Zen - pduchowy.files.wordpress.com ... Roso odwraca się do ściany ... założeń i filozofii zen....

zen.8segment.pl 2

Maa Ksiga Zen ~opowieci i koany~

Wybr i transkrypcja

Wojciech P. P. Zieliski

http://www.zen.8segment.pl/

zen.8segment.pl 3

Copyright Wojciech P. P. Zieliski, Pozna 2011 r. Tytu: Maa Ksiga Zen Redakcja: Wojciech P. P. Zieliski Transkrypcja: Wojciech P. P. Zieliski Okadka oraz szata graficzna: Wojciech P. P. Zieliski ISBN: 9788392882916 Dystrybucja w Internecie: Wojciech P. P. Zieliski ul. Baeja 60c, 61608 Pozna www: www.zen.8segment.pl email: [email protected] Wszelkie prawa zastrzeone. All rights reserved.

Niniejsza publikacja moe by kopiowana oraz dowolnie rozpowszechniana tylko i wycznie w formie dostarczonej

przez Wydawc, pod warunkiem zamieszczenia rwnie informacji o rdle jej pochodzenia (www.zen.8segment.pl).

Zabronione s jakiekolwiek zmiany w zawartoci publikacji bez pisemnej zgody Wydawcy. Zabrania si rwnie

uywania publikacji w jakichkolwiek celach komercyjnych bez pisemnej zgody Wydawcy.


zen.8segment.pl 4

Spis treci

Wprowadzenie ...................................................................................................................... 13

Bezbramna Brama ................................................................................................................ 17

Wstp autorstwa Mumona ................................................................................................ 18

Pies Joshu ......................................................................................................................... 19

Lis Hyakujo ...................................................................................................................... 20

Palec Gutei ....................................................................................................................... 21

Dlaczego nie ma brody? .................................................................................................... 22

Wisielec na drzewie .......................................................................................................... 23

Kwiat Buddy .................................................................................................................... 24

Umyj misk ...................................................................................................................... 24

Koo Keichu ..................................................................................................................... 25

Budda Daitsu Chisho ........................................................................................................ 26

Sozan i biedny Seizai ........................................................................................................ 26

Joshu i pustelnik ............................................................................................................... 27

Zuigan sam siebie nazywa mistrzem ................................................................................. 28

Miska Tokusana ............................................................................................................... 29

Nansen rozcina kota na dwoje ........................................................................................... 30

Szedziesit uderze Tozana ........................................................................................... 31

Szaty Ummona ................................................................................................................. 32

Trzy wezwania ................................................................................................................. 32

Trzy funty lnu ................................................................................................................... 33


zen.8segment.pl 5

Codzienny umys .............................................................................................................. 33

Siacz ................................................................................................................................ 34

Suszony gnj .................................................................................................................... 35

Oznaczenie wityni ......................................................................................................... 36

Dobro i zo ....................................................................................................................... 36

Milczenie i sowa .............................................................................................................. 37

Kazanie z trzeciego miejsca .............................................................................................. 38

Dwaj mnisi zwijaj zason ............................................................................................... 39

To nie jest umys, to nie jest Budda ................................................................................... 39

wieca .............................................................................................................................. 40

Chorgiew ........................................................................................................................ 41

Umys jest Budd ............................................................................................................. 42

Joshu sprawdza staruszk ................................................................................................. 43

Poganin pyta Budd .......................................................................................................... 44

Ani umys, ani Budda ....................................................................................................... 44

To nie Droga .................................................................................................................... 45

Dwie istoty ....................................................................................................................... 46

Powitanie bez sw i milczenia ......................................................................................... 46

Drzewo dbowe w ogrodzie .............................................................................................. 47

Baw ............................................................................................................................... 47

W puapce sw ................................................................................................................ 48

Kopic dzban peen wody ................................................................................................. 49

Spokojny umys Bodhidharmy .......................................................................................... 49

Kobieta koczy medytacj ................................................................................................ 50

Bambusowa laska Shuzana ............................................................................................... 51

Laska Basho ..................................................................................................................... 52


zen.8segment.pl 6

Kim on jest? ..................................................................................................................... 53

Wznie si wyej ni siga czubek stumetrowego supa .................................................... 53

Trzy bariery Tosotsu ......................................................................................................... 54

Jedna droga ....................................................................................................................... 55

Epilog napisany przez Mumona ........................................................................................ 55

Zapiski Lazurowej Skay ...................................................................................................... 57

Czysto i Pustka .............................................................................................................. 58

Najwysza droga .............................................................................................................. 58

Mistrz Ba jest chory .......................................................................................................... 59

Tokusan i jego paczka ....................................................................................................... 59

Ziarna ryu ....................................................................................................................... 60

Dobry dzie ...................................................................................................................... 60

Echo pyta o Budd ............................................................................................................ 61

Brwi ................................................................................................................................. 61

Cztery bramy .................................................................................................................... 61

Gupiec ............................................................................................................................. 62

Ludzie szukajcy osonitych od wiatru miejsc ................................................................. 62

Srebrna miska ................................................................................................................... 63

Odpowiednie nauczanie .................................................................................................... 63

Odwrotne nauczanie ......................................................................................................... 63

Pukanie ............................................................................................................................. 63

Siedzc przez dugi czas ................................................................................................... 64

Nagrobek cesarskiego nauczyciela .................................................................................... 64

Suibi i podbrdka ............................................................................................................. 65

Lotos ................................................................................................................................ 65

Jadowity w .................................................................................................................... 65


zen.8segment.pl 7

Hofuku i Chokei id na piknik .......................................................................................... 66

Stara Krowa ...................................................................................................................... 66

Pustelnik z Wierzchoka Lotosu ........................................................................................ 67

Hyakujo na szczycie gry Daiyu ....................................................................................... 67

Cakowite ujawnienie si .................................................................................................. 68

Dharma, ktra nigdy nie bya goszona ............................................................................. 68

Olbrzymie rzodkiewki ...................................................................................................... 68

Mayoku kry wok podium mistrza ............................................................................... 69

Esencja buddyzmu ............................................................................................................ 69

Chinso ma tylko jedno oko ............................................................................................... 70

Nie wdruj ...................................................................................................................... 70

Trzech Trzech ................................................................................................................... 70

Chosa wybiera si na spacer ............................................................................................. 71

Nawet jednej rzeczy w Trzech wiatach ........................................................................... 71

Piecz serca .................................................................................................................... 72

ywopot .......................................................................................................................... 73

Nansen i kwiat .................................................................................................................. 73

Wspaniaa mier .............................................................................................................. 73

Pikny nieg ..................................................................................................................... 74

Zimno i gorco ................................................................................................................. 74

Uderzenie w bben ........................................................................................................... 75

Szata ................................................................................................................................. 75

Kyosei i krople deszczu .................................................................................................... 76

Sze ................................................................................................................................ 76

Herbata w wityni Shokei ............................................................................................... 77

Sie .................................................................................................................................. 77


zen.8segment.pl 8

Py Samadhi ..................................................................................................................... 78

Co to jest? ......................................................................................................................... 78

Kamienny most Joshu ....................................................................................................... 79

Dzikie kaczki .................................................................................................................... 79

Unmon si przeciga ......................................................................................................... 80

Kondolencje Dogo ............................................................................................................ 80

Kinzan i strzaa ................................................................................................................. 81

Joshu i prostak .................................................................................................................. 82

Joshu i problem ................................................................................................................ 82

Joshu i Najwysza Droga .................................................................................................. 82

Laska Unmona .................................................................................................................. 83

Dom i nard ...................................................................................................................... 83

Jeden skarb ....................................................................................................................... 83

Ganto i miecz ................................................................................................................... 84

Bodhisattva naucza sutry .................................................................................................. 84

Twoje imi ....................................................................................................................... 85

Nansen rysuje okrg ......................................................................................................... 85

Przemw, mistrzu ............................................................................................................. 85

Zamknij usta! .................................................................................................................... 86

Czy moesz? ..................................................................................................................... 86

Ba i sto zaprzecze ........................................................................................................... 86

Wiadro ryu ...................................................................................................................... 87

lepa laska ........................................................................................................................ 87

Jedzc ry ......................................................................................................................... 88

Ciasto ryowe ................................................................................................................... 89

Bodhisattvowie bior kpiel .............................................................................................. 89


zen.8segment.pl 9

Gosy Buddy ..................................................................................................................... 89

Joshu i noworodek ............................................................................................................ 90

Patrz! Strzaa! ................................................................................................................... 90

Dairyu i ciao Dharmy ...................................................................................................... 91

Stary Budda i filar ............................................................................................................ 91

Nie-dwa ............................................................................................................................ 91

Toho i tygrys .................................................................................................................... 92

Jasne wiato ..................................................................................................................... 92

Lekarstwo i choroba ......................................................................................................... 92

Trzy choroby .................................................................................................................... 93

Rce i oczy ....................................................................................................................... 93

Chimon i mdro Prajny .................................................................................................. 94

Enkan i nosoroec ............................................................................................................. 94

Budda wznosi si nad trybun ........................................................................................... 95

Taniec Taiko ..................................................................................................................... 95

Nie-widzenie w sutrze Ryogona .................................................................................... 96

Trzy trucizny Chokeia ..................................................................................................... 96

Trzy przewrotne sentencje ................................................................................................ 97

Pogarda w Diamentowej Sutrze ........................................................................................ 97

Dwa bdy Tempyo .......................................................................................................... 97

Shukuso i Budda o dziesiciu ciaach ................................................................................ 98

Haryo i najostrzejszy miecz .............................................................................................. 99

Zapiski Spokojnego Umysu ............................................................................................... 100

Zaproszenie indyjskiego krla ........................................................................................ 101

Czowiek szanowany przez cay wiat wskazuje ziemi .................................................. 101

Cena ryu ....................................................................................................................... 102


zen.8segment.pl 10

Yakusan wstpuje na trybun .......................................................................................... 102

Dwie choroby ................................................................................................................. 102

Jizo obsadza pole ryowe ................................................................................................ 103

lepy osio ...................................................................................................................... 103

Kaku proponuje herbat .................................................................................................. 104

Kyozan wbija swoj motyk w ziemi ............................................................................ 104

Szeroko wosa ............................................................................................................. 105

Gra Sumeru .................................................................................................................. 105

