie województwa lubelskiego, ale dzięki owemu oddaleniu od Lublina dopiero po tygodniu Rosjanie (generał Chruszczow) dowiedzieli się o istnieniu w Kazimierzu oddziału w sile 600-700 ludzi. Trzon oddziału stanowili studenci instytutu z Puław, do których dołączyło kilkadziesiąt osób z miejscowej organizacji patriotycznej. Najstarszym mieszkańcem Kazimierza, który przyłączył się do powstańców był, 63-letni wówczas, szlachcic gospodarujący na roli - Józef Broniewicz. Właśnie tutaj, w północnej części zlewni Kamiennego Dołu, znajdował się folwark i dworek „Walencja” Broniewiczów. Zachowała się przechowywana przez rodzinę Broniewiczów oryginalna tabliczka, zdjęta z dworu „Walencja” o następującej treści: „W tym domu w roku 1863 przebywało dowództwo partii Leona Frankowskiego, która dnia 1 lutego tegoż roku wyruszyła stąd wraz z Józefem Broniewiczem na pole walki, a dnia 2 lutego wojska moskiewskie doszczętnie zniszczyły folwark Walencję”. Oddział kazimierski został rozbity 8 lutego w potyczce pod Stupczą (Dwikozami) niedaleko Sandomierza (na południe od Zawichostu). Sam Józef Broniewicz zmarł w 1890 roku i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Kazimierzu.

8. Bochotnica Dwie PętleKolor: czerwonyNazwa: Ścieżka Dwie PętleRanga: lokalnaDystans: 5,0 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: BochotnicaKoniec: Bochotnica

Przebieg trasy: Bochotnica – Ścianka Pożaryskich – BochotnicaBochotnica – ruiny zamku Esterki - Bochotnica

Krótka charakterystyka ścieżki:Ścieżka biegnie dwiema niezależnymi pętlami – jedna prowadzi do nieczynnego kamieniołomu, gdzie obserwuje się geologiczne odsłonięcie pogranicza mezozoiku i kenozoiku, natomiast druga prowadzi do ruin zamku Esterki.

Ciekawe miejsca na ścieżce:Bochotnica - wieś między Puławami a Kazimierzem, którą musi minąć każdy turysta jadący czy to od strony Warszawy, czy od Lublina. Znana każdemu, kto w szkole nie przespał Ruiny zamku Esterki – znajdują się na jednym ze wzgórz bochotnickich, ukryte w gęstym lesie. Legenda głosi, że zamek rozkazał wybudować król Kazimierz Wielki dla swojej nałożnicy Esterki, którą odwiedzał z Kazimierza podziemnymi lochami. Warownia rzeczywiście pochodzi z XIV w., ale była zamkiem prywatnym Firlejów. Zamek ma także swojego ducha – to duch Katarzyny ze Zbąskich Oleśnickiej. Właścicielka zamku – która na czele grupy zbójców rabowała okoliczne dwory i karawany kupieckie strzeże zrabowanych skarbów ukrytych w podziemiach…Obok zamku znajdują się na terenie prywatnym ruiny renesansowej kaplicy mauzoleum Jana Bochotnickiego, w podziemiach której – jak głosi tradycja – znajduje się sklepiona krypta. Legenda jednak głosi, że są to ruiny grobowca Esterki.

72

Page 73: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Do zamku oddalonym od kazimierskiego Rynku około 4 km można dojść ulicą Góry niebieskim szlakiem. W lesie pod ruinami zamku znajduje się płyta upamiętniająca ofiary wydarzeń z 1942 roku znanymi pod nazwą Krwawej Środy, kiedy to hitlerowcy dokonali krwawej pacyfikacji wsi.Jeżeli zejdziemy z zamku ścieżką w dół do wsi, to możemy zobaczyć z bliska widoczną zamkowego wzgórza ściankę Pożaryskich, gdzie znajdują się groty nieczynnego obecnie kamieniołomu eksploatowanego metodą komorową. Ze względu na niebezpieczeństwo oderwania się bloków skalnych nie należy wchodzić do wnętrza kamiennych grot. Można tam zauważyć granicę między erą mezozoiczną, a kenozoiczną. W dolnej części odsłonięcia znajdują się mezozoiczne twarde białe skały – opoki kazimierskie. Wyżej – znajdują się kenozoiczne żółtawe i bardziej kruche niż opoki skały zwane gezami.

9. Ścieżka Włostowice – ZbędowiceKolor: zielonyNazwa: Ścieżka Włostowice - ZbędowiceRanga: lokalnaDystans: 5,5 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: WłostowiceKoniec: Parchatka

Przebieg trasy: Włostowice – Kolonia Zbędowice - Zbędowice- Parchatka

Krótka charakterystyka ścieżki:Ścieżka w całości przebiega przez Kazimierski Park Krajobrazowy ukazując wyjątkowe walory krajobrazu lessowego. Daje także możliwość edukacji historycznej poprzez zwiedzanie miejsc upamiętniających dążenia niepodległościowe lokalnej ludności.

Ciekawe miejsca na ścieżce:Włostowice - Barokowy kościół św. Józefa wzniesiony w 1725 - 28 Cmentarz we Włostowicach będący jedną z najstarszych polskich nekropolii z kwaterami rzymsko - katolickimi, prawosławnymi i ewangelicko - augsburskimiAleja topoli nadwislańskiej Włostowice – ParchatkaCmentarz i pomnik upamiętniający barbarzyński mord dokonany na mieszkańcach Kolonii Zbędowice podczas okupacji hitlerowskiej. Pomnik poległych w 1945r żołnierzy AK i W i N w Lesie Stockim Obszar Kazimierskiego Parku Krajobrazowego o wyjątkowych walorach krajobrazowych i rzeżbie terenu. Największego w Europie zagęszczenia wąwozów lessowych oraz malowniczego przełomu Wisły.

10. Ścieżka dydaktyczna „Dobre-Podgórz”Kolor: -żółty, ścieżka dydaktyczna oznaczona w terenie piktogramami na drzewach – biały kwadrat z żółtym paskiem biegnącym po przekątnej z lewego górnego rogu do prawego dolnego. Nazwa: Ścieżka dydaktyczna „Dobre-Podgórz”Ranga: lokalnaDystans: 6,5 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: miejscowość Dobre przystanek PKSKoniec: miejscowość Dobre szkoła podstawowaPrzebieg trasy: Dobre - rezerwat „Skarpa Dobrska” (tzw. „Kosmolana Góra”) - Podgórz - Dobre Krótka charakterystyka ścieżki:Ścieżka dydaktyczna wytyczona jest na terenie rezerwatu „Skarpa Dobrska”. Rezerwat ten słynie z wąwozów, które są jednymi z najgłębszych tego typu form w Polsce. Ich głębokość dochodzi do 40

73

Page 74: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

metrów. Mogły się one rozwinąć dzięki zalegającej tu dużej miąższości skał lessowych. Z „Kosmolanej Góry” rozpościera się przepiękny widok na Kotlinę Chodelską, Małopolski Przełom Wisły oraz na znajdujący się po przeciwnej stronie Wisły zamek w Janowcu. Przy dobrej widoczności można zobaczyć Góry Świętokrzyskie.

Ciekawe miejsca na ścieżce:Rezerwat „Skarpa Dobrska” - utworzony został zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 8 lipca 1991 r jako rezerwat krajobrazowy częściowy. Ma on na celu ochronę i zachowanie wychodni i odsłonięć różnowiekowych osadów czwartorzędowych, różnorodnych form rzeźby oraz ciepłolubnych muraw z licznymi rzadkimi gatunkami roślin. Rezerwat położony jest w północnej części gminy Wilków na nieużytkach rolnych i pastwiskach wsi Podgórz i Dobre. Jego powierzchnia wynosi 39,7 ha. Pod względem fizjograficznym obejmuje on zachodnią krawędź Równiny Bełżyckiej stromo opadającą ku Kotlinie Chodelskiej. Krawędź ta ma założenia tektoniczne i związana jest z wychodniami skał węglanowych wieku kredowego. Dodatkowo nadbudowana została w czasie ostatniego zlodowacenia kilkumetrowej miąższości płatem lessowym, co spowodowało, że wysokość względna krawędzi w jej zachodniej części dochodzi do 90 m. Rezerwat „Skarpa Dobrska” słynie z wąwozów, które są jednymi z najgłębszych tego typu form w Polsce. Ich głębokość dochodzi do 40 metrów. Mogły się one rozwinąć dzięki zalegającej tu dużej miąższości skał lessowych. Osobliwością tego rezerwatu są również występujące na stromych, wapiennych i lessowych zboczach murawy kserotermiczne. Spośród roślin na szczególną uwagę zasługują tu miłek wiosenny, oman wąskolistny, wężymord stepowy, ostnica włosowata, kosatka kielichowata, turzyca delikatna, wisienka karłowata, ożota zwyczajna, macierzanka Marschalla, goryczka orzęsiona.Dobre – nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od staropolskiego słowa „debra” oznaczającego stromy stok. W XIX w. był tu folwark.Grodzisko w Podgórzu – grodzisko wyżynne, położone na wyniosłym cyplu Skarpy Dobrskiej, z którego roztacza się wspaniały widok na dolinę Wisły. Początek jego funkcjonowania datowany jest na VIII-IX wiek, a schyłek ok. wieku XII. Od południa chronione 80-metrowym urwiskiem, od strony wysoczyzny oddzielone niegdyś wałem i fosą. Badania archeologiczne potwierdziły tu istnienie budowli drewnianej typu ziemiankowego. W przyszłości Kazimierski Park Krajobrazowy planuje tu organizację terenowego ośrodka edukacji ekologicznej.

11. Ścieżka dydaktyczna „ROGÓW”Kolor: czerwony - ścieżka oznaczona w terenie piktogramami na drzewach – prostokąt składający się z trzech poziomych pasków - paski zewnętrzne są koloru białego, a pasek środkowy w kolorze czerwonym. Kolor ścieżki nie jest związany ze stopniem trudności. Punkty startowe:Początek: Szkoła Podstawowa w RogowieKoniec: Szkoła Podstawowa w RogowieRanga: lokalnaDystans: 6,0 kmStopień trudności: trasa łatwaRodzaj nawierzchni: gruntowa 3,4 km, asfaltowa 2,6 km

Przebieg trasy: Rogów (Szkoła Podstawowa) – 1,3 km – Rogów (koniec miejscowości u zbiegu dwóch potoków Jaworzanki) - 3,4 km – „Wąwozy Rogowskie” - Rogów (koniec miejscowości u zbiegu dwóch potoków Jaworzanki) – 1,3 km - Rogów (Szkoła Podstawowa)

Krótka charakterystyka: Ścieżka dydaktyczna przebiega przez teren Kazimierskiego Parku Krajobrazowego i strefę ochrony źródliskowej rzeki Jaworzanki. Na trasie można zapoznać się z budową geologiczną strefy krawędziowej Równiny Bełżyckiej i Kotliny Chodelskiej, obserwować różne stadia rozwoju wąwozów, podziwiać roślinność grądów oraz pagórkowaty krajobraz okolic Rogowa.

74

Page 75: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Ciekawe miejsca na ścieżce:Rogów Rozległe, rozbudowane źródlisko, z którego wypływa rzeka Jaworzanka położona w dwóch wąwozach lessowych – tzw. Ośmiornica Rogowska. Dno potoku jest kamienisto – żwirowe. Zbocza porastają graby, lipy i wierzby, dno trawiaste.

12. Ścieżka dydaktyczna „Rąblów”Kolor: zielonyNazwa: Ścieżka dydaktyczna „Rąblów”Ranga: lokalnaDystans: 4,0 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: RąblówKoniec: Rąblów

Przebieg trasy: trasa Rąblów-Wąwolnica – głębocznica - punkt widokowy – wąwóz lessowy - trasa Rąblów-Wąwolnica

Krótka charakterystyka ścieżki:Ścieżka prezentuje walory krajobrazowe i przyrodnicze Płaskowyżu Nałęczowskiego, bogactwo form erozji wąwozowej, odsłonięcia osadów wód polodowcowych, roślinność grądu.

Ciekawe miejsca na ścieżce:Odsłonięcie rzeki lodowcowej – tu można zaobserwować geologiczne pokłady polodowcowe i działalność wód roztopowych recesji lodowca.Głębocznica lessowa – antropogeniczna forma wąwozowa powstała na skutek intensywnego transportu kołowego oraz erozji spowodowanej wodami opadowymi spływającymi po pokrywie lessowejPomnik przyrody – dąb szypułkowyPunkt widokowy – na krajobraz Płaskowyżu NałęczowskiegoWąwóz lessowy – jako forma erozji pokrywy lessowej przez wody opadowe z charakterystycznym mikroklimatem i formacją roślinnąPomnik bitwy partyzanckiej z 14. V. 1944 r. Rąblów był miejscem jednej z największych bitew partyzanckich stoczonych do tego czasu w okupowanej Europie. Była to bitwa wynikła z zaplanowanej przez Niemców operacji militarnej o kryptonimie "Maigewitter" - (Burza Majowa), której celem było zlikwidowanie wszelkich oddziałów partyzanckich działających na terenie Lubelszczyzny. W ramach Operacji "Maigewitter" uczestniczyło po stronie niemieckiej : 2000 żołnierzy z doborowych oddziałów Wehrmacht oraz ze zmotoryzowanej piechoty z 5 Dywizji Pancernej SS Wiking dowodzonych całościowo przez SS-Gruppenführera Jakoba Sporrenberga. Jednostki te dokonały okrążenia przybyłych pod Rąblów z Lasów Parczewskich oddziałów - 600 partyzantów Armii Ludowej - dowodzonej przez dowódcę II Obwodu AL ppłk. Mieczysława Moczara "Mietka" i 200 przyłączonych do nich partyzantów radzieckich pod dowództwem kpt. Czepigi. Bitwa między SS wspieranym przez czołgi artylerię i lotnictwo a partyzantami trwała cały dzień. Partyzanci zdołali wyjść z okrążenia i przedostać się do Lasów Parczewskich i Lasów Janowskich. Zginęło lub zostało rannych ok. 300 hitlerowców, poległo 40 partyzantów polskich i 26 radzieckich.

13. Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna Janowiec – Oblasy – JanowiecKolor: brązowyNazwa: ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna Janowiec – Oblasy – Janowiec Ranga: lokalnaDystans: 6,5 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: rynek w JanowcuKoniec: rynek w Janowcu

75

Page 76: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Przebieg trasy: Janowiec – Oblasy - Księże – JanowiecKrótka charakterystyka ścieżki:ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna Janowiec – Oblasy – Janowiec przebiega fragmentem szlaku im. Wincentego Pola wiodącego z Janowca do Puław, trasa prowadzi wzdłuż krawędzi skarpy wiślanej, porośniętej unikalną roślinnością kserotermiczną, z której roztaczają się wspaniałe widoki na Małopolski Przełom Wisły

Ciekawe miejsca na ścieżce:Janowiec - miejscowość w 1325 r. wymieniana w kronikach pod nazwą Serokomla. Zmiana nazwy na Janowiec (na pamiątkę poprzednich właścicieli) i otrzymanie praw miejskich nastąpiło w 1537 r., na podstawie przywileju otrzymanego od króla Zygmunta I , nieznana jest data utraty tych praw. W 1941 r. została spacyfikowana przez hitlerowców, zginęło wtedy 210 mieszkańców. Po wojnie odbudowana.

Zamek wybudowany w I poł. XVI wieku przez Mikołaja Firleja i jego syna - Piotra Firleja. Oddział Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym

Kościół wybudowany ok. 1350 roku w stylu gotyckim, znacznie przebudowany w XVI wieku w stylu renesansowym. Wewnątrz nagrobek Firlejów dłuta Santi Gucciego Fiorentino

Zespół dworski złożony budynków przeniesionych z pobliskich terenów Lubelszczyzny. W skład zespołu wchodzą:

Barokowy dwór zbudowany w latach 1760 - 1770 przez Wierzbickich, przeniesiony do Janowca z miejscowości Moniaki. Wewnątrz muzeum ekspozycja wnętrz domu ziemiańskiego oraz pokoje gościnne

Drewniany spichlerz z przełomu XVIII i XIX wieku przeniesiony z Podlodowa. Wewnątrz ekspozycja etnograficzna

Stodoła z końca XIX wieku przeniesiona ze wsi Wylągi Lamus z końca XIX wieku przeniesiony ze wsi Kurów

Punkt widokowy na: Małopolski Przełom Wisły - rozciąga się on od Annopola do Puław. Ma około 80km długości oraz od 1.5 do 10km szerokości. Dno doliny Wisły na tym odcinku znajduje się na wysokości od 115m n.p.m. do 135m n.p.m. Małopolski Przełom Wisły leży między Wyżyną Lubelską na wschodzie a Równiną Radomską i Przedgórzem Iłżeckim na zachodzie. Obecnie wysokość zboczy doliny dochodzi do 60-80m ponad poziom rzeki. Zbocza są dość strome i wymodelowane w warstwach okresu kredowego. W kredzie (era mezozoiczna) na omawianym terenie istniało morze, w którym żyły różne zwierzęta i rośliny. Umierając opadały na dno zbiornika. Tak powstały skały wapienne. Po ustąpieniu morza kredowego, w trzeciorzędzie rozpoczyna się proces kształtowania krajobrazu. Pod koniec trzeciorzędu (w pliocenie, ok. 3mln lat temu) tworzy się przełom Wisły przez wyżyny środkowopolskie. Powstanie przełomowego odcinka Wisły przez pas wyżyn nastąpiło w wyniku ruchów dźwigających i związanej z tym wzmożonej erozyjnej działalności rzek. Skały kredowe stopniowo ulegają erozji rzecznej. Dlatego wraz z dźwiganiem się pasa wyżyn dochodziło do stopniowego wcinania się rzek w podłoże.

14. Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna Janowiec – Janowice – JanowiecKolor: żółtyNazwa: ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna Janowiec – Janowice – Janowiec Ranga: lokalnaDystans: 8,5 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: rynek w JanowcuKoniec: rynek w Janowcu

Przebieg trasy: Janowiec rynek – Janowice – Brzeście – Janowiec rynek

76

Page 77: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Krótka charakterystyka ścieżki: ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna umożliwia poznanie zróżnicowania zbiorowisk roślinnych, wynikających z odmienności siedlisk, trasa obfituje we wspaniałe, szerokie panoramy widokowe.

Ciekawe miejsca na ścieżce:Janowiec - miejscowość w 1325 r. wymieniana w kronikach pod nazwą Serokomla. Zmiana nazwy na Janowiec (na pamiątkę poprzednich właścicieli) i otrzymanie praw miejskich nastąpiło w 1537 r., na podstawie przywileju otrzymanego od króla Zygmunta I , nieznana jest data utraty tych praw. W 1941 r. została spacyfikowana przez hitlerowców, zginęło wtedy 210 mieszkańców. Po wojnie odbudowana.

Zamek wybudowany w I poł. XVI wieku przez Mikołaja Firleja i jego syna - Piotra Firleja. Oddział Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym

Kościół wybudowany ok. 1350 roku w stylu gotyckim, znacznie przebudowany w XVI wieku w stylu renesansowym. Wewnątrz nagrobek Firlejów dłuta Santi Gucciego Fiorentino

Zespół dworski złożony budynków przeniesionych z pobliskich terenów Lubelszczyzny. W skład zespołu wchodzą:

Barokowy dwór zbudowany w latach 1760 - 1770 przez Wierzbickich, przeniesiony do Janowca z miejscowości Moniaki. Wewnątrz muzeum ekspozycja wnętrz domu ziemiańskiego oraz pokoje gościnne

Drewniany spichlerz z przełomu XVIII i XIX wieku przeniesiony z Podlodowa. Wewnątrz ekspozycja etnograficzna

Stodoła z końca XIX wieku przeniesiona ze wsi WylągiDolina Plewki – lewostronny dopływ Wisły, nieuregulowany niemalże na całej swej długości, silnie meandrujący. W szerokim dnie doliny dominują osady torfu, natomiast na zboczach osady polodowcowe. W okolicy Janowic znajduje się kompleks rybnych stawów hodowlanych. Dolinę otaczają tereny łąk i pastwisk zalewowych.Zalew w Janowicach na rzece Plewce z możliwością odpoczynku i rekreacji – zbiornik zaporowy o powierzchni 15,35 ha.

15. Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Nasiłów”Kolor: czerwonyNazwa: ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Nasiłów”Ranga: lokalnaDystans: 4,5 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: NaiłówKoniec: Nasiłów

Przebieg trasy: Trasa tworzy rozciągniętą pętlę wokół Nasiłowa

Krótka charakterystyka ścieżki:Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Nasiłów” ma charakter geologiczno-krajobrazowy, na trasie prezentowane są skały podłoża czwartorzędowego, granica geologiczna między kredą, a trzeciorzędem oraz niezwykłe krajobrazy Małopolskiego Przełomu Wisły.

Ciekawe miejsca na ścieżce:Kamieniołom w Nasiłowie położony na lewym brzegu Wisły w odległości ok. 7 km na południe od Puław, jest obok Bochotnicy znajdującej się po drugiej stronie rzeki, najlepszym odsłonięciem utworów tego wieku pogranicza kredy i trzeciorzędu. Widoczny w kamieniołomie profil zaczynają jasne, szarożółte gruboławicowe opoki z wkładkami margli. W ich najwyższej części występuje wyraźnie odporniejsza na wietrzenie warstwa wapienia o kilkudziesięciocentymetrowej miąższości. Jej strop jest bardzo nierówny, pocięty licznymi norami. Powstały one głównie przy udziale raków, które penetrowały jeszcze nieskonsolidowany węglanowy osad. Wypełnienie nor stanowi ciemniejszy, zielonkawo-rdzawy, miękki piaskowiec glaukonitowy, który półmetrową warstwą przykrywa wapień. W górnej partii piaskowca

77

Page 78: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

pojawia się horyzont złożony z ciemnych konkrecji fosforytowych i sfosfatyzowanych skamieniałości. Wyższą część profilu stanowią jasnoszare gezy z wkładkami wapieni (tzw. "siwak"). Odsłonięte w kamieniołomie utwory obfitują w skamieniałości. W opokach występują liczne dobrze zachowane gąbki, ramienionogi, małże, ślimaki, amonity, łodziki oraz belemnity. Do rzadkich znalezisk należą zęby dużych drapieżnych gadów - mozazaurów. Zespół skamieniałości dokumentuje najwyższą część mastrychtu. Piaskowiec glaukonitowy zawiera formy zarówno kredowe (m. in. częste belemnity i zęby rekinów), jak i trzeciorzędowe. Wyżej leżące gezy charakteryzują nieliczne i na ogół źle zachowane małże, ślimaki i jeżowce najniższego paleocenu.Prom z Nasiłowa do BochotnicyPunkt widokowy - ze szczytu kamieniołomu w Nasiłowie mamy wspaniały widok na Bochotnicę, Kazimierz Dolny oraz malowniczo rozlewającą się w tym miejscu Wisłę.Małopolski Przełom Wisły - rozciąga się on od Annopola do Puław. Ma około 80km długości oraz od 1.5 do 10km szerokości. Dno doliny Wisły na tym odcinku znajduje się na wysokości od 115m n.p.m. do 135m n.p.m. Małopolski Przełom Wisły leży między Wyżyną Lubelską na wschodzie a Równiną Radomską i Przedgórzem Iłżeckim na zachodzie. Obecnie wysokość zboczy doliny dochodzi do 60-80m ponad poziom rzeki. Zbocza są dość strome i wymodelowane w warstwach okresu kredowego. W kredzie (era mezozoiczna) na omawianym terenie istniało morze, w którym żyły różne zwierzęta i rośliny. Umierając opadały na dno zbiornika. Tak powstały skały wapienne. Po ustąpieniu morza kredowego, w trzeciorzędzie rozpoczyna się proces kształtowania krajobrazu. Pod koniec trzeciorzędu (w pliocenie, ok. 3mln lat temu) tworzy się przełom Wisły przez wyżyny środkowopolskie. Powstanie przełomowego odcinka Wisły przez pas wyżyn nastąpiło w wyniku ruchów dźwigających i związanej z tym wzmożonej erozyjnej działalności rzek. Skały kredowe stopniowo ulegają erozji rzecznej. Dlatego wraz z dźwiganiem się pasa wyżyn dochodziło do stopniowego wcinania się rzek w podłoże.

16. Ścieżka przyrodnicza KleniewoKolor: -zielony, ścieżka dydaktyczna oznaczona w terenie piktogramami na drzewach – biały kwadrat z zielonym paskiem biegnącym po przekątnej z lewego górnego rogu do prawego dolnego. Nazwa: Ścieżka przyrodnicza KleniewoRanga: lokalnaDystans: 3,0 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: Pomorze – pole biwakoweKoniec: Pomorze – pole biwakowe

Przebieg trasy: Pomorze pole biwakowe – ścieżka biegnąca wzdłuż rzeki Chodelki – rozlewisko rzeki Chodelki – ścieżka biegnąca do drogi leśnej- droga leśna – Pomorze pole biwakowe .

Krótka charakterystyka ścieżki:Ścieżka przyrodnicza Kleniewo wytyczona jest na terenie projektowanego Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego Pustelnia-Jankowa. Trasa tworzy pętlę mającą swój początek i koniec na polu biwakowym w miejscowości Pomorze, gmina Opole Lubelskie, powiat opolski. Na ścieżce znajduje się 16 tablic edukacyjnych, przedstawiających życie w lesie, jego mieszkańców i zasady zachowania się w lesie.

17. Ścieżka CZERWONA Borysów - Piskory - BorysówKolor: czerwony Nazwa: Ścieżka „czerwona” Borysów - Piskory - BorysówRanga: lokalnaDystans: 12 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: zachodni skraj Borysów, przy osadzie leśnejKoniec: zachodni skraj Borysów, przy osadzie leśnej

78

Page 79: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Przebieg trasy: Borysów – Duży Pioter – olsy nad Piskorami – jezioro Piskory – wydma nad Piskorami – Las Borysów – Borysów

Ciekawe miejsca na ścieżce:Duży Pioter - Ciek Duży Pioter jest jednym z dwóch dopływów zasilających jezioro Piskory. Bierze swój początek na łąkach powstałych na osuszonych bagnach.Dąb „Stary” - ma ok. 180 lat i jest najstarszym i najokazalszym drzewem w kompleksie leśnym na wschód od jeziora Piskory.„Ekoton” - Zobaczyć tu możemy strefę ekotonową, czyli przejście pomiędzy borem suchym a łęgiem oraz pomiędzy borem mieszanym wilgotnym, łęgiem a olsem. Obserwować można jak zmienia się roślinność charakterystyczna dla poszczególnych siedlisk.Gajówka Piskory - Na leśnej polanie, w pobliżu jeziora Piskory do lat 70–tych XX wieku stała gajówka. Ze względu na urokliwość tego miejsca zlokalizowany tam został jeden z przystanków ścieżki.Jezioro Piskory – Grobla Czołowa - wraz z przyległymi terenami stanowi rezerwat przyrody o powierzchni 201,79 ha. Jest jedną z najcenniejszych ostoi ptactwa wodno–błotnego na całej Lubelszczyźnie. Spotkać tu można: bąka, bielika, orlika krzykliwego, zielonkę, rybitwę białoskrzydłą, żurawia, gęś gęgawę, perkoza zausznika.Wyspa wśród litoralu Jedna z kilku wysp nieznacznie wzniesionych ponad poziom wody jeziora Piskory porośnięta bogatą roślinnością litoralową, stanowiąca ostoję lęgową tutejszego ptactwa.Rabik II Jest drugim ciekiem zasilającym wody jeziora Piskory. Bierze swój początek ze śródleśnych bagienek w kompleksie leśnym Kozi Bór.

18. Ścieżka NIEBIESKA Gołąb – Jezioro Nury – Leśniczówka – GołąbKolor: niebieski Nazwa: Ścieżka „niebieska” Gołąb – Jezioro Nury – GołąbRanga: lokalnaDystans: 7,9kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: miejscowość Gołąb, plac przed kościołem parafialnymKoniec: miejscowość Gołąb, plac przed kościołem parafialnym

Przebieg trasy: Gołąb – Jezioro Nury – Leśniczówka – Gołąb

Charakterystyka ścieżki:Główny zwiedzany obiekt to śródłąkowe i przyleśne, eutroficzne jezioro Nury. Jezioro to ma ok.4,0 ha powierzchni i stanowi pozostałość po dawnym przebiegu jednego z bocznych koryt Wisły. Aktualnie jest zasilane niewielkim ciekiem odprowadzającym wodę ze zmeliorowanych łąk położonych między Gołębiem i Wólką Gołębską. Wody jeziora są silnie eutroficzne, to znaczy zawierają dużą ilość związków biogennych, takich jak azotany, fosforany i inne. Brzegi jeziora otoczone są pasem szuwaru trzcinowego - pałkowego, przechodzącego w zespoły roślin pływających z grążelem żółtym, żabiściekiem pływającym, osoką aloesową i rzadką paprocią wodną - salwinią pływającą. Wraz z innymi roślinami występują rzęsy: drobna i trójrowkowa.Wysoki w tym miejscu, piaszczysty brzeg porastają rośliny typowe dla siedlisk suchych: bylica pospolita, wilczomlecz sosnka, goździk kartuzel, smagliczka kielichowata i chaber nadreński. Z krzewów występują: berberys pospolity, dzika róża oraz tarnina.Ze zwierząt warto zwrócić uwagę m. innymi na objętego ścisłą ochroną prawną węża - zaskrońca oraz na chronionego ptaka - remiza - wijącego misterne gniazda na zwisających w pobliżu wód gałązkach wierzbowych.

19. Ścieżka ZIELONA Gołąb – Jezioro Piskory – Las Bonowski – Leśniczówka GołąbKolor: zielony Nazwa: Ścieżka „zielona” Gołąb – Jezioro Piskory – Las Bonowski – Leśniczówka GołąbRanga: lokalna

79

Page 80: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Dystans: 11,2 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: leśniczówka GołąbKoniec: leśniczówka Gołąb

Przebieg trasy: Leśniczówka Gołąb – Łąki Bonowskie – Jezioro Piskory – Las Bonowski – Leśniczówka Gołąb

Charakterystyka ścieżki: głównym zwiedzanym obiektem jest śródleśne rezerwatowe jezioro PiskoryPrzystanki na ścieżce:

Piaskownia - zobaczyć tu można ocalały szczyt wydmy znajdujący się ok. 15 m nad poziomem pozostałym po eksploatacji oraz zrekultywowaną piaskownię. Dno wyrobiska tworzy łagodną, nieregularną nieckę, której najniższe partie zajmują zbiorniki wodne z niezwykle rzadką rośliną – marsylią czterolistną, paprocią wodną – salwinią pływającą, a także grzybieniem białym, żabieńcem. Na terenach przybrzeżnych napotkamy rosiczkę okrągłolistną i lepiężnika kutnerowatego. Spotkać tutaj możemy jednego z bardzo rzadkich polskich ptaków – bociana czarnego.Łąki Bonowskie - enklawa śródleśna, na terenie której z wyjątkiem widocznych zza lasu słupów linii energetycznych, nie ma ani jednego elementu antropogenicznego zakłócającego harmonię tego wybitnie pięknego wnętrza krajobrazu. Występują tu piękne, wyjątkowo obfite płaty różowo kwitnącego zawciągu pospolitego, a także amarantowy goździk kropkowany i granatowy przetacznik kłosowy.Jezioro Piskory - jedna z najcenniejszych ostoi ptactwa wodno–błotnego na całej Lubelszczyźnie. Spotkać tu można: bąka, bielika, orlika krzykliwego, zielonkę, rybitwę białoskrzydłą, żurawia, gęś gęgawę, perkoza.Las Bonowski - jest to miejsce po śródleśnej, ubogiej wsi Bonów, której mieszkańców przesiedlono w 1937 r., w celu utworzenia tam wówczas poligonu wojskowego dla potrzeb lotnictwa w Dęblinie. Druga wojna światowa przerwała prace nad utworzeniem poligonu. Po wojnie teren dawnej wsi zalesiono. W miejscach, gdzie stały domostwa znajdują się obecnie tabliczki z nazwiskami gospodarzy.

