Kuratorium Oświaty w Lublinie

KOD UCZNIA

ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z GEOGRAFII

DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

ROK SZKOLNY 2014/2015

ETAP OKRĘGOWY

Instrukcja dla ucznia

1. Zestaw konkursowy zawiera 19 zadań.

2. Przed rozpoczęciem pracy, sprawdź, czy zestaw zadań jest

kompletny.

3. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej.

4. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.

5. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem. Rozwiązania

zapisane ołówkiem nie będą oceniane.

6. Możesz korzystać z linijki, cyrkla lub innych pomocy do

mierzenia odległości na mapie.

7. Nie używaj korektora.

8. W nawiasach obok numerów zadań podano liczbę punktów

możliwych do uzyskania za dane zadanie.

Pracuj samodzielnie.

POWODZENIA!

Czas pracy:

90 minut

Liczba punktów

możliwych

do uzyskania: 40

Do następnego etapu

zakwalifikujesz się,

jeżeli uzyskasz co

najmniej 32 punkty.

Wypełnia komisja konkursowa

Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Razem

Liczba punktów

L. pkt. po weryfikacji

Nr zadania 11 12 13 14 15 16 17 18 19

Liczba punktów

L. pkt. po weryfikacji

Zatwierdzam

Mapa do zada� 1. – 2.

��

����������������������

��

���

����������������������������������������������������������������������������� Zadanie 1. (2 p.) Na mapie konturowej oznaczono wybrane pa�stwa europejskie cyframi 1 – 7. Wpisz do tabeli nazwy tych pa�stw i okre�l ich przynale�no�� do Unii Europejskiej, stawiaj�c znak X w odpowiedniej kolumnie.

Nr na mapie

Nazwa pa�stwa Przynale�no�� do UE TAK NIE

1

2

3

4

5

6

7

Zadanie 2. (2 p.) Przyporz�dkuj ka�demu z zaznaczonych na mapie pa�stw rodzin� j�zykow� , do której nale�y jego naród, wybieraj�c spo�ród poni�szych. Wpisz obok numeru pa�stwa odpowiedni� liter�. G – j�zyki germa�skie, R – j�zyki roma�skie, S – j�zyki słowia�skie, U – j�zyki ugrofi�skie 1 ............... 2 ............... 3 ............... 4 ...............

5 ............... 6 ............... 7 ...............

Zadanie 3. (1 p.) Wyja�nij, jaka jest ró�nica w pochodzeniu muzułmanów mieszkaj�cych w Bo�ni i Hercegowinie oraz w Niemczech i we Francji. Odpowied�: .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 4. (4 p.) Wykonaj poni�sze polecenia na mapie Europy, znajduj�cej si� pod zadaniem.

a) Oznacz na mapie literami A, B, C cie�niny, przez które przebiega morska granica oddzielaj�ca Europ� od Azji i Afryki. Podaj nazwy tych cie�nin. A - ......................................................................................... B - ......................................................................................... C - .........................................................................................

b) Zaznacz na mapie fragment azjatyckiego wybrze�a Morza Czarnego (poci�gnij długopisem wzdłu� linii brzegowej).

c) Podpisz na mapie cyframi: 1 – wysp� z najwy�szym wulkanem Europy, 2 – ła�cuch górski z charakterystycznymi fieldami, 3 – nizin� na platformie prekambryjskiej, 4 – krain� o najwi�kszym skupisku jezior w Europie.