Najbardziej intymne ....................................................................................................... 105

Ungan zamiata podwrze ................................................................................................ 106

Ganto kania si .............................................................................................................. 106

Roso odwraca si do ciany ............................................................................................ 107

Kyozan wskazuje nieg ................................................................................................... 107

Trzy upokorzenia Gokoku .............................................................................................. 107

Dugotrway ogie .......................................................................................................... 108

Umys i wiat obiektywny ............................................................................................... 108

Hod Rakuho .................................................................................................................. 109

wiadomo karmy ......................................................................................................... 110

Prawdziwa osoba ............................................................................................................ 110

Biae i czarne .................................................................................................................. 111

Rakuho i oe mierci ..................................................................................................... 111

Nanyo i dzban na wod ................................................................................................... 112

Pojawianie si i znikanie ................................................................................................. 112

Suparnin ......................................................................................................................... 113

Cztery sentencje z sutry Doskonaego Owiecenia .......................................................... 113

Zakoczone studia .......................................................................................................... 114


zen.8segment.pl 11

Tozan i posuga pogrzebowa ........................................................................................... 114

d albo ziemia ............................................................................................................ 114

Ciao Dharmy ................................................................................................................. 115

Misshi i biay krlik ........................................................................................................ 115

Jedna rzecz ..................................................................................................................... 116

miercionony w ......................................................................................................... 116

Owiecenie ..................................................................................................................... 117

Sukcesja ......................................................................................................................... 117

Panna moda ................................................................................................................... 118

Orze i reszka .................................................................................................................. 118

Mdro sutry Kegona .................................................................................................... 118

Kassan wymachuje mieczem .......................................................................................... 119

Koty i woy ..................................................................................................................... 119

Shinsan pyta o natur ...................................................................................................... 119

Mapa ............................................................................................................................. 120

Synowska powinno ...................................................................................................... 120

Forma i nazwa ................................................................................................................ 121

Wieczna zasada .............................................................................................................. 121

Trzy wersy Shuzana ........................................................................................................ 121

Tego wymaga jego zawd ............................................................................................... 122

Chosa robi krok .............................................................................................................. 122

Gensha dociera do celu ................................................................................................... 123

Gos i kolor ..................................................................................................................... 123

Dogo opiekuje si chorymi ............................................................................................. 123

Wspaniae owiecenie Rinzai .......................................................................................... 124

Ze sowami lub bez nich ................................................................................................. 124


zen.8segment.pl 12

Miejsce pozbawione trawy .............................................................................................. 125

Shiso nie rozumie ........................................................................................................... 126

Tozan le si czuje .......................................................................................................... 126

Riznai rysuje lini ........................................................................................................... 127

Kyuho nie chce uzna ..................................................................................................... 127

Hem cesarza Doko ......................................................................................................... 128

Intymno ....................................................................................................................... 129

Gry i rzeki .................................................................................................................... 129

Droga do Owiecenia .......................................................................................................... 130

Lista powtarzajcych si opowieci w poszczeglnych zwojach ......................................... 144


zen.8segment.pl 13

Wprowadzenie

Czym jest zen? Ha, na to pytanie nie sposb odpowiedzie prawidowo. Gdybym

nawet sprbowa, narazibym si na popenienie karygodnego bdu. Dlatego te nie podejm

si tego zadania. Lepiej przytocz pewien zgrabny cytat, ktry w moim przekonaniu lepiej

zobrazuje ide zen, ni jakakolwiek prba zdefiniowania go.

Jedyny w swoim rodzaju przekaz, wykraczajcy poza opisy

Niezaleny od sw i liter

Bezporednio wskazujcy ludzki umys;

Potrafi przejrze jego prawdziw natur i poprowadzi w kierunku stanu Buddy.

Bodhidharma

W tych kilku sowach staroytnego mdrca, moemy dostrzec natur zen. Musimy

jednak bardzo uwanie patrze, gdy atwo o bdn interpretacj i zagubienie w sowach. A

sowa w tym przypadku znacz niewiele. Mona nawet pokusi si o stwierdzenie, e bardziej

przeszkadzaj ni pomagaj w praktyce zen.

Jaki czas temu rozmawiaem z przyjacik na temat Sdu Ostatecznego,

chrzecijaskiej wersji koca wiata. Usyszaem wwczas o potrzebie stosowania si do

okrelonych regu i dokonywaniu dobrych uczynkw. Suchaem z zainteresowaniem, nie

bd udawa, e byo inaczej. Niemniej kwestia obowizku chodzenia do kocioa, modlitwy,

spowiedzi i przyjmowania komunii wydawaa mi kompletnie chybiona. Moja przyjacika

twierdzia, e to niezbdne rzeczy, jeli chcemy zosta zbawieni.

Po wysuchaniu jej wywodu miaem do powiedzenia tylko jedno:


zen.8segment.pl 14

Mylisz, e Jezus bdzie ci pyta o dobre uczynki, albo o to czy w kad niedziel

chodzia do kocioa? Nie wydaje mi si. Nie bd go obchodziy takie drobiazgi. Moim

zdaniem jedyne o co zapyta, to czy bya szczliwa.

Oczywicie moje zdanie nie zostao zaakceptowane. Dodam, e nie jestem osob

wierzc w Sd Ostateczny. Niemniej, zagadnienie to sprowokowao mnie do pewnej zadumy

nad yciem, mierci i tym, co jest poza nimi. Co tak naprawd jest wane w yciu? Mam na

myli t najgbsz, duchow sfer nie bahostki, z ktrych wikszo ludzi buduje swoj

egzystencj.

Przypadek chcia, e kilka dni pniej trafiem na wypowied japoskiego mistrza

Dogena Zenji (12001253):

Nie zapomnijcie, by przey swoje ycie pogodnie.

Ta sentencja mnie olnia. Co ma zatem najwiksze znaczenie? W chwili mierci

bdziemy dokonywa swoistego rachunku sumienia. Przejrzymy cae swoje ycie i bdziemy

albo usatysfakcjonowani, albo rozczarowani. Niestety, wielu mieszkacw ziemskiego globu

nie jest zadowolona ze swoich dokona. Wielka szkoda. Myl, e najwaniejsze to mc w

ostatniej godzinie ycia powiedzie sobie: Byo cakiem niele. A jeli jeszcze bdziemy

mogli si umiechn na myl o przeszoci, to ju bdzie prawdziwy sukces.

Tym wanie jest zen. Radoci ycia. Nie traktujcie go w inny sposb. Moecie

przeczyta dziesitki ksiek na temat historii zen, biografii mdrcw i nauczycieli; moecie

zanurzy umysy w koanach i medytowa caymi dniami. W ostatecznym rozrachunku,

wszystko sprowadza si do radoci pyncej z istnienia. Jeeli szukacie odpowiedzi na

fundamentalne pytania, prawdopodobnie ich nie znajdziecie. Przynajmniej nie w zen. Przez

praktyk moecie jedynie nauczy si przyjmowania rzeczywistoci tak, jak jest. Nic

ponadto.

Oto krtka historyjka, ktra moe rzuci nieco wiata na t kwesti.

Stary mistrz siedzia na awce pod wielkim dbem w towarzystwie swojego przyjaciela,

ktrego nie widzia od wielu lat.

Zen jest prosty stwierdzi mistrz.

Doprawdy? zapyta z niedowierzaniem rozmwca. Myl, e wcale taki prosty

nie jest. Czytaem duo ksiek na ten temat, ale niewiele z zrozumiaem.


zen.8segment.pl 15

Doprawdy? umiechn si mistrz.

Tak. Uwaam, e zen jest trudny.

Mylisz si odpar mistrz. Zen jest bardzo, bardzo prosty.

Tak? Prosz wic, wyjanij mi czym tak naprawd jest zen prosi mczyzna.

To nie jest zen odpar mistrz.

A co nim jest? Co w ogle oznacza?

To nie jest zen powtrzy mistrz.

Wyjanisz mi znaczenie cho jednego koanu?

To nie jest zen.

Powiedz, prosz, co mia na myli Joshu mwic, e najwysza droga nie lubi

dokonywania wyborw.

To nie jest zen.

Moemy w ten sposb rozmawia cay dzie i niczego si nie dowiem

zaprotestowa mczyzna.

Moemy rozmawia nawet duej, eby by szczerym rzek mistrz. Dlaczego

zatem nie zapytasz mnie wreszcie o zen?

Przyjaciel mistrza milcza przez chwil, zastanawiajc si nad kolejnym pytaniem. O

cokolwiek pyta padaa ta sama, bezsensowna odpowied.

To jest bardzo dobre pytanie powiedzia nagle mistrz.

Jak to zdziwi si mczyzna przecie nic nie powiedziaem.

Och, wybacz. Mylaem, e wanie pytae o zen.

Pocztkowo zamierzaem w tej czci ksiki zamieci krtki referat na temat

zaoe i filozofii zen. Zasiadajc jednak do pisania uwiadomiem sobie, e mgbym

jedynie dokona powtrzenia kilku faktw, nic ponadto. Zapewne wikszo czytelnikw wie

na temat zen nie mniej ode mnie. Jest tak wiele ksiek i stron internetowych, mnogo

akademickich opracowa nie, to nie miaoby wikszego sensu. Ogranicz si zatem do

kilku sw na temat tej maej ksieczki, ktr trzymacie w rku.

W dalszej czci znajdziecie cztery rozdziay: trzy zbiory koanw i opowieci zen oraz

jeden poemat. Nie umieciem tutaj komentarzy i interpretacji, ktre mogyby wyjani

znaczenie poszczeglnych przypadkw. Nie to jest celem niniejszej ksiki. Daj wam, moi

drodzy, teksty zen w ich najbardziej surowej i bezporedniej formie. adnych ozdobnikw i


zen.8segment.pl 16

upiksze, adnych uatwie. Maj one stanowi pomoc naukow w studiowaniu zen, a nie

list gotowych rozwiza, ktrymi bdzie mona pochwali si przed znajomymi.

***

Poszczeglne czci zawieraj krtkie teksty zbierane przez rnych mistrzw zen, na

przestrzeni wielu lat. Z tego te powodu, niektre z nich powtarzaj si w kolejnych zbiorach.