20. Ścieżka "ŻÓŁTA" Niebrzegów

Kolor: żółty Nazwa: Ścieżka „żółta” NiebrzegówRanga: lokalnaDystans: 12,8 kmStopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe:Początek: szkoła podstawowa w NiebrzegowieKoniec: szkoła podstawowa w Niebrzegowie

Przebieg trasy: Niebrzegów - Łąki Bonowskie -jezioro Piskory - stawy Gózd - starorzecze Wieprza – NiebrzegówCharakterystyka ścieżki:Na trasę wyruszmy drogą asfaltową prowadzącą przez wieś w kierunku pd. - wschodnim. Ok. 0,3 km za wsią po lewej mijamy malownicze zakole Wieprza, z uchodzącym do niego ciekiem Rabik. Kierujemy się dalej drogą asfaltową przez las na południe. Po przebyciu niespełna 1 km po lewej stronie drogi otwiera się rozległy widok na kompleks Łąk Bonowskich. Podążamy drogą jeszcze ok. 0,9 km i docieramy do polnej drogi prowadzącej w głąb łąk w kierunku pd. - wschodnim. Tu łączymy się znakami zielonymi, którymi docieramy aż do jeziora Piskory - 3 km.Z przystanku na grobli jeziora Piskory wyruszamy trasą wspólną dla żółtych i czerwonych wzdłuż brzegu zbiornika na pn. - zachód, mając po lewej stronie zalesie zbocze niewielkiej wydmy. Po 0,75 km skręcamy drogą leśną w prawo i idziemy zachodnim podnóżem znacznie okazalszej wydmy. Po ok. 0,3 km skręcamy z drogi leśnej w prawo i wśród sosen i świerków wspinamy się na szczyt wydmy. Z punktu widokowego schodzimy na północ do opuszczonej przez nas niedawno drogi leśnej i podążamy nią 1,5

80

Page 81: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

km w kierunku pn. - wschodnim, do północnego skraju lasu, gdzie spotykamy się ze znakami i przystankiem "Ścieżki czerwonej". Po przejściu ok. 0,25 km po lewej stronie otwiera się rozległy widok na zbiorowiska wykształcone na dnie dawnych Stawów Gózd. Groblą dochodzimy do miejsca, gdzie do jednej z kwater tych stawów wpływają wody kierowane tu z jeziora Piskory.Przez kompleks Stawów Gózd przechodzimy groblą centralną w kierunku pn. - zachodnim ok. 1 km, po czym skręcamy na południe w kolejną groblę, którą po 0,3 km dochodzimy do skraju lasu. Po dalszych 100 m docieramy do skrzyżowania z drogą leśną. Udajemy się w kierunku pn. - zachodnim i po przejściu ok. 1 km dochodzimy do ukrytego wśród lasu starorzecza Wieprza.Znad starorzecza podążamy dalej drogą leśną. Po przejściu ok. 0,4 km wychodzimy na polanę nad wysokim, piaszczystym i stromym brzegiem Wieprza. Od polany nad Wieprzem jest już zaledwie kilkadziesiąt metrów do drogi asfaltowej, którą wracamy do Niebrzegowa.

3. Szlaki rowerowe:1. „Lublin – Nałęczów - Kazimierz Dolny”

Kolor: Czerwony - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z czerwonym paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie Rok pierwszego znakowania: 2004Nazwa: „Lublin-Nałęczów-Kazimierz Dolny”Ranga: PonadlokalnaDystans: ok. 62 km,Stopień trudności: trasa średniej trudnościRodzaj nawierzchni: asfaltowa 46 km, utwardzona 2 km, gruntowa 14 kmPunkty startowe: Początek trasy: Lublin, Skansen Ziemi lubelskiejKoniec trasy: Kazimierz Dolny - skrzyżowanie drogi powiatowej i gminnej obok Ośrodka Wczasowego ARKADIA

Przebieg trasy: Kazimierz Dolny – 11,5 km - Rzeczyca – 6,5 km - Rąblów – 3,3 km - Stanisławka – 1,8 km - Kębło – 2,9 km - Wąwolnica – 6,0 km - Nałęczów – 8,5 km - Wojciechów – 4,6 km - Miłocin – 7,5 km - Motycz – 5,0 km - Dąbrowica – 4,4 km - Lublin (Muzeum Wsi Lubelskiej)

Krótka charakterystyka:Szlak prowadzi przez urokliwe zakątki Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Rozpoczyna się w Kazimierzu Dolnym, przy ośrodku szkoleniowym „Arkadia”. Dalej biegnie doliną Grodarza i Potoku Witoszyńskiego do Rąblowa, skąd wiedzie do Wąwolnicy sławnej z kultu Matki Boskiej Kębelskiej i doliną Bystrej do Nałęczowa, aby skończyć swój bieg w Lublinie przy skansenie „Muzeum Wsi Lubelskiej”. Na trasie łączy się z czarnym szlakiem rowerowym „Nitką kolejki wąskotorowej” w miejscowości Kębło.

Ciekawe miejsca na szlaku:Kazimierski Park Krajobrazowy został powołany w 1979 r. Zajmuje on obszar 13670 ha, zaś otulina 25000 ha. Na terenie Powiatu Opolskiego znajduje się tylko fragment parku o powierzchni 1690 ha i 4560 ha otuliny. Pod względem administracyjnym fragment ten występuje na terenie gminy Karczmiska i gminy Wilków. Kazimierski Park Krajobrazowy obejmuje fragment Płaskowyżu Nałęczowskiego i Równiny Bełżyckiej oraz piękny przełom Środkowej Wisły i wschodni skraj Równiny Radomskiej. Różnice wysokości między dnem doliny Wisły a krawędzią płaskowyżu dochodzą do 90 m. Na stromych zboczach przełomu odsłonięte zostały białe, wapienne skały podłoża. Sam płaskowyż pocięty jest gęstą siecią lessowych wąwozów, dochodzących do 30 m głębokości. Szczególną osobliwością geomorfologiczną parku jest wspaniała, 90-metrowej wysokości, niemal pionowa skarpa nadbudowana lessem, wznosząca się ponad ujściem rzeki Chodelki do Wisły, w rejonie wsi Dobre. Skarpa jest objęta szczególną ochroną jako rezerwat przyrody. Kazimierski Park Krajobrazowy jest rejonem występowania wielu źródeł wód powierzchniowych. Najpiękniejsze z nich znajdują się w dnach wąwozów w rejonie wsi Rogów. Szata leśna pokrywa ok. 20% powierzchni parku. Lasy liściaste porastają przede wszystkim

81

Page 82: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

zbocza wąwozów i nie tworzą na ogół większych zwartych kompleksów. Najcenniejsze florystycznie są niewielkie fragmenty muraw stepowych, które zachowały się na skarpie w Dobrem, w rejonie Męćmierza, na wzgórzu Albrechtówka, na Górze Trzech Krzyży i na skarpie w rejonie Janowca. Gdzieniegdzie można tam jeszcze spotkać tak rzadkie i ciekawe rośliny jak: wisienka stepowa, zawilec wielkokwiatowy, miłek wiosenny, oman wąskolistny, ostnica włosowata. W świecie zwierząt Kazimierskiego Parku Krajobrazowego na szczególną uwagę zasługują owady stepowe, występujące na skarpie w Dobrem oraz ptaki doliny Wisły. Na jednej z piaszczystotrawiastych wysp wiślanych utworzono rezerwat przyrody chroniący stanowiska lęgowe takich ptaków jak: ostrygojad, rybitwa białoczelna, mewa czarnogłowa, sieweczka obrożna.

Kazimierz Dolny – leży w miejscu, gdzie do Wisły uchodzi niewielki potok Grodarz. Już we wcześniejszym średniowieczu istniała tu osada Wietrzna Góra. Jest to jedno z najpiękniejszych polskich miast. Jako zespół krajobrazowo-architektoniczny zaliczany jest do zabytków najwyższej klasy. Warto zobaczyć: Gotycko-renesansowy kościół farny zbudowany w poł. XV w. z fundacji Kazimierza Wielkiego. Baszta pochodząca prawdopodobnie z XIII w. jest najstarszym zabytek miasta. Ruiny gotycko-renesansowego zamku, wybudowany w poł. XIV wieku prawdopodobnie przez

Kazimierza Wielkiego. Zabytkowe kamienice – Kamienica Celejowska, Gdańska, Biała i Górskich oraz renesansowy układ

urbanistyczny miasta. Kościoł pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, Kościół Św. Anny. Góra Trzech Krzyży – punkt widokowy na miasto i okolice. Muzeum Sztuki Złotniczej, Kuncewiczówka.

Kębło – Kapliczka Matki Bożej Kębelskiej; tradycja kultu sięga XIII w.

Nałęczów – miasto uzdrowiskowe położone malowniczo w dolinie Bystrej i Bochotniczanki. Głównym walorem Nałęczowa jest charakterystyczny klimat sprzyjający przede wszystkim w leczeniu chorób układu krążenia a także niezwykła atmosfera architektury zabytkowej oraz zieleni. Warto zobaczyć : Park Zdrojowy z Sanatorium nad brzegiem stawu, Stare Łazienki, pijalnię wód z palmiarnią, Pałac

Małachowskich z XVIII w., w którym mieści się Muzeum Bolesława Prusa. ulice Nałęczowa : Armatnia Góra oraz Aleja Lipowa z licznymi, secesyjnymi willami.

Rąblów – wieś była miejscem bitew podczas I jak i II wojny światowej. Na Rąblowskiej polanie znajduje sie pomnik upamiętniający walkę z hitlerowcami, która miała miejsce 14 maj 1944 roku.

Skansen „Muzeum Wsi Lubelskiej” - największy skansen w województwie Lubelskim, podzielony jest na sektory poszczególnych regionów geograficznych dawnej Lubelszczyzny. Można tu zobaczyć stare przedmioty codziennego użytku oraz dawną architekturę wiejską.

Wąwolnica – jedna z najstarszych osad na Lubelszczyźnie powstała w XI/XII w. W Wąwolnicy mieści się Sanktuarium Matki Boskiej Kębelskiej, kult cudownej figurki sięga prawdopodobnie końca XII w. W miejscowości warto zwiedzić neogotycki kościół parafialny z 1914 r. oraz XIV wieczną gotycką kaplicę.

2. „Kazimierz Dolny – Kraśnik”

Kolor: Czerwony - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z czerwonym paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie Rok pierwszego znakowania: 2004Nazwa: „Kazimierz Dolny-Kraśnik”Ranga: PonadlokalnaDystans: ok. 107 km,

82

Page 83: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Stopień trudności: trasa średniej trudnościRodzaj: PrzejazdowyRodzaj nawierzchni: asfaltowa 75 km, utwardzona 20 km, gruntowa 12 kmPunkty startowe: Początek trasy: Kazimierz Dolny - skrzyżowanie drogi powiatowej i gminnej obok Ośrodka Wczasowego ARKADIAKoniec trasy: Kraśnik

Przebieg trasy : Kazimierz Dolny – 4,5 km - Męćmierz – 3,0 km – Podgórz – 3,3 km - Dobre – 2,8 km – Wilków – 2 km – Szczekarków – 4,0 km – Kępa Chotecka – 15 km - Głodno – 3,4 km - Janiszów – 2,7 km - Wojciechów – 3,1 km - Kamionka – 4,8 km - Góry Kluczkowickie – 5,0 km - Niesiołowice – 9,0 km - Józefów nad Wisłą – 2,0 km - Rybitwy – 2,4 km - Bór – 3,0 km - Prawno – 2,0 km - Mazanów – 3,8 km – Kol. Boiska – 2,0 km - Idalin – 2,0 km - Chruślanki Józefowskie – 7,0 km - Bęczyn – 3,0 km - Urzędów – 5,7 km - Dzierzkowice – 11,0 km - Kraśnik

Krótka charakterystyka:Szlak rozpoczyna się w Kazimierzu Dolnym obok ośrodka wypoczynkowego „Arkadia”, następnie przebiega przez Kazimierski Park Krajobrazowy, mija rezerwat „Skarpa Dobrska” i wkracza na teren doliny rzeki Chodelki. Następnie przebiega przez Wrzelowiecki Park Krajobrazowy i kończy swój bieg w dolinie Wyżnicy w miejscowości Kraśnik. Na trasie łączy się z żółtym szlakiem rowerowym „Kazimierz Dolny-Opole Lubelskie-Bęczyn” w miejscowości Bęczyn.

Ciekawe miejsca na szlaku:Bęczyn – wieś położona nad rzeką Urzędówką; znajduje się tu m.in.: warsztat garncarski rodziny Gajewskich (od 1753 r.), Punkt Edukacji leśnej przy leśniczówce Wolski Bór, pomnik mjr Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora”.

Dobre – nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od staropolskiego słowa „debra” oznaczającego stromy stok. W XIX w. był tu folwark. Do wsi przylega rezerwat przyrody „Skarpa Dobrska”. Utworzony w 1991 r.; 40 ha powierzchni; wysokość względna skarpy ok. 90 m; z rozgałęzionymi wąwozami tworzącymi fascynującą rzeźbę terenu.

Dzierzkowice – warto zobaczyć drewniany kościół z lat 1730-48.

Janiszów – Pomnik upamiętniający poległych żołnierzy Batalionów Chłopskich.

Józefów nad Wisłą - osada miejska przepięknie umiejscowiona na wysokim, prawym brzegu Wisły, która przyjmuje tu trzy dopływy: potok Wrzelowiecki, Wyżnicę oraz Kamienną. Na urwistym zboczu doliny Wisły dominują zabudowania zespołu klasztornego pobernardyński, który obejmuje barokowy kościół pw. Bożego Ciała z lat 1730-1743 fundacji Józefa Potockiego, klasztor pobernardyński, dzwonnicę oraz bramę reprezentacyjną. W północnej części Józefowa znajduje sie zespół pałacowo-parkowy z murowanym pałacem z XVIII w. oraz kamienną ławką parkową z rzeźbą Chrystusa. Z parku podziwiać można wspaniały pejzaż na dolinę Wisły. W Józefowie zlokalizowany jest także wiatrak holenderski z II poł. XVIII w lub XIX w.

Kazimierski Park Krajobrazowy został powołany w 1979 r. Zajmuje on obszar 13670 ha, zaś otulina 25000 ha. Na terenie Powiatu Opolskiego znajduje się tylko fragment parku o powierzchni 1690 ha i 4560 ha otuliny. Pod względem administracyjnym fragment ten występuje na terenie gminy Karczmiska i gminy Wilków. Kazimierski Park Krajobrazowy obejmuje fragment Płaskowyżu Nałęczowskiego i Równiny Bełżyckiej oraz piękny przełom Środkowej Wisły i wschodni skraj Równiny Radomskiej. Różnice wysokości między dnem doliny Wisły a krawędzią płaskowyżu dochodzą do 90 m. Na stromych zboczach przełomu odsłonięte zostały białe, wapienne skały podłoża. Sam płaskowyż pocięty jest gęstą siecią lessowych wąwozów, dochodzących do 30 m głębokości. Szczególną osobliwością geomorfologiczną parku jest wspaniała, 90-metrowej wysokości, niemal pionowa skarpa nadbudowana

83

Page 84: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

lessem, wznosząca się ponad ujściem rzeki Chodelki do Wisły, w rejonie wsi Dobre. Skarpa jest objęta szczególną ochroną jako rezerwat przyrody. Kazimierski Park Krajobrazowy jest rejonem występowania wielu źródeł wód powierzchniowych. Najpiękniejsze z nich znajdują się w dnach wąwozów w rejonie wsi Rogów. Szata leśna pokrywa ok. 20% powierzchni parku. Lasy liściaste porastają przede wszystkim zbocza wąwozów i nie tworzą na ogół większych zwartych kompleksów. Najcenniejsze florystycznie są niewielkie fragmenty muraw stepowych, które zachowały się na skarpie w Dobrem, w rejonie Męćmierza, na wzgórzu Albrechtówka, na Górze Trzech Krzyży i na skarpie w rejonie Janowca. Gdzieniegdzie można tam jeszcze spotkać tak rzadkie i ciekawe rośliny jak: wisienka stepowa, zawilec wielkokwiatowy, miłek wiosenny, oman wąskolistny, ostnica włosowata. W świecie zwierząt Kazimierskiego Parku Krajobrazowego na szczególną uwagę zasługują owady stepowe, występujące na skarpie w Dobrem oraz ptaki doliny Wisły. Na jednej z piaszczystotrawiastych wysp wiślanych utworzono rezerwat przyrody chroniący stanowiska lęgowe takich ptaków jak: ostrygojad, rybitwa białoczelna, mewa czarnogłowa, sieweczka obrożna.

Kazimierz Dolny – leży w miejscu, gdzie do Wisły uchodzi niewielki potok Grodarz. Już we wcześniejszym średniowieczu istniała tu osada Wietrzna Góra. Jest to jedno z najpiękniejszych polskich miast. Jako zespół krajobrazowo-architektoniczny zaliczany jest do zabytków najwyższej klasy. Warto zobaczyć:

Gotycko-renesansowy kościół farny zbudowany w poł. XV w. z fundacji Kazimierza Wielkiego. Baszta pochodząca prawdopodobnie z XIII w. jest najstarszym zabytek miasta. Ruiny gotycko-renesansowego zamku, wybudowany w poł. XIV wieku prawdopodobnie przez

Kazimierza Wielkiego. Zabytkowe kamienice – Kamienica Celejowska, Gdańska, Biała i Górskich oraz renesansowy układ

urbanistyczny miasta. Kościoł p.w. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, Kościół Św. Anny. Góra Trzech Krzyży – punkt widokowy na miasto i okolice. Muzeum Sztuki Złotniczej, Kuncewiczówka.

Kluczkowice – pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1409 r. Właścicielami Kluczkowic byli m.in. Lubomirscy i Kleniewscy. W miejscowości warto zobaczyć zespół pałacowo-parkowy Kleniewskich, eklektyczny pałac został wzniesiony najprawdopodobniej w latach 1821-1831 i otoczony jest wspaniałym parkiem z pomnikowymi dębami. Kraśnik – położony nad rzeką Wyżnicą na Wzniesieniach Urzędowskich. Kraśnik powstał w XIII w. W mieście znajduje się kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Augustyna z XV w., barokowy kościół szpitalny św. Ducha z XVIII w. oraz dwie bożnice z XVIII i zamczysko z zachowanymi zarysami fos. Męćmierz – stara osada flisacka z początku XV w. W centrum wioski znajduje się studnia z gontowym daszkiem a nad Wisłą umiejscowiony jest wiatrak kozłowy należący do najstarszych występujących na terenie Polski. Podgórz - funkcjonowało tu wczesnośredniowieczne grodzisko słowiańskie (VIII-IX w.); Rezerwat przyrody „Skarpa Dobrska” z przepięknym widokiem na Małopolski Przełom Wisły, Kotlinę Chodelską oraz na rezerwat „Krowią Wyspę”, na której gnieżdżą się rzadkie gatunki ptaków.Rezerwat „Krowia Wyspa” - został utworzony Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa dnia 9 IX 1991r. jako rezerwat częściowy typu faunistycznego. Celem ochrony jest zachowanie stanowisk lęgowych wielu gatunków ptaków wodno - błotnych. Obejmuje on wyspę położoną w nurcie rozszerzonego koryta Wisły na 353-354 km. biegu rzeki, w granicach Małopolskiego Przełomu Wisły. Obszar rezerwatu poza wyspą, której powierzchnia wynosi 29,96 ha, obejmuje piaszczyste ławice i pas nurtu rzeki o szerokości 50-120 m., przylegający ze wszystkich stron do wyspy. Całkowita powierzchnia rezerwatu wynosi 62,3 ha. „Krowia Wyspa” użytkowana jest jako pastwisko, prowadzony na niej ekstensywny wypas bydła i koni decyduje o zachowaniu zbiorowisk roślinnych, stanowiących siedliska lęgowe ptaków. Dalsze zachowanie tego sposobu gospodarowania może warunkować występowanie tu bogatego zgrupowania ptactwa. Na wyspie gnieżdżą się następujące gatunki ptaków: krzyżówka, cyranka, cyraneczka, płaskonos, czernica, ostrygojad, sieweczka obrożna, sieweczka rzeczna, czajka, krwawodziób, rycyk, śmieszka, mewa białogłowa, mewa czarnogłowa, mewa 84

Page 85: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

pospolita, rybitwa zwyczajna, rybitwa białoczelna, skowronek polny, pliszka żółta, brzegówka, nurogęś. Poza tymi gatunkami zaobserwowano kilkadziesiąt innych gatunków ptaków, zatrzymujących się tu podczas wiosennych lub jesiennych wędrówek, albo będących gośćmi zimowymi. Spośród gatunków ptaków zasiedlających „Krowią Wyspę” na szczególną uwagę zasługuje ostrygojad. Ptak ten w głębi kraju gnieździ się bardzo rzadko na wyspach śródlądowych – jego stałe lęgowisko w Polsce to wybrzeże Bałtyku. „Krowia Wyspa” jest jedną z nielicznych wysp na obszarze Małopolskiego Przełomu Wisły zasiedloną przez ten gatunek. Rezerwat „Skarpa Dobrska” - utworzony został zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 8 lipca 1991 r jako rezerwat krajobrazowy częściowy. Ma on na celu ochronę i zachowanie wychodni i odsłonięć różnowiekowych osadów czwartorzędowych, różnorodnych form rzeźby oraz ciepłolubnych muraw z licznymi rzadkimi gatunkami roślin. Rezerwat położony jest w północnej części gminy Wilków na nieużytkach rolnych i pastwiskach wsi Podgórz i Dobre. Jego powierzchnia wynosi 39,7 ha. Pod względem fizjograficznym obejmuje on zachodnią krawędź Równiny Bełżyckiej stromo opadającą ku Kotlinie Chodelskiej. Krawędź ta ma założenia tektoniczne i związana jest z wychodniami skał węglanowych wieku kredowego. Dodatkowo nadbudowana została w czasie ostatniego zlodowacenia kilkumetrowej miąższości płatem lessowym, co spowodowało, że wysokość względna krawędzi w jej zachodniej części dochodzi do 90 m. Rezerwat „Skarpa Dobrska” słynie z wąwozów, które są jednymi z najgłębszych tego typu form w Polsce. Ich głębokość dochodzi do 40 metrów. Mogły się one rozwinąć dzięki zalegającej tu dużej miąższości skał lessowych. Osobliwością tego rezerwatu są również występujące na stromych, wapiennych i lessowych zboczach murawy kserotermiczne. Spośród roślin na szczególną uwagę zasługują tu miłek wiosenny, oman wąskolistny, wężymord stepowy, ostnica włosowata, kosatka kielichowata, turzyca delikatna, wisienka karłowata, ożota zwyczajna, macierzanka Marschalla, goryczka orzęsiona.Szczekarków – dawny majątek ziemski rodziny Kleniewskich. W wiosce znajduje się młyn drewniany z 1915 r. Urzędów – wieś leżąca na Wzniesieniach Urzędowskich, przy starym szlaku z Krakowa do Wilna. W miejscowości warty zobaczenia jest późnobarokowy kościół z II połowy XVIII w., kaplica Św. Otylii z 1890 r. ze źródełkiem do której prowadzi aleja z rzeźbami oraz fragmenty obwarowań ziemnych. Wilków – wieś założona w XV w. Warto zobaczyć murowany kościół pw. Św. Floriana i Urszuli zbudowany w 1625 r. , murowaną dzwonnicę z 1921 r. oraz drewniana kapliczkę z rzeźbą Św. Nepomucena z XIX w. Wrzelów – w średniowieczu wieś stanowiła własność szlachecką; w XIX w. był tu folwark. Wrzelowiecki Park Krajobrazowy utworzony został w 1990 roku. Jego powierzchnia wynosi 4998 ha, zaś otuliny 13625 ha. Pod względem administracyjnym rozpościera się na terenie gminy Józefów i Opole Lubelskie, w całości znajduje się na terenie Powiatu Opolskiego. Park położony jest na pograniczu 3 jednostek fizjograficznych: Doliny Wisły, Wzniesień Urzędowskich i Kotliny Chodelskiej. Posiada bardzo urozmaiconą rzeźbę terenu: stromą krawędź doliny Wisły, liczne wąwozy lessowe, suche doliny, zagłębienia bezodpływowe o charakterze krasowym lub sufozyjnym, wreszcie pola wydmowe i równiny. Przyrodniczą i krajobrazową oś parku stanowi dolina potoku Wrzelowieckiego, głęboko wcięta w pokrywę lessową i skały węglanowe. Uchodzi ona do doliny Wisły, której zbocze na odcinku od Józefowa do Piotrawina stanowi fragment jednego z najpiękniejszych w Europie profili geologicznych odsłaniających utwory górnej kredy. W ujściowym odcinku Potoku Wrzelowieckiego oraz w dolinie Wisły występują zespoły wydm osiągających 10-15 m wysokości. Obszarom wydmowym towarzyszą podmokłe, wypełnione torfem niecki o średnicach 200-400 m. Lasy Wrzelowieckiego Parku Krajobrazowego cechuje duży stopień naturalności, wysoki udział płatów leśnych o cennych przyrodniczo, starych drzewostanach oraz występowanie wielu rzadkich gatunków roślin zielnych. Przeważają bory sosnowo-dębowe oraz grądy grabowo-dębowe. Z roślin rzadkich na uwagę zasługują: wawrzynek wilcze łyko, lilia złotogłów, parzydło leśne, bluszcz pospolity, tojad mołdawski, tojad dzióbaty, turówka wonna oraz storczyki: podkolan biały i gnieźnik leśny. Na nasłonecznionych zboczach doliny Wisły występują interesujące zbiorowiska roślin stepowych z wisienką stepową, omanem wąskolistnym, miłkiem wiosennym, powojnikiem prostym. Na wydmach spotykany jest pięknie pachnący goździk piaskowy.

3. „Kazimierz Dolny - Opole Lubelskie – Bęczyn”85

Page 86: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Kolor: Żółty - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z żółtym paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: Starostwo Powiatowe w Opolu LubelskimRok pierwszego znakowania: 2006 Nazwa: „Kazimierz Dolny-Opole Lubelskie-Bęczyn”Ranga: PonadlokalnaDystans: 68 kmStopień trudności: Trasa średnio trudnaRodzaj: PrzejazdowyRodzaj nawierzchni: asfaltowa 40 km, utwardzona 5 km, gruntowa 23 kmPunkty startowe: Początek: Kazimierz Dolny - skrzyżowanie drogi powiatowej i gminnej obok Ośrodka Wczasowego ARKADIAKoniec: Bęczyn - skrzyżowanie dróg w kierunku Urzędowa i leśniczówki „Wolski Bór”

Przebieg trasy: Kazimierz Dolny – 3,2 km - Cholewianka – 3,4 km - Zagajdzie – 2,3 km - Rogów – 3,5 km - Polanówka – 9,7 km– Pomorze – 5,0 km - Opole Lubelskie (Zespół Szkół Nr 1) - 3,4 km – Grabówka (most na rzece Chodelce) – 4,3 km – Dębiny – 3,4 km – Siewalka (Szkoła Podstawowa) – 1,7 km – Ruda Godowska (przepust drogowy na cieku wodnym) - 3,7 km – Budzyń – 1,3 km - Wólka Komaszycka – 4,2 km - Puszno Godowskie – 2,5 km – Dąbrowa Godowska – 2,3 km – Świdno – 1,3 km - Majdan Bobowski – 3,5 km - Kol. Boby – 6,4 km - Natalin – 3,0 km - Bęczyn.

Krótka charakterystyka:Trasa wraz z czerwonym szlakiem „Kazimierz Dolny-Kraśnik” tworzy pętlę o długości ok. 150 km.

Szlak przebiega południkowo przez teren Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu i Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, łącząc 3 powiaty – puławski, opolski i kraśnicki. Rozpoczyna swój bieg w Kazimierzu Dolnym obok ośrodka wypoczynkowego „Arkadia” i kończy w Bęczynie łącząc się z czerwonym szlakiem rowerowym „Kazimierz Dolny - Kraśnik”.

Ciekawe miejsca na szlaku:Bęczyn – wieś położona nad rzeką Urzędówką; znajduje się tu m.in.: warsztat garncarski rodziny Gajewskich (od 1753 r.), Punkt Edukacji leśnej przy leśniczówce Wolski Bór, pomnik mjr Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora”.Bielsko – warsztaty archeologiczne organizowane w lipcu przez Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym.Kazimierski Park Krajobrazowy został powołany w 1979 r. Zajmuje on obszar 13670 ha, zaś otulina 25000 ha. Na terenie Powiatu Opolskiego znajduje się tylko fragment parku o powierzchni 1690 ha i 4560 ha otuliny. Pod względem administracyjnym fragment ten występuje na terenie gminy Karczmiska i gminy Wilków. Kazimierski Park Krajobrazowy obejmuje fragment Płaskowyżu Nałęczowskiego i Równiny Bełżyckiej oraz piękny przełom Środkowej Wisły i wschodni skraj Równiny Radomskiej. Różnice wysokości między dnem doliny Wisły a krawędzią płaskowyżu dochodzą do 90 m. Na stromych zboczach przełomu odsłonięte zostały białe, wapienne skały podłoża. Sam płaskowyż pocięty jest gęstą siecią lessowych wąwozów, dochodzących do 30 m głębokości. Szczególną osobliwością geomorfologiczną parku jest wspaniała, 90-metrowej wysokości, niemal pionowa skarpa nadbudowana lessem, wznosząca się ponad ujściem rzeki Chodelki do Wisły, w rejonie wsi Dobre. Skarpa jest objęta szczególną ochroną jako rezerwat przyrody. Kazimierski Park Krajobrazowy jest rejonem występowania wielu źródeł wód powierzchniowych. Najpiękniejsze z nich znajdują się w dnach wąwozów w rejonie wsi Rogów. Szata leśna pokrywa ok. 20% powierzchni parku. Lasy liściaste porastają przede wszystkim zbocza wąwozów i nie tworzą na ogół większych zwartych kompleksów. Najcenniejsze florystycznie są niewielkie fragmenty muraw stepowych, które zachowały się na skarpie w Dobrem, w rejonie Męćmierza, na wzgórzu Albrechtówka, na Górze Trzech Krzyży i na skarpie w rejonie Janowca. Gdzieniegdzie można 86

Page 87: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

tam jeszcze spotkać tak rzadkie i ciekawe rośliny jak: wisienka stepowa, zawilec wielkokwiatowy, miłek wiosenny, oman wąskolistny, ostnica włosowata. W świecie zwierząt Kazimierskiego Parku Krajobrazowego na szczególną uwagę zasługują owady stepowe, występujące na skarpie w Dobrem oraz ptaki doliny Wisły. Na jednej z piaszczystotrawiastych wysp wiślanych utworzono rezerwat przyrody chroniący stanowiska lęgowe takich ptaków jak: ostrygojad, rybitwa białoczelna, mewa czarnogłowa, sieweczka obrożna. Kazimierz Dolny – leży w miejscu, gdzie do Wisły uchodzi niewielki potok Grodarz. Już we wcześniejszym średniowieczu istniała tu osada Wietrzna Góra. Jest to jedno z najpiękniejszych polskich miast. Jako zespół krajobrazowo-architektoniczny zaliczany jest do zabytków najwyższej klasy. Warto zobaczyć:

Gotycko-renesansowy kościół farny zbudowany w poł. XV w. z fundacji Kazimierza Wielkiego. Baszta pochodząca prawdopodobnie z XIII w. jest najstarszym zabytek miasta. Ruiny gotycko-renesansowego zamku, wybudowany w poł. XIV wieku prawdopodobnie przez

Kazimierza Wielkiego. Zabytkowe kamienice – Kamienica Celejowska, Gdańska, Biała i Górskich oraz renesansowy układ

urbanistyczny miasta. Kościoł p.w. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, Kościół Św. Anny. Góra Trzech Krzyży – punkt widokowy na miasto i okolice. Muzeum Sztuki Złotniczej, Kuncewiczówka.