ZadanieZaznaczniezgodn 1. Euro2. Linia

3. 90%4. Wi�k

równ5. Połu

nie 5. (2 p.) cz obok pon�odne z prawd�

uropa jest najminia brzegowa

% kontynentui�kszo�� wielwnole�nikow

ołudnie Europ

oni�szych zda�d�.

ajmniejszym kwa Europy jes

ntu zajmuj� oielkich form rwy. opy zajmuj� s

zda� liter� P,

m kontynentemjest dłu�sza od

� obszary nizin rze�by teren

� stare i młode

P, gdy zdani

tem na Ziemi od linii brzeg

izinne. renu Europy m

ode góry fałdo

anie jest praw

mi. zegowej Afryk

y ma przebieg

łdowe.

rawdziwe lub

ryki.

ieg

lub liter� F,

P P P

P

P

, gdy jest

F F F

F

F

Zadanie 6. (2 p.) W drugiej połowie kwietnia na obszarze Europy mo�emy zaobserwowa� jednoczesne wyst�powanie termicznej wiosny, zimy i lata. Wykonaj polecenia na podstawie mapy, która przedstawia t� sytuacj�. Zasi�g termicznych pór roku w Europie na podstawie �redniej temperatury powietrza w dniach 15-23 kwietnia 2014 roku w Europie. Dane: IGES/COLA. Opracowanie: TwojaPogoda.pl a) Wpisz do tabeli nazwy stref klimatycznych, których zasi�g w Europie pokrywa si� w

przybli�eniu z zasi�giem termicznych pór roku w okresie 15-23 kwietnia 2014 roku. Zasi�g termicznej: Strefa klimatyczna

zimy

wiosny

lata

b) Podaj naw� czynnika klimatotwórczego, dzi�ki któremu w tym samym czasie w ró�nych regionach Europy wyst�puj� ró�ne termiczne pory roku. .................................................................................................................................................

Zadanie 7. (3 p.) Uzupełnij ci�gi przyczynowo-skutkowe, tak aby ukazywały wpływ warunków naturalnych na gospodark� pa�stw Półwyspu Skandynawskiego. Skorzystaj z poni�szych okre�le�, wstawiaj�c w ramki odpowiednie cyfry. 1 – utrudniona komunikacja, 2 – krótki okres wegetacyjny, 3 – potencjał energetyczny rzek, 4 – naturalne pastwiska, 5 – uprawy szklarniowe, 6 – rozwój hydroenergetyki, 7 – hodowla reniferów, 8 – podmorskie tunele, 9 – przemysł wydobywczy fiordy du�e ró�nice wysoko�ci tundra chłodny klimat Zadania 8. – 11. wykonaj na podstawie tekstu i własnej wiedzy.

Ekspres Bernina zawdzi�cza sław� widokom i rekordowi – to najwy�ej poło�ona linia kolejowa w Europie przecinaj�ca przeł�cz Bernina na wysoko�ci 2253 m n.p.m. To te� najbardziej spektakularna droga przez Alpy i jedyna kolej pozwalaj�ca przeci�� je z północy na południe, by w ci�gu dwóch i pół godziny przenie�� si� znad lodowców w cie� palm. �eby tego dokona� poci�gi musz� pokona� 55 tuneli, 196 mostów i wiaduktów oraz stoki o bardzo du�ym nachyleniu. Co bardziej wra�liwych mo�e przyprawi� o ból głowy, bo mkn� w dół jak strzała, obni�aj�c si� o 70 metrów na ka�dym pokonanym kilometrze.

Pasa�erowie nie odrywaj� wzroku od okien, którymi przeszklono wagony wła�ciwie w cało�ci: po lewej o�nie�one szczyty, z których spływa lodowiec, po prawej strome stoki, za kilkoma szale�czymi zakr�tami wyłania si� jezioro, dalej jest tunel i wie�e miasteczka, a gdy wydaje si�, �e atrakcje si� sko�czyły, one dopiero si� zaczynaj�, bo poci�g wje�d�a na wisz�ce nad dolin� wiadukty. Przyjazd na ostatni� stacj� linii Bernina jest jak przeniesienie do innego �wiata. Spod alpejskich lodowców zjechali�my na 400 m n.p.m. W sło�cu pnie si� winoro�l, kwitn� dywany kwiatów a znad stolików ustawionych w cieniu palm słycha� gwar rozmów po włosku. Atmosfera alpejska jak za dotkni�ciem czarodziejskiej ró�d�ki zmieniła si� w �ródziemnomorsk�.