Szanuj czas czytelnikw, dlatego te usunem powtarzajce si przypadki. Ich wykaz

znajdziecie na kocu ksiki. Jeli kto jest zainteresowany zapoznaniem si z tym

zestawieniem, bdzie mg bez problemw dowiedzie si ile opowieci zostao przeze mnie

pominitych i w ktrym miejscu mona je znale. Dziki temu zabiegowi nie bdziemy

musieli czyta tych samych opowieci po raz kolejny.

Zapraszam zatem do lektury i kontemplacji. Oddychajcie gboko i powoli podczas

czytania. Nie spieszcie si. Najlepiej usidcie gdzie z boku, w zacisznym kcie domu i

zapomnijcie na chwil o caym wiecie.


zen.8segment.pl 17

Bezbramna Brama

Bezbramna Brama jest zbiorem 48 koanw opracowanych na pocztku XIII wieku

przez chiskiego mistrza zen Wumen Hui-k'ai (1183-1260), szerzej znanego pod japoskim

odpowiednikiem jego imienia (Mumon). Te teksty zostay przez niego przygotowane jako

zapiski z odbytej nauki w klasztorze Longxiang w lecie 1228 roku. Mumon wybra

kilkadziesit koanw i opatrzy komentarzami oraz wierszami. W pniejszych wiekach zbir

ten by wielokrotnie wydawany i analizowany.

Kilka sw naleaoby powici znaczeniu tytuu niniejszego zbioru. Oryginalnie

brzmi on:

czyli Chn Zng Wmn Gun.

chn, znaczy po chisku zen;

zng to szkoa, sekta bd rodowd;

w oznacza przeczenie; co, czego nie ma;

mn to znak tumaczony jako brama lub drzwi;

gun, ktrego najpowszechniejszym tumaczeniem jest zamknity, jednak

znaczy rwnie tyle, co przejcie graniczne czy punkt kontrolny.

Zdanie to mona przetumaczy na wiele sposobw. Ujmujc rzecz bardziej dosownie

naleaoby uy tytuu: Pozbawiona Wejcia Bariera Szkoy Zen. Najbardziej popularn na

Zachodzie wersj jest jednak Bezbramna Brama. Funkcjonuje ona gwnie ze wzgldu na

swoj zwizo i prostot. Tytu zbioru ujty w ten sposb daje zachodnim czytelnikom jako

takie pojcie o tym, co Mumon mia na myli tytuujc swoje dzieo wanie w ten sposb.


zen.8segment.pl 18

Buddyzm czyni swoim fundamentem umys , a brak wejcia swoimi wrotami. A teraz

powiedz mi, jak zamierzasz przedosta si przez t nieistniejc bram? Powiada si, e

rzeczy przechodzce przez bram nie mog by twoimi osobistymi skarbami. Co zyskuje si

w wyniku zaistnienia zewntrznych okolicznoci, straci si na kocu. Jednake mwienie w

ten sposb, to wzburzanie morza, kiedy jeszcze nie pojawi si wiatr. To ranienie

nieskazitelnie gadkiej skry. Co do tych, ktrzy staraj si osign zrozumienie poprzez

sowa innych ludzi, wedug mnie prbuj uderzy ksiyc drewnianym kijem albo podrapa

swdzc stop bez zdejmowania buta. Jaki ma to zwizek z rzeczywist prawd?

Wstp autorstwa Mumona

W lecie pierwszego roku Jotei, Ekai przebywa w wityni Ryusho. Mimo, e

piastowa stanowisko gwnego mnicha, pracowa na rwni z innymi mnichami. Uywa

opowieci dawnych mistrzw, jak cegie potrzebnych do zbudowania bramy. Prowadzi

nauczanie mnichw zgodnie z ich moliwociami.

Zdeterminowany czowiek niezachwianie bdzie par naprzd, nie zwaajc na

wszelkie niebezpieczestwo. Wwczas nawet omioramienna Nata

Poniszy zbir nie zosta spisany wedug jakiego konkretnego schematu. Jego celem

byo tylko zebranie czterdziestu omiu opowieci, przedstawiajcych mdro zen.

Zatytuowaem go Mumonkan, czyli Bezbramna Brama.

1 nie bdzie w stanie mu

przeszkodzi.

1 Nata (zwana rwnie Nezha lub Na Zha) to popularne bstwo opiekucze czsto pojawiajce si w chiskich mitach ludowych. Jest zazwyczaj przedstawiane jako oszust, ktry podczas swoich przygd stosuje podstpy i szachrajstwa, by osign cele.

Nawet cztery sidemki Zachodu i dwie trjki Wschodu bd baga o ycie.

Jeli natomiast zabraknie determinacji, to bdzie jak prba zapania spojrzenia konia

galopujcego daleko za oknem. W mgnieniu oka zniknie za horyzontem.

Nie ma wejcia na szlak Wspaniaej Drogi, Lecz wkroczy na ni mona na tysic sposobw. Jeli dostaniesz si poza pierwszy posterunek straniczy Bdziesz kroczy przez wszechwiat.


zen.8segment.pl 19

Pies Joshu

Czy pies ma natur Buddy? zapyta mnich.

Mu2 odpowiedzia Joshu.

Komentarz Mumona:

Do praktykowania zen, musisz przej przez bariery (bramy), ustanowione przez

mistrzw zen. By osign mistyczn wiadomo, kady adept musi wykorzeni wszelkie

przejawy normalnego funkcjonowania swojego umysu. Jeli nie uda ci si przekroczy

barier, ani wykorzeni normalnego mylenia, cokolwiek zrobisz czy pomylisz, bdzie tylko

duchow kotowanin. A teraz powiedz, czym s wspomniane bariery? To sowo: "Mu" jest

jedyn przeszkod. Oto dlaczego nazywa si to Bezbramn Bram Zen. Ten, ktry przekroczy

ow barier, spotka si z Joshu twarz w twarz i bdzie widzia tymi samymi oczami, sysza

tymi samymi uszami i szed razem z nim w dugim pochodzie patriarchw. Czy nie byoby

to przyjemne?

Chcesz przej przez t barier? Skoncentruj zatem cae swoje ciao wszystkie

trzysta szedziesit koci oraz stawy, osiemdziesit cztery tysice naczy wosowych nad

pytaniem: Co to jest Mu? Dzie i noc, nieprzerwanie, trzymaj to pytanie przed sob. Nie

jest to ani nico, ani jej krewny "nie" z "jest" i "nie jest". To musi by jak poykanie kropli

gorcego elaza, ktrej nie jestecie w stanie ani przekn ani wyplu.

Caa twoja bezuyteczna wiedza, ktrej tak pilnie si uczye do tej pory zostanie

zatem odrzucona. Niczym dojrzewajcy w odpowiedni por owoc, twoje wntrze i

zewntrze w naturalny sposb stan si jednoci. Dokadnie tak, jak niemy czowiek, ktry

mia sen, ale nie moe go opowiedzie. Skorupa twojego ego zostanie skruszona, bdziesz

mg wstrzsn niebem i ziemi. Poczujesz w swych rkach miecz wielkiego wojownika, a

kiedy spotkasz Budd, zabijesz go. A jeli spotkasz mistrza zen? Jego rwnie zabijesz.

Stojc na 2 Sowo mu oznacza nico.

krawdzi ycia i mierci, bdziesz cakowicie wolny. Bdziesz mg spacerowa po


zen.8segment.pl 20

kadym ze wiatw, jakby nalea do ciebie. W jaki sposb mona si skoncentrowa na tym

Mu? Zaangauj w to kad uncj swojej energii i nie poddawaj si, a pochodnia prawdy

zawieci nad caym wszechwiatem.

Czy pies ma natur Buddy?

Jest to sprawa ycia i mierci.

Jeli zastanawiasz si, czy pies ma tak natur czy te nie,

Lis Hyakujo

Na pewno stracisz swoje ciao i ycie!

Ilekro Hyakujo prowadzi wykad zen, wrd mnichw zawsze przebywa pewien

starzec, ktry bardzo uwanie sucha. Po skoczonym wykadzie, w starzec opuszcza sal

wraz z mnichami. Pewnego dnia jednak zosta duej.

Kim jeste? zapyta Hyakujo.

Tak rzek starzec nie jestem istot ludzk. Jednake bardzo dawno temu, w

czasach, gdy Budda Kajapa3 naucza na wiecie, byem mistrzem zen na tej grze. Pewnego

razu jeden z mnichw zapyta mnie, czy czowiek owiecony podlega prawu karmy

(przyczyny i skutku). Odpowiedziaem, e nie podlega. Z powodu tej odpowiedzi staem si

lisem na piset wciele i do tej pory nim jestem. Prosz, uwolnij mnie z tej sytuacji swoimi

sowami zen. Powiedz: czy czowiek owiecony podlega prawu karmy?

Nikt nie jest wolny od prawa karmy powiedzia Hyakujo.

Na te sowa starzec dozna owiecenia.

Jestem wolny od lisiego ciaa powiedzia, wykonujc gboki ukon. Moje

zwoki znajdziesz po drugiej stronie gry. Czy mog ci prosi o ceremoni pogrzebow

godn mnicha?

3 Szsty z siedmiu staroytnych Buddw.

Nastpnego dnia Hyakujo poprosi gwnego kapana o poinformowanie wszystkich

mnichw o ceremonii pogrzebowej zmarego mnicha, ktra odbdzie si po obiedzie.


zen.8segment.pl 21

Nikt nie by chory ani nikt ostatnio nie umar dziwili si mnisi. O co chodzi

naszemu mistrzowi?

Po posiku, Hyakujo poprowadzi mnichw na drug stron gry. Tam wskaza swoj

lask na ciao martwego lisa i nakaza rytualn kremacj zwierzcia.

Pniej tego wieczoru Hyakujo wygosi wykad do mnichw i opowiedzia im o

historii lisa i prawie karmy.

Chcesz powiedzie stwierdzi Obaku, usyszawszy t opowie e tylko dlatego,

poniewa dawno temu stary mistrz zen udzieli bdnej odpowiedzi, sta si lisem na piset

wciele? Zamy jednak, e ilekro zostaby o co zapytany, nigdy nie popeniby bdu. Co

by si wwczas z nim stao?

Podejd, prosz odpar Hyakujo a udziel ci odpowiedzi.

Obaku podszed bliej i uderzy mistrza w twarz, poniewa spodziewa si samemu

zosta spoliczkowanym. Hyakujo klasn w donie i miejc si, zawoa:

Mylaem, e Pers mia rud brod, ale tutaj jest kto inny z rud brod!