Opole Lubelskie – w XIV w. gród z drewnianym zamkiem założony przez księcia opolskiego Władysława Opolczyka; prawa miejskie od 1418 r.; w XVI-VII w. silny ośrodek kalwinizmu; w 1761 r. pierwsza w Polsce szkoła rzemieślnicza; zachowany tzw. otwarty układ urbanistyczny z XIV-XVII z dwoma rynkami. Warto zobaczyć:

XVII-wieczny pałac Lubomirskich, przekształcony w latach 1766-1773 na okazałą rezydencję, która miała być konkurencyjna do pałacu Czartoryskich w Puławach. Przekształcony później w koszary, obecnie jest siedzibą Liceum Ogólnokształcącego.

Kościół parafialny p.w. WNMP z 1650-75 r. z cenną polichromią. Dzwonnicę z II poł. XVII w. Klasztor trójskrzydłowy – obecnie plebania z l. 1740-48. Budynki kolegium pijarskiego z ok. 1750 r. Zespół pałacowo-parkowy w Niezdowie z XVIII–wieczną rezydencją Lubomirskich. Cukrownię z 1884 r. Pomnik przyrody – jeden z najstarszych wiązów na Lubelszczyźnie.

Polanówka – w XIX w. był tu folwark; kaplica św. Barbary i stacja kolei wąskotorowej – dawniej była tu ładownia cukrowni Opole, przez krótki okres w latach 50-tych stacja figurowała w rozkładzie jazdy pociągów osobowych. Obecnie tor ładunkowy jest zlikwidowany. Ostatni pociąg przyjechał tu 28 czerwca 2003 r. dziś już nieczynna.Pomorze - dobrze zachowany, drewniany młyn wodny, pole biwakowe oraz „Ścieżka przyrodnicza Kleniewo”. Nieopodal znajduje się malownicze jezioro Bartków Ług.Puszno Godowskie – w średniowieczu wieś włościańska, wchodziła w skład dóbr Godów. We wsi działa zespół obrzędowy „Kalina”, kultywujący miejscowe tradycje i zwyczaje ludowe. Warty zobaczenia jest obelisk upamiętniający obrońców przyrody ojczystej wzniesiony z okazji 75. rocznicy utworzenia Ligi Ochrony Przyrody.Rogów – warte zobaczenia są wąwozy rogowskie i źródła Jaworzanki – Ośmiornica Rogowska.Świdno – w średniowieczu stanowiło własność szlachecką; w XV w. wieś płaciła dziesięcinę plebanowi w Kłonicy; w XIX w. był tu folwark.Urzędów – wieś leżąca na Wzniesieniach Urzędowskich, przy starym szlaku z Krakowa do Wilna. W miejscowości warty zobaczenia jest późnobarokowy kościół z II połowy XVIII w., kaplica Św. Otylii z 1890 r. ze źródełkiem do której prowadzi aleja z rzeźbami oraz fragmenty obwarowań ziemnych. Wrzelowiecki Park Krajobrazowy utworzony został w 1990 roku. Jego powierzchnia wynosi 4998 ha, zaś otuliny 13625 ha. Pod względem administracyjnym rozpościera się na terenie gminy Józefów i Opole Lubelskie, w całości znajduje się na terenie Powiatu Opolskiego. Park położony jest na pograniczu 3 jednostek fizjograficznych: Doliny Wisły, Wzniesień Urzędowskich i Kotliny Chodelskiej. Posiada bardzo urozmaiconą rzeźbę terenu: stromą krawędź doliny Wisły, liczne wąwozy lessowe, suche doliny,

87

Page 88: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

zagłębienia bezodpływowe o charakterze krasowym lub sufozyjnym, wreszcie pola wydmowe i równiny. Przyrodniczą i krajobrazową oś parku stanowi dolina potoku Wrzelowieckiego, głęboko wcięta w pokrywę lessową i skały węglanowe. Uchodzi ona do doliny Wisły, której zbocze na odcinku od Józefowa do Piotrawina stanowi fragment jednego z najpiękniejszych w Europie profili geologicznych odsłaniających utwory górnej kredy. W ujściowym odcinku Potoku Wrzelowieckiego oraz w dolinie Wisły występują zespoły wydm osiągających 10-15 m wysokości. Obszarom wydmowym towarzyszą podmokłe, wypełnione torfem niecki o średnicach 200-400 m. Lasy Wrzelowieckiego Parku Krajobrazowego cechuje duży stopień naturalności, wysoki udział płatów leśnych o cennych przyrodniczo, starych drzewostanach oraz występowanie wielu rzadkich gatunków roślin zielnych. Przeważają bory sosnowo-dębowe oraz grądy grabowo-dębowe. Z roślin rzadkich na uwagę zasługują: wawrzynek wilcze łyko, lilia złotogłów, parzydło leśne, bluszcz pospolity, tojad mołdawski, tojad dzióbaty, turówka wonna oraz storczyki: podkolan biały i gnieźnik leśny. Na nasłonecznionych zboczach doliny Wisły występują interesujące zbiorowiska roślin stepowych z wisienką stepową, omanem wąskolistnym, miłkiem wiosennym, powojnikiem prostym. Na wydmach spotykany jest pięknie pachnący goździk piaskowy.

4. „Dolina Chodelki”Kolor: Niebieski - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach -. na białym tle czarny rowerek z niebieskim paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: Starostwo Powiatowe w Opolu LubelskimRok pierwszego znakowania: 2006 Nazwa: „Dolina Chodelki”Ranga: PonadlokalnaDystans: 51 kmStopień trudności: trasa trudnaRodzaj: PrzejazdowyRodzaj nawierzchni: asfaltowa 18 km, utwardzona 5 km, gruntowa 28 kmPunkty startowe:Początek: Przystanek PKS pomiędzy Kolonią Borów a SkrzyńcemKoniec: Podgórz - Kapliczka Św. Jana i Pawła przy drodze powiatowej

Przebieg trasy: Kolonia Borów – 2,3 km- Borów – 2,35 km- Jeżów – 3,5 km - Chodel – 4,45 km - Budzyń -1,3 km - Wólka Komaszycka – 5,8 km - Emilcin - 6,1 km - Opole Lubelskie (Zespół Szkół Nr 1) – 5,0 km - Pomorze – 4,2 km - Chodlik - 2,8 km – Żmijowiska (most na rzece Jankówce) – 1,6 km - Kosiorów – 4,0 km - Polanówka – 4,11 km - Dobre – 3,9 - km - Podgórz.

Krótka charakterystyka:Szlak rozpoczyna się razem z czarnym szlakiem rowerowym „Gościniec Piotrawiński” w miejscowości Kol. Borów na granicy powiatu opolskiego i lubelskiego. Prowadzi przez teren Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu obejmującego dolinę rzeki Chodelki - jeden z najczystszych i najpiękniejszych obszarów na Lubelszczyźnie. Końcowy odcinek szlaku przechodzi obok grodzisk słowiańskich z VIII-X wieku – największego skupiska wczesnośredniowiecznych założeń obronnych międzyrzecza Wisły i Bugu, a kończy się w miejscowości Podgórz, łącząc się z czerwonym szlakiem rowerowym „Kazimierz Dolny-Kraśnik”.

Ciekawe miejsca na szlaku:Borów – dobrze zachowany drewniany młyn oraz młyn murowany stojący w otoczeniu lasu i stawów hodowlanych.Chodel – miejscowość założona na terenie wsi Kłodnica przez Bernarda Maciejewskiego. Prawa miejskie w latach 1440-1866; zachowany układ urbanistyczny z XVI-XVIII w. Warto zobaczyć :

Gotycko-renesansowy kościół parafialny pw. Świętej Trójcy, wybudowany w 1541 r.; z 30 metrową wieżą zakończona koroną, obrazem MB Loretańskiej, chrzcielnicą z 1616 r. oraz piaskowym nagrobkiem fundatora kościoła – Bernarda Maciejowskiego i jego żony Elżbiety.

88

Page 89: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Mogiła żołnierzy austriackich z czasów I wojny światowej; Projektowany użytek ekologiczny położony na północny zachód od Chodla z płytkim stawem,

stanowiącym miejsce lęgów i żerowania wielu gatunków ptaków; Zalew, który otaczają sosnowe lasy i zagajniki. Zbiornik ten pełni funkcje rekreacyjne.

Chodlik – grodzisko wczesnośredniowieczne z VII-X w. Największe (9 ha) i najlepiej zachowane w Polsce, zamieszkiwane przez Lędzian (10 tys.).Jest otoczone trzema współśrodkowymi wałami i było niegdyś jednym z głównych grodów plemiennych między Wisłą i Bystrzycą. Miejscowość słynna jest z „Majówki archeologicznej” - festynu organizowanego przez lubelskie Stowarzyszenie Archeologów Polskich, Pracownię Badań i Nadzorów Archeologicznych, Starostwo Powiatowe w Opolu Lubelskim i Gminę Karczmiska.Dobre – nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od staropolskiego słowa „debra” oznaczającego stromy stok. W XIX w. był tu folwark. Do wsi przylega rezerwat przyrody „Skarpa Dobrska”. Utworzony w 1991 r.; 40 ha powierzchni; wysokość względna skarpy ok. 90 m; z rozgałęzionymi wąwozami tworzącymi fascynującą rzeźbę terenu. Emilcin – 10 ha użytek ekologiczny obejmujący płat torfowiska niskiego z niewielkim oczkiem wodnym; miejscowość słynna ze zjawisk nadprzyrodzonych – lądowania w 1978 r. niezidentyfikowanego obiektu latającego. W 25. rocznicę wydarzeń Fundacja Nautilius wybudowała pomnik UFO.Jeżów – kompleksy stawów hodowlanych z ruinami rządcówki. Wśród mokradeł Chodelki na niewielkim wzniesieniu tzw. Lorecie stoją ruiny pojezuickiego kościoła p.w. M.B. Loretańskiej. Styl barokowy. Wybudowany na wzór Katedry Lubelskiej, funkcjonował w latach 1736-1750. Wkomponowany w projektowany zespół przyrodniczo-krajobrazowy, obejmujący kompleks stawów hodowlanych, łąki oraz fragment boru sosnowego.Kazimierski Park Krajobrazowy został powołany w 1979 r. Zajmuje on obszar 13670 ha, zaś otulina 25000 ha. Na terenie Powiatu Opolskiego znajduje się tylko fragment parku o powierzchni 1690 ha i 4560 ha otuliny. Pod względem administracyjnym fragment ten występuje na terenie gminy Karczmiska i gminy Wilków. Kazimierski Park Krajobrazowy obejmuje fragment Płaskowyżu Nałęczowskiego i Równiny Bełżyckiej oraz piękny przełom Środkowej Wisły i wschodni skraj Równiny Radomskiej. Różnice wysokości między dnem doliny Wisły a krawędzią płaskowyżu dochodzą do 90 m. Na stromych zboczach przełomu odsłonięte zostały białe, wapienne skały podłoża. Sam płaskowyż pocięty jest gęstą siecią lessowych wąwozów, dochodzących do 30 m głębokości. Szczególną osobliwością geomorfologiczną parku jest wspaniała, 90-metrowej wysokości, niemal pionowa skarpa nadbudowana lessem, wznosząca się ponad ujściem rzeki Chodelki do Wisły, w rejonie wsi Dobre. Skarpa jest objęta szczególną ochroną jako rezerwat przyrody. Kazimierski Park Krajobrazowy jest rejonem występowania wielu źródeł wód powierzchniowych. Najpiękniejsze z nich znajdują się w dnach wąwozów w rejonie wsi Rogów. Szata leśna pokrywa ok. 20% powierzchni parku. Lasy liściaste porastają przede wszystkim zbocza wąwozów i nie tworzą na ogół większych zwartych kompleksów. Najcenniejsze florystycznie są niewielkie fragmenty muraw stepowych, które zachowały się na skarpie w Dobrem, w rejonie Męćmierza, na wzgórzu Albrechtówka, na Górze Trzech Krzyży i na skarpie w rejonie Janowca. Gdzieniegdzie można tam jeszcze spotkać tak rzadkie i ciekawe rośliny jak: wisienka stepowa, zawilec wielkokwiatowy, miłek wiosenny, oman wąskolistny, ostnica włosowata. W świecie zwierząt Kazimierskiego Parku Krajobrazowego na szczególną uwagę zasługują owady stepowe, występujące na skarpie w Dobrem oraz ptaki doliny Wisły. Na jednej z piaszczystotrawiastych wysp wiślanych utworzono rezerwat przyrody chroniący stanowiska lęgowe takich ptaków jak: ostrygojad, rybitwa białoczelna, mewa czarnogłowa, sieweczka obrożna. Kolonia Borów – Chodelka w tej miejscowości przyjmuje prawy dopływ – ciek spod Zalesia. Rzeka i i jej dolina zachowały niemal naturalny charakter oraz funkcjonują tu zespoły źródeł dolinnych o wysokiej wydajności. Opole Lubelskie – w XIV w. gród z drewnianym zamkiem założony przez księcia opolskiego Władysława Opolczyka; prawa miejskie od 1418 r.; w XVI-VII w. silny ośrodek kalwinizmu; w 1761 r. pierwsza w Polsce szkoła rzemieślnicza; zachowany tzw. otwarty układ urbanistyczny z XIV-XVII z dwoma rynkami. Warto zobaczyć:

XVII-wieczny pałac Lubomirskich, przekształcony w latach 1766-1773 na okazałą rezydencję, która miała być konkurencyjna do pałacu Czartoryskich w Puławach. Przekształcony później w koszary, obecnie jest siedzibą Liceum Ogólnokształcącego.

Kościół parafialny pw. WNMP z 1650-75 r. z cenną polichromią.89

Page 90: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Dzwonnicę z II poł. XVII w. Klasztor trójskrzydłowy – obecnie plebania z l. 1740-48. Budynki kolegium pijarskiego z ok. 1750 r. Zespół pałacowo-parkowy w Niezdowie z XVIII–wieczną rezydencją Lubomirskich. Cukrownię z 1884 r. Pomnik przyrody – jeden z najstarszych wiązów na Lubelszczyźnie.

Podgórz - funkcjonowało tu wczesnośredniowieczne grodzisko słowiańskie (VIII-IX w.); Rezerwat przyrody „Skarpa Dobrska” z przepięknym widokiem na Małopolski Przełom Wisły, Kotlinę Chodelską oraz na rezerwat „Krowią Wyspę”na której gnieżdżą się rzadkie gatunki ptaków.Polanówka – w XIX w. był tu folwark; kaplica św. Barbary i stacja kolei wąskotorowej – dawniej była tu ładownia cukrowni Opole, przez krótki okres w latach 50-tych stacja figurowała w rozkładzie jazdy pociągów osobowych. Obecnie tor ładunkowy jest zlikwidowany. Ostatni pociąg przyjechał tu 28 czerwca 2003 r. dziś już nieczynna.Pomorze - dobrze zachowany, drewniany młyn wodny, pole biwakowe oraz „Ścieżka przyrodnicza Kleniewo”. Nieopodal znajduje się malownicze jezioro Bartków Ług.Rezerwat „Krowia Wyspa” - został utworzony Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa dnia 9 IX 1991r. jako rezerwat częściowy typu faunistycznego. Celem ochrony jest zachowanie stanowisk lęgowych wielu gatunków ptaków wodno - błotnych. Obejmuje on wyspę położoną w nurcie rozszerzonego koryta Wisły na 353-354 km. biegu rzeki, w granicach Małopolskiego Przełomu Wisły. Obszar rezerwatu poza wyspą, której powierzchnia wynosi 29,96 ha, obejmuje piaszczyste ławice i pas nurtu rzeki o szerokości 50-120 m., przylegający ze wszystkich stron do wyspy. Całkowita powierzchnia rezerwatu wynosi 62,3 ha. „Krowia Wyspa” użytkowana jest jako pastwisko, prowadzony na niej ekstensywny wypas bydła i koni decyduje o zachowaniu zbiorowisk roślinnych, stanowiących siedliska lęgowe ptaków. Dalsze zachowanie tego sposobu gospodarowania może warunkować występowanie tu bogatego zgrupowania ptactwa. Na wyspie gnieżdżą się następujące gatunki ptaków: krzyżówka, cyranka, cyraneczka, płaskonos, czernica, ostrygojad, sieweczka obrożna, sieweczka rzeczna, czajka, krwawodziób, rycyk, śmieszka, mewa białogłowa, mewa czarnogłowa, mewa pospolita, rybitwa zwyczajna, rybitwa białoczelna, skowronek polny, pliszka żółta, brzegówka, nurogęś. Poza tymi gatunkami zaobserwowano kilkadziesiąt innych gatunków ptaków, zatrzymujących się tu podczas wiosennych lub jesiennych wędrówek, albo będących gośćmi zimowymi. Spośród gatunków ptaków zasiedlających „Krowią Wyspę” na szczególną uwagę zasługuje ostrygojad. Ptak ten w głębi kraju gnieździ się bardzo rzadko na wyspach śródlądowych – jego stałe lęgowisko w Polsce to wybrzeże Bałtyku. „Krowia Wyspa” jest jedną z nielicznych wysp na obszarze Małopolskiego Przełomu Wisły zasiedloną przez ten gatunek. Rezerwat „Skarpa Dobrska” - utworzony został zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 8 lipca 1991 r jako rezerwat krajobrazowy częściowy. Ma on na celu ochronę i zachowanie wychodni i odsłonięć różnowiekowych osadów czwartorzędowych, różnorodnych form rzeźby oraz ciepłolubnych muraw z licznymi rzadkimi gatunkami roślin. Rezerwat położony jest w północnej części gminy Wilków na nieużytkach rolnych i pastwiskach wsi Podgórz i Dobre. Jego powierzchnia wynosi 39,7 ha. Pod względem fizjograficznym obejmuje on zachodnią krawędź Równiny Bełżyckiej stromo opadającą ku Kotlinie Chodelskiej. Krawędź ta ma założenia tektoniczne i związana jest z wychodniami skał węglanowych wieku kredowego. Dodatkowo nadbudowana została w czasie ostatniego zlodowacenia kilkumetrowej miąższości płatem lessowym, co spowodowało, że wysokość względna krawędzi w jej zachodniej części dochodzi do 90 m. Rezerwat „Skarpa Dobrska” słynie z wąwozów, które są jednymi z najgłębszych tego typu form w Polsce. Ich głębokość dochodzi do 40 metrów. Mogły się one rozwinąć dzięki zalegającej tu dużej miąższości skał lessowych. Osobliwością tego rezerwatu są również występujące na stromych, wapiennych i lessowych zboczach murawy kserotermiczne. Spośród roślin na szczególną uwagę zasługują tu miłek wiosenny, oman wąskolistny, wężymord stepowy, ostnica włosowata, kosatka kielichowata, turzyca delikatna, wisienka karłowata, ożota zwyczajna, macierzanka Marschalla, goryczka orzęsiona.

4a. Trasa „Grodziska nad Chodelką”

Kolor: Niebieski Zarządzający: Muzeum Nadwiślańskie

90

Page 91: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Nazwa: „Grodziska nad Chodelką”Dystans: 15 kmStopień trudności: trasa łatwaRodzaj: PrzejazdowyPunkty startowe:Początek: wieś ChodlikKoniec: „Kosmolana Góra” obok wsi Podgórz

Przebieg trasy: Chodlik – Żmijowiska - Kosiorów – Kłodnica – Kolanówka – Dobre - Podgórz

Krótka charakterystyka:Ścieżka dydaktyczna „Grodziska nad Chodelką” biegnie obok czterech wczesnośredniowiecznych grodzisk słowiańskich z VIII-X wieku. Rozpoczyna swój bieg w na końcu wsi Chodlik obok tzw. „Szwedzkich Wałów”. Następnie podąża wzdłuż rzeki Chodelki do grodziska w Żmijowiskach. W Kosiorowie odbija na zachód do Kłodnicy. Następnie wraca do Kosiorowa i prowadzi w kierunku Podgórza mijając Polanówkę i Dobre. Ścieżka kończy swój bieg na terenie rezerwatu „Skarpa Dobrska” na tzw. „Kosmolanej Górze” skąd rozpościera się przepiękny widok na Małopolski Przełom. Obok każdego grodziska umieszczona jest tablica informacyjna z krótką charakterystyką. Szlak zakłada prezentację zachowanych elementów dziedzictwa archeologicznego w miejscu ich występowania, w otoczeniu naturalnego krajobrazu kulturowego i przyrodniczego. W roku 2006 został włączony w sieć szlaków rowerowych Powiatu Opolskiego i można go przemierzyć podążając oznakowaną niebieskimi znakami trasą "Dolina Chodelki”.Grodziska na szlaku:

Chodlik – gród plemienny z VIII-IX wieku, stanowiący centrum ośrodka centralnego słowiańskiej wspólnoty opolnej. Otoczony potrójną linią wałów ziemno-drewnianych, po których do dziś zachowały się ziemne nasypy dochodzące do wysokości 2,5 m. Nasypy te kryją w sobie pozostałości skomplikowanych i potężnych niegdyś konstrukcji drewnianych. Podziw wzbudza ogrom założenia, którego średnica przekracza 300 m. Wewnątrz grodu, na majdanie, znajdowały się drewniane budowle mieszkalne o konstrukcji zrębowej, wyposażone w kamienne paleniska. W centrum majdanu odkryto pozostałości studni o drewnianej cembrowinie, zbudowanej w 725 r.

Żmijowiska – mały gród-strażnica z IX-X wieku o zaledwie 30 metrowej średnicy. Ufortyfikowany pierwotnie wzniesionym w 888 roku systemem obronnym składającym się z wału ziemno-drewnianego, zasieku, dwóch rowów, oddzielonych „przedwałem” umocnionym drewnianym płotem, podobnym do spotykanych na grodziskach nad Łabą, Odrą i Wartą. Do dziś zachował się jedynie fragment nasypu wału o wysokości ok. 1,5 m. Wyniki badań archeologicznych potwierdzają kontakty jego mieszkańców z terenami położonymi aż nad Dnieprem. W przyszłości planowana jest częściowa rekonstrukcja grodu i utworzenie tu ośrodka archeologii doświadczalnej, jako punktu centralnego „Muzeum Dawnych Słowian”.

Kłodnica – mały gród z IX-X wieku, zachowany w postaci wyraźnego kopca, porośniętego dziś sadem. Pierwotnie otoczony wałem ziemnym o średnicy ok. 70 m, wzmocnionym drewnianym przedpiersiem. Prawdopodobnie najmłodsze grodzisko nad Chodelką.

Podgórz – grodzisko wyżynne, położone na wyniosłym cyplu Skarpy Dobrskiej, z którego roztacza się wspaniały widok na dolinę Wisły. Początek jego funkcjonowania datowany jest na VIII-IX wiek, a schyłek ok. wieku XII. Od południa chronione 80-metrowym urwiskiem, od strony wysoczyzny oddzielone niegdyś wałem i fosą. Badania archeologiczne potwierdziły tu istnienie budowli drewnianej typu ziemiankowego. W przyszłości Kazimierski Park Krajobrazowy planuje tu organizację terenowego ośrodka edukacji ekologicznej.

5. „Gościniec Piotrawiński”Kolor: Czarny - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach -. na białym tle czarny rowerek z czarnym paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności.

91

Page 92: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Zarządzający: Starostwo Powiatowe w Opolu LubelskimRok pierwszego znakowania: 2007 Nazwa: „Gościniec Piotrawiński”Ranga: PonadlokalnaDystans: 46 kmStopień trudności: trasa łatwaRodzaj: PrzejazdowyRodzaj nawierzchni: asfaltowa 35 km, utwardzona 3 km, gruntowa 8 kmPunkty startowe:Początek: Przystanek PKS pomiędzy Kolonią Borów a SkrzyńcemKoniec: Piotrawin – kościółPrzebieg trasy: Kolonia Borów – 1,9 km- Grądy – 5,5 km- Ratoszyn I – 3,5 km - Chodel – 6,0 km – Puszno godowskie -11 km - Kluczkowice – 2,4 km – Góry Kluczkowickie – 7,2 km – Kopanina Kaliszańska – 4,3 km – Kolonia Kaliszany – 4,0 km – Piotrawin

Krótka charakterystyka:Szlak przebiega równoleżnikowo przez teren powiatu opolskiego. Rozpoczyna się w miejscowości Kol. Borów wspólnie z niebieskim szlakiem „Dolina Chodelki”. Przebiega przez teren Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, Wrzelowieckiego Parku Krajobrazowego oraz nieopodal zespołu pałacowo-parkowego w Kluczkowicach. Szlak kończy się w Piotrawinie obok gotyckiego kościoła, gdzie łączy się z zielonym szlakiem rowerowym „Małopolski Przełom Wisły”.

Ciekawe miejsca na szlaku:Chodel – miejscowość założona na terenie wsi Kłodnica przez Bernarda Maciejewskiego. Prawa miejskie w latach 1440-1866; zachowany układ urbanistyczny z XVI-XVIII w. Warto zobaczyć :

Gotycko-renesansowy kościół parafialny pw. Świętej Trójcy, wybudowany w 1541 r.; z 30 metrową wieżą zakończona koroną, obrazem MB Loretańskiej, chrzcielnicą z 1616 r. oraz piaskowym nagrobkiem fundatora kościoła – Bernarda Maciejowskiego i jego żony Elżbiety.

Mogiła żołnierzy austriackich z czasów I wojny światowej; Projektowany użytek ekologiczny położony na północny zachód od Chodla z płytkim stawem,

stanowiącym miejsce lęgów i żerowania wielu gatunków ptaków; Zalew, który otaczają sosnowe lasy i zagajniki. Zbiornik ten pełni funkcje rekreacyjne.

Kaliszany - duży kamieniołom wapieni i opok kredowych. Odsłonięcie geologiczne coraz młodszych skał, kończących erę mezozoiczną uznawane są za jedną z najpiękniejszych w Europie.Kluczkowice – pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1409 r. Właścicielami Kluczkowic byli m.in. Lubomirscy i Kleniewscy. W miejscowości warto zobaczyć zespół pałacowo-parkowy Kleniewskich, eklektyczny pałac został wzniesiony najprawdopodobniej w latach 1821-1831 i otoczony jest wspaniałym parkiem z pomnikowymi dębami. Kolonia Borów – Chodelka w tej miejscowości przyjmuje prawy dopływ – ciek spod Zalesia. Rzeka i i jej dolina zachowały niemal naturalny charakter oraz funkcjonują tu zespoły źródeł dolinnych o wysokiej wydajności. Piotrawin – miejscowość usytuowana bardzo malowniczo na wysokim zboczu doliny, opadającym stromo ku Wiśle. Znajduje sie tutaj gotycki kościół wybudowany w latach 1440-41z fundacji bpa Zbigniewa Oleśnickiego. Położony na wysokim brzegu Wisły, jest z daleka widoczny dzięki czerwonym, ceglastym murom. W kościele znajduje się dużo zabytków sakralnych – tablica erekcyjna z 1440 r., liczne obrazy, ołtarz główny późnorenesansowy z 1 połowy XVII w., dwa ołtarze boczne XVIII/XIX, ambona XVII w., chrzcielnica rokokowa XVIII w .Puszno Godowskie – w średniowieczu wieś włościańska, wchodziła w skład dóbr Godów. We wsi działa zespół obrzędowy „Kalina”, kultywujący miejscowe tradycje i zwyczaje ludowe. Warty zobaczenia jest obelisk upamiętniający obrońców przyrody ojczystej wzniesiony z okazji 75. rocznicy utworzenia Ligi Ochrony Przyrody.Wrzelowiecki Park Krajobrazowy utworzony został w 1990 roku. Jego powierzchnia wynosi 4998 ha, zaś otuliny 13625 ha. Pod względem administracyjnym rozpościera się na terenie gminy Józefów i Opole Lubelskie, w całości znajduje się na terenie Powiatu Opolskiego. Park położony jest na pograniczu 3 92

Page 93: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

jednostek fizjograficznych: Doliny Wisły, Wzniesień Urzędowskich i Kotliny Chodelskiej. Posiada bardzo urozmaiconą rzeźbę terenu: stromą krawędź doliny Wisły, liczne wąwozy lessowe, suche doliny, zagłębienia bezodpływowe o charakterze krasowym lub sufozyjnym, wreszcie pola wydmowe i równiny. Przyrodniczą i krajobrazową oś parku stanowi dolina potoku Wrzelowieckiego, głęboko wcięta w pokrywę lessową i skały węglanowe. Uchodzi ona do doliny Wisły, której zbocze na odcinku od Józefowa do Piotrawina stanowi fragment jednego z najpiękniejszych w Europie profili geologicznych odsłaniających utwory górnej kredy. W ujściowym odcinku Potoku Wrzelowieckiego oraz w dolinie Wisły występują zespoły wydm osiągających 10-15 m wysokości. Obszarom wydmowym towarzyszą podmokłe, wypełnione torfem niecki o średnicach 200-400 m. Lasy Wrzelowieckiego Parku Krajobrazowego cechuje duży stopień naturalności, wysoki udział płatów leśnych o cennych przyrodniczo, starych drzewostanach oraz występowanie wielu rzadkich gatunków roślin zielnych. Przeważają bory sosnowo-dębowe oraz grądy grabowo-dębowe. Z roślin rzadkich na uwagę zasługują: wawrzynek wilcze łyko, lilia złotogłów, parzydło leśne, bluszcz pospolity, tojad mołdawski, tojad dzióbaty, turówka wonna oraz storczyki: podkolan biały i gnieźnik leśny. Na nasłonecznionych zboczach doliny Wisły występują interesujące zbiorowiska roślin stepowych z wisienką stepową, omanem wąskolistnym, miłkiem wiosennym, powojnikiem prostym. Na wydmach spotykany jest pięknie pachnący goździk piaskowy.

6. „Nitką kolejki wąskotorowej”Kolor: Czarny - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z czarnym paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: Starostwo Powiatowe w Opolu LubelskimRok pierwszego znakowania: 2006 Nazwa: „Nitką kolejki wąskotorowej”Ranga: PonadlokalnaDystans: 48 km, Stopień trudności: trasa łatwaRodzaj: PrzejazdowyRodzaj nawierzchni: asfaltowa 24 km, utwardzona 9 km, gruntowa 15 kmPunkty startowe: Początek trasy: Opole Lubelskie - stacja kolei wąskotorowej przy ul. Kolejowej.Koniec trasy: Kębło – kapliczka

Przebieg trasy : Opole Lubelskie (stacja kolei wąskotorowej) - 3,9 km – Grabówka (most na rzece Chodelce) – 1,7 km – Darowne – 4,5 km – Poniatowa (okolice stacji wąskotorowej) – 4,8 km –Kraczewice (Kościół) – 2,5 km - Poniatowa (Henin) – 2,0 km - Poniatowa (Sporniak) – 3,3 km – Rozalin (stacja kolei wąskotorowej) – 1,0 km – Kazimierzów (droga wojewódzka) – 2,4 km – Bielsko (była Szkoła Podstawowa) – 5,4 km – Kolonia Karczmiska Pierwsze (okolice stacji kolei wąskotorowej) – 2,2 km – Karczmiska Pierwsze (Zespół Pałacowo-Parkowy) – 4,9 km – Wymysłów (stacja kolei wąskotorowej) - 2,6 km – Obliźniak (stacja kolei wąskotorowej) – 3,0 km – Zaborze (Szkoła Podstawowa)– 1,3 km - Zofianka (las) – 2,3 km – Kębło.