Na podstawie: Bezpłatny dodatek do „Gazety Wyborczej” Lato w Szwajcarii, 12.04.2014.

Zadanie 8. (1 p.) Zaznacz cech�, która nie jest typowa dla krajobrazu Alp. A. wysokie, ostre szczyty i strome stoki B. kotły polodowcowe i doliny U - kształtne C. wysokie góry o spłaszczonych szczytach D. lodowce górskie i jeziora polodowcowe Zadanie 9. (1 p.) Wymie� cztery rodzaje inwestycji, jakie przeprowadzono w celu budowy i rozwoju szlaków komunikacyjnych na obszarze Alp. 1. .......................................................... 2. ..........................................................

3. .......................................................... 4. ..........................................................

Zadanie 10. (2 p.) Wyja�nij, jaka jest przyczyna ró�nic w krajobrazie wysokich gór i ich podnó�y. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ Zadanie 11. (1 p.) Oblicz temperatur� powietrza w południe na przeł�czy Bernina, je�li u podnó�a gór na wysoko�ci 400 m n.p.m. wynosi ona 20°C. Odpowied�: ................ °C Zadanie 12. (2 p.) Przyporz�dkuj wymienionym regionom Europy cechy ich gospodarki. Wpisz do tabeli litery, którymi oznaczono te cechy.

A. Posiadaj� bardzo dobrze rozwini�t� infrastruktur� turystyczn�. B. Maj� bardzo dobrze rozwini�ty przemysł drzewny. C. Eksploatuje si� tam zło�a ropy naftowej i gazu ziemnego. D. Słyn� z przemysłu farmaceutycznego, precyzyjnego i jubilerskiego. E. Maj� bardzo dobrze rozwini�t� hydroenergetyk�. F. Ogromn� rol� w gospodarce tych krajów odgrywaj� usługi finansowe. G. Maj� bardzo dobrze rozwini�ty przemysł spo�ywczy. H. Du�e znaczenie w gospodarce regionu ma wydobycie w�gla kamiennego.

Kraje skandynawskie Kraje alpejskie

Zadanie 13. (2 p.) Skre�l w zdaniach niepoprawne informacje tak, aby zdania przedstawiały przykłady wielkich kontrastów geograficznych Azji. A. Ró�nica mi�dzy najwy�ej wzniesionym punktem na Ziemi i punktem najni�ej poło�onym

na l�dzie wynosi ponad 9 000 m/12 000 m. B. We wschodniej cz��ci Syberii notuje si� najwi�ksze na �wiecie absolutne amplitudy

temperatury powietrza wynosz�ce około 100°C/80°C. C. Ró�nica mi�dzy rekordowo wysokimi opadami rocznymi u podnó�a Himalajów

i znikomymi na Półwyspie Arabskim wynosi prawie 5 000 mm/11 000 mm Mapa do zada� 14. – 15.

2 3 4 1 5 6 7 8

-5

0

5

10

15

20

25

30

35

0

50

100

150

200

Zadanie 14. (2 p.) Na mapie konturowej Azji oznaczono numerami wybrane obiekty geograficzne, niektóre z nich stanowi� rekordy geograficzne �wiata. Podaj nazwy wymienionych w tabeli rekordów oraz numery, którymi oznaczono je na mapie.

�wiatowe rekordy geograficzne

Nazwy geograficzne Nr na mapie

Najwy�szy szczyt

Najgł�bsza depresja

Najwi�kszy półwysep

Najwy�ej poło�ona wy�yna

Najwi�ksze jezioro

Najgł�bsze jezioro

Zadanie 15. (4 p.) Wykres przedstawia przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w miejscowo�ci Nanning (22°42'N, 108°16'E). Wykonaj polecenia na podstawie wykresu i mapy Azji. mm °C

I II III IV V VI VII VIII I X X XI XII

a) Podaj nazw� pa�stwa, w której znajduje si� miejscowo�� Nanning.