Komentarz Mumona:

Owiecony czowiek nie podlega prawu karmy. W jaki sposb ta odpowied moga

uczyni mnicha lisem? Owiecony czowiek nie jest wolny od prawa karmy. W jaki sposb

ta odpowied moe uwolni mnicha od jego lisiego ycia? Jeli przyjrzysz si temu dokadnie

choby jednym okiem, zrozumiesz piset dramatycznych wciele starego mnicha.

Wolny od karmy czy kontrolowany przez ni,

To dwie strony mierci tego samego czowieka.

Kontrolowany przez karm, czy wolny od niej,

Oba wyjcia s karygodnymi bdami.

Gutei podnosi palec, ilekro pytano go o zen. Sucy mu chopiec zacz go w tym

gecie naladowa. Kiedy kto pyta go, o czym naucza jego mistrz, chopiec unosi palec.

Palec Gutei


zen.8segment.pl 22

Gutei dowiedzia si o naladownictwie chopca, wic zapa go i obci mu palec

noem. Chopiec krzykn i wybieg z pokoju, Gutei przywoa go jednak z powrotem do

sieb ie. Gdy ch opiec od wrci gow w stron Gu teia, ten un is swj p alec. W ty m

momencie chopiec dozna owiecenia.

Kiedy Gutei mia umrze, rzek do zebranych mnichw:

Otrzymaem swj jednopalcowy zen od Tenryu. Uywaem go cae ycie i nadal

nie zdoaem go wyczerpa.

Po tych sowach zmar.

Komentarz Mumona:

Owiecenie mistrza Gutei i wspomnianego chopca, nie ma nic wsplnego z palcem.

Jeli nie zrozumiemy tej prostej prawdy, Tenryu, Gutei, chopiec i ty rwnie bdziecie na

zawsze zwizani ze sob.

Dlaczego nie ma brody?

Gutei zrobi ze starego Tenryu gupca,

Przy pomocy ostrego noa, ktrym po prostu zrani chopca.

To nic w porwnaniu z Duchem Gr wznoszcym rk

I przecinajcym wielk gr na dwoje.

Waku'an, przygldajc si zdjciu Bodhidharmy, skary si:

Dlaczego ten barbarzyca nie ma brody?

Komentarz Mumona:

Jeli studiujesz zen, musisz to robi caym sercem. Kiedy osigasz owiecenie, musi to

by prawdziwe owiecenie. Kiedy naprawd spotykasz Bodhidharm twarz w twarz,

wwczas nareszcie robisz to dobrze. Jednake prbujc wyjani to za pomoc sw,

popadasz w dualizm.

Nie prbuj wyjania swojego snu


zen.8segment.pl 23

W obecnoci gupca.

Barbarzyca nie ma brody,

Wisielec na drzewie

Jak mona doda mroku do jasnoci?

Kyogen rzek:

Zen jest jak czowiek wiszcy nad przepaci z zbami wbitymi w drzewo. Jego rce

nie trzymaj si adnej gazi, jego stopy nie spoczywaj na adnym konarze. Stojcy pod

drzewem czowiek pyta, dlaczego Bodhidharma4

przyby z Indii do Chin? Jeeli czowiek

wiszcy na drzewie nie odpowie, rozczaruje tego drugiego. Jeli natomiast odpowie, spadnie i

straci ycie. Co zatem powinien zrobi?

Komentarz Mumona:

W takim pooeniu, nawet bdc wyjtkowo elokwentnym nic si nie zyska. Nawet

bdc w stanie wyjani wszystkie buddyjskie sutry, nie bdzie mona zrobi z tego uytku.

Jeli potrafisz odpowiedzie na pytanie prawidowo, kroczysz ciek pozbawiajc ycia i

wskrzeszajc umarych. Jeli jednak nie potrafisz udzieli odpowiedzi, powiniene poczeka

setki lat i zapyta Maitrej5

4 Bodhidharma jest uwaany za pierwszego patriarch chiskiego buddyzmu. Tradycja gosi, e Bodhidharma w VI wieku przyby z Indii do Chin, eby rozpowszechnia nauki Buddy Siakjamuniego. 5 Wedug przekazw buddyjskich ma to by nastpca Buddy Siakjamuniego, pity Budda naszej epoki, ktry ma si pojawi na Ziemi w przyszoci, a obecnie przebywa w niebiosach Tuszita w Wewntrznej wityni Paacu Siedmiu Klejnotw.

, przyszego Budd.

Kyogen naprawd nie ma poczucia dobrego smaku

I szerzy trucizn dokoa,

Wypenia ni usta mnichw

I pozwala pyn zom z ich martwych oczu.


zen.8segment.pl 24

Kwiat Buddy

Pewnego razu, gdy Budda Siakjamuni przebywa na grze Grdhrakuta, zakrci w

palcach kwiatem i pokaza go swoim suchaczom. Wszyscy milczeli. Tylko Maha Kajapa

serdecznie si umiechn.

Posiadam oko prawdziwej nauki rzek Budda serce nirwany, bezksztatn form i

tajemne wrota Dharmy. Poza sowami i poza wszystkimi naukami, jakie mog zosta

przekazane, przekazuj to teraz na rce Maha Kajapy.

Komentarz Mumona:

Zotolicy Gautama bezczelnie zmusza dobrych ludzi do zepsucia. Sprzedawa psie

miso jako baranin. I myla, e mu si to ud ao! A co b y by o, g dyby wszyscy jeg o

suchacze rozemiali si razem? Jak mgby przekaza oko prawdziwej nauki? A gdyby Maha

Kajapa si nie umiechn, jak Budda przekazaby nauk? Jeli powiesz, e mgby

przekaza, byby niczym zotolicy nacigacz patajcy si przy miejskiej bramie. A jeli

stwierdzisz, e nie mgby przekaza, to jak mg to przekaza Maha Kajapie?

Podczas obracania kwiatu

Kamufla wa traci swoj moc.

Maha Kajapa

Umyj misk

umiecha si

A aden z mnichw nie wie co zrobi.

Wanie przybyem do tego klasztoru rzek pewien mnich, zwracajc si do Joshu.

Prosz, czy moesz mnie pouczy?

Czy jade ju swoj owsiank? zapyta Joshu.

Tak, jadem.

Id zatem rzek Joshu i umyj swoj misk.

W tym momencie mnich dozna owiecenia.


zen.8segment.pl 25

Komentarz Mumona:

Otwierajc usta, Joshu ukaza swj prawdziwy umys i gbi serca. Gdyby ten mnich

nie posucha naprawd i nie pochwyciby prawdy, zapewne nie odrniby dzwonu od

dzbana.

Sw wypowied uczyni tak prost i klarown,

e moe by trudno zapa jej istot.

Jeli czowiek uwiadomi sobie, e gupot jest szuka ognia przy pomocy latarni,

Przygotowanie ryu do spoycia nie zajmie a tak duo czasu.

Koo Keichu

Gettan zapyta mnicha:

Co bymy zobaczyli, gdyby Keichu legendarny wytwrca k stworzy sto

wozw i zdj z nich koa, z ktrych usunby piast czc szprychy?

Komentarz Mumona:

Kady, kto potrafi bez namysu odpowiedzie na to pytanie, ma oczy niczym meteory,

a umys jak bysk pioruna.

Kiedy koo pozbawione piasty obraca si,

Nawet mistrz nie wie co pocz.

Obraca si ponad niebem i pod ziemi,

Na poudniu, pnocy, wschodzie i zachodzie.


zen.8segment.pl 26

Budda Daitsu Chisho

Budda Daitsu Chisho medytowa przez okres dziesiciu ywotw wszechwiata

powiedzia mnich i nie mg zrealizowa najwyszej prawdy, przez co nie mg si w peni

wyzwoli. Dlaczego tak byo?

Sam sobie ju odpowiedziae odpar Seijo.

Skoro tak dugo medytowa, dlaczego nie mg osign stanu Buddy? zapyta

ponownie mnich, nic nie rozumiejc.

Poniewa nie mg osign stanu Buddy odpowiedzia Seijo.

Komentarz Mumona:

Moecie zna indyjskiego starca, ale nie moecie go zrozumie. Kiedy zwyky

czowiek osignie owiecenie, staje si mdrcem. Kiedy mdrzec jest zaniepokojony

zrozumieniem, to znaczy, e jest tylko zwykym czowiekiem.

Zamiast skada ciao na spoczynek, daj chwil wytchnienia sercu.

Kiedy umys jest zrealizowany, wwczas nie ma potrzeby przejmowania si ciaem.

Kiedy umys i ciao jednocz si w nierozerwalnej jednoci,

To idealny ywot mdrca. Wwczas oddawanie czci

Sozan i biedny Seizai

jest zupenie pozbawione sensu.

Jestem samotny i biedny powiedzia mnich o imieniu Seizai. Bagam ci, mj

nauczycielu, o wsparcie jamun zbawienia.


zen.8segment.pl 27

Seizai! rzek Sozan.

Tak, panie?

Kto wypi trzy lampki wymienitego wina, ale uparcie twierdzi, e nie zamoczy

nawet ust.

Komentarz Mumona:

Seizai przesadzi. Co jest zatem prawdziwym stanem jego umysu?

Joshu i pustelnik

Sozan, swoim

jednym okiem potrafi przejrze zakamarki jego umysu i pojmuje, co on naprawd znaczy.

Niemniej zastanawiajce jest, gdzie Seizai pi wspomniane wino?

Najbiedniejszy z biednych, niczym Hanzen,

O niezomnym duchu, na podobiestwo Kou.

Z ledwoci by w stanie zdobywa rodki na ycie,

A mimo to, pragnie rywalizowa z najzamoniejszymi.

Joshu odwiedzi pewnego pustelnika w jego samotni.

Co sycha? Co sycha? dopytywa si.

Pustelnik unis swoj zacinit pi.

Woda jest zbyt pytka, by zakotwiczy tutaj swj statek powiedzia Joshu, po czym

odszed.

Odwiedzi pustelnika ponownie kilka dni pniej.

Co sycha? Co sycha? zagai rozmow w ten sam sposb, co poprzednio.

Pustelnik znowu unis zacinit pi.