Krótka charakterystyka:Szlak bierze początek przy stacyjce kolejki wąskotorowej w Opolu Lubelskim, przy ul. Kolejowej. Następnie przebiega obok stacji w Poniatowej, Rozalinie, Karczmiskach, Wymysłowie i kończy swój bieg w miejscowości Kębło, łącząc się z czerwonym szlakiem rowerowym „Lublin-Nałęczów-Kazimierz Dolny”. Sąsiedztwo szlaku rowerowego z trasą kolejki wąskotorowej daje możliwość przyjazdu kolejką z Nałęczowa na teren powiatu opolskiego i dalsze zwiedzanie okolic na rowerze za pośrednictwem sieci szlaków rowerowych.

Ciekawe miejsca na szlaku:Bielsko – warsztaty archeologiczne organizowane w lipcu przez Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym.

93

Page 94: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Karczmiska – XIX wieczny zespół dworsko-parkowy (obecnie przedszkole) oraz powyżej dworu, klasycystyczny kościół z tego samego okresu z XVIII-wieczną drewnianą dzwonnicą. Pomnik przyrody dąb Władek z Zagrzęby o obwodzie pnia ponad 8 metrów.Kazimierski Park Krajobrazowy został powołany w 1979 r. Zajmuje on obszar 13670 ha, zaś otulina 25000 ha. Na terenie Powiatu Opolskiego znajduje się tylko fragment parku o powierzchni 1690 ha i 4560 ha otuliny. Pod względem administracyjnym fragment ten występuje na terenie gminy Karczmiska i gminy Wilków. Kazimierski Park Krajobrazowy obejmuje fragment Płaskowyżu Nałęczowskiego i Równiny Bełżyckiej oraz piękny przełom Środkowej Wisły i wschodni skraj Równiny Radomskiej. Różnice wysokości między dnem doliny Wisły a krawędzią płaskowyżu dochodzą do 90 m. Na stromych zboczach przełomu odsłonięte zostały białe, wapienne skały podłoża. Sam płaskowyż pocięty jest gęstą siecią lessowych wąwozów, dochodzących do 30 m głębokości. Szczególną osobliwością geomorfologiczną parku jest wspaniała, 90-metrowej wysokości, niemal pionowa skarpa nadbudowana lessem, wznosząca się ponad ujściem rzeki Chodelki do Wisły, w rejonie wsi Dobre. Skarpa jest objęta szczególną ochroną jako rezerwat przyrody. Kazimierski Park Krajobrazowy jest rejonem występowania wielu źródeł wód powierzchniowych. Najpiękniejsze z nich znajdują się w dnach wąwozów w rejonie wsi Rogów. Szata leśna pokrywa ok. 20% powierzchni parku. Lasy liściaste porastają przede wszystkim zbocza wąwozów i nie tworzą na ogół większych zwartych kompleksów. Najcenniejsze florystycznie są niewielkie fragmenty muraw stepowych, które zachowały się na skarpie w Dobrem, w rejonie Męćmierza, na wzgórzu Albrechtówka, na Górze Trzech Krzyży i na skarpie w rejonie Janowca. Gdzieniegdzie można tam jeszcze spotkać tak rzadkie i ciekawe rośliny jak: wisienka stepowa, zawilec wielkokwiatowy, miłek wiosenny, oman wąskolistny, ostnica włosowata. W świecie zwierząt Kazimierskiego Parku Krajobrazowego na szczególną uwagę zasługują owady stepowe, występujące na skarpie w Dobrem oraz ptaki doliny Wisły. Na jednej z piaszczystotrawiastych wysp wiślanych utworzono rezerwat przyrody chroniący stanowiska lęgowe takich ptaków jak: ostrygojad, rybitwa białoczelna, mewa czarnogłowa, sieweczka obrożna. Kębło – Kapliczka Matki Bożej Kębelskiej; tradycja kultu sięga XIII w.Obliźniak – przez miejscowość kursuje nałęczowska kolejka wąskotorowa.Opole Lubelskie – w XIV w. gród z drewnianym zamkiem założony przez księcia opolskiego Władysława Opolczyka; prawa miejskie od 1418 r.; w XVI-VII w. silny ośrodek kalwinizmu; w 1761 r. pierwsza w Polsce szkoła rzemieślnicza; zachowany tzw. otwarty układ urbanistyczny z XIV-XVII z dwoma rynkami. Warto zobaczyć:

XVII-wieczny pałac Lubomirskich, przekształcony w latach 1766-1773 na okazałą rezydencję, która miała być konkurencyjna do pałacu Czartoryskich w Puławach. Przekształcony później w koszary, obecnie jest siedzibą Liceum Ogólnokształcącego.

Kościół parafialny p.w. WNMP z 1650-75 r. z cenną polichromią. Dzwonnicę z II poł. XVII w. Klasztor trójskrzydłowy – obecnie plebania z l. 1740-48. Budynki kolegium pijarskiego z ok. 1750 r. Zespół pałacowo-parkowy w Niezdowie z XVIII–wieczną rezydencją Lubomirskich. Cukrownię z 1884 r. Pomnik przyrody – jeden z najstarszych wiązów na Lubelszczyźnie.

Poniatowa – wieś istniała już przed 1382 r. w XV w. był tu folwark. Miejscowość powstała w latach czterdziestych XX w. W okresie międzywojennym działały "Zakłady Tele i Radiotechniczne". W 1941 r. niemiecki obóz dla jeńców radzieckich; w 1942 r. obóz pracy dla Żydów. W 1943 r. egzekucja ok. 15 tys. Żydów. Dziś upamiętnia to obelisk z tablicą pamiątkową poświęconą 22.892 ofiarom hitleryzmu. Najmłodsza i jednocześnie jedna z najładniej położonych stacji na całej sieci NKD. Położona na leśnej polanie w pobliżu zakładów elektrotechnicznych. Zbudowana w latach 50-tych. Budynek posiada na piętrze część mieszkalną. Na stacji znajduje się tor główny i manewrowy oraz jeden ładunkowy.Rozalin – pomnik upamiętniający akcję żołnierzy BCH uwolnienia w 1943 r. junaków z niemieckiego obozu pracy przymusowej w Rozalinie. Stacja węzłowa, w tym miejscu tory rozchodziły się do Karczmisk, Opola Lubelskiego i Poniatowej. Zbudowana na bazie trójkąta z budynkami stacyjnymi wewnątrz. W latach świetności codziennością było skomunikowanie sześciowagonowych składów pociągów jadących z Poniatowej do Karczmisk oraz z Nałęczowa do Opola Lubelskiego. Ciekawostką były tu pociągi zestawione z wózków kłonicowych załadowanych dłużycą.

94

Page 95: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Wąwolnica – jedna z najstarszych osad na Lubelszczyźnie powstała w XI/XII w. W Wąwolnicy mieści się Sanktuarium Matki Boskiej Kębelskiej, kult cudownej figurki sięga prawdopodobnie końca XII w. W miejscowości warto zwiedzić neogotycki kościół parafialny z 1914 r. oraz XIV wieczną gotycką kaplicę. Wymysłów – budynek stacji kolei wąskotorowej. Na stacji pozostała studnia, która zaopatrywała w wodę obsługę stacji a może i doraźnie parowozy.

7. „Opole Lubelskie - Solec nad Wisłą”Kolor: Czarny - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z czarnym paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: Starostwo Powiatowe w Opolu LubelskimRok pierwszego znakowania: 2006 Nazwa: „Opole Lubelskie-Solec nad Wisłą”Ranga: PonadlokalnaDystans: 24 km, Stopień trudności: trasa średniej trudnościRodzaj: PrzejazdowyRodzaj nawierzchni: asfaltowa 12 km, utwardzona 2 km, gruntowa 10 kmPunkty startowe: Początek trasy: Opole Lubelskie, Al. 600- lecia, brama wjazdowa do parku miejskiegoKoniec trasy: Solec nad Wisłą, w pobliżu Urzędu Gminy

Przebieg trasy : Opole Lubelskie (Al. 600-lecia) – 2,55 km - Kozieniec (Leśniczówka Lasów Państwowych) – 5,1 km - Łaziska – 2,3 km -Janiszów – 5,5 km - Kamień - 4,4 km - Kępa Gostecka – 0,7 km - Rzeka Wisła – Kłudzie – 2,9 km – Solec nad Wisłą.

Krótka charakterystyka:Trasa prowadzi przez urokliwe zakątki Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu oraz Obszaru Chronionego Krajobrazu Solec nad Wisłą, łącząc 2 województwa lubelskie i mazowieckie. Rozpoczyna się wraz ze szlakiem „Powiśle” w Opolu Lubelskim przy Al. 600-lecia, obok zespołu pałacowo-parkowego z XVIII-wieczną rezydencją Lubomirskich. Przebiega przez teren Projektowanego Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego Las Głodzieński, a także ostoję ptasią „Małopolski Przełom Wisły” wchodzącą w skład sieci Natura 2000. Kończy swój bieg w miejscowości Solec nad Wisłą w woj. mazowieckim, gdzie łączy się z niebieskim szlakiem pieszo-rowerowym „Szlak Żółwia i Dinozaura” biegnącym z Bałtowa do Janowca.

Ciekawe miejsca na szlaku:Janiszów – Pomnik upamiętniający poległych żołnierzy Batalionów Chłopskich. Kamień - wieś malowniczo położona na brzegu Wisły. Zlokalizowane są tu pozostałości po parku angielskim i klasycystycznym dworze, który należał do rodu Cywińskich. Ciekawym miejscem są łęgi w starym korycie Wisły.Kępa Gostecka – w przeszłości była to wyspa na Wiśle. Wschodnie ramię rzeki prowadziło małe ilości wody i z czasem zostało odcięte od głównego nurtu Wisły . Po zbudowaniu ostróg w celu odepchnięcia nurtu i zatrzymaniu erozji brzegu od połowy XX w. Kępa przestała być wyspą, łącząc sie z wschodnim brzegiem. Przeprawa promowa.Kłudzie – przeprawa promowa, prom kursuje codziennie od godz. 7 do 19, w niedziele od 8 do 19.Łaziska – W 1414 r. wieś i okoliczne tereny kupił dziedzic Goworko. Dobra łaziskie znajdowały się m.in. w posiadaniu rodzin: Chobrzeńskich, Słupeckich, Butlerów, Dunin-Borkowskich, Tarłów, Lubomirskich, Rzewuskich, Potkańskich oraz Wydrychiewiczów. Największy rozwój Łazisk nastąpił za Kleniewskich (II poł. XIX w.). Jan Kleniewski wybudował tu dwór drewniany (projektant - Stanisław Witkiewicz). W 1944 r. urządzono w nim szpital, następnie oddział banku, sklepy i siedzibę urzędów administracji państwowej. Opole Lubelskie – w XIV w. gród z drewnianym zamkiem założony przez księcia opolskiego Władysława Opolczyka; prawa miejskie od 1418 r.; w XVI-VII w. silny ośrodek kalwinizmu; w 1761 r.

95

Page 96: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

pierwsza w Polsce szkoła rzemieślnicza; zachowany tzw. otwarty układ urbanistyczny z XIV-XVII z dwoma rynkami. Warto zobaczyć:

XVII-wieczny pałac Lubomirskich, przekształcony w latach 1766-1773 na okazałą rezydencję, która miała być konkurencyjna do pałacu Czartoryskich w Puławach. Przekształcony później w koszary, obecnie jest siedzibą Liceum Ogólnokształcącego.

Kościół parafialny p.w. WNMP z 1650-75 r. z cenną polichromią. Dzwonnicę z II poł. XVII w. Klasztor trójskrzydłowy – obecnie plebania z l. 1740-48. Budynki kolegium pijarskiego z ok. 1750 r. Zespół pałacowo-parkowy w Niezdowie z XVIII–wieczną rezydencją Lubomirskich. Cukrownię z 1884 r. pomnik przyrody – jeden z najstarszych wiązów na Lubelszczyźnie.

Solec nad Wisłą– historia samego Solca sięga VIII i IX wieku. Najstarszy dokument pochodzi z 1136 roku. W latach 1325-1538 siedziba królów. Do końca XVIII w. Był składem i portem przeładunkowym zboża, płynącego głównie z folwarku starostwa soleckiego, majątków cystersów wąchockich, świętokrzyskich bernardynów i iłżeckiego klucza biskupów krakowskich. W 1412 r. Władysław Jagiełło nadał Solczanom prawo hurtowej i detalicznej sprzedaży soli. Zamek solecki, usytuowany na wysokiej skarpie pradoliny Wisły, oddzielony od Solca głębokim wąwozem strzegł nieopasanego murami miasta, przepraw wiślanych oraz komory celnej w pobliskim Kamieniu. Warte zobaczenia są kościoły: 1. Murowany kościół pw. Najświętszej Marii Panny wystawiony w XV w. przez Kazimierza Wielkiego; 2. Kościół i dawny klasztor oo. Reformatów wzniesiony został w 1626 r. z fundacji Krzysztofa Zbaraskiego; 3. Kościół cmentarny pw. Św. Barbary datowany na koniec XVI w.

8. „Powiśle”Kolor: Zielony - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z zielonym paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: Starostwo Powiatowe w Opolu LubelskimRok pierwszego znakowania: 2006 Nazwa: „Powiśle”Ranga: LokalnaDystans: 15 km, Stopień trudności: trasa łatwaRodzaj: PrzejazdowyRodzaj nawierzchni: asfaltowa 9 km, gruntowa 6 kmPunkty startowe:Początek trasy: Opole Lubelskie, Al. 600- lecia, brama wjazdowa do parku miejskiegoKoniec trasy: Majdany, skrzyżowanie drogi powiatowej z gminną

Przebieg trasy:Opole Lubelskie (Al. 600-lecia) – 2,15 km – Jankowa – 6,1 km - Las Powiślański (most na rzece Jankówce) – 1,7 km - Trzciniec – 1,5 km - Wrzelów – 3,6 km - Majdany

Krótka charakterystyka:Trasa rozpoczyna się wraz ze szlakiem „Opole Lubelskie-Solec nad Wisłą” w Opolu Lubelskim przy Al. 600-lecia, obok zespołu pałacowo-parkowego z XVIII-wieczną rezydencją Lubomirskich, biegnie ul. Pomorską, gdzie na skrzyżowaniu dróg obok pomnika przyrody spotyka się z dwoma szlakami rowerowymi: niebieskim -„Dolina Chodelki” i żółtym - „Kazimierz Dolny-Opole Lubelskie-Bęczyn”. Następnie prowadzi przez kompleks leśny Las Powiślański - teren Projektowanego Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego Pustelnia-Jankowa, Projektowanego Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego Las Powiślański. Kończy swój bieg w miejscowości Majdany, gdzie łączy się z czerwonym szlakiem rowerowym „Kazimierz Dolny Kraśnik”. Na całej długości trasa przebiega przez Chodelski Obszar Chronionego Krajobrazu.

Ciekawe miejsca na szlaku:96

Page 97: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Opole Lubelskie – w XIV w. gród z drewnianym zamkiem założony przez księcia opolskiego Władysława Opolczyka; prawa miejskie od 1418 r.; w XVI-VII w. silny ośrodek kalwinizmu; w 1761 r. pierwsza w Polsce szkoła rzemieślnicza; zachowany tzw. otwarty układ urbanistyczny z XIV-XVII z dwoma rynkami. Warto zobaczyć:

XVII-wieczny pałac Lubomirskich, przekształcony w latach 1766-1773 na okazałą rezydencję, która miała być konkurencyjna do pałacu Czartoryskich w Puławach. Przekształcony później w koszary, obecnie jest siedzibą Liceum Ogólnokształcącego.

Kościół parafialny p.w. WNMP z 1650-75 r. z cenną polichromią. Dzwonnicę z II poł. XVII w. Klasztor trójskrzydłowy – obecnie plebania z l. 1740-48. Budynki kolegium pijarskiego z ok. 1750 r. Zespół pałacowo-parkowy w Niezdowie z XVIII–wieczną rezydencją Lubomirskich. Cukrownię z 1884 r. Pomnik przyrody – jeden z najstarszych wiązów na Lubelszczyźnie.

Wrzelów – w średniowieczu wieś stanowiła własność szlachecką; w XIX w. był tu folwark.

9. Szlak pieszo-rowerowy „Żółwia i dinozaura”Kolor: Niebieski Zarządzający: PTTK Oddział LipskoRok pierwszego znakowania: 2004Nazwa: „Żółwia i dinozaura”Ranga: PonadlokalnaDystans: ok. 62 km, Stopień trudności: trasa łatwaRodzaj nawierzchni: asfaltowa 51 km, gruntowa 11 kmPunkty startowe: Początek trasy: BałtówKoniec trasy: Janowiec

Przebieg trasy : Bałtów – 6,0 km - Pętkowice – 9,1 km - Potoczek – 5,1 km - Tarłów – 3,4 km - Zęborzyn – 9,4 km - Solec nad Wisłą – 7,1 km - Boiska – 9,5 km - Chotcza – 2,5 km - Borowiec – 4,1 km - Lucimia – 5,9 km - Janowiec

Krótka charakterystyka: Szlak wiedzie przez malownicze zakątki ziemi świętokrzyskiej, mazowieckiej i lubelskiej. Regiony te stanowią swoistą enklawę pierwotnej przyrody i mają duże walory krajobrazowo-turystyczne. Trasa rozpoczyna się w miejscowości Bałtów przepięknie położonej w dolinie rzeki Kamiennej, gdzie odkryto ślady dinozaurów, biegnie przez teren Bałtowskiego Parku Jurajskiego i kończy się w Janowcu gdzie znajdują się okazałe ruiny jednego z najznakomitszych zamków renesansowych. W Solcu nad Wisłą łączy się z czarnym szlakiem rowerowym „Opole Lubelskie-Solec nad Wisłą”, zaś w miejscowości Kłudzie z „Małopolskim Przełomem Wisły”.

Ciekawe miejsca na szlaku:Bałtów – miejscowość położona w dolinie rzeki Kamiennej. Niewątpliwie atrakcją turystyczną jest „Park Jurajski”, w którym obejrzeć można 40 dinozaurów w naturalnej wielkości. Wart obejrzenia jest także pałac książąt Druckich-Lubeckich z XIX w. i stuletni zabytkowy młyn wodny. Borowiec - rezerwat żółwia błotnego oraz stary młyn wodny. Chotcza – miejsce walki partyzanckiej o przyczółek na lewym brzegu Wisły podczas II wojny światowej. Warta zobaczenia jest zabytkowa kaplica wystawiona w miejsce spalonego kościoła. Janowiec – pierwsze wzmianki o Janowcu pochodzą z początku XIV w. Janowiec leży u stóp wysokiej skarpy na lewym brzegu Wisły, na skraju Małopolskiego Przełomu Wisły. W Janowcu znajdują się ruiny jednego z najokazalszych renesansowych zamków w Polsce wybudowanych przez Firlejów w XVI w. Na terenie zamku znajduje się muzeum zamkowe, nieduży skansen budownictwa dworskiego. Wart

97

Page 98: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

zobaczenia jest także kościół pw. Św. Małgorzaty. W Janowcu znajduje się połączenie promowe do Kazimierza Dolnego.Kazimierski Park Krajobrazowy został powołany w 1979 r. Zajmuje on obszar 13670 ha, zaś otulina 25000 ha. Na terenie Powiatu Opolskiego znajduje się tylko fragment parku o powierzchni 1690 ha i 4560 ha otuliny. Pod względem administracyjnym fragment ten występuje na terenie gminy Karczmiska i gminy Wilków. Kazimierski Park Krajobrazowy obejmuje fragment Płaskowyżu Nałęczowskiego i Równiny Bełżyckiej oraz piękny przełom Środkowej Wisły i wschodni skraj Równiny Radomskiej. Różnice wysokości między dnem doliny Wisły a krawędzią płaskowyżu dochodzą do 90 m. Na stromych zboczach przełomu odsłonięte zostały białe, wapienne skały podłoża. Sam płaskowyż pocięty jest gęstą siecią lessowych wąwozów, dochodzących do 30 m głębokości. Szczególną osobliwością geomorfologiczną parku jest wspaniała, 90-metrowej wysokości, niemal pionowa skarpa nadbudowana lessem, wznosząca się ponad ujściem rzeki Chodelki do Wisły, w rejonie wsi Dobre. Skarpa jest objęta szczególną ochroną jako rezerwat przyrody. Kazimierski Park Krajobrazowy jest rejonem występowania wielu źródeł wód powierzchniowych. Najpiękniejsze z nich znajdują się w dnach wąwozów w rejonie wsi Rogów. Szata leśna pokrywa ok. 20% powierzchni parku. Lasy liściaste porastają przede wszystkim zbocza wąwozów i nie tworzą na ogół większych zwartych kompleksów. Najcenniejsze florystycznie są niewielkie fragmenty muraw stepowych, które zachowały się na skarpie w Dobrem, w rejonie Męćmierza, na wzgórzu Albrechtówka, na Górze Trzech Krzyży i na skarpie w rejonie Janowca. Gdzieniegdzie można tam jeszcze spotkać tak rzadkie i ciekawe rośliny jak: wisienka stepowa, zawilec wielkokwiatowy, miłek wiosenny, oman wąskolistny, ostnica włosowata. W świecie zwierząt Kazimierskiego Parku Krajobrazowego na szczególną uwagę zasługują owady stepowe, występujące na skarpie w Dobrem oraz ptaki doliny Wisły. Na jednej z piaszczystotrawiastych wysp wiślanych utworzono rezerwat przyrody chroniący stanowiska lęgowe takich ptaków jak: ostrygojad, rybitwa białoczelna, mewa czarnogłowa, sieweczka obrożna. Kłudzie – przeprawa promowa, prom kursuje codziennie od godz. 7 do 19, w niedziele od 8 do 19.Lucimia – osada nadwiślańska słynąca z wikliniarstwa.Pętkowice – kościółek pw. Św. Teresy.Solec nad Wisłą– historia samego Solca sięga VIII i IX wieku. Najstarszy dokument pochodzi z 1136 roku. W latach 1325-1538 siedziba królów. Do końca XVIII w. Był składem i portem przeładunkowym zboża, płynącego głównie z folwarku starostwa soleckiego, majątków cystersów wąchockich, świętokrzyskich bernardynów i iłżeckiego klucza biskupów krakowskich. W 1412 r. Władysław Jagiełło nadał Solczanom prawo hurtowej i detalicznej sprzedaży soli. Zamek solecki, usytuowany na wysokiej skarpie pradoliny Wisły, oddzielony od Solca głębokim wąwozem strzegł nieopasanego murami miasta, przepraw wiślanych oraz komory celnej w pobliskim Kamieniu. Warte zobaczenia są kościoły: 1. Murowany kościół p.w. Najświętszej Marii Panny wystawiony w XV w. przez Kazimierza Wielkiego; 2. Kościół i dawny klasztor oo. Reformatów wzniesiony został w 1626 r. z fundacji Krzysztofa Zbaraskiego; 3. Kościół cmentarny p.w. Św. Barbary datowany na koniec XVI w. Tarłów – osada z trzema kościołami : Św. Trójcy ze słynnym stiukiem „Taniec ze śmiercią”, kościół narodowo-katolicki Św. Ducha oraz ruiny XVIII wiecznej synagogi.Zemborzyn – kościół pod wezwaniem św. Mikołaja.

10. Szlak Nałęczów – GutanówKolor: niebieskiZarządzający: UG GarbówNazwa: szlak rowerowy Nałęczów - GutanówRanga: lokalnaDystans: 8 km, Stopień trudności: trasa łatwaRodzaj nawierzchni: asfaltowaPunkty startowe: Początek szlaku: Nałęczów - główne skrzyżowanie (w pobliżu dworca PKS)Koniec szlaku: Gutanów - połączenie ze szlakiem zielonym po Gminie Garbów Przebieg trasy : Nałęczów (0,0) – Czesławice (4,0) – Gutanów (8,0)

98

Page 99: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Krótka charakterystyka: Szlak pełni funkcję szlaku łącznikowego pomiędzy zielonym szlakiem – tzw. „Południową Pętlą po Gminie Garbów” oraz Nałęczowem – jako znanym uzdrowiskiem i miejscowością turystyczną przez którą przebiega czerwony szlak Lublin – Kazimierz Dolny.

Ciekawe miejsca na szlaku:Czesławice - Zespół Pałacowy: pałac murowany z 1750 roku, przebudowany w 1886 roku, arch. Leonard Marconi, wozownia (XIX wiek), garaże murowane z końca XIX wieku (przebudowane), park dworski założony ok. 1886 roku według projektu Waleriana Kronenberga.Gutanów – dwór, willa z pocz XX w., siedziba Grabowskich- figura św. Anny, terakota, murowana, XVIII w., od 1990 r.- kopia, oryginał w Muzeum Nadwiślańskim

99

Page 100: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

4. Spływy kajakowe:1. Spływ kajakowy Wisłą

Nazwa: spływ kajakowy WisłąRanga: krajowaDystans: 35 km, Stopień trudności: trasa średnio trudnaPunkty startowe: Początek spływu: JanowiecKoniec spływu: Dęblin

Trasy spływów kajakowych: Janowiec - Puławy Kazimierz Dolny - Puławy Kazimierz Dolny - Dęblin Puławy - Dęblin

Krótka charakterystyka spływu:

Wisła – to największa rzeka Polski, przecinająca cały kraj od Beskidu Śląskiego po Zatokę Gdańską. Jej długość wynosi 1047 km. Dorzecze zajmuje powierzchnię 194 424 km2 . Swoje źródła ma na zachodnim stoku Baraniej Góry. Wisła wyznacza zachodnią granicę regionu lubelskiego. Płynąc przełomową doliną od Annopola do Dęblina, kusi żeglarzy i kajakarzy przepięknymi krajobrazami oraz dziką przyrodą.W wypożyczalni sprzętu pływającego Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji przy ul. Wiślanej w Puławach amatorzy kajakarstwa mogą wypożyczyć atestowany kajak, wraz ze sprzętem ratunkowym aby samodzielnie spróbować swoich sił na ,,Królowej polskich rzek" lub wziąć udział w jednym z wielu spływów kajakowych rzeką Wisłą. Korzystając z ,,białej floty" można udać się z Puław do Kazimierza Dolnego na wycieczkę spacerowym statkiem po Wiśle. A z pobliża kazimierskiego kamieniołomu turyści mogą przeprawić się promem do pobliskiego Janowca nad którym górują ruiny szesnastowiecznego zamczyska.

2. Spływ kajakowy Wieprzem Nazwa: spływ kajakowy WieprzemRanga: lokalnaDystans: 90 km, Stopień trudności: trasa trudnaPunkty startowe: Początek spływu: Wieś JeziorzanyKoniec spływu: Dęblin

Trasy spływów: Jeziorzany - Baranów Baranów  - Obłapy Baranów - Niebrzegów Kośmin - Dęblin

Krótka charakterystyka spływu: Wyprawa krętym Wieprzem przez malownicze okolice, to wyzwanie nawet dla wytrawnych kajakarzy. Rzeka Wieprz to prawy dopływ Wisły. Jej długość wynosi 303 km, a dorzecza zajmują powierzchnię 10,4 tys. km2. Swoje źródła bierze w okolicy Tomaszowa Lubelskiego na roztoczu, a do Wisły uchodzi w Dęblinie. Z rzeką Krzną łączy się poprzez kanał Krzna - Wieprz. Głównymi dopływami Wieprza są: Bystrzyca i Tyśmienica. Dolina tej rzeki o naturalnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych posiada status obszaru chronionego. Bogata jest w rozlewiska, mokradła i starorzecza. Dzięki temu, że krajobraz okolic Wieprza wciąż pozostaje naturalny i niezniszczony działalnością człowieka, swoje siedliska mają tu dzikie ptaki, takie jak: błotniarki, czajki, łabędzie nieme, jak również zwierzęta m.in.: wydry, piżmaki, a nawet liczne rodziny bobrów.

100

Page 101: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

3. Spływ kajakowy Kurówką Nazwa: spływ kajakowy KurówkąRanga: lokalnaDystans: 16,0 km, Stopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe: Początek spływu: SzumówKoniec spływu: Ośrodek ZDUNG

Trasy spływów: Szumów - Opoka, Opoka - Ośrodek ZDUNG

Krótka charakterystyka spływu: Spływ organizowany jest przez Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji przy ul. Wiślanej w Puławach. Rzeka Kurówka płynie w południowo - wschodniej Polsce i jest to prawobrzeżny dopływ Wisły. Jej długość wynosi 50 km, a dorzecza zajmują powierzchnię 395,4 km2 . Swoje źródła bierze w okolicach Piotrowic Wielkich, a do Wisły uchodzi w Puławach, płynąc szeroką doliną Niziny Mazowiecko - Podlaskiej i Wyżyny Lubelskiej. W końcowym biegu Kurówka dzieli się na dwie odnogi: lewa, po pokonaniu jazu piętrzącego, wpada bezpośrednio do Wisły, natomiast prawa, po przejściu przez system śluz i zapór, stanowi element układu zasilającego w wodę Zakłady Azotowe "Puławy" SA, wpada kanałami zrzutowymi do Wisły.

4. Spływ kajakowy ChodelkąNazwa: Spływ kajakowy rzeką ChodelkąRanga: lokalnaDystans: 11 km, Stopień trudności: trasa łatwaPunkty startowe: Początek spływu: Jaz w SzczekarkowieKoniec spływu: Kazimierz DolnyPrzebieg trasy : Szczekarków – Skarpa Dobrska – Podgórz – Krowia Wyspa – Kazimierz Dolny

Krótka charakterystyka: Rzeka Chodelka jest prawym dopływem Wisły, ma długość 48 km i źródła w okolicy wsi Ryczydół. Płynie przez Kotlinę Chodelską i wpływa do Wisły za Podgórzem. Spływ rozpoczyna się w miejscowości Szczekarków za mostem i młynem. Od tego momentu, mimo że rzeka płynie pomiędzy wałami, to nad wodą rosną drzewa i zdarzają się przeszkody. Około 1,5 km za młynem jest most na szosie Wilków-Dobre i zaczyna się odcinek ujściowy. Z prawej strony zbliża się do rzeki naturalna skarpa, słynna Skarpa Dobrska wznosząca się do 80-90 m nad dolinę. Na jej najwyższym punkcie było również grodzisko (oznakowane teraz widoczną z daleka tablicą) i z tego miejsca rozciąga się wspaniała panorama Powiśla. Po dopłynięciu do mostu w Podgórzu warto zostawić kajaki i oznakowaną ścieżką pójść w prawo pod górę, aby po około 15 minutach dojść do grodziska i punktu widokowego. Z góry widać szeroką wstęgę Wisły i maleńką wstążeczkę Chodelki. Powrót na spływ i w Podgórzu mijamy nowy wysoki most żelazny. Chodelka wpływa do Wisły na wysokości Krowiej Wyspy, kilometr za Podgórzem. W czasie upalnego i suchego lata wody w Chodelce jest dosłownie na centymetry, a całe koryto Wisły pomiędzy brzegiem a wyspą można przejść na piechotę, wody jest na 20-40 cm, wspaniała okazja na krótki odpoczynek połączony z kąpielą. Spływ można zakończyć na wysokości kamieniołomu przed Kazimierzem lub w samym centrum miasta, 5 km od Krowiej Wyspy.

101

Page 102: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Część 5 – Szlaki projektowane1. Szlaki rowerowe:

1. Nałęczowski szlak rowerowy: Puławy – WojciechówKolor: Żółty - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z żółtym paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: proponowany MOSiR PuławyRok pierwszego znakowania: ?Nazwa: Nałęczowski szlak rowerowy: Puławy – WojciechówRanga: LokalnaDystans: 43 km, Rodzaj nawierzchni: asfaltowaPunkty startowe: Początek trasy: MOSiR PuławyKoniec trasy: Wojciechów

Przebieg trasy : Puławy – Skowieszyn – Pożóg – Klementowice – Drzewce – Wąwolnica – Stary Gaj – WojciechówStopień trudności i przydatności dla innych form turystykiTrasa średnio trudna. Szlak nadaje się do turystyki pieszej i rowerowej.