Nanning le�y w .............................................. .

b) Uprawa ry�u zwi�zana jest z wyst�puj�cymi warunkami klimatycznymi. Uzupełnij tabel� wpisuj�c odpowiednie miesi�ce, podczas których przebiegaj� kolejne etapy prac na polach ry�owych w ci�gu całego roku.

Lp. Etapy pracy Miesi�ce (konkretny miesi�c, lub okres od........ do)

1. Wysiewanie nasion ry�u na przygotowanych poletkach.

2. Wysadzanie wyhodowanych sadzonek ry�u na zalanych wod� polach.

3. Intensywny wzrost, dojrzewanie i zbiory ry�u.

4. Przerwa w uprawie ry�u. Pola ry�owe wykorzystywane s� pod upraw� ro�lin, które nie wymagaj� du�ej ilo�ci wody.

c) Zaznacz liter� P prawidłowe doko�czenie zdania a liter� F – doko�czenie nieprawidłowe.

Uprawa ry�u w okolicach miejscowo�ci Nanning zwi�zania jest: z klimatem monsunowym strefy zwrotnikowej. P F

z okresem wegetacyjnym trwaj�cym cały rok. P F

z sezonowym wyst�powaniem opadów w ci�gu roku. P F

z obfitymi opadami w ci�gu całego roku. P F

Zadanie 16. (3 p.) Uzupełnij map� mentaln� na temat wpływu wybranych czynników przyrodniczych i społeczno-kulturowych na rozwój przemysłu wysokiej technologii w Japonii. Wykorzystaj poni�sze hasła wpisuj�c na schemacie ich numery. 1. niewiele surowców mineralnych 2. du�e nakłady na kształcenie 3. du�e nakłady na badania naukowe 4. dobra organizacja pracy 5. import surowców 6. wysoka jako�� produktów 7. wykwalifikowana kadra pracowników 8. oszcz�dno�� surowców i energii 9. wysoka wydajno�� pracy 10. nowoczesne technologie

1

7 SUROWCE

KADRA Przemysł high-tech NAUKA

3 Zadanie 17. (3 p.) Uzasadnij twierdzenie „Brak wody jest jednym z czynników ubo�enia ludno�ci” podaj�c trzy argumenty odnosz�ce si� do sytuacji w Afryce. 1. .................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

2. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................

3. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................

Zadanie 18. (2 p.) Zaznacz obok poni�szych zada� liter� P, gdy informacja w zdaniu jest prawdziwa lub liter� F, gdy jest fałszywa. Pierwotna ludno�� Ameryki Północnej i Południowej ma pochodzenie azjatyckie.

P F

Przodkowie Indian przedostali si� do Ameryki przez Cie�nin� Beringa tysi�c lat temu.

P F

Afroamerykanie s� potomkami Murzynów, którzy zostali przymusowo sprowadzeni z Afryki przede wszystkim do Stanów Zjednoczonych i Brazylii.

P F

Europejczycy zacz�li napływa� do Ameryki na przełomie XIV i XV wieku. P F Obecnie w społecze�stwie ameryka�skim wzrasta liczba przedstawicieli odmian mieszanych a liczba rdzennych mieszka�ców maleje.

P F

Do krajów o przewadze ludno�ci pochodzenia europejskiego nale�� USA, Argentyna i Urugwaj.

P F

Zadanie 19. (1 p.) Wymie� dwa czynniki przyrodnicze, które przyczyniły si� do rozwoju przemysłu w regionie północno-wschodnim Stanów Zjednoczonych. Czynniki przyrodnicze: 1. ................................................................................................................................................. 2. .................................................................................................................................................

Wielki Obszar Przemysłowy