Dobrze powiedziane, dobrze zrozumiane, dobrze unicestwione, dobrze zachowane

powiedzia Joshu, po czym ukoni si gboko.

Komentarz Mumona:


zen.8segment.pl 28

Za kadym razem pustelnik unosi zacinit pi w taki sam sposb. Dlaczego za

pierwszym razem nie zostaa zaakceptowana, a za drugim razem zostaa? Zastanw si, jaka

jest midzy nimi rnica?

Jeli moesz odpowiedzie na to pytanie sowami prawdziwego zrozumienia,

uwiadomisz sobie, e jzyk Joshu jest bardzo zwinny i moe by swobodnie uywany.

Nawet jeli tak jest, pustelnik mg przejrze Joshu zarwno za pierwszym, jak i za drugim

razem. Jeli sdzisz, e jeden z mdrcw jest lepszy bd gorszy od drugiego, znaczy, e nie

masz oczu.

Jego oko jest jak meteor,

Ruch zen jest jak byskawica.

Miecz, ktry pozbawia czowieka ycia

Zuigan sam siebie nazywa mistrzem

Jest mieczem, ktry go ratuje.

Zuigan codziennie woa do siebie:

Mistrzu!

Tak, panie? odpowiada sam sobie.

Przebud si, przebud si! poucza.

Tak, panie! Tak, panie!

Odtd kontynuowa przemow nie pozwl si zwodzi innym ludziom!

Mistrz Zuigan jest sprzedawc i kupujcym w jednej osobie. Posiada wiele

marionetek, przedstawiajcych bogw i demony, przy pomocy ktrych odgrywa przerne

scenki. Dlaczego tak robi? Uywa jednej maski, by zada pytanie, a drugiej, by

odpowiedzie. Jeszcze innej uywa, by zawoa: Przebud si!, a kolejnej, by powiedzie:

Oczywicie, panie! Nie pozwol na to, panie!

Komentarz Mumona:


zen.8segment.pl 29

Nie pozwl si zwodzi innym ludziom

Miska Tokusana

. Jeli przywiemy si do ktrejkolwiek z nich,

bdziemy w bdzie. Jeli jednak sprbujemy naladowa Zuigana, nie bdziemy niczym

wicej, jak lisem w przebraniu.

Niektrzy poszukujcy cieki zen nie realizuj swojej prawdziwej natury,

Potrafi uzna jedynie swoj duszego.

Duszaego jest zarodkiem narodzin i mierci,

Gupcy uznaj to za prawdziw natur.

Pewnego dnia Tokusan przeszed z sali medytacyjnej do jadalni z misk w rce.

Seppo, ktry wanie peni dyur w kuchni, dostrzeg zbliajcego si Tokusana.

Jeszcze nie uderzono w gong obwieszczajcy por obiadu oznajmi. Dokd

idziesz z t misk?

Tokusan natychmiast uda si do swojego pokoju. Seppo opowiedzia o tym Gantowi.

Tokusan nie dotar jeszcze do ostatecznej prawdy zen stwierdzi Ganto.

Tokusan dowiedzia si o tej uwadze i wysa modego mnicha, by ten przyprowadzi

Ganto.

Doszy mnie suchy zacz Tokusan e nie aprobujesz mojego zen.

Ganto wyszepta Tokusanowi na ucho, o co mu chodzio. Tokusan nic nie

odpowiedzia i wyszed z pokoju, zostawiajc Ganto samego.

Nastpnego dnia Tokusan wygosi wykad w zupenie nowym stylu, niepodobnym do

dotychczasowego. Ganto wystpi naprzd, klaszczc i miejc si.

Jaka to rado! Starzec poj ostateczn prawd zen. Od teraz nikt na ziemi i w

niebie mu nie dorwnuje.

Komentarz Mumona:

Jeli chodzi o ostateczn prawd zen, zarwno Tokusan, jak i Ganto nigdy nawet o

niej nie nili. Jeli przyjrzymy si tej kwestii, oka si tylko gupiutkimi marionetkami

manekinami, ktre z racji swej natury, nie mog brzmie inaczej, jak gupio.


zen.8segment.pl 30

Ktokolwiek rozumie pierwsz prawd

Rozumie prawd ostateczn.

Ostatnia i pierwsza,

Czy nie s one takie same?

Nansen rozcina kota na dwoje

Pewnego razu mnisi zen z zachodu i wschodu, goszczc w wityni Nansena, kcili

si o kota. Jak tylko Nansen to zobaczy, podnis kota do gry i powiedzia:

Hej, bracia! Jeli ktry z was powie waciwe sowo, ocali kota. W przeciwnym

razie zabij go.

Nikt si nie odezwa. Nansen rozci wic kota na p.

Wieczorem do wityni wrci Joshu i Nansen zrelacjonowa mu to zdarzenie. Zapyta

o jego zdanie na ten temat. Joshu zdj sanday, pooy sobie na gowie i odszed.

Gdyby tam by powiedzia Nansen ocaliby kota.

Komentarz Mumona:

Dlaczego Joshu pooy sobie sanday na gowie? Jeli odpowiesz na to pytanie

jednym sowem, zrozumiesz wysiek Nansena. Jeli nie odpowiesz, bdziesz w

niebezpieczestwie.

Gdyby Joshu tam by,

Zdarzenia potoczyyby si inaczej.

Joshu mgby chwyci n,

A Nansen bagaby o ycie.


zen.8segment.pl 31

Szedziesit uderze Tozana

Tozan odwiedzi Ummona. Ten zapyta go, skd pochodzi.

Ze wsi Sato odpar Tozan.

W ktrej wityni spdzie lato? zapyta Ummon.

W Hoji, w prowincji Konan.

Kiedy j opucie? wypytywa dalej Ummon.

Dwudziestego pitego sierpnia.

Zasuye sobie na szedziesit razw oznajmi Ummon ale dzisiaj ci daruj!

Nazajutrz Tozan uklk i gboko skoni si przed Ummonem.

Wczoraj darowae mi szedziesit uderze kijem powiedzia ale ja nadal nie

rozumiem, w ktrym miejscu popeniem bd.

Naprawd jeste nic nie wartym darmozjadem rzek Ummon. Nic dziwnego, e

bkae si bezowocnie midzy jedn wityni a drug!

W tym momencie Tozan dozna owiecenia.

Komentarz Mumona:

Unmon nakarmi Tozana odywczym poywieniem zen, pokazujc mu jeden ze

sposobw utrzymania aktywnoci, i uratowa go przed mierci. Przez ca noc Tozan

dryfowa po falach dobra i za, lecz nie dotar do celu. O wicie, poszed do Ummona, by

dozna owiecenia. Koniec kocw, nie by a taki bystry.

Teraz pytam: czy Tozan zasuguje na szedziesit ciosw kijem? Jeeli stwierdzisz,

e tak, to nie tylko Tozan, ale kady zasuguje na szedziesit razw! Jeeli stwierdzisz, e

nie, to Ummon jest oszustem. Jeli zatem rozumiesz te kwesti wyranie, ty i Tozan

oddychacie tym samym powietrzem.

Lwica uczy swoje mode w bezkompromisowy sposb,

Powala je za kadym razem, lecz one dalej skacz.

Wystrzelone przez Ummona sowa trafiaj prosto w serce Tozana,

Jego pierwsza strzaa olepia cel, podczas gdy druga trafia gboko.


zen.8segment.pl 32

Szaty Ummona

wiat jest ogromny i szeroki powiedzia Ummon. Dlaczego wic na dwik

dzwonu zakadacie swoje ceremonialne szaty?

Komentarz Mumona:

Gdy czowiek medytuje i studiuje zen, przestaje czu przywizanie do dwiku i

koloru. Mimo, e niektrzy osignli owiecenie dziki wsuchiwaniu si w dwik, bd

przebudzili si wpatrujc w kolor one same s zwyczajnymi rzeczami. Ci, ktrzy chc

osign mistrzostwo w zen, panuj nad dwikami i kolorami. Widz jasno natur rzeczy i

kade dziaanie umysu. Nawet jeli tak jest, teraz powiedz mi: czy to dwik przychodzi do

ucha, czy te ucho zmierza w kierunku dwiku? A jak nazwiesz taki stan, kiedy zarwno

dwik, jak i cisza zostaj zapomniane? Jeli suchasz swoimi uszami, trudno jest sucha

prawdziwie. Jednake, jeli bdziesz umia sucha oczami, wwczas zaczniesz sysze

waciwie.

Jeli jeste przebudzony, wszystkie rzeczy s jednym i tym samym,

Jeli nie jeste przebudzony, wszystkie rzeczy s zrnicowane i oddzielone od siebie.

Jeli nie jeste przebudzony, wszystkie rzeczy s jednym i tym samym,

Jeli jeste przebudzony,

Trzy wezwania

wszystkie rzeczy s zrnicowane i oddzielone od siebie.

Cesarski nauczyciel Echu, zwany rwnie Kokuchi, wzywa swojego asystenta Oshina

trzykrotnie i trzykrotnie usysza odpowied: Tak!

Mylaem, e ci obraziem powiedzia Kokushi ale to ty obrazie mnie!

Komentarz Mumona:

Kokushi woa Oshina trzy razy, lecz jego sowa opaday na ziemi nim dotary do

celu. Oshin odpowiada trzy razy, ukazujc tym samym swoj harmoni z Drog. Echu,


zen.8segment.pl 33

starzejc si i czujc si coraz bardziej samotny, prbowa trzyma nisko gow krowy, by ta

moga si pa na ce. Oshin nie mia problemw z praktykowaniem swojego zen, gdy jego

odek nie akn poywienia. Kiedy nard jest bogaty, ludzie s zbyt dumni, by spoywa

pospolit ywno. A teraz powiedz: kto kogo obrazi?

Kiedy wizienne dyby s z elaza i nie ma w nich miejsca na gow,

Uczniowie zen nie zaznaj spokoju i odpoczynku.

Jeli chcesz podtrzyma nauki zen,

Musisz wspi si boso na wzgrze stworzone z mieczy.

Trzy funty lnu

Czym jest Budda? zapyta mnich.

Trzy funty lnu odpar Tozan.

Komentarz Mumona:

Zen Tozana jest jak ostryga.

Codzienny umys

Gdy dwie powki skorupy s otwarte, mona zobaczy

cae wntrze. A teraz powiedz mi: jak wyglda prawdziwe wntrze Tozana?