Krótka charakterystyka:Nałęczowski szlak rowerowy będzie przebiegał po zewnętrznej wschodniej krawędzi Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Jest to także szlak o charakterze łącznikowym dla miasta Puławy, oraz gmin Wąwolnica i Wojciechów.Ciekawe miejsca na szlaku:Puławy:- zespół pałacowo - parkowy Czartoryskich- obserwatorium astronomiczne- Muzeum Oświatowe- Świątynia Sybilli, wzorowana na świątyni Sybilli w Tivoli koło Rzymu, została zbudowana w latach 1798-1801 według projektu Chrystiana Piotra Aignera, na polecenie księżnej Izabeli Czartoryskiej, jako PIERWSZE W POLSCE MUZEUM. - Dom Gotycki - wzniesiony w latach 1800-1809 według projektu Aignera, na miejscu dawnego pawilonu ogrodowego.- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi PannySkowieszyn: - wieś położona na terenie Kazimierskiego Parku Krajobrazowego i jego sfery ochronnej. Posiada wysokie walory krajobrazowe - rzeźba terenu jest urozmaicona, występują malownicze wąwozy lessowe o stromych ścianach. Klementowice:- Neogotycki Kościół z 1927 r. . pod wezwaniem św. Klemensa i św. Małgorzaty Wyposażenie wnętrza tj. ołtarze, ambona i chrzcielnica z XVII w. (1689 r. - proj. Tylmana Gameren, wyk. snycerz i stolarz JKrMci Wilhelm Barsz). U podnóża kościoła znajduje się mały staw zamieszkały m.in. przez łyski i błotniaka stawowego.- W Klementowicach zachował się złocisto żółty budynek istniejącego niegdyś zespołu parkowo - pałacowego. Od czasu nadania dóbr rycerzowi Klemensowi w XVw., park ten należał do ok. 10 właścicieli. Między innymi w latach 1796 - 1809 właścicielem jego był Ignacy Potocki, który go uporządkował i rozszerzył. W tym okresie droga z Klementowic do Kazimierza obsadzona była drzewami. W latach 1819 - 1863 park należał do Leona Dembowskiego. W Klementowicach przebywał w latach 1822 - 1830, jego syn Edward Dembowski. Park w Klementowicach zasługuje na uwagę ze względu na malownicze położenie na szczycie wzgórza, ciekawy skład dendrologiczny oraz powiązanie ze znanymi postaciami. Zarzeka- czynny jeszcze bród na rzece Bystrej tereny po cmentarzu żydowskim z pomnikiem poświęconym ich pamięci, zabytkowa kapliczka projektu Stanisława Koszyc Witkiewicza.102

Page 103: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Wąwolnica- jeden z najstarszych ośrodków i chrześcijańskich na Lubelszczyźnie. Parafia powstała tu w XI- 1 poł. XII wieku, prawa miejskie nadane zostały w XIV wieku- utracone po powstaniu styczniowym w 1870 roku. W 1946 roku Wąwolnica została częściowo spalona przez UB. Obecnie Sanktuarium Matki Bożej Kębelskiej ze słynącą łaskami XV wieczną figurą znajdująca się w XIV wiecznej kaplicy. Neogotycki kościół p. w. św. Wojciecha podniesiony do rangi Bazyliki Mniejszej.Muzeum Regionalne w Wąwolnicy – powstało w 1995 r. z inicjatywy Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Wąwolnicy i ówczesnego proboszcza ks. infułata Jana Pęzioła. Mieści się ono w dolnej kondygnacji gotyckiej kaplicy przykościelnej z XV wieku. Stała ekspozycja muzealna dokumentuje bogatą przeszłość Wąwolnicy. Można tu m. in. zobaczyć eksponaty archeologiczne, odkryte w okolicach Wąwolnicy i przekazane muzeum w depozyt na czas nieokreślony przez Katedrę Archeologii UMCS w Lublinie, prace artystów związanych z Wąwolnicą: malarzy Zygmunta Bartkiewicza i Konrada Krzyżanowskiego, rzeźbiarzy Józefa i Stanisława Gosławskich, makietę XV-wiecznej Wąwolnicy, zbiory liturgiczne, a także zbiór wyrobów szklanych (datowany na XVII wiek), świadczący o funkcjonowaniu przy stacji królewskiej warsztatu szklarskiego w okolicach dzisiejszej wsi Huta.Wojciechów – miejscowość słynąca z warsztatów kowalskich. Znajdują się tutaj 2 muzea: Muzeum Kowalstwa i Regionalne w dawnej wieży zamkowej Pileckich z l. 1520-1530 zwanej też ariańską oraz drewniany kościół parafialny z 1725 r. pw. św. Teodora z dzwonnicą z XVIII w.Muzeum Regionalne w Wojciechowie – składa się z trzech części: pierwsza, dokumentująca historię Wojciechowa, z makietą średniowiecznego grodziska i eksponatami pochodzącymi z wykopalisk archeologicznych. Druga część to wystrój wojciechowskiej chałupy z lat 1920 - 30 w pełni wyposażone w sprzęty i narzędzia jakimi posługiwali się mieszkańcy Wojciechowa w tamtych czasach, trzecia część to Galeria Sztuki Ludowej, w której można zakupić pamiątki z Wojciechowa.Muzeum Kowalstwa w Wojciechowie - posiada bogatą kolekcję wyrobów artystycznych kowali polskich, węgierskich i białoruskich.. Powstały one za pomocą tradycyjnych technik kowalskich. Zebrano tu metalowe wyroby użytkowe - grace, motyki, kosy, sierpy, topór ciesielski lewostronny, przyrząd do mierzenia długości obręczy kół oraz wasąg i drewniane brony. Wszystko wykonane ręcznie. Można tu również zobaczyć w pełni wyposażoną starą kuźnię z paleniskiem, kowadłem, miechem kowalskim poruszanym ręcznie i wszystkimi narzędziami, które kowal wykorzystywał w swojej pracy. Inne eksponaty to: kolekcje kutych krat, krzyży, zestawów kominkowych, wieszaków, świeczników, podstawek na butelki, wiatrowskazów, szyldów reklamowych, lamp, żyrandoli oraz kwietników.

2. Nadwiślański szlak rowerowy: Puławy – NiebrzegówKolor: zielony - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z zielonym paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: proponowany MOSiR Puławy Rok pierwszego znakowania: ?Nazwa: Nadwiślański szlak rowerowy: Puławy – NiebrzegówRanga: LokalnaDystans: 49 km, Rodzaj nawierzchni: Punkty startowe: Początek trasy: MOSiR PuławyKoniec trasy: wieś NiebrzegówPrzebieg trasy : Puławy – Góra Puławska – Jaroszyn – Łęka – Opatkowice – Borek – Zajezierze – Dęblin – Bobrowniki – Niebrzegów.Stopień trudności i przydatności dla innych form turystykiTrasa średnio trudna. Szlak nadaje się do turystyki pieszej i rowerowej.

Krótka charakterystyka:Szlak ma charakter przede wszystkim przyrodniczy. Przebiega zachodnim wałem wzdłuż doliny Wisły, ukazując rezerwat ornitologiczny „Dunajek”, dalej biegnie doliną Wieprza i w końcu prowadzi do Niebrzegowa, gdzie łączy ze szlakami prowadzącymi nad rezerwaty Piskory i Czapliniec.

103

Page 104: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Ciekawe miejsca na szlaku:Puławy:- zespół pałacowo - parkowy Czartoryskich- Willa "Samotnia"- obserwatorium astronomiczne- Pałac Marynki- Muzeum Oświatowe- Muzeum Regionalne PTTK- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi PannyRezerwat „Dunajek” – rezerwat ornitologiczny, pow. 313 ha, otuliny 95 ha., ochrona odcinka Wisły wraz z ławicami, łachami i wyspami w obszarze gminy Puławy oraz gminy Gniewoszów. Celem ochrony jest zachowanie lęgowisk rzadkich ptaków gnieżdżących się na wyspach trwale izolowanych od brzegu, częściowo piaszczystych, a częściowo porośniętych rzadką roślinnością. Przedmiot ochrony to umieszczone w Czerwonej Księdze Zwierząt (tj. zagrożonych w Polsce i Europie) rybitwa białoczelna i sieweczka obrożna, lęgowiska innych rzadkich i zagrożonych gatunków takich jak: sieweczka rzeczna, rybitwa zwyczajna, mewy śmieszka, pospolita i srebrzysta, brodziec piskliwy.Obszar Chronionego Krajobrazu Pradolina Wieprza - utworzony w 1990 r., powierzchnia 33159 ha. Znajduje się na terenie gmin: Puławy, Żyrzyn, Ryki, Ułęż, Jeziorzany, Baranów, Michów, Kock i Firlej. Rzeka Wieprz płynie szeroką, porośniętą dobrze uwilgotnionymi łąkami doliną, z licznymi starorzeczami i zastoiskami wodnymi, a także fragmentami łęgów. Silnie zmeandrowane koryto sprzyja występowaniu wielu rzadkich i chronionych gatunków roślin. Ponadto stwierdzono tu m.in. występowanie żółwia błotnego oraz wielu ginących gatunków ptaków wodno - błotnych: derkacza, brodźca piskliwego, krwawodzioba, kilku gat. ptaków drapieżnych.Dęblin: Twierdza Dęblin – fortyfikacje na prawym brzegu Wisły (forty na lewym brzegu znajdują się na terenie woj. mazowieckiego) Cytadela w Dęblinie Pozostałości fortu III " Dęblin " w Dęblinie. W parku Zespół pałacowy (córka właściciela Dęblina, Jerzego Mniszcha – Maryna Mniszchówna była żoną cara Dymitra Samozwańca I a po jego śmierci poślubiła Dymitra Samozwańca II). Cmentarz wojenny Balonna – pomnik ofiar faszyzmu Cmentarz komunalny – groby nieznanego żołnierza i symboliczne pomnik ofiar faszyzmu Brama Lubelska i brama Warszawska Pomnik lotników i izba pamięci Szkoły "Orląt" Kościół pw. Chrystusa Miłosiernego (pierwotnie cerkiew w Łosicach z I poł. XVIII w.) przeniesiona do Dęblina w 1928-1929. Kościół parafialny pw. Piusa V Papieża z 1974-1981 r. Zespół Dworca Kolei Nadwiślańskiej. Bobrowniki - Powstanie osady o nazwie Bobrowniki związane jest z panowaniem pierwszych Piastów i wzniesieniem grodu sieciechowskiego, któremu podlegała ta wieś. Dozorcy żeremi bobrów mających nad Wieprzem swoje siedlisko, musieli mieszkać w niedalekiej od nich odległości. Mówiono o nich często, że są bobrownikami, stąd później nazwano tak miejscowość. Zabytki: cmentarze parafialny i żydowski, kościół parafialny murowany, wybudowany w 1632 r., kosztem Gabriela Tarło; w 1737 r. uległ pożarowi, po odbudowaniu przez ks. Strykowskiego, konsekrowany w 1790 r. przez Bpa Mikołaja Oborskiego, sufragana krakowskiego, Styl renesans lubelski z cechami baroku w wystroju wnętrz.

3. Zielony szlak rowerowy: Puławy - Kazimierz Dolny - Janowiec - PuławyKolor: zielony - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z zielonym paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: proponowany MOSiR Puławy Rok pierwszego znakowania: ?Nazwa: Zielony szlak rowerowy: Puławy - Kazimierz Dolny - Janowiec - PuławyRanga: LokalnaDystans: 38 km, 104

Page 105: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Rodzaj nawierzchni: nawierzchnia utwardzona  -  ok. 90% długościPunkty startowe: Początek trasy: MOSiR PuławyKoniec trasy: MOSiR PuławyPrzebieg trasy : Puławy – Parchatka – Bochotnica – Kazimierz Dolny – Janowiec – Wojszyn – Nasiłów – Sadłowice – Góra Puławska – PuławyStopień trudności i przydatności dla innych form turystykiTrasa średnio trudna. Szlak nadaje się do turystyki pieszej i rowerowej.

Charakterystyka szlaku:Zielony szlak rowerowy  przebiega przez najbardziej malowniczy odcinek Małopolskiego Przełomu Wisły.Na trasie napotkamy najbardziej malownicze krajobrazy, rozległe nadrzeczne równiny, strome zbocza wzniesień, porośnięte łachy nadwiślańskich wysp oraz liczne kamieniołomy. Szlak prowadzi  najciekawszymi i najbardziej znanymi miejscowościami w okolicy Puław: Kazimierz Dolny i Janowiec. Na szlaku napotkamy wiele wzniesień położonych  nad doliną Wisły. Nawierzchnia dróg po których  biegnie trasa szlaku jest w 90% utwardzona – głównie asfaltowa. Na trasie znajduje się przeprawa promowa z Kazimierza Dolnego do Janowca.

Ciekawe miejsca:Puławy:- zespół pałacowo - parkowy Czartoryskich- Willa "Samotnia"- obserwatorium astronomiczne- Pałac Marynki- nekropolia włostowicka- Muzeum Oświatowe- Świątynia Sybilli, wzorowana na świątyni Sybilli w Tivoli koło Rzymu, została zbudowana w latach 1798-1801 według projektu Chrystiana Piotra Aignera, na polecenie księżnej Izabeli Czartoryskiej, jako PIERWSZE W POLSCE MUZEUM. - Dom Gotycki - wzniesiony w latach 1800-1809 według projektu Aignera, na miejscu dawnego pawilonu ogrodowego.- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi PannyBochotnica:- ścianka Pożarskich w kamieniołomie- ruiny zamku EsterkiKazimierz Dolny:- Muzeum Przyrodnicze,- Muzeum Nadwiślańskie,- Fara,- kamienice: Przybylów, Celejowska, - rynek,- spichlerze,- przeprawa promem Gelderland do Janowca- rejsy statkiem po Wiśle,- wiatrak w MęćmierzuJanowiec:- Muzeum Nadwiślańskie "Zamek w Janowcu"- XVI - wieczny kościół,Sadłowice:- ośrodek jeździecko  rekreacyjny "OXER"Góra Puławska:- barokowy kościół św. Wojciecha

105

Page 106: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

4. Czerwony szlak rowerowy: Puławy – Końskowola – Skowieszyn – Zbędowice – Parchatka - Włostowice - Puławy

Kolor: czerwony - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z czerwonym paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: proponowany MOSiR Puławy Rok pierwszego znakowania: ?Nazwa: czerwony szlak rowerowy: Puławy - Włostowice - PuławyRanga: LokalnaDystans: 29 km, Rodzaj nawierzchni: nawierzchnia utwardzona  -  ok. 50% długościPunkty startowe: Początek trasy: MOSiR PuławyKoniec trasy: MOSiR PuławyPrzebieg trasy : Puławy – Końskowola – Skowieszyn – Zbędowice – Parchatka - Włostowice – Puławy

Stopień trudności i przydatności dla innych form turystykiTrasa trudna. Szlak nadaje się do turystyki pieszej i rowerowej.

Charakterystyka ogólna:Czerwony szlak rowerowy charakteryzuje się wyjątkowymi walorami krajobrazowymi. Prowadząc przez obszar Kazimierskiego Parku Krajobrazowego przebiega przez najsilniej urzeżbiony teren lessowy w Europie.W swej drugiej części wiedzie przez najbardziej malowniczy odcinek Małopolskiego Przełomu WisłyTrasa szlaku prowadzi w dużej mierze drogami gruntowymi i lessowymi, a nawet leśnymi ścieżkami obfitującymi licznymi podjazdami i zjazdami.Pokonanie całości szlaku wymaga większego wysiłku, umiejętności i dobrze przygotowanego roweru.

Ciekawe miejsca na trasie szlaku:Końskowola:- kościół parafialny z 1624 r., - szpitalny kościół św. Anny z 1613 r.,- ratusz z 1775 r. - obecnie remiza strażacka,- zespół folwarczny z XIX w.,- słynne plantacje róż i krzewów ozdobnych.Skowieszyn: - wieś położona na terenie Kazimierskiego Parku Krajobrazowego i jego sfery ochronnej. Posiada wysokie walory krajobrazowe - rzeżba terenu jest urozmaicona, wystęują malownicze wąwozy lessowe o stromych ścianach. Kolonia Zbędowice - Zbędowice - Parchatka:- cmentarz i pomnik upamiętniający barbarzyński mord na mieszkańcach Kolonii Zbędowice podczas okupacji hitlerowskiej,- pomnik poległych w 1945 r. żołnierzy AK i WiN w Lesie Stockim,- obszar Kazimierskiego Parku Krajobrazowego o wyjątkowych walorach krajobrazowych i rzeźbie terenu - największe w Europie zagęszczenie lessowych wąwozów lessowych oraz malowniczy przełom Wisły.Włostowice:- barokowy kościół św. Józefa wzniesiony w latach 1725-28,- cmentarz będący jedną z najstarszych polskich nekropolii z kwaterami rzymsko-katolickimi, prawosławnymi i ewangelicko-augsburskimi.

106

Page 107: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

5. Żółty szlak rowerowy: Puławy – Osiny – Sielce – Końskowola – Młynki – Puławy

Kolor: żółty - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z żółtym paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: proponowany MOSiR Puławy Rok pierwszego znakowania: ?Nazwa: żółty szlak rowerowy: Puławy - Osiny - Sielce - PuławyRanga: LokalnaDystans: 28 km, Rodzaj nawierzchni: nawierzchnia utwardzona  -  ok. 65% długościPunkty startowe: Początek trasy: MOSiR PuławyKoniec trasy: MOSiR PuławyPrzebieg trasy : Puławy – Parchatka – Bochotnica – Kazimierz Dolny – Janowiec – Wojszyn – Nasiłów – Sadłowice – Góra Puławska – Puławy

Stopień trudności i przydatności dla innych form turystykiTrasa średnio trudna. Szlak nadaje się do turystyki pieszej i rowerowej.

Charakterystyka szlaku: Szlak biegnie głównie przez pola i lasy z dala od większych skupisk ludzkich. Ponad połowa szlaku leży nad rzeką Kurówką. Trasa żółtego szlaku rowerowego pozbawiona jest większych wzniesień, i nie wymaga większego wysiłku fizycznego.

Ciekawe miejsca:Puławy:- Zakłady Azotowe "Puławy" SA- pomnik Bohaterów II Wojny ŚwiatoweejOsiny:- pozostałości XVIII-wiecznego zespołu dworskiegoKońskowola:- kościół parafialny z 1624 r.- szpitalny kościół św. Anny z 1613 r.- ratusz z 1775 r. - obecnie remiza strażacka- zespół folwarczny z XIX w.- słynne plantacje róż i krzewów ozdobnych

6. Niebieski szlak rowerowy: Puławy – Gołąb – Piskory – Bałtów - Puławy Kolor: niebieski - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z niebieskim paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: proponowany MOSiR Puławy Rok pierwszego znakowania: ?Nazwa: niebieski szlak rowerowy: Puławy – Piskory – Bałtów - PuławyRanga: LokalnaDystans: 30 km, Rodzaj nawierzchni: nawierzchnia utwardzona  -  ok. 50% długościPunkty startowe: Początek trasy: MOSiR PuławyKoniec trasy: MOSiR PuławyPrzebieg trasy : Puławy – Gołąb – rezerwat Piskory – Bałtów - Puławy

107

Page 108: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Stopień trudności i przydatności dla innych form turystykiTrasa średnio trudna. Szlak nadaje się do turystyki pieszej i rowerowej.

Charakterystyka ogólna:Niebieski szlak rowerowy prowadzi przez wiele przepięknych i atrakcyjnych miejsc. Największą atrakcją szlaku jest rezerwat przyrodniczy ,,Piskory”, który jest siedliskiem wielu gatunków ptaków wodnych i zwierząt. Szlak charakteryzuje się  niskim stopniem trudności i niewielką ilością wzniesień. Około połowy jego długości wiedzie drogami asfaltowymi a reszta drogami  polnymi i leśnymi.

Ciekawe miejsca:Gołąb:- kościół w stylu manierystycznym zbudowany w latach 1628-1639 przez ks. Szymona Grzybowskiego- Domek Loretański wzniesiony przez - jeden z trzech tego typu obiektów w Europie, wzorowany na kaplicy Loreto we WłoszechJezioro Nury:- 4 ha powierzchni- roślinność: szałwia pływająca, kokornak powijkowaty, siedmiopalecznik błotny- zwierzęta: zaskroniec, remizRezerwat Przyrody "Piskory":- 126 ha powierzchni- roślinność: dęby szypułkowe, brzoza brodawkowata- ptactwo wodne: bąk, bielik, orlik krzykliwy, zielonka, rybitwa białoskrzydła, żurawie, gęsi gęgawe, puchacze, perkozy zauszniki, czaple siweŁąki Bonowskie:- istniejąca niegdyś wieś Bonów- pomnik pomordowanych mieszkańców Bałtowa

7. Niebieski szlak rowerowy „Poniatowa-Nałęczów”Kolor: Niebieski - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z niebieskim paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: proponowany LOT „Kraina Lessowych Wąwozów”Rok pierwszego znakowania: ?Nazwa: „Poniatowa-Nałęczów”Ranga: LokalnaDystans: 23,3 km, Rodzaj nawierzchni: asfaltowa 20,3 km, utwardzona 3 km, Punkty startowe: Początek trasy: Poniatowa, ul. 11-listopada.Koniec trasy: Nałęczów Przebieg trasy : Poniatowa (ul. 11-listopada) – 4,0 km –Kraczewice (Kościół) – 5,8 km - Szczuczki – 6,7 km - Wojciechów – 6,8 km – Nałęczów

Długość odcinków na terenie poszczególnych jednostek samorządu terytorialnegoJednostka samorządu Długość odcinka na terenie gminy [km]Nałęczów 2,2Poniatowa 9,8Wojciechów 11,3

Stopień trudności i przydatności dla innych form turystykiTrasa średnio trudna. Szlak nadaje się do turystyki pieszej i rowerowej.

108

Page 109: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Krótka charakterystyka:Szlak bierze początek w Poniatowej, przy ul. 11-listopada obok Centrum Kultury, Promocji i Turystyki. Na odcinku do Kraczewic podąża razem z czarnym szlakiem rowerowym „Nitką kolejki wąskotorowej”. Następnie podąża w kierunku Szczuczek i Wojciechowa. Omija Wojciechów i biegnie w kierunku Nałęczowa, mijając Nowy Gaj i Charz. W lesie obok miejscowości Nowy Gaj łączy się z czerwonym szlakiem rowerowym „Lublin-Nałęczów-Kazimierz Dolny”.

Ciekawe miejsca na szlaku:Kazimierski Park Krajobrazowy został powołany w 1979 r. Zajmuje on obszar 13670 ha, zaś otulina 25000 ha. Na terenie Powiatu Opolskiego znajduje się tylko fragment parku o powierzchni 1690 ha i 4560 ha otuliny. Pod względem administracyjnym fragment ten występuje na terenie gminy Karczmiska i gminy Wilków. Kazimierski Park Krajobrazowy obejmuje fragment Płaskowyżu Nałęczowskiego i Równiny Bełżyckiej oraz piękny przełom Środkowej Wisły i wschodni skraj Równiny Radomskiej. Różnice wysokości między dnem doliny Wisły a krawędzią płaskowyżu dochodzą do 90 m. Na stromych zboczach przełomu odsłonięte zostały białe, wapienne skały podłoża. Sam płaskowyż pocięty jest gęstą siecią lessowych wąwozów, dochodzących do 30 m głębokości. Szczególną osobliwością geomorfologiczną parku jest wspaniała, 90-metrowej wysokości, niemal pionowa skarpa nadbudowana lessem, wznosząca się ponad ujściem rzeki Chodelki do Wisły, w rejonie wsi Dobre. Skarpa jest objęta szczególną ochroną jako rezerwat przyrody. Kazimierski Park Krajobrazowy jest rejonem występowania wielu źródeł wód powierzchniowych. Najpiękniejsze z nich znajdują się w dnach wąwozów w rejonie wsi Rogów. Szata leśna pokrywa ok. 20% powierzchni parku. Lasy liściaste porastają przede wszystkim zbocza wąwozów i nie tworzą na ogół większych zwartych kompleksów. Najcenniejsze florystycznie są niewielkie fragmenty muraw stepowych, które zachowały się na skarpie w Dobrem, w rejonie Męćmierza, na wzgórzu Albrechtówka, na Górze Trzech Krzyży i na skarpie w rejonie Janowca. Gdzieniegdzie można tam jeszcze spotkać tak rzadkie i ciekawe rośliny jak: wisienka stepowa, zawilec wielkokwiatowy, miłek wiosenny, oman wąskolistny, ostnica włosowata. W świecie zwierząt Kazimierskiego Parku Krajobrazowego na szczególną uwagę zasługują owady stepowe, występujące na skarpie w Dobrem oraz ptaki doliny Wisły. Na jednej z piaszczystotrawiastych wysp wiślanych utworzono rezerwat przyrody chroniący stanowiska lęgowe takich ptaków jak: ostrygojad, rybitwa białoczelna, mewa czarnogłowa, sieweczka obrożna. Nałęczów – miasto uzdrowiskowe położone malowniczo w dolinie Bystrej i Bochotniczanki. Głównym walorem Nałęczowa jest charakterystyczny klimat sprzyjający przede wszystkim w leczeniu chorób układu krążenia a także niezwykła atmosfera architektury zabytkowej oraz zieleni. Warto zobaczyć :

Park Zdrojowy z Sanatorium nad brzegiem stawu, Stare Łazienki, pijalnię wód z palmiarnią, Pałac Małachowskich z XVIII w., w którym mieści się Muzeum Bolesława Prusa.

ulice Nałęczowa : Armatnia Góra oraz Aleja Lipowa z licznymi, secesyjnymi willamiPoniatowa – wieś istniała już przed 1382 r. w XV w. był tu folwark. Miejscowość powstała w latach czterdziestych XX w. W okresie międzywojennym działały "Zakłady Tele i Radiotechniczne". W 1941 r. niemiecki obóz dla jeńców radzieckich; w 1942 r. obóz pracy dla Żydów. W 1943 r. egzekucja ok. 15 tys. Żydów. Dziś upamiętnia to obelisk z tablicą pamiątkową poświęconą 22.892 ofiarom hitleryzmu. Najmłodsza i jednocześnie jedna z najładniej położonych stacji na całej sieci NKD. Położona na leśnej polanie w pobliżu zakładów elektrotechnicznych. Zbudowana w latach 50-tych. Budynek posiada na piętrze część mieszkalną. Na stacji znajduje się tor główny i manewrowy oraz jeden ładunkowy.Wojciechów – miejscowość słynąca z warsztatów kowalskich. Znajduje się tutaj Muzeum Kowalstwa w dawnej wieży zamkowej Pileckich z l. 1520-1530 zwanej też ariańską oraz drewniany kościół parafialny z 1725 r. p.w. św. Teodora z dzwonnicą z XVIII w.

8. Czarny łącznik do „Nitką Kolejki Wąskotorowej”:Kolor: czarny - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z czarnym paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: proponowany Starostwo Opole LubelskieRok pierwszego znakowania: ?Nazwa: czarny szlak rowerowy „Nitką Kolejki Wąskotorowej”Ranga: regionalna

109

Page 110: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Dystans: 7,5 km, Rodzaj nawierzchni: nawierzchnia utwardzonaPunkty startowe: Początek trasy: KębłoKoniec trasy: Drzewce PKPPrzebieg trasy : Kębło – Wąwolnica – Zarzeka – Drzewce PKPStopień trudności i przydatności dla innych form turystykiTrasa łatwa. Szlak nadaje się do turystyki pieszej i rowerowej.

Charakterystyka ogólna:Szlak łącznikowy, przedłużający czarny szlak rowerowy „Nitką Kolejki Wąskotorowej”. Doprowadza do stacji PKP w Drzewcach, żeby dać możliwość bezpośredniego włączenia się ze stacji kolejowej w sieć szlaków rowerowych Krainy Lessowych Wąwozów.

Ciekawe miejsca:Kębło – Kapliczka Matki Bożej Kębelskiej; tradycja kultu sięga XIII w.Wąwolnica – jedna z najstarszych osad na Lubelszczyźnie powstała w XI/XII w. W Wąwolnicy mieści się Sanktuarium Matki Boskiej Kębelskiej, kult cudownej figurki sięga prawdopodobnie końca XII w. W miejscowości warto zwiedzić neogotycki kościół parafialny z 1914 r. oraz XIV wieczną gotycką kaplicę. Muzeum Regionalne w Wąwolnicy – powstało w 1995 r. z inicjatywy Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Wąwolnicy i ówczesnego proboszcza ks. infułata Jana Pęzioła. Mieści się ono w dolnej kondygnacji gotyckiej kaplicy przykościelnej z XV wieku. Stała ekspozycja muzealna dokumentuje bogatą przeszłość Wąwolnicy. Można tu m. in. zobaczyć eksponaty archeologiczne, odkryte w okolicach Wąwolnicy i przekazane muzeum w depozyt na czas nieokreślony przez Katedrę Archeologii UMCS w Lublinie, prace artystów związanych z Wąwolnicą: malarzy Zygmunta Bartkiewicza i Konrada Krzyżanowskiego, rzeźbiarzy Józefa i Stanisława Gosławskich, makietę XV-wiecznej Wąwolnicy, zbiory liturgiczne, a także zbiór wyrobów szklanych (datowany na XVII wiek), świadczący o funkcjonowaniu przy stacji królewskiej warsztatu szklarskiego w okolicach dzisiejszej wsi Huta.

9. Niebieski Szlak Różany: w trakcie opracowywaniaKolor: niebieski - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z niebieskim paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: proponowany UG KońskowolaRok pierwszego znakowania: ?Nazwa: niebieski Szlak Różany Ranga: LokalnaDystans: km, Rodzaj nawierzchni: Punkty startowe: Początek trasy: Koniec trasy: Przebieg trasy : Końskowola – Stary Pożóg – Zażuk – Las Stocki – Stok – Celejów – Kolonia Celejów – Okręglica – Skowieszyn – Końskowola. Stopień trudności i przydatności dla innych form turystykiTrasa średnio trudna. Szlak nadaje się do turystyki pieszej i rowerowej.

Charakterystyka ogólna:(Z Końskowoli do Lasu Stockiego szlak ma szansę być przystosowany dla niepełnosprawnych).Ciekawe miejsca:

110

Page 111: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

10. Rowerowy Szlak Lessowych Wąwozów: w trakcie opracowywaniaKolor: ? - szlak rowerowy oznaczony w terenie znakami drogowymi lub piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z ? paskiem lub strzałkami. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności. Zarządzający: proponowany LOT w NałęczowieRok pierwszego znakowania: ?Nazwa: ? szlak rowerowy: Ranga: LokalnaDystans: km, Rodzaj nawierzchni: Punkty startowe: Początek trasy: Koniec trasy: Przebieg trasy :

Stopień trudności i przydatności dla innych form turystykiTrasa trudna. Szlak nadaje się do turystyki pieszej i rowerowej.

Charakterystyka ogólna:

Ciekawe miejsca:

2. Ścieżka dydaktyczna:

11. Scieżka dydaktyczna historyczno-przyrodnicza: SACRUM- NATURA- HISTORIA Kolor: niebieskiNazwa: Wąwolnica: SACRUM- NATURA- HISTORIAPomysłodawca szlaku: Szkoła Podstawowa w Wąwolnicy, nauczycielki: historii- Anna Pardyka i przyrody- Ewa KlocekPlanowany zarządca szlaku: Regionalne Towarzystwo Przyjaciół WąwolnicyPlanowany rok znakowania szlaku: 2008-2009 w formie tablic przy poszczególnych 15 przystankachRanga: lokalnaDystans: 6 km (+ 2, 5 km na dojście z centrum Nałęczowa)Rodzaj nawierzchni: asfaltowa 5, 5 km, utwardzona 0,25 km, gruntowa 0,25 kmPunkty startowe: Początek: koniec ul. Wiercińskiego Nałęczowie, początek wsi Zarzeka gmina Wąwolnica (naprzeciwko tzw. Dzwonnej Góry i punktu wysokowościowego)

Przebieg trasy: Zarzeka- Wąwolnica- Kębło

Długości odcinków szlaku na terenie poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego:

Jednostka samorządu Długość odcinka na terenie miasta/powiatu [ km]

Gmina Wąwolnica 6 km

Stopień trudności i przydatności dla innych form turystykiTrasa bardzo łatwa, dogodna dla turystyki pieszej i rowerowej ( choć brak ścieżki rowerowej) o każdej porze roku. W Wąwolnicy możliwość odpoczynku, skorzystania z oferty gastronomicznej i agroturystycznej

Krótki opis krajoznawczy:Dojście do początku trasy z Nałęczowa najkrótszą drogą to ul. Wiercińskiego (ok. 2, 5 km z centrum). Trasa wiedzie terenami Płaskowyżu Nałęczowskiego i doliną rzeki Bystrej. Położona jest w niewielkim

111

Page 112: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

stopniu na terenach Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, zdecydowana większość trasy przebiega terenami otuliny tegoż Parku. Po drodze można wejść w oznakowane tablicami informacyjnymi wąwozy o ciekawej rzeźbie i historii. Trasa wiedzie średniowiecznymi szlakami handlowymi, na skrzyżowaniu których rozwinęła się Wąwolnica. Obok walorów przyrodniczych trasę cechują liczne ślady wielowiekowego dziedzictwa kulturowego. Trasa ścieżki ma kształt linearny. Proponowany powrót: z Kębła autobusem (rzadko kurujące), lub pieszo do Wąwolnicy (1,5 km), skąd bardzo dobre połączenia autobusowe i busowe w kierunku Lublina i Nałęczowa oraz Puław i Kazimierza Dln.

Ciekawe miejsca na szlaku:Zarzeka - czynny jeszcze bród na rzece Bystrej tereny po cmentarzu żydowskim z pomnikiem poświęconym ich pamięci, zabytkowa kapliczka projektu Stanisława Koszyc Witkiewicza.Wąwolnica - jeden z najstarszych ośrodków i chrześcijańskich na Lubelszczyźnie. Parafia powstała tu w XI- 1 poł. XII wieku, prawa miejskie nadane zostały w XIV wieku- utracone po powstaniu styczniowym w 1870 roku. W 1946 roku Wąwolnica została częściowo spalona przez UB. Obecnie Sanktuarium Matki Bożej Kębelskiej ze słynącą łaskami XV wieczną figurą znajdująca się w XIV wiecznej kaplicy. Neogotycki kościół p. w. św. Wojciecha podniesiony do rangi Bazyliki Mniejszej.

Kębło - dawny zespół pałacowo- parkowy z dworem z 1880 należącym m.in. do zasłużonego społecznika Antoniego Rostworowskiego, współtwórcy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Obecnie Specjalny Ośrodek- Szkolno- Wychowawczy i miejsce hipoterapii. Kębło to również miejsce średniowiecznych objawień Matki Bożej Kębelskiej upamiętnione przydrożnymi figurami i kapliczkami.

3. Trasy turystyczne:

12. Szlak Kultury Sakralnej Ziemii Nałęczowskiej – w trakcie opracowywaniaKolor: niebieska trasa na mapie. W terenie tablice informacyjneZarządzający: proponowany LOT „Kraina Lessowych Wąwozów”Rok pierwszego znakowania: ?Nazwa: Szlak Kultury Sakralnej Ziemii NałęczowskiejRanga: LokalnaDystans: km, Rodzaj nawierzchni: Punkty startowe: Początek trasy: Koniec trasy: Przebieg trasy :

Stopień trudności i przydatności dla innych form turystykiTrasa średnio trudna. Szlak nadaje się do turystyki pieszej i rowerowej.

Charakterystyka ogólna:

Ciekawe miejsca:13. Szlak Młynów Wodnych Rzeki Bystrej

Kolor: granatowa trasa na mapie. W terenie tablice informacyjne obok młynów.Zarządzający: proponowany LOT „Kraina Lessowych Wąwozów”Rok pierwszego znakowania: 2007Nazwa: Szlak Młynów Wodnych Rzeki BystrejRanga: LokalnaDystans: ok. 35 km samego odcinka rzeki, Rodzaj nawierzchni: Punkty startowe: Początek trasy: PalikijeKoniec trasy: Bochotnica

112

Page 113: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Przebieg trasy : Palikije – Nowy Gaj – Nałęczów – Wąwolnica – Bartłomiejowie – Celejów – Wierzchoniów – BochotnicaStopień trudności i przydatności dla innych form turystykiTrasa średnio trudna. Szlak nadaje się do turystyki pieszej i rowerowej.

Krótka charakterystyka szlaku:Rzeka Bystra mogła służyć kiedyś za przykład uporządkowanej gospodarki wodnej i maksymalnego wykorzystania jej potencjału energetycznego. Przez ponad pięć stuleci koło wodne poruszające młyny było tu stałym elementem krajobrazu. Urodzajne ziemie znajdujące się na terenie Płaskowyżu Nałęczowskiego sprzyjały rozwojowi produkcji rolniczej, a co za tym idzie także rozwojowi młynarstwa. Dziś aż trudno uwierzyć, że nad rzeką Bystrą i jej dopływami w nie tak odległych czasach istniało ponad dwadzieścia zakładów, które były poruszane energią wodną. Koła wodne a w ostatnich czasach turbiny wykorzystywano nie tylko do przemiału zboża, ale także do napędu tartaków, papierni, foluszy i do produkcji energii elektrycznej. Każde spiętrzenie oznaczało zysk energii o mocy od kilkunastu do kilkudziesięciu kilowatów. Liczne młyny tworzyły swoisty system retencyjny, magazynujący ogromne ilości wody. Na Bystrej i jej dopływach przed II wojną światową istniało 23 urządzenia piętrzące. W roku 1960 funkcjonowało 6 piętrzeń, a obecnie pozostało tylko jedno w Celejowie - Iłkach. Na trasie szlaku można jednak podziwiać pozostałości dawnych obiektów młynarskich. Łączna wysokość wszystkich spiętrzeń wynosiła ok. 32 m.

Młyny na rzece Bystrej:Młyn wodny w Palikijach ( 1) Wybudowany około 1880 r. stanowił własność dworską, przed młynem znajdował się staw młyński o powierzchni 1,13 ha. Około 1935 roku urządzenia piętrzące uległy zniszczeniu i młyn stał się bezczynny, w 1938 r. rozebranyMłyn w Maszkach (2)Młyn konstrukcji ryglowej, zbudowany w 1907 r. przez Józefa Imgrunt, początkowo napędzany był za pomocą koła wodnego, po 1946 roku przez pewien czas napędzany silnikiem spalinowym, a następnie elektrycznym. Obecnie nieczynny, choć sprawny technicznie.Młyn w kolonii Wojciechów (3)Wybudowany około 1830 r., stanowił własność dworską. W czasie parcelacji majątku dworskiego w 1909 roku młyn nabył Andrzej Sarzyński. Po wojnie młyn uruchomiono dopiero w 1972 roku, zaś w roku 1988 zaniechano pomiału.Młyn w Nowym Gaju (4) Wybudowany bez pozwolenia około 1917 r. przez braci Michała i Jana Janiszków z Cezaryna Gm. Żyrzyn, w roku 1922 zalegalizowano jego działalność. Młyn i urządzenia piętrzące zostały rozebrane w 1955 r.Młyn w Nowym Gaju (5) Na miejscu starego młyna Jan Samonek około 1900 roku wybudował nowy kryty blachą młyn drewniany. Od lipca 1944 r. młyn pracował na potrzeby wojsk sowieckich. W 1957 r. zniszczeniu uległy urządzenia piętrzące. Obecnie w budynku dawnego młyna pod nazwą „Młyn Hipolit” funkcjonuje gospodarstwo agroturystyczne i Muzeum Minerałów.Młyn w Charzu (6) Wymieniany już w dokumentach z 1508 roku, obecnie istniejący młyn pobudowano w XIX wieku, w roku 1956 turbinę wodną zastąpiono silnikami elektrycznymi, młyn obecnie jest nieczynny.Młyn w Cynkowie (7) Jak wynika z przekazu historycznego z końca XVI i początku XVII wieku był to jeden z trzech młynów nad rzeką Bochotniczanką, młyn zwany „cynkowskim” został na początku XIX wieku spalony podczas przemarszu wojsk austriackich przez Nałęczów.Młyn w Nałęczowie (8) Młyn zwany przykościelnym lub plebańskim, usytuowany na terenie Bochotnicy, długo nie był remontowany i został rozebrany w pierwszej połowie XIX wieku.Młyn w Nałęczowie (9)Usytuowany był na terenie obecnego parku zdrojowego w pobliżu zabudowań dworskich, wykonany był z drewnianych bali konstrukcji węgłowej, pod koniec XIX wieku został przerobiony na tartak.

113

Page 114: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Młyn w Wąwolnicy - Łąkach (10) Wybudowany w 1897 roku przez właściciela ziemskiego Stanisława Tomaszewskiego, budynek młyna został rozebrany w 1980 roku, zachowały się elementy urządzeń piętrzących i groble po dawnym stawieMłyn w Wąwolnicy (11) Wybudowany z kamienia przed 1900 rokiem , wchodził w skład posiadłości rządowych, później w posiadaniu Żydów, a następnie zakupiony przez Wspólnotę Gruntową w Wąwolnicy, czynny do 1970 roku, w latach osiemdziesiątych przebudowany na warsztaty.Młyn w Wąwolnicy (12)Wybudowany przed 1900 r. przez Żyda Lindebauma, młyn pracował do 1935 roku, budynek został spalony w maju 1946 w czasie pacyfikacji Wąwolnicy przez UB.Młyn w Mareczkach (13)Wybudowany w 1898 roku przez Jana Jarosławskiego, wykonany z sosnowych bali i posadowiony na balach, w czasie okupacji niemieckiej młyn był oficjalnie zamknięty, zaś około 1965 roku został rozebrany.Młyn w Bartłomiejowicach (14) Powstał około 1919 roku z inicjatywy Władysława Modnickiego na miejscu starego młyna, w czasie okupacji kilkakrotnie zamykany, po wojnie pracował do 1958 roku, kilka lat później rozebrany.Młyn w Zawadzie (15) Wymieniany w spisie dóbr Klucza Wąwolnickiego skonfiskowanych przez cara i wystawionych na licytację w 1838 roku, w czasie II wojny światowej młyn intensywnie eksploatowany uległ dewastacji , w latach sześćdziesiątych urządzenia młyńskie sprzedano, a młyn rozebrano.Młyn w Celejowie –Iłkach (16) Przeniesiony z Witoszyna około 1900 roku, w 1914 roku spalony przez cofające się wojska rosyjskie, nowy młyn pobudowano w 1914 roku, w 1945 roku zniszczony przez wodę i ponownie odbudowany, obecnie świadczy usługi dla okolicznych rolników.Młyn (papiernia) w Celejowie (17) W roku 1823 książę Adam Jerzy Czartoryski wybudował papiernię napędzaną wodą w roku 1847 budynek przystosowano na potrzeby młyna i wydzierżawiono, po II wojnie światowej młyn stał bezużyteczny i popadł w ruinę.Młyn w Wierzchoniowie (18) Młyn posadowiony na palach, o niewielkich zdolnościach przemiałowych, rozebrany w 1945 roku, w nurcie rzeki zachowały się drewniane elementy urządzenia piętrzącego.Młyn w Bochotnicy (19) Wybudowany około 1870 roku przez dziedzica Celejowa –Klemensowskiego, spalony w 1910 roku, odbudowany w 1913 roku w obecnym kształcie, młyn dobrze wyposażony pod względem technicznym, od 1998 roku jest własnością prywatnąMłyn w Bochotnicy (obecnie tartak) (20) Młyn istniał na miejscu obecnego tartaku, przed wojną był własnością Żyda o nazwisku Fryd, po wojnie należał do Bolesława Zielińskiego, który w młynie uruchomił tartak napędzany turbiną

14. Szlak MuzeówKolor: brązowa trasa na mapie. W terenie tablice informacyjne obok muzeów.Zarządzający: proponowany LOT „Kraina Lessowych Wąwozów”Nazwa: Szlak Muzeów Krainy Lessowych WąwozówRanga: ponadlokalnaDystans: 119,5 kmRodzaj nawierzchni: asfaltowaPunkty startowe: Początek trasy: Wojciechów – Wieża AriańskaKoniec trasy: Kluczkowice – pałac KleniewskichPrzebieg trasy : Wojciechów – 3,8 km - Nowy Gaj - 5 km - Nałęczów – 5,7 km – Wąwolnica - 5 km – Karmanowice Kolonia – 3,1 km – Celejów 3 km – Wierzchoniów - 3,5 km – Bochotnica - 3,6 km – Parchatka – 6,8 km - Puławy – 12,3 km – Gołąb – 9 km – Puławy (nowy most) – 2,5 km – Bronowice – 3,4 km - Góra 114

Page 115: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Puławska – 10,9 km – Oblasy – 2,5 km – Janowiec – 4 km - Kazimierz Dolny – 8,2 km – Uściąrz – 1,9 km – Zagajdzie – 7 km - Karczmiska – 1,1 km - Głusko Duże – 4,7 km - Wola Rudzka – 2,6 km - Opole Lubelskie – 3,8 km - Elżbieta – 8,1 km – Wrzelowiec – 1,8 km – Kluczkowice

Stopień trudności i przydatności dla innych form turystykiTrasa trudna. Szlak nadaje się przede wszystkim do turystyki samochodowej (ze względu na czas zwiedzania muzeów), ale także dla pieszej i rowerowej.

Obiekty muzealne na terenie poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego:

Jednostka samorządu Obiekty muzealne na terenie miasta/gminyGmina Wojciechów Wieża Ariańska – Muzeum Regionalne i Muzeum Kowalstwa

Muzeum Minerałów w Nowym GajuGmina Nałęczów Muzeum Bolesława Prusa

Muzeum Stefana ŻeromskiegoGmina Wąwolnica Muzeum w WąwolnicyMiasto Puławy Muzeum Oświatowe

Świątynia SybilliDom Gotycki

Dawny szpital św. KarolaGmina Puławy Muzeum Nietypowych Rowerów i Muzeum Pijaństwa w GołębiuGmina Janowiec Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym Oddział Janowiec:

Zamek (Dom Północny i Budynek Bramny) Dwór z Moniak

Stodoła z Wylągów Spichlerz z Kurowa

Spichlerz z PodlodowaGmina Kazimierz Dolny Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym:

Dom Kuncewiczów Kamienica Celejowska

Galeria Letnia Muzeum Sztuki Złotniczej Muzeum Przyrodnicze

Gmina Karczmiska Izba Pamięci Kolejowej stacja KarczmiskaGmina Opole Lubelskie Muzeum Regionalne w KluczkowicachRazem: 22 obiekty

Muzea na szlaku:

Muzeum Regionalne w Wojciechowie – składa się z trzech części: pierwsza, dokumentująca historię Wojciechowa, z makietą średniowiecznego grodziska i eksponatami pochodzącymi z wykopalisk archeologicznych. Druga część to wystrój wojciechowskiej chałupy z lat 1920 - 30 w pełni wyposażonej w sprzęty i narzędzia jakimi posługiwali się mieszkańcy Wojciechowa w tamtych czasach, trzecia część to Galeria Sztuki Ludowej, w której można zakupić podkowy na szczęście oraz wybić pamiątkową monetę.Muzeum Kowalstwa w Wojciechowie - posiada bogatą kolekcję wyrobów artystycznych kowali polskich, węgierskich i białoruskich. Zebrano tu również metalowe wyroby użytkowe - grace, motyki, kosy, sierpy, topory, oraz wasąg i drewniane brony. Można tu również zobaczyć w pełni wyposażoną starą kuźnię z paleniskiem, kowadłem, miechem kowalskim poruszanym ręcznie i wszystkimi narzędziami, które kowal wykorzystywał w swojej pracy. Inne eksponaty to: kolekcje kutych krat, krzyży, zestawów kominkowych, wieszaków, świeczników, podstawek na butelki, wiatrowskazów, szyldów reklamowych, lamp, żyrandoli oraz kwietników wykonanych za pomocą tradycyjnych technik kowalskich. Gminny Ośrodek Kultury24-204 Wojciechów (Wieża Ariańska)Tel / fax: (0-81) 517-72-10, 517-76-22e-mail: [email protected]:

115

Page 116: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Codziennie – 10.00 – 17.00od maja do września nie czynne w niedziele

Muzeum Minerałów w Nowym Gaju - funkcjonuje od ponad 20 lat i znajduje się w Młynie Hipolit zbudowanym w 1937 r. w zakolu rzeki Bystrej. Kolekcja liczy ok. 2 tysięcy eksponatów i zawiera: odmiany soli niebieskiej, bryłę węgla brunatnego o masie ok. 40 kg z widoczną korą drzewa i słojami, skamieniałą rybę z przed 250 mln lat pochodzącą z Brazylii, z wyraźnie zachowaną skórą i łuskami. Bogata jest również wystawa meteorytów z różnych części świata, tzw. "jagody marsjańskie", mikroskopowe zdjęcia powierzchni pyłu księżycowego, który był przywieziony przez amerykańską załogową misję na Księżyc -Apollo 11, ruchome piaski z Tanzanii poruszające się pod wpływem zmian pola magnetycznego Ziemi, a także fulguryt z Arizony, czyli stopiona krzemionka pod wpływem uderzenia pioruna. Nazwa "Hipolit" pochodzi od imienia Hipolita – syna weterynarza z Nałęczowa – nieszczęśliwie zakochany w niewiernej Zofii, córce młynarza z Nowego Gaju. Popełnił samobójstwo przez otrucie i dziś podobno czasami w południe duch Hipolita odwiedza młyn.Nowy Gaj 18a 24-204 WojciechówTel/Fax.  (0-81) 72 375 72 Tel.  (0-81) 51 78 129 Tel. kom.  (0) 505 288 292e-mail: [email protected]

Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie – Muzeum biograficzno-literackie najwybitniejszego pisarza polskiego pozytywizmu zajmuje sale w Pałacu Małachowskich, w których Bolesław Prus zamieszkiwał niejednokrotnie podczas wakacji. Muzeum gromadzi pamiątki i materiały dokumentujące życie i twórczość pisarza, ze szczególnym uwzględnieniem jego związków z Nałęczowem i rodzinną Ziemią Lubelską. Inicjatorem zorganizowania w Nałęczowie Muzeum Bolesława Prusa był m.in. prof. dr Feliks Araszkiewicz, polonista z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, wybitny znawca życia i twórczości autora „Lalki”, bywalec Nałęczowa żywo interesujący się jego historią.Muzeum Bolesława Prusa propaguje twórczość autora „Lalki” i jego zasługi w popularyzowaniu działalności Zakładu Leczniczego, przypomina o związkach pisarza z Lubelszczyzną oraz gromadzi wiedzę o literackim Nałęczowie.Bolesław Prus zawitał do Nałęczowa w roku 1882 jako kuracjusz, z nadzieją wyleczenia lęku przestrzeni (agorafobii). Leczył się i odpoczywał corocznie w latach 1882-1910 pozostawiając wśród mieszkańców żywe wspomnienia. Do dziś jego imieniem nazywane są miejsca, w których najczęściej go widywano: Góra Prusa, wąwóz czy Domek Prusa. Biblioteka nałęczowska nosiła imię Prusa i Żeromskiego, zaś pobudowane w 1904 r. Kąpiele Tanie przeznaczone dla okolicznych rzemieślników i włościan nazwano imieniem Bolesława Prusa dla upamiętnienia szerzonej przez autora oświaty zdrowotnej wśród ludu. Muzeum, zgodnie z koncepcją F. Araszkiewicza, ma charakter literacki i monograficzny, jeśli chodzi o życie i twórczość Prusa oraz regionalny, to znaczy uwzględniający powiązania pisarza oraz jego życia i twórczości z rodzinną Ziemią Lubelską. Adres: Nałęczów, al. St. Małachowskiego 3Tel.: (081) 501 45 52Czynne:od środy do piątku 9.00 -16.00sobota, niedziela 9.00-15.00www.zamek-lublin.ple-mail: [email protected]

Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie – mieści się w Chacie Żeromskiego – dawnej pracowni pisarza. Jest to jedno z najstarszych muzeów literackich w Polsce. Zostało otwarte 17 czerwca 1928 r. Gromadzi ponad 2 tyś. eksponatów, wśród których znajduje się autentyczne wyposażenie z czasów działalności pisarza, jego pamiątki listy, pierwodruki, przekłady, portrety, a także jego osobiście namalowane obrazy.Chata” została wybudowana w 1905 r. za honorarium za napisanie „Popiołów”, wg projektu Jana Koszczyc-Witkiewicza – znanego prekursora stylu zakopiańskiego w tym regionie. Za chatą znajduje się kolejny obiekt jego projektu - Mauzoleum Adama Żeromskiego z 1922 r., syna Oktawii i Stefana,

116

Page 117: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

zmarłego na gruźlicę 30 lipca 1918 r. w wieku 18 lat. Żeromski pisał tu m. in. powieść “Dzieje grzechu”, “Dumę o hetmanie”, “Słowo o bandosie” i “Różę”.Adres: Nałęczów, ul. Żeromskiego 8 Tel. (081) 501 47 80Czynne w godz. 10.00 - 16.00 od środy do niedzieli

Muzeum Regionalne w Wąwolnicy – powstało w 1995 r. z inicjatywy Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Wąwolnicy i ówczesnego proboszcza ks. infułata Jana Pęzioła. Mieści się ono w dolnej kondygnacji gotyckiej kaplicy przykościelnej z XV wieku. Stała ekspozycja muzealna dokumentuje bogatą przeszłość Wąwolnicy. Można tu m. in. zobaczyć eksponaty archeologiczne, odkryte w okolicach Wąwolnicy i przekazane muzeum w depozyt na czas nieokreślony przez Katedrę Archeologii UMCS w Lublinie, prace artystów związanych z Wąwolnicą: malarzy Zygmunta Bartkiewicza i Konrada Krzyżanowskiego, rzeźbiarzy Józefa i Stanisława Gosławskich, makietę XV-wiecznej Wąwolnicy, zbiory liturgiczne, a także zbiór wyrobów szklanych (datowany na XVII wiek), świadczący o funkcjonowaniu przy stacji królewskiej warsztatu szklarskiego w okolicach dzisiejszej wsi Huta.Zwiedzanie:W okresie wiosenno - jesiennym kaplica w godzinach 7.00- 19.30. Muzeum w kaplicy - na indywidualne prośby grup. W okresie zimowym kaplica Matki Bożej w godz. 7.00-18.30, muzeum - na indywidualne prośby grup.tel. (0-81) 882-50-04

Muzeum Oświatowe w Puławach otwarto dla zwiedzających w 1987 r. Mieści się w zabytkowym budynku, wpisanym w 1984 r. do rejestru zabytków z następującym uzasadnieniem: "Szkoła wybudowana w początku XIX w. w stylu klasycystycznym, niewątpliwie z fundacji Izabeli Czartoryskiej zapewne wg projektu Piotra Aignera. Stanowi przykład szerzenia oświaty wśród ludności wiejskiej wraz z mieszkaniem nauczyciela. Jest dokumentem historii powszechnego szkolnictwa polskiego." Odbudowany budynek ma dwie izby z przedzielającym je przelotowym korytarzem. W pomieszczeniach tych organizowane są wystawy stałe i okresowe.Zadaniem placówki jest zabezpieczenie przed rozproszeniem lub utratą dokumentów pracy instytucji oświatowo-wychowawczych oraz utrwalonych w zapisach myśli i doświadczeń minionych pokoleń nauczycieli. W związku z powyższym muzeum gromadzi archiwalia i muzealia związane z oświatą i szkolnictwem oraz pracą i egzystencją nauczycieli. Należą do nich różnorodne środki dydaktyczne, prace artystyczne, prace techniczne, sprzęt szkolny, wyposażenie i prace ucznia, podręczniki, czasopisma, fotografie i dokumenty. Przy muzeum funkcjonuje pracownia, w której prowadzona jest działalność wydawnicza z zakresu historii szkolnictwa i oświaty oraz historii miasta i regionu.Materiały zgromadzone w archiwum są udostępniane osobom piszącym prace naukowe, dyplomowe oraz organizującym wystawy. Muzeum Oświatowe jest jedynym tego typu muzeum w woj. lubelskim.Adres: 24-100 Puławy ul. Włostowicka 27 tel. (081) 887-71-29Zwiedzanie: od poniedziałku do piątku w godz. od 8.00 do 15.00

Świątynia Sybilli, wzorowana na świątyni Sybilli w Tivoli koło Rzymu, została zbudowana w latach 1798-1801 według projektu Chrystiana Piotra Aignera, na polecenie księżnej Izabeli Czartoryskiej, jako PIERWSZE W POLSCE MUZEUM. Drugim obiektem wybudowanym na polecenie księżnej, a przeznaczonym na cele muzealne, był Dom Gotycki. Wzniesiono go w latach 1800-1809 według projektu Aignera, na miejscu dawnego pawilonu ogrodowego. Po powstaniu listopadowym z obawy o grabież zbiory księżnej Izabeli zostały wywiezione do Paryża, gdzie znalazły schronienie w rezydencji Czartoryskich, Hotelu Lambert. Dopiero w 1876 roku zbiory powróciły do kraju i weszły w skład powstającego w Krakowie, w budynku dawnego Arsenału, Muzeum Czartoryskich.Odtwarzanie muzeum w Puławach rozpoczyna się w 1938 r. z inicjatywy prof. Stanisława Minkiewicza pod patronatem PTK. Starania te niweczy II wojna światowa. W 1949 r. następuje ponowne otwarcie muzeum za staraniem mgra Zygmunta Nowakowskiego pod sztandarem PTK. W latach 70-tych i 80-tych XX wieku Oddział Puławski PTTK adaptuje trzeci obiekt na muzeum - dawny szpital św. Karola - ufundowany w 1840 r. w miejscu dawnej kuźni przez nadwornego lekarza książąt Czartoryskich, Karola Knittla. Budynek ten stanowi na siedzibę Muzeum Regionalnego. Są tu prezentowane wystawy archeologiczne, etnograficzne, historyczne.Zbiory muzeum puławskiego liczą ok. 5000 muzealiów z dziedziny archeologii, etnografii, historii, przyrody i sztuki. Większość muzealiów uzyskano drogą zakupów, część to depozyty z Muzeum

117

Page 118: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Czartoryskich w Krakowie. Zabytki najstarsze pochodzą z odkrywek archeologicznych we Włostowicach, Puławach i innych.Adres: 24-100 Puławy, ul. Czartoryskich 6a tel. (0-81) 887-86-74Zwiedzanie: codziennie od 9:00 do 17:00

Muzeum Nietypowych Rowerów w Gołębiu - osobliwością tego muzeum jest fakt, że eksponaty można dotykać i wypróbować. Są tu rowery poziome, rowery cyrkowe i inne nietypowe rowery. Proponuje się tu także jazdę na galopujących rowerach, przejazdy rikszą i innymi pojazdami. Dzięki temu muzeum zwiedzający mogą poznać dwustuletnią historię roweru.Właściciel, pan Józef Konstanty Majewski, oferuje turystom także zwiedzanie Muzeum Pijaństwa - kolekcję ponad 200 butelek po przeróżnych trunkach krajowych i zagranicznych. Adres: Gołąb ul. Puławska 1, 24-100 Puławye-mail: [email protected] www.muzeumrowerow.plTel.: 0-81 883 17 88, 601814527, 0 693 66 61 57 Zwiedzanie: od 1 kwietnia do 31 października od wtorku do niedzieli od godz. 10.00 do 18.00.

Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym Oddział w Janowcu: ruiny zamku Firlejów. Początkowo miejscowość Janowiec nosiła nazwę Serokomla, a jej właścicielami byli Janowscy. Kroniki wspominają tę nazwę już na początku XIV w. Na początku XVI w. Syrokomlę kupują Firlejowie, zmieniają nazwę na Janowiec i rozpoczynają budowę zamku. W 1537 r., na podstawie przywileju otrzymanego od króla Zygmunta I, Janowiec otrzymuje prawa miejskie. Dzięki staraniom Firlejów Janowiec zostaje wciągnięty do wielkiej wymiany towarowej. Głównymi zajęciami mieszkańców staje się obsługa handlu zbożowego rzemieślnictwo. Po 150 latach władania Firlejów zamek przechodzi w ręce Tarłów, później Lubomirskich i Piaskowskich. Pracowali przy nim światowej sławy architekci Santi Gucci Fiorentino czy Tylman z Gameren. W XIX w. często zmienia właścicieli i powoli popada w ruinę. W 1931 r. posiadłość kupuje Leon Kozłowski, ale pomimo starań nie udaje mu się odbudować rezydencji, dodatkowo zniszczonej podczas bombardowań II wojny światowej. W 1975 r. zamek wraz z parkiem zostaje zakupiony przez Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym, które dokonuje częściowej odbudowy i konserwacji ruin.Ekspozycje muzealne:Dom Północny: część pałacowa, dobudowana w 1 poł. XVI w. do muru obronnego proj. Santi Gucci Fiorentino. Eksponaty poświęcone przeszłości zamku, kolejnym właścicielom, historii obiektu oraz dziejom jego konserwacji.Budynek Bramny: we wschodnim skrzydle zamku, spełniał niegdyś, poza funkcją bramy, także rolę mieszkalną. Po obu stronach przejazdu znajdują się kazamaty z wystawą fotograficzną „PORTRET ZAMKU"Dwór z Moniak - z lat 1760-1770 ze wsi Moniaki, k. Urzędowa, drewniany z mansardowym dachem, pobitym gontem. Przeniesiony do Janowca w latach 1978-1985. We dworze znajduje się stała wystawa wnętrz domu ziemiańskiego oraz pokoje gościnne. Stodoła z Wylągów pod Kazimierzem - drewniana XIX wieczna stodoła. Jej wnętrze służy organizacji koncertów i spektakli teatralnych.Spichlerz z Podlodowa - drewniany z XIX w. przeniesiony z Podlodowa nad Wieprzem. Wewnątrz wystawa etnograficzna: sztuka ludowa, rzemiosła lokalne, transport wodny, rybołówstwo.Spichlerz z Kurowa - drewniany z przełomu XIX/XX w. Dach naczółkowy kryty gontem.