Trzy funty lnu pojawia si prosta odpowied,

Jego sowa s blisko, serce jeszcze bliej.

Kady, kto prbuje wytumaczy zasad dualizmu

Sam w tej zasadzie si gubi.

Czym jest Droga? zapyta Joshu.


zen.8segment.pl 34

Twj codzienny stan umysu odpar Nansen to jest prawdziwa Droga.

Czy mona j pochwyci zapyta Joshu by rozpocz nad ni studia?

Im bardziej bdziesz naciska rzek Nansen tym bardziej bdzie si wymyka.

A skd wiadomo Joshu kontynuowa dociekania e poda si Drog?

Drogi nie mona pozna rozumowo odpar Nansen nie mona rwnie pozna jej

bez udziau rozumu. Rozum jest tylko iluzj. Braku rozumu nie mona zaakceptowa. Kiedy

dotrzesz do Drogi i bdziesz pewien, e do niej dotare, bdziesz wolny jak

Siacz

bezmiar

przestrzeni, jak niezgbiona otcha. Jak zatem mona to wyjani przy pomocy

dualistycznych odpowiedzi?

Komentarz Mumona:

Na pytanie Joshu mona udzieli tylko szokujcej odpowiedzi. Nawet po osigniciu

owiecenia, Joshu musia powici jeszcze trzydzieci lat studiw na zgbienie tego

znaczenia.

Setki kwiatw wiosn, ksiyc jesieni,

Chodny wiatr latem i zimowy nieg.

Jeli twojego umysu nie zamiecaj materialne przedmioty,

Jeste szczliwy w kadej chwili.

Dlaczego zapyta Shogen siacz nie potrafi podnie swoich ng nie

przewracajc si jednoczenie?

Po chwili doda, udzielajc odpowiedzi samemu sobie:

To nie dziki naszym jzykom potrafimy mwi.

Komentarz Mumona:


zen.8segment.pl 35

Shogen woy w wypowied cae swoje serce, jednak nie znalaz nikogo, kto byby w

stanie zrozumie jego sowa. Jeli kto jednak zrozumie Shogena, powinien przyj do mnie i

oberwa kijem. By rozpozna prawdziwe zoto, naley dostrzec je przez ogie.

Wznoszc swoj stop, wywracam do gry nogami Wonny Ocean,

Pochylajc gow w ukonie, spogldam z gry na Cztery Niebiosa.

Ciao o wielkiej sile nie zazna nawet chwili odpoczynku,

Prosz, dokocz ten wers samodzielnie!

Suszony gnj


Suszony gnj odpar Ummon.

Komentarz Mumona:

Musisz wiedzie, e Ummon by tak biedny, e nie potrafi doceni normalnego

jedzenia. A moe po prostu by zbyt zajty, by pisa czytelnie. By gotw wspiera swoj

szko za pomoc suszonego gnoju. Zobacz, jak bardzo ucierpiay z tego powodu buddyjskie

nauki!

Byskawica uderza,

Iskry z krzesiwa lec.

W mgnieniu oka,

Umkna ci ta wizja.


zen.8segment.pl 36

Oznaczenie wityni

Budda da ci tkane zot nici szaty nastpcy powiedzia Ananda. Co jeszcze ci

wrczy?

Ananda! zawoa Kajapa.

Tak! odpowiedzia Ananda.

Zerwij oznaczenie wiszce nad bram naszej wityni! powiedzia Kajapa.

Komentarz Mumona:

Jeli potrafisz swoim sowem przebudzi drugiego czowieka, bdziesz w stanie ujrze

medytujcych mnichw na grze Grdhrahuta. Jeli nie, niezalenie od tego jak dugo bdziesz

si stara dozna owiecenia, nie uda ci si to.

Jak mona porwnywa pytanie Anandy do odpowiedzi pyncej z serca Kajapy?

Ile osb od tamtej pory przejrzao na oczy?

Starszy brat wzywa, a modszy odpowiada na wezwanie wstyd w rodzinie.

Ta wiosna nie jest ani dobra, ani za.

Dobro i zo

Mnich Emyo ledzi Eno, szstego patriarch zen, a do Daiyurei. Kiedy patriarcha to

dostrzeg, pooy swoj szat i misk na kamieniu i przemwi do mnicha.

Te przedmioty reprezentuj wiar powiedzia. Czy powinno si o nie walczy?

Moesz je zabra.

Emyo podszed, by wzi szat i misk, lecz nie mg tego zrobi. Zdaway si way

ton i nie by w stanie ich ruszy nawet o milimetr.

Przychodz po nauk powiedzia z wahaniem a nie po twoj szat. Prosz,

owie mnie!

Co jest twoim prawdziwym ja zapyta Eno skoro nie wiesz, co jest dobre, a co

ze?


zen.8segment.pl 37

W tym momencie Emyo dozna wspaniaego przebudzenia. Cae jego ciao pokry pot.

Rozpaka si i pokoni przed patriarch.

Czy jest jeszcze jakie gbsze znaczenie tajemnych sw i nauk, ktrych mi przed

chwil udzielie? zapyta przez zy.

To, co ci powiedziaem stwierdzi Eno nie jest adn tajemnic. Kiedy ju

urzeczywistnisz swoje prawdziwe ja, gbsze znaczenie bdzie naleao do ciebie.

Kiedy, razem z innymi mnichami, byem u mistrza Obai powiedzia Emyo nie

potrafiem urzeczywistni swojego prawdziwego ja. A teraz ty rozproszye chmury mojej

ignorancji. Dokadnie jak czowiek poznajcy ciepo i zimno dziki piciu wody. Od tej pory

jeste moim nauczycielem!

Obai jest nauczycielem nas obu powiedzia patriarcha. Strze swojego wasnego

ja.

Komentarz Mumona:

Powinnimy doda, e szsty patriarcha znalaz si w potrzebie. Jednake jego

objawienie przypomina zachowanie nadopiekuczej babci, ktra obraa owoc lichi, usuna

pestk i woya w usta swojego wnuka. Dziki temu zabiegowi, wnuk mg pokn owoc

bez przeuwania.

Opisujesz to na prno, bezskutecznie prbujesz obrazowa,

Podziwianie tego jest bezuyteczne, wic przesta si martwi.

To twoje prawdziwe ja, ktrego nigdzie nie ukryjesz,

Nawet, jeli wszechwiat zostanie unicestwiony, ono nie zostanie zniszczone.

Milczenie i sowa

Jak mona zjednoczy si z wszechwiatem zapyta mnich bez sw i bez

milczenia?

Czsto wspominam wiosn w Konan, w poudniowych Chinach odpar Fuketsu.

Ptaki piewaj swoje pieni pord setek piknych kwiatw.


zen.8segment.pl 38

Komentarz Mumona:

Umys Fuketsu by szybki niczym byskawica, bez wysiku korzysta ze swej

mdroci. Tym razem jednak uy mdroci przodkw zamiast swojej. Kady kto to

zrozumie, bdzie cakowicie wolny. Bez uycia sw, bez uycia milczenia powiedz mi,

czym jest zen.

Fuketsu nie powiedzia nic wspaniaego,

Uy sw kogo innego, ktre s powszechnie znane.

Gdyby Fuketsu sta si bardziej rozmowny,

Nie wiedzielibycie jak si zachowa.

Kazanie z trzeciego miejsca

Kyozanowi przynio si, e przenis si do Czystej Krainy Maitrei i zasiad na

trzecim miejscu. Jeden ze znajdujcych si tam mnichw uderzy w gong i powiedzia:

Dzisiejsze kazanie wygosi osoba siedzca na trzecim miejscu.

Kyozan wsta i uderzy w gong.

Prawda nauki Mahajany6

Lecz wci we nie, opowiada sen.

powiedzia wykracza poza przekaz werbalny!

Suchajcie, suchajcie!

Komentarz Mumona:

Powiedz, czy Kyozan wygosi kazanie czy te nie? Otwierajc usta, przypiecztowa

swj los. Zosta zgubiony. Gdyby jednak zamkn usta i milcza, rwnie byby zgubiony.

Niezalenie od tego czy otworzy usta, czy te pozostawi je zamknite bdzie bardzo daleko

od prawdy.

W blasku dnia,

6 Mahajana jeden z gwnych kierunkw buddyzmu, powstay w I w. n. e.


zen.8segment.pl 39

Rzeczywicie posiada sowo,

Dwaj mnisi zwijaj zason

Lecz wprowadza nim w bd suchajcy go tum.

Hogen ze wityni Seiryo wszed do sali, by wygosi przedobiedni wykad. Wskaza

palcem bambusowe zasony, ktre nadal nie byy zwinite. Dwch mnichw natychmiast

wstao i zwino zasony.

Jeden z nich to ma zaobserwowa Hogen a drugi nie.

Komentarz Mumona:

A teraz powiedz mi, ktry z nich to ma, a ktry nie ma? Jeli masz jedno oko,

przejrzysz na wylot porak Hogena. Pamitaj jednak, by nigdy nie koncentrowa si na

zysku lub stracie.

Po zwiniciu zason, wida jasne i czyste niebo,

Wspaniae niebo nie jest jednak dostrojone do zen.

Lepiej byoby wyrzuci wszystkich mieszkacw nieba,

I ukry si przed wiatrem.

To nie jest umys, to nie jest Budda

Czy istnieje jakakolwiek nauka zapyta mnich ktrej nie naucza jeszcze aden

mistrz?

Tak, istnieje odpar Nansen.

Jaka to nauka?

To nie jest umys, to nie jest Budda, to nie s przedmioty rzek Nansen.


zen.8segment.pl 40

Komentarz Mumona:

Zostajc zapytany, Nansen rozdaje cae swoje bogactwo, ktrym s sowa. Musia by

wwczas w bardzo zym nastroju.

Nansen by zbyt uprzejmy, przez co utraci swj skarb,

Zaprawd, sowa nie maj mocy.

wieca

Nawet jeli szczyt gry moe sta si niebieskim oceanem,

Nansen nigdy nie uczyni swych sw zrozumiaymi dla ciebie.

Pewnego razu Tokusan uda si do Ryutana i poprosi o nauk. Zadawa bardzo duo

pyta.

Ju pno powiedzia w kocu Ryutan. Dlaczego nie udasz si na spoczynek?

Tokusan pokoni si zatem i rozsun zason, by wyj.

Na zewntrz jest bardzo ciemno zauway.

Ryutan zapali wiec i wrczy j uczniowi. Kiedy tylko Tokusan j przyj, Ryutan

zdmuchn pomie. W tym momencie umys Tokusana otworzy si.

Co osigne? zapyta Ryutan.

Od tej pory powiedzia Tokusan nie bd poddawa w wtpliwo twoich sw.

Nastpnego dnia Ryutan wszed na mwnic i powiedzia do mnichw:

Wrd was jest jeden mnich, ktrego zby s jak sztylety, a jego usta s jak miska

pena krwi. Jeli uderzycie go kijem, nawet na was nie spojrzy. Pewnego dnia w mnich

wespnie si na szczyt najwyszej gry i tam poniesie moj nauk.

Tego dnia, przed sal wykadow, Tokusan spali na popi swoje komentarze do sutr.

W porwnaniu z tak gbok wiadomoci powiedzia wszystkie, nawet

najgbsze nauki, s niczym pojedynczy wos w odniesieniu do caego wszechwiata. Gbia

najbardziej skomplikowanej wiedzy jest jeli porwna j z tym owieceniem jak jedna

kropla wody w bezmiarze oceanu.


zen.8segment.pl 41

Po tych sowach Tokusan opuci klasztor.

Komentarz Mumona:

Zanim Tokusan zosta mnichem, jego umys nie by zainteresowany naukami zen, jego

usta zmierzay w kierunku celu zapisanego w umyle. Uda si na poudnie, eby obali

doktryn okrelan jako specjalna nauka wykraczajca poza sutry. Idc drog w stron

Reishu, niedaleko klasztoru Ryutana, poprosi star kobiet o odrobin strawy.

A c to za ciar dwigasz na plecach? zapytaa staruszka.

To jest manuskrypt zawierajcy moje notatki i komentarze do Diamentowej Sutry.

W tej sutrze napisano zauwaya kobieta e wczorajszego umysu nie mona

utrzyma, dzisiejszego umysu nie mona utrzyma, jutrzejszego umysu nie mona

utrzyma. To jest jednak nierealne i zudne. Chcesz si posili. Powiedz zatem, ktry umys

chcesz do tego wykorzysta?

Tokusan by zszokowany.

Czy znasz ktrego z okolicznych mistrzw zen? zapyta po chwili.

Okoo pi mil std mieszka Ryutan odpara.

Chorgiew

Tokusan przyby do klasztoru Ryutana z pokor w sercu, cakowicie odmienionym

nastawieniem ni to, z ktrym rozpoczyna swoj podr. Z kolei Ryutan by tak uprzejmy, e

a zapomnia o wasnej godnoci. Przypominao to polewanie pijanego czowieka mtn

wod, w celu jego otrzewienia. Koniec kocw okazao si to tylko nikomu niepotrzebn

fars.

Zamiast imienia, lepiej zobaczy twarz czowieka,

Zamiast twarzy, lepiej jest usysze imi czowieka.

By moe uratowae swj nos,

Ale zobacz, co uczyni oczom!

Wiatr szarpa witynn chorgwi, a dwch mnichw sprzeczao si o ni.


zen.8segment.pl 42

Chorgiew si porusza twierdzi jeden.

To wiatr si porusza poprawi go drugi.

Niezalenie od tego, jak dugo dyskutowali, nie mogli doj do porozumienia.

Przypadkiem, w pobliu przechodzi Eno, szsty patriarcha.

Ani chorgiew, ani wiatr powiedzia. To umys si porusza!

Dwch mnichw byo penych podziwu.

Komentarz Mumona:

To nie wiatr si porusza, to nie chorgiew si porusza, to nie umys si porusza. Jak

mamy zrozumie szstego patriarch? Jeli dogbnie to pojmiesz, ujrzysz jak dwch

mnichw chcc kupi elazo, otrzymao zoto. Patriarcha nie mg powstrzyma swojego

wspczucia dla tych mnichw, std ta haniebna scena.

Wiatr, chorgiew i umys poruszaj si,

Caa trjka zostaje uznana winnymi popenienia bdu.

Wiemy tylko, e nasze usta s otwarte,

Nie wiemy jednak, e nasze sowa s chybione.

Umys jest Budd

Czym jest Budda? zapyta Daibai.

Baso nie by w bdzie, lecz niektrzy sdzili, e bdnie przedstawi zasady zen. Nie

zdawa

Umys jest Budd odpar Baso.

Komentarz Mumona:

Jeli w peni zrozumiesz znaczenie sw Baso, bdziesz nosi szat Buddy, jad

poywienie Buddy, mwi sowami Buddy, realizowa uczynki Buddy co oznacza, e sam

bdziesz Budd.

sobie sprawy, e jeli bdzie prbowa wyjani sowo "Budda", przez nastpne trzy


zen.8segment.pl 43

dni bdzie musia puka usta. Gdyby Daibai by mdrym czowiekiem, zakryby uszy i

uciek, zanim usyszaby sowa Baso.

Pod bkitnym niebem, w jasnych promieniach soca,

Nie trzeba szuka wok. Pytanie czym jest Budda,

Jest jak ukrywanie kradzionych przedmiotw w kieszeni

I jednoczesne twierdzenie o swojej niewinnoci.

Joshu sprawdza staruszk

Podrujcy mnich zapyta pewn staruszk o drog do Taizan.

Id prosto przed siebie rzeka kobieta.

Mnich wykona kilka krokw i usysza jak kobieta mwia do siebie.

Nawet mnich o tak silnym duchu szybko ganie.

Jaki czas pniej inny mnich opowiedzia to zdarzenie Joshu.

Poczekaj, pjd i sprawdz t staruszk powiedzia Joshu.

Nastpnego dnia uda si do kobiety i zada jej to samo pytanie. Odpowiedziaa

dokadnie w ten sam sposb, co poprzednim razem.

Po powrocie do klasztoru, Joshu oznajmi zgromadzonym mnichom:

Przejrzaem t staruszk.

Komentarz Mumona:

Stara kobieta siedziaa w namiocie i planowaa wojenn kampani. Nie wiedziaa

jednak, e pewien sawny bandyta wiedzia w jaki sposb mona wzi wrogiego dowdc w

niewol. Stary Joshu zakrad si do jej namiotu i zagrozi bezpieczestwu jej fortecy. Niestety

nie by prawdziwym generaem. Obydwoje popenili bdy. A teraz chciabym ci zapyta,

jaki by cel sprawdzania staruszki przez Joshu?

Pytanie brzmiao tak samo,

Odpowied brzmiaa tak samo.


zen.8segment.pl 44

Piasek w misce gotowanego ryu,

Ciernie w zimnym bocie.

Poganin pyta Budd

Czy objawisz mi prawd bez uycia sw i bez uycia milczenia? zapyta poganin.

Budda kontynuowa medytacj w kompletnej ciszy. Poganin pokoni si i

podzikowa Buddzie.

Dziki swej wspaniaomylnoci powiedzia usune chmury z mojego umysu i

umoliwie wejcie w przebudzenie.

Po odejciu poganina, Ananda zapyta Budd, co osign.

Dobry ko rzek Budda biegnie szybko nawet, jeli widzi tylko cie bata.

Komentarz Mumona:

Ananda by uczniem Buddy, lecz jego zrozumienie nie rwnao si zrozumieniu

poganina. A teraz powiedz mi, jak wielka jest rnica pomidzy uczniami, a osobami nie

bdcymi uczniami?

Ani umys, ani Budda

Stpaj po ostrzu miecza,

Biegaj po kruchym lodzie,

Nie wspinaj si na drabin,

Pozwl, by rce puciy si krawdzi przepaci.



zen.8segment.pl 45

Ani umysem, ani Budd odpar Baso.

Komentarz Mumona:

Jeli kto rozumie sowa Baso, poj zen.

Jeli spotkasz na drodze mistrza szermierki, oddaj mu swj miecz,

Chyba, e spotkasz poet, nie dawaj mu adnego poematu.

Jeli spotkasz na drodze zwyczajnego czowieka,

Zdrad mu tylko jedn czwart prawdy. Nigdy wicej.

To nie Droga

Umys nie jest Budd rzek Nansen. Wiedza nie jest Drog.

Komentarz Mumona:

Starzejc si, Nansen zapomnia o wstydzie. Swym plugawym jzykiem szerzy

skandal we wasnym domu. Znaleli si jednak i tacy, ktrzy wiele mu zawdziczaj.

Kiedy niebo jest czyste, pojawia si soce,

Kiedy pada deszcz, ziemia zamienia si w boto.

Jake mocno otworzy swe serce, by przemwi

Jake niewielu wierzyo w niego i jego sowa.


zen.8segment.pl 46

Dwie istoty

Sei, chiska dziewczynka rzek Goso bya oddzielona od swojej duszy. Ktra z

nich, dusza czy dziewczynka, bya prawdziw Sei?

Komentarz Mumona:

Jeli uzyskasz prawdziw wiedz o rzeczywistoci, bdziesz wiedzia, e dusza

przechodzi z jednego naczynia w drugie. Dokadnie tak, jak podrny zmienia gospody, w

ktrych nocuje. Jeli jednak nie uzyskasz prawdziwej wiedzy o rzeczywistoci, nie

powiniene biega w kko, kiedy cztery ywioy s gotowe rozdzieli si, niczym krab

wrzucony do wrzcej wody. Nigdy nie mw, e ci nie ostrzegaem.

Ksiyc wygldajcy spomidzy chmur jest zawsze tym samym ksiycem,

Doliny i gry rni si od siebie.

Szczliwy los poda za szczliwym losem,

Niezalenie od tego czy s jednoci czy te nie.

Powitanie bez sw i milczenia

Kiedy spotkasz na drodze mistrza zen rzek Goso powitaj go bez uycia sw,

lecz nie przy uyciu milczenia. Powiedz, w jaki sposb go powitasz?

Komentarz Mumona:

Jeli potrafisz udzieli w tej kwestii gbokiej odpowiedzi, to bdzie bardzo

pokrzepiajce. Jeli nie jeste jeszcze w stanie odpowiedzie prawidowo, musisz zrobi

wszystko, co w twojej mocy, by obserwowa cay wszechwiat.

Spotykajc mistrza zen na drodze,

Nie witaj go sowami, nie witaj rwnie milczeniem.

Najlepiej wymierz mu potny cios,


zen.8segment.pl 47

Wwczas zrozumie od razu.

Drzewo dbowe w ogrodzie

W jakim celu Bodhidharma przyby do Chin? zapyta mnich.

Db w ogrdku odpar Joshu.

Komentarz Mumona:

Jeli zrozumiesz odpowied Joshu waciwie, Budda Siakjamuni nie bdzie

poprzedza ci, Budda Maitreja nie bdzie po tobie nastpowa.

Sowa nie mog wyrazi faktw,

Wypowiedzi nie ukazuj delikatnego ruchu myli.

Baw

Ten, kto akceptuje sowa bdzie zgubiony,

Ten, kto opiera si na wypowiedziach, jest omamiony.

Kiedy baw przechodzi przez ogrodzenie swojej zagrody powiedzia Goso

gowa, rogi oraz cztery nogi przedostaj si bez trudu na drug stron. Dlaczego jego ogon nie

moe si rwnie przedosta?

Komentarz Mumona:

Jeli potrafisz otworzy jedno oko na t kwesti i wypowiedzie sowo przebudzenia,

bdziesz w stanie wypeni Cztery Zobowizania i ocali wszystkie yjce istoty. Jeli nadal

nie zaapae o co chodzi, przyjrzyj si bliej ogonowi bawou i przebud si.


zen.8segment.pl 48

Jeli baw przedostanie si poza zagrod, wpadnie do przepaci,

Jeli wrci do zagrody, zostanie zarnity przez rzenika.

Ten may ogon

Jest zaiste bardzo dziwn rzecz.

W puapce sw

Blask Buddy w ciszy i spokoju owietla cay wszechwiat rzek mody mnich.

Czy to przypadkiem nie s sowa Chosetzu Shusai? zapyta Ummon.

Tak, zgadza si potwierdzi mnich.

Znalaze si zatem w puapce sw stwierdzi Ummon.

Shinshin podnis t kwesti przy innej okazji i zapyta swoich uczniw:

Powiedzcie, w jaki sposb mnich znalaz si w puapce sw?

Komentarz Mumona:

Jeli jeste w stanie zrozumie wspaniae osignicia Ummona oraz pody za

bdnym tokiem rozumowania mnicha, obejmiesz wadz nad ludmi i bogami. Jeli nie

bdziesz w stanie, nie uratujesz nawet samego siebie.

Ryba apie si na haczyk w wartkim strumieniu,

Jeli jest zbyt zachanna i nie potrafi oprze si przyncie.

W momencie, w ktrym czowiek otwiera usta,

Jego ycie jest ju stracone.


zen.8segment.pl 49

Kopic dzban peen wody

Pobierajc nauki pod okiem mistrza Hyakujo, Isan zajmowa si przyrzdzaniem

posikw. Hyakujo postanowi wysa jednego z mnichw, by ten zaoy nowy klasztor,

ktry bdzie nazywa si Wspaniaa Gra. Hyakujo oznajmi swoim uczniom, e tego

zaszczytu dostpi mnich, ktry okae si najlepszy. Nastpnie mistrz wyj dzban peen wody

i postawi go na ziemi.

Nie moecie nazwa go dzbanem na wod rzek. Jak zatem nazwiecie to, czego

nazwy nie wolno wam uy?

Nie mona nazwa go drewnianym kijem powiedzia gwny mnich.

Nastpnie mistrz zwrci si z tym samym pytaniem do Isana. Isan kopn dzban i

odszed. Hyakujo rozemia si.

Gwny mnich przegra z Isanem powiedzia.

W ten sposb Isan zosta zaoycielem i mistrzem nowego klasztoru.

Komentarz Mumona:

Mistrz Isan wykaza si nie lada odwag, lecz nie zdoa unikn puapki Hyakujo.

Mimo wszystko porzuci lekk prac na rzecz cikiej harwki. Dlaczego? Przyjrzyjcie si

uwanie. Isan zrezygnowa z kucharskiej czapki i naoy sobie elazne kajdany zaoyciela

klasztoru.

Porzuci przybory kuchenne, kopn dzban i rozstrzygn spr,

Z atwoci pokona przeciwnika.

Daje kopa kadej przeszkodzie pojawiajcej si na drodze,

Nawet Budd rozbiby w drobny mak.

Spokojny umys

Bodhidharmy

Bodhidharma usiad twarz do ciany. Jego ucze, drugi patriarcha, imieniem Suika,

sta w gbokim niegu. W kocu nie wytrzyma i pokaza mistrzowi zranion rk.


zen.8segment.pl 50

Nie mog uspokoi umysu powiedzia. Pierwszy patriarcho, prosz. Daj mi

spokj umysu!

Przynie swj umys odpar Bodhidharma a uspokoj go.

Szukaem go wszdzie powiedzia drugi patriarcha ale nie mog go znale!

Zatem ju go dla ciebie uspokoiem! poinformowa Bodhidharma.

Komentarz Mumona:

Ten bezzbny stary Hindus, ktrego zwiemy Bodhidharm, z dum przeby dziesi

tysicy mil oceanu z Indii do Chin. To byo tak, jakby stworzy fale tam, gdzie ich wczeniej

nie byo. Koniec kocw, Bodhidharma zyska tylko jednego ucznia, ktry w dodatku by

okaleczony, gdy straci rk. Niestety, by naprawd gupi.

Pierwszy patriarcha z Indii uczy prostoty,

To on by rdem wszystkich kopotw, ktre potem nastpiy.

Tym, ktry wstrzsn spokojnym w swej ignorancji wiatem,

Zaiste jest wanie

Kobieta koczy medytacj

Boddhidharma!

Dawno temu Manjurusi, ktry jest uwaany za nastpc Buddy Siakjamuni

Wyprowad j z samadhi

ego, uda

si na zgromadzenie Buddw. Kiedy tam przyby, zjazd by ju zakoczony, a wszyscy

Buddowie powrcili do swoich krajw. Znalaz tylko jedn kobiet, pogron w gbokiej

medytacji.

Ta kobieta osigna stan cakowitego owiecenia powiedzia, pokoniwszy si

gboko. Dlaczego ja nie jestem w stanie osign tego samego? 7

Manjurusi okry kobiet trzy razy strzelajc palcami, lecz ona nie przerwaa

medytacji. Podnis j wic na rkach i

odpar Budda i sam j o to zapytaj.

7 Samadhi we wschodniej filozofii oznacza cakowite pochonicie przez medytacj. Jest to stan, ktry mona osign tylko dziki wytrwaej praktyce medytacyjnej.

wprowadzi do pierwszej z trzech medytacji nieba


zen.8segment.pl 51

(cakowicie pozbawiony jakiegokolwiek podania). Wyczerpa wszystkie swoje siy na

prno, bowiem kobieta medytowaa dalej.

Nawet sto tysicy takich jak ty nie przeszkodzi jej w medytacji powiedzia Budda.

Jednake tam w dole, mieszka Mo-myo, najniszy ze wszystkich. Tylko on jest w stanie

tego dokona.

Ledwo przebrzmiay te sowa, a wspomniany boddhisattva wrs z podziemi, pokoni

si i odda cze Buddzie. Na prob tego ostatniego, Mo-myo strzeli palcami i przebudzi

kobiet.

Komentarz Mumona:

Staruszek Siakjamuni jest rzeczywicie niezwyky, aranujc tak kiepsk scen. A

teraz powiedz mi, dlaczego Manjurusi, najwyszy i najmdrzejszy z siedmiu boddhisattvw,

nie moe wyprowadzi kobiety z medytacji? Dlaczego boddhisattva Mo-myo, najniszy z

nich wszystkich, nie ma z tym najmniejszego problemu? Jeli to pojmiesz i nauczysz si y z

t wiadomoci, bdziesz mg osign wspania samadhi ju

Bambusowa laska Shuzana

w tym doczesnym wiecie

iluzji i przywizania.

Zarwno ten, ktry potrafi wyprowadzi kobiet z medytacji,

Jak i ten, ktry nie moe tego zrobi oboje osignli pen wolno.

Jeden z nich nosi mask boga w tej scenie, a drugi mask diaba,

Lecz nawet popeniony bd mia zaiste artystyczn wymow.

Mistrz Shuzan podnis wysoko swoj bambusow lask i powiedzia do zebranych

mnichw:

Jeli nazwiecie j bambusow lask, sprzeniewierzycie si zasadom zen. Jeli jej nie

nazwiecie bambusow lask, odrzucicie zdrowy rozsdek. Jak zatem to nazwiecie?

Komentarz Mumona:


zen.8segment.pl 52

Jeli nazwiesz j bambusow lask, sprzeniewierzysz si zasadom zen. Jeli jej nie

nazwiesz bambusow lask, odrzucisz zdrowy rozsdek. Nie da wyrazi si tego sowami, nie

mona te zrobi tego bez sw. Szybko, szybko powiedz, co to jest!

Podnoszc bambusow lask,

Shuzan wyda rozkaz ycia lub mierci.

Nawet Buddowie i patriarchowie bd baga o ycie,

Gdy postawi ich przed wyborem midzy sprzeniewierzeniem si, a odrzuceniem.

Laska Basho

Mistrz Basho rzek do swojego ucznia:

Gdyby mia drewnian lask, podarowabym ci j. Gdyby nie mia drewnianej

laski, odebrabym ci j.

Komentarz Mumona:

Drewniana laska pomoe ci przekroczy rzek, gdy most jest uszkodzony. Laska

prowadzi ci do twojej wioski w ciemnoci bezksiycowej nocy. Lecz jeli nazwiesz j

drewnian lask, pomkniesz do pieka jak strzaa.

Dziki drewnianej lasce trzymanej w rce,

Mog zbada czy otcha przede mn jest gboka czy pytka.

Laska podtrzymuje niebiosa i stabilizuje ziemi,

Tam, gdzie prowadzi laska, szerzy si prawdziwa nauka.


zen.8segment.pl 53

Pity patria

Zen - pduchowy.files.wordpress.com ... Roso odwraca się do ściany ... założeń i filozofii zen....

Documents

Transcript of Zen - pduchowy.files.wordpress.com ... Roso odwraca się do ściany ... założeń i filozofii zen....