Adres: 24-123 Janowiec, ul. Lubelska 20Tel./ fax (081) 8815228, (081) 4643677e-mail: [email protected]:- w okresie od 1 maja do 30 sierpnia w godz. :wtorek - piątek od 10.00 do 17.00soboty - niedziele od 10.00 do 19.00dziedziniec i krużganki Zamku otwarte codziennie w okresie od 1 maja do 30 sierpnia od 10.00 do 21.00 - w okresie od 1 września do 30 września w godz.:wtorek - piątek od 10.00 do 16.00soboty i niedziele od 10.00 do 17.00- w okresie od 1 stycznia do 30 kwietnia i od 1 października do 31 grudnia w godz:wtorek - piątek od 10.00 do 15.00soboty i niedziele od 10.00 do 16.00

118

Page 119: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

KAZIMIERZ DOLNY:Dom Kuncewiczów – został wybudowany w 1936 r. wg projektu Karola Sicińskiego dla pisarki, Marii i jej męża, adwokata i polityka, Jerzego Kuncewiczów. Tzw. „Willa pod Wiewiórką” to dom powstały w stylu polskiej ciesiółki ludowej. Początkowo stanowił jedynie letnią siedzibę właścicieli. Na początku II wojny światowej stał się schronieniem dla grona uciekinierów z Warszawy, m.in.: Juliana Tuwima, Antoniego Słonimskiego, Kazimierza Wierzyńskiego, Mieczysława Grydzewskiego i Stanisława Balińskiego. Kuncewiczowie odzyskali dom pod koniec lat 60-tych XX w. Od wiosny do jesieni prowadzili tu aktywne życie towarzyskie, ale dopiero w 1984 r., po śmierci męża, Maria Kuncewiczowa zamieszkała w nim na stałe i pozostała tu do śmierci w 1989 r.W latach 1991-2004 domem opiekowała się Fundacja Kuncewiczów założona przez ich syna, Witolda. Na początku 2005 r. „Kuncewiczówkę” zakupił samorząd województwa lubelskiego, przekazując ją Muzeum Nadwiślańskiemu w Kazimierzu Dolnym.Adres: 24-120 Kazimierz Dolnyul. Małachowskiego 19tel. (081) 8810102e-mail: [email protected]:- w okresie od 1 maja do 30 września:wtorek - czwartek i niedziela od 10.00 do 15.00piątek – sobota od 10.00 do 17.00- w okresie od 1 stycznia do 30 kwietnia i od 1 października do 31 grudnia:wtorek -niedziela od 10.00 do 15.00

Kamienica Celejowska – powstała przed rokiem 1635. Uznawana jest za szczytowe dzieło w rozwoju polskiej kamienicy mieszczańskiej okresu porenesansu. Jej twórcami byli kazimierscy muratorzy. W poł. XVIII w. popadła w ruinę, później jej mury mieściły garbarnię. W 1917 r. wykupiło ją Towarzystwo Opieki Nad Zabytkami Przeszłości. W latach 1917-20 wykonany został jej gruntowny remont. W latach 30-tych XX w. gromadziło w niej swe zbiory Towarzystwo Przyjaciół Kazimierza. Od 1964 r. stała się siedzibą Muzeum Regionalnego, a od 1972 Muzeum Kazimierza Dolnego (w 1987 r. przemianowanego na Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym). Do zwiedzenia: stała wystawa malarstwa, grafiki i rysunku pt. „Kolonia artystyczna w Kazimierzu Dolnym (XIX-XXI w.) – miejsce i źródło sztuki”. Obejrzeć tu też można makietę Kazimierza Dolnego ukazującą miasteczko z ok. 1910 r. Adres: 24-120 Kazimierz Dolny, ul. Senatorska 11/13tel./ fax (081) 8810104e-mail: [email protected]:- w okresie od 1 maja do 30 września:wtorek - czwartek i niedziela od 10.00 do 17.00piątek - sobota od 10.00 do 19.00- w okresie od 1 stycznia do 30 kwietnia i od 1 października do 31 grudnia:wtorek - czwartek i niedziela od 10.00 do 15.00piątek - sobota od 10.00 do 17.00

Galeria Letnia – są tu organizowane ekspozycje czasowe głownie o charakterze artystycznym, w szczególności retrospektywne przeglądy dorobku artystów związanych z miasteczkiem oraz wystawy bieżącej twórczości miejscowego środowiska malarskiego.Adres: 24-120 Kazimierz Dolny, ul. Rynek 19tel./ fax (081) 8810104e-mail: [email protected]:- w okresie od 1 maja do 30 września:wtorek - niedziela od 10.00 do 18.00

Muzeum Sztuki Złotniczej – otwarte zostało w 1979 r. Jest jedyną tego typu placówką w Polsce. Kolekcja licząca ok. 1 800 eksponatów pochodzi w części z daru Jędrzeja Jaworskiego (kolekcjonera i inicjatora powstania tego muzeum), uzupełniana była późniejszymi zakupami, darami i depozytami. Zgromadzone tu muzealia to srebra polskie reprezentujące złotnictwo różnych ośrodków od gotyku po współczesność, z wyraźną przewagą obiektów pochodzących z XVIII i XIX w. Wystawiany jest także zespół sreber z ważniejszych ośrodków europejskich. Na czas odbudowy siedziby oddziału przy kazimierskim Rynku wystawę stałą „Srebra polskie i obce XV-XXI w.” przeniesiono do budynku dawnej XVIII-wiecznej Dzwonnicy. Są tam prezentowane: kultowe srebra religii chrześcijańskiej i żydowskie XV-XX w., srebra stołowe mistrzów rosyjskich i zachodnioeuropejskich XVIII i XIX w., srebra stołowe

119

Page 120: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

polskich ośrodków złotniczych XVIII i XIX w., warszawskie srebra od schyłku XVIII do końca XIX w. i polskie złotnictwo współczesne po 1945 r.Adres: 24-120 Kazimierz Dolny, ul. Zamkowa 2tel. (081) 8810080e-mail: [email protected]:- w okresie od 1 maja do 30 września:wtorek - niedziela od 10.00 do 17.00- w okresie od 1 stycznia do 30 kwietnia i od 1 października do 31 grudnia:wtorek - niedziela od 10.00 do 15.00

Muzeum Przyrodnicze – powstało w 1982 r. Jego siedzibę stanowi spichlerz zbożowy pochodzący z końca XVI w., mieszczący na trzech kondygnacjach sześć komór – sal ekspozycyjnych. W pobliżu znajduje się tzw. dom wójtowski z Modliborzyc z drugiej połowy XIX w. Zlokalizowano w nim salkę dydaktyczną oraz biura i pracownie. Na terenie łączącym oba obiekty założono ogród. Muzeum gromadzi i opracowuje zbiory przyrodnicze z zakresu geologii, paleontologii, botaniki i zoologii, pochodzące głównie z terenu Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, liczące obecnie ponad 12 000 okazów. Do zwiedzenia m.in. wystawy: „W przełomowej dolinie środkowej Wisły”, „W krainie wąwozów” oraz „Tajemnice wymarłego świata”, a także wystawy czasowe. Atrakcję stanowią żywe eksponaty: wiślane akwarium i szklany ul z pszczelą rodziną.Adres: 24-120 Kazimierz Dolny, ul. Puławska 54tel. (081) 8810326e-mail: [email protected]:- w okresie od 1 maja do 30 września:wtorek - niedziela od 09.30 do 16.30- w okresie od 1 stycznia do 30 kwietnia i od 1 października do 31 grudnia:wtorek - niedziela od 10.00 do 15.00

Muzeum Nadwiślańskie proponuje także zwiedzenie Grodziska w Żmijowiskach – jest to wczesnośredniowieczne grodzisko słowiańskie z końca IX w., zniszczone pod koniec wieku X. Zachowany fragment wału obronnego, częściowo zrekonstruowany (wraz z bramą) na podstawie wyników badań wykopaliskowych. Obok grodu odtworzone zostaną obiekty mieszkalne i urządzenia techniczne, stanowiące zaplecze dla ośrodka archeologii doświadczalnej i działań edukacyjnych.Adres: Żmijowiska (gm. Wilków )tel. (081) 8810104 e-mail: [email protected]:teren ogólnodostępny przez cały rok

Izba Pamięci Kolejowej stacja Karczmiska - powstała z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Nałęczowskiej Kolei Dojazdowej w budynku byłej kasy wypłat na stacji Karczmiska. Znajduje się tu wiele ciekawych eksponatów kolejowych m.in. zabytkowa centrala ręczna, czapki kolejowe różnych typów, przeróżne rodzaje lamp, od sygnałowych, po semaforowe. Są tutaj także kolekcje starych biletów kartonikowych, akcesoria torowe m.in. wszystkie typy szyn kolejowych a także urządzenia których kiedyś używano do budowy torów.Stacja Karczmiska znajduje się na trasie jedynej w tym regionie linii wąskotorowej. Kolej ta zbudowana została w latach 90-tych ubiegłego wieku przez rodzinę Kleniewskich w celu przewozu buraków cukrowych z pól do cukrowni w Zagłobie. Po rozbudowie w czasie I wojny światowej kolejka wąskotorowa osiągnęła styczność z koleją normalnotorową w Nałęczowie. Po przekształceniu kolejki w 1918 roku w linię kolejową PKP prowadzono na niej ruch osobowy i towarowy. Obecnie kolejka wykorzystywana jest głównie do celów turystycznych. Nałęczowska Kolej Dojazdowa oferuje turystom przejazd w "stylu retro", połączony z dodatkowymi atrakcjami (zwiedzanie, bufet, ognisko)Adres: Stacja PKP w KarczmiskachStowarzyszenie Kolejowych Przewozów LokalnychNałęczowska Kolej DojazdowaKarczmiska 7724-310 Karczmiskatel. (+48) 81 828 70 18tel. kom. 0 506 346 639e-mail [email protected]

Muzeum Regionalne w Kluczkowicach zostało powołane przez Radę Powiatu Opolskiego w czerwcu 2007 r. Mieści się w odrestaurowanym pałacu na terenie Wrzelowieckiego Parku Krajobrazowego. Jest on przykładem dziewiętnastowiecznej architektury eklektycznej o cechach klasycystycznych. Stanowi cenny 120

Page 121: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

przykład wiejskiej rezydencji ziemiańskiej. Wraz z parkiem został wpisany do rejestru zabytków województwa lubelskiego w 1975 r. Ostatnimi właścicielami Kluczkowic byli Kleniewscy, którzy przybyli na te tereny w 1871 r. Zakupili dobra opolskie wraz z Kluczkowicami od spadkobierców Kazimierza Wydrychiewicza. W wyniku dokonanego podziału majątku, Kluczkowice przypadły Janowi Kleniewskiemu, który dokonał gruntownej przebudowy pałacu wg. projektu Konstantego Wojciechowskiego. Projektantami wnętrz byli Stanisław Witkiewicz (biblioteka w stylu zakopiańskim), Wojciech Gerson (świetlica – obecnie holl) i miejscowi architekci. Podczas II wojny światowej dokonano wywłaszczenia i parcelacji majątku. Obecnie mieści się tu Technikum Ogrodnicze.Na potrzeby Muzeum oddano dawną bibliotekę, jadalnię, salon, świetlicę i gabinet Jana Kleniewskiego. W Muzeum zaplanowano cztery działy: prehistoryczny, historyczny i historii kolejki wąskotorowej, etnograficzny i oświatowy. Największą atrakcją Muzeum jest oryginalna biblioteka w stylu zakopiańskim zaprojektowana przez Stanisława Witkiewicza, gdzie organizowany jest dział historyczny. Muzeum posiada w depozycie zabytki i muzealia archeologiczne z badań wykopaliskowych w Chodliku i Żmijowiskach przekazane przez Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym. Dział etnograficzny zawiera już ok. 90 eksponatów sztuki ludowej regionu.Adres: Kluczkowice 724-333 WrzelowiecTel.: 081 827 10 06Zwiedzanie:pn. – pt. w godzinach 9-13

Ciekawe miejsca na szlaku:Wojciechów:

Kuźnia Romana Czernieca, późnobarokowy drewniany kościół św. Teodora i drewniana dzwonnica z 1725 r. Unikalnym

elementem wystroju kościoła są kurdybany – obrazy malowane na skórach zwierząt. grobowiec Felicjana Grodzickiego, dawnego właściciela wsi, znajdujący się na miejscowym

cmentarzu. drewniany kościół św. Teodora z XVIII w. Nałęczów:

Park Zdrojowy z Sanatorium, Starymi Łazienkami, oraz palmiarnią i pijalnią wód. Zabytkowe wille przy ul. Armatnia Góra, Poniatowskiego, Lipowej Kaplica Karola Boromeuszka w stylu zakopiańskim,

Wąwolnica: Sanktuarium Matki Boskiej Kębelskiej - znajduje się w neogotyckim kościele (bazylika mniejsza)

z początku XX wieku z XIV-wieczną gotycką rzeźbą Matki Bożej. W bocznym ołtarzu są relikwie Św. Faustyny.

Kazimierski Park Krajobrazowy został powołany w 1979 r. Zajmuje on obszar 13670 ha, zaś otulina 25000 ha. Obejmuje fragment Płaskowyżu Nałęczowskiego i Równiny Bełżyckiej oraz piękny przełom Środkowej Wisły i wschodni skraj Równiny Radomskiej. Różnice wysokości między dnem doliny Wisły a krawędzią płaskowyżu dochodzą do 90 m. Na stromych zboczach przełomu odsłonięte zostały białe, wapienne skały podłoża. Sam płaskowyż pocięty jest gęstą siecią lessowych wąwozów, dochodzących do 30 m głębokości. Szczególną osobliwością geomorfologiczną parku jest wspaniała, 90-metrowej wysokości, niemal pionowa skarpa nadbudowana lessem, wznosząca się ponad ujściem rzeki Chodelki do Wisły, w rejonie wsi Dobre. Skarpa jest objęta szczególną ochroną jako rezerwat przyrody. Kazimierski Park Krajobrazowy jest rejonem występowania wielu źródeł wód powierzchniowych. Najpiękniejsze z nich znajdują się w dnach wąwozów w rejonie wsi Rogów. Szata leśna pokrywa ok. 20% powierzchni parku. Lasy liściaste porastają przede wszystkim zbocza wąwozów i nie tworzą na ogół większych zwartych kompleksów. Najcenniejsze florystycznie są niewielkie fragmenty muraw stepowych, które zachowały się na skarpie w Dobrem, w rejonie Męćmierza, na wzgórzu Albrechtówka, na Górze Trzech Krzyży i na skarpie w rejonie Janowca. Gdzieniegdzie można tam jeszcze spotkać tak rzadkie i ciekawe rośliny jak: wisienka stepowa, zawilec wielkokwiatowy, miłek wiosenny, oman wąskolistny, ostnica włosowata. W świecie zwierząt Kazimierskiego Parku Krajobrazowego na szczególną uwagę zasługują owady stepowe, występujące na skarpie w Dobrem oraz ptaki doliny Wisły. Na jednej z piaszczystotrawiastych wysp wiślanych utworzono rezerwat przyrody chroniący stanowiska lęgowe takich ptaków jak: ostrygojad, rybitwa białoczelna, mewa czarnogłowa, sieweczka obrożna.

121

Page 122: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Celejów: Zespół pałacowo-parkowy – w końcu XV wieku istniał w Celejowie folwark Jakuba i Pawła z

Chotczy herbu Nabram. Po połowie XVI wieku ród ten wybrał Celejów na swoją główną siedzibę, w związku z czym rodzina Choteckich wzniosła tu z ciosów kamiennych dwukondygnacjowy dwór-zamek. Przed 1570 rokiem zamek przeszedł jako wiano Emarcjanny z Choteckich na własność Andrzeja Dunin-Borkowskiego. W 1740 roku kolejni właściciele Tarłowie przebudowali dwór według projektu architekta Franciszka Mayera, a w 1800 roku ponownej rozbudowy podjęli się Lubomirscy. W latach 1823-1831 zamek należał do Czartoryskich a w 1847 roku do Marcina Klemensowskiego.

Ruiny papierni - Czartoryscy wybudowali w Celejowie w 1828 r. jedną z pierwszych papierni w Polsce. Fabryka działała 22 lata, zaopatrując w papier m. in. książęcą rezydencję Czartoryskich w Puławach. W roku 1850 z powodu braku zamówień została przekształcona w młyn. Dziś pozostały po niej tylko ruiny położone tuż przy szosie prowadzącej do Lublina.

Bochotnica: Młyn wybudowany około 1870 roku przez dziedzica Celejowa –Klemensowskiego, spalony w 1910

roku, odbudowany w 1913 roku w obecnym kształcie, młyn dobrze wyposażony pod względem technicznym, od 1998 roku jest własnością prywatną.

Ruiny Zamku Esterki - zbudowany w połowie XIV w. prawdopodobnie z inicjatywy przodków rodu Firlejów, zniszczony podczas wojen w XVII w. Legenda mówi że Kazimierz Wielki w podeszłym już wieku zakochał się w młodej Żydówce Esterce. Aby być blisko ukochanej król umieścił ją w zamku Bochotnicy dokąd potajemnie udawał się spacerem z Kazimierza Dolnego (istnieje też podobno podziemny korytarz łączący oba zamki). Dlatego też tutejszy zamek zwany jest "zamkiem Esterki".

Nieczynny kamieniołom komorowy na tzw. Ściance Pożaryskich, jest miejscem zimowania nietoperzy,

Włostowice: barokowy kościół św. Józefa wzniesiony w latach 1725 – 28, Cmentarz będący jedną z najstarszych polskich nekropolii z kwaterami rzymsko - katolickimi,

prawosławnymi i ewangelicko - augsburskimi Aleja topoli nadwislańskiej Włostowice – Parchatka

Puławy: zespół pałacowo - parkowy Czartoryskich obserwatorium astronomiczne Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny wzniesiony w latach 1801-1803 według

projektu architekta Ch.P. Aignera jako kaplica pałacowa książąt Czartoryskich wzorowana na rzymskim Panteonie. Kaplica ma formę rotundy, jest wsparta na 8 kolumnach korynckich i pokryta kopułą ozdobioną kasetonami.

Gołąb: Kościół pod wezwaniem św. Katarzyny i św. Floriana w stylu manierystycznym, Domek loretański - kopia kaplicy z Loreto z ceramicznymi rzeźbami proroków, ufundowana przez

Jerzego Ossolińskiego, Drewniana stacja kolejowa, Dolina Środkowej Wisły - specjalna ochrona ptaków NATURA 2000 na pow. 774,80 ha - teren

międzywala od portu w miejscowości Gołąb do Dęblina.Janowiec:

Kościół wybudowany ok. 1350 roku w stylu gotyckim, znacznie przebudowany w XVI wieku w stylu renesansowym. Wewnątrz nagrobek Firlejów dłuta Santi Gucciego Fiorentino.

Kazimierz Dolny: Kościół farny - Pierwsze wzmianki dotyczące parafii odnajdujemy w Aktach Kamery Apostolskiej

z lat 1325-1328. Kościół był wówczas znacznie mniejszy, wykonany z kamienia wapiennego. Na przełomie XIV i XV wieku powiększono nawę, a od zachodu dobudowano wieżę. W 1561 roku ogromny pożar miasta zniszczył gotycką Farę. Następne 25 lat pozostawała ona w ruinie. Prawdopodobnie przyczynili się do tego Firlejowie, wyznawcy protestantyzmu, w których rękach znajdowało się starostwo kazimierskie. Odbudowę w duchu renesansu rozpoczął w 1586 roku proboszcz ks. Mateusz Bech. Główne zmiany konstrukcyjne polegały na podwyższeniu ścian i

122

Page 123: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

zmniejszeniu dachu oraz przykryciu wnętrza sklepieniem kolebkowym z lunetami. Przebudowano chór. Ściany wewnątrz budynku otrzymały podziały z pilastrów i architrawów, skarpy za pomocą nastawek ucharakteryzowano na pilastry, dawne szczyty gotyckie zamieniono na renesansowe. Położono posadzkę z marmuru czarnego, niebieskawego i różowego. Kościół otynkowano naśladując okładzinę kamienną. Do odbudowy prezbiterium zatrudniono znanego, osiadłego w Polsce Włocha Jakuba Balina. Prace zakończono w 1613 roku.

Zamek - Zamek kazimierski ma dzieje większości polskich zamków. Wzniesiony przez Kazimierza Wielkiego wraz z upływem czasu podupadł. W epoce późnego renesansu został odbudowany już bardziej jako pałac a nie budowla obronna. Zniszczono go ponownie w okresie wojen ze Szwedami. Początkowo naprawiany, został wkrótce pozostawiony własnemu losowi i powoli zamienił się w romantyczną ruinę.

Baszta - Na szczycie wzgórza zamkowego wznosi się okrągła wieża z przełomu XIII i XIV wieku. Baszta jako tzw. górny zamek pełniła funkcje obronne zanim wybudowano zamek. Niektórzy badacze twierdzą, iż była ona również siedzibą straży celnej, a w nocy służyła jako latarnia rzeczna. W każdym bądź razie, z jej szczytu rozciąga się piękny widok na Kazimierz i dolinę Wisły.

Spichlerze nadwiślańskie, Rynek z kamienicami, Góra Trzech Krzyży z widokiem na Małopolski Przełom Wisły.

Karczmiska: Klasycystyczny kościół z XIX wieku z XVIII-wieczną dzwonnicą drewnianą.

Wola Rudzka: Młyn z 1900 r.

Chodelski Obszar Chronionego Krajobrazu utworzony został w 1990 roku, powierzchnia ok. 23 338 ha – równinne tereny Kotliny Chodelskiej i niewielkie fragmenty krain sąsiednich. Rozległe obszary malowniczej doliny rzeki Chodelki pokrywają zespoły mezotorficznych łąk, lasów i upraw rolnych z sadami owocowymi. Zbiorowiska leśne reprezentowane są przede wszystkim przez bory mieszane, lasy olszowe oraz łęgowe. Tutejszą przyrodę wyróżniają wilgotne tereny łąkowe i torfowiskowe ze stanowiskami rzadkich gatunków drzew: dąb szypułkowy, brzoza czarna, sosna zwyczajna, kasztanowiec biały. Występują tu także formy indywidualnej ochrony przyrody np.: użytek ekologiczny w Emilcinie. Kompleksy stawów rybnych w Woli Rudzkiej stanowią ostoje ptaków, a także lasy ze stanowiskami niezwykle rzadkich ptaków – bielik, czapla siwa, bocian czarny, bocian biały czy myszołów. Walory kulturowe Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu wzbogaca istnienie obiektów zabytkowych tj.: wczesnohistoryczne grodzisko we wsi Chodlik - zwane także Troją Północy, zabytkowe budowle w Chodlu, miejscowości, której układ urbanistyczny został włączony do urzędowego spisu zabytków: gotycko - renesansowy kościół z I połowy XVI wieku z obiektami towarzyszącymi (brama, kaplica) oraz stojące na wyspie wśród stawów ruiny kościoła pojezuickiego M. B. Loretańskiej.

Opole Lubelskie: zachowany tzw. otwarty układ urbanistyczny z XIV-XVII z dwoma rynkami. XVII-wieczny pałac Lubomirskich, przekształcony w latach 1766-1773 na okazałą rezydencję, która

miała być konkurencyjna do pałacu Czartoryskich w Puławach. Przekształcony później w koszary, obecnie jest siedzibą Liceum Ogólnokształcącego.

Kościół parafialny pw. WNMP z 1650-75 r. z cenną polichromią. Dzwonnica z II poł. XVII w. Klasztor trójskrzydłowy – obecnie plebania z l. 1740-48. Budynki kolegium pijarskiego z ok. 1750 r. Cukrownia z 1884 r. Pomnik przyrody – jeden z najstarszych wiązów na Lubelszczyźnie.

Wrzelowiec: Kościół Świętej Trójcy został wzniesiony w latach 1777 - 1784 z fundacji Zofii Lubomirskiej.

Kościół jest w stylu klasycystycznym na planie ośmioboku z kopułą zwieńczoną latarnią. kaplica grobowa Kleniewksich z 1920 roku, zabytkowa zabudowa z przełomu XIX i XX wieku.

Wrzelowiecki Park Krajobrazowy utworzony został w 1990 roku. Jego powierzchnia wynosi 4998 ha, zaś otuliny 13625 ha. Park położony jest na pograniczu 3 jednostek fizjograficznych: Doliny Wisły, Wzniesień Urzędowskich i Kotliny Chodelskiej. Posiada bardzo urozmaiconą rzeźbę terenu: stromą

123

Page 124: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

krawędź doliny Wisły, liczne wąwozy lessowe, suche doliny, zagłębienia bezodpływowe o charakterze krasowym lub sufozyjnym, wreszcie pola wydmowe i równiny. Przyrodniczą i krajobrazową oś parku stanowi dolina potoku Wrzelowieckiego, głęboko wcięta w pokrywę lessową i skały węglanowe. Uchodzi ona do doliny Wisły, której zbocze na odcinku od Józefowa do Piotrawina stanowi fragment jednego z najpiękniejszych w Europie profili geologicznych odsłaniających utwory górnej kredy. W ujściowym odcinku Potoku Wrzelowieckiego oraz w dolinie Wisły występują zespoły wydm osiągających 10-15 m wysokości. Obszarom wydmowym towarzyszą podmokłe, wypełnione torfem niecki o średnicach 200-400 m. Lasy Wrzelowieckiego Parku Krajobrazowego cechuje duży stopień naturalności, wysoki udział płatów leśnych o cennych przyrodniczo, starych drzewostanach oraz występowanie wielu rzadkich gatunków roślin zielnych. Przeważają bory sosnowo-dębowe oraz grądy grabowo-dębowe. Z roślin rzadkich na uwagę zasługują: wawrzynek wilcze łyko, lilia złotogłów, parzydło leśne, bluszcz pospolity, tojad mołdawski, tojad dzióbaty, turówka wonna oraz storczyki: podkolan biały i gnieźnik leśny. Na nasłonecznionych zboczach doliny Wisły występują interesujące zbiorowiska roślin stepowych z wisienką stepową, omanem wąskolistnym, miłkiem wiosennym, powojnikiem prostym. Na wydmach spotykany jest pięknie pachnący goździk piaskowy.

Kluczkowice: Przy pałacu Kleniewskich znajduje się stary park angielski z licznymi drzewami - pomnikami

przyrody. Obok stawy rybne, nad największym z nich znajduje się ośrodek wypoczynkowy i plaża.

124

Page 125: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

4. Szlak gmin „Krainy Lessowych Wąwozów”

Na podstawie już istniejących i projektowanych szlaków rowerowych wyznaczono Szlak integrujący gminy Krainy Lessowych Wąwozów o długości 133,3 km. Jego przebieg uwzględnia wszystkie miejscowości gminne Krainy Lessowych Wąwozów, najciekawsze krajobrazowo tereny Płaskowyżu Nałęczowskiego, Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, przełomowy odcinek Doliny Wisły, Chodelski Obszar Chronionego Krajobrazu. Szlak ten gwarantuje przemieszanie się turystów pomiędzy poszczególnymi gminami, daje możliwość zwiedzenia największych atrakcji przyrodniczych i kulturowych regionu. Uwzględnia także przeprawę promową na Wiśle. Z jednej strony stwarza szanse odpoczynku na łonie przyrody – nad wodą, czy w parku, a z drugiej zwiedzenia największych miast regionu – Puław, Kazimierza Dolnego, Nałęczowa czy Opola Lubelskiego. 

Kolor: fioletowa szlafura obok istniejących i projektowanych szlakówDystans: 133,3 kmPunkty startowe: Początek trasy: NałęczówKoniec trasy: NałęczówPrzebieg trasy:

l. p. kolor status Nazwa szlaku odcinek Długość odcinka

1. Czerwony Istniejący Lublin – Kazimierz Dolny Nałęczów – Wąwolnica – Kębło – Rąblów – rz. Bystra 15

2. NiebieskiProjektowany(przez gminę Końskowola)

Różany rz. Bystra - Zbędowice 6

3. Czerwony projektowany(puławski)

Puławy – Zbędowice - Puławy Zbędowice – Parchatka - Puławy 12

4. Zielony Projektowany(puławski)

Puławy – Janowiec – Kazimierz Dolny - Puławy

Puławy – Góra Puławska – Sadłowice – Nasiłów – Wojszyn – Oblasy – Janowiec –

prom – Kazimierz Dolny 24

5. Czerwony (pieszy) Istniejący Kazimierz Dolny Rynek –

– Norowy Dół - Kazimierz

Kazimierz Dolny Rynek – ul. Puławska – Norowy Dół –

ul. Zamkowa – Kazimierz Rynek4

6. Żółty(pieszy) istniejący

Kazimierz Dolny Rynek – ul. Browarna – Wąwóz Małachowskiego – Miejskie Pola – Jeziorszczyzna – Doły – ul. Lubelska – Rynek

Kazimierz Dolny Rynek – ul. Lubelska 0,8

7. Czerwony Istniejący Kazimierz Dolny - Kraśnik Kazimierz Dolny (ul. Lubelska) – Męćmierz – Podgórz 6

8. Niebieski Istniejący Doliną Chodelki (Podgórz – Skrzyniec)

Podgórz – Dobre – Polanówka, - Kosiorów – Żmijowiska – Chodlik –

Pomorze – Jankowa19

9. Zielony Istniejący Powiśle Jankowa – Opole Lubelskie 1,5

10. -nieistniejący,

nie projektowany

objazd Opola Lubelskiego Opole Lubelskie – Góry opolskie, Grn Owczarnia – Skoków - Emilcin 12

11. Niebieski Istniejący Doliną Chodelki (Podgórz – Skrzyniec) Emilcin – rz. Chodelka k. Grabówki 3

12. Czarny IstniejącyNitką Kolejki

Wąskotorowej (Opole Lubelskie – Kębło)

rz. Chodelka k. Grabówki – Darowne - Poniatowa 6

13. Niebieski Projektowany Poniatowa - NałęczówPoniatowa – Kraczewice – Szczuczki – Halinówka – Wojciechów – Nowy Gaj -

Nałęczów24

Przy trasie projektowane są 32 punkty przystankowe z możliwością zaparkowania roweru i odpoczynku pod wiatą.

125

Page 126: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Ciekawe miejsca na szlaku:

Nałęczów – miasto uzdrowiskowe położone malowniczo w dolinie Bystrej i Bochotniczanki. Głównym walorem Nałęczowa jest charakterystyczny klimat sprzyjający przede wszystkim w leczeniu chorób układu krążenia a także niezwykła atmosfera architektury zabytkowej oraz zieleni. Warto zobaczyć :

-   Park Zdrojowy z Sanatorium nad brzegiem stawu, Stare Łazienki, pijalnię wód z palmiarnią, Pałac Małachowskich z XVIII w., w którym mieści się Muzeum Bolesława Prusa.

-   Muzeum S. Żeromskiego-   Kaplicę Karola Boromeusza-   ulice Nałęczowa : Armatnia Góra oraz Aleja Lipowa z licznymi, secesyjnymi willami.

Wąwolnica – jedna z najstarszych osad na Lubelszczyźnie powstała w XI/XII w. W Wąwolnicy mieści się Sanktuarium Matki Boskiej Kębelskiej, kult cudownej figurki sięga prawdopodobnie końca XII w. W miejscowości warto zwiedzić neogotycki kościół parafialny z 1914 r. oraz XIV wieczną gotycką kaplicę. Zarzeka - czynny jeszcze bród na rzece Bystrej tereny po cmentarzu żydowskim z pomnikiem poświęconym ich pamięci, zabytkowa kapliczka projektu Stanisława Koszyc Witkiewicza.Rąblów – wieś była miejscem bitew podczas I jak i II wojny światowej. Na Rąblowskiej polanie znajduje sie pomnik upamiętniający walkę z hitlerowcami, która miała miejsce 14 maj 1944 roku. Aleja topoli nadwislańskiej Parchatka - WłostowiceWłostowice - Barokowy kościół św. Józefa wzniesiony w 1725 - 28. Cmentarz we Włostowicach będący jedną z najstarszych polskich nekropolii z kwaterami rzymsko - katolickimi, prawosławnymi i ewangelicko - augsburskimiPuławy:- zespół pałacowo - parkowy Czartoryskich- Willa "Samotnia"- obserwatorium astronomiczne- Pałac Marynki- nekropolia włostowicka- Muzeum Oświatowe- Świątynia Sybilli, wzorowana na świątyni Sybilli w Tivoli koło Rzymu, została zbudowana w latach 1798-1801 według projektu Chrystiana Piotra Aignera, na polecenie księżnej Izabeli Czartoryskiej, jako PIERWSZE W POLSCE MUZEUM. - Dom Gotycki - wzniesiony w latach 1800-1809 według projektu Aignera, na miejscu dawnego pawilonu ogrodowego.- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi PannyGóra Puławska:- barokowy kościół św. WojciechaKamieniołom w Nasiłowie położony na lewym brzegu Wisły w odległości ok. 7 km na południe od Puław, jest obok Bochotnicy znajdującej się po drugiej stronie rzeki, najlepszym odsłonięciem utworów tego wieku pogranicza kredy i trzeciorzędu. Widoczny w kamieniołomie profil zaczynają jasne, szarożółte gruboławicowe opoki z wkładkami margli. W ich najwyższej części występuje wyraźnie odporniejsza na wietrzenie warstwa wapienia o kilkudziesięciocentymetrowej miąższości. Jej strop jest bardzo nierówny, pocięty licznymi norami. Powstały one głównie przy udziale raków, które penetrowały jeszcze nieskonsolidowany węglanowy osad. Wypełnienie nor stanowi ciemniejszy, zielonkawo-rdzawy, miękki piaskowiec glaukonitowy, który półmetrową warstwą przykrywa wapień. W górnej partii piaskowca pojawia się horyzont złożony z ciemnych konkrecji fosforytowych i sfosfatyzowanych skamieniałości. Wyższą część profilu stanowią jasnoszare gezy z wkładkami wapieni (tzw. "siwak"). Odsłonięte w kamieniołomie utwory obfitują w skamieniałości. W opokach występują liczne dobrze zachowane gąbki, ramienionogi, małże, ślimaki, amonity, łodziki oraz belemnity. Do rzadkich znalezisk należą zęby dużych drapieżnych gadów - mozazaurów. Zespół skamieniałości dokumentuje najwyższą część mastrychtu. Piaskowiec glaukonitowy zawiera formy zarówno kredowe (m. in. częste belemnity i zęby rekinów), jak i trzeciorzędowe. Wyżej leżące gezy charakteryzują nieliczne i na ogół źle zachowane małże, ślimaki i jeżowce najniższego paleocenu.Janowiec:- Muzeum Nadwiślańskie "Zamek w Janowcu"- XVI - wieczny kościół.Kazimierz Dolny – leży w miejscu, gdzie do Wisły uchodzi niewielki potok Grodarz. Już we wcześniejszym średniowieczu istniała tu osada Wietrzna Góra. Jest to jedno z najpiękniejszych polskich 126

Page 127: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

miast. Jako zespół krajobrazowo-architektoniczny zaliczany jest do zabytków najwyższej klasy. Warto zobaczyć:

-   Gotycko-renesansowy kościół farny zbudowany w poł. XV w. z fundacji Kazimierza Wielkiego.-   Baszta pochodząca prawdopodobnie z XIII w. jest najstarszym zabytek miasta.-   Ruiny gotycko-renesansowego zamku, wybudowany w poł. XIV wieku prawdopodobnie przez

Kazimierza Wielkiego.-   Zabytkowe kamienice – Kamienica Celejowska, Gdańska, Biała i Górskich oraz renesansowy układ

urbanistyczny miasta. -   Kościoł pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, Kościół Św. Anny.-   Góra Trzech Krzyży – punkt widokowy na miasto i okolice.-   Muzeum Sztuki Złotniczej, Kuncewiczówka.

Kazimierski Park Krajobrazowy został powołany w 1979 r. Zajmuje on obszar 13670 ha, zaś otulina 25000 ha. Obejmuje fragment Płaskowyżu Nałęczowskiego i Równiny Bełżyckiej oraz piękny przełom Środkowej Wisły i wschodni skraj Równiny Radomskiej. Różnice wysokości między dnem doliny Wisły a krawędzią płaskowyżu dochodzą do 90 m. Na stromych zboczach przełomu odsłonięte zostały białe, wapienne skały podłoża. Sam płaskowyż pocięty jest gęstą siecią lessowych wąwozów, dochodzących do 30 m głębokości. Szczególną osobliwością geomorfologiczną parku jest wspaniała, 90-metrowej wysokości, niemal pionowa skarpa nadbudowana lessem, wznosząca się ponad ujściem rzeki Chodelki do Wisły, w rejonie wsi Dobre. Skarpa jest objęta szczególną ochroną jako rezerwat przyrody. Kazimierski Park Krajobrazowy jest rejonem występowania wielu źródeł wód powierzchniowych. Najpiękniejsze z nich znajdują się w dnach wąwozów w rejonie wsi Rogów. Szata leśna pokrywa ok. 20% powierzchni parku. Lasy liściaste porastają przede wszystkim zbocza wąwozów i nie tworzą na ogół większych zwartych kompleksów. Najcenniejsze florystycznie są niewielkie fragmenty muraw stepowych, które zachowały się na skarpie w Dobrem, w rejonie Męćmierza, na wzgórzu Albrechtówka, na Górze Trzech Krzyży i na skarpie w rejonie Janowca. Gdzieniegdzie można tam jeszcze spotkać tak rzadkie i ciekawe rośliny jak: wisienka stepowa, zawilec wielkokwiatowy, miłek wiosenny, oman wąskolistny, ostnica włosowata. W świecie zwierząt Kazimierskiego Parku Krajobrazowego na szczególną uwagę zasługują owady stepowe, występujące na skarpie w Dobrem oraz ptaki doliny Wisły. Na jednej z piaszczystotrawiastych wysp wiślanych utworzono rezerwat przyrody chroniący stanowiska lęgowe takich ptaków jak: ostrygojad, rybitwa białoczelna, mewa czarnogłowa, sieweczka obrożna. Męćmierz – stara osada flisacka z początku XV w. W centrum wioski znajduje się studnia z gontowym daszkiem a nad Wisłą umiejscowiony jest wiatrak kozłowy należący do najstarszych występujących na terenie Polski.

Rezerwat „Krowia Wyspa” - został utworzony Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa dnia 9 IX 1991r. jako rezerwat częściowy typu faunistycznego. Celem ochrony jest zachowanie stanowisk lęgowych wielu gatunków ptaków wodno - błotnych. Obejmuje on wyspę położoną w nurcie rozszerzonego koryta Wisły na 353-354 km. biegu rzeki, w granicach Małopolskiego Przełomu Wisły. Obszar rezerwatu poza wyspą, której powierzchnia wynosi 29,96 ha, obejmuje piaszczyste ławice i pas nurtu rzeki o szerokości 50-120 m., przylegający ze wszystkich stron do wyspy. Całkowita powierzchnia rezerwatu wynosi 62,3 ha. „Krowia Wyspa” użytkowana jest jako pastwisko, prowadzony na niej ekstensywny wypas bydła i koni decyduje o zachowaniu zbiorowisk roślinnych, stanowiących siedliska lęgowe ptaków. Dalsze zachowanie tego sposobu gospodarowania może warunkować występowanie tu bogatego zgrupowania ptactwa. Na wyspie gnieżdżą się następujące gatunki ptaków: krzyżówka, cyranka, cyraneczka, płaskonos, czernica, ostrygojad, sieweczka obrożna, sieweczka rzeczna, czajka, krwawodziób, rycyk, śmieszka, mewa białogłowa, mewa czarnogłowa, mewa pospolita, rybitwa zwyczajna, rybitwa białoczelna, skowronek polny, pliszka żółta, brzegówka, nurogęś. Poza tymi gatunkami zaobserwowano kilkadziesiąt innych gatunków ptaków, zatrzymujących się tu podczas wiosennych lub jesiennych wędrówek, albo będących gośćmi zimowymi. Spośród gatunków ptaków zasiedlających „Krowią Wyspę” na szczególną uwagę zasługuje ostrygojad. Ptak ten w głębi kraju gnieździ się bardzo rzadko na wyspach śródlądowych – jego stałe lęgowisko w Polsce to wybrzeże Bałtyku. „Krowia Wyspa” jest jedną z nielicznych wysp na obszarze Małopolskiego Przełomu Wisły zasiedloną przez ten gatunek.

Podgórz - funkcjonowało tu wczesnośredniowieczne grodzisko słowiańskie (VIII-IX w.); Rezerwat przyrody „Skarpa Dobrska” z przepięknym widokiem na Małopolski Przełom Wisły, Kotlinę Chodelską oraz na rezerwat „Krowią Wyspę”, na której gnieżdżą się rzadkie gatunki ptaków.

127

Page 128: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Rezerwat „Skarpa Dobrska” - utworzony został zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 8 lipca 1991 r jako rezerwat krajobrazowy częściowy. Ma on na celu ochronę i zachowanie wychodni i odsłonięć różnowiekowych osadów czwartorzędowych, różnorodnych form rzeźby oraz ciepłolubnych muraw z licznymi rzadkimi gatunkami roślin. Rezerwat położony jest w północnej części gminy Wilków na nieużytkach rolnych i pastwiskach wsi Podgórz i Dobre. Jego powierzchnia wynosi 39,7 ha. Pod względem fizjograficznym obejmuje on zachodnią krawędź Równiny Bełżyckiej stromo opadającą ku Kotlinie Chodelskiej. Krawędź ta ma założenia tektoniczne i związana jest z wychodniami skał węglanowych wieku kredowego. Dodatkowo nadbudowana została w czasie ostatniego zlodowacenia kilkumetrowej miąższości płatem lessowym, co spowodowało, że wysokość względna krawędzi w jej zachodniej części dochodzi do 90 m. Rezerwat „Skarpa Dobrska” słynie z wąwozów, które są jednymi z najgłębszych tego typu form w Polsce. Ich głębokość dochodzi do 40 metrów. Mogły się one rozwinąć dzięki zalegającej tu dużej miąższości skał lessowych. Osobliwością tego rezerwatu są również występujące na stromych, wapiennych i lessowych zboczach murawy kserotermiczne. Spośród roślin na szczególną uwagę zasługują tu miłek wiosenny, oman wąskolistny, wężymord stepowy, ostnica włosowata, kosatka kielichowata, turzyca delikatna, wisienka karłowata, ożota zwyczajna, macierzanka Marschalla, goryczka orzęsiona.Dobre – nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od staropolskiego słowa „debra” oznaczającego stromy stok. W XIX w. był tu folwark. Do wsi przylega rezerwat przyrody „Skarpa Dobrska”. Utworzony w 1991 r.; 40 ha powierzchni; wysokość względna skarpy ok. 90 m; z rozgałęzionymi wąwozami tworzącymi fascynującą rzeźbę terenu. Chodlik – grodzisko wczesnośredniowieczne z VII-X w. Największe (9 ha) i najlepiej zachowane w Polsce, zamieszkiwane przez Lędzian (10 tys.).Jest otoczone trzema współśrodkowymi wałami i było niegdyś jednym z głównych grodów plemiennych między Wisłą i Bystrzycą. Miejscowość słynna jest z „Majówki archeologicznej” - festynu organizowanego przez lubelskie Stowarzyszenie Archeologów Polskich, Pracownię Badań i Nadzorów Archeologicznych, Starostwo Powiatowe w Opolu Lubelskim i Gminę Karczmiska.Pomorze - dobrze zachowany, drewniany młyn wodny, pole biwakowe oraz „Ścieżka przyrodnicza Kleniewo”. Nieopodal znajduje się malownicze jezioro Bartków Ług.Opole Lubelskie – w XIV w. gród z drewnianym zamkiem założony przez księcia opolskiego Władysława Opolczyka; prawa miejskie od 1418 r.; w XVI-VII w. silny ośrodek kalwinizmu; w 1761 r. pierwsza w Polsce szkoła rzemieślnicza; zachowany tzw. otwarty układ urbanistyczny z XIV-XVII z dwoma rynkami. Warto zobaczyć:

-   XVII-wieczny pałac Lubomirskich, przekształcony w latach 1766-1773 na okazałą rezydencję, która miała być konkurencyjna do pałacu Czartoryskich w Puławach. Przekształcony później w koszary, obecnie jest siedzibą Liceum Ogólnokształcącego.

-   Kościół parafialny pw. WNMP z 1650-75 r. z cenną polichromią.-   Dzwonnicę z II poł. XVII w. -   Klasztor trójskrzydłowy – obecnie plebania z l. 1740-48.-   Budynki kolegium pijarskiego z ok. 1750 r.-   Zespół pałacowo-parkowy w Niezdowie z XVIII–wieczną rezydencją Lubomirskich.-   Cukrownię z 1884 r.-   Pomnik przyrody – jeden z najstarszych wiązów na Lubelszczyźnie.

Emilcin znajduje tu się jedyny w Polsce pomnik UFO. Z relacji naocznego świadka, 10 maja 1978 r., wiemy o pojawieniu się dziwnych istot oraz o pojeździe unoszącym się nad leśną polaną. Na miejscu pozostały ślady, badane później przez ufologów. Poniatowa – wieś istniała już przed 1382 r. w XV w. był tu folwark. Miejscowość powstała w latach czterdziestych XX w. W okresie międzywojennym działały "Zakłady Tele i Radiotechniczne". W 1941 r. niemiecki obóz dla jeńców radzieckich; w 1942 r. obóz pracy dla Żydów. W 1943 r. egzekucja ok. 15 tys. Żydów. Dziś upamiętnia to obelisk z tablicą pamiątkową poświęconą 22.892 ofiarom hitleryzmu. Wojciechów – miejscowość słynąca z warsztatów kowalskich. Znajduje się tutaj Muzeum Kowalstwa oraz Muzeum Regionalne w dawnej wieży zamkowej Pileckich z l. 1520-1530 zwanej też ariańską oraz drewniany kościół parafialny z 1725 r. p.w. św. Teodora z dzwonnicą z XVIII w.Nowy Gaj - Muzeum Minerałów w młynie „Hipolit”

128

Page 129: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

WYKAZ ELEMENTÓW I KOSZTÓW INFRASTRUKTURY DLA PUNKTÓW ZAZNACZONYVH NA MAPIE

Numer punktu na

mapieZestaw Pozycja Element infrastruktury koszty

elementówkoszty

montażu

koszty zestawów

wraz z montażem

GMINA NAŁĘCZÓW

1, 5 I

a. Altana dla 10 osób 4500

2000 17800b. Kosz na śmieci 600c. Stojak odkryty dla 10 rowerów 1000

d. Tablica informacyjna 3 modułowa z wyk. grafiką (konstrukcja drewniana) 800

2, 3, 4, 6 II

a. Altana dla 10 osób 4500

2000 34600b. Kosz na śmieci 600c. Stojak odkryty dla 10 rowerów 1000

d. Tablica informacyjna 2 modułowa z wyk. grafiką (konstrukcja drewniana) 550

Elem

enty

ust

awia

ne

przy

szl

aku 20

szt

.

III a. Ławka typu ciężkiego mocowana do

podłoża 8001000 55000b. Kosz na śmieci 600

c. stojak odkryty dla 3 rowerów 350

2 sz

t.

IV

a. Taras - konstrukcja drewniana wg. indywidualnego projektu 6000

2000 19500b. Ławka mocowana do konstrukcji 800c. Kosz na śmieci 600d. stojak odkryty dla 3 rowerów 350

Razem koszt gminy: 126.900 złGMINA WĄWOLNICA

7, 8 Vstandardowy

a. Wiata dla 12 osób 8000

2000 27600b. Kosz na śmieci 600c. stojak odkryty dla 20 rowerów 2000d. ławka 400e. Tablica informacyjna 800

Razem koszt gminy: 27.600 złPUŁAWY MIASTO

9 VI

a. 6 ławek z oparciem (architektonicznie zgodne z architekturą otoczenia), 6*1000

2000 15000

b. stojaki na rowery (dla 30 rowerów), 3000

c.

poliwęglanowe tablice informacyjne:- dotyczące szlaków turystycznych okolic Puław (do 4 szt.),- dotycząca Krainy Lessowych Wąwozów,

5*800

10 a. poliwęglanowa tablica informacyjna (dot. Azotów i przyrody wokół zakładów) 800 200 1000

11 a. platforma widokowa z poliwęglanową tablicą informacyjną 10800

2200 15000b. stojaki na rowery (dla 20 rowerów), 2000

12 a. wieża widokowa z poliwęglanową tablicą informacyjną 10800 3200 14000

13 a.wieża widokowa na szlaku (widok na Łąki

Bonowskie) z poliwęglanową tablicą informacyjną

10800 3200 14000

14 VII

a. murowane miejsce do palenia ognisk, 1500

5000 29600b. wiata (zadaszona ława z ławkami) dla 20 osób 10000

c. stojak na 20 rowerów 2000

129

Page 130: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

d. ławki z oparciem (5 sztuk), 5*500

e. kontener w zabudowie drewnianej (śmietnik) 7000

f.

poliwęglanowe tablice informacyjne:-dotycząca historii

miejsca,-dotycząca otaczającej przyrody.

1600

15 a. poliwęglanowa tablica informacyjna 800 200 1000

Razem koszt gminy: 89.600 złGMINA KAZIMIERZ DOLNY

16-23 Vstandardowy

a. Wiata dla 12 osób 8000

2000 115200b. Kosz na śmieci 600c. stojak odkryty dla 20 rowerów 2000d. ławka 1000e. Tablica informacyjna 800

Razem koszt gminy: 115.200 złGMINA OPOLE LUBELSKIE

24, 25, 27, 28 VIII

a, Wiata dla 12 osób 8000

2000 53600b. Kosz na śmieci 600c. stojak odkryty dla 20 rowerów 2000d. Tablica informacyjna 800

26 a. Tablica informacyjna 800 200 1000

29 IX

a. Wiata dla 12 osób 8000

4000 85400b. Kosz na śmieci 600c. stojak odkryty dla 20 rowerów 2000d. Tablica informacyjna 800e. grill 70000

Razem koszt gminy: 140.000 złGMINA PONIATOWA

30 X

a. stojak na 20 rowerów 2000

2000 13400b. wiata na 12 osób 8000c. kosz na śmieci 600d. tablica informacyjna 800

31, 36, 37, 38 a. tablica informacyjna 800 200 4000

32 XI

a. stojak na 20 rowerów 2000

2500 17000

b. wiata na 12 osób 8000c. ławeczki drewniane 3szt 3*500d. tablica informacyjna 800e. kosz na śmieci 2 szt 1200f. piaskownica 1000

33 XII

a. stojak na 20 rowerów 2000

10000 96600

b. wiata na 12 osób 800c. ławeczki drewniane 3szt 3*500d. tablica informacyjna 800e. kosz na śmieci 5 szt 5*600f. murowany grill 70000g. stół do tenisa dziecięcego 1500h. przebieralnia 7000

34 XIII a. wiata na 20 rowerów 2000 1500 4900

130

Page 131: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

b. kosz na śmieci 600c. tablica informacyjna 800

35 XIV

a. wiata na 20 rowerów 2000

20000 201800

b. wiata na 12 osób 8000c. ławeczki drewniane 10szt 10*500d. tablica informacyjna 800e. kosz na śmieci 10 szt 6000f. murowany grill 70000g. kuchnia 90000

Razem koszt gminy: 337.700 złGMINA WOJCIECHÓW

39, 41, 42 XVa. wiata na 12 os. 8000

1500 32700b. kosz na śmieci 600c. tablica informacyjna 800

40 XVI

a. Budynek wiaty kominkowej 70000

14000 101400b. wiata na 20 rowerów 8000c. wiata na 12 os. 8000d. kosz na śmieci 600e. tablica informacyjna 800

Razem koszt gminy: 134.100 zł

Koszt całkowity infrastruktury drewnianej w gminach: 971.100 zł+Monitoring: 7* (5000+1000montaż) 42000

131

Page 132: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Część 6 – Proponowane przez poszczególne samorządy inwestycje turystyczne

1. Inwestycje związane z istniejącymi i projektowanymi szlakami. Podgórz - rezerwat "Skarpa Dobrska" właścicielem terenu jest Zarząd Zespołu Parków

Krajobrazowych Wyżyny Lubelskiej Oddział w Kazimierzu Dolnym. Możliwość postawienia platformy widokowej, tablicy informacyjnej.

Teren grodziska w Żmijowiskach - właścicielem terenu jest Muzeum Przyrodnicze w Kazimierzu Dolnym. Warto by było postawić tablicę informacyjną, wiatę, stojak na rowery.  

Opole Lubelskie, ul. Rybacka, teren kąpieliska miejskiego. Właściciel terenu Gmina Opole Lubelskie. Warto by było postawić tablicę informacyjną, śmietniki, wiatę przystankową z miejscem do grilowania, stojak na rowery.

Poniatowa, ul. Fabryczna 1 obok Centrum Kultury i Promocji. Właściciel Gmina Poniatowa. Należałoby postawić tablicę informacyjną.

2. Inne inwestycje turystyczne związane ze strategiami rozwoju poszczególnych gmin.

Gmina Nałęczów:Inwestycje planowane w ramach funduszy UE 2007-2013

Nazwa inwestycjiLokalizacja

(nr obiektu na mapie) / adres

Krótki opis

 Budowa Parku Wodnego ‘Termy Nałęczowskie – EUROSPA 2012’

Północna część Nałęczowa

ul. Spółdzielcza i ul. Sołdka

 

Powierzchnia całkowita obiektu wynosić będzie 17230 m² zaś kubatura brutto 59205 m³. Obiekt ten dysponować będzie basenami otwartymi i krytymi o łącznej powierzchni lustra wody 1835 m² zasilanymi wodami ze zdroju nałęczowskiego sprzyjającymi lecznictwu uzdrowiskowemu. Powierzchnia lustra wody w obiekcie wynosić będzie 920 m², zaś 915 m² na zewnątrz. Park wodny otwarty będzie przez cały rok. Woda w basenach (w tym również w okresie jesienno-zimowym w basenach zewnętrznych - co stanowić będzie dodatkową atrakcję) ogrzewana będzie do temperatury 35-40ºC. Baseny, wyposażone w różne atrakcje (zjeżdżalnie, whirpool, masaże wodne, fontanny-gejzery, wodospady-wylewki masujące, sauny, solaria, atrakcje dla dzieci i młodzieży typu sprawnościowego jak wodny „park linowy”, fala – kręgi do wytwarzania fal a na zewnątrz – ściana do wspinaczki itp.) służyć będą do celów balneologicznych oraz rekreacyjnych. Maksymalne jednoczesne obciążenie basenów oraz spa + wellness wynosić będzie 920 osób. Niniejszy Projekt jest produktem turystycznym o charakterze ponadregionalnym, gdyż przyciąga turystów z sąsiednich województw, z całego kraju oraz z zagranicy. Ma on również charakter unikatowy, ponieważ nie ma odpowiednika o wyżej wymienionych parametrach i programie w województwie lubelskim i województwach sąsiednich a jego lokalizacja w atrakcyjnym w kraju uzdrowisku i subregionie turystycznym powoduje, że jest on niepowtarzalny i nie ma możliwości stworzenia podobnego produktu. Niniejszy Projekt znacząco poszerza ofertę turystyczną Nałęczowa, subregionu „Kraina Lessowych Wąwozów” oraz województwa lubelskiego, gdyż nie ma on swojego odpowiednika w Lubelskiem i Polsce.

Modernizacja

zabytkowej Ochronki

im. A. Żeromskiego

w Nałęczowie

 

 

 Zabytkowa Ochronka, obecnie opustoszała, po zakończeniu prac modernizacyjnych w dosłownym znaczeniu „oddana” zostanie w ręce społeczne.Obiekt ten zmieni swoje przeznaczenie, będzie otwarty dla turystów z całek Polski i turystów zagranicznych oraz mieszkańców Nałęczowa i 10 gmin zrzeszonych w Lokalnej Grupie Działania „Zielony Pierścień”. W budynku działać będą społecznie dwie instytucje: Fundacja „Willa Polonia” z Lublina oraz Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Zielony Pierścień” w Nałęczowie zrzeszająca ponad 150 podmiotów z powiatu puławskiego i lubelskiego pochodzących z sektora społecznego,

132

Page 133: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Ul.

Poniatowskiego24-

150 Nałęczów

publicznego i gospodarczego. Te dwa podmioty wynajmą od gminy Nałęczów pomieszczenia na realizację swoich celów statutowych.Fundacja „Willa Polonia” w Ochronce na parterze w największym pomieszczeniu urządzi muzeum/izbę kultury lokalnej i regionalnej. Organizowane będą cykliczne wystawy prezentujące życie i twórczość ludzi kultury, prezentacje multimedialne o charakterze edukacyjnym i kulturalnym. Wszystkie organizowane przedsięwzięcia kulturalne będą otwarte promując walory Nałęczowa i Lubelszczyzny. Adresatami tego typu oferty kulturalnej będzie zarówno młodzież jak i osoby dorosłe. Dzięki temu uruchomione zostanie 1 miejsce pracy dla kustosza muzeum.Drugą instytucją, która funkcjonować będzie w Ochronce, jest Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania (LGD) „Zielony Pierścień” w Nałęczowie. Przeniesie ona swoją siedzibę do budynku Ochronki, aby wdrażać Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 w ramach działania LEADER. Celem tej organizacji jest animowanie mieszkańców z obszarów wiejskich do podejmowania działań także w obszarze kultury lokalnej. Swoją pomoc LGD kierować będzie m.in. do towarzystw regionalnych kultywujących rodzimą kulturę oraz kół gospodyń wiejskich. Organizacja ta korzystać będzie z pomieszczeń Ochronki do prowadzenia m.in. nieodpłatnych szkoleń dla mieszkańców oraz imprez kulturalnych. LGD utworzy co najmniej 2 miejsca pracy dla osób – mieszkańców powiatu, którzy będą beneficjentami PROW 2007-2013.Jak widać zmodernizowana Ochronka odżyje na nowo i powróci w swej funkcji do idei, która legła u podstaw jej wybudowania. Będzie otwarta dla wszystkich i będzie służyć całemu społeczeństwu. Jest to ważny powód, dla którego warto zainwestować środki z RPO WL.

Gmina Opole Lubelskie:Inwestycje realizowane

Nazwa inwestycji Lokalizacja (nr obiektu na mapie) Stan zaawansowania prac

Przebudowa oczyszczalni ścieków i rozbudowa kanalizacji sanitarnej w Opolu Lubelskim

Ul. Parkowa 24-300 Opole Lubelskie

Inwestycja dobiega końca

Inwestycje planowane w ramach funduszy UE 2007-2013

Nazwa inwestycji Lokalizacja (nr obiektu na mapie) / adres Krótki opis

Rozbudowa Kina „Opolanka” w Opolu Lubelskim,

Ul. Lubelska 3224-300 Opole Lubelskie

Utworzenie otwartej strefy sportu i rekreacji przy ul. Fabrycznej w Opolu Lubelskim

Ul. Fabryczna 2324-300 Opole Lubelskie

Budkowa kompleksu boisk sportowych

Przebudowa ujęcia wody przy ul. Przemysłowej w Opolu Lubelskim

Ul. Przemysłowa 24-300 Opolu Lubelskim

Budowa dróg gminnych Rozalin i Wólka Komaszycka

RozalinWólka Komaszycka

Poprawa infrastruktury drogowej na terenie gminy

Remont świetlic wiejskich w Rozalinie, we Wrzelowcu, Zadolu i w

Rozalin,Wrzelowiec,Zadole,

133

Page 134: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Trzebiesza Trzebiesza,Rewitalizacja Miasta Opole Lubelskie

Opole Lubelskie Odnowienie centrum miasta będącego terenem zabytkowym

Przebudowa obiektu Miejsko – Gminnej Biblioteki Publicznej w Opolu Lubelskim

Opole Lubelskie ul. Stary Rynek 4224-300 Opole Lub.

Dobrze rozwinięta i nowoczesna baza dla rozwoju działalności kulturalnej – rozwój instytucji / ośrodków realizujące cele kulturalne w tym biblioteki

Budowa otwartej strefy rekreacyjnej w Opolu Lubelskim przy ul. Kolejowej

Ul. Kolejowa 24-300 Opole Lubelskie

Dostępna i nowoczesna baza sportowo- rekreacyjna w mieście i na terenach wiejskich,

Utworzenie Centrum Folkloru i Kultury Wiejskiej przy ul. Strażackiej w Opolu Lub .

Ul. Strażacka24-300 Opole Lubelskie

Dobrze rozwinięta i nowoczesna baza dla rozwoju działalności kulturalnej

Rewitalizacja parku miejskiego w Opolu Lubelskim Etap ! Regeneracja części parkowo – rekreacyjnej Etap II Modernizacja strefy sportowo-rekreacyjnej parku

Al. 600lecia24-300 Opole Lubelskie

Poprawa zieleni miejskiej w tym parku miejskiego

Utworzenie Domu Tańca – „Zielona Szkoła”

Góry Opolskie24-300 Opole Lubelskie

Wyremontowanie pomieszczeń w kierunku poprawy warunków do organizacji zielonej szkoły

134

Page 135: ZINTEGROWANA SIEĆ SZLAKÓW … · Web viewczęść opisową w formacie Word doc, 2 mapy w wersji elektronicznej w formacie Corel cdr wersja 9. CZĘŚĆ 1 - GENERALNA 1. Wstęp Lokalna

Źródła: www.lfosn.org.pl www.zpkwl.lublin.uw.gov.pl www.lublin.lasy.gov.pl www.chodel.webpark.pl/chochk.htm www.ekolublin.pl/old/przyroda/strony_pliki/pr303.htm www.pulawy.powiat.pl www.um.poniatowa.pl/index2.html www.powiat.lublin.pl www.opolelubelskie.pl www.poniatowa.pl www.grzelcio.ovh.org www.sirkamyk.republika.pl www.loit.lublin.pl http://www.kolarze.info www.ornatowski.com www.polska.gw.pl www.podziemiezbrojne.blox.pl www.spkaznow.neostrada.pl www.brulion.kazimierzdolny.pl www.arch.pollub.pl www.opolelubelskie.pl/pdf/audyt.pdf www.kozienice.dt.pl www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/lublin/ASSETS_turystyka2006rok.pdf http://aneksy.pwn.pl/historia_ziemi/przyklady/index.php?

odsloniecie=nasilow&pokaz=problematyka http://www.uwm.edu.pl/czachor/publik/mgr/rykowski.pdf http://www.naleczow.org.pl/naleczow_noclegi_szlak_mlynow_wodnych__id_159.html http://klementowice.republika.pl/html/kooecio32.html http://www.refa.franciszkanie.pl/index.php?id=czytelnia/bioregio/ww_kazimierz_dln http://www.lublin.lasy.gov.pl/att/KTG/REFERAT_NA_II_KTG_Z_PROGRAMU_PUlAWY.doc http://pulawy.gmina.pl/files/21/210000000970001.pdf http://www.kozienicepowiat.pl/dokumenty/rolnictwo/ppos.pdf http://www.parafiabobrowniki.pl http://www.wrotapodlasia.pl/pl/gospodarka/polityka_regionalna/rozwoj_polski_wschodniej/ http://www.wok.lublin.pl/foty/fckeditor/File/elektr.%20kalendarz(1).rtf http://www.suwalszczyzna.com.pl/szlaki/oznacz.htm

Kondracki J., 2002, Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa Piasecki K., 1989, Kazimierski Park Krajobrazowy, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa Audyt turystyczny gmin: Janowiec, Karczmiska, Kazimierz Dolny, Nałęczów, Opole Lubelskie,

Poniatowa, Wąwolnica, Wilków, Wojciechów oraz miasta i gminy Puławy, wyd. Polska Agencja Rozwoju Turystyki S. A., Warszawa, 2007 r.,

Woch R., Szlaki rowerowe okolic Puław, Wydawnictwo KARTPOL, Lublin 2005 Anna Pardyka, Na Wawelu w Wąwolnicy, w: Nałęczów i okolice, wyd. Loklana Organizacja

Turystyczna "Ziemia Nałęczowska", [Nałęczów, 2007]. Lewak A., Szlakiem Walk i Męczeństwa na terenie Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, Puławy

2007 Waldemar Tuszyński, "Walki Partyzanckie w Lasach Lipskich i Janowskich i Puszczy Solskiej

(Czerwiec 1944)", wydawnictwo MON, Warszawa 1954. Materiały nadesłane przez Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym, Muzeum Lubelskie,

Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie, Muzeum Regionalne w Kluczkowicach.